Оқу мақсаттары:

9.2.1.1 адамның жыныс жүйесінің құрылысын сипаттау

9.2.1.2 жыныстық жетілу кезіндегі екінші реттік жыныстық белгілердің дамуын сипаттау

9.2.1.5 жыныстық жолмен таралатын аурулардың салдары мен алдын алу шараларын түсіндіру

Бағалау критерийлері:

• адамның жыныс жүйесінің құрылысын түсіндіреді

• жыныстық жетілу кезіндегі екінші реттік жыныстық белгілердің дамуын сипаттайды

• жыныстық жолмен таралатын аурулардың салдары мен алдын алу шараларын түсіндіреді

Ойлау дағдыларының деңгейі Жоғары деңгей дағдылары

Орындалу уақыты 20 минут

Тапсырмалар

1. Сызбада әйел адамның жыныс мүшесі берілген.

а) А, В және С әріптерімен берілген құрылымдарды атаңыз

А ____________________

B_____________________

C_____________________

в) D әріпімен берілген құрылымды сипаттаңыз

2 .

1. Ер адамдарда пайда болатын екінші реттік жыныс белгілері қандай? ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

в) Әйел адамдарда пайда болатын екінші реттік жыныс белгілері қандай? _________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

с) Бірінші реттік және екінші реттік жыныстық белгілерге бөлудің негізіне не жатады ?

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

3. а) Cол жақтағы бағаннан жыныс жолдары арқылы берілетін ауруларды және оң жақтағы бағаннан сол аурудың салдарын таңдаңыз. Жауабын астындағы кестеге жазыңыз.

	Аурулар		Аурудың салдары
1	С гепатиті	A	Едәуір қауіпті вирустық жұқпа, қоздырушысы – адамның иммундық тапшылық вирусы
2	Мерез (сифилис)	B	Ауру салдарынан дене температурасы көтеріледі, әлсіздік пайда болады, бауыр, буындар ауырады
3	ЖИТС	C	Бұл аурудан әйелдерде жатыр іріңге толады, іштен төмен және белі ауырады. Ер адамдарда ұрпісі қызарып, ісіп кетеді, денесі қызып, несепке іріңді зат араласады.
4	Соз (гонорея)	D	Бұл ауру салдарынан сілемейлі қабықша зақымдалса, жараның пайда болуы. Жүктілік кезінде ауырса, болашақ нәрестенің тері қабатының, шеміршекті ұлпаның, мұрын, құлақ қалқанының құрыс қалыптаспауына әкеледі.

1
2
3
4

в) Соз ауруының алдын алу шарасын түсіндіріңіз

Жауаптары

1. а) А жатыр түтігі, В қынап, С аналық без

в) D – қуықтың артқы тұсында жамбас қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшық етті мүше.

2. а)Дауыс байламдары ұзын, сақал-мұрты өседі,

в) Дауыс байламдары қысқа, жамбас сүйектері жалпақ, кеуде қуысы мен иығы қарқынды дамиды

с) Бірінші реттік жыныс белгілері – сыртқы жыныс мүшелерінің құрылысындағы айырмашылықтар. Олар ең бірінші, яғни туған сәттен бастап көрінеді. жыныс гормондары екінші реттік жыныс белгілерінің дамуына әсер етеді.

3. 1) В

2) D

3) А

4) С

в) Соз ауруының алдын алу шарасына жеке бас гигиенасын сақтау, кездейсоқ жыныстық қарым-қатынастан сақтану, міндетті алдын-алу тексерілуден өту, аализге қан тапсыру жатады.