Ұзақ мерзімді жоспар
бөлімі: 7.2
|
Мектеп: Мектеп: «№2 «БІЛІМ-ИННОВАЦИЯ»
лицей- интернаты
|
|
Күн:
|
Мұғалімнің
аты-жөні: Едилбаева
Сауле
Боранбаевна
|
|
Сынып:
7
|
Қатысқандар
саны:
|
Қатыспағандар
саны:
|
|
Сабақ
тақырыбы
|
Әртүрлі ағзалар түрлерінің
хромосомалар саны.
Соматикалық және
жыныс жасушалар. Гаплоидты және диплоидты хромосомалар
жиыны.
|
|
Осы сабақта қол
жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына
сілтеме)
|
7.2.2.1 - әртүрлі ағзалардағы
хромосомалардың санын салыстыру;
7.2.2.2 - соматикалық және
жыныс хромосомаларындағы хромосомалар сандарын
атау
|
|
Сабақ
мақсаттары
|
Барлығы: әртүрлі ағзаларда соматикалық
және жыныс хромосомаларының сандары әр түрлі болатынын
білу;
Көпшілігі: соматикалық пен жыныс
хромосомаларын ажырату;
Кейбіреулері: соматикалық және жыныс
хромосомаларын кесте арқылы байланысын
көрсету.
|
|
Бағалау
критерийлері
|
-
әртүрлі ағзаларда соматикалық
және жыныс хромосомаларының сандары әртүрлі болатынын
біледі;
-
соматикалық пен жыныс
хромосомаларын ажырата алады;
-
соматикалық және жыныс
хромосомаларын кесте арқылы байланыстырып қорытынды жасай
алады.
|
|
Тілдік
мақсаттар
|
Пән бойынша оқыту
мақсаты:
Оқушылар орындай
алады: әртүрлі ағзалардағы
хромосомалардың санын салыстыру және соматикалық және жыныс
хромосомаларындағы хромосомалар сандарын
атау.
Оқытудың тілдік
мақсаты:
Оқушылар орындай
алады:
-
Соматикалық пен жыныс
хромосомаларын ажыратып, сипаттайды
-
Суреттер арқылы мысалдар
келтіреді
-
Хромосоманың маңызын
сипаттайды (жазылым, айтылым)
Пәнге қатысты лексика мен
терминология: хромосома, хромосомалар
жиынтығы, соматикалық және жыныс жасушалар, аутосомалар, жыныс
хромосомалары.
Диалог
құруға/жазылымға қатысты
қажетті сөздер топтамасы
-
Өрілген жіпше тәрізді денелер
қалай аталады?
-
Бір ядроның хромосомалары
бірігіп, хромосома жиынтығын түзетініне сенімдісін
бе?
-
Хромосома саны әрқашан тұрақты
болатының қалай дәлелдейсін?
-
Қалай ойлайсын, организмде
жасушаның қандай категорияларын ажыратуға
болады?
-
Х, У белгілері қандай
жыныстарды анықтайды деп ойлайсын?
-
Адамда диплоидті жиынтық
хромосома саны 46-ға тең, бұл санның өзгеруі мүмкін
бе?
|
|
Құндылықтарды
дамыту
|
-
шығармашылық және сын
тұрғысынан ойлау;
-
қарым-қатынас жасау қабілеті;
-
өзгелердің мәдениетіне және көзқарастарына құрметпен қарау;
-
жауапкершілік;
-
өз
денсаулықтарына қамқорлық көрсету;
Бұл құндылықтарға баулу топтық
жұмыс, сын тұрғысынан ойлау тапсырмалары және деңгейлік тапсырмалар
арқылы жүзеге асырылады.
|
|
Пәнаралық байланыстар
|
Сандарды қосу және азайту
кезінде математикадан алған білімін пайдалана
алады;
|
|
АКТ қолдану дағдылары
|
Интербелсенді
тақта
|
|
Бастапқы
білім
|
7.2.2.1 - әртүрлі ағзалардағы
хромосомалардың санын салыстыру;
7.2.2.2 - соматикалық және
жыныс хромосомаларындағы хромосомалар сандарын
атау
|
|
Сабақ
жоспары
|
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
|
Сабақтың
басы
0-1
мин.
2-5
мин.
6-9
мин.
|
Ұйымдастыру
кезеңі.
Оқушылардың суретке назарларын
аудара отыра пікірлерін тыңдау.
«Миға шабуыл»
әдісі
Проблемалық жағдаят
туғызу:
-
Неліктен бұл адамдар да
ұқсастық өте көп?

.
“3 таяқша”
әдісі ( 1-сұрақ, 1-жауап, 1-
идея)
Интербелсенді тақта арқылы
презентация көрсету.
Мына суреттерге қарап
айтыңдаршы, не бейнеленген?
Хромосоманың пішіні өрілген
жіпше тәрізді болады, келісесін бе?
Бірінші сурет бойынша ядро,
екінші сурет бойынша хромосоманың бейнесі бейнеленуі
мүмкін.

|
Презентация
|
|
Сабақтың
ортасы
11-40 мин.
|
№1
тапсырма
«Биологиялық диктант»
әдісі (жеке
жұмыс)
-
Ядро мен цитоплазма арасында
зат ____________ арқылы
тасымаданады.
-
Хромосоманың
пішіні______________тәрізді
болады.
-
Адамда 46
хромосома________ жұп
түзеді.
-
Соматикалық жасушалардың
ядроларында___________екі еселенген хромосомалар жиынтығы
болады.
-
Гаплоидті
хромосомалар_________ ____________ ядросында
болады.
Дескриптор
-
Ядро мен цитоплазма арасында
зат саңылау арқылы тасымаданатының
біледі;
-
Хромосоманың пішіні өрілген
жіпше тәрізді болатының түсінеді;
-
Адамда 46 хромосома 23 жұп
түзетінін ұғынады
-
Соматикалық жасушалардың
ядроларында диплоидті екі еселенген хромосомалар жиынтығы болатынын
дәлелдейді;
-
Гаплоидті хромосомалар жыныс
жасушаларының ядросында екеніне көз
жеткізеді.
№2
тапсырма «Бірге ойлаймыз»
әдісі.
(a) Берілген жасушалардың
ішінен сомалық және жыныс жасушаларын
ажыратыңыз.

1__________ 2 _____________
3________ 4 ___________
(b) Cомалық және жыныс
жасушасындағы хромосомалар санын
анықтаңыз.
(c) Сомалық және жыныс
жасушасындағы хромосомалар санының әр түрлі болуының маңызын
түсіндіріңіз.

Дескриптор
- Сурет бойынша сомалық және жыныс жасушаларын
ажыратады;
- сомалық және жыныс
жасушаларындағы хромосома санын
анықтайды;
- сомалық және жыныс
жасушасындағы хромосомалар санының әр түрлі болуының биологиялық
маңызын түсіндіреді.
№3 Тапсырма «Детальдарын
қосу» әдісі
Кестені
толтырыңыз.
Зерттелетін
зат
|
Ерекшеліктері
|
Белгілері
|
Қорытынды
|
|
|
ұқсастықтары
|
айырмашылықтары
|
Құрылыстарының
ұқсастығы
|
Сомалық
|
|
|
|
|
|
Жыныс
жасушалар
|
|
|
|
|
|
Дескриптор
-
Соматикалық және жыныс
жасушасындағы хромосомалар санының әр түрлі болуының биологиялық
маңызын түсіндіреді.
-
Соматикалық және жыныс
жасушаларын салыстырады.
-
Соматикалық және жыныс
хромосомаларын кесте арқылы байланысын көрсетіп, қорытынды
жасайды.
|
А-4 қағаз, қалам,
смайлик.
Интербелсенді тақта,
дәптер,қалам.
Қалам, үлестірме
қағаздар.
|
|
Сабақтың
соңы
43-45 мин.
|
«Таңдау»
әдісі.
1. Мен сабақ қызықты _____________ қызықсыз
болды деп ойлаймын.
2. Мен сабақта: үйрендім көп нәрсені
_____________ үйренгенім аз
болды.
3. Мен басқаларды мұқият ______________
зейінсіз тыңдадым.
4. Мен пікірсайыстарға жиі ______________
сирек қатыстым
5. Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын
____________ риза емеспін.
|
Стикерлер
тарату
|
|
Саралау –оқушыларға қалай
көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?
Қабілеті жоғары оқушыларға
қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
|
Бағалау – оқушылардың
материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді
жоспарлайсыз?
|
Денсаулық және қауіпсіздік
техникасының сақталуы
|
|
Барлық оқушылар
үшін суреттерді қарап, өз
пікірлерін айтады.
Оқушылардың көпшілігі
үшін
Биологиялық диктантты
оқулықтың көмегі арқылы орындайды.
Кейбір оқушылар
үшін
№2-3 тапсырмаларды
орындайды.
|
Топтық, үштік және жұптық
жұмыс барысында бағалау.
-
Мадақтау
-
Смайликтер
-
Жұлдызша
-
Бас
бармақ
|
Биология
кабинетінде жұмыс ережелерін сақтау. Оқушылардың дұрыс отыруын
қадағалау.
Сабақ
үрдісінде үнемі оқушылар қауіпсіздігі қадағаланады, топтық жұмыста
оқушылар бір-бірін түсінеді, қолдау
көрсетеді
|
|