Биология қмж 9 сынып 3тоқсан

Тақырып бойынша 31 материал табылды

Биология қмж 9 сынып 3тоқсан

Материал туралы қысқаша түсінік
Биология пәні бойынша 9 сыныптың қмжсы 3 тоқсанның барлық тақырыбы
Материалдың қысқаша нұсқасы


Бөлім:

«Қозғалыс»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Бұлшық еттің жұмысы. Демонстрация « Негізгі бұлшық еттердің жұмысын өзіндік бақылау, иық белдеуінің қол қозғалысындағы рөлі. Бұлшық ет қозғалысын реттеу»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.1.6.1 - қол бұлшық еттерінің максималды жұмыс күшін және күшке төзімділігін зерттеу.

Сабақтың мақсаты:

қол бұлшық еттерінің максималды жұмыс күшін және күшке төзімділігін зерттейді;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.


Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады.

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!


Мотивациялық сөздер



Сабақтың ортасы


Тыңдалым алды тапсырмалар

«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

Адамның бұлшық ет ұлпасы туралы не білесіңдер? Барлық қуыс ішкі мүшелердің екінші қабаты неден түзілген?

Миокард дегеніміз не?

Қандай бұлшық ет жасушаларын микроскопсыз көруге болады?

Адам ағзасында қанша бұлшық ет бар екен?

Бұлшық еттер бүгуді және жазуды қамтамасыз ете ала ма?

Бейнекөрсетілім ұсынады

Теорияны бекіту тапсырмаларын ұсынады



Оқушылар берілген суретті қолданады сұрақтарға болжамды жауаптарын ұсынады.

Бейнеге назар аудар отырып өз жауаптырн негіздейді

Теорияны бекіту тапсырмасын орындайды



Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


презентация








https://learningapps.org/view9123383

Сабақтың ортасы




Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалар тберіледі, тапсырманы дәптеріне жазады.


1-Тапсырма

1. Суретте көрсетілгендей оқушы динамометрдің көмегімен қол бұлшықеттерінің күшке төзімділігін зерттейді. Оның қанша уақыт қысып және босата алатындығын білу үшін уақытпен өлшейді. Оқушының бұлшықеттерінде қажуды тудыратын белгілі бір зат түзіледі. Бұлшықеттердің күшке төзімділігін тежейтін затты анықтаңыз.

A. Глюкоза

B. Сүт қышқылы

C. Оттегі

D. Су

Бағалау критерийі:


-Бұлшықеттің қажу себебін анықтайды;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- бұлшықеттің қажу себебін анықтайды – 1 балл;


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы








2-Тапсырма.

Тренажер - көптеген фитнес орталықтарында қолданылатын аппарат. Суретте спортшының тренажерде жаттығу кезіндегі қол бұлшықеттерінің қозғалысы берілген.


Суретті қолданып жаттығу кезінде қолдың кеудеге қарай қалай қозғалатынын сипаттаңыз.

_____________________________________________________________________________


Бағалау критерийі:


- Бұлшықет түрлерінің жұмысын сипаттайды;




Дескриптор:


- бұлшықет түрлерін байланысты жиырылу ерекшелігін сипаттайды – 1 балл;


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


https://wordwall.net/ru/resource/66176026

Сабақтың ортасы


Демонстрация

«Негізгі бұлшық еттердің жұмысын өзіндік бақылау, иық белдеуінің қол қозғалысындағы рөлі. Бұлшық ет қозғалысын реттеу»

Құрал-жабдықтар: адам мүсіні, кестелер, қолды қимылдатудағы иық белдеуінің рөлін көрсететін фотолар немесе бейнематериалдар.




Бағалау критерийі:


- Бұлшық ет қозғалысын реттеуді демонстрациялайды;










Дескриптор:


- негізгі бұлшық еттердің жұмысын өзіндік бақылайды – 2 балл;

-иық белдеуінің қол қозғалысындағы рөлін түсіндіреді – 2 балл;

- қолды қимылдатуда иық белдеуінің рөлін бағалайды – 2 балл;

-демонстрация жұмысының нәтижесін жазады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.



Бекіту тапсырмасын ұсынады

Оқушылар берілген тапсырманы орындайды

-тест тапсырмасына жауап еереді

https://wordwall.net/ru/resource/66175455

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Жетістік баспалдағы» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.


Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар».


































Бөлім:

«Қозғалыс»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «а,ә,б»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Зертханалық жұмыс №7«Статикалық және динамикалық жұмыс кезіндегі бұлшық еттің қажуын зерттеу».

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.1.6.2 - бұлшық еттің жиырылу жиілігіне бұлшықет жұмысының тәуелділігін зерттеу. БЖБ (20-мин)

Сабақтың мақсаты:

бұлшық еттің жиырылу жиілігіне бұлшықет жұмысының тәуелділігін зерттейді және қозғалыс бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмасын орындайды;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады.


Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды;

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!





Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


Тыңдалым алды тапсырмалар

«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.


Қажу деген не?

Бұлшық еттің қажуы деген не?




Бейнекөрсетілім ұсынады

Теорияны бекіту тапсырмасын ұсынады


Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;


Тапсырмаларды орындайды


Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


Суреттегі бұлшықет түрлерін ажыратады

презентация






https://wordwall.net/ru/resource/66176121

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану




7 зертханалық жұмыс

Тақырыбы: «Статистикалық және динамикалық жұмыс кезіндегі қажу үдерісін зерттеу»

Мақсаты: бұлшық еттің жиырылуы жиілігіне бұлшық ет жұмысының тәуелділігін зерттеу

Құрал-жабдықтар: секундомер, массасы, 1,5 және 3кг жүк, білезіктің күшін өлшеуіш.

Жұмыс барысы

Статикалық және динамикалық жұмыс арасындағы айырмашылықты зерттеу үшін статикалық және динамикалық жүктемеге байланысты екі тәжірибе жасау керек.Тәжірибеге бір немесе көптеген сыналушы қатысуға болады. Бастапқы физикалық мәліметтердің әсерін ескермеу үшін егер сыналушы бірнешеу болса, олардың әрқайсысының білезігінің күші күшөлшеуіш арқылы өлшенеді. Егер сыналушы біреу болса, өлшемеуге болады.

1-тәжірибе. Статикалық жұмыс кезінде қажу.

Сыналушы массасы 1,5 кг жүкті алып, оны денеге тік бұрышпен екі жаққа қарай қолын созып ұстайды.

Созылған қол деңгейінде тақтаға бормен белгі жасалады да, секундомерді қосады.

Қолдың белгіден ауытқуы байқалады, бұлшық еттің қандай уақытта қажығаны тіркеледі.

Сыналушы массасы 3 кг жүкті алады. 3 кг салмақпен тәжірибе жасау үшін 2-3 пункт қайталанады.

2-тәжірибе. Динамикалық жұмыс кезінде қажу.

Сыналушы сол (массасы 1,5 және 3 кг) жүкті белгіге дейін көтереді.

Сыналушы өзіне ыңғайлы қарқында қолымен қимыл жасайды (қолын көтеріп немесе түсіріп).

Сыналушы 3 секунд уақыт белгіде қолын ұстап тұра алмағанда қажу бар есептеледі. Қажу қанша уақытта болатынын бақылаңдар. Екі тәжірибе нәтижесін кестені дәптерге сызып алып толтырыңдар.


немесе аты-жөні

Білезік күші

Статикалық жүктеме

Динамикалық жүктеме

1,5 кг уақыт секундпен

3 кг уақыт секундпен

1,5 кг уақыт секундпен

3 кг уақыт секундпен













Жол саны экспериментке қатысушы санына тең болуы керек. Жалпы қорытынды жасаңдар: жүктеме типі бұлшық еттің қажуына қалай әсер етеді?

Бағалау критерийі:


- Статистикалық және динамикалық жұмыс кезіндегі қажу үдерісін зерттейді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)




























Дескриптор:


- бұлшық еттің жиырылуы жиілігіне бұлшық ет жұмысының тәуелділігін зерттейді – 2 балл;

- Статикалық және динамикалық жұмыс кезінде қажу үдерісін зерттейді – 2 балл;

- Зертханалық жұмыстың қорытындысын жазады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

БЖБ «Қозғалыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмасы




Бағалау критерийі:


- Бұлшықет түрлерінің жұмысын сипаттайды;

- Бұлшықет түрлерінің жұмысын сипаттайды;




Дескриптор:


- бұлшықет түрлерін атайды


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері




Бекіту тапсырмасы



https://wordwall.net/ru/resource/66176158


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Бір ауыз сөз» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Жеке жұмыс:

Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б.

Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін

«Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды.































Бөлім:

«Молекулалық биология»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

ДНҚ молекулалық құрылысының принциптері: нуклеотидтердің комплементарлылығы. §29.Дезоксиробонуклеин қышқылы молекуласының құрылысының принципі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.4.1.2 - ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттау.

Сабақтың мақсаты:

ДНҚ бөліктерін және мономерлерін білу

- ДНҚ – ның молекулалық құрылымын анқтау

- ДНҚ – ның тірі ағзалардың тіршілігі үшін маңызын сипаттау

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жүректен жүрекке» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы бір-біріне жүрек береді;


Алдыңғы білім

Оқушылар ұстазымен амандасады, жүректен жүрекке әдісі арқылы бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады;

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі




https://wordwall.net/ru/resource/66176309

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


ТPicture 1 ыңдалым алды тапсырмаларын ұсынады

«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

ДНҚ дегеніміз не?

Оның құрылымын кім ашты?

Ол молекула не үшін керек?

Оның құрлысы қандай?

ДНҚ туралы не білгілерің келеді? Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айтылады. «Тектіден текті туады, тектілік тұқым қуады» дейді бабаларымыз. «Тек» деген ұғым қазақ үшін қандай қасиетке ие болса, «тексіз» деген сөз күллі жеті атасы түгілі жетпіс жеті атасына дейін жететін ауыр сөздің бірі болып саналған. Олай болса Елбасының «ұлттық код» туралы сөз қозғауы тегін болмаса керек. Ал ХХІ ғасырда ДНҚ құрылысын зерттеу арқылы түрлі қылмыстарды ашуға, тұқымқуалау ауруларының алдын алуға, мал және ауыл шаруашылығында көптеген жаңалықтар ашылды.

Бейнекөрсетілімдер ұсынады

Теорияны бекіту тапсырмасын береді

Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады; сұрақтарға жауап береді болжамды жауаптарын ұсынады




Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!


презентация











https://learningapps.org/watch?v=pjoh68cpj23

Сабақтың ортасы




Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалар беріледі. тапсырманы дәптеріне жазады.


Берілген ДНҚ молекуласының құрылымдарын анықтаңыз.




Бағалау критерийі:


-ДНҚ молекласының құрылымдарын зерделейді;




Дескриптор:


- ДНҚ молекласының құрылымдарын атайды – 1 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



«Кел жұптасайық, бірге орындайық» тәсілі

1-тапсырма



ДНҚ молекуласын сызба түрінде бейнелеп, оның құрамбөліктерін көрсетіңдер:

  1. Дезоксирибоза

  2. Фосфор қышқылының қалдығы

  3. Аденин

  4. Тимин

  5. Гуанин

  6. Цитозин

  7. Фосфодиэфирлі байланыс

  8. Ковалентті полюсті байланыс

  9. Қос сутектік байланыс

  10. Үш сутектік байланыс

2-тапсырма плтаформадан орындайды


Бағалау критерийі:


- ДНҚ молекуласын сызба түрінде бейнелейді және оның құрамбөліктерін көрсетеді;



Дескриптор:


-ДНҚ молекуласының құрам бөліктерін анықтайды – 1 балл;

- ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттайды – 1 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


https://wordwall.net/ru/resource/66177229

Сабақтың ортасы

3-тапсырма

Төмендегі кестені қажетті сөздермен толықтырыңыз.

Терминдер атауы

Қызметі, анықтамасы

Формуласы, таңбасы

1

нуклеозид

азотты негіз бен моносахарид қосылысы

/-/-/-/-/

2

фосфор қышықылы

ДНҚ құрамындаға қышқыл

H3PO4

3

дезоксирибоза

ДНҚ құрамына кіретін моносахарид (қант)

С6Н10O4


4


Комплементарлық ережесі

Нуклеотидтердің азотты негіздері (А,Т,Г,Ц) сутектік байланыспен белгілі бір ретпен орналасуы.

/-/-/-/-/

5

Гуанин

ДНҚ-да цитозинге қарсы келетін нулеотид

6

Қант-фосфатты арқау

Дезоксирибоза мен Фосфор қышықылы қосылып түзетін ДНҚ-ның қанқасы

/-/-/-/-/

7

Ковалентті полярлы

Қант-фосфатты арқау ішіндегі байланыс

« - » сызықша

8

Гистон

ДНҚ жинақтайтын, ұстап тұратын нәруыз

/-/-/-/-/

Комплементарлық ережесі

9

ДНҚ-ның бір тізбегі АТЦЦТАГ

ТАГГАТЦ

10

Берілген ДНҚ ның 18% гуанин болса, онда қалған нуклотидтер үлесін тап

Цитозин-18%,

аденин және тимин-34% дан


Бағалау критерийі:


-кестені қажетті сөздермен толықтырады;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


















Дескриптор:


- ДНҚ-ның қос шиыршықты құрылым бөліктерім мен қызметін анықтайды - 2 балл;

- ДНҚ-ны құрайтын молекулаларды формуласын жазады – 2 балл;

- Комплементарлық ережеге сай есепті шығарады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау






Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бекіту тапсырмасы беріледі.

«Термин сөздердің жалғасын тап....»

Нуклеин қышқылдары.....

Нуклеотид.....

Азотты негіздер......

Бес көміртекті қант.....

Фосфор қышқылы.....

Қант-фосфатты арқау.....

Фосфодиэфирлі байланыс......

Комплементарлық ережесі......

Комплементарлы нуклеотидтер......

Комплементарлы тізбектер...

«Тест талдау» тапсырмасы

Бағалау критерийі:


-термин сөздерді зерделейді;


-тест тапсырмасын талдап белгілейді


Дескриптор:


-термин сөздердің жалғасын жазады – 1 балл;

-тест тапсырасын орындайды

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері









https://wordwall.net/ru/resource/66177409

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс




«Шульманның үш көмекшісі» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.


Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар».

































Бөлім:

«Молекулалық биология»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Модельдеу «ДНҚ молекуласын құру»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.4.1.3 - ДНҚ-ны құрылымдық қағидалары негізінде үлгілеу.

§29.Дезоксиробонуклеин қышқылы молекуласының құрылысының принципі.

Сабақтың мақсаты:

ДНҚ-ны құрылымдық қағидалары негізінде үлгілейді;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а)Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жақсы сөз жарым ырыс…» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айтады;


Алдыңғы білім

Барабан айналдыра отырып сұрақтар қсынады

Оқушылар ұстазымен амандасады, бір-біріне жақсы тілектер айтады;




Оқушылар өткен сабақты еске түсіре отырып сұрақтарға жауап береді, сыныптастары толықтырады

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам


(Қазіргі жағдайда) ДК экраны




https://wordwall.net/ru/resource/66177458

Сабақтың ортасы




Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі, тапсырманы дәптеріне жазады.


1-Тапсырма.

ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын түсіндіріңіз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________



Бағалау критерийі:


- ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын сипаттайды;



Дескриптор:


- ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын түсіндіреді – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



Оқушылар топта жұптасытра отырып тапсырмалар ұсынады


2-Тапсырма.

Кестеде үш түрлі ағзалардың ДНҚ дағы азоттық негіздердің пайыздық мөлшері берілген.


Кестеде көрсетілгендей адам мен шегірткенің ДНҚ дағы азоттық негіздерінің пайыздық мөлшері салыстырмалы түрде бірдей, бірақ олар әр түрлі ағзалар.

(а) ДНҚ құрылысы мен қызметі туралы білімді қолданып, берілген ақпаратты түсіндіріңіз

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________


Бағалау критерийі:


- ДНҚ дағы азоттық негіздердің пайыздық мөлшерін талдайды;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- әр түрлі ағзалардың ДНҚ құрылысы ерекшелігін түсіндіреді – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы






3-тапсырма

«Биологиялық диктант» әдісі

ДНҚ ........ молекула болып табылады.

.......ДНҚ-да комлементарлық ережесі бойынша орналасады.

Қос шиыршықты дегеніміз ........

Тимин мен аденин арасында қос ... байланыс болады.

Нуклеозид ол ...азотты негіз бен моноқанттын байланысы.

Барлық азотты негіздер құрамындағы сақина тәрізді молекула бойынша ...... және …..деп екіге топқа бөлінеді.

Азотты негіздерде бас әріптер А (...), Т (...), Ц (...), Г (...), У (...)

ДНҚ-да екі нуклеотидтері тізбектерінде... байланыс арқылы, ал қос шиыршықтарында ...... байланыс арқылы қосылған.

Бағалау критерийі:


-ДНҚ молекуласын зерделейді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-бос орындарға тиісті сөздерді жазады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері




https://wordwall.net/ru/resource/66177811

Сабақтың ортасы

4 модельдеу.

Дезоксирибонуклеин қышқылының молекуласын құрастыру.


1.ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін «аяқтап», сызбасын сызыңдар:

А)АТТГЦГГЦТ

Ә)ЦГТТАГАЦТ

Б)ГЦАТГГЦЦА

В)ТТГАЦГЦТА

Г)ТЦАГАТАЦГ


2.Нақты ДНҚ молекласындағы азотты негіз типінің біреуінің пайызы (%) белгілі жағдай модельін жасаңдар. Қалған барлық негіздердің пайызын есептеуге бола ма? Егер:

А)А-42%

Ә)Т-28%

Б)Ц-36%

В)Г-12%

Г)Г-8%


Бағалау критерийі:


- ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін аяқтап және азотты негіздің пайыздық мөлшерін модельдейді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін «аяқтап»,сызбасын сызады – 2 балл;

- ДНҚ молекласындағы азотты негіз типінің пайыз (%) модельін жасайды – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Аяқталмаған сөйлем» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

.

Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім.


- бүгін сабақта қуантқаны.....

- мен өзімді.....үшін мақтар едім.

- маған ерекше ұнағаны.....

- сабақтан соң маған........келді

























Бөлім:

«Жасушалық цикл»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Интерфаза. Интерфаза кезеңдері: Gl, S және G2. §30.Интерфаза, оның кезеңдері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.2.1 - жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіру.

Сабақтың мақсаты:

жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіру

Интерфазаның кезеңдерін сипаттау

Интерфаза – жазушаның бөлінуге дайындық кезеңі екенін дәлелдеу

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.


Алдыңғы білім тапсырмалар ұсынады




Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады.


Платформадан өткен сабақты еске түсіру тапсырмасын орындайды

Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!


Сұрақтарға жауап береді

Мотивациялық сөздер


https://wordwall.net/ru/resource/66183063

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

Жасушалық цикл дегеніміз не? (бөліну арқылы түзілген жасушаның өзіндік бөлінуге дейінгі кезеңі)

Ол қандай негізгі екі кезеңнен тұрады? (даярлық кезең интерфаза және бөліну кезеңі митоз)

Интерфаза дегеніміз не? ( жаңа жасуша өсетін және келесі бөлінуге дайындалатын кезең)

Интерфазада қандай басты құбылыс жүреді? (бұл репликация-ДНҚ молекуласының екі еселенуі. Репликация болмаса жасжасушалардағы хромосома саны бірнеше ұрпақтан кейін бітетін еді.)

Бейнекөрсетілім ұсынады, Мұғалім түсіндірме жүргізеді

Теорияны бекіту тапсырмасын орындатады

Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;



Бейнені көре отырып тақырыпты анықтайды

Тапсырмаларды оырындайды

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі









Суреттен фазаларды ажыратып жазады






презентация












https://learningapps.org/watch?v=pp9bj7gn524

Сабақтың ортасы



Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі, тапсырманы дәптеріне жазады.


Тапсырма

1 . Төрт хромосомасы бар жасушаның митозбен қосқандағы жасушалық айналымы берілген. Жасушаның қайсысында интерфаза кезіндегі хромосомалар саны дұрыс көрсетілген?





Бағалау критерийі:


- Жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіреді;




Дескриптор:


- интерфаза кезіндегі хромосомалар санын анықтайды – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Жасушалық цикл Модо тапсырмасы

Жасуша тіршілігін бірнеше фазалық цикл түрінде сызба-нұсқада көрсетуге болады. Жасушалық цикл -аналық жасушаның біліну арқылы түзілген жаңа жасушаның өзіндік бөлінуге дейінгі кезен.Жасушалық цикл 2 кезеңге : бөлінуге даярлық – интерфаза және бөліну үдерісі- митозға бөлінеді

5. Интерфаза ....... сатыдан тұрады

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6.Митоз ..... фазадан тұрады

A) 1B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

7. Жас, енді ғана бөлінген жасушалардың өсуі, органойдтердің қалыпты санының қалпына келу интерфаза сатысы

A) S B) S1 C)G D) G1 E) G2

8. ДНК синтезі –оның репликациялы жүретін интерфаза сатысы

A) S B) S1 C) G D) G1 E) G2


Оқушылар берілген тапсырманы мәтінді қолдана отырып орындайды

Қ/б: «3 шапалқ» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.


Сабақтың ортасы



Модельдеу «Интерфаза сатылары» әдісінде оқушылар әр сатының өзіне тән қасиетін және атқаратын қызметін тұжырымдайды;


Shape1

Бағалау критерийі:


-интерфаза сатыларына тән қасиеттерді және атқаратын қызметін сипаттайды;





Дескриптор:


-интерфаза сатыларын сипаттайды және түсіндіреді – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері



https://learningapps.org/view28598476

Сабақтың ортасы

Тақырыптан алған білімдерін бекіту тапсырмасын ұсынады

Платформадағы тпсырманы орындайды

-тест тапсырмасы

https://wordwall.net/ru/resource/66180218

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)

































Бөлім:

«Жасушалық цикл»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Митоз. Митоз фазалары. Зертханалық жұмыс№8 «Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митозды зерттеу»

Митоз. Митоз фазалары. Мейоз бен митозды салыстыру. §31.Митоз, оның фазалары.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.2.2 - митоздың кезеңдерін сипаттау.

Сабақтың мақсаты:

митоздың әр кезеңіндегі үдерісті талдау

митоздың кезеңдерін сипаттау

пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митозды зерттеу

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады.

Алдыңғы білім кілттен сандықтарды аша отырып ұсынады

Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды;

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі




https://wordwall.net/ru/resource/66183063

Жаңа сабаққа кіріспе


Тыңдалым алды сұрақтар

Митоз дегеніміз не? (бір бастапқы жасушадан 2 жас жасуша түзілетін және олардағы хромосома жиынтығы өзгермейтін жасушалардың бөліну әдісі)

Митоз кезінде жас жасушаларда хромосома санына не болады? (жасушаның әрқайсысы бастапқы жасушада қандай болса, дәл сондай хромосомалар жиынтығын алады)

Өсімдіктер мен жануарларда митоз арқылы қандай жасушалар бөлінеді? (сомалық –дене жасушалар, яғни жыныс жасушалары)


Бейнекөрсетілім ұсынады

Теорияны бекіту тапсырмасын береді

Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;



Оқушылар бейнекөре отырып өз жауаптарын негіздейді

Ұсынылған тапсырманы орындайды

Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!




-сәйкестігін табады

презентация





https://youtu.be/UnIi_gXTcHU?si=4FCtBCc2oU6dpMDL



https://wordwall.net/ru/resource/66185714

https://learningapps.org/watch?v=pnfqznmit24

Сабақтың ортасы




Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі6 тапсырманы дәптеріне жазады.


Мағынаны қолдану тапсырмасы:

«Анықтама кестесі» әдісі арқылы оқушылардың жазылым дағдысын қалыптастыру;


Термин сөздер

Анықтамасы

Митоз


Жасуша орталығы


Хромосома


Хроматида


Центромера


Профаза


Метафаза


Анафаза


Телофаза


Бөліну ұршығы


Кариокинез


Цитокинез



Бағалау критерийі:


-митозға анықтама береді және митоз фазаларын зерделейді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)









Дескриптор:


- термин сөздерге анықтама жазады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

https://learningapps.org/view20261138

Сабақтың ортасы









«Зертте де зерделе» айдары

Бейнекөрсетілім ұсынады

8 зертханалық жұмыс

Тақырыбы: «Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митоздарды зерттеу»

Мақсаты: пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митоз мысалында митоз фазаларын зерттеу.

Құрал-жабдықтар: оқулық және «митоз фазалары» деген қабырға кестелері, микроскоп, «пияз тамыршаларындағы митоз» деген дайын микропрепараттар немесе пияздың өсіп жатқан қосалқы тамыршалары (немесе ұшы) және микропрепараттар жасауға арналған жиын.

Жұмыс барысы

Оқушының жұмыс нәтижесі (қорытындысы)

1

Пияз тамыршаларының ұынан микропрепараттар дайындау немесе дайын микропрепарат қарау.


2

Микропрепараттан митоз фазаларын анықтау


3

Оқулықтағы (қабырға кестесіндегі) мына суретті нағыз микропрепараттармен салыстыру


4

Сандарды дұрыс ретпен қойып, митоз фазаларын берілген микрофотографиялардан көрсетіңдер


5

Кестені дәптерге сызып алып толтырыңдар



Оқиғалар

Профаза

Метафаза

Анафаза

Телофаза

Не болады





Хромосомадағы хроматида саны






Бағалау критерийі:


- Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митоздарды зерттейді;








Берілген сұрақтарға жауап бер.

-Қандай фазада центромера үзіледі?

-Қандай фазада жеке хромосомалар болады?

-Қандай фазада хромосомалар экватор бойынша орналасады, ол қалай аталады?

-Митоздың бірінші фазасы қандай санмен белгіленеді?

-Полюстерге таралған хромосомалар айналасында ядро қабықшасы түзілетін, ал жасушаның өзі, оның цитоплазмасы оргоноиттерімен бірге таралып ортасынан бөлінетін фаза қалай аталады?








Дескриптор:


- пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митоз мысалында митоз фазаларын зерттейді – 2 балл;

-зертханалық жұмыс барысын және қорытындысын жазады – 2 балл;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


https://youtu.be/63FPz05i0JA?si=4IZ4A9Z5TaL2X50d


Бекіту тапсырмаларын платформада ұсынады

https://wordwall.net/ru/resource/66185891



https://wordwall.net/ru/resource/66185772

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Бір ауыз сөз» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Жеке жұмыс:

Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б.

Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін

«Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды.














Бөлім:

«Жасушалық цикл»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Мейоз фазаларын зерттеу». §32.Мейоз, оның фазалары. Митоз және мейоз үдерістерін салыстыру.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.2.4 - митоз және мейоз үдерістерін салыстыру.

Сабақтың мақсаты:

митоз және мейоз үдерістерін салыстыру

мейоз фазаларын модельдеу

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жүректен жүрекке» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы бір-біріне жүрек береді;


Алдыңғы білімді платформада ұяшықтар ұсынады

Оқушылар ұстазымен амандасады, жүректен жүрекке әдісі арқылы бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады;

Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!


Сұрақтарға жауап береді



https://wordwall.net/ru/resource/66186829

Жаңа сабаққа кіріспе


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

М ейоз дегеніміз не? (хромосома саны азаятын және жасушаның диплоидты күйден гаплоидты күйге өтетін бөліну әдісі)

Ол қандай негізгі екі сатыдан тұрады? (Мейоз І және Мейоз ІІ)

Гамета (жұмыртқа жасушасы мен сперматозоид), зигота дегеніміз не?

Оларда қандай хромосома жиынтығы бар?

Мейоз арқылы бөлінген кезде хромосома мөлшері қалай өзгереді? (хромосома саны 2 есе кемиді)

Бейнекөрсетілім ұсынады

Теорияны бекіту тапсырмасын платформада ұсынады

Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;



Сұрақтарға жауап береді, бейнені көре отырып жауаптарын негіздейді


Тапсыомаларды орындайды

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі









-митоз бен мейздің айырмашылықтарын анықтайды





презентация








https://learningapps.org/watch?v=p6z0fgwy524

Сабақтың ортасы





Оқушыларға жалпылама төмендегі кестеге тотыру тапсырмалары беріледі, дәптеріне жазады.


Мағынаны қолдану тапсырмасы:

«Кестемен жұмыс»

Үдеріс

Қандай жасушаға тән?

Бөліну және фаза саны

Бастапқы жасушалармен салыстырғанда жас жасушалардағы хромосома жиынтығы

Конъюгация және кроссинговер

Биологиялық рөлі

Жас жасушалардағы хромосома жиынтығы

Митоз







мейоз








Бағалау критерийі:


- Mейоз бен митозды салыстырады;









Дескриптор:


- мейоз бен митозды жасушасын анықтайды және мейоз бен митоздың бөліну мен фаза санын атайды -1 балл ;

- мейоз бен митоздың хромосома санын анықтайды және конъюгация және кроссинговерді сипаттайды -1 балл ;

- мейоз бен митоздың биологиялық рөлін сипаттайды және хромосома жиынтығын зерделейді -1 балл ;


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері



https://learningapps.org/watch?v=pisnwvqvt23

Сабақтың ортасы


Мағынаны бағалау тапсырмасы:

5 модельдеу. «Мейоз фазаларын зерттеу»

1.Мейоз фазаларын қараңдар.

2.Мейоздың І және ІІ бөлінуінде профаза, метофаза, анафаза және телофаза арасындағы айырмашылықтарға назар аударыңдар.

3.Хромосома мен хроматидке не болады?

4.Қандай фазада байқалады:

А)конъюгация және кроссинговер;

Ә)екі гаплоидты жасушалардың түзілуі;

Б)төрт гаплоидты жасушалардың түзілуі;

В)центромералардың ажырауы және жасуша полюстеріне жас хромотидалардың таралуы.

Платформада тапсырмалар ұсынады


Бағалау критерийі:


-мейоз фазаларын зерттеуді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-мейоз І мейоз ІІ фазаларын салыстырып модельдейді -1 балл ;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.






https://wordwall.net/ru/resource/66187269


Сабақтың ортасы



Бекіту тапсырмасы:

«Терминдерге анықтама айт» әдісі арқылы мағынаны жинақтау;

Гаметалар.....

Зиготалар.......

Гаплоидтылық.........

Диплоидтылық........

І мейоз және ІІ мейоз.........

Гомологты хромосомалар........

Конъюгация..........

Кросинговер...........

Редукциялық бөліну......

Эквациялық бөліну.......

Тест тапсырмаларын ұсынады


Бағалау критерийі:


-термин сөздерді зерделейді;




Дескриптор:


-терминдерге анықтама береді -1 балл ;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері







https://wordwall.net/ru/resource/66187589

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс




Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)















Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «д» үйден оқыту

Оқушының аты-жөні: Мақшатқызы А

Сабақтың тақырыбы:

Мендель ашқан белгілердің тұқымқуалау заңдылықтары. Тұқымқуалаушылықты зерттеудің гибридологиялық әдісі. §33.Г.Мендель ашқан белгілердің тұқым қуалау заңдылығы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.1 - генетиканың дамуы мен қалыптасуындағы Мендель зерттеулерінің рөлін бағалау.

Сабақтың мақсаты:

Мендель ашқан белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарын сипаттау

генетиканың дамуы мен қалыптасуындағы Мендель зерттеулерінің рөлін бағалау

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а)Оқушымен сәлемдесу, . Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жақсы сөз жарым ырыс…» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айтады;


Алдыңғы білім тапсырмаларын ұсынады

Оқушы ұстазымен амандасады, бір-біріне жақсы тілектер айтады



Ұяшықтарды таңдай отырып сұрақтарға жауап береді

Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!


Сұрақтарға жауап береді

Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам


https://wordwall.net/ru/resource/66188464





Ой қозғау. «Суреттен не айтасың » әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау.



Генетиканың пайда болуы қай ғалымның зерттеулерімен байланысты?

Мендель жаңалықтары несімне маңызды?



«Видеоролик» арқылы ой қозғау, түсіндірме беру.


Теорияны бекіту тапсырмасын ұсынады

оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген сурет бойынша ой қозғау арқылы жаңа сабақты байланыстырады



Оқушы тыңдайды, термин сөздерді жазады

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі










презентация

салыстырмалы сурет




https://wordwall.net/ru/resource/66189734

Сабақтың ортасы




____-мин

«Мәтінмен жұмыс»

«Сипатта. Есепте. Орында» әдісі. Әр топқа сипаттайтын , есептейтін есеп түрлері және QR код арқылы орындайтын бағалау тапсырмалары үлестіріледі.

1.«Генетика ғылымы»

(генетика ғылымының түрлерін, маңызын сипаттайды, генетика ғылымында қолданатын есептер түрлерін шығарады, QR кодтағы бағалау тапсырмасын орындайды;)


2.«Г.И.Мендель тәжірибесі»

(Г.Мендель тәжірибесінің маңыздылығын сипаттайды, Г.Мендель қолданған есептерді шығарады, QR кодтағы бағалау тапсырмасын орындайды;)


3.«Гибродологиялық әдіс»

(Гибродологиялық әдістің маңыздылығын сипаттайды,генетикалық есептерді шығарады, QR кодтағы бағалау тапсырмасын орындайды;)





Оқушы ұстазымен біріге отырып берілген тапсырманы орындайды. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, әр топқа берілген тақырып модельін, көрінісін, жаттығу түрін жасайды, себебін анықтайды, тақырып маңыздылығын сипаттайды;)



Дескриптор:

-генетика ғылымының маңыздылығын сипаттайды - 1 балл;

-генетикалық есептерді шығарады - 1 балл;

-Г.Мендель тәжірибесін сипаттайды - 1 балл;

-Г.Мендель қолданған есептерді шығарады - 1 балл;


- Гибродологиялық әдістің маңыздылығын сипаттайды - 1 балл;

-генетикалық есептерді шығарады - 1 балл;


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, А3 форматты қағаздар, пластилин, маркер, сым темірлер, стикерлер









Сабақтың соңы



____-мин


«Дұрыс жауабын тап» ойыны


( оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы орындайды, қорытындылайды;)




Дескриптор:

-суреттердің барлығын дұрыс анықтайды – 2 балл;

Презентация

https://wordwall.net/ru/resource/66190076

Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



(Оқушы бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)












Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Тұқымқуалаушылық заңдылықтарының цитологиялық негіздері. Гаметалар тазалығы және оның цитологиялық негіздемесі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.2 - моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару;

Сабақтың мақсаты:

моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдейді және есептер шығарады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар






Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.



Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады


Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!


Мотивациялық сөздер






Сабақтың басы




Алдыңғы білім

Ұяшықтағы сандарды таңдап сұрақтарға жауап тапсырмасын ұсынады



Оқушылар берілген ұяшықтағы тапсырмаларға өз жауаптарын ұсынады, өзге оқушылар толықтырады

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


презентация


https://wordwall.net/ru/resource/66190017









___-мин


Ой қозғау. әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау.



Гаметалар тазалығы дегенді қалай түсінесіздер?

Доминантты аллель мен рецессивті аллельдерді қалай ажыратады?




Бейнекөрсетілім ұсынады

Мұғалім түсіндірме жүргізеді

Теорияны бекіту тапсырмасын ұсынады



Оқушылар берілген суретті қолдана отырып, сұрақтарға жауаптарын ұсынады


Бейнені көре отырып өз жауаптарын негіздейді

Термин сөздерді жазып алады

Тапсырманы орындайды


Бағалау критерийі:

-Суреттерді қолдана отырып түсінік қалыптастырады

-тапсырманы


презентация

салыстырмалы сурет












https://learningapps.org/watch?v=pu54mrryk24


«Топтас, талда, талқыла»

Оқулықтағы мәтінді бөліп беріп топта талдатады

1-топ Басымдылық заңы

2-топ Гаметалар тазалық заңы

3-топ Г.Мендель тәжірибесіндегі цитологиялық негіздері

Оқушылар топта берілген ақпараттарды қолдана отырып

Бәрі

Өзі

Таңдау бойынша талдаған жұымсытарын ұсынады

Бағалау критерийі:

-доминантты, рецессивті аллельдерді ажыратады

-генотип, фенотип бойынша талдайды

-Пеннет торкөзін сипатайды



«Жұбыңды тап» ойыны

1-жұп оқушыларына «Сәйкестендіру тесті» әдісі

Берілген ұғымдарды анықтамасымен сәйкестендіріңдер.


Ұғымдар

Анықтамасы, сипаттамасы

А .Тұқымқуалаушылық

1.Организмнің өз ата-аналарынан гаметалар

арқылы қабылдаған гендерінің жиынтығы

В .Өзгергіштік

2.Организмдердің өз белгілері мен қасиетін

ұрпақтарына беру қасиеті

С .Генотип

3.Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті

зерттейтін ғылым

Д .Фенотип

4.Гомологтік хромосомадағы аллельді гендер

әртүрлі

Е . Аллельді гендер

5.Организмнің ішкі және сыртқы белгілерінің

жиынтығы

Н . Гомозигота

6.Организмнің жаңа белгілерге ие болу қасиеті

К .Гетерозигота

7.Гомологтік хромосомадағы аллельді гендер

біркелкі

М. Генетика

8. Гомологтік хромосомалардың бірдей үлескілерінде орналасып, нақты бір белгіні

анқтайтын жұп гендер


А

В

С

Д

Е

Н

К

М










2-жұп оқушылары платформада тапсырмаларды ұсынады

Оқушылар топта жұптасады берілген тапсырмаларды бірігіп дәптерлеріне, тақтаға шығып орындайды

Дескриптор:

-сәйкестігін табады-2балл

-белгілердің дұрыс орналастырады-2балл

https://learningapps.org/watch?v=pw759jma524


3-жұп тапсырмалары«Кесте толтыру» әдісі

Берілген анықтамаларға сәйкес генетикалық символдар мен белгілерді кестеге жазыңдар.


Генетикалық

символдар мен белгілер

Анықтамасы


Будандастыруға алынған ата-аналық даралар


Гаметалар


Алынған ұрпақ, жанына қойылатын индекс ұрпақтың реттік санын көрсетеді


Будандастыру белгісі


Аталық дараның жыныстық белгісі


Аналық дараның жыныстық белгісі


Доминантты ген


Рецессивті ген


Доминантты гомозигота


Рецессивті гомозигота


Гетерозигота



Берілген кстені толтырады

Сиволдар мен белгілерді дұрыс орналасытрып шығады

Дескриптор:


- Генетикалық

символдар мен белгілерді анықтамасына сәйкес жазады-2балл

https://wordwall.net/ru/resource/67733960


Бекіту тапсырмасын ұсынады

Оқушылар берілген тапсырманы орындайды

-тест тапсырмасы

https://learningapps.org/view23746120

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.





















Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 « »

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моногибридті және дигибридті будандастыру. Басымдылық заңы. Ажырау заңы.

§35.Дигибридті будандастыру. §37.Моногибридті және дигибридті будандастыруға генетикалық есептер шығару.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.3 - дигибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару.

Сабақтың мақсаты:

дигибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару.

Құндылыққа баулу

Талап:дұрыс қарым-қатынас орната білу;

Ар-ұят:Халқына адал қызмет ету;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады.

Алдыңғы білім

Ұяшықтарда сұрақтар тізбегін ұсынады

Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды;


Ұжымдық талдау

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!


-сұрақтарға жауап береді



https://wordwall.net/ru/resource/67734023

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.


Г.Мендель неліктен екі жұп баламалы белгісі бойынша зертемекші болды?

Белгілрді ажырату кзінде қандай қиындықтарды ескерді?

Бейнені ұсынады. Мұғалім түсіндірме жүргізеді

Теорияны бекіту тапсырмасыг орындатады



Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;




Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


презентация



Сабақтың ортасы


Функционалдық сауаттылық тапсырмасы



Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі,тапсырманы дәптеріне жазады.

1. Лактоза сүттің құрамындағы қант. Ол лактаза ферментімен ыдырайды. Кейбір адамдарда лактаза ферменті жетіспейді. Лактаза ферментінің жетіспеушілігі белгісі рецессивті аллель бойынша тұқым қуалайды. Бұндай жағдай осы белгі бойынша гомозиготалы рецессивті генотипі бар адамда болуы мүмкін.

(а) Гомозиготалы ұғымына анықтама беріңіз. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(б) Лактаза жетіспеушілігі жоқ адамның мүмкін болатын екі түрлі гентипін ұсыныңыз. D доминантты аллельді, d рецессивті аллельді белгілеу үшін қолданыңыз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________



Оқушылар берілген мәтінді қолдана отырып тапсырманы орындайды




Дескриптор:


-гомозигота ұғымына анықтама береді-1балл

-екіт түрлі генотипін ұсынады-1балл

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



«Өз жұбыңды тап» тәсілі

1 -жұп тапсырмасы Анасы доминантты гомозиготалы және әкесі гомозиготалы рецессивті отбасында екі бала дүниеге келген. Төмендегі шаршылардың ішіне ата анасы мен балаларының генотиптерін жазыңыз.

Балалардың лактаза жетіспеушілігіне шалдығуының ықтималдығы қанша?

_____________________________________________________________________________



Бағалау критерийі:


-Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып, есептер шығарады;




Дескриптор:


-дигибридті будандастыру кезіндегі ата ана генотипін анықтайды;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы





2-жұп тапсырмасы

Бірінші ұрпақтың біркелкілік заңы қай уақытта көрініс табады, егер ата анасының бірінің генеотипі ааbb болса. Екінші ата анасының генотипін анықтаңыз.

A) ААBb

B) AaBB

C) AABB

D) AaBb

Бағалау критерийі:


-Моногибридті будандастырудың заңдылықтарын қолданып, есептер шығарады;



Дескриптор:


-дигибридті будандастыру кезіндегі ата ана генотипін анықтайды;

-дигибридті будандастыруға есептер шығарады;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Төменде гомозиготалы қара мен ақ тышқандарды будандастыру сызбасы берілген.

Алынған бірінші ұрпақтың бәрі қара түсті және генотипі Bb.

Бірінші ұрпақты өзара будандастырған сызба төменде берілген.

Бағалау критерийі:


- Моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдейді және есептейді;




Дескриптор:


- ата-анасының генотипін анықтайды;

- ұрпақтың генотиптін анықтайды;

- гаметаларды анықтайды;

- ұрпақтың фенотиптін анықтайды;

- ара-қатынасты анықтайды;


Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.



Бекіту тапсырмасын платформада Биологиялық диктант тапсырмасын орындайды


-қалып қойған сөздерді дұрыс орналастырады-1балл

https://learningapps.org/view28802617

























Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 « »

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Аллельді гендердің әрекеттесуі: толық және толымсыз. Доминанттылық белгілердің пайда болуы. §36.Аллельді гендердің өзара әрекеттесуі: белгілердің толық және толымсыз доминанттылығы. Талдаушы шағылыстыру және оның практикалық маңызы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.4 - толық және толымсыз доминаттылықты салыстыру;

Сабақтың мақсаты:

толық және толымсыз доминаттылықты салыстырады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жүректен жүрекке» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы бір-біріне жүрек береді;


Оқушылар ұстазымен амандасады, жүректен жүрекке әдісі арқылы бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады;

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!


-сұрақтарға жауап береді


https://wordwall.net/ru/resource/67467711



«Shape2

Х

Сәйкестігін анықта» әдісі

Тұжырымдар мен белгілердің сәйкестігін анықтаңдар.


А .Гомозиготалы ата-аналық даралардың генотиптері

1) ААВВ, аавв

В .Бірінші ұрпақтағы біркелкі будандар (моно-ж/е

дигибридті будандастыру)

2) АА, аа

С .Екінші ұрпақтағы генотип бойынша 1:2:1

арақатынасты ажырау жүреді

3) Аа, АаВв

Д .Дигибридті будандастырудағы гомозиготалы ата- аналық даралардың генотипі

4) 9:3:3:1

Е .Дигибридті будандастырудың F2-дегі фенотиптік ажырау арақатынасы

5) 3:1

Н .Моногибридті будандастырудың F2 -дегі фенотиптік ажырау арақатынасы

6) Аа:2Аа:аа


А

В

С

Д

Е

Н








Оқушылар берілген тапсырманы орындайды сәйкестендіреді

Дескриптор:

-сәйкестігін табады-1балл


Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

Т олық доминаттылық пен толымсыз доминанттылықтың айырмашылығы неде деп ойлайсыздар?

Фенотипі, генотипі бойынша ажыратылады ма?


Бейнекөрсетілім ұсынады, мұғалім түсіндірем жүргізеді

Теорияны бекіту тапсырмаларын ұсынады



Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;




Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


презентация



Сабақтың ортасы



Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі, тапсырманы дәптеріне жазады.

Төмендегі сызбада бұршақ тұқымының сыртқы пішініне жауапты доминантты және рецессивті аллельді гендері көрсетілген. Олар S және s деп белгіленген.

(а) Сызбаны пайдалана отырып, аллель терминіне анықтама беріңіз.

_________________________________________________________________________

(b) а және b әріптерінің тұсына тиісті ұғымдарды жазу арқылы сызбаны толықтырыңыз.



Оқушылар берілген тапсырманы жеке діптерлерінде орындайды

Дескриптор:


- сызбада бұршақ тұқымының сыртқы пішініне жауапты доминантты және рецессивті аллельді гендерді ажыратады-1балл

-анықтама береді-1балл

Сызбаны тиісті ұғымдарын жазу арқылы толықтырады-1балл

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы






«Топтас, ойлас, түсіндір» тәсілі

1-топ оқушылары Гендердің өзере әрекеттесуінің сызбасын талдайды

2-топ Доминанттылықтың түрлері мен типтерін салыстырады

3-топ талдаушы будандастыруды түсіндіреді


Дескриптор:


-

Сабақтың ортасы


«Есептер бекеті» Жұптық жұмыс

Тапсырма 2Мына есепті шығарыңыз, сұрақтарға жауап беріңіз.

. Қызыл бүлдіргенді бір –бірімен будандастырғанда , қызыл жеміс береді ,ал ақ бүлдіргенді бір-бірімен будандастырса, ақ жеміс береді .ал егер ақ бүлдіргенмен, қызыл бүлдіргенді бір-бірімен будандастырсақ, олар қызғылт бүлдірген береді.

Ал егер қызылжемісті бүлдіргенді ,қызғылт жемісті бүлдіргенмен будандастырсақ, ұрпақтары қандай болады ?Қызылжемісті және ақжемісті бүлдіргендердің генотипін анықтаңыздар . Шығарып болған соң мұғаліммен бірге жауабын тексереді.Өздерін өздері бағалайды.


Оқушылар топта жұптаса отырып берілген есптерді шығарады


Дескрипторлар : 1.Будандастырылған ағзалардың генотиптерін дұрыс анықтайды.2.Есептің берілгенін дұрыс жазады, есепті шығарады.3.Сұрақтарға дұрыс жауап береді

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы

Тақырыпты бекіту тапсырмасын ұсынады



https://wordwall.net/ru/resource/67734737

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс




Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)

















Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «а,ә,б»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жыныс генетикасы. Жынысты анықтаудың генетикалық механизмі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.6 - жынысты анықтау теориясын сипаттау;


Сабақтың мақсаты:

жынысты анықтау теориясын сипаттайды және жынысты анықтау кезінде хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызба жасайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.


Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады.

Мотивациялық сөздер

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!

Жеңе біл!

Тек қана алға жылжы!

Өзіңді тыңда!

Қағидадан бас тарт!



Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.




Оқушылар берілгенсуреттен өз ойларын айтады




презентация



Сабақтың ортасы




Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырмалары беріледі, тапсырманы дәптеріне жазады.

Сөйлемді аяқтаңыз.

Адамдарда аналық пен аталықтың сомалық жасушаларындағы бір жұбынан басқа барлық хромосомалар ұқсас және бірдей гендерді тасымалдайды. Аталық пен аналықтардағы бірдей хромосмаларды ___________________________деп атайды. Екі түрлі жыныс хромосмалары болады, олар___________________ деп белгіленеді. Құстарда жыныс хромосмоларының белгіленуі басқа ағзалармен салыстырғанда өзгеше, олар ___________________________ деп белгіленеді.


Бағалау критерийі:


-Жынысты анықтау теориясы негізін түсіндіреді;



Дескриптор:


-жынысты анықтау теориясын заңдылықтарын қолданып сөйлемді аяқтайды:

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы



Оқушыларға жалпылама төмендегі тапсырма беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.

1-жұп тапсырмасы Төменде көбелектердің шағылысу сызбасы берілген.

(а) Сызбаны пайдаланып, көбелектердің жынысты хромосомалық анықтау сызбасын аяқтаңыз.


(ә) Гомогаметалы және гетерогаметалы ұғымдарына анықтама беріңіз.


Бағалау критерийі:


-Жынысты хромосомалық анықтау сызбасын аяқтайды;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-көбелектердің жынысты хромосомалық анықтау сызбасын құрастырады;

- гомогаметалы және гетерогаметалы ұғымдарына анықтама береді;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


2-жұп тапсырмасы платформада ұсынады



https://wordwall.net/ru/resource/67735226


Бекіту тапсырмасын ұсынады



https://wordwall.net/ru/resource/67735269

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.



(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)


























Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жыныспен тіркесіп тұқымқуалау. Гемофилия және дальтонизм.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.7 - жынысты анықтау кезінде хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызба жасау

Сабақтың мақсаты:

- жыныс хромосомаларын анықтау

- жынысты анықтау кезінде хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызба жасау

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар


Сабақтың басы












Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.

Топқа бөлуді жүзеге асырады. «Хромасомалар» әдісі

Оқушыларға хромасомалық белгілері бар суреттер таратылады. Бірдей суреттері бар оқушылар топтасады

Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады

1-топ 2-топ 3-топ

Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!


Мотивациялық сөздер







Алдыңғы білім

Ұяшықтағы сандарды таңдап сұрақтарға жауап тапсырмасын ұсынады.



Оқушылар берілген ұяшықтағы тапсырмаларға өз жауаптарын ұсынады, өзге оқушылар толықтырады

Жарайсыздар!

Өте жаксы жауап!

Ұтымды жауап!

Мұғалім қошеметі


презентация

https://wordwall.net/ru/resource/67724544


Сабақтың ортасы









___-мин


Тыңдалым алды тапсырмалар

«Суреттен не айтасың» тәсілі

С уретте не бейнеленген. Бұл аурулар ата аналарынан балларына қандай белгілер арқылы беріледі?

Басымдықты қай белгі көрсетеде?

Бейнекөрсетілім ұсынады

Мұғалім түсіндірме жүргізеді


Оқушылар берілген суретті қолдана отырып, сұрақтарға жауаптарын ұсынады


Бейнені көре отырып өз жауаптарын негіздейді

Термин сөздерді жазып алады

Тапсырманы орындайды


Бағалау критерийі:

-Суреттерді қолдана отырып түсінік қалыптастырады

-тапсырманы


презентация

салыстырмалы сурет




https://youtu.be/snUm2lIaq0I?si=uGNd3jH2G9n8qgLC



Сабақтың ортасы




«Сәйкестендіру тесті» әдісі Жеке жұмыс

Тұқым қуалайтын аурулармен олардың белгілері арасындағы сәйкестікті анықтаңдар.

Ауру аты

Белгілері

1.Гемофилия

А .түнде көрмеу

2.Дальтонизм

В .галактозаны игере алмау

3.Рахит

С .қанның ұйымауы

4.Гемералопатия

Д .сүйектің қисаюы

5.Галактоземия

Е .түсті ажырата алмау

А ) 1-А, 2-Е, 3-Д, 4-А, 5-С:

В ) 1-С, 2-Е, 3-Д, 4-А, 5-В:

С ) 1-С, 2-А, 3-Д, 4-А, 5-Е:

Д ) 1-А, 2-Е, 3-С, 4-А, 5-В:


Оқушылар берілген тапсырманы дәптерлеріне орындайды кестені қолдана отырып, сәйкестендіріп дұрыс жауабаын белгілейді

Дескриптор:

- Тұқым қуалайтын аурулармен олардың белгілері арасындағы сәйкестікті анықтайды-2балл



Сабақтың ортасы

_ ___-мин

«Топтас, талқылы, талда» әдісі

Оқушыларға суреттер, сызба кестелер ұсынылады

1-топ

Гемофилия берілу жолдарын анықтайды

2-топ Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау белгілерін ажыратып түсіндіреді

3-топ Дальтоник ауруының берілу ықтималдығын талдайды


Оқушылар топта берілген мәтінді қолдана отырып сұрақтарға жауап береді

Бәрі

Өкіл

Таңдау

Бойынша топтар өз жұмыстарын қорғайды

Бағалау критерийі:

-суреттерді қолдана отырып, аурудың туындауы









Сабақтың соңы



____-мин


«Көршіңмен ойлас» тәсілі

4 тапсырма. Жұптық жұмыс. Есептер шығару.

І жұп. Гетерозиготалы дальтонизм генін алып жүруші әйел, қалыпты көретін еркекпен тұрмыс құрса, ондай отбасында қандай ұрпақ күтуге болады?

ІІ жұп. Адам мен дрозофила шыбынында жыныс хромосомаларының жиынтығы ХХУ болса, жынысы қандай болмақ?

ІІІ жұп . Әкесі мен баласы гемофилия ауруымен ауырады. Ата анасының , баланың ең ықтимал генотипін анықтаңдар.

ІҮ жұп. Әкесі және ұлы дальтонизм ауруымен ауырады, ал шешесі сау. Баланың және ата ананың генотипін анықтаңдар. Бұл отбасында ауру әкесінен ұлына берілуі мүмкін бе?

Ү жұп. Әкесі дальтоник , қалыпты көретін қыз қалыпты көретін жігітке тұрмысқа шыққан, жігіттің де әкесі дальтоник. Осы некеден туатын баланың көзінің көруі қандай болмақ?

ҮІ жұп. Гемофилиямен ауыратын ер адам , әкесі гемофилик дені сау әйелге үйленген. Осы отбасында дені сау балалардың дүниеге келуі мүмкін бе?




Сабақтың ортасы

Бекіту тапсырмасын ұсынады




https://wordwall.net/ru/resource/67731936

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Бір ауыз сөз» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Жеке жұмыс:

Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б.

Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін

«Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды.







Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адам генетикасы. Адамның тұқымқуалау белгілерін зерттеу әдістері. Адамның генетикалық ауруларының алдын алу. §41.Адам генетикасы және оның зерттеу әдістері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.9 - адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін сипаттау;

Сабақтың мақсаты:

адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін сипаттайды;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жеті рухани қазық» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне ұлттық рухтар ұсыну

Топқа бөлу: «Мозаика» әдісі (3 топ құру) – Берілген сурет қиындыларын құрастыру арқылы топқа бөлінеді.

Оқушылар ұстазымен амандасады, бір-бірлерін жігерлендіру үшін жақсы рухты сөздер айтады;

Оқушылар топтасады

1-топ Антиген

2-топ Антидене

3-топ Агглютиноген

Қошемет сөздермен ынталандыру.

Жарайсыңдар!

Сәттілік!


Бүгінгі сабақта тек 10балл

Өзін өзі бағалау домбыра әдісі қолданады








Алдыңғы білім. «Жеті шелпек» әдісі

тақырыбына тест тапсырмасын 7 ұяшықта ұсыну


Оқушылар ұяшықтарды таңдай отырып тапсырманы орындайды



Дескриптор:

  • Дұрыс жауаптарын белгілейді-1балл


презентация



Сабақтың ортасы мағынаны түсіну





Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі.



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;)


Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


п резентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану




Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады.

Мағынаны қолдану тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.

Мағынаны талдау тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау






Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі.

Мағынаны жинақтау тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады.

Мағынаны бағалау тапсырмасы:


Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс




Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.


(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)




















Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 »

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Модельдеу «Адамның генеалогиялық шежіре ағашын құру».

§42.Адамның тұқымқуалайтын ауруларының алдын алу. Генеалогиялық шежіре құрастыру.

БЖБ (20-мин)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.10 - шежіре сызбасын құру.

Сабақтың мақсаты:

шежіре сызбасын құрады;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а)Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жақсы сөз жарым ырыс…» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айтады;



Оқушылар ұстазымен амандасады, бір-біріне жақсы тілектер айтады;

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам


(Қазіргі жағдайда) ДК экраны

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.



Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;




Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


презентация



Сабақтың ортасы мағынаны түсіну





Оқушыларға мағынаны түсіну үшін арналған тапсырманы орындайды;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;)


Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


п резентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану




Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады.


Мағынаны қолдану тапсырмасы:

Төменде берілген шежіре сызбасын пайдаланып, белгінің тұқым қуалау түрін анықтаңыз. Сызбадағы отбасының барлығының генотиптерін табыңыз.



Бағалау критерийі:


-Шежіре сызбасын пайдаланып, белгінің тұқым қуалау ерекшелігін сипаттау;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-шежіре сызбасын пайдаланып, белгінің тұқым қуалау ерекшелігін сипаттайды,

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.

Мағынаны талдау тапсырмасы:


Хантингтон - жүйке жүйесін зақымдайтын, тұқым қуалайтын ауру және ол доминантты (Н) аллель бойынша тұқым қуалайды. Бұл отбасында гомозиготалы, рецессивті (h) аллельге ие ұрпақтың дені сау болады. Төменде Хантингтон ауруының тұқым қуалау шежіресі берілген.

(а) (1) Берілген шежірені пайдаланып, осы отбасында қанша қыз баланың осы белгі бойынша науқас екенін анықтаңыз. ____________________________________________________________________

(2) Осы баланың генотипін жазыңыз.____________________________________

(b) Шежіредегі А мен В ата-аналарынан ұл және қыз баланың дүниеге келгені көрсетілген. Отбасында қыз бен ұлдың дүниеге келгенін көрсететін (Х, Y белгілерін қолданып) сызба құрастырыңыз.

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау






Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі.

Мағынаны жинақтау тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады.


Мағынаны бағалау тапсырмасы:


БЖБ (20-мин)


Бағалау критерийі:


- Шежіре сызбасын сызады;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- отбасында науқас қызды анықтайды;

- оның генотипін анықтайды;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


«Аяқталмаған сөйлем» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

.

Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім.

- бүгін сабақта қуантқаны.....

- мен өзімді.....үшін мақтар едім.

- маған ерекше ұнағаны.....

- сабақтан соң маған........келді

- бүгін маған..........сәті түсті.

- қызықты болғаны.....

- ......қиындық тудырды.

- менің түсінгенім.....

- енді мен......аламын.


















Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Өнімділікті арттыратын заманауи ауыл шаруашылық технологиялары.

Өнімділігі жоғары ауылшаруашылықты жүргізудің жаңа баламалы жолдары. §43.Заманауи ауылшаруашылық технологиялары және өнімділігі жоғары ауылшаруашылықты енгізудің баламалы жолдары. БЖБ (20-мин)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.11 - мәдени өсімдіктердің өнімділігін арттыру үшін заманауи ауылшаруашылық технологияларды қолданылуын зерттеу.

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар: мәдени өсімдіктердің маңыздылығын сипаттайды;

Кейбір оқушылар:

Көпшілік оқушылар: мәдени өсімдіктердің өнімділігін арттыру үшін заманауи ауылшаруашылық технологияларды қолданылуын зерттейді және бөлім бойынша бағалау тапсырмасын орындайды;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып тәртібін қадағалау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыруда «Менен бір мотивациялық сөз» атты психологиялық ахуал туғызу.


Оқушылар ұстазымен амандасады. Сынып тәртібін сақтайды, мотивациялық сөздер айтады.

Мақсаты: оқушылар бойында идея немесе тілек білдіру, тыңдау дағдыларын дамытуға бағыттау, сондай-ақ барлық оқушыларды қатыстыру арқылы оқыту жағдайларын теңестіру.

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады.

Мотивациялық сөздер


Арманда!

Сенім арт!

Өзіңді жетілдіре біл!

Қол жеткіз!

Жаңалық аш!

Жеңе біл!

Тек қана алға жылжы!

Өзіңді тыңда!

Қағидадан бас тарт!


Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.



Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;




Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


презентация



Сабақтың ортасы мағынаны түсіну





Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі.



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;)


Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


п резентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану




Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады.


Мағынаны қолдану тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.


Мағынаны талдау тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау






Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі.


Мағынаны жинақтау тапсырмасы:

Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады.

Мағынаны бағалау тапсырмасы:


БЖБ (20-мин)


Бағалау критерийі:


-



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.


(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)





































Бөлім:

«Микробиология және биотехнология»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 9 «»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Биотехнологиялық үдерістін жалпы сызбасы және биотехнологияда алынатын өнімдері (медицинада, өнеркәсіпте және ауылшаруашылықта). Инсулин өндірісі.

§44.Биотехнологиялық өндірістің жалпы сызбасы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.4.3.1 - инсулин өндіру мысалында биотехнологиялық үдерістің жалпы сызбасын сипаттау.

9.4.3.2 - биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіру.

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар: инсулин өндіру мысалында биотехнологиялық үдерістің жалпы сызбасын сипаттайды және биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді;

Кейбір оқушылар: инсулин алу үшін генетикалық инженерияда жыныссыз көбеюдің артықшылығын ұсынады;

Көпшілік оқушылар: биотехнологияда инсулинді рекомбинантты ДНҚ алу әдісі арқылы өндіруді бағалайды;

Құндылыққа баулу


Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту


І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады.


Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды;

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-бірінің көңілдерін сұрау арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.





Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу


«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.



Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;




Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


презентация



Сабақтың ортасы мағынаны түсіну





Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі.



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;)


Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.


п резентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану




Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады.


Мағынаны қолдану тапсырмасы:

Тапсырма

1. Төменде инсулин өндіру үшін қолданатын құрылғы берілген.

(а) Құрылғыны атаңыз.

(ә) Құрылғы ішіне ауаның жіберілу себебін түсіндіріңіз.


Бағалау критерийі:


-Биотехнологияда қолданылатын құрылғыларды атайды;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-биотехнологияда қолданылатын құрылғыларды атайды;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны талдау



Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.


Мағынаны талдау тапсырмасы:

Төмендегі сызбада гендік инженерияны қолданып инсулин өндіру көрсетілген.


суретті пайдаланып, төмендегі кестені толтырыңыз. Сіз үшін кестенің бірінші жолы үлгі ретінде толтырылған.

сызбадағы модификацияланған жасуша жыныссыз көбейеді. Инсулин алу үшін генетикалық инженерияда жыныссыз көбеюдің артықшылығын сипаттаңыз.


Бағалау критерийі:


-Құрылғының жұмыс жасау принципін түсіндіреді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


-құрылғының жұмыс жасау принципін түсіндіреді;

- инсулин өндіру сатыларын сипаттайтын кесте толтырады;

- генетикалық инженерияда жыныссыз көбеюдің артықшылығын сипаттайды;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау






Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі.


Мағынаны жинақтау тапсырмасы:


Биотехнологияда өндірілетін өнімнің 1 артықшылығын және 1 кемшілігін атаңыз.

Артықшылығы:__________________________________________________

Кемшілігі: _______________________________________________

Бағалау критерийі:


- Биотехнологияда өндірілетін өнімдерге мысал келтіреді



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- биотехнологияның медицина саласында өндірілетін өніміне мысал келтіреді;

- биотехнологияда өндірілетін өнімнің артықшылығын атайды;

- биотехнологияда өндірілетін өнімнің кемшілігін атайды.

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады.


Мағынаны бағалау тапсырмасы:

Биотехнологияда инсулинді рекомбинантты ДНҚ алу әдісі арқылы өндіреді.

Төменде осы әдістің сызбасы берілген.

(а) Сызбада А, В, С әріптері арқылы белгіленген құрылымдарды атаңыз.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(b) Үрдісті сипаттаңыз.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Бағалау критерийі:


- Инсулин өндіру мысалында биотехнологиялық үдерістің жалпы сызбасын түсіндіреді;



(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)


Дескриптор:


- сызбада А әріп арқылы белгіленген үрдісті анықтайды;

- сызбада В әріп арқылы белгіленген үрдісті анықтайды;

- сызбада С әріп арқылы белгіленген үрдісті анықтайды;

- үрдісті сипаттайды;

Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері


Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.


Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс


Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.


Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.


(Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды)











Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
20.01.2025
273
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі