БЖБ Қазақ тілі “Көлік және жол белгілері”

Оқу мақсаты

5.1.4.1 - тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау.

5.4.4.3 -сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Мәтін мазмұны негізінде қойылған сұрақтарға жауап береді

• Өзекті мәселелер бойынша өз ойын дәлелдермен жеткізеді

• Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін таниды, сын есімді зат есім орнына қолдана біледі;

Ойлау дағдыларының деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары

1-тапсырма

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Өзекті мәселе бойынша өз ойыңызды айтып талқылаңыз немесе дәлелдеңіз.

Бүгінде ауылда да, қалада да үлкен көшелер және онда жүйткіген автокөліктер көбеюде. Көше кеңейген сайын ерсілі-қарсылы жаяу жүргіншілер мен жүргізушілердің де көбейетіні даусыз. Соңғы жылдары еліміздің қай жерінде болмасын автокөліктердің барлық түрлері еселеп артып келеді. Мұның өзі машина жүргізушілер мен жаяулардың, әсіресе мектеп оқушыларының жол ережесін неғұрлым жете біліп, қатаң сақтауын қажет етеді. Көшенің тәртібін үйде ата-ана ескертсе, көше қиылысында күзет қызметкерлері мен бағдаршам қадағалайды. Ал сендер көше ережесін жақсы біліп, оны орындауға, сақтауға тиіссіңдер.

Тарихқа көз жүгіртетін болсақ, жүріп-тұруды реттеу қажеттілігі сонау бір машинаның аз кезінде туған көрінеді. Алғаш рет 1868 жылы Лондон қаласында теміржол бағдаршамы орнатылды. Ол қолмен алмастырылатын және алмастыру үшін арнаулы адам тұратын еді. Әрі ол көп уақыт алатын болды. Кейінірек 1870 жылы Америкада электр бағдаршамдары пайда болды. Ал Ресейде үш түрдегі бағдаршамдар 1920 жылдары іске қосыла бастады. Бертін келе оны автомат жүйесі арқылы басқару ойластырылды. Ал бүгінгі таңда бағдаршамды электрондық есептеу машинасы арқылы басқару жүзеге асырылған. Қазақстанда бағдаршамдар барлық ірі қалаларда орнатылған.

Ертеде көліктің қазіргідей түрі болмаған заманда адамдар ат жеккен күймемен жердің тегіс жерімен баяу жүретін. Келе-келе жолдың қажеттілігі туды. Автокөлік жүргізушілеріне жолда дұрыс жүру қатаң ескертілді.

1. Көшенің тәртібін кімдер қадағалайды?(1 ұпай)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Алғашқы бағдаршам қашан және қай жерде пайда болған?(1 ұпай)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Электрлі бағдаршам қайда пайда болған?(1 ұпай)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Ал бүгінгі таңда бағдаршам қалай жүзеге асырылған?(1 ұпай)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сапалық

Қатыстық

Күшейтпелі шырай

Асырмалы шырай

1

2

3

4

1

2

1

2

1

2