Қысқа мерзімді жоспарлар

Оқу сабағының жоспары №

Блокчейн технологиясы (блокчейн).

(сабақтың тақырыбы)

Модуль /пән атауы ЖББП 8 Информатика

Педагог ____________ дайындады

20_ жылғы "___" ____________

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ __________________

Сабақтың түрі практикалық

Өткізу формасы: жаңа білімді, дағдыларды бекіту сабағы

2. Мақсаты:

• Блокчейн технологиясының негізгі принциптері мен құрылымын түсіну;

• Блокчейннің заманауи цифрлық жүйелердегі маңызын анықтап, оны шынайы өмірмен байланыстыру.

Міндеттері:

• Блокчейн технологиясының жұмыс істеу тәртібін сипаттау және оның негізгі ұғымдарын (блок, транзакция, тізбек, хеш) түсіндіру;

• Блокчейннің дәстүрлі дерекқорлармен салыстырмалы артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау;

• Блокчейннің қолдану аясын (қаржы, логистика, білім, денсаулық сақтау және ақпараттық қауіпсіздік) талдап, нақты мысалдармен байланыстыру.

3. Күтілетін нәтижелер

• Блокчейн технологиясының анықтамасын және жұмыс істеу логикасын сипаттай алады;

• Дәстүрлі жүйелермен салыстырып, блокчейннің ерекшеліктері мен артықшылықтарын көрсете алады;

• Блокчейннің әртүрлі саладағы қолданылу мүмкіндіктерін түсіндіріп, оны ақпараттық қауіпсіздікпен байланыстыра алады.

4. Қажетті ресурстар

презентация, стикерлер, үлестірме қағаздар

5. Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру бөлімі (5 мин)

-амандасу

-аудитория дайындығын тексеру

-студенттерді түгендеу

2. Білімді бақылау (5 мин)

Сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Блокчейн дегеніміз не?

2. Блокчейн технологиясының негізгі артықшылықтары қандай?

3. Блок дегеніміз не және оның құрылымы қандай?

4. Блокчейндегі деректер қалай қорғалады және бұрмалаудан қалай сақталады?

Білімді бағалау критерийлері:

• Блокчейн технологиясының негізгі анықтамасын біледі;

• Блоктың құрылымын және ондағы ақпараттық ағынды түсінеді;

• Блокчейннің қауіпсіздік артықшылықтарын сипаттай алады.

3. Жаңасын баяндау әдісі. Ауызша (4 мин)

Блокчейн технологиясы (блокчейн) — бұл ақпаратты қауіпсіз және өзгермейтін түрде сақтау үшін қолданылатын таратылған (дистрибутивті) деректер базасы. Ол әрбір ақпаратты "блоктарға" бөліп сақтайды және әр блок алдыңғы блокпен криптографиялық жолмен байланыстырылып, тізбек (chain) құрайды.

Блокчейннің негізгі ерекшелігі — орталықтандырылған басқару органы болмайды. Яғни, ақпарат барлық қатысушылардың компьютерлерінде көшірме ретінде сақталады. Бұл — деректердің бұрмалануына жол бермейді және ашықтықты қамтамасыз етеді.

Бүгінгі таңда блокчейн тек криптовалютада ғана емес, логистика, медицина, білім беру, құқық және мемлекеттік қызметтер сияқты салаларда да кеңінен қолданылып келеді. Ол сенімділік пен ақпараттық қауіпсіздікті арттыратын жаңа технология ретінде танылып отыр.

Топтық жұмыс (10 мин)

Тақырып: Блокчейн технологиясының түрлерін анықтау, салыстыру және өзара байланысын көрсету
Мақсат: Әр топ блокчейннің бір бағытын зерттеп, оның қызметін, қолдану мысалдарын және басқа түрлерімен байланысын сызба арқылы көрсетеді.

Тапсырма:

• 1-топ: Ашық (публичный) блокчейн

• 2-топ: Жабық (приватный) блокчейн

• 3-топ: Консорциум (аралас) блокчейн

• 4-топ: Барлық үш түрдің өзара байланысын көрсететін диаграмма (мысалы, Венн диаграммасы, блок-схема)

Нұсқау:

Әр топ:

• Өз блокчейн түрінің анықтамасын береді;

• 2–3 нақты мысал келтіреді (мысалы: Bitcoin, Hyperledger, Ripple);

• Сызба түрінде көрсетеді (кесте, диаграмма, блок-схема);

• Қалған топтарға түсіндіріп береді (қорғайды).

Білімді бағалау критерийлері:

✓ Блокчейн технологиясының түрлерін ажырата алады;
✓ Әр түрдің ерекшеліктері мен қолдану аясын сипаттайды;
✓ Ақпаратты дұрыс әрі көрнекі түрде ұсынады (сызба, диаграмма, кесте).

5.Материалды бекіту Жеке жұмыс. Деңгейленген есептер шығару (15 мин)

І деңгей (базалық):

1. Блокчейн дегеніміз не? Қысқаша анықтама жазыңыз.

2. Блокчейн технологиясын қолданатын 2 нақты саланы атаңыз.

3. Блокчейн мен дәстүрлі дерекқор арасындағы бір айырмашылықты жазыңыз.

ІІ деңгей (орташа):

4. Блокчейн түрлерін салыстырып, төмендегі кестені толтырыңыз:

5. Қандай жағдайда блокчейн ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді? Қысқаша түсіндіріңіз.

6. Блокчейн технологиясының негізгі 3 артықшылығын атаңыз.

ІІІ деңгей (жоғары):

7. Егер сізге қаржылық транзакциялар журналын бұрмаланбай сақтап отыру қажет болса, неге блокчейнді қолданар едіңіз?

8. Блокчейн желісінде майнерлердің рөлі қандай және ол қандай қауіпсіздікпен байланысты?

9. Блокчейн технологиясы мен ақпараттық қауіпсіздік арасындағы байланысты 2 нақты мысалмен түсіндіріңіз.

Білімді бағалау критерийлері:

✓ Блокчейн технологиясының мәнін дұрыс түсінеді;
✓ Түрлерін ажыратып, салыстыра алады;
✓ Блокчейннің қауіпсіздік пен өмірдегі қолданылуына байланысты мысалдар келтіре алады

6. Сабақтың қорытындысын шығару Бағалау парағы бойынша (5 мин)

Рефлексия: «Көңіл-күй»

Сабақтың соңында әр студентке үш түсті белгілер ұсынылады:

Қызыл түс – «Мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл-күйім жоқ»

Көк түс – «Көңіл-күйім жақсы, сыныптастарымның көмегімен тапсырманы орындадым»

Жасыл түс – «Мен бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл–күйім тамаша»

Студенттер өз жағдайына сәйкес келетін түсті таңдап, стикер немесе дөңгелек белгі арқылы білдіреді.

Мақсаты:
Сабақ соңында студенттердің эмоционалды жағдайын және оқу жетістігін өз бетінше бағалау арқылы анықтау.

7. Үй тапсырмасы. (1 мин)

Теориялық тапсырма

Мақсаты: Блокчейн технологиясына байланысты бағдарламалық қамтамасыз ету түрлерін ажыратып, нақты мысалдармен түсіндіру.

Тапсырма:

• Блокчейнге қатысы бар бағдарламалық қамтамасыз ету түрлерін жаттап келу (жүйелік, қолданбалы, аспаптық).

• Әр түрге кемінде 2 нақты мысал келтіру (блокчейн саласына қатысты).

Практикалық тапсырма

Тапсырма атауы:
«Компьютердегі блокчейнге қатысты бағдарламаларды зерттеу»

Орындау нұсқаулығы:

1. Компьютерде орнатылған бағдарламаларды қараңыз:
   Бастау (Start) → Бағдарламалар (Programs) бөліміне өтіңіз.

2. Кемінде 5 бағдарлама таңдап, төмендегі кестені толтырыңыз:

№	Бағдарлама атауы	Түрі (Жүйелік / Қолданбалы / Аспаптық)	Қызметі / Не үшін қолданылады
1	MetaMask	Қолданбалы	Блокчейн әмияны, криптовалюталарды басқару
2	Geth	Аспаптық	Ethereum түйінін іске қосу, смарт-келісімшарттарды қолдау
3	Ubuntu Server	Жүйелік	Блокчейн түйіндерін орналастыруға арналған ОС
4	Trust Wallet	Қолданбалы	Мобильді блокчейн әмиян, токендермен жұмыс
5	Remix IDE	Аспаптық	Смарт-келісімшарттар жазу және тестілеу құралы

3. Жүйелік және қолданбалы бағдарламалар арасындағы айырмашылықты 2 сөйлеммен жазыңыз:

Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз ету құрылғының негізгі жұмысын қамтамасыз етеді және операциялық жүйелер мен драйверлерге жатады.
Ал қолданбалы бағдарламалар – бұл пайдаланушының нақты міндеттерін шешуге арналған (мысалы, криптовалюта әмияндары немесе биржалар).