Батыс Қазақстан облысы Орал
қаласы Батыс Қазақстан индустриалды колледжі. мамандығы
«Фрезерлеуші» ө/о шебері: Тулегенова Б.К
Сабақ жоспары. Бағдарлама
тақырыбы: «Бөлгіш бастиектің құрылысы, қолдануы, орындалатын
жұмыстар» Сабақтың тақырыбы :Бөлгіш бастиекті қолданып,
көпқырды (многограников) фрезерлеу
-
Мақсаты: Студенттерге
фрезерлік станокта бөлгіш бастиекті қолдануын, бөлу әдістерін
түсіндіру. Көпқырды фрезерлеу әдістерін
үйрету. Студенттерге өз мамандықтарына
сүйіспеншілігін арттыру, ойлау және іздену қабілеттілігін
дамыту.
-
Жұмысты фрезерлік станокта
ұқыптылықпен атқаруға және техника қауіпсіздігін сақтауға
тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі: аралас
сабақ. Сабақтың
әдісі: ауызша түсіндіру, көрсету
машықтық. Сабақтың
көрнекілігі: Сабақ жоспары,сабақтың
тақырыбы бойынша плакаттар, фрезалар,
6Р82Ш фрезер станогы, бөлгіш бастиек,бөлгіш бастиек
қосымшалары,анықтама таблицалар,кілттер,шаблон, штангенциркуль,
дайындама, тетік эталоны, салқындатқыш сұйықтық, жонқа тазалағыш
.
Өндірістік оқыту жұмысының
көлемі: Көпқырлы
сомын.4сағ Сабақтың құрылымы: 45
мин Сабақтың тақырыбын және
мақсатын хабарлау. Қызығушылықты
ояту Тақырып бойынша сөздіктерді үш
тілде сәйкестендіру; тақтада қазаша сөздер жазылған; Фрезерлік
станок, бөлгіш бастиек, бөлгіш диска,фреза, үстел, дайындаманы
орнату. END MILL ФРЕЗЕРНЫЙ СТАНОК,
MILLING MACHINE ДЕЛИТЕЛЬНАЯ ГОЛОВКА, DIVIDING
HEAD,СТОЛ,TABLE,УСТАНОВКА ДЕТАЛИ,INSTA LLATION DETAILS,
МНОГОГРАНИКОВ,POLYHEDRON,ФРЕЗЕРОВАТЬ, M TO MILL, ШЕСТИГРАННИК, SIX
HEDRON
Не блем
?
|
Не білгім келеді
?
|
Не
үйрендім?
|
|
|
|
|
|
|
Студентерден өткен тақырып бойынша не блем кестесіне әр
студен таблицаларды толтырады және сол бойынша жауап береді.Жаңа
тақырыпты бастау үшін не білгім келеді кестесіне өз ойларын
сабақтың мақсаты бойынша жазады сол бойынша сабақ
түсіндіріледі.
Жаңа тақырып: Бөлгіш
бастиекті қолданып көпқырды фрезерлеу
тәсілдері. Бөлгіш бастиек бұл бөлуге
арналған айлабұйым, тік және көлденең әмбебапт фрезерлік
станоктарында кең қолданады. Бөлгіш бастиек жай,оптикалық және
әмбебапты болып бөлінеді. Тікелей бөлу шпиндель шеңбері бойындағы
бөліктермен бөлуге арналған. Қарапайым бөлу бөлгіш дисалар қолданып
бөлінеді. Жоғары дәлділікте бөлу қосымша механизм қолданбай
оптикалық бөлгіш қолданады Біріктірілген бөлу (Комбинированное)
бөлгіш бастиектің қозғалмайтын дискасымен тесігі бар дисканы
айналдыру арқылы жүргізіледі.Бұндай бөлуді машина құрлысында
кеңінен қолданады. Дифференциалды бөлу әдісі әмбебапты бөлгіш
бастиекті қолданып және қосымша ауыспалы тісті дөңгелектер жиынтығы
қолданады.
Әмбебапты бөлгіш
бастиек
Артқы
топай 24табанша,2корпус,3 пиноль 4
центрмен. Люнет. Негізі 20 тартпалы доғамен 9,корпус10 сызбалы
нониус 12 центр 21 лимб 8 тікелей бөлуге арналған 24 бөлікті,қысқыш
11қақпақ 19,жылжымалы сектор 18,қысқыш винт13
. Бөлгіш бастиек
дискаларындағы бөлу сандары.
Тікелей бөлу бөлгіш дискалары
шпиндельге бекітіледі, олар щлица және тесік түрінде болады( 12;24
және30)тесіктер шеңбері фиксатормен таңдалады.Шеңберде 12тесігі бар
бір айналымда дайындаманы 3 ,4 ,6 ,12 ал 24тесігі бар 2, 3, 4, 6, 8
,12 ,24,ал 30 тесігі бар 2, 3, 5,6, 15, 30 бөледі. Бөлгіш бастиект
фрезерлейтін дайындамаларды бекітуге, керек бұрыштарға бұруға және
өз осінен айнала отырып бұрмаланған тістердң фрезерлеуге
арналған. Бөлгіш бастиектің қосымша
жабдықтары.Центр ,оравка,люнет
Хомут Центр 3 жетектегіш 4
,үшжұдырыкты патрон
Дайындаманы бөлгіш
бастиекке орнату схемасы
( 1— дайындама; 2 — бастиек; 3
- тұтқа; 4 - диск; 5 — тесік; 6 - шпиндель; 7 - фреза; 8 — артқы
топай); б — бөлгіш бастиектің көмекші қосымшалары (1— шпиндельдің
білігі (валик); 2— алдыңғы центр қосымша; 3 —көтеретін құрал
(домкрат); 4 — хомут; 5 — қатты центровая оправка: Жұмыс жасау
қозғалысы толық айналып шыққанша жүргізіледі. Шпиндельді тұтқамен
айналдырып керек жұмыс жағдайына пружина фиксаторы арқылы
келтіреміз. 3. Бөлгіш дисканы қарапайым бөлу кезінде бөлгіш диска
қолданамыз. Бөлгіш дисканың тесіктер арасындағы сандарды есептеуге
және жағдай жасауға арналған бөлгіш жылжымалы сектор бар 1 және 3.
,ол екі пшактан тұрады. Олар бірбіріне байланысты қозғалады .Егер
25 бөлікке бөлетін болсақ онда,n=40/z= A+a/b, n=40/25= 1+15/25 онда
диска тесігі 30 тандаймыз, n=1+3\5=1+18\30 бір айналым18тесікке
жылжытамыз.
Дисканың екі жағындада 11
бағытта тесіктер санмен 25, 28, 30, 34, 37, 38, 39,41, 42, 43,
44, 47, 49, 51, 53, 54, 57, 58, 59,
62, 66.
Бөлгіш бастиектің жұмыс
істеу механизімі.
Қажет бұрышқа
бөлу
Тұтқаны айналдырып керек
бұрышқа келтіреміз,бір айналым шпиндельді 360° айналдырады.Егерде
біздер дөңкелек дайындаманың қырын алтыға немесе сегізге бөлетін
болсақ, онда 24 бөлігі бар жай бөлгішін қолдамыз.мыс.24:6=4; 24:8=3
Бөлу үшін кедергішті 0 ге қоямызда. Сондықтан: 6 қырды
бөлу үшін 4 бөлікке
жылжытамыз; 8 қырды бөлу үшін 3 бөлікке
жылжытамыз Фрезаны
таңдау Болттың қырларын шектік
фрезамен фрезерлиміз. диаметрі 18мм, тіс саны 6, фреза материалы
жылдам кескіш болат-Р18.
Фрезерлеу тереңдігін
анықтау. фрезаны фрезерлеу тереңдігіне
келтіреміз.28-24/2=2 мм. Бұнда дайындама диаметрі
D=28мм ,тетік қыры S=24(болт өлшемі)осыдан тереңдік анықталады 2 мм
, h=10мм
Қырды
фрезерлеу. Қырды фрезерлеу шектік
фрезамен жүргізіледі,алдымен фрезер станогын қосып шпиндель
айналысын қосылады содан соң фреза астына дайындаманы жақындатып
жеңіл жалатпа жасалынады,осыдан киін үстел қозғалысын бұрынғы
қалыпқа келтіріледіде керек тереңдікке үстелді
көтереміз.
1.Алдымен бірінші және
төртінші қырларды фрезерлейміз себебі өлшемін тексеру үшін, содан
соң қалғанын рет ретімен фрезерлиміз.Әр шпиндель айналысын төрт
тесікке жылжытамыз.Бөлгіш дискадағы шеңдер тесік саны төрт тесікке
жылжытамыз.Бөлгіш дискадағы шеңдер тесік саны 24, я болмаса қай сан
алтыға бөлінеді со шеңбер тесігі алынады.
Станокты фрезерлеу режиміне
келтіру.Берілген кесу жылдамдығы
V=31,5м/мм,бұған сәйкес 315об/мин, беріліс 0,03мм/зуб минуттық
беріліске 50мм/мин. Фрезерлік станокты осы режимге
орнатамыз. Көпқырды фрезерлеу
кездесетін ақаулар.
№ п/п
|
Ақаулар
|
Ақау
себептері
|
1
|
Қыр өлшемдері сызбада
көрсетілгеннен кіші
|
тереңдік алу кезінде дұрыс
өлем қойылмаған тігінен лимбо көрсеткіш саны және жинақ фрезамен
фрезерлеу кезінде фреза арақашықтық дұрыс сақталмаған
(алаңғасарлық). Ақау түзетуге жатпайды.
|
2
|
Қырлардың дұрыс бірдей өлшемде
орналаспауы
|
санау
кезінде тесік санынан шатасуы
(алаңғасарлық). Ақау түзетуге жатпайды.
|
3
|
Фрезерлеу кезінде беттің таза
болмауы (кедір бұдырлығы),
|
фрезаның өтпеуі,үлкен беріліс,
фрезерлік оправкада биениенің болуы, үстелдің бағытының қысылмауы
да дірілге соқтырады ,салқындатқыш сұйықтықтың жетіспеуі. Ақау
түзетіледі.
|
3.Практикалық жұмыс
күнделікті құрлым 4сағ.
3.1 Студенттерді жұмыс
орнына орналастыру.
3.2 Жұмыстарды беру және
жұмыстарды тексеру.
-
Мақсатты түрде жұмыс орындарын
тексеру.
4.
Бекіту
бөлімі:1сағ(жұмыстарын қабылдау,қателерін
түсіндіру, әртүрлі сұрақтар,бағалау)
«Білгім келеді» және «үйренгім
келеді» кестесі бойынша бүгінгі тақырыпты
жақсы меңгергендігінің дәлелі ретінде студенттер тақтаға шығып
түсіндіреді және студенттерге жаңа тақырып бойынша
сұраұтар қойылады
Рефлексия:
Фразаны
аяқтау
|
Менің бүгінгі
білгенім............
Маған қызықты
болғаны.........
Мен мынаны
түсіндім.............
Мені таң
қалдырды.................
Бұл сабақ өмірде маған мынаны
үйретті.......................
|