Бұл әлемге келген соң...

Мақсаты: Оқушыларға бұл өмірге келген соң адам айналасындағылармен жақсы қарым – қатынаста болу керектігін, өмірдің мәні ізгі қарым - қатынаста екенін түсіндіре отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

1. Білімділік: Оқушыларға адамдарға риясыз қызмет жасаудың маңызын түсініру.

2. Дамытушылық: Оқушылар бойындағы шынайылық қасиеттерін дамыту.

3. Тәрбиелік: Оқушыларды айналасындағы адамдарға жанашыр болуға тәрбиелеу.

Ресурстар:

(материалдар, дереккөздер)

1.https://kk.wikipedia.org

2.http://bilimsite.kz

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

5 Т – ережесі:

1. Тәртіп.

2. Талап.

3. Тыныштық.

4. Тазалық.

5. Татулық.
   Балалар ережені есімізге түсіріп, сыныптың тәртібін сақтап, оқып - білуге талаптанып, тыныштықты орнатып, тазалықты сақтап, бүгінгі күнімізді татулықпен өткізейік.

Тыныштық сәті. «Нұрға бөлену».
Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ - қолыңызды айқастырмаңыз, қолыңызды тізеге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.
Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын таза, әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңызды тілек қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты.
Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Ой мен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, тек ізгі істерді істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралына айналды.
Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға ба ғыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көзімізге де жетті. Көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсы лықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңыз ға тек ізгі, сәулелі ой келеді.
Нұр бірте - бірте қарқындап және шұғылана бастайды, сіздің денеңіз ден шығып, жан - жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқанда рыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағытта ңыз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз. Олардың да жүрегі нұрға толсын.
Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға, жан - жануарларға, өсім діктерге, тірі жанға таралсын... Ғаламның барлық түкпір - түкпіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын... Нұр менің ішім де... Мен Нұрмын»
Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...
Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз.
Жаймен көзіңізді ашуға болады. Рахмет!

2. Сабақтың дәйексөзі.

(Оқушыларға үш рет айтқызып, дәптерге жаздырту)

«Адамзаттың бәрін сүй»

Абай Құнанбайұлы

Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845 – 1904 — 

ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, 

орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. 

Сұрақтар:

1. Сүйіспеншілік дегеніміз не?

2. Риясыз сүйіспеншілігімізді айналамыздағы адамдарға қалай білдіреміз?

3. Дәйексөзден қандай ой түйдіңіз?

3. Оқиға айту (Мұғалім сыйы).

Асығыс үкім

Бір кісінің үйінің төменгі қабатында ағаш өңдейтін шеберханасы бар екен. Ол есік пен терезе жасап күнелтеді. Бір күні жұмыс істеп жатқанда электр қуаты өшеді. Ұзақ уақыт бойы күтсе де жанбайды. Қасарысқандай, сол кеште тапсыруы керек болған бірнеше терезе бар еді.

Біраз демалу үшін үйіне көтеріліп бара жатып сақтандырғышқа көзі түседі. Біреу сақтандырғышты өшіріп қойған екен. Ажыратқышты (рубильник) қосқанда цехта жарық жанады. Бірақ мұның мәнісін түсіне алмайды. Жұмысқа қайта кіріскенінде сол нәрсе тағы қайталанады. Бірақ бұл жолы кінәлі адамды көрді. Баласы үй мен цех арасындағы сатыдан дыбыссыз, ақырын түсіп, сақтандырғышты өшіріп жатқан кезінде әкесін дәл алдында көреді.

Әкесі он жасқа енді толған баласының мұндай опасыздығын кешіре алмайды. Соның кесірінен бір күні босқа кетті. Бір рет қана істеген болса, бәлкім, үн қатпас еді. Шаштарынан ұстап шапалақпен тартып жібереді. Мүмкін бұл ұрған шапалағы енді қайта опасыздық етуіне кедергі болар. Баласының көз жастарына қарамастан үйіне кіріп, әйеліне былай дейді:

– Мына баланың мектепте кімдермен араласатынын білуіміз керек! Егер бос жіберетін болсақ, басымызға бәле болуы мүмкін!

Кейін ең оңай жолын табады. Баласының еш қалдырмай ұстап жүретін күнделігінде достарына қатысты мәлімет бар еді.

Баласы күнделігін көрсеткісі келмесе де тыңдамай, оны оқи бастайды. Баласының ең соңғы бетте былай жазғанын көреді: «Бүгін түнде жаман түс көрдім... Цехта жұмыс істеп жатқан кезде әкемді тоқ ұрған екен. Әкем қауіп – қатерден аман болса екен! Мен қолымнан келгеннің бәрін істеймін!»

Сұрақтар:

1. Осы әңгімедегі әкенің әрекеті дұрыс болды ма?Себебін түсіндір.

2. Баланың осындай әрекетке баруына не себеп болды?

3. Өздерің өзгелерге жаңашырлық танытасыңдар ма?

4. Жақындарыңа деген сүйіспеншіліктеріңді қалай көрсетесіңдер?

5. Әңгімеден не түсіндіңіздер?

4. Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс.

Оқушылар төрт топқа бөлінеді.

1 – топ: «Жанашырлық»

Бала – ананың бауыр еті.

2 – топ: «Мейірімділік»

Ата-ананың қарызы, Ұрпақтың өмірлік парызы.
3 – топ: «Сүйіспеншілік»

Ана алдында — құрмет, Ата алдында — қызмет.

4 – топ: «Ізгілік»

Ана алақанының аясы — Ақ шынардың саясы.
Тапсырма: Берілген нақыл сөздерді басшылыққа ала отырып сурет салу.

5. Топпен ән айту.

«Мейірімді болайықшы ағайын» 
Сөзі: С.Қали.

Әні: Қ.Махан 
Көктем етіп көркейтсе де маңайын, 
Көріп жүрміз өкпешілдің талайын, 
Өшігуді қояйықшы өзгеге, 
Кешірімді болайықшы, ағайын! 

Көк нөсерін көл етсе де жауындар, 
Көк пен жерді сел етсе де дауылдар, 
Пейілдерді пенделікпен тарылтпай, 
Мейірімді болайықшы, бауырлар! 

Болашаққа қол ұстасып барайық, 
Ақиқаттың ауылын іздеп табайық, 
Кішірейіп кетпес ғазиз басымыз, 
Кішіпейіл болайықшы, халайық! 

Ел болғанмен емеспіз ғой онша көп, 
Сонда дағы бөлінумен шаршап ек, 
Өзімізге қалайтұғын нәрсені, 
Тілейікші өзгеге де болса деп. 

Ұлттың қамын жүректермен ұғынып, 
Жұрттың жүгін көтерейік жұмылып, 
Қаратайық Қыбылаға жүздерді, 
Таратайық адамзатқа жылылық! 

6. Үй тапсырмасы.

1. №1 - сабақ. Адамдар арасындағы ізгі қарым – қатынас туралы эссе жазып келу.

2. Келесі сабақ. №2, «Абай жолы» романынан үзінді «Қайтқанда» мәтінін оқып келу.

7. Сабақтың қорытынды сәті.

Тыныс алуға зейін қою.

Баяу музыка қойылады.

Мұғалім: Сіздерден аяқ-қолыңызды айқастырмай, түзу отыруыңызды өтінемін. Біз қазір тыныс алу жаттығуын жасаймыз. Тыныс алуға зейін қойған кезде, біздің ақылымыз дем алады. Ауаны ішке жұту кезінде тыныштық пен қуаныш қабылдаймыз. Демді сыртқа шығарған кезде өзіміздегі мазасыздықтарды сыртқа шығарамыз.

Кәне, дайындалайық, балалар. Көзімізді жұмамыз..., арқамызды тіктейміз..., қолдарыңды тізеге қоюға болады...

Д е м а л..... ш ы ғ а р... (жаймен 9-10 рет) немесе 1..................2 [3]. Рахмет!

Бүгінгі сабақтан игерген жақсы қасиеттерді есімізге түсіріп, жүрегімізге сақтайық.