Сабақ жоспары Сабақтың тақырыбы: Бунақденелілердің шөпқоректі ,жыртқыш,паразиттік және аса паразиттік өкілдері.Олардың биоценоздық және практикалық маңызы.Зиянкес бунақденелілермен күресудің биологиялық әдісі.Бунақденелілерді қорғау.Сабақтың мақсаты:Білімділік: Оқушыларға бунақденелілер шөпқоректі,паразиттік түрлерімен таныстыру.Зиянкестермен күрес жолдарын түсіндіру.Дамытушылық: Оқушыларды топтық жұмысқа бағыттау арқылы ұйымшылдық қабілетін дамыту.Тәрбиелік: Тазалыққа,табиғатты аялауға тәрбиелеу.Сабақ түрі: жаңа сабақСабақ әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,миға шабуыл,мозаикалық әдіс.Көрнекілік: интерактивті тақта,слайд,бунақденелілердің суреттері,оқулықСабақ барысыI.Ұйымдастыру кезеңіОқушылармен сәлемдесу,түгендеуСергіту сәті Жұмбақтар шешейікЕкі басы жұдырықтай,Ортасы қылдырықтай.(құмырсқа)Аузы жоқ,тісі бар,Тындырар ісі бар.(ара)Ұшып жүрген гүл қөрдім,Қонғанда ұстап үлгермедім.(көбелек)Ат басты,арқар мүйізді,Бөрі кеуделі,бөкен санды.(шегіртке)II.Үй тапсырмасын сұрауАралар мен құмырсқалар – қоғамдық бунақденелілер.Миға шабуыл.(10 сұрақ)1)Құмырсқалар қалай тіршілік етеді?(топтасып)2)Құмырсқалар бөлетін ерекше химиялық заттар(феромондар)3)Аралар қанша уақыт өмір сүреді?5-6ай4)Әрбір илеуде қандай құмырсқалар болады?Аталық,аналық,жұмысшы,жауынгер5)Ең еңбекқор жәндік(құмырсқа)6)Ара мен құмырсқаның даму сатысын ата.(толық түрленіп,жұмыртқа,дернәсіл,қуыршақ,имаго)7)Құмырсқаның маңызы(ауыл шаруашылығындағы зиянды зиянкестерді жояды.)8)Араның уы апитоксин қайда қолданылады?Медицина9)Құмырсқаның ауыз аппаратыКеміргіш10)Жұмысшы аралар қанша уақыт тіршілік етеді?7-8ай ІІ Жаңа сабақты түсіндіру(слайд арқылы)Зиянкестер – адам мен жануарлар организмінде әр түрлі ауру қоздырғшын таратып,өсімдіктерді зақымдайтын жәндіктер мен жануарлар тобы.Зиянкестермен күрес шараларыАгротехникалық әдісБиологиялық әдісФизико-механикалық әдісХимиялық әдісАгротехникалық әдісБұл әдіс бойынша зиянкестерге төзімді,жоғары сапалы мәдени өсімдіктер өсіріледі.Мәдени өсімдіктерді баптай отырып,оларға қолайлы жағдай жасап,өзіндік қорғаныс қабілеттерін артырады.Химиялық әдіс негізінен улы қоспаларды пайдаланумен ерекшеленеді.Бұл ең қауіпті әдістердің бірі болып табылад.Мұның нәтижесінде пайдалы зиянкестермен қатар,уланған бунақденелілермен қоректенген құстар да қырылып қалады.Жиі қолданылатын құралдарының бірі-пестицидтер.Физикалық әдісБұл әдіске өнімдерді жинау сонымен қатар топырақты тазартып,қопсыту арқылы зиянкестерді жою жатады.Мұнда бұған қоса төменгі және жоғарғы температураны пайдаланып,зиянкестерді жояды.Физикалық ең қиын әдістердің бірі.Биологиялық әдіс зиянкестерді олардың жаулары,яғни жыртқыш бунақденелілерді қолданады.Басқа әдістерден ерекшелігі тірі организмдердің жойылуы байқалмайды.Керісінше зиянкес және жыртқыш бунақденелілердің арасында нақты бір баланс орнайды.Бұл өнім сапасын жақсартады.Бунақденелілердің пайдасы: • өсімдіктерді тозаңдандырады • топырақты қопсытады, топырақ түзуге қатысады • зиянкестерді жояды • бал және балауыз береді • жібек алу үшін өсіріледі • санитарлық қызмет атқарады • тағам ретінде пайдаланылады. Бунақденелілердің зияны: • ауру таратады • ауыл шаруашылығының зиянкесі • жеміс - жидектерге, көкөніс дақылдарына зиян • үй жиһаздарына, азық - түлікке зиянIII.Бекіту.Оқушыларды мозаикалық әдіспен 3 топқа бөлемін.Әр топқа тақырып бойынша мәлімет беремін.Мәліметті оқуға 5 мин беремін.Әр оқушы 1 сұрақ дайындап,келесі топқа сұрақ қояды.Жауап барысында жаңа сабақ бекітіледі. IV.Қорытынды.Сонымен оқушылар бунақденелілер жер бетінен мүлде жойылып кетсе не болар еді?Бунақденелілердің мына біз үшін маңызы қандай?Осы сұрақтарға жауап беру арқылы оқушылар өз пікірімен бөліседі.V.Үйге тапсырмасын беру. Зиянкес бунақденелілермен күресудің биологиялық әдісі.Бунақденелілер ді қорғау.( қосымша ақпарат іздеп келу)VI.БағалауБелсенді сабаққа қатысқан оқушыларды бағалаймын.