Сабақ жоспарыСабақтың тақырыбы:Сүйекті балықтар класы. Жалпы сипаттамаСабақтың мақсаты:Оқушылар сүйекті балықтардың ішкі және сыртқы құрылысын,олардың таралу аймағымен танысады.Сүйекті балықтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы туралы түсінік алады.Сабақтың түрі:Ойын сабақСабақтың әдіс-тәсілдері: ойын, сұрақ - жауап, үлестірме материалдармен жұмыс, кесте, тірек – сызбалармен жұмыс Көрнекіліктер: Интерактивті тақта, кестелер, үлестірме қағаздар, бейне слайдтар, балық суреттері. Сабақтың барысыI.Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылармен амандасып,түгендеймін.II.Үй тапсырмасын сұрау.Оқушыларды қатар бойынша 3 топқа бөлемін.Әр дұрыс жауапқа топқа жұлдызша беріледі. Балық аулау ойыны.1.Балықтарды зерттейтін ғылым?Ихтиология2.Балықтардың дене бөлімдерін ата.Бас,тұлға,құйрық.3.Балықтар қандай классқа бөлінеді?Шеміршекті,сүйекті4.Балықтардың дене жабыны қандай?Плакоидты5.Бүйір сызық қызметі.Су ағыс күшін,тербелісін,бағытын,су астындағы кедергілерді сезеді.6.Шеміршекті балықтың тыныс алу мүшесі.Желбезек7.Балықтың жүрегі қандай?2қуысты:1қарынша,1құлақша.8.Акуланың ми бөлімдерін ата.Алдыңғы,аралық,ортаңғы,мишық,сопақша ми.9.Балықтар қалай ұрықтанады?Іштей10.Акуланың қандай мүшесі жақсы дамыған?Иіс сезу.III. Жаңа сабақты түсіндіру.Сүйекті (костные) балықтардың қазіргі кезде 20 000 - нан астам түрлері бар. Дене пішіндері де түрліше. Денесі бас тұлға және құйрық бөлімдеріне бөлінген. Сүйекті балықтардың терісі жалпақ ірі қабыршықтармен қапталған. Қабыршықтарында ағаш дініндегі жылдық сақиналарға ұқсас сызықтар бар. Осы сызықтарға қарап, балықтың жасын ажыратуға болады. Сүйекті балықтардың қаңқасында сүйектер өте көп. Сүйекті балықтарда торсылдақ болады. Іші ауаға толы торсылдақ ұрықтың даму кезеңінде ішектен бөлінеді. Ол балықтың дене салмағын өзгертіп, судың түрлі қабаттарына өтуіне жағдай жасайды. Торсылдақ кейбір балықтарда тыныс алуға, дыбыс шығаруға қатысады. Сүйекті балықтарда да екі бүйрек, екі несепағар өзегі бар. Сүйекті балықтарда алғаш рет зәрдің уақытша сақталатын мүшесі қуық пайда болған. Зәр шығаратын тесік те сыртқа жеке ашылады. Сүйекті балықтар миының құрылысы шеміршекті балықтардың миымен салыстырғанда қарапайым әрі кіші. Алдыңғы миы шағын, екі миы сыңарына бөлінбеген. Ортаңғы ми мен мишығының көлемі үлкендеу.IV. Бекіту.1-тапсырмаӘріптері адасқан сөздерден балықтардың аттарын құраХабхат,Батан,Кеңөм,Азанс,Ісбрек,Нартош2-тапсырмаҰяшықты таңдап,жасырулы тұрған сұраққа жауап беру.1.Сүйекті балықтарда ерекше мүше не болады?(торсылдақ)2.Сүйекті балықтардың класс тармағын ата.(сәулеқанатты,қалаққанатты)3.Шоғал дегеніміз не?(аталық безден бөлінген сұйықтық)4.Латимерия қай жылы,қайда ауға түсті?(1938ж,Үнді мұхитының Африка жағалауында)5.Сүйекті балықтардың қанша түрі бар?(20000)6.Патша балығы деп қай балықты атайды?(бахтах)7.Зәрдің уақытша сақталатын мүшесі.(қуық)8.Алабұға,шортан қандай балықтар?(жыртқыш) 9.Қай балықта Д витамині мол?(сетінек)V. Қорытынды.Сүйекті балықтар денесі қабыршақпен қапталған, қабыршақтары және қаңқасы сүйектен түзілген, желбезек қақпалары бар омыртқа жоталы жануарлар. Сүйекті балықтар алғаш суда өмір сүрген омыртқа жоталы жануарлар.V.Бағалау.Топтар арасындағы жұлдызшаларды санап,белсенді қатысқандарды бағалаймын.VI.Үй тапсырмасын беру.§41 оқып,кез келген сүйекті балық туралы реферат әкелу.
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
12 Қараша 2018
1051
0 рет жүктелген
