Мектеп

Т.Момбеков атындағы ШЖЖББМ КММ

Пәні

Әдебиеттік оқу

Мұғалімнің аты-жөні

Абдешова Г.К.

Күні:

Сынып 4 а

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Бөлім

МӘДЕНИ МҰРА

Сабақтың тақырыбы

Даналық сөзден үйренем (мақал-мәтелдер)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

4.2.3.1. шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу;

шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру;

4.1.4.1. сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану.

Сабақтың мақсаты

шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтайды;

автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдейді;

шығарма мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын тілдік құралдарды қолдана алады;

Құндылықтарға баулу

Әділдік пен жауапкершілік

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Б ілім алушылармен амандасу, оқушыларды түгендеу.

Мұғалімнің кіріспе сөзі . Құрметті білім алушылар, өздерің білесіңдер биыл ақын Абай атамыздың 180 жылдық мерейтойы. Алдыңғы сабақтарымызда біз бала Абай жайында сабақ өттік, ұлы ақынның өмірімен таныстық. Бүгінгі сабағымыз ұлы ақынымыздың құрметіне арналсын. Сендер қалай қарайсыңдар?

Олай болса аталарыңа деген ерекше құрметтеріңді сабаққа белсенді қатысу арқылы көрсетіңдер. Жарай ма, балалар!?

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру:

О қушылар бір-біріне «Абай тілінде» тілек тілеп, достық кеңес айтады.

1. Артық білім кітапта. Кітаппен дос бол.

2. Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, еңбегің мен ақылың екі жақтап.

3. Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым ойлап қой. Бес асыл іс көнсеңіз.

4. Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар қалан.

5. Білімдіден шыққан сөз, талаптыға болсын кез.

6. Досыңа достық – қарыз іс.

7. Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста.

8. Ғылым таппай мақтанба, орын таппай баптанба.

9. Адамзаттың бәрін сүй, бауырым деп.

10. Адам болам десеңіз, мына бес нәрседен қашық бол: өсек, өтірік, мақтаншақтық, еріншек, бекер мал шашпақ.

11. Сенбе жұртқа тұрса да қанша мақтап, әуре етеді ішіне қулық сақтап.

12. Талап қыл артық білуге, артық іс істеуге.

13. Ақыл сенбей сенбеңдер, бір іске кез келсеңіз.

14. Жігіттер ойын арзан, күлкі қымбат!

15. Әсемпаз болма әрнеге, өнерпаз болсаң әрқалан.

ІІ. Топтарға біріктіру

1-топ Ибраһим

2-топ Абай

3-топ Телғара

ІІІ. Үй тапсырмасын сұрау

https://wordwall.net/create/entercontent?templateId=8

программасы арқылы.

1. М.Әуезов кім?

2. Абайдың Байкөкше жыршының аузынан естіген жыр қалай аталады?

3. Бала Абайдың үйіне келген екі қонақ кім еді?

4. Мәтін бойынша бала Абайдың тілегі қандай еді?

5. Бала Абай қандай еді?

6. Абай өмірінде әжесінің орны қандай болды?

7. Барлас ақынның бала Абайға айтқанынан не байқадың?

8. «Осы өлеңді шығарған кім екен?» деген Абайдың сұрағына сен қалай жауап берер едің?

9. Бұл мәтіннен өзіңе қандай ой түйдің?

10. Мәтін не туралы?

11. М.Әуезовтің қандай шығармалары бар?

Дескриптор:

• Мәтін мазмұнын түсінеді;

• Сұрақтарға толық жауап береді; 2 балл

ІV. Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.

Жаңа сабақ тақырыбы: Даналық сөзден үйренемін. (мақал-мәтелдер)

Сабақ мақсаты: білім алушылар сөйлеу барысында мақал -мәтелдерді орынды қолдануды үйренеді;

V.Мағынаны тану.

Видео түсіндірме

О қушылар бір-біріне «Абай тілінде» тілек тілейді.

Оқушылар айналмалы шеңберде келген сұрақтарға жауап береді. Мәтін мазмұнына талдау жасайды.

«Бәйге» әдісі арқылы бағаланады.

«Бәйге» әдісі арқылы бағаланады.

https://wordwall.net/create/entercontent?templateId=8

Сабақтың ортасы

VІ. Ұжымдық жұмыс

«Сырсандықтан» шыққан мақал-мәтелдердің жалғасын табу.

Сәйкестендіру

Дескриптор:

• Мақал-мәтелдің жалғасын табады;

• Жауабымен сәйкестендіреді; 2 балл

VІІ. Топтық тапсырма

3 топқа суретке жасырылған мақал мәтелдер беріледі. Суреттегі мақалды табу керек.

1-топтың мақалдары

2-топтың мақалдары

3-топтың мақалдары

Дескриптор:

• Жасырылған мақалды табады;

• Мақал тақырыбын анықтайды; 2 балл

VІІІ. Жұптық тапсырма

Б ілім алушылар жұптасып кітапшаларды таңдайды. Сонда берілген тапсырмаларды орындайды. Тапсырма «Сөз мәйегі» (авторы Б.Үсенбаев) өлеңі бойынша беріледі.

1-жұп тапсырмасы.

«Сөз мәйегі» өлеңін түсініп оқы, мақал-мәтелдердің тәрбиелік мәнін тірек сызбаға түсір.

2-жұп тапсырмасы.

«Өлмейтін даналық қалдырды бабамыз»,-дегенді қалай түсінесің? Мақал -мәтелдер бізге сан ғасырларды артқа тастап жетіп отыр. Кезінде ауыздан ауызға тараған мақал-мәтелдерде айтылған даналық ойлар қазіргі заманда да өз маңыздылығын жойған жоқ. Әлі талай ғасырлар бойы ұрпақтар айтатыны сөзсіз. Автор сол себепті де мақал-мәтелді «өлмейтін даналыққа» теңеген деп ойлаймын.

3-жұп тапсырмасы.

Үйлеріңде мақал-мәтелді кім көп қолданады? Ата-аналарыңнан ең жиі еститін мақалдарың? Біздің отбасымызда мақал-мәтелдерді ең көп қолданатын адам атам мен әжем. Ол кісілер әсіресе «Еңбектің наны тәтті, жалқаудың жаны тәтті», «Отан – отбасынан басталады» деп көп айтады.

4-жұп тапсырмасы.

Ата-бабаларымыз не себепті көп мақал-мәтел айтқан деп ойлайсыңдар? Өйткені мақал-мәтел арқылы көп ойды қысқа тұжырыммен беруге болады. Ата-бабаларымыздың тілі шұрайлы болған, аз сөзге көп мағына сыйғызып сөйлеуге өте шебер болған. Сол себепті олар мақалды көп қолданып сөйлеген деп ойлаймын.

5-жұп тапсырмасы.

Автор не себепті мақал-мәтелдерді «даналық әлемі» деп атаған? Ойыңмен бөліс.

Мақал-мәтелдің қайсысын оқысақ та адамға ақыл-кеңес айтады. Жақсылыққа шақырады. Жақсы мен жаманды ажырата алуға үйретеді, барынша тәрбие беруге бағытталған. Мақал-мәтелдерді кішкентайынан жаттап, ой-санасына түйіп өскен бала өскен даналықты бойына жиған, Абай атамыз секілді ақылды адам болады деп түсінемін. Сол себепті де даналық әлемі деп айтқан деп ойлаймын.

6-жұп тапсырмасы.

Өлеңнің негізгі ойы қандай?

Өлеңнің негізгі ойы - мақал мен мәтелдің адамды тәрбиелейтін, ақыл мен парасатқа жетелейтін өлмес мұра екендігін көрсету.

7-жұп тапсырмасы.

Үйлеріңде мақал-мәтелді кім көп қолданады? Ата-аналарыңнан ең жиі еститін мақалдарың? Біздің үйімізде ең көп мақал айтатын адам, ол-менің анам мен апам. Сол кісілердің айтып жүрген мақалдарынан менің ең көп естіп жаттап алғаным: «Көрінген таудың алыстығы жоқ», «Бала-бауыр етің», «Ұяда не көрсең-ұшқанда соны ілесің», «Атаңа не істесең- алдыңа сол келеді» деп айтады.

Дескриптор:

• Өлең мазмұнын түсінеді;

• Мағынасын жан-жақты талдайды; 2 балл

ІХ . Жеке тапсырма

Суреттің мазмұнына сәйкес келетін мақал-мәтелдерді топтастырыңдар.

Дескриптор :

• Сурет мағынасын түсінеді;

• Тақырыпқа сай мақалдарды топтастырады; 2 балл

Білім алушылар сандықтан шыққан мақалдың жалғасын табады.

«Бәйге» әдісі арқылы бағаланады.

https://okulyk.kz/kazahskaja-literatura/1261/

Сабақтың соңы

2 минут

Сабақты бекіту

Қорытынды бағалау

Кері байланыс

Үй жұмысы