"Дара тұлға- Бауыржан Момышұлы"

Тақырып бойынша 30 материал табылды

"Дара тұлға- Бауыржан Момышұлы"

Материал туралы қысқаша түсінік

Сабақта оқушылар Бауыржан Момышұлының ұлағатты сөздерін талдап, мағынасын ашады. «Құпия сөз» ойыны арқылы сөз мағынасын болжайды. Негізгі тапсырмада публицистикалық өлең мен көркем проза мәтінін салыстырып, олардың тақырыбын, құрылымын, аудиториясын, стилі мен тілдік ерекшелігін анықтайды. «Ойлан, жұптас, талқыла» әдісімен жұмыс жасап, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын кестеге түсіреді. Сабақ соңында «Құндылықтар спектрі» әдісімен өзара бағалау жүргізіледі.

Материалдың қысқаша нұсқасы

Сабақ: 5-сабақ

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Пәні: қазақ тілі

Сыныбы: 7

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағаны:

Сабақтың тақырыбы:

Дара тұлға- Бауыржан Момышұлы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

7.2.4.1 Идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау;

7.4.4.5 оқшау сөздердің қызметін түсіну, ажырата білу.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: Бауыржан Момышұлы туралы жазылған мәтіндердің мазмұнын түсінеді, тақырыбы мен стилін жалпы салыстыру.

Көпшілігі: Бауыржан Момышұлы туралы екі түрлі стильде жазылған мәтіндердің тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын салыстыру ;

Кейбірі: идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау.

Ойлау дағдыларының деңгейі

талдау

Бағалау критерийлері:

Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды
Құрылымы мен аудиториясын ажыратады
Тілдік ерекшелігін салыстырады.

Құндылықтарға баулу

Қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім (2-құндылық)

Пәнаралық байланыстар:

Тарих, әдебиет

Алдыңғы білім

Соғыс жылдарындағы Қазақстан

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Сабақтың ортасы:

Ұйымдастыру кезеңі. Сынып оқушылары түгенделіп, назары сабаққа аударылады. Сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру.

Б. Момышұлының ұлағатты сөздері:

«Қуыс кеуде болғаннан артық қорқыныш та, қорлық та жоқ», «Ерлік тайсалмас табандылық пен қайтпас қайсарлықтан шығады»

«Халықтық тәжірибе – бүгінге ғана емес, ертеңге де керек қазына»

Әр топ мүшелері өз дәптеріне топқа берілген ұлағатты сөздерді жазып алып, мағынасын ашады. Оны топта оқиды.

Осылай сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды.

Мақсаты:ой жинақтау, топта бірлесе жұмыс істеуге дағдыландыру.

І. ОҚЫЛЫМ АЛДЫ

1-тапсырма. Ой шақыру. «Құпия сөз»

шеврон- жең белгі

1-сөйлем. Солдат шевронды ұзақ таңдады.

2-сөйлем. Шеврон әр әскери солдатқа міндетті.

3-сөйлем. Солдат шевронын түсіріп алды.

4-сөйлем. Шевронды тағу үшін ине жіп іздеді.

5-сөйлем. Ол өзінің жең белгісін-шевронын тағып, ертңгі әскери қызметке дайын болды.

Дескриптор:

Б. Момышұлының ұлағатты сөздерінің мағынасын ашып, түсіндіреді;
«құпия сөздің» мағынасын ашуда ойланады, өз болжамын ұсынады.

ҚБ. «Екі жұлдыз, бір тілек»

ІІ. ОҚЫЛЫМ ТАПСЫРМАСЫ

Оқушыларға екі мәтін таратылады. Екі мәтінді салыстырып, тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, олардың тілі мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылығын сараптаңыз.

«Ойлан, жұптас, талқыла» әдісі

Тапсырма

Екі мәтінді салыстырып, тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, олардың тілі мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылығын сараптаңыз.

1-мәтін

Қаһарман

Мың құбылып тұрса-дағы бар маңы,

Адамзатты алға бастар Ар заңы!

Мір оғындай Момышұлы Бауыржан –

Туа біткен туралықтың тарланы.

Әрбір сөзі жас ұрпаққа – тағылым,

Бойға жиған ақылы мен сабырын,

Өмір бойы шындық үшін күресіп,

Жалғандықтың тіліп түскен тамырын!

Жауынгерді айналдырып құрышқа,

Тайсалмастан кірген талай ұрысқа.

Ұрпағына үлгі болған ғұмырын

Ұқсатамын жарқылдаған қылышқа!

Жүру үшін тура жолдан бұрылмай,

Ар мен Намыс бірге туған ұғымдай.

Біздер үшін рухы биік Бауыржан

Батырлық пен Ақиқаттың туындай!

Ұшқыр ойды от-қайраққа жаныған,

Туған елді өз үйім деп таныған,

Жалындаған жастар керек еліме

Батыр баба қасиеті дарыған!

(«Егемен Қазақстан» Айбатыр СЕЙТАҚ)

2-мәтін

Оқулықтағы ОҚЫЛЫМ мәтіні

Екі мәтіннің ұқсастығы


Екі мәтіннің айырмашылығы

Түрі

Көзделген аудитория (кімдерге арналғандығы)

Мақсаты

Мазмұны

Стилі

Тілі

Мәтіннің тіліне, мақсаты мен мазмұнына сараптама жасау жолдары:

Мәтінді мұқият оқып шығыңыз;
Оқу барысында мәтін стиліне (ресми және бейресми) назар аударыңыз;
Мәтіннің аудиториясын анықтаңыз; яғни бұл мәтінді кімдер оқитыны туралы болжаңыз. Әдетте, аудитория жас ерекшелігіне, қызығушылығына қарай жіктеледі;
Осы мәтін арқылы автор оқырманға қандай ой тастағысы келетінін ойлаңыз. Автордың ойы сіз сараптама жасап отырған мәтіннің мақсаты болады;
Мәтін абзацтарын қысқа мазмұндаңыз; мәтінді мазмұндауда бір-біріне қарама-қайшы пікірлерді атап өтуіңізге болады. Ол кезде төл сөз бен төлеу сөзді пайдаланғаныңыз дұрыс. Соған байланысты автор көзқарасын да келтіруге болады.
Әр абзацтың бір-бірімен байланысын анықтаңыз; әр абзац, әдетте, бір-бірімен логикалық жағынан байланысады немесе жалғаулық шылаулар арқылы байланысады;
Мәтіннің тіліне сараптама жасауда тақырып бойынша термин сөздер мен кәсіби сөздерді анықтап, сол арқылы автордың қай стилде жазып отырғанын растай аласыз. Адамның көңілкүйін білдіретін сөздер, әдетте, көркем әдебиет стиліне тән екендігі ұмытпаңыз.
Әр абзацтың соңғы етістігіне талдау жасаңыз. Олар әр түрлі шақтық формада тұруы мүмкін. Олардың ол формада тұруына түсініктеме беріңіз.

Бағалау критерийі:	Дескриптор:
Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды Құрылымы мен аудиториясын ажыратады Тілдік ерекшелігін салыстырады	стиль түрін анықтайды; мәтіндерді салыстыра алады; тілдік ерекшеліктерін анықтай алады; мәтіндердің негізгі идеясын анықтай алады. бір-бірінің жұмысын тексеріп, бағалай алады.

ҚБ. «Нысана»

ІІІ. ОҚЫЛЫМНАН КЕЙІН. «Құндылықтар спектрі» әдісі

Топтар жұмыстарын ауыстырады.
Б ір-бірінің жұмысын дескрипторға сай тексереді.

Фигуралары арқылы бір-бірінің жұмысын бағалайды.

Бағалау критерийі:	Дескриптор:
Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды Құрылымы мен аудиториясын ажыратады Тілдік ерекшелігін салыстырады	стиль түрін анықтайды; мәтіндерді салыстыра алады; тілдік ерекшеліктерін анықтай алады; мәтіндердің негізгі идеясын анықтай алады. бір-бірінің жұмысын тексеріп, бағалай алады.

Сынып оқушылары түгенделіп, назары сабаққа аударылады.

Әр топ мүшелері өз дәптеріне топқа берілген ұлағатты сөздерді жазып алып, мағынасын ашады. Оны топта оқиды.

Б. Момышұлының ұлағатты сөздерінің мағынасын ашып, түсіндіреді;

«құпия сөздің» мағынасын ашуда ойланады, өз болжамын ұсынады.

Кесте бойынша салыстырады.

Мәтіннің тіліне, мақсаты мен мазмұнына сараптама жасау жолдарымен танысады.

Стиль түрін анықтайды;

мәтіндерді салыстыра алады;

тілдік ерекшеліктерін анықтай алады;

мәтіндердің негізгі идеясын анықтай алады.

бір-бірінің жұмысын тексеріп, бағалай алады.

Топтар жұмыстарын ауыстырады.

Бір-бірінің жұмысын дескрипторға сай тексереді.

ҚБ «Түстер арқылы бағалау»

ҚБ

7-сынып қазақ тілі

Түстер

(«Егемен Қазақстан» Айбатыр СЕЙТАҚ)

http://www. Inform.kz/kz/kanmen-zhazylgan-kitap

Сабақтың соңы:

3 мин.

Үй тапсырмасы:

2 мин.

5-тапсырма

Саралау

Бағалау

Денсаулық және қауіпсіздік;

Рефлексия

Өзін-өзі бағалау

Кері байланыс парағы

Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлекция жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ мақсаттары

Оқыту мақсаттары шынайы болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді?

Оқыту ортасы қандай болды?

Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма?

Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба?

Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Егер осы сабақты қайталап өткізсем нені өзгертер едім?

Тақырыптың өмірмен байланысы болды ма?

Бағалау критерийі:	Дескриптор:
Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды Құрылымы мен аудиториясын ажыратады Тілдік ерекшелігін салыстырады	стиль түрін анықтайды; мәтіндерді салыстыра алады; тілдік ерекшеліктерін анықтай алады; мәтіндердің негізгі идеясын анықтай алады. бір-бірінің жұмысын тексеріп, бағалай алады.

Дескриптор:

Б. Момышұлының ұлағатты сөздерінің мағынасын ашып, түсіндіреді;

«құпия сөздің» мағынасын ашуда ойланады, өз болжамын ұсынады.

Тапсырма

1-мәтін

Қаһарман

Мың құбылып тұрса-дағы бар маңы,

Адамзатты алға бастар Ар заңы!

Мір оғындай Момышұлы Бауыржан –

Туа біткен туралықтың тарланы.

Әрбір сөзі жас ұрпаққа – тағылым,

Бойға жиған ақылы мен сабырын,

Өмір бойы шындық үшін күресіп,

Жалғандықтың тіліп түскен тамырын!

Жауынгерді айналдырып құрышқа,

Тайсалмастан кірген талай ұрысқа.

Ұрпағына үлгі болған ғұмырын

Ұқсатамын жарқылдаған қылышқа!

Жүру үшін тура жолдан бұрылмай,

Ар мен Намыс бірге туған ұғымдай.

Біздер үшін рухы биік Бауыржан

Батырлық пен Ақиқаттың туындай!

Ұшқыр ойды от-қайраққа жаныған,

Туған елді өз үйім деп таныған,

Жалындаған жастар керек еліме

Батыр баба қасиеті дарыған!

(«Егемен Қазақстан» Айбатыр СЕЙТАҚ)

2-мәтін

Редакцияға тапсырма сұрай келген А.Бек нақ осы тұсқа тап келеді. Редакцияның сол кездегі қызметкері «Бранденбург қақпасы» кітапшасының авторы жазушы Александр Кривицкий А.Бекке осы жиырма сегіз батыр жайлы түсіндіре келіп, шығарма жазуды тапсырады. Полкте бір қатал полк командирі – аға лейтенант Б.Момышұлы деген командирдің бар екенін ескерте айта келіп, сол жайлы шығарма жазуды қатты өтініп сұрайды. Аға лейтенант өте қатал, ешкіммен ашық сөйлесе бермейді, тіпті маңына да жолатпайды дегенді баса ескертеді. «Сен Момышұлымен тіл табыса алсаң, онда сенің жолыңның болғаны, – дейді Бекті жолға шығарып салып тұрып. Шындығында да Александр Кривицкий өзі де соғыстың алғы шебін аралап жүріп, Момышұлымен танысып, шығарма жазуды ойлағандардың бірі еді. Әйтсе де, оның бұл ойы іске аспады. Ол Б.Момышұлының қатаң қаһарына шыдамай, дегеніне көне алмай жолдары екі айырылған болатын. Осы жағдайды көп ойланған А.Кривицкий панфиловшылар жайлы шығарма жазуды бір сәтте есінен шығарған емес. Ақыры А.Бекке өзінің ойын іске асыруды тапсырады. А.Бек бұл жұмысты ойдағыдай атқарып, Б.Момышұлының атын да, өзінің атын да дүние жүзіне әйгілі етті.Б. Момышұлы А.Бекті алғашында қабылдамады. Турасын айтсақ, сөйлеспек түгіл маңайына да жолатқан жоқ. Ал Бек Б.Момышұлының бұл қылығына қатты қынжылса да, наразы болмады. Бірақ соңынан қалмай Б.Момышұлы алғы шептегі окоптарды аралағанда, ізінен қалмай алғы шепке барды. Штабта отырса, ол штабтың босағасын қарауылмен бірге күзетіп отырды. Сөйтіп жүріп ақыры Бәукеңді дегеніне көндіріп, өз ойын іске асырды.

(kazgazeta.kzcайты, Мұхамеджан Кәтімхан)

Екі мәтіннің ұқсастығы


Екі мәтіннің айырмашылығы

Түрі

Көзделген аудитория (кімдерге арналғандығы)

Мақсаты

Мазмұны

Стилі

Тілі

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Қазақ тілі Сабақ жоспары 7 сынып

12.08.2025

112

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Оспанов Еркебулан Акарысович

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

"Дара тұлға- Бауыржан Момышұлы"

"Дара тұлға- Бауыржан Момышұлы"

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру