Дарын орталығының тес тапсырмалары

5 СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНА АРНАЛҒАН
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ОЛИМПИАДА
Олимпиаданың екінші кезеңі
(аудандық)

Пән/Предмет: Қазақстан тарихы

ZK

РЕСПУБЛИКАНСКАЯ ОЛИМПИАДА
ДЛЯ УЧАЩИХСЯ 5 КЛАССОВ
Второй этап олимпиады
(районный)

ZK

1-15 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 1 ұпай беріледі]

O0

O0

8

ZK

O0

8

1. Этнос сөзінің мағынасы
А) халық
В) ру
C) тайпа
D) мәдениет
E) тұрақ

8

2.Әлкей Марғұлан 1904 жылы 28 сәуірде дүниеге келді
А) Павлодарда
B) Батыс Қазақстанда
C) Оңтүстік Қазақстанда
D) Орталық Қазақстанда
E) Жетісуда
3. Ботайлықтар алғашқы болып қолға үйретті
А) қойды
В) итті
С) түйені
D) маралды
Е) жылқыны

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

4. Сақтардың өнер стилі
А) «Аңдық стилі»
В) «Құс стилі»
С) «Геометриялық стилі»
D) «Өсімдіктер стилі»
Е) «Пазырық стилі»
5.Орта тас дәуірін анықтаңыз
А) Б.з.д. 3-2 мыңжылдық
B) Б.з.д. 12-5 мыңжылдық
C) Б.з.д. 120-5 мыңжылдық
D) Б.з.д. 140-5 мыңжылдық
E) Б.з.д. 40-12 мыңжылдық

ZK

O0

8

ZK

O0

ZK
8

6. Андрондықтардың бет-бейнесіне анықтама берген академик:
A) Ә. Толеубаев
B) К. Байпаков
C) А. Оразбаев

O0

8

D) В. Алексеев
E) С. Черников
7. Парсы әскері құрамында Мысыр мен Грекияға қарсы соғысқа қатысқан тайпа:
A) сақ
B) ғұн
C) қаңлы
D) үйсін
E) қимақ

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

8. Сақтар және олардың саяси тарихы туралы жазба дереккөздерін қалдырды
А) Геродот, Полиен
B) Прииск, Марцеллин
C) Страбон, Диодор
D) Полиен, Диодор
E) Геродот, Марцеллин
9.Андрондықтардың негізгі шаруашылығы
А) мал шаруашылығы және егіншілік
B) аншылық және егіншілік
C) балық аулау және аншылық
D) балық аулау және мал шаруашылығы
E) мал шаруашылығы және балық шаруашылығы

ZK

ZK

O0

O0

ZK

O0

10.Тайпаларда өлікті өртеу діни ғұрыптар отқа табыну рәсім болғанын білдіреді
А) қола дәуірінде
B) мезолит дәуірінде
C) неолит дәуірінде
D) ашель кезеңінде
E) олдувай кезеңінде

8

8

8

11. Кирдің Орта Азидағы жаулап алу жорықтарын жалғастырған парсы билеушісі
А) I Дарий
В) Еділ
С) А.Македонский
D) Крез
Е) Мөде
12. Александр Македонский Ахеменидтерді бағындырып алған соң бағыт алған өзен
А) Есіл
B) Сырдария
C) Сарысу
D) Ертіс
E) Талас

ZK

O0

ZK

8

O0

ZK

8

O0

8

13.Сақ жауынгерлері парсы әскерлерінің құрамында соғысып ерлігімен көзге түскен
шайқастар
А) Платея,Фермопиль
B) Платея, Пуатье
C) Фермопиль, Босворт
D) Фермопиль, Хаттин
E) Босворт, Пуатье

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

14. Сақ қоғамындағы ел басқаруымен қатар бас қолбасшы, сот билігі және абыздың
міндетін атқарған:
A) ақсақалдар
B) тархандар
C) кінәздер
D) ру-тайпалардың көсемдері
E) шамандар
15. Терминдерді мағыналарымен сәйкестендіріңіз
1.Чоппинг; 2.Унифас; 3.Нуклеус
А. Бір немесе екі жағынан өңделіп қыр салынған еңбек құралы
Б. Тастың жан жағынан шауып алғанда қалған өзегі
В. Бір жағында жүзі бар шапқы құрал, балтаның алғашқы түрі
А) 1-А; 2-В;3-Б
B) 1-В,2-Б; 3-А
C) 1-В; 2-А; 3-Б
D) 1-Б;2-А;3-В
E) 1-А;2-Б;3-В

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

8

O0

8

16-25 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 2 ұпай беріледі]
16. Шыңжан қазіргі Қытай Халық Республикасының Қазақстан мен шектесіп жатқан
бөлігі
А) Тұрфан жазығы мен Тарым өзені бойымен
В) Тұрфан жазығы мен Іле өзені бойымен
С) Танана жазығы мен Тарым өзені бойымен
D) Темпей жазығы мен Тарым өзені бойымен
Е) Ферғана жазығы мен Тарым өзені бойымен
17. Оқиғалардың хронологиялық дұрыс ретін анықтаңыз
1. сақтарға Александр Македонскидің жорығы
2. сақтарға парсы билеушісі Кирдің жорығы
3. сақтарға парсы билеушісі I Даридің жорығы
А) 1.3.2
В) 2.1.3
С) 3.1.2
D) 2.3.1
Е) 1.2.3

ZK

O0

ZK

8

O0

8

ZK

O0

8

18. Қазақстанды мекендеген ежелгі сақ тайпалары темірді кеңінен пайдаланған уақыт
А) Б.з.б. I мыңжылдық
B) Б.з.б. II мыңжылдық
C) Б.з.б. III мыңжылдық
D) Б.з.б. VI мыңжылдық
E) Б.з.б. V мыңжылдық

ZK

ZK

O0

ZK

O0

19. Неолит дәуірінң маңызды жаңалығы
А) қыш ыдыстарды жасауды үйренуі
В) темірден еңбек құралдарын жасауы
С) садақ пен жебенің пайда болуы
D) жартылай жертөле үйдің пайда болуы
Е) тастан еңбек құралдарын жасай бастауы

8

O0

8

8

20. Археологиялық зерттеу кезінде Қазақстан жерінде табылған палеолиттік
тұрақтар пайда болған
А) 20 млн жыл бұрын
B) 3 млн жыл бұрын
C) 5 мың жыл бұрын
D) 5 млн жыл бұрын
E) 4 млн жыл бұрын
21.Көшпелі сақтардың саяси бірігуінің экономикалық алғышарты
А) маусымдық жайылым өртенуі мен көшпелілердің қауіпсіздігі
B) ірі қалалардың дамуы мен маусымдық жайлым
C) маусымдық жайылымды үнемі өзгертуі мен көшпелілердің қауіпсіздігі
D) отырықшылық пен көшпелі мал шаруашылығының баяу дамуы
E) егіншілікпен айналысқан тұрғындардың тұрақты отырықшылық ауысуы

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

22. Сақтарда көшпелі малшаруашылығының дамуы байланысты
А) атқа міну өнердің дамуымен
В) құрамалы техника әдісін қолдануымен
С) монеталар соғу әдісімен
D) найза мен жебенің ұштарын ойлап табуымен
Е) садақ пен жебені ойлап табуымен
23. Орталық Қазақстандағы кейіңгі қола дәуіріндегі ескерткіштер жатады:
A) Беғазы-Дәндібай мәдениетіне
B) Тасмола мәдениетіне
C) Алакөл мәдениетіне
D) Федоров мәдениетіне
E) Қима мәдениетіне

ZK

O0

ZK

8

ZK

O0

8

24.Б.з.б III ғ.парфия мемлекетінің негізін қалаған
А) сақ тайпаларының көсемі Спитамен
В) сақ тайпаларының көсемі Аршақ
С) ғұн тайпаларының көсемі Аршақ

O0

8

D) сақ тайпаларының көсемі Ширақ
Е) аргиппей тайпаларының көсемі Аршақ
25.Сақтардың сословиелік топтарымен киімдерінің түсін сәйкестендіріңіз
1. әскер басшылары; 2. абыздар; 3. Қарапайым малшылар мен егіншілер;
А. Ақ; Б. Сары және көк; В. қызыл
А) 1-А; 2-В; 3-Б
В) 1-В; 2-Б; 3-А
С) 1-В; 2-А; 3-Б
D) 1-Б; 2-А; 3-В
Е) 1-А; 2-Б; 3-В

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

26-30 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 3 ұпай беріледі]
Мәтін
Ірі тайпалық бірлестіктер туралы мәліметтер парсы, рим, грек жазба
деректерінде кездеседі. Сақтар көптеген ежелгі халықтармен бейбіт және дұшпандық
қарым-қатынаста болған.
Грек тарихшысы Геродот Сақтарды «Азиялық скифтер» және массагеттер деп
жазған. «..Олар ат үстінде және жаяу да соғыса береді. Соғыстың екі тәсілін жетік
меңгерген. Найза, қылышпен қаруланған, садақты жақсы атады.Олардың найзасының
ұшы, жебе және қылышы мыстан жасалған, баскиімдері мен белдіктері, ер-тұрмандары
алтынмен әшекейленген. Олар егін екпейді, мал мен өзеннен аулайтын балықты азық
етеді, сүт ішеді. «Құдайлардың арасынан күнге табынады, оған жылқыны құрбандыққа
шалады...».
Страбонның «Географиясынан» ұзінді: «Массагеттер Кирге қарсы соғыста
өздерінің ержүрек екендерін көрсетті, оларды көпшілік мақтайды. Скифтерді Каспий
теңізінен бастап, көбіне «дайлар» деп атайды. Олардың шығысында орналасқан
тайпалар массагеттер мен сақтар болды. Олар – көшпелілер. Скифтер сияқты
малшылықпен және балық аулаумен күн көреді. Құдай деп олар күнді есептейді және
жылқыны құрбандыққа шалады».

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

O0

8

8

26. Сақ-тиграхауда мекенін анықтаңыз
A) Батыс Сібір жазығы және Алтай
B) Оңтүстік Қазақстан және Жетісу
C) Солтүстік Қазақстан және Алтай
D) Батыс Қазақстан және Жайық жағалауы
E) Орталық Қазақстан жіне Ертіс жағалауы

ZK

ZK

ZK

27. Страбон мен Геродот деректерінен берілген үзіндіні зерделеп сақтардың ең тиімді
әскери өнерін анықтаңыз
A) атпен жүру
B) теңіз флоты
C) жаяу отрядтар
D) бүркіт жауынгерлер
E) самурайлар

O0

8

O0

8

O0

8

28. Сақтарда мықты билік жүйесінің, халық жиналысының болуы
A) авторитаризмнің дамығандығын білдіреді
B) әскери демократияның дамығандығын білдіреді
C) олигархияның болғанын білдіреді
D) монархияның дамығандығын білдіреді
E) республиканың болғанын білдіреді

ZK

ZK

O0

ZK

O0

8

8

O0

8

29. Мәнмәтінді зерделеп сақтардың діни наным-сенімін анықтаңыз
A) аспан денесіне табыну
B) ислам
C) синтоизм
D) шіркеудегі дұға
E) христиандық

30. Мәнмәтінді қолдана отырып дұрыс дәйектерді анықтаңыз
І. Сақтар көптеген ежелгі халықтармен бейбіт қарым-қатынаста болды
ІІ. Барлық заттары мыстан жасалынды, тек бас киімдері мен белбеулері
алтынмен безендірілді
ІІІ. Сақтар көшпелі тайпа болған
IV. Кирға қарсы соғыста аргипейлер өздерінің керемет ерлігін көрсетті
A) I, III
B) I, II
C) III, IV
D) II, IV
E) I, IV

ZK

ZK

O0

O0

8

ZK

ZK

8

ZK

O0

8

O0

8

O0

ZK
8

O0

8