Дарын орталығының тес тапсырмалары

6 СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНА АРНАЛҒАН
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ОЛИМПИАДА
Олимпиаданың бірінші кезеңі
(мектепшілік)

РЕСПУБЛИКАНСКАЯ ОЛИМПИАДА
ДЛЯ УЧАЩИХСЯ 6 КЛАССОВ
Первый этап олимпиады
(школьный)

Пән/Предмет: Қазақстан тарихы
1-15 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 1 ұпай беріледі]
1. Түрік қағанаты өмір сүрген:
A) 682-744 жылдары
B) 704-756 жылдары
C) 942-1212 жылдары
D) 552-603 жылдары
Е) 756-940 жылдары
2. Батыс Түрік Қағанатының жазғы ордасы:
А) Имақия
В) Янгикент
С) Мыңбұлақ
D) Күнгіт
Е) Балықты
3. 960 жылы Қарахан мемлекетінде Мұса хан мемлекеттік дін ретінде қабылдаған:
А) христиан дінінің несториандық бағыты
В) ислам діні
С) буддизм
D) христиан дінінің православиелік бағыты
Е) католик діні
4. 1538-1580 жылдары Қазақ хандығында билікте болған:
А) Қасым хан
В) Бұрындық хан
C) Абылай хан
D) Хақназар хан
Е) Есім хан
5. «Аз и Я» кітабында «бейбітшілік пен достық кезінде ғана славян тіліне түркі
сөздері ене алды» деп атап өткен:
A) О.Сүлейменов
B) Қ.Жұмаділов
C) М.Шаханов
D) Ә.Нұрпейісов
Е) М.Әуезов
6. Керейттердің жайлау-қыстауларын атап көрсеткен:
A) Махмұд Қашғари

B) Жүсіп Баласағұни
C) Рашид-ад Дин
D) Василий Бартольд
Е) Вильгельм Томсен
7. Қимақ қағанатындағы тайпа көсемдерінің атауы:
А) яғбу
В) гурхан
С) тәңірқұт
D) күнби
Е) хан
8. Х–ХІ ғасырлардағы оғыздардың деректерде айтылатын қалалары:
А) Алмалық, Сығанақ, Чимги-Тура
В) Балықты, Битөбе, Қарақорым
С) Имақия, Суяб, Баласағұн
D) Жент, Сауран, Сығанақ
E) Янгикент, Ескі Гузия, Сарайшық
9. «Ашина» терминiнің мағынасы:
А) «құпия», «оймыштау әдісі»
В) «белгілі бір затқа табыну», «жан мен рухтың барына сену»
C) «еркін», «кезбе»
D) «берік», күшті»
E) «текті қасқыр», «аспаннан жаратылған»
10. «Он тайпа» – «он оқ бұдун» жүйесін енгізген қаған:
А) Бумын
В) Ешбар Елтеріс
С) Иштеми
D) Тардуш
Е) Сұлу(Сұлық)
11. VI-VIII ғасырларда Орта Азиядан Жетісуға қоныс аударған:
А) қимақтар
В) қидандар
С) оғыздар
D) хазарлар
E) соғдылықтар
12. Л.Н. Гумилевтің зерттеуінше, Иштеми өлгеннен кейін, билікке келген қаған:
A) Бумын
B) Білге
C) Тардуш
D) Қапаған
Е) Үшілік

13. Қазақ хандығының құрылуы жайында жазған тарихшы:
А) Махмұд Қашғари
В) Мұхаммед Хайдар Дулати
С) Жүсіп Баласағұни
D) Қадырғали Қосымұлы Жалайыри
Е) Қожа Ахмет Яссауи
14. Ортағасырларда шағын қала іспетті қала ішіндегі бекініс құрылысы:
А) цитадель
В) рабад
С) шахристан
D) терракота
Е) ташнау
15. Отырар қаласының ортағасырлық атаулары:
А) Гурьев, Шевченко
В) Гавриловка, Николаевка
С) Әулиеата, Мирзоян
D) Фараб, Тарбанд
Е) Янгикент, Суяб
16-25 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 2 ұпай беріледі]
16. Қарағанды облысының Қаракеңгір өзені бойында орналасқан:
А) Қожа Ахмет Яссауи кесенесі
В) Рабиға-Сұлтан Бегім кесенесі
С) Қарахан кесенесі
D) Айша-Бибі кесенесі
Е) Алаша хан кесенесі
17. Сібір хандығының соңғы билеушісі:
А) Көшім хан
В) Кенесары хан
С) Абд-ар Рашид хан
D) Осман хан
Е) Шейх Ахмед хан
18. «Тат» сөзінің мағынасы:
А) жоғарғы билеуші
В) тайпа көсемі
С) қаған руынан шыққан ақсүйек
D) құлдар
Е) қарапайым халық
19. 1643 жылғы Орбұлақ шайқасында ерлік көрсеткен хан:
А) Жәңгір

В) Жәнібек
С) Шығай
D) Тәуекел
Е) Абылай
20. 1212 жылы Жетісу жерінде құлаған мемлекет:
А) Бұлғар
В) Ұйғыр
С) Хазар
D) Қарахан
Е) Оғыз
21. XVI ғасырдың бірінші жартысына дейін Қазақ хандығында билік еткен:
А) Қасым хан
В) Тәуекел хан
С) Жәңгір хан
D) Тәуке хан
Е) Абылай хан
22. Батыс Түрік Қағанатының тайпалары:
А) ланиқаздар
В) дунхулар
С) нушебилер
D) ажларлар
Е) татарлар
23. Әл-Фараби түсіндірме жазған Аристотельдің еңбектері:
А) «Көшпенділер»
В) «Асыл тастар»
С) «Тарих жазбалары»
D) «География»
Е) «Метафизика»
24. 766-775 жылдары қарлұқтар билігі орнықты:
А) Қашғарда
В) Хорезмде
С) Маргианада
D) Согдианада
Е) Мургабта
25. Атлах шайқасында арабтар жағында соғысқан тайпалар:
А) наймандар
В) керейлер
С) түргештер
D) ноғайлар
Е) бұлғарлар

26-30 тапсырмалар [әр дұрыс жауап үшін 3 ұпай беріледі]
26. Мәтіндегі сөздердің авторы. "Түркілерді жайына қалдырыңдар, олар сендерді
жайына қалдырып отырғанда".
А) Мұхаммед(с.ғ.с)
В) Жүсіп Баласағұни
С) Махмұд Қашғари
D) Мұхаммед Хайдар Дулати
Е) Әл-Фараби
27. Мәтінде сипатталған дерек алынған. «Мөлдiр теңiзден (Ыстықкөл)
солтүстiкбатысқа қарай 500 ли жүргеннен кейiн Суяб өзенi бойындағы қалаға келдiк.
Бұл қаланың ауқымы 6–7 ли. Онда түрлi елдердiң саудагерлерi аралас тұрады.
Суябтың тура батысында бiрнеше ондаған жеке қалалар орналасқан. Олардың
әрқайсысының өз ақсақалы бар. Олар бiр-бiрiне тәуелдi болмағанымен, бәрi де
қағанға бағынады».
А) 738 жылы қайтыс болған Сұлу қаған ескерткішінен
В) 1845 жылы дүниеге келген Абай дерегінен
С) 1580 жылы қайтыс болған Хақназар ханның естелігінен
D) 870 жылы дүниеге келген Әбу-Насыр Әл-Фараби дерегінен
Е) 630 жылы Жетісу өңірінде болған будда монахының сипаттамасынан
28. Мәтіннің авторы. "Туган-хан әскерлерін жинады және қалған мұсылман
аймақтарының бәріне хат жолдап, әскери көмек сұрады. Нәтижесінде оған 120 мың
еріктілер келді. Оның... өзін жақтайтын өте көп әскер жинағанын естіген бетте
түріктер өздерінің еліне қайтып кетті. Ол олардың соңына түсіп, қуып жеткенше 3 ай
бойы жорық жасады. Алайда алыс қашықтықта болған түріктер бұл кезде өздерін
қауіпсіз сезінген еді. Ол оларға тап беріп, 200 мыңнан астам адамды өлтірді, сондайақ 100 мыңға жуық адамды тұтқынға алды және мініс жылқыларын, киіз үйлерді,
сондай-ақ Қытайдың алтыннан, сондай-ақ күмістен жасалған ыдыстарын алып,
ешкімнің қолына түспеген мол олжамен Баласағұнға қайтып оралды"
А) Әл-Идриси
В) Ибн-Хаукаль
С) Ибн- Батутта
D) Ибн-Халдун
Е) Ибн әл-Асир
29. «Қозғала беріңдер, отырықшы болмаңдар; жоқшылықты білмей, көктемгі, жазғы
және қысқы жайылымды сағалап, өзен бойымен көшіңдер» деген өсиеттің авторы:
А) Оғыз қаған
В) Қарахан хан
С) Шыңғыс хан
D) Мұса хан
Е) Үшілік қаған

30. "Соғыс бес тәулікке созылды. Шайқас мейлінше қиян-кескі жүріп жатқанда, Таң
империясы құрамындағы қарлұқтар көтеріліс жасап, арабтар жағына шығып кетеді.
Нәтижесінде арабтар мен қарлұқтар қолы Таң империясын екі бүйірден қыспаққа
алып соққылайды",- деп баяндалатын шығарма:
А) «Авеста» атты парсы жазбасы
В) «Диуани-Лұғат ат-түрік» атты Махмұд Қашғари еңбегі
С) «География» атты Страбонның еңбегі
D) «Тарих» атты Геродоттың еңбегі
Е) «Ду Хуаньның Батысқа саяхат естеліктері» атты қытай дерегі.