Материалдар / Дарынды оқушылармен жұмыс

Дарынды оқушылармен жұмыс

Материал туралы қысқаша түсінік

Низамудинова Мунирам Женисовна

09 Наурыз 2025

151

1 рет жүктелген

Бастауыш сынып Авторлық бағдарлама Барлық сыныптар

Материал тегін

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Низамудинова Мунирам Женисовна

Авторлық бағдарлама

«Дарынды оқушылармен жұмыс»

Алматы

2025 жыл

УДК 371.214

ББК 74.202

Низамудинова Мунирам Женисовна

«Дарынды оқушылармен жұмыс»

Пікір жазған:

М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, филология ғылымдарының

кандидаты, қауымдастырылған профессоры Н.Б.Есенова

С.С ЖанибековаҚызылорда қаласы Болашақ университетінің «Арнайы педагогика және

психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к., Облыстық білім басқармасының балалар оңалту орталығының түзету маманы, РЖА профессоры

Педагогика тарих ғылымдарының магистрі Абиева Ұ.Б.,

Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығы «Жарқын ұстаз» әдістемеліккеңес

мәжілісінде талқыланып, 2025 ж. «10» ақпан №007/103 хаттамасымен мақұлданған және

баспаға ұсынылған.

Низамудинова Мунирам Женисовна

«Дарынды оқушылармен жұмыс»

Алматы: 2025 (Zharkyn ustaz baspasy)100бет. Қазақ тілінде

Аңдатпа

Аталған авторлық жұмыс оқу бағдарламасына негізделе үлгілік бағдарламамен сабақтастықты ескере отырып құрастырылған.Білім –тәрбие беру кезеңінде саналы, дұрыс, комуникативті оқу дағдыларын жетілдіру, логикалық қабылдауды дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру пәнге деген қызығушылықты, зерттеушілік қабілетті дамытып қалыптастыруға бағытталған авторлық жұмыс білім беру стандартының пәндік тақырыптарының мазмұнын, оқу сағаттарын курс бөлімдері арасында бөлуді, сонымен қатар пәнаралық байланыстарды ескере отырып, пәндер мен пән бөлімдерін зерделеудің ұсынылатын тәртібіне негізделе отырып құрастырылған.

Аннотация

Данная авторская работа составлена с учетом преемственности с типовой программой, основанной на учебном плане.В период обучения авторская работа направлена на развитие и формирование интереса к предмету, исследовательской способности, содержания предметных тем образовательного стандарта, распределения учебных часов между разделами курса, а также межпредметных связей с учетом, исходя из рекомендуемого порядка изучения предметов и предметных разделов.

Abstract

This author's work is compiled taking into account continuity with the standard program based on the curriculum. During the training period, the author's work is aimed at developing and shaping interest in the subject, research ability, the content of subject topics of the educational standard, the distribution of teaching hours between sections of the course, as well as interdisciplinary connections, taking into account, based on the recommended order of studying subjects and subject sections.

©Низамудинова М.Ж.

Түсініктеме хат

Қазіргі жаһандану дәуірінде қоғамның зияткерлік әлеуетін арттыру басты міндеттердің бірі болып отыр. Осы тұрғыда дарынды оқушылармен жұмыс жүргізу – мемлекеттің стратегиялық бағыттарының қатарында. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, дарынды балаларды ерте жастан анықтап, олардың қабілеттерін дамытуға жағдай жасау елдің экономикалық, ғылыми және мәдени дамуына тікелей әсер етеді. Сондықтан да бүгінгі таңда дарынды оқушылармен жұмыс жүргізудің маңыздылығы айрықша өзекті болып отыр. Дарындылық – жеке тұлғаның когнитивтік, шығармашылық және әлеуметтік әлеуетінің жоғары деңгейі ретінде қарастырылады. Бұл қабілет әрбір адамның генетикалық және әлеуметтік факторларының өзара ықпалымен қалыптасады. Кеңінен таралған психологиялық теориялар, мысалы, Рензуллидің үш сақина теориясы, дарындылықтың үш негізгі компонентін: жоғары интеллектуалды қабілетті, шығармашылық ойлауды және табандылықты қамтиды. Ал Гарднердің көпқырлы интеллект теориясы дарындылықты логикалық-математикалық, лингвистикалық, кеңістіктік, музыкалық, кинестетикалық, тұлғааралық, интрапсихологиялық және натуралистік интеллект түрлеріне бөледі. Қазіргі заманғы неврологиялық зерттеулер дарынды балалардың ми қызметінің өзгешеліктерін де дәлелдеп отыр. Магниттік-резонанстық томография (МРТ) нәтижелері көрсеткендей, жоғары интеллект деңгейіне ие балалардың ми қыртысының кейбір аймақтары ерекше белсенділік танытады. Бұл олардың ақпаратты өңдеу жылдамдығының жоғары болуына және күрделі мәселелерді шешуде шығармашылық әдістерді қолдану қабілетінің дамуына ықпал етеді. Әлемнің жетекші елдерінде дарынды оқушылармен жұмыс жүйесі көпқырлы болып келеді. Мысалы, АҚШ-та Gifted and Talented Education (GATE) бағдарламасы жоғары қабілетті балаларға арналған арнайы оқу жоспарларын әзірлейді. Бұл бағдарлама аясында оқушыларға тереңдетілген оқыту, жекелеген пәндер бойынша акселерация (жылдамдатылған оқыту) және зерттеу жұмыстарын жүргізу мүмкіндігі беріледі. Сонымен қатар, Advanced Placement (AP) курстары дарынды оқушылардың университет деңгейіндегі курстарды мектеп қабырғасында оқып, жоғары оқу орындарына дайындықтарын арттыруға мүмкіндік береді. Германияда дарынды оқушыларды қолдау үшін арнайы гимназиялар мен зерттеу орталықтары жұмыс істейді. Оларда оқушыларға жаратылыстану ғылымдары, математика, өнер және гуманитарлық ғылымдар бойынша тереңдетілген білім беріледі. Финляндияда білім беру жүйесі әр оқушының жеке қабілеттерін дамытуға бағытталған. Бұл елде арнайы дарындылық бағдарламалары жоқ, алайда әр балаға жеке көңіл бөлетін әдістер кеңінен қолданылады. Азия елдерінде, әсіресе Қытай мен Сингапурда, дарынды оқушыларды анықтау мен қолдау жүйесі жоғары деңгейде дамыған. Бұл елдерде ұлттық деңгейдегі олимпиадалар, зияткерлік байқаулар және арнайы ғылыми орталықтар дарынды жастарды тәрбиелеу мен олардың әлеуетін арттыруға бағытталған. Қазақстанда дарынды оқушылармен жұмыс жүйесі соңғы жылдары айтарлықтай дамып келеді. "Дарын" республикалық ғылыми-практикалық орталығы дарынды балаларды анықтау, қолдау және дамыту бойынша бірқатар ауқымды жобаларды жүзеге асырады. Сонымен қатар, Назарбаев Зияткерлік мектептері (НЗМ) жоғары қабілетті оқушыларға сапалы білім берудің заманауи үлгісі ретінде танылып отыр. Бұл мектептерде оқушыларға халықаралық стандарттарға сәйкес білім беріліп, ғылыми-зерттеу жұмыстарына ерекше көңіл бөлінеді. Қазақстанда дарынды балаларды қолдау үшін пәндік олимпиадалар, ғылыми жобалар конкурстары, дебат турнирлері және түрлі зияткерлік жарыстар ұйымдастырылады. Сонымен қатар, мектептер мен жоғары оқу орындарында арнайы стипендиялар мен гранттар тағайындалып, оқушылардың білімге деген ынтасын арттыруға жағдай жасалуда. Алайда, Қазақстандағы дарынды балалармен жұмыс жүргізу жүйесінде шешімін қажет ететін бірқатар мәселелер де бар. Қазақстандық білім беру жүйесінде дарынды оқушыларды қолдау жүйесін жетілдіру үшін келесі мәселелерді шешу қажет: Дарындылықты ерте анықтау жүйесін дамыту: Қазіргі таңда оқушылардың қабілеттерін ерте анықтайтын нақты механизмдер жетіспейді. Психометриялық тесттер, когнитивтік бағалау әдістері және нейропсихологиялық зерттеулерді кеңінен енгізу маңызды; Мұғалімдердің кәсіби даярлығын арттыру:
Дарынды оқушылармен жұмыс істейтін мұғалімдердің арнайы дайындық деңгейі жоғары болуы қажет. Бұл үшін педагогикалық жоғары оқу орындарында арнайы бағдарламалар әзірленіп, мұғалімдерге үздіксіз білім беру курстары ұйымдастырылуы тиіс; Индивидуалды оқыту бағдарламаларын енгізу: Әрбір дарынды оқушының қажеттіліктеріне сәйкес жеке оқу жоспарлары әзірленуі керек. Бұл бағдарламалар акселерация, байыту, зерттеу жұмыстары мен жобалық оқыту әдістерін қамтуы тиіс; Халықаралық тәжірибені пайдалану: Қазақстандық білім беру жүйесінде әлемдегі озық тәжірибелерді бейімдеу маңызды. Мысалы, онлайн-оқыту платформаларын, жасанды интеллект негізіндегі білім беру технологияларын қолдану дарынды оқушылардың әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді; Ғылыми-зерттеу жұмыстарына қолдау көрсету: Дарынды оқушылардың ғылыми жобаларын қаржыландыру, оларды халықаралық жарыстарға дайындау және зерттеу дағдыларын дамыту мақсатында университеттермен ынтымақтастықты арттыру қажет. Қазіргі таңда дарынды оқушылармен жұмыс жүргізу – тек білім беру саласындағы емес, жалпы ұлттық деңгейдегі стратегиялық маңызы бар мәселе. Қазақстанның болашағы осы дарынды жастардың қолында екені сөзсіз. Сондықтан мемлекет тарапынан жасалып жатқан бағдарламалар мен реформаларды тереңдете отырып, дарындылықты ерте анықтау, оқыту әдістерін жетілдіру және озық халықаралық тәжірибелерді енгізу – елдің интеллектуалды дамуына жасалған инвестиция болып табылады. Дарынды оқушылардың қабілеттерін толық ашу үшін кешенді, жүйелі және инновациялық тәсілдер қажет. Қазақстан бұл бағытта ауқымды қадамдар жасап келе жатқанымен, атқарылар жұмыстар әлі де көп. Осыған байланысты, білім беру жүйесін үздіксіз жетілдіру және дарынды жастарды қолдау – Қазақстанның зияткерлік әлеуетін дамытудың негізгі тетіктерінің бірі болмақ.

Бағыты: Бұл бағдарлама дарынды оқушыларды анықтау, дамыту және қолдау көрсетуге бағытталған. Бағдарлама оқушылардың зияткерлік, шығармашылық және тұлғалық әлеуетін ашуға көмектесетін заманауи педагогикалық әдістерді қамтиды. Оқушылардың ерекше қабілеттерін ерте кезеңнен айқындап, олардың әлеуетін толық ашуға мүмкіндік береді. Дарынды балалардың қажеттіліктеріне сай жеке оқыту траекториясын жасау арқылы олардың даму қарқынын арттыруға жағдай жасалады.

Бағдарламаның негізгі бағыттары:

Дарынды оқушыларды анықтау: психологиялық тесттер, интеллектуалдық диагностика, қабілеттерді бағалау әдістері арқылы.
Жеке оқыту траекториясы: әр оқушының мықты жақтарын ескере отырып, жеке оқу бағдарламасын құру.
Зерттеушілік және шығармашылық қабілеттерді дамыту: ғылыми-зерттеу жұмыстары, жоба-based learning (PBL) әдістерін қолдану.
Пәндік олимпиадалар мен ғылыми конкурстарға дайындық: жоғары деңгейдегі тапсырмалар мен зерттеулерге бағытталған оқыту.
Педагогтерге қолдау: дарынды оқушылармен жұмыс жасайтын мұғалімдердің біліктілігін арттыруға арналған әдістемелік құралдар мен семинарлар.

Өзектілігі: Қазіргі білім беру жүйесінде дарынды оқушылардың қабілеттерін ерте кезеңнен анықтап, оларға арнайы қолдау көрсету маңызды. Дәстүрлі оқыту жүйесі барлық оқушылардың бірдей қарқынмен білім алуын көздейтіндіктен, дарынды балалардың ерекше қажеттіліктері ескерілмей қалуы мүмкін. Бұл олардың интеллектуалдық және шығармашылық әлеуетін толықтай жүзеге асыруына кедергі келтіреді.

Дарынды балалардың ерекшеліктеріне сәйкес келетін арнайы бағдарламалардың қажеттілігі артып келеді. Оларға стандартты оқу бағдарламасы жеткіліксіз болуы мүмкін, сондықтан олардың қабілеттерін одан әрі жетілдіру үшін жаңа тәсілдер мен технологияларды енгізу қажет. Бұл бағдарлама олардың қарқынды дамуына жағдай жасап, жеке оқыту траекториясын құруға мүмкіндік береді.

Жаңалығы:

Оқушылардың қабілеттерін анықтау үшін жасанды интеллект пен деректерді талдау әдістерін қолдану.
Индивидуалды білім беру траекториясын жасау: оқушылардың ерекшеліктеріне сәйкес оқыту жоспарын бейімдеу.
Креативті және сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамытуға арналған арнайы әдістемелер: оқушылардың өз бетінше шешім қабылдауын, зерттеушілік дағдыларын қалыптастыру.
Дарынды оқушыларға арналған авторлық тапсырмалар мен олимпиадалық деңгейдегі тапсырмалар жинағы.
Цифрлық технологиялар мен онлайн ресурстарды белсенді пайдалану: қашықтықтан оқыту, виртуалды зертханалар, онлайн-курстарды енгізу.

Педагогикалық мақсаттылығы: Бағдарлама оқушылардың академиялық жетістіктерін арттырумен қатар, олардың шығармашылық ойлауын, көшбасшылық қабілеттерін, зерттеушілік дағдыларын дамытуға бағытталған. Сонымен қатар, оқытушылардың дарынды балалармен жұмыс істеу біліктілігін жетілдіруді де көздейді.

Бағдарламаның негізгі педагогикалық мақсаттары:

Оқушылардың жеке қабілеттеріне сәйкес дамуына жағдай жасау.
Дарынды балалардың өзін-өзі дамыту дағдыларын жетілдіру.
Оқушылардың зерттеушілік және сыни ойлау дағдыларын дамыту.
Мұғалімдерге арналған әдістемелік құралдар мен оқыту стратегияларын жетілдіру.

Мақсаты: Дарынды оқушылардың қабілеттерін барынша дамыту, оларды шығармашылық және ғылыми-зерттеу қызметіне тарту арқылы интеллектуалды әлеуетін арттыру. Бұл бағдарлама бастауыш сынып оқушыларының зияткерлік, шығармашылық және логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға бағытталған. Оқушылардың көшбасшылық қасиеттерін ашу, сыни ойлауын қалыптастыру және зерттеушілік дағдыларын жетілдіру көзделеді.

Міндеттері:

Дарынды оқушыларды ерте анықтаудың ғылыми негізделген әдістерін енгізу.
Оқушылардың жеке ерекшеліктеріне негізделген оқыту бағдарламасын әзірлеу.
Шығармашылық және зерттеу дағдыларын дамытуға бағытталған арнайы курстар өткізу.
Пәндік олимпиадалар мен ғылыми жобаларға даярлау жүйесін жетілдіру.
Педагогтерді дарынды оқушылармен тиімді жұмыс істеуге дайындау.

Ерекшелігі:

Жеке оқыту траекториясын құру: әр оқушының ерекшелігіне сай бейімделген оқу.
Дарынды оқушыларға арналған арнайы оқу бағдарламалары мен әдістемелік құралдарды пайдалану.
Жасанды интеллект негізіндегі оқыту платформаларын қолдану.
Көптілділік және кросс-пәндік интеграцияны енгізу: бірнеше тілде білім беру мүмкіндігін қарастыру.
Оқушыларды халықаралық олимпиадалар мен ғылыми конкурстарға дайындау.

Күтілетін нәтижелер:

Дарынды оқушылардың зияткерлік, шығармашылық және зерттеушілік қабілеттері жоғарылайды.
Оқушылардың пәндік олимпиадалар мен ғылыми конкурстарда жетістікке жетуі артады.
Жеке оқыту траекториясы арқылы әр оқушының мүмкіндігі толық ашылады.
Оқушыларда жоғары деңгейдегі креативті және сын тұрғысынан ойлау дағдылары қалыптасады.
Дарынды балалармен жұмыс істейтін педагогтердің кәсіби құзыреттілігі артады.

Нәтижелерді тексеру әдістері:

Оқушылардың білім деңгейін диагностикалау және мониторинг жүргізу.
Олимпиадалар мен ғылыми жобалардағы жетістіктерін талдау.
Портфолио әдісі арқылы шығармашылық жұмыстарын бағалау.
Кері байланыс алу үшін сауалнамалар мен тестілер жүргізу.
Жасанды интеллект негізіндегі оқу аналитикасын пайдалану.

ТҰРАҚТЫЛАУ МАЗМҰНДЫҚ – БӨЛІМ

"Мен ерекше баламын!": Әр бала қайталанбас тұлға, оның өзіндік қабілеттері мен ерекшеліктері бар. Бұл сабақта оқушылар өздерінің мықты жақтарын анықтап, өз-өзіне деген сенімділігін арттырады. Өзін-өзі тану арқылы олар өз эмоцияларын түсініп, дамыту жолдарын үйренеді. Балалар бір-бірінің ерекшеліктерін құрметтеуді меңгереді.

"Ойнайық та, ойлайық!": Логикалық ойындар балалардың зияткерлік қабілеттерін дамытуға көмектеседі. Бұл сабақта оқушылар түрлі ойлау жаттығулары мен тапсырмаларды орындайды. Олар тез әрі дұрыс шешім қабылдау дағдыларын жетілдіреді. Ойын арқылы балалар өз ой-өрістерін кеңейтіп, тапқырлықтарын шыңдайды.

"Көшбасшы болғым келеді!": Көшбасшылық қасиеттерді дамыту әр баланың тұлғалық қалыптасуына әсер етеді. Бұл сабақта оқушылар жауапкершілікті сезінуді, топпен жұмыс жасауды үйренеді. Олар өз ойларын еркін жеткізіп, сенімді шешім қабылдауды меңгереді. Көшбасшылық дағдылары болашақта олардың жетістікке жетуіне көмектеседі.

"Тапқыр балалар сайысы": Бұл сабақта балалар жылдам ойлау және шешім қабылдау қабілеттерін дамытады. Түрлі логикалық тапсырмалар мен қызықты сұрақтар арқылы олардың тапқырлығы сыналады. Жарыс рухында өткен сабақ оқушылардың ынтасын арттырады. Балалар ойлау дағдыларын жетілдіріп, жаңа білім алады.

"Сиқырлы сөздер әлемі": Шығармашылық жазу – баланың ойын еркін жеткізуіне көмектеседі. Бұл сабақта оқушылар қызықты оқиғалар құрастырып, өз қиялдарын дамытады. Олар жаңа сөздер мен тіркестерді меңгеріп, сөйлем құрау дағдыларын жетілдіреді. Шығармашылық жұмыс балалардың тіл байлығын арттырады.

"Ғажайып зертханашылар": Бұл сабақта оқушылар зерттеу жұмыстарын жүргізудің негізгі тәсілдерін үйренеді. Ғылыми тәжірибелер жасау арқылы олар жаңа білім алады. Зерттеулер барысында балалар бақылау, талдау және қорытынды жасау қабілеттерін дамытады. Осындай әрекеттер олардың ғылымға деген қызығушылығын арттырады.

"Қиялымдағы әлем": Қиялдау – шығармашылық ойлаудың негізі. Бұл сабақта оқушылар өз қиялындағы әлемді сипаттап, ерекше идеялар ұсынады. Олар еркін ойлау арқылы жаңа шешімдер табуды үйренеді. Қиялдау қабілеті дамыған балалар шығармашылық тұрғыда өзін еркін көрсете алады.

"Тіл өнері – ақыл кілті": Тіл байлығы – адамның ойлау қабілетін дамытудың басты құралы. Бұл сабақта оқушылар сөйлеу мәдениетін жетілдіріп, өз ойларын нақты әрі сауатты жеткізуді үйренеді. Түрлі тапсырмалар мен ойындар арқылы олардың сөздік қоры молаяды. Тіл дамыту жаттығулары балалардың коммуникативтік дағдыларын арттырады.

"Ертегілерден не үйренеміз?": Ертегілер – тәрбиелік маңызы зор әдеби шығармалар. Бұл сабақта оқушылар ертегілерді талдап, олардың астарлы мағынасын түсінеді. Олар кейіпкерлердің іс-әрекетін салыстырып, дұрыс пен бұрысты ажыратуды үйренеді. Ертегілер арқылы балалардың сыни ойлау қабілеттері дамиды.

"Ойлы бала – озады": Сыни ойлау – күрделі мәселелерді шешуге көмектесетін маңызды қабілет. Бұл сабақта оқушылар талдау, салыстыру және аргумент келтіру дағдыларын дамытады. Түрлі пікірталастар мен логикалық тапсырмалар олардың ойлау жүйесін жетілдіреді. Сыни ойлай білетін бала кез келген жағдайда дұрыс шешім қабылдай алады.

"Жұмбақтар әлеміне саяхат": Жұмбақтар – баланың ойлау қабілетін дамытатын қызықты әдіс. Бұл сабақта оқушылар логикалық ойлау мен есте сақтау қабілеттерін жетілдіреді. Олар жасырын мағынаны табу үшін ойларын шоғырландырады. Жұмбақ шешу балалардың зеректік пен тапқырлық қасиеттерін дамытады.

"Шешен болғым келеді": Сенімді сөйлеу – кез келген адамның маңызды дағдысы. Бұл сабақта оқушылар өз ойларын еркін әрі нақты жеткізуді үйренеді. Түрлі жаттығулар арқылы олардың шешендік қабілеттері дамиды. Жаттығулар олардың көпшілік алдында сөйлеу дағдыларын жетілдіруге көмектеседі.

"Сандар сөйлейді": Математика – логикалық ойлаудың негізі. Бұл сабақта оқушылар сандармен түрлі амалдар жасап, олардың мағынасын түсінеді. Логикалық есептер мен қызықты тапсырмалар арқылы балалардың математикалық қабілеттері артады. Сандар әлемін зерттеу олардың аналитикалық ойлауын дамытады.

"Табиғаттың ғажайып сырлары": Табиғат – адам үшін шексіз таным көзі. Бұл сабақта оқушылар табиғат құбылыстарын зерттеп, олардың заңдылықтарын түсінеді. Түрлі тәжірибелер мен бақылаулар арқылы олар табиғаттың тылсым сырларын ашады. Бұл білім олардың қоршаған ортаға деген қызығушылығын арттырады.

"Ойлап тап!": Өнертапқыштық – жаңа идеяларды жүзеге асыру қабілеті. Бұл сабақта оқушылар шығармашылық ойлау арқылы жаңа заттар ойлап табуға тырысады. Олардың қиялы мен логикалық ойлауы ұштасып, ерекше жобалар жасауға мүмкіндік береді. Өнертапқыштық дағдылары болашақта жаңалық ашуға көмектеседі.

"Қызықты ғылыми тәжірибелер": Ғылыми тәжірибелер жасау – білімді тәжірибе арқылы меңгерудің ең тиімді жолы. Бұл сабақта оқушылар түрлі эксперименттер жүргізіп, жаңа заңдылықтарды ашады. Олар бақылау, салыстыру және қорытынды жасау дағдыларын дамытады. Эксперименттік жұмыс балалардың ғылымға деген қызығушылығын арттырады.

"Мен не үйрендім?": Бұл сабақта оқушылар бағдарлама бойынша алған білімдерін қорытады. Олар өз жетістіктерін саралап, қай тақырыптар бойынша жетілу керектігін анықтайды. Өзін-өзі бағалау арқылы оқушылар өздерінің дамуын бақылайды. Қорытындылау олардың білімдерін бекітуге көмектеседі.

Нормативті бөлім

Күнтізбелік тақырыптық жоспар

аптасына

Сынып -----------, аптасына – 2 сағат, барлығы – 34 сағат)

№	Сабақтың тақырыбы	Сабақтың мақсаты	Сағат саны	Күтілетін нәтиже
1-2	"Мен ерекше баламын!"	Оқушылардың өзін-өзі тануына көмектесу	2	Балалар өз қабілеттерін ашады
3-4	"Ойнайық та, ойлайық!"	Логикалық ойындар арқылы зияткерлік қабілеттерін дамыту	2	Логикалық ойлау дамиды
5-6	"Көшбасшы болғым келеді!"	Көшбасшылық қасиеттерді анықтау	2	Топпен жұмыс істеуді үйренеді
7-8	"Тапқыр балалар сайысы"	Жылдам ойлау қабілеттерін шыңдау	2	Мәселелерді шешу дағдысы қалыптасады
9-10	"Сиқырлы сөздер әлемі"	Шығармашылық жазу дағдыларын дамыту	2	Қиялдау қабілеті артады
11-12	"Ғажайып зертханашылар"	Зерттеу дағдыларын жетілдіру	2	Ғылыми жобаларға қызығушылық танытады
13-14	"Қиялымдағы әлем"	Қиялдау арқылы еркін ойлауды дамыту	2	Ерекше идеялар ұсына алады
15-16	"Тіл өнері – ақыл кілті"	Сөйлеу дағдыларын жетілдіру	2	Өз ойын еркін жеткізе алады
17-18	"Ертегілерден не үйренеміз?"	Талдау және салыстыру дағдыларын дамыту	2	Ертегілерден сабақ алады
19-20	"Ойлы бала – озады"	Сыни ойлау қабілеттерін дамыту	2	Қарама-қарсы пікірлерді талдай алады
21-22	"Жұмбақтар әлеміне саяхат"	Логикалық ойлау мен есте сақтау қабілетін жетілдіру	2	Жұмбақтар құрастыра алады
23-24	"Шешен болғым келеді"	Сенімді сөйлеу қабілетін дамыту	2	Қысқа әңгіме құрап айта алады
25-26	"Сандар сөйлейді"	Математикалық ойлауды дамыту	2	Есептерді ерекше тәсілдермен шығарады
27-28	"Табиғаттың ғажайып сырлары"	Танымдық қызығушылықтарын дамыту	2	Табиғи құбылыстарды зерттейді
29-30	"Ойлап тап!"	Өнертапқыштық қабілеттерін жетілдіру	2	Жаңа идея ойлап таба алады
31-32	"Қызықты ғылыми тәжірибелер"	Тәжірибелер жасау арқылы зерттеу дағдыларын дамыту	2	Қорытынды шығара алады
33-34	"Мен не үйрендім?"	Бағдарлама бойынша алған білімдерін қорыту	2	Жеке жетістіктерін бағалайды

Ақпараттық-әдістемелік бөлім

«Дарынды оқушылармен жұмыс» бағдарламасындағы тапсырмаларды бағалау критерийі

Бағалау үш деңгей бойынша жүргізіледі:

10-7 балл – жоғары деңгей
6-4 балл – орта деңгей
3-1 балл – төмен деңгей

Шығармашылық ойлау:

10-7 балл: Оқушы ақпараттарды өте жақсы меңгерген, тың идеялар ұсынады, шығармашылық қабілетін толық көрсетеді. Берілген тапсырманы ерекше тәсілмен орындайды, ойлары логикалық әрі жүйелі.
6-4 балл: Оқушының идеясы бар, бірақ ол стандартты әрі толық негізделмеген. Шығармашылық элементтер бар, бірақ ерекше тәсілдер қолданылмайды.
3-1 балл: Оқушының шығармашылық қабілеті әлсіз көрінеді, идеялары жүйесіз, тапсырманы орындауда стандартты әдістерді ғана қолданады.

Логикалық ойлау және мәселені шешу:

10-7 балл: Оқушы ақпараттарды терең талдайды, бірнеше шешу жолын ұсынады, ойлау процесі жылдам әрі тиімді. Өз тұжырымдарын нақты дәлелдей алады.
6-4 балл: Оқушы тапсырманы орындайды, бірақ ойлау барысында қателер жібереді немесе шешу жолы бірқалыпты.
3-1 балл: Оқушы тапсырманы орындауда қиындықтарға тап болады, шешу жолдары жүйесіз, логикалық байланыс әлсіз.

Зерттеушілік дағдылар:

10-7 балл: Оқушы ақпараттарды жан-жақты зерттейді, өз бетінше қосымша мәліметтер табады, нәтижелерін негізді түрде қорытындылайды.
6-4 балл: Оқушы ақпараттарды зерттейді, бірақ кейбір мәліметтер жеткіліксіз немесе толық талданбаған.
3-1 балл: Оқушы зерттеушілік жұмыстарды жүргізуде қиындық көреді, ақпараттарды үстірт қарайды, қорытынды жасамайды немесе жасаса да, дәлелсіз.

Көшбасшылық және топпен жұмыс:

10-7 балл: Оқушы топта белсенді жұмыс істейді, көшбасшылық қабілеттерін көрсетеді, өз пікірін еркін жеткізеді және басқалардың ойларын ескеріп, ынтымақтастық орнатады.
6-4 балл: Топта жұмыс істеуге тырысады, бірақ белсенділігі кейде төмен, өз идеясын жеткізу барысында сенімсіздік танытады.
3-1 балл: Оқушы топпен жұмыс істеуге қиналады, тапсырманы орындауға аз үлес қосады, бастамашылық танытпайды.

Шешендік және ойды жеткізу:

10-7 балл: Оқушы өз ойын анық, дәлелді және әсерлі жеткізеді. Тіл байлығы жоғары, сөздік қоры мол, сөйлеу мәнері тартымды.
6-4 балл: Оқушы өз ойын жеткізе алады, бірақ кейбір жерлерде ой жүйелілігі бұзылады, сөйлеу барысында кідірістер кездеседі.
3-1 балл: Оқушы ойын толық жеткізе алмайды, сөйлемдері қысқа әрі түсініксіз, сөздік қоры шектеулі.

Өзіндік талдау және рефлексия:

10-7 балл: Оқушы өз жұмысын сараптай алады, қателерін түсінеді және болашақта қалай жақсартуға болатынын нақты айтады. Өзінің жетістіктері мен әлсіз тұстарын талдайды.
6-4 балл: Оқушы өз жұмысын бағалайды, бірақ кейбір қателерін толық түсінбеуі мүмкін немесе жетістіктерін толық сипаттай алмайды.
3-1 балл: Оқушы өз жұмысын бағалауда қиындықтарға тап болады, қателерін талдауға тырыспайды, рефлексиясы өте үстірт.

Практикалық қолдану және нәтиже:

10-7 балл: Оқушы алған білімін өмірде қолдана алады, жаңа идеялар ұсынып, оларды нақты мысалдар арқылы дәлелдейді.
6-4 балл: Оқушы алған білімін кейбір жағдайларда қолданады, бірақ оны қалай тиімді пайдалану керектігін толық түсінбеуі мүмкін.
3-1 балл: Оқушы алған білімін өмірде қолдана алмайды, теориялық білім мен тәжірибені байланыстыруда қиындық көреді.

Оқытуды ұйымдастыруға әдістемелік нұсқаулар

№ 1-2

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Мен ерекше баламын!"

Оқушылардың өзін-өзі тануына көмектесу

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Мені тап!" (Тұлғаны сипаттау ойыны)

? Қалай орындалады?

Әр оқушы өзіне тән ерекше қасиеттерді қағазға жазып, оны бүктеп, қорапқа салады.
Мұғалім немесе басқа оқушы қағазды алып, дауыстап оқиды.
Қалғандары бұл кім екенін табуға тырысады.

✅ Дескриптор:

Оқушы өз ерекшеліктерін дұрыс сипаттайды.
Басқалардың сипаттамасын талдау арқылы сыни ойлау қабілетін дамытады.

2-Тапсырма: "Менің суперқуатым" (Қиялдау ойыны)

? Қалай орындалады?

Оқушыларға төмендегі 5 суперқабілет ұсынылады:
1. Кез келген тілді меңгеру
2. Бір секундта есеп шығару
3. Әлемдегі кез келген есікті аша алу
4. Кітаптың ішіне кіріп, кейіпкер болу
5. Болашақты көре алу
Олар өздеріне бір қабілетті таңдап, оның көмегімен не істей алатынын 2 минут ішінде айтып беруі керек.

✅ Дескриптор:

Оқушы өз қабілетін анық сипаттайды.
Қиялын дамытады, логикалық ойлауын көрсетеді.

3-Тапсырма: "Сиқырлы айналар" (Өз-өзіңді тану)

? Қалай орындалады?

Әр оқушыға айна беріледі (немесе олар ойша елестетеді).
Олар айнаға қарап, өздеріне мақтау сөздер айтады: "Мен ақылдымын, өйткені...", "Мен ерекше баламын, себебі...".
Содан кейін жұппен немесе топпен бөліседі.

✅ Дескриптор:

Оқушы өзін позитивті бағалауды үйренеді.
Өзінің ерекшеліктерін түсінеді.

4-Тапсырма: "Дарындылар лабиринті" (Логикалық квест)

? Қалай орындалады?

Мұғалім тақтаға немесе қағазға лабиринт сызады.
Лабиринттің әр бұрышында сұрақтар болады:
1. Өзіңді үш сөзбен сипатта.
2. Егер бір күнге қалаған маман иесі болсаң, кім болар едің?
3. Бір минутта 5 ерекше қабілетті ата.
4. Сенің ең үлкен жетістігің қандай?
Оқушы дұрыс жауап берген сайын лабиринттің келесі кезеңіне өтеді.

✅ Дескриптор:

Оқушы сұрақтарға ойланып жауап береді.
Жаңа нәрселерді ашуға қызығады.

5-Тапсырма: "Мен кіммін?" (Рөлдік ойын)

? Қалай орындалады?

Әр оқушы белгілі бір мамандықты немесе қабілетті көрсететін бір әрекет жасайды (мысалы, ғалым – тәжірибе жасайды, жазушы – әңгіме оқиды, шахматшы – ойнайды).
Қалғандары оның кім екенін табуы керек.

✅ Дескриптор:

Оқушы өз рөлін дұрыс бейнелейді.
Басқалармен қарым-қатынас орнатады.

6-Тапсырма: "Құпия хат" (Шығармашылық ойлау)

? Қалай орындалады?

Әр оқушы болашақтағы өзіне хат жазады.
Хатта олар қандай жетістікке жеткісі келетінін және оған қалай қол жеткізетінін жазады.
Бұл хаттар сақталып, белгілі бір уақыт өткен соң оқылады.

✅ Дескриптор:

Оқушы болашағын жоспарлай біледі.
Армандары мен мақсаттарын нақты сипаттайды.

7-Тапсырма: "Дарындылар кеңесі" (Дебат элементтері бар ойын)

? Қалай орындалады?

Оқушылар екі топқа бөлінеді.
Бір топ "Талант туа бітеді", ал екінші топ "Талант еңбекпен келеді" деген пікірді қорғайды.
Әр топ өз дәлелдерін келтіреді.

✅ Дескриптор:

Оқушы логикалық дәлелдер келтіреді.
Өз пікірін сенімді түрде қорғайды.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 3-4

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Ойнайық та, ойлайық!"

Логикалық ойындар арқылы зияткерлік қабілеттерін дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Сандар жұмбағы" (Күрделі сандық логика ойыны)

? Шарты:Төмендегі сандар тізбегінің заңдылығын тауып, сұрақ белгісінің орнына қандай сан келетінін анықтаңыз.

2 → 6
3 → 12
4 → 20
5 → ?

? Жауап: Жауабы 30 (Әр сан өзіне дейінгі барлық сандардың қосындысына көбейтіліп отырады).

✅ Дескриптор:

Сандық заңдылықты табады.
Логикалық ойлау қабілетін қолданады.

2-Тапсырма: "Жасырын хабарлама" (Шифрді шешу ойыны)

? Шарты: Әр әріптің орнына белгілі бір сан сәйкес келеді. Берілген шифрды шешіңіз.

12-1-19-20-1-18
1-9-10-18-1-3-19-9

? Жауап:

Бірінші сөз: "ЛАСТАР"
Екінші сөз: "АЙҚАС"

✅ Дескриптор:

Берілген кодтарды логикалық түрде шешеді.
Әр әріпке сәйкес келетін санды дұрыс анықтайды.

3-Тапсырма: "Сиқырлы көпір" (Шешім қабылдау ойыны)

? Шарты: Сіз өзеннің арғы бетіне өтуіңіз керек, бірақ көпірдің бір бөлігі түсіп қалған. Қолыңызда арқан, таяқ және 5 үлкен тас бар. Сіз не істейсіз?

? Жауап: Дарынды оқушы өзінің шығармашылық шешімін ұсынуы керек (мысалы, тастарды дұрыс орналастырып, көпірді уақытша қалпына келтіру).

✅ Дескриптор:

Логикалық шешім ұсынады.
Шығармашылық қабілетін көрсетеді.

4-Тапсырма: "Сиқырлы өрнек" (Күрделі математикалық есеп)

? Шарты: Төмендегі теңдеулердің заңдылығын табыңыз және сұрақ белгісінің орнына қандай сан келетінін анықтаңыз.

8 + 2 = 16106
5 + 4 = 2091
6 + 3 = ?

? Жауап:

Жауабы 189
Себебі: (a + b), (a × b), (a - b) → (6+3=9, 6×3=18, 6-3=3) → 189

✅ Дескриптор:

Берілген заңдылықты анықтайды.
Өз шешімін дәлелдейді.

5-Тапсырма: "Сөздік лабиринт" (Логикалық сөз ойыны)

? Шарты: Берілген әріптерден тек мағыналы сөздерді құраңыз:
А, Қ, Л, А, Б, Ш, Т, А

? Жауап: "ҚАЛА", "ТАҚТА", "ШАЛҚА", "АБАТ" және т.б.

✅ Дескриптор:

Берілген әріптерден мағыналы сөздер жасайды.
Шапшаң ойлау қабілетін көрсетеді.

6-Тапсырма: "Сиқырлы су" (Логикалық ойлау тапсырмасы)

? Шарты: Сізде 7 литрлік және 3 литрлік екі ыдыс бар. Сіз дәл 5 литр су өлшеп алуыңыз керек. Қалай орындайсыз?

? Жауап: 7 литрлік ыдысты толтырып, одан 3 литрлік ыдысқа құяды → 3 литрлік ыдысты босатып, қайта 7 литрлік ыдыстан 3 литрлік ыдысқа су құяды. 7 литрлік ыдыста дәл 5 литр су қалады.

✅ Дескриптор:

Логикалық ойлау арқылы дұрыс шешім қабылдайды.
Шешімін нақты түсіндіреді.

7-Тапсырма: "Жұмбақ саяхат" (Көпқадамды логикалық есеп)

? Шарты: Бір фермер өзеннің арғы жағына қасқыр, ешкі және капустаны алып өтуі керек. Бірақ ол бір уақытта тек біреуін ғана алып өте алады. Егер қасқыр мен ешкіні жалғыз қалдырса, қасқыр ешкіні жеп қояды. Ал ешкі капустаны жалғыз қалдырса, оны жеп қояды. Фермер оларды қалай өзеннен өткізе алады?

? Жауап:

Бірінші ешкіні алып өтеді.
Қайтып келіп, қасқырды алып өтеді, бірақ ешкіні қайтадан өзімен бірге алып қайтады.
Капустананы өзеннің арғы жағына алып кетеді.
Соңында ешкіні алып өтеді.

✅ Дескриптор:

Оқушы көпқадамды ойлау стратегиясын қолданады.
Шешімін логикалық түрде түсіндіреді.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 5-6

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Көшбасшы болғым келеді!"

Көшбасшылық қасиеттерді анықтау

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Ойын: "Көшбасшы кім?" (Талдау және шешім қабылдау ойыны)

? Шарты: Сыныптағы оқушыларға 4 түрлі кейіпкер сипаттамасы беріледі. Олардың әрқайсысы көшбасшы бола алады, бірақ әртүрлі тәсілдермен. Оқушылар "Кім нағыз көшбасшы?" екенін анықтап, өз пікірін дәлелдеуі керек.

? Мысал кейіпкерлер:

Айша – сабырлы, тыңдай біледі, жанжалдан аулақ жүреді, шешім қабылдар алдында жан-жақты ойланады.
Ержан – шешімді тез қабылдайды, қиындықтардан қорықпайды, басқаларды өзімен бірге жетелейді.
Данияр – өте шығармашыл, жаңа идеялар ойлап табады, ерекше шешімдер ұсынады.
Мөлдір – барлық адамдармен жақсы қарым-қатынас орнатады, ұжымда үйлесімділік жасайды.

? Тапсырма: Оқушылар осы кейіпкерлердің қайсысы ең мықты көшбасшы екенін анықтап, өз пікірін дәлелдеп шығуы керек.

✅ Дескриптор:

Әр кейіпкердің көшбасшылық қасиеттерін талдайды.
Өз пікірін дәлелді түрде жеткізеді.
Шешім қабылдау қабілетін дамытады.

2-Ойын: "Мені тыңда!" (Командалық жұмыс ойыны)

? Шарты: Оқушылар 3-4 адамнан топқа бөлінеді. Әр топта бір "көшбасшы" тағайындалады. Қалған топ мүшелері "көзі байланған ойыншылар" болады. Көшбасшы көздері байланған топ мүшелеріне дауыстап "қалай жүру керек", "қандай бағытқа бару керек" екенін айтып, оларды мақсатқа жеткізуі керек.

? Мақсат: Бірге жұмыс істеу, көшбасшының дұрыс нұсқау беру қабілетін дамыту.

✅ Дескриптор:

Көшбасшы нұсқауды анық әрі түсінікті жеткізеді.
Топ мүшелері көшбасшыға сенім артып, бірге жұмыс істейді.
Командалық жұмыс пен сенімділік артады.

3-Ойын: "Шешім қабылда!" (Жағдаяттық ойын)

? Шарты: Оқушыларға төмендегі күрделі жағдаят беріледі. Олар нағыз көшбасшы ретінде дұрыс шешім қабылдап, оны негіздеуі керек.

? Жағдаят:
"Сен мектептің оқушылар кеңесінің президентісің. Мектепте оқушылардың телефон пайдалануына қатысты жаңа ереже қабылдау керек. Бір топ оқушы телефонды сабақта қолдануға рұқсат беруді қалайды, ал мұғалімдер қарсы. Сен қандай шешім қабылдайсың? Қалай бәрін қанағаттандыратын ереже ұсына аласың?"

? Тапсырма: Өз шешіміңді жаз немесе дауыстап айтып түсіндір.

✅ Дескриптор:

Әртүрлі пікірлерді талдап, ортақ шешім табады.
Өз шешімін логикалық түрде дәлелдейді.
Көшбасшылық дағдыларын көрсетеді.

4-Ойын: "Сенімді сөйле!" (Пікірсайыс ойыны)

? Шарты: Оқушылар екі топқа бөлінеді: "Көшбасшы туа біте қалыптасады" және "Көшбасшы болуға үйренуге болады" деген пікірлерді қорғайды. Әр топ өз позициясын қорғап, қарсы жақтың пікірін жоққа шығаруы керек.

? Мақсат:Сенімді сөйлеу, дәлел келтіру және көпшілік алдында өзін еркін ұстау дағдыларын дамыту.

✅ Дескриптор:

Өзін сенімді ұстап, ойын ашық жеткізеді.
Логикалық дәлелдер келтіреді.
Басқалардың пікірін тыңдап, жауап қайтарады.

5-Ойын: "Жетекші және орындаушы" (Топтық көшбасшылық ойыны)

? Шарты:

Әр топта бір жетекші және 3 орындаушы болады.
Жетекші топ мүшелеріне қандай да бір қиын тапсырма береді (мысалы, белгілі бір пішінді қағаздан кесіп шығару, әртүрлі кубиктерден тұрақты мұнара тұрғызу, берілген сөздерден әңгіме құрастыру).
Бірақ орындаушылар жетекшінің нұсқауы бойынша ғана әрекет ете алады.

? Мақсат:

Нақты әрі түсінікті басшылық жасау.
Топпен тиімді жұмыс істеу.

✅ Дескриптор:

Көшбасшы айқын әрі нақты нұсқау береді.
Орындаушылар дұрыс әрекет етеді.
Топ бірлесе жұмыс істейді.

6-Ойын: "Көшбасшылық код" (Тұлғалық даму ойыны)

? Шарты: Оқушыларға түрлі көшбасшылық қасиеттердің атаулары араласып беріледі. Олар осы қасиеттерді "Маған керек", "Маған қажет емес" деп бөліп, көшбасшылық кодын жасайды.

? Көшбасшылық қасиеттер мысалдары:

Өзіне сенімділік
Шешім қабылдау
Коммуникация
Жауапкершілік
Шыдамдылық
Өктемдік
Өзгелерді тыңдай білу
Қырсықтық
Әділдік

✅ Дескриптор:

Көшбасшылықтың маңызды қасиеттерін анықтайды.
Өзіне қажетті қасиеттерді таңдайды.
Неге бұл қасиеттер маңызды екенін түсіндіреді.

7-Ойын: "Көшбасшының соңғы сөзі" (Шешендік өнер ойыны)

? Шарты: Оқушыларға 2 минут беріледі. Осы уақыт ішінде олар "Мен болашақта көшбасшы болсам..." тақырыбында қысқаша сөз сөйлеуі керек.

? Мақсат: Өзін көшбасшы ретінде елестету, үлкен аудитория алдында еркін сөйлеу.

✅ Дескриптор:

Өз көзқарасын сенімді түрде жеткізеді.
Логикалық құрылым сақтайды.
Тыңдаушыларды қызықтыра алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 7-8

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Тапқыр балалар сайысы"

Жылдам ойлау қабілеттерін шыңдау

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Шифрды шеш!" (Логикалық кодтарды табу ойыны)

? Шарты:Төмендегі сандар тізбегінде белгілі бір заңдылық бар. Оқушылар осы заңдылықты тауып, келесі санды анықтауы керек.

Тізбек: 3, 6, 11, 18, 27, ?

Сұрақ: Келесі сан қандай?

? Жауабы: 38 (Қосынды 3+3, 6+5, 11+7, 18+9, 27+11, яғни, айырма әр жолы 2-ге өсіп отырады).

✅ Дескриптор:

Сандық заңдылықты анықтайды.
Жылдам есептей алады.
Логикалық шешім қабылдайды.

2-Тапсырма: "Кім жылдам?" (Ойлау жылдамдығына арналған тест)

? Шарты Берілген сөздерді оқып, қандай ортақ заңдылық бар екенін жылдам анықтау керек.

Сөздер: АБАЙ, БАЛҚАШ, ҚАРАҚҰМ, ҚАРАҒАНДЫ, АЛМАТЫ

? Сұрақ: Бұл сөздерді не байланыстырады?

? Жауабы: Барлық сөздерде "А" әрпі екі рет кездеседі.

✅ Дескриптор:

Ортақ заңдылықты табады.
Тапқырлық көрсетеді.
Жылдам жауап береді.

3-Тапсырма: "Логикалық көпіршіктер" (Шығармашылық ойлау ойыны)

? Шарты: Оқушыларға үш сөз беріледі, олардың арасындағы байланысты табу керек.

Сөздер: Жаңбыр, терезе, музыка

? Сұрақ: Бұл үш сөзді не байланыстырады?

? Жауабы: Шуыл (дыбыс) – жаңбырдың сылдыры, терезеге тиген тамшының дауысы, музыканың әуені.

✅ Дескриптор:

Шығармашылық байланыстар табады.
Логикалық ойлауды дамытады.
Түрлі нұсқалар ұсынады.

4-Тапсырма: "Артық сөзді тап!" (Жылдам ойлау ойыны)

? Шарты: Берілген төрт сөзден біреуі басқаларымен байланысты емес, оны табу керек.

Сөздер: Ай, Жұлдыз, Күн, Жер

? Сұрақ: Қайсысы артық?

? Жауабы: Жұлдыз (Ай, Күн және Жер – Күн жүйесінің бір бөлігі, ал жұлдыз – Күн жүйесіне кірмейді).

✅ Дескриптор:

Қажетті ақпаратты жылдам талдайды.
Логикалық салыстыру жасайды.
Дұрыс шешім қабылдайды.

5-Тапсырма: "Ойлан да аяқта!" (Шапшаң шешім қабылдау ойыны)

? Шарты:

Төмендегі сөйлемді логикалық түрде аяқтау керек.

Сөйлем: Егер адамдарда қанат болса, онда...

? Жауабы:
✅ Мысалдар:

...ұшақ қажет болмас еді.
...адамдар ғаламшарды еркін зерттей алар еді.
...көлік қозғалысы өзгерер еді.

✅ Дескриптор:

Жылдам шешім қабылдайды.
Қиялын дамытады.
Бірнеше нұсқа ұсынады.

6-Тапсырма: "Ойша есепте!" (Жылдам математикалық есептеу ойыны)

? Шарты: Берілген математикалық мысалды ойша шешу керек.

Мысал: (25 × 4) – (15 × 3) = ?

? Жауабы: 55

✅ Дескриптор:

Жылдам есептейді.
Дұрыс шешім шығарады.
Ойша есептеу дағдысын дамытады.

7-Тапсырма: "Ребус шеш!" (Креативті ойлау ойыны)

? Шарты: Суреттер немесе әріптерден құралған ребусты шешу керек.

? Ребус: ? + ? = ?

? Жауабы: "Бұлбұл" (Құс + Ән = Бұлбұл)

✅ Дескриптор:

Логикалық ойлау қабілетін дамытады.
Сөздерді тез байланыстыра алады.
Шығармашылық қабілеттерін қолданады

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жина

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 9-10

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Сиқырлы сөздер әлемі"

Шығармашылық жазу дағдыларын дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Көрінбейтін кейіпкер"

? Шарты:

Ертегі кейіпкерін сипаттаңыз, бірақ оны тікелей атамай, сипаттау арқылы жасырын қалдырыңыз.
Басқа оқушылар кейіпкерді табуы керек.

✅ Дескриптор:

Сипаттау арқылы оқырманды ойландырады.
Кейіпкердің ерекшеліктерін көрсетеді.
Оқырманның қиялын дамытады.

2-Тапсырма: "Жоғалған сөз"

? Шарты:Төмендегі сөйлемдерді жалғастырыңыз, бірақ әр сөйлемде бір маңызды сөзді ауыстырып, ерекше мағына беріңіз.

? Мысал:
"Аспанда күн жарқырап тұр" → "Аспанда алтын шам жанып тұр."

✅ Дескриптор:

Әдеттегі сөздерді ерекше етіп ауыстырады.
Ойлау қабілетін дамытады.
Көркемдік тіл қолданады.

3-Тапсырма: "Сиқырлы қорап"

? Шарты:

Сіз бір сиқырлы қорап таптыңыз.
Ол ашылғанда не шығатынын 3 сөйлеммен сипаттаңыз.
Бірақ нақты заттарды атамай, ерекше сөздермен жазыңыз.

✅ Дескриптор:

Қиялдау арқылы ерекше сипаттама береді.
Жаңа идея ойлап табады.
Көркемдік элементтерді қолданады

4-Тапсырма: "Суретті әңгіме"

? Шарты:

Берілген суретке қарап, 4 сөйлемнен тұратын шағын әңгіме құрастырыңыз.
Әңгіме күтпеген аяқталуы керек.

✅ Дескриптор:

Логикалық байланысты сақтайды.
Қысқа әрі қызықты жазады.
Шығармашылық ойлау қабілетін көрсетеді.

5-Тапсырма: "Уақыт капсуласы"

? Шарты:

Сіз 100 жылдан кейін ашылатын хат жазып жатырсыз.
3 сөйлеммен болашақ ұрпаққа не айтар едіңіз?

✅ Дескриптор:

Маңызды ойды қысқа жеткізеді.
Болашақ туралы ойлайды.
Шығармашылық жазу дағдыларын дамытады.

6-Тапсырма: "Керісінше ертегі"

? Шарты:

Белгілі бір ертегінің финалын керісінше етіп өзгертіңіз.
Бірақ тек 3 сөйлеммен баяндаңыз.

? Мысал:
"Алтын балық ешқандай тілек орындамады, өйткені ол адамдардан шаршаған еді."

✅ Дескриптор:

Оқиғаның логикасын сақтайды.
Шығармашылық тұрғыдан өзгертеді.
Қысқа әрі мағыналы жазады.

7-Тапсырма: "Сиқырлы орман құпиясы"

? Шарты:

Қиялдағы орманды 3 сөйлеммен сипаттаңыз.
Онда ешкім көрмеген нәрсе болуы керек.

✅ Дескриптор:

Ерекше сипаттау жасайды.
Қысқа әрі әсерлі жазады.
Оқырманды қызықтырады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 11-12

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Ғажайып зертханашылар"

Зерттеу дағдыларын жетілдіру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Болжау және дәлелде"

? Шарты:

Оқушыларға сұрақ беріледі:
"Егер суға түрлі материалдар (қағаз, тас, пластик, мақта, металл) салсақ, не болады?"
Балалар әр заттың батады немесе қалқып тұрады деп болжайды.
Судың ішіне салып, нәтижесін бақылайды.
Нәтижелерін дәптерге жазып, қорытынды жасайды.

✅ Дескриптор:

Болжам жасайды.
Эксперимент жүргізеді.
Нәтижені салыстырып, қорытынды шығарады.

2-Тапсырма: "Ауа бар ма?"

? Шарты:

Екі бірдей шарды алып, біреуін үрлеп, екіншісін сол күйі қалдырыңыз.
Балаларға сұрақ қойыңыз:
"Қай шар ауыр?"
Балалар өз болжамын жазады, таразыға тартып, нәтижесін тексереді.

✅ Дескриптор:

Ауаның бар екенін дәлелдейді.
Болжам жасайды.
Өлшеу және салыстыру арқылы қорытынды шығарады.

3-Тапсырма: "Құпия түс"

? Шарты:

Ақ қағазға лимон шырынын қолданып, сөз немесе сурет салыңыз.
Оқушыларға сұрақ қойыңыз:
"Бұл жерде не жазылғанын қалай көруге болады?"
Балалар болжам жасап, қағазды шамның жанына апарып, жазудың көрінетінін бақылайды.

✅ Дескриптор:

Болжам жасап, оны тексереді.
Қарапайым химиялық реакцияны зерттейді.
Эксперимент негізінде қорытынды шығарады.

4-Тапсырма: "Түстердің құпиясы"

? Шарты:

Оқушыларға 3 стакан беріңіз:
- Біреуінде қызыл боялған су
- Екіншісінде сары боялған су
- Үшіншісі бос
Балалар түстерді араластыру арқылы қандай түс шығатынын болжайды.
Қызыл мен сары суды араластырып, жаңа түс шығарады.

✅ Дескриптор:

Болжам жасап, тәжірибе жүргізеді.
Түстердің араласуын бақылайды.
Зерттеу нәтижесін талдап, қорытынды жасайды.

5-Тапсырма: "Су өсімдіктерге керек пе?"

? Шарты:

Оқушыларға екі бірдей өсімдік беріледі:
- Біреуіне су құйылады
- Екіншісі сусыз қалады
Балалар өсімдіктердің өзгерісін күн сайын бақылап, дәптерге жазып отырады.
Бір аптадан кейін нәтижесін талқылайды.

✅ Дескриптор:

Өсімдіктердің өсуін бақылайды.
Күнделікті зерттеу жүргізеді.
Қорытынды жасайды.

6-Тапсырма: "Суық па, жылы ма?"

? Шарты:

Екі стақан алыңыз:
- Бірінде ыстық су
- Екіншісінде суық су
Балаларға сұрақ қойыңыз:
"Қант қайсысында тез ериді?"
Балалар өз болжамын жазады, қантты қосып, нәтижесін бақылайды.

✅ Дескриптор:

Су температурасының заттардың еруіне әсерін зерттейді.
Болжам жасап, оны тексереді.
Нәтижені түсіндіріп, қорытынды шығарады.

7-Тапсырма: "Жапырақтар неге құлайды?"

? Шарты:

Балалардан сұраңыз:
"Неліктен күзде жапырақтар сарғайып, ағаштан түседі?"
Балалар болжам жасайды.
Жапырақты қағаз бетіне қойып, үстінен түрлі түсті қарындашпен бояйды.
Оның жұмыс істейтін бөліктерін анықтап, өсімдіктердегі өзгерісті талқылайды.

✅ Дескриптор:

Өсімдіктердің өзгеруін бақылайды.
Құбылыстың себебін түсіндіреді.
Ғылыми тұжырым жасайды.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 13-14

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Қиялымдағы әлем"

Қиялдау арқылы еркін ойлауды дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-Тапсырма: "Қиял қаласы"

? Шарты:

Оқушыларға сұрақ қойыңыз:
"Егер сен өз қалаңды ойлап тапсаң, ол қандай болар еді?"
Олар қаланың атауын, ерекшелігін, тұрғындарын ойлап табады.
Суретін салып, сипаттама жазады немесе дауыстап айтып береді.

✅ Дескриптор:

Қалаға атау береді.
Оның ерекше тұстарын сипаттайды.
Қала тұрғындары мен олардың өмірін сипаттайды.

2-Тапсырма: "Сиқырлы есік"

? Шарты:

Балалар көздерін жұмып, елестетеді:
"Сен бір сиқырлы есік таптың. Ол есікті ашқанда қайда барасың?"
Өз қиялындағы әлемді сипаттап жазады немесе суретін салады.

✅ Дескриптор:

Ерекше әлемді сипаттайды.
Өз қиялын логикалық түрде жеткізеді.
Әлемнің ерекшеліктерін ашады.

3-Тапсырма: "Бір күнге басқа біреу болсам…"

? Шарты:

Оқушыларға сұрақ қойыңыз:
"Егер сен бір күнге басқа адам, жануар немесе зат бола алсаң, не таңдар едің?"
Балалар өз таңдауын түсіндіріп, осы бейнеде қалай өмір сүретінін сипаттайды.

✅ Дескриптор:

Қиялында жаңа бейнеге еніп, оны сипаттайды.
Логикалық тұжырым жасайды.
Оқиға желісін құрастырады.

4-Тапсырма: "Құпиялы ғаламшар"

? Шарты:

Оқушыларға "Жерден тыс жаңа ғаламшарды ойлап тап" деп тапсырма беріледі.
Олар ғаламшардың атауын, ерекшеліктерін, тіршілік иелерін сипаттайды.
Сурет салып немесе әңгіме жазып, өз ойларын ұсынады.

✅ Дескриптор:

Жаңа ғаламшар ойлап табады.
Оның өмір сүру шарттарын сипаттайды.
Ғаламшар тұрғындарын сипаттап, оқиға құрастырады.

5-Тапсырма: "Қиялдағы жануар"

? Шарты:

Балалар жаңа, бұрын болмаған жануарды ойлап табады.
Оның қандай күштері бар, қайда өмір сүреді, не жейді – бәрін сипаттайды.
Суретін салып, басқа балаларға таныстырады.

✅ Дескриптор:

Қиялында жаңа жануар жасап шығады.
Оның ерекшеліктерін сипаттайды.
Оқиға желісін құрастырады.

6-Тапсырма: "Қиялдағы дос"

? Шарты:

Оқушылар өз қиялындағы досын ойлап табады.
Ол қайдан келген, қандай ерекше қабілеті бар – бәрін сипаттайды.
Осы досымен бірге болған оқиғаны жазып шығады.

✅ Дескриптор:

Қиялындағы кейіпкерді сипаттайды.
Оның ерекшеліктерін анықтайды.
Оқиға құрастырып, ойын жеткізеді.

7-Тапсырма: "Ертегіні аяқта"

? Шарты:

Оқушыларға аяқталмаған ертегі беріледі.
Олар ертегінің соңын өз қиялымен жалғастырады.
Өз нұсқасын дауыстап оқиды.

✅ Дескриптор:

Оқиғаны логикалық түрде аяқтайды.
Өз қиялын еркін жеткізеді.
Кейіпкерлерді сипаттайды.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 15-16

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Тіл өнері – ақыл кілті"

Сөйлеу дағдыларын жетілдіру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Берілген сөздерді пайдаланып, қысқа әңгіме құрастыр.
Нұсқаулық: Сөздер: ақыл, сөз, өнер, шебер, ойлау
Жауап: Бекзат – сөз өнерін жетік меңгерген бала. Ол ойын ашық жеткізіп, әдеппен сөйлейді. Әрдайым ақылмен ойлап, шеберлікпен сөз саптайды.
Дескриптор:
✅ Барлық сөздерді қолдану
✅ Мағыналы сөйлемдер құрастыру
✅ Логикалық байланыс сақтау

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Төмендегі мәтінге негізделіп, 3 сұрақ құрастыр.
Нұсқаулық:
Мәтін: "Абай бала күнінен сөз өнеріне құмар болды. Ол үлкендердің әңгімесін тыңдап, жақсы сөздерді жадына сақтайтын. Кейін сол сөздерді өз ойымен толықтырып, әңгіме айтатын."
Мүмкін болатын сұрақтар:

Абай бала кезінде нені жақсы көрді?
Ол үлкендердің әңгімесінен не үйренді?
Абайдың ерекше қасиеті қандай болды?
Дескриптор:
✅ Мәтіннің мазмұнын түсіну
✅ Дұрыс сұрақтар құрастыру
✅ Нақты жауап алуға бағыттау

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Төмендегі сөздердің синонимдерін тап.
Нұсқаулық: Сөздер: ақылды, зерек, әдемі, шешен, білімді
Жауап:

Ақылды – дана
Зерек – алғыр
Әдемі – сұлу
Шешен – тапқыр
Білімді – сауатты
Дескриптор:
✅ Сөздердің мағынасын түсіну
✅ Дұрыс синоним таңдау
✅ Сөздік қорды байыту

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Берілген мақалдың мағынасын түсіндір.
Нұсқаулық: «Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады.»
Жауап: Бұл мақал адамның сөзі үлкен күшке ие екенін білдіреді. Жақсы сөз – адамды қуантады, ал жаман сөз – ренжітіп, үлкен дауға әкелуі мүмкін.
Дескриптор:
✅ Мақалдың мәнін түсіну
✅ Өз сөзімен түсіндіру
✅ Логикалық байланыс сақтау

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Суретке қарап, оқиға құра.
Нұсқаулық: Суретте бала кітап оқып отыр.
Жауап: Аян – өте зерек бала. Ол әр кеш сайын кітап оқиды. Бүгін ол қызықты ертегімен танысып жатыр.
Дескриптор:
✅ Сурет бойынша ой қорыту
✅ Сюжеттік байланысты сақтау
✅ Шағын мәтін құрастыру

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Төмендегі сөйлемдерден артық сөзді алып таста.
Нұсқаулық:

Ол өте ақылды дана адам.
Бала ертегіні асықпай, баяу, сабырмен оқып жатыр.
Әсемнің сөзі өте әдемі және көркем.
Жауап:
Ол өте ақылды адам. (Дана сөзі артық)
Бала ертегіні асықпай оқып жатыр. (Баяу, сабырмен – мағынасы бір)
Әсемнің сөзі өте көркем. (Әдемі – артық)
Дескриптор:
✅ Мағынасы қайталанатын сөздерді табу
✅ Сөйлемнің дұрыс құрылымын сақтау
✅ Ойды нақты жеткізу

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 17-18

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Ертегілерден не үйренеміз?"

Талдау және салыстыру дағдыларын дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Ертегіден қандай жақсылық пен жамандықты байқадың?

Нұсқаулық:Өзіңе ұнайтын бір ертегіні есіңе түсіріп, оның жағымды және жағымсыз жақтарын сипатта.
Жауап:
Мысалы, "Алтын балық" ертегісінде балықтың мейірімділігі (жақсылық), қарттың қанағатшылдығы (жақсы қасиет), ал кемпірдің ашкөздігі (жаман қасиет) көрсетіледі.
Дескриптор:
✅ Жақсылық пен жамандықты анықтау
✅ Түсінікті түрде сипаттау
✅ Мысалмен дәлелдеу

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Екі кейіпкердің іс-әрекетін салыстыр.

Нұсқаулық: Таңдаған ертегіңнен екі кейіпкерді алып, олардың іс-әрекеттерін сипатта.
Жауап:
"Қаңбақ шал" ертегісінде Қаңбақ шал – ақылды, айлакер, ал алыптар – күшті, бірақ ақымақ. Қаңбақ шал айласымен жеңсе, алыптар өз қателігінен жеңіледі.
Дескриптор:
✅ Кейіпкерлерді салыстыру
✅ Айырмашылықтарын көрсету
✅ Дәлел келтіру

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Ертегідегі негізгі ойды анықта.

Нұсқаулық: Өзің жақсы көретін ертегінің негізгі ойын бір сөйлеммен жаз.
Жауап:
"Түлкі мен Бөрі" ертегісінің негізгі ойы – "Өтірік пен айла түбінде өзіңе зиян әкеледі."
Дескриптор:
✅ Ертегінің негізгі идеясын анықтау
✅ Ойды қысқа әрі нақты жеткізу
✅ Өзіндік көзқарасты білдіру

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Өзің білетін бір ертегінің аяқталуын өзгертіп көр.

Нұсқаулық: Танымал ертегінің соңын өз қиялыңмен аяқта.

Жауап:
"Бауырсақ" ертегісінде түлкі бауырсақты жемей, керісінше, оған көмектеседі. Олар дос болып, бірге орманды аралайды.
Дескриптор:
✅ Ертегіге шығармашылық өзгеріс енгізу
✅ Логикалық байланысын сақтау
✅ Қиялдау қабілетін дамыту

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Ертегідегі бір кейіпкердің атынан хат жаз.

Нұсқаулық:Өзіңе ұнайтын кейіпкерді таңдап, оның сезімін, ойын сипаттайтын хат құрастыр.
Жауап:
"Алдар Көсе" кейіпкерінің хаты:
"Құрметті достар! Мен әділеттілік үшін күресемін. Байларды айламен алдап, кедейлерге көмектесемін. Әділдік әрдайым жеңуі керек!"
Дескриптор:
✅ Кейіпкердің мінезін сипаттау
✅ Хатты дұрыс құрастыру
✅ Шығармашылық көзқарас таныту

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Ертегі кейіпкерлері қазіргі өмірде болса, олар қандай кәсіппен айналысар еді?
Нұсқаулық:
Танымал кейіпкерлерді қазіргі заманмен байланыстырып көр.
Жауап:

Алдар Көсе – заңгер (әділдік іздейді)
Ер Төстік – спортшы (батыр, күшті)
Шыңырау – инженер (құрылысқа қабілетті)
Дескриптор:
✅ Кейіпкерлерді қазіргі заманмен байланыстыру
✅ Түсінікті әрі қисынды сипаттау
✅ Қиялдау қабілетін қолдану

7-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Ертегідегі қай кейіпкерге ұқсағың келеді? Неге?

Нұсқаулық:Өзіңе жақын кейіпкерді таңдап, себебін түсіндір.

Жауап:
Мен Ер Төстікке ұқсағым келеді, өйткені ол батыл, адал, достарына көмектеседі және ешқашан қорықпайды.
Дескриптор:
✅ Өз көзқарасын білдіру
✅ Нақты себептерін көрсету
✅ Логикалық ойлау қабілетін дамыту

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 19-20

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Ойлы бала – озады"

Сыни ойлау қабілеттерін дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Қиялдағы жаңа ғаламшар туралы сипаттама жаз.

Нұсқаулық:Өзің ойдан шығарған бір ғаламшар туралы жаз. Ол қандай? Онда кімдер тұрады? Қандай ерекшеліктері бар?

Жауап:Менің ойымдағы ғаламшар – "Жарық әлемі". Бұл ғаламшарда түн болмайды, себебі оның аспаны үнемі жарқырап тұрады. Мұнда адамдар сөзбен емес, ой арқылы сөйлеседі. Барлығы мейірімді, ал табиғат ешқашан ластанбайды.

Дескриптор:
✅ Жаңа идея ойлап табу
✅ Ғаламшардың ерекшеліктерін сипаттау
✅ Логикалық байланыс сақтау

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Өзің білетін бір ертегідегі әділетсіз оқиғаны тап. Егер сен сол ертегіде болсаң, қалай өзгертер едің?

Нұсқаулық:Әділетсіздікке тап болған кейіпкерді таңдап, оған көмектесудің жолын ойластыр.

Жауап:"Үйшік" ертегісінде Түлкі қоянның үйін тартып алады. Егер мен сол ертегіде болсам, Қоянға берік үй салып берер едім немесе Түлкімен келіссөз жүргізер едім.
Дескриптор:
✅ Әділетсіздікті анықтау
✅ Өз шешімін ұсыну
✅ Сыни ойлау қабілетін көрсету

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Күнделікті өмірде қолданып жүрген бір затты жаңа мақсатта қалай қолдануға болады?

Нұсқаулық:Мысалы, қалам, кітап, сөмке сияқты қарапайым затты ойлап тауып, жаңа мақсатта пайдалану жолын көрсет.

Жауап:
Қаламды жай ғана жазу үшін емес, миниатюралық микрофон ретінде пайдалануға болады. Егер оған кішкентай микрофон қойса, дауысты жазуға мүмкіндік береді.
Дескриптор:
✅ Заттың жаңа қолданысын табу
✅ Логикалық түсіндіру
✅ Шығармашылық таныту

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:"Егер барлық адамдар бір ғана тілді білсе, не болар еді?"

Нұсқаулық:Артықшылықтары мен кемшіліктерін талдап жаз.

Жауап:
Артықшылықтары:

Барлық адамдар бірін-бірі түсінеді
Ешкім аудармашы іздемейді
Әлемдік келісім оңай орнайды

Кемшіліктері:

Әр халықтың өз мәдениеті мен тарихы жоғалуы мүмкін
Бір ғана тіл болғандықтан, сөздік қорымыз шектелуі мүмкін
Тілдің әртүрлілігі қызықсыз болып көрінуі мүмкін
Дескриптор:
✅ Артықшылықтар мен кемшіліктерді көрсету
✅ Нақты мысалдар келтіру
✅ Сыни ойлау қабілетін дамыту

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Болашақта қандай мамандықтар пайда болуы мүмкін?

Нұсқаулық:Өзіңнің ойыңдағы жаңа мамандықтарды ойлап тауып, олардың не үшін қажет екенін түсіндір.

Жауап:

Ғарыш қалашығы дизайнері – Марсқа қалалар салумен айналысады.
Жасанды интеллект ұстазы – Роботтарға адамгершілік негіздерін үйретеді.
Виртуалды саяхатшы – Адамдарға интернет арқылы әлемді аралататын маман.
Дескриптор:
✅ Жаңа мамандық ойлап табу
✅ Оның маңыздылығын түсіндіру
✅ Логикалық негіздеу

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:"Егер адамдарға ұшатын қанаттар берілсе, әлем қалай өзгерер еді?"

Нұсқаулық:Қиялыңды пайдаланып, өзгерістерді сипатта.

Жауап:

Көлік қажет болмайды
Жол апаттары азаяды
Спорттың жаңа түрлері пайда болады
Бірақ әуе қозғалысын реттеу қиынға соғады
Кейбір адамдардың биіктіктен қорқуы кедергі болуы мүмкін
Дескриптор:
✅ Логикалық ойлау
✅ Артықшылықтар мен кемшіліктерді көрсету
✅ Қиялдау қабілетін дамыту

7-ТАПСЫРМА

Сұрақ: Кез келген бір кейіпкердің көзқарасымен бір оқиғаны қайта жаз.
Нұсқаулық: Ертегі немесе оқиғаны ал және басқа кейіпкердің көзімен баянда.

Жауап:"Қызыл телпек" ертегісін Қасқырдың көзімен баяндасақ:
"Мен орманда жалғыз өмір сүретін едім. Бір күні кішкентай қыз жолда келе жатты. Ол өте сенгіш болатын. Мен оның әжесінің үйіне дейін жетуге көмектеспек болдым, бірақ адамдар мені әрдайым зұлым деп ойлайды..."
Дескриптор:
✅ Оқиғаны жаңа көзқараспен сипаттау
✅ Басқа кейіпкердің рөлін түсіну
✅ Шығармашылық таныту

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 21-22

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Жұмбақтар әлеміне саяхат"

Логикалық ойлау мен есте сақтау қабілетін жетілдіру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Берілген жұмбақтың жауабын тауып, оның ерекше бір қасиетін ата.

Жұмбақ:
Қанаты жоқ ұшады,
Аяғы жоқ қашады.

Нұсқаулық:

Жауабын тауып, оның тағы қандай қасиеттері бар екенін сипатта.
Бұл зат күнделікті өмірде қалай қолданылады?

Жауап:
Жауабы – жел. Ол көзге көрінбейді, бірақ оның әсерін сеземіз. Жел энергия өндіруге көмектеседі және ауа райына әсер етеді.

Дескриптор:
✅ Жұмбақты дұрыс шешу
✅ Жауаптың ерекшелігін сипаттау
✅ Күнделікті өмірмен байланыстыру

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Жұмбақтың жауабын тауып, өзің осындай бір жұмбақ ойлап тап.

Жұмбақ:
Ағайынды бәрі,
Ұқсас оның сәні.
Біріне-бірі қараған,
Қаз-қатар тізілген әдемі.

Нұсқаулық:

Жұмбақты шешіп, оның мағынасын түсіндір.
Осыған ұқсас жаңа жұмбақ ойлап жаз.

Жауап:
Жауабы – кітаптар. Олар қатар тізіліп тұрады, әрқайсысы бір-біріне ұқсас, бірақ мазмұны әртүрлі.

Менің жұмбағым:
Қараңғыда жанып тұрады,
Жарық беріп тарайды.
Көзі бар, бірақ көрмейді,
Ол не?
(Жауабы: шам)

Дескриптор:
✅ Жұмбақты дұрыс шешу
✅ Оның мағынасын түсіндіру
✅ Жаңа жұмбақ ойлап табу

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Жұмбақтарда көбінесе қандай заттар мен құбылыстар бейнеленеді?

Нұсқаулық:

Бірнеше жұмбақ ойлап, олардың не туралы екенін талда.
Табиғат, жануарлар, күнделікті заттар туралы жұмбақтарға мысал келтір.

Жауап:
Жұмбақтар көбінесе табиғат құбылыстары, жануарлар, өсімдіктер, адам өміріндегі заттар туралы болады.

Мысалы:

Күн туралы жұмбақ:
Аспанда бір жарық бар,
Күндіз-түні жанбайды,
Күн шыққанда көрінбей,
Түн болғанда байқалады.
(Жауабы: ай)
Жануар туралы жұмбақ:
Кіп-кішкентай бойы бар,
Айналаға қояды зар.
(Жауабы: маса)

Дескриптор:
✅ Жұмбақтарда кездесетін негізгі тақырыптарды анықтау
✅ Өз мысалдарын келтіру
✅ Жұмбақтардың ерекшеліктерін түсіндіру

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Жұмбақтың жауабын тап та, сол заттың күнделікті өмірдегі рөлін сипатта.

Жұмбақ:
Құрғақ жерде сақтайсың,
Су құйсақ, ісініп,
Үлкейеді бір сәтте.

Нұсқаулық:

Жауабын тауып, ол заттың қай жерде қолданылатынын жаз.
Оның ерекшелігін сипатта.

Жауап:
Жауабы – губка. Губка суды сіңіріп, ісінеді. Оны ыдыс жууға, тазалық жұмыстарында қолданады.

Дескриптор:
✅ Жұмбақтың жауабын табу
✅ Сол заттың ерекшелігін түсіндіру
✅ Күнделікті өмірмен байланыстыру

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Керісінше жұмбақ құрастыр: бір заттың қасиеттерін теріс сипатта жаз.

Нұсқаулық:

Бір затты ойлап тауып, оны керісінше сипатта.
Басқа оқушыларға шешуге ұсын.

Жауап:
Жұмбақ:
Қардай аппақ емес,
Тастай қатты емес,
Күнге қызбайды,
Суға батпайды.

(Жауабы: мақта)

Дескриптор:
✅ Керісінше сипатталған жұмбақ құрастыру
✅ Оның шешуін логикалық ойластыру
✅ Басқа оқушыларға ойлануға мүмкіндік беру

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Екі жұмбақты салыстыр: олардың құрылымы мен ұқсастықтарын тап.

Жұмбақ 1:
Қолы жоқ, сурет салады,
Тісі жоқ, тістеп алады.

Жұмбақ 2:
Көзге көрінбейді,
Қолмен ұстай алмайсың,
Бірақ оны сезуге болады.

Нұсқаулық:

Екі жұмбақтың ұқсастықтарын тап.
Қайсысы абстрактілі (көзге көрінбейтін), қайсысы нақты зат туралы екенін анықта.

Жауап:
1-жұмбақтың жауабы – аяз, ал 2-жұмбақтың жауабы – жел.

Екеуі де табиғат құбылысына жатады.
Екеуін де сезуге болады, бірақ көру қиын.

Дескриптор:
✅ Жұмбақтардың құрылымын салыстыру
✅ Олардың ортақ және айырмашылықтарын анықтау
✅ Логикалық талдау жасау

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 23-24

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Шешен болғым келеді"

Сенімді сөйлеу қабілетін дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Белгілі бір тақырыпта 1 минут сөйле.

Нұсқаулық:

«Менің сүйікті ісім» тақырыбында ойыңды жинақтап сөйле.
Өз пікіріңді дәлелдеп, кемінде үш сөйлеммен жеткіз.

Жауап:
Менің сүйікті ісім – сурет салу. Сурет салғанда мен өз ойларымды қағазға түсіріп, қиялымды дамытамын. Бұл мені босаңсытып, қуаныш сыйлайды.

Дескриптор:
✅ Тақырыптан ауытқымау
✅ Кемінде үш сөйлем құрастыру
✅ Ойын нақты және сенімді жеткізу

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі сөздерді пайдаланып, шағын сөйлеу мәтінін құрастыр.

Берілген сөздер:

Батылдық
Құрмет
Сенім

Нұсқаулық:

Осы сөздерді пайдаланып, шағын әңгіме құрастыр.
Кемінде 3 сөйлем болсын.

Жауап:
Шешен адамға сенім керек. Егер ол батыл болса, оны барлығы құрметтейді. Сондықтан әрдайым өз ойыңды анық жеткізуге тырысу қажет.

Дескриптор:
✅ Берілген сөздерді дұрыс пайдалану
✅ Ойды анық және түсінікті жеткізу
✅ Логикалық байланысы бар сөйлемдер құру

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Берілген сөйлемдерді дауыс ырғағымен дұрыс айтуға машықтан.

Сөйлемдер:

Бүгін ауа райы керемет!
Мен сенің жетістігіңе қуаныштымын!
Бұл өте қызықты оқиға болды!

Нұсқаулық:

Сөйлемдерді мәнерлі және сенімді дауыспен айт.
Әр сөйлемде эмоцияңды көрсет.

Жауап:
Оқушы дауыспен жаттығады.

Дескриптор:
✅ Дауыс ырғағын дұрыс қолдану
✅ Әр сөйлемге лайық эмоция беру
✅ Сенімді сөйлеуге дағдылану

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі пікірлердің бірін таңдап, келісесің бе, жоқ па, дәлелде.

Пікірлер:

«Шешендік – туа біткен қасиет.»
«Сөйлей білу – үлкен өнер.»

Нұсқаулық:

Таңдаған пікіріңе келісетініңді немесе келіспейтініңді дәлелде.
Кемінде 2 дәлел келтір.

Жауап:
Мен «Сөйлей білу – үлкен өнер» деген пікірмен келісемін. Себебі адамдар өз ойын нақты жеткізе алғанда ғана басқалармен жақсы қарым-қатынас орнатады. Сонымен қатар, сенімді сөйлеу табысқа жетуге көмектеседі.

Дескриптор:
✅ Пікірін нақты жеткізу
✅ Кемінде екі дәлел келтіру
✅ Ойын жүйелі баянда

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Берілген сөз тіркестерін пайдаланып, қысқа әңгіме құрастыр.

Берілген сөз тіркестері:

Ойды жинақтау
Сенімді сөйлеу
Қызықты әңгіме

Нұсқаулық:

Осы сөз тіркестерін пайдаланып, қысқа мәтін жаз.
Мәтінде 3-4 сөйлем болсын.

Жауап:
Көпшілік алдында сөйлеу үшін ойды жинақтау өте маңызды. Сенімді сөйлеу арқылы тыңдаушылардың назарын аударуға болады. Егер әңгімең қызықты болса, оны бәрі ықыласпен тыңдайды.

Дескриптор:
✅ Берілген сөз тіркестерін қолдану
✅ Қысқа әрі мағыналы мәтін жазу
✅ Ойды жүйелі жеткізу

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Диалогты толықтыр.

Диалог:

Сәлем! Сен шешен сөйлеу үшін не істейсің?
…
Қалай ойлайсың, батыл сөйлеу үшін не қажет?
…

Нұсқаулық:

Диалогты толықтырып жаз.
Өз ойыңды қос.

Жауап:

Сәлем! Сен шешен сөйлеу үшін не істейсің?
Мен күнде кітап оқимын және айна алдында жаттығамын.
Қалай ойлайсың, батыл сөйлеу үшін не қажет?
Көпшілік алдында сөйлеуден қорықпау керек және сенімді болу керек.

Дескриптор:
✅ Диалогты толықтыру
✅ Сенімді сөйлеу туралы ой қосу
✅ Жүйелі жауап беру

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жина

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 25-26

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Сандар сөйлейді"

Математикалық ойлауды дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Сандармен кодталған жұмбақты шеш.

Жұмбақ:
Мен үш таңбалы санмын.
Менің жүздігім – 3-ке, ондығым – 5-ке, бірлігім – 2-ге еселік.
Менің цифрларымның қосындысы – 18.
Мен қандай санмын?

Нұсқаулық:

Берілген шарттарды мұқият оқы.
Санның цифрларын анықта.
Санды тап.

Жауап:
Сан – 963.
(9+6+3=18, 9 үшке бөлінеді, 6 – 3-ке еселік, 3 – 3-ке еселік.)

Дескриптор:
✅ Шарттарды дұрыс түсіну
✅ Логикалық есептеу
✅ Дұрыс жауапты табу

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі сандардың арасында бір заңдылық бар. Осы заңдылықты тауып, келесі екі санды анықта.

Сандар қатары:
3, 6, 11, 18, 27, …, …

Нұсқаулық:

Берілген сандарды талда.
Қандай заңдылық бар екенін анықта.
Келесі екі санды тап.

Жауап:
Келесі сандар: 38, 51
(Өсу айырмасы: +3, +5, +7, +9, +11)

Дескриптор:
✅ Заңдылықты табу
✅ Дұрыс жалғастыру
✅ Логикалық пайым жасау

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Бірнеше сан берілген. Олардың ішінен тек біреуі ғана ерекше. Ол қай сан және неге?

Берілген сандар:
24, 36, 42, 48, 60

Нұсқаулық:

Барлық сандарды салыстыр.
Қайсысы ерекше екенін анықта.
Себебін түсіндір.

Жауап:
Ерекше сан – 42.
(Себебі барлық сандар 12-ге бөлінеді, ал 42 бөлінбейді.)

Дескриптор:
✅ Сандарды талдау
✅ Заңдылықты анықтау
✅ Дәлелді жауап беру

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Сандарды пайдаланып, математикалық ребус шеш.

Ребус:
□×3=□□9\square \times 3 = \square \square 9□×3=□□9
(Мұндағы □\square□ – бір цифрдан тұратын белгісіз сан)

Нұсқаулық:

Белгісіз санды анықта.
Теңдіктің орындалуын тексер.

Жауап:
Сан – 7
(7 × 3 = 21 → 2 және 1-ден 219 санын құрастыруға болады.)

Дескриптор:
✅ Ребустың мағынасын түсіну
✅ Дұрыс есептеу
✅ Қателік жібермеу

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі сандардың қайсысы Фибоначчи қатарына жатады?

Берілген сандар:
21, 35, 55, 72, 89, 100

Нұсқаулық:

Фибоначчи сан тізбегін еске түсір.
Берілген сандарды талда.
Қайсысы қатарына жататынын анықта.

Жауап:
Фибоначчи сандары: 21, 55, 89
(Өйткені олар 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89... тізбегінде бар.)

Дескриптор:
✅ Фибоначчи қатары туралы білу
✅ Дұрыс сандарды таңдау
✅ Қорытынды жасау

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Логикалық сұрақ: Бір шаруаның 17 түйесі бар. Ол үш баласына мұра ретінде былай бөлуді тапсырған:

Үлкен ұлына түйелердің 1/2 бөлігі
Ортаншы ұлына 1/3 бөлігі
Кіші ұлына 1/9 бөлігі
Бірақ 17 түйе бөлінбейді. Шаруаның балалары қалай бөлісті?

Нұсқаулық:

Бөліктерді есепте.
Бөлінбейтін түйелерге ерекше шешім тап.

Жауап:
Шешім: Көрші ауылдың бір ақсақалы бір түйені қосып, 18 түйені бөлген.

Үлкен ұлы: 18 ÷ 2 = 9 түйе
Ортаншы ұлы: 18 ÷ 3 = 6 түйе
Кіші ұлы: 18 ÷ 9 = 2 түйе
(Барлығы 9 + 6 + 2 = 17 түйе, ал қосылған түйе қайта алынып, шешім табылды.)

Дескриптор:
✅ Пропорциямен дұрыс бөлу
✅ Логикалық ойлау
✅ Дұрыс жауапқа жету

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 27-28

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Табиғаттың ғажайып сырлары"

Танымдық қызығушылықтарын дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі сипаттама қандай табиғат құбылысына жатады?

Сипаттама:

Ол адамға көрінбейді, бірақ әсерін сезінуге болады.
Кейде ол салқын, кейде ыстық болады.
Ол болмаса, тіршілік тоқтайды.
Оның жоқтығынан тіршілік иелері тұншығады.

Нұсқаулық:

Берілген сипаттаманы талдап, дұрыс жауапты анықта.
Себебін түсіндір.

Жауап:
Ауа

Дескриптор:
✅ Құбылысты дұрыс анықтау
✅ Сипаттамалармен сәйкестендіру
✅ Жауабын дәлелдеу

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі табиғат заңдылықтарын дұрыс ретімен орналастыр.

Берілген заңдылықтар:

Бұлт қоюланады.
Күн күркірейді.
Жаңбыр жауады.
Аспан ашылады.

Нұсқаулық:

Табиғи құбылыстардың реттілігін анықта.
Өз таңдауыңды дәлелде.

Жауап:
1 → 2 → 3 → 4 (Бұлт қоюланады → Күн күркірейді → Жаңбыр жауады → Аспан ашылады)

Дескриптор:
✅ Табиғи құбылыстардың реттілігін дұрыс анықтау
✅ Логикалық ойлауды қолдану

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі өсімдіктерді олардың қоршаған ортаға бейімделуіне қарай сәйкестендір.

Өсімдіктер:

Кактус
Шырша
Лотос
Бамбук

Өмір сүру ортасы:

Су
Шөл
Орман
Тропик

Нұсқаулық:

Өсімдіктердің тіршілік ету ортасын дұрыс сәйкестендір.
Әрбір таңдау үшін себебін түсіндір.

Жауап:

Кактус – Шөл (Ылғалды сақтайтын қалың қабаты бар)
Шырша – Орман (Суыққа төзімді, инелі жапырақтары бар)
Лотос – Су (Жапырақтары суда қалқып тұрады)
Бамбук – Тропик (Жылдам өседі, ылғалды климатты жақсы көреді)

Дескриптор:
✅ Өсімдіктерді дұрыс сәйкестендіру
✅ Олардың бейімделуін түсіндіру

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Жануарлар кейбір ерекшеліктері арқылы ауа райын болжай алады. Төмендегі жануарлардың қайсысы қандай ауа райы өзгерісін алдын ала сезе алады?

Жануарлар:

Құмырсқа
Бақа
Қарлығаш
Ит

Нұсқаулық:

Жануарлар мен олардың ауа райын болжау қабілеттерін сәйкестендір.
Олардың не себепті осылай әрекет ететінін түсіндір.

Жауап:

Құмырсқа – Жаңбыр жауар алдында илеулерін биік салады.
Бақа – Ылғал көбейгенде қатты дауыстап, секіреді.
Қарлығаш – Жаңбыр жауар алдында төмен ұшады.
Ит – Жер сілкінісін алдын ала сезіп, мазасызданады.

Дескриптор:
✅ Табиғаттағы жануарлардың ерекше қабілеттерін анықтау
✅ Дәлелдер келтіру

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі табиғи апаттардың қайсысы адам әрекетінен туындауы мүмкін?

Берілген табиғи апаттар:

Жер сілкінісі
Орман өрті
Цунами
Құрғақшылық

Нұсқаулық:

Табиғи апаттардың шығу себептерін анықта.
Адамның қандай әрекеті олардың туындауына әсер ететінін түсіндір.

Жауап:

Орман өрті – адам отты дұрыс пайдаланбаған жағдайда пайда болады.
Құрғақшылық – ағаштарды кесу және суды үнемдемеу нәтижесінде болады.

Дескриптор:
✅ Табиғи апаттарды дұрыс ажырату
✅ Адам әрекетінің әсерін анықтау

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Қызыл кітапқа" енгізілген жануарларды анықта.

Берілген жануарлар:

Қасқыр
Барыс
Қоян
Қарақұйрық

Нұсқаулық:

"Қызыл кітапқа" енгізілген жануарларды белгіле.
Неліктен оларды қорғау керек екенін түсіндір.

Жауап:
Барыс, қарақұйрық – олар сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар жануарлар.

Дескриптор:
✅ Қорғауды қажет ететін жануарларды тану
✅ Себебін түсіндіру

7-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Төмендегі табиғи ресурстарды олардың жаңаратын және жаңармайтын түрлеріне бөл.

Берілген ресурстар:

Мұнай
Жел
Ағаш
Көмір
Күн
Су

Нұсқаулық:

Әр ресурстың қандай топқа жататынын анықта.
Олардың айырмашылығын түсіндір.

Жауап:
Жаңаратын ресурстар: Жел, күн, су, ағаш
Жаңармайтын ресурстар: Мұнай, көмір

Дескриптор:
✅ Ресурстарды дұрыс топтау
✅ Олардың айырмашылығын нақты түсіндіру

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 29-30

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Ойлап тап!"

Өнертапқыштық қабілеттерін жетілдіру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Сен инженерсің! Сенің міндетің – адамдарға қиындық тудырып жүрген бір мәселені шешетін жаңа құрал ойлап табу.

Нұсқаулық:

Қандай мәселені шешкің келеді?
Құралың қалай жұмыс істейді?
Оның қандай артықшылықтары бар?

Жауап (үлгі):
Мен "Өзін-өзі тазартатын қалам" ойлап таптым. Ол сия тамып кетсе, автоматты түрде өшіреді.

Дескриптор:
✅ Мәселені дұрыс анықтау
✅ Жаңа құралдың жұмыс істеу принципін түсіндіру
✅ Оның пайдалы жақтарын сипаттау

2-ТАПСЫРМА
Сұрақ:Төмендегі заттардың жаңа қолдану әдісін ойлап тап:

Заттар:

Шөлмек
Қағаз
Ескі кітап
CD диск

Нұсқаулық:

Әр заттың жаңа қолдану әдісін сипатта.
Оның артықшылықтарын түсіндір.

Жауап (үлгі):

Шөлмекті гүл құмыра ретінде пайдалануға болады.
Қағаздан экологиялық таза сөмкелер жасауға болады.

Дескриптор:
✅ Креативті шешім ойлап табу
✅ Қолдану әдісін түсіндіру

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Сен болашақ ғалымсың! Сенің алдыңда үш түрлі материал бар: желім, ағаш, магнит. Осы заттарды пайдаланып ерекше бір құрал жаса.

Нұсқаулық:

Осы материалдарды біріктіріп, жаңа құрал ойлап тап.
Қалай жұмыс істейтінін түсіндір.

Жауап (үлгі):
Мен "Магнитті кітап сөресі" ойлап таптым. Магниттер кітаптарды ұстап тұрады, ал желім арқылы ағаш бөліктерін бекітуге болады.

Дескриптор:
✅ Креативті құрал жасау
✅ Жұмыс істеу принципін түсіндіру

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:Төмендегі екі затты біріктіріп, жаңа өнертабыс жаса.

Заттар:

Сағат + көзілдірік
Қалам + фонарь
Телефон + қолғап
Сөмке + күн панелі

Нұсқаулық:

Осы екі заттың ерекшеліктерін біріктіріп, жаңа өнертабыс ойлап тап.
Оның қандай пайдасы бар екенін түсіндір.

Жауап (үлгі):
"Ақылды көзілдірік" – бұл көзілдірікке орнатылған сағат, ол уақытты көрсетіп қана қоймай, ескерту жасай алады.

Дескриптор:
✅ Заттарды біріктіру арқылы жаңа өнертабыс жасау
✅ Оның артықшылықтарын сипаттау

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Егер…" ойыны. Төмендегі жағдайды елестетіп, шешім ойлап тап.

Жағдай:
Егер адамдар ұшуды үйренсе, қандай жаңа өнертабыстар қажет болар еді?

Нұсқаулық:

Ұшатын адамдарға арналған жаңа өнертабыс ойлап тап.
Оның қызметін түсіндір.

Жауап (үлгі):
Мен "Ауа тежегіші" ойлап таптым. Ол адамдарға қауіпсіз қонуға көмектеседі.

Дескриптор:
✅ Ерекше идея ұсыну
✅ Оның тиімділігін сипаттау

6-ТАПСЫРМА
Сұрақ:Күнделікті тұрмыста жиі кездесетін үш мәселені жаз. Оларды шешу үшін қандай құрал ойлап табуға болатынын сипатта.

Нұсқаулық:

Қандай үш мәселе жиі кездеседі?
Сол мәселелерді шешетін құрылғы ойлап тап.
Оның жұмыс принципін түсіндір.

Жауап (үлгі):

Киім үтіктеуге уақыт кетеді → "Өздігінен түзелетін мата"
Жолда кептеліс көп → "Жоғары көтерілетін көлік"
Суықта қолғапты шешпей телефон қолдану қиын → "Смарт қолғап"

Дескриптор:
✅ Қазіргі өмірдегі мәселелерді анықтау
✅ Оларды шешудің жаңа жолын ұсыну

7-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
Сен өз мектебіңді болашақта қандай ерекше технологиялармен жабдықтар едің?

Нұсқаулық:

Мектепте қандай технологияларды пайдаланар едің?
Олар оқушыларға қалай көмектеседі?

Жауап (үлгі):
Мен "Ақылды тақта" ойлап таптым. Бұл тақта оқушылардың жазғанын өзі дұрыстап, қателерін түзетеді.

Дескриптор:
✅ Болашақ технологияларды елестету
✅ Олардың пайдасын түсіндіру

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 31-32

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Қызықты ғылыми тәжірибелер"

Тәжірибелер жасау арқылы зерттеу дағдыларын дамыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Қағаз қайық неге жүзеді?"

Қажетті заттар:

Бір стакан су
Қағаз (немесе жұқа картон)
Кішкентай тиын

Нұсқаулық:

Қағаздан кішкентай қайық жасап, оны суға қой. Ол батып кетті ме?
Қайықтың үстіне тиын қойып көр. Не өзгерді?

Жауап (үлгі):
Қайық су бетінде қалқып жүреді, ал тиынды қойған кезде ол суға батып кетуі мүмкін, себебі ауырлық артты.

Дескриптор:
✅ Тәжірибені дұрыс орындау
✅ Қайықтың су бетінде қалқуын түсіндіру

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Жапырақтағы тамшылар неге домалайды?"

Қажетті заттар:

Жасыл жапырақ
Су
Тамызғыш (немесе қасық)

Нұсқаулық:

Жапырақтың үстіне бірнеше тамшы су тамызып көр.
Су не істейді? Ол жапыраққа сіңе ме, әлде домалап кетеді ме?

Жауап (үлгі):
Су жапырақ бетінде домалап жүреді, өйткені оның сыртында балауыз қабаты бар.

Дескриптор:
✅ Тәжірибені дұрыс орындау
✅ Су тамшысының пішінін түсіндіру

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Бөтелкедегі жел"

Қажетті заттар:

Бос пластик бөтелке
Пакет

Нұсқаулық:

Пакеттің аузын бөтелкенің аузына қойып, бөтелкені қысып көр.
Не болды?

Жауап (үлгі):
Бөтелкені қысқанда ішіндегі ауа пакетке өтеді, ал бөтелкені жібергенде пакеттегі ауа кері қайтады.

Дескриптор:
✅ Ауаның бөтелке ішінде бар екенін түсіндіру
✅ Тәжірибені дұрыс орындау

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Көрінбейтін суық"

Қажетті заттар:

Екі стақан
Біреуіне ыстық су, біреуіне суық су
Саусақтар

Нұсқаулық:

Бір қолыңды суық суға, екіншісін ыстық суға салып ұста.
Сосын екеуін де бірдей температурадағы суға салып көр.
Не сездің?

Жауап (үлгі):
Ыстық суға салынған қол суық болып сезілді, ал суық суға салынған қол жылы болып сезілді.

Дескриптор:
✅ Температураны сезу айырмашылығын түсіндіру
✅ Тәжірибені дұрыс орындау

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Суды сорып алу"

Қажетті заттар:

Бір стакан су
Қағаз майлық

Нұсқаулық:

Қағаз майлықтың ұшын суға тигізіп қой.
Біраз уақыт күтіп, не болатынын бақыла.

Жауап (үлгі):
Қағаз майлық суға тиген кезде, су жоғары қарай көтеріліп, оны сорып алады.

Дескриптор:
✅ Тәжірибені дұрыс орындау
✅ Судың қағаз арқылы қозғалуын түсіндіру

6-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Суға батпайтын қағаз"

Қажетті заттар:

Стақан
Қағаз
Су

Нұсқаулық:

Қағазды стақанның ішіне салыңыз.
Стақанды төңкеріп, суға батырыңыз.
Қағаз су болды ма?

Жауап (үлгі):
Қағаз құрғақ болып қалды, өйткені стақан ішіндегі ауа оны қорғайды.

Дескриптор:
✅ Ауаның суды өткізбеуін түсіндіру
✅ Тәжірибені дұрыс орындау

7-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Ауа салмағы бар ма?"

Қажетті заттар:

Екі бірдей шар
Жіп

Нұсқаулық:

Екі шарды үрлеп, жіпке іліп теңгер.
Біреуін жарып жібер.
Не өзгерді?

Жауап (үлгі):
Жарылған шар жеңілдейді, өйткені ішіндегі ауа шықты.

Дескриптор:
✅ Ауаның да салмағы бар екенін түсіндіру
✅ Тәжірибені дұрыс орындау

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

№ 33-34

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

"Мен не үйрендім?"

Бағдарлама бойынша алған білімдерін қорыту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің оқу іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру, назарларын сабаққа аудару.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.

Оқушылар сабаққа дайындалады

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын біледі

Сабақтың ортасы

1-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Сен үшін ең қызықты болған сабақ қандай?"

Нұсқаулық:

Өзіңе ең қызықты болған сабақты ата.
Неліктен ол сабақ саған ұнады?
Сол сабақтан не үйрендің?

Жауап (үлгі):
Маған ең қызықты болған сабақ – "Қызықты ғылыми тәжірибелер", өйткені мен тәжірибе жасауды ұнатамын. Мен судың қағаз арқылы қозғала алатынын үйрендім.

Дескриптор:
✅ Сабақтың атауын дұрыс атау
✅ Сабақтың ұнау себебін түсіндіру
✅ Үйренгенін нақты айту

2-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Егер сен мұғалім болсаң..."

Нұсқаулық:

Егер сен мұғалім болсаң, сабақтарды қалай өткізер едің?
Қандай әдістерді қолданар едің?
Оқушыларға не үйреткің келеді?

Жауап (үлгі):
Егер мен мұғалім болсам, сабақтарымды қызықты ойындармен өткізер едім. Мен оқушыларға сөйлеу дағдыларын дамыту үшін қызықты әңгімелер айтқызар едім.

Дескриптор:
✅ Мұғалім рөлін елестету
✅ Сабақ өткізудің өзіндік тәсілін ұсыну
✅ Оқушыларға үйреткісі келетінін түсіндіру

3-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Бүгінгі сабақта не қиын болды?"

Нұсқаулық:

Бүгінгі сабақта ең қиын болған нәрсені ата.
Неліктен ол қиын болды?
Қиындықты қалай жеңуге болады деп ойлайсың?

Жауап (үлгі):
Маған судың ауадағы қысыммен қалай байланысатынын түсіну қиын болды. Бірақ мен тәжірибе жасап, жақсырақ түсіне бастадым.

Дескриптор:
✅ Қиын болған нәрсені атау
✅ Қиындықтың себебін түсіндіру
✅ Оны жеңу жолын ұсыну

4-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Үйренгеніммен бөлісемін"

Нұсқаулық:

Осы бағдарлама бойынша бір қызықты нәрсені жақындарыңа айтып бер.
Олар қалай жауап берді? Қызықты болды ма?
Олардың қандай сұрақтары болды?

Жауап (үлгі):
Мен үйде ата-анама "Суға батпайтын қағаз" тәжірибесін көрсетті. Оларға қызықты болды, олар менің қалай үйренгенімді сұрады.

Дескриптор:
✅ Үйренгенін басқалармен бөлісу
✅ Олардың реакциясын сипаттау
✅ Қандай сұрақтар туындағанын айту

5-ТАПСЫРМА

Сұрақ:
"Келесі оқу жылында не білгім келеді?"

Нұсқаулық:

Келесі жылы қандай жаңа нәрселер білгің келеді?
Қандай тақырыптар қызықтырады?
Ол тақырыптар не үшін қажет деп ойлайсың?

Жауап (үлгі):
Келесі жылы ғарыш туралы көбірек білгім келеді, өйткені жұлдыздар мен планеталар өте қызықты.

Дескриптор:
✅ Жаңа білгісі келетін нәрсені атау
✅ Неліктен қызықтыратынын түсіндіру
✅ Оның маңыздылығын түсіндіру

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

Нәтижеге бағытталған білім алады.

Берілген тапсырманы орындайды.

Қосымша деректер жинақтайды.

ҚБ «Бағдаршам»

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі

ҚБ: «Бас бармақ»

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

презентация, таратпа материалдар

карточкалар, ғаламтор ресурстары

Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп, айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді.

Пайдаланылған әдебиеттері тізімі:

Оқушыларға арналған пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

Әбдікәрімұлы, Б. «Өзін-өзі тану» – Алматы: Атамұра, 2019.
Жұмабаев, М. «Педагогика» – Алматы: Рауан, 2020.
Оразбекова, К. «Баланың тұлғалық дамуы» – Алматы: Білім, 2018.
Құдайбергенова, К. «Көшбасшылық негіздері» – Астана: Фолиант, 2021.
Ыбырайымова, А. «Ойын арқылы оқыту» – Алматы: Ана тілі, 2017.
Мұқанов, М. «Ақыл-ой өрісі» – Алматы: Ғылым, 2016.
Сәтімбекова, С. «Шешендік өнер» – Астана: Арман-ПВ, 2020.
Айтбаева, Г. «Логикалық тапсырмалар жинағы» – Шымкент: Болашақ, 2019.
Әбілқасымова, А. «Оқушылардың сыни ойлауын дамыту» – Алматы: Білім, 2021.
Кенжеханова, С. «Қазақ ертегілерінің тәрбиелік мәні» – Орал: Полиграфия, 2018.
Тұрсынова, Л. «Балаларға арналған математикалық ойындар» – Ақтөбе: Ақжол, 2020.
Шоқанов, Н. «Ғылым әлеміне саяхат» – Астана: Фолиант, 2019.
Әлімжанова, Б. «Тіл дамыту әдістемесі» – Алматы: Нұр-Принт, 2021.
Қалиева, А. «Қазақ тіліндегі көпмағыналы сөздер» – Шымкент: Жазушы, 2018.
Назарбаев, Н. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» – Алматы: Қазақстан, 2017.

Оқытушыларға арналған пайдаланылған әдебиеттер тізім:

Выготский, Л.С. «Ойлау және сөйлеу» – Мәскеу: Педагогика, 2020.
Құнанбаев, А. «Ғылым таппай мақтанба» – Алматы: Ана тілі, 2018.
Жүсіпбек Аймауытов. «Тәрбиеге жетекші» – Алматы: Рауан, 2017.
Бабаева, С. «Оқушылардың зерттеу дағдыларын қалыптастыру» – Астана: Фолиант, 2021.
Блум, Б. «Оқыту таксономиясы» – Нью-Йорк: McGraw Hill, 2019.
Немов, Р.С. «Психология» – Мәскеу: Академия, 2020.
Кенжебекова, А. «Дарынды оқушылармен жұмыс әдістемесі» – Алматы: Білім, 2019.
Шыңғысова, Г. «Оқу процесінде сыни ойлауды дамыту» – Ақтау: Маңғыстау, 2018.
Төлеубекова, Р. «Бастауыш сынып оқушыларын дамыту технологиялары» – Шымкент: Болашақ, 2021.
Бектұрғанова, С. «Қазіргі заманғы педагогика» – Алматы: Нұр-Принт, 2019.
Фримен, Дж. «Дарынды балалар: теория мен практика» – Лондон: Routledge, 2020.
Құлсариева, А. «Жас ерекшеліктер психологиясы» – Алматы: Қазақ университеті, 2017.
Оразалин, Ж. «Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту» – Астана: Фолиант, 2020.
Мерсер, Н. «Сөйлесу және ойлау: білім берудегі жаңа тәсілдер» – Кембридж: Cambridge Press, 2019.
Тәжібаева, Қ. «Мектептегі көшбасшылық» – Алматы: Атамұра, 2021.

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Дарынды оқушылармен жұмыс

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру