"Дарынды шәкірт-ел болашағы" интеллектуалды сайыс

« Дарынды шәкірт - ел болашағы »

-Сәлем достар аман ба ?

Мына бейбіт заманда

Қуантамын бәріңді

Білімдіден қалам ба ?

-Құрметті ұстаздар , оқушылар , ата-аналар ! Сіздер «Дарынды шәкірт-ел болашағы» атты жарысқа келіп отырсыздар.Білім жарысын ашық деп жариялаймыз.

Ақыл-тон аңдағанға тозбайтұғын ,

Білім кен , қанша болса азбайтұғын ,

Қатарың оза шауып бара жатса ,

Арқаңның ауруы не қозбайтұғын , - деп Тұрмағанбет Ізтілеуов Жырлағандай , білім жарысына құлшынып тұрған білімді оқушыларымызды шақырайық.

/ Байқауға қатысушыларды ортаға шақырамыз. /

Өнер менен білімде

Әркімнің өз жолы бар

Жарысарлық бүгінде

Өзіндік менің үнім бар , - дегендейін білімпаз оқушылар өздерін таныстырып өтсін.

1.Таныстыру

Әр ойыншы өзінің өмірлік ұстанымын айтып өтеді.Болашақтағы мақсатын,кім болғысы келетінін айтады.Мақалдап немесе шешен тілмен жеткізсе болады.

Шын жүйрік сыналады жарыста

Жарыстың ба , орта жолда қалыспа ,

Әділқазы бағалайды сіздерді

Жеңіс-мәре , жақын ба , әлде алыс па ? - дей келе жарысымызды бастайық.

Жарыс 6 бөлімнен тұрады.

1-тур « Бәйге »

Байқауымыздың 1-бөлімі ол – «Бәйге»

6. жүйрік қосып тұрмыз бәйгеге

Сұрақтарға кім тез жауап берсе егер

Солар ғана озып келер бәйгеден

10. сұрақты тест түрінде оқушыларға таратып беру.Әр ойыншы өз жауап

парағында белгілейді.Дұрыс жауапқа 10 балл.Тексеріліп , жинаған балы «Бағалау плакатына » жазылады.

Бәйге сұрақтары :

1.Ең бірінші бақытым - халқым менің ... – деп басталатын өлең жолдары кімнің өлеңі ?

а/ М.Мақатаев +

б/ Б.Момышұлы

в/М.Шаханов

2.Су қандай ауа райында буланады ?

а/суық ә/ыстық + б/жылы

3.Жапонияның астанасы қай қала ?

а/Берлин ә/Токио+ б/Канада

4. «ҚР Мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Заң » қай жылы қабылданды ?

а/1986 жыл 16-желтоқсан

б/1991 жыл 16-желтоқсан +

в/1998 жыл 25-қазан

5.ҚР ұлттық валютасы -теңге айналымға қай жылы енді ?

а/1991 жылы 1-наурыз

ә/1993-жылы 15-қараша +

б/1992-жылы 16-желтоқсан

6.ҚР Мемлекеттік рәміздері қай жылы бекітілді ?

а/1992 жыл 4-маусым +

ә/ 1991 жыл 5-шілде

б/ 1998 жыл 4-ақпан

7.Виктория су сарқырамасы қайда ?

а/Африкада +

ә/Италия

б/Венеция

8.ҚР Мемлекеттік туының авторы Кім ?

а/Ж.Нәжімеденов

ә/Ш.Ниязбеков +

б/Н.Назарбаев

9.Египет патшасы қалай аталады ?

а/тиара ә/фараон + б/шах

10.Мемлекеттік Елтаңбаның авторлары

а/Ш.Ниязбеков.Ж.Нәжімеденов

ә/Ж.Мәлібеков.Ш.Уалиханов +

б/К.Ақышев.С.Бегалин

«Бағалау плакаты»

№	ФАЖ	Бәйге	Жорға	Дода	Шешендік өнер	Қорытынды
1	Әріпбай Торғын
2	Баққожа Айқын
3	Нури Гулбаһрам
4	Әлдібек Зерде
5	Айтан Тоғжан
6	Мансурова Зуһра

1. оқушы бағалау плакатына маркермен жинаған балдарын жазып тұрады.

2-тур. « Жорға »

1	2	3
4	5	6

Ұяшықтарды ойыншылар таңдайды.Сол ұяшықтағы сұрақтарды жүргізуші тез оқиды.1 минутта қанша сұраққа жауап береді.1 дұрыс жауап 10 балл.1 минутта қанша сұраққа жауап бергені есептеледі.

1-ұяшық сұрақтары :

1.Қай ел өте ұзын және жіңішке ? / Чили /

2.Картоп , жүгері , помидор және шылымның мекені қай жер ? /Америка елі /

3. Тарих сөзінің мағынасы / зерттеу , өткен оқиғалар жайлы әңгіме /

4.1 кг темір мен 1 кг мақтаның қайсысы ауыр ?

5.Мұсылман халқының қажылық өтейтін қаласы қай қала ? / Сауд Арабиясындағы Мекке /

6.Қар адамын қайдан кездестіруге болады ? / Гималайдан /

7.Қай қалада бір ескекті қайықпен серуендеуге болады ? / Венеция қаласында /

8.Кариб теңізі қай мұхиттың бөлігіне кіреді ? / Атлант мұхитының /

9.Қай кезде күн тұтылады ? / Күн мен жердің ортасынан ай өткенде күн тұтылуы болады.Жерге оның көлеңке беті ендік жағынан жүздеген шақырымға тарайды .

10.Тарихтың атасы кім / Геродот /

11.Неге космонавтар айға барғанда артығырақ оттегі алады ? / себебі айда ауа жоқ /

12.Космонавт деген кімдер ? / аспан әлеміне ұшып зерттеушілер /

13.Метеор/аққан жұлдыз / дегеніміз не ? / Метеор-аспан әлемінен жер атмосферасына енетін заттардың жарқырауы.Космостан ұшып келетін тастардың жарықшағы. /

14.Өлімнен қашқан қобызшы , күйші / Қорқыт /

15.Жер шарында неше мұхит бар / 4 /

16.Барлығы жерге тартылып тұратын күшті қалай атаймыз?/Гравитация –материалдар арасындағы өзара әсер /

17.Биология ғылымы нені оқытады?/табиғат тіршілігін /

18.Ана туралы мақал айт.

19.Неше материк бар / 6 /

20.Телевизорлық антенна неге қажет ?/телевизиялық дыбысты қабылдау үшін/

2-ұяшық сұрақтары :

1.Акустика нені зерттейді ? / дыбысты /

2.Алманың түсіп бара жатқанын көріп , қай ғалым гравитацияны / жердің тартылыс күшін / ашты ? / Исаак Ньютон /

3.Қанша асырасаң да орманға қарап ұлитын қандай аң ? / қасқыр /

4.Жер көлемі бойынша Қазақстан әлемде нешінші орында / 9 /

5.Хиросимада не жағдай болды ? / Бұл қалаға бірінші рет атом бомбасы тасталды /

6.Ең киелі құс / аққу /

7.Шыңғысхан қай жылы өлді / 1227 жылы /

8.Түйе сүті / шұбат /

9.Анаңның туыстары саған кім болады ? / нағашы /

10.Әлемдегі ең үлкен әуежай ? / Сауд Арабиясында /

11.Сүтті килограмдап қай жерде сатады ? / Ресейдің арктикалық аудандарында төмен температурадан сүт қатып қалған күйінде таразыға өлшеніп сатылады. /

12.Пирамида дегеніміз не ? / Бұл Египет патшалығының үлкен алып моласы , лауазымды иелеріне және белгілі адамдарға орнатады. /

13.Олимпиадалық спорттың алғашқы түрі қандай болды ? / Жүгіру /

14.Кім бірінші жер шарын айналып жүзіп шыққан ? /Португалдық теңіз жүзуші Фернан Магеллан «Виктория » атты қайығымен айналып өтті /

15.Атом бомбасын кім ойлап тапты ? / АҚШ - та Роберт Оппенгеймер /

16.Дененің қанша бөлігінде су бар ? / 2/3 бөлігінде су бар /

17.Ең үлкен аю ? / Арктикада өмір сүретін ақ аю /

18.Ең үлкен маймыл ? / горилла /

19.Ең ұзын жылан ? / питон /

20.Ең терең көл ? / Сібірдегі Байкал көлі /

3-ұяшық сұрақтары

1.Дүние жүзіндегі ең үлкен шөл ? / Сахара /

2.Елімізде неше қорық бар ? / 9 /

3.Жұлдызқұрт қай жәндіктің дернәсілі ? / көбелек /

4.Ең құнарлы топырақ ? / қарашірік /

5.Көкжиек тұстарын қандай жұлдызға қарап анықтауға болады ? / темірқазық /

6.14 күн ораза ұстайтын құс ? / пингвин /

7.Ауаның температурасын қандай құралмен өлшейді ? / термометр /

8.Қандай затты көрмесең де сезесің ? / ауа /

9.Жер макеті не ? / глобус /

10.Балықтарды зерттеу арқылы адам нені ойлап тапты ? / сүңгуір қайықты /

11.Ең кішкентай құс ? / колибрий /

12.Ең ұзақ өмір сүретін қандай құс ? / қарға /

13.Жердегі ең биік тау ? / Эверест тауы , биіктігі-8863 метр /

14.Ең үлкен мұхит ? / Тынық мұхиты /

15.Ніл өзенінің жағасында өсетін қамыс ? / папирус /

16. «Қанатымен су себеді » тіркесі қай құсқа қатысты айтылады ? / қарлығаш/

17.Цунами дегеніміз не ?/жер асты жер сілкінулері /

18.Экология сөзі қандай мағынаны білдіреді ? / қоршаған орта туралы ғылым /

19.Қандай ағаш өсетін орманның іші жарық , құрғақ болады ?/емен/

20.Француз ханшасы өзін қандай өсімдікпен әшекейлеген ? / картоп гүлі /

4-ұяшық сұрақтары

1.Оазис деген не ? / шөлдегі жасыл арал /

2.Ең ірі жануар ? /Африка пілі /

3.Ең ақылды су жануары ? / дельфин /

4.Биік тау құздарын мекендейтін ірі жыртқыш аң ? / барыс /

5.Жерге ең жақын жұлдыз ? / күн /

6. «Азия» кітабының авторы / О.Сүлейменов /

7.Қазақстандағы ең биік шың ? / Хантәңірі /

8.Қалталы кенгуру қай елде ? / Австралия /

9.Жылдан құр қалған жануар ? / түйе /

10.Бір заттың көлемін кішірейтіп көрсететін сан ? / масштаб /

11.Басты байлық / денсаулық /

12.Судан шықса өлетін жануар / балық /

.13.Қара алтын / мұнай /

14.Ұя саомайтын құс / көкек /

15.Ақан серінің тұлпары / Құлагер /

16.Сабын алынатын өсімдік / адыраспан /

17.Орман дәрігері / тоқылдақ /

18.Аң патшасы / арыстан /

19.Бұлт неден пайда болады ? / бу /

20.Мәңгі жасыл өсімдік / шырша /

5-ұяшық сұрақтары

1.Көкжиек деген не ? / көз жеткен жазық дала /

2.Құс патшасы / бүркіт /

3.Судың қатты күйі / мұз /

4.Күздің үшінші айы /қараша/

5.Қойдың пірі / Шопан ата /

6.Бір жылда неше күн бар ? / 365 /

7.Республика күні / 25-қазан /

8.Жер бетінің жұмсақ қабаты / топырақ /

9.Алғашқы адамдар отт ы қандай заттың көмегімен шығарды ? /тас /

10.Басын салбыратып ұйықтайтын құс ?/жарқанат /

11.Ақ сарайды талқандап

Шықты біреу талтаңдап / балапан /

12.Орыс жазушысының атымен аталатын құс ? / гоголь /

13.Ауа неден ластанады ? / газдан /

14.Құрып ,кеуіп кетуге айналған теңіз ?/ Арал /

15.Ас атасы / нан /

16.Кім барлық тілде сөйлейді ? / жаңғырық /

17.Отқа жанбас , суға батпас / мұз /

18.Ең жіңішке , ең мықты жіп / өрмекші торы /

19.Жылт-жылт етеді

Жырадан өтеді / су /

20.Оттан ыстық не ? / адам өмірі /

6-ұяшық сұрақтары

1. Етістік дегеніміз не ?

2. Жерұйықты іздеген кім ? / Асан қайғы /

3. Қазақтың батырларын ата ?

4. Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен қазақ қыздары

5. Адамды адам еткен не ? / еңбек /

6. Пирамидалар қай елде ? / Египет /

7. Қазақстан қай материкте орналасқан ? / Евразия /

8. Натюрморт дегеніміз не ? / өлі табиғат /

9. 86 санын еш амал қолданбай 12-ге арттыр

10. Неше есе арттырса да өзгермейтін қыңыр сан ? / 0 /

11. Пластилин қазақша қалай аталады ? / ермексаз /

12. Алтын адам табылған жер / Есік /

13. 1 ғасырда неше жыл / 100 /

14. ҚР Рәміздерін ата

15. Тышқанның жауы / мысық /

16. Наурыз көжеге неше тағам саламыз ? / 7 /

17. Тудың ортасында не бейнеленген ?

18. Қандай құс хат тасушы атанған ? / көгершін /

19. Қазақтың тұңғыш ғарышкері / Т.Әубәкіров /

20. 1 мақал айт

Балы аз 3 ойыншыны шығарып тастау.

3-тур «Дода »

4. тақырып беріледі .

Егер сұрақты ойыншы таба алмаса қарсыластар жауап береді.

Астана	10	20	30	40	50
Тілім менің	10	20	30	40	50
Тарих қойнауынан	10	20	30	40	50
Әдебиет және мәдениет	10	20	30	40	50

Астана

10- Астана елтаңбасында не бейнеленген ? / Шаңырақ , алтын масақ , барыстың сұлбасы , тас қорған /

20- «Қазақстан Республикасының астанасын көшіру туралы » қаулыны үкімет қай жылы қабылдады ? / 1996-жылы 6-шілдеде /

30-Астана қай өзеннің жағалауында орналасқан ? / Есіл /

40-Астана-бәйтеректің биіктігі неше метр және оның себебі неде ? / 97 метр , себебі Алматыдан Астанаға елорданың көшіп келген жылы /

50-Теңіз суларымен және теңіз жәндіктерімен толтырылған океанариумның атауы

/ Думан ойын-сауық кешені /

Тілім менің ...

10-Қазақ тілінде қанша сөз табы бар және оларды ата. / 9 сөз табы бар , зат есім , сын есім , сан есім , есімдік , етістік , үстеу , еліктеу сөз , шылау , одағай. /

20. Лексика нені зерттейді ? / бір тілдегі барлық сөздердің жинағы , сөз байлығын қарастырады.Зерттейтін объектісі-сөз.Сөз жайындағы ғылым . /

30-Жаңадан көшіп келгендерді тұрғылықты адамдардың үйлеріне шақырып , қонақ етуі қалай аталады ? / ерулік /

40- Көзді ашып-жұмғанша біз діттеген жерімізге келіп те қалдық.Осы сөйлемнен тұрақты сөз тіркесін табыңыз? / Көзді ашып-жұмғанша /

50- Синтаксис нені қарастырады ? / Синтаксис сөздердің байланысын , олардың қандай тәсілдер арқылы байланысатынын және байланыстың қандай түрлері болатынын қарастырады.Сонымен қатар , синтаксисте сөз тіркестері , сөйлем , оның мүшелері туралы , сөйлемнің айтылу мақсаты мен интонациясы жайында мағлұмат беріледі. /

Тарих қойнауынан

10- Тарих туралы алғашқы кітапты кім жазған? / Геродот /

20-Қазақстан тарихы неше кезеңге бөлінеді ? / 4 кезең

1.Ежелгі Қазақстан тарихы

2.Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

3.Жаңа замандағы Қазақстан тарихы

4.Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы

30-Қазақ хандығы қай жылы құрылды және алғашқы хандар кімдер ?

/ 1465 жылы құрылды.Керей мен Жәнібек алғашқы хандар /

40-Абылай ханның өмір сүрген жылдары / 1711-1781 /

50-«Аңырақай» шайқасы қай жылы , қай жерде болды ? / 1729 жылы көктемде Балқаш көлінің оңтүстігінде /Қазақтар ірі жеңіске жетті./

Әдебиет және мәдениет

10- «Ақтабан-шұбырынды » кезінде туған халық әні / Елім-ай /

20-Қазақ халқының ән-күй өнерін зерттеген , «Қазақ халқының 1000 әні » , «Қазақтың 500 ән мен күйі » жинақтарының авторы / А.В.Затаевич /

30- «Бақытсыз Жамал» романының авторы кім ? / М.Дулатов /

40-Абай Құнанбайұлы қай жылдары өмір сүрген ? / 1846-1904 /

50-Орыс жазуымен қазақ тілінде оқытатын тұңғыш мектеп қай жылы , қай жерде ашылды ? Оны ұйымдастырып , алғаш сабақ берген кім ?

/ 1864 жылы , Торғайда.Ы.Алтынсарин./

Балы аз 1 ойыншы шығады.

4-тур «Шешендік өнер »

2. оқушы қалады.

1. тақырып беріледі.Ұпай саны аз ойыншы позиция таңдайды.

Позициялар : 1.жақтау

2.даттау

Ойлануға 1 минут уақыт беріледі.Шешен түрде сөйлеп 1 минутта не жақтап , не даттап шығу керек.Соңғы турды жюри айтады.Ұпай береді.Жоғарғы ұпай - 10 ұпай.

Тақырып :

«Ұлттық Бірыңғай тест оқушылардың білімін дұрыс бағалай ала ма ? »

1-оқушы «Ия» позициясын ұстанады.

2-оқушы «Жоқ » позициясын ұстанады.

Қорытынды

Жеңімпаздардың ұпай санын бағалау плакатынан есептеп , ұпай санын айту.Жеңімпаздарды анықтау.Дипломмен және сыйлықтармен марапатталады.3 орын беріледі.

Интеллектуалды сайыс