Дезоксирибонуклейн қышқылы

ББҰА

Т.Тәжібаев атындағы жббм

Бөлім:

«Молекулалық биология»

Педагогтің аты-жөні:

Джаксибаева Нубиби Бекмуратовна

Күні:

17.01.2024

Сыныбы: 9

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Дезоксирибонуклеин қышқылының құрылысы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.4.1.3 - ДНҚ-ны құрылымдық қағидалары негізінде үлгілеу.

Сабақтың мақсаты:

ДНҚ-ны құрылысымен танысады

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а)Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жақсы сөз жарым ырыс…» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айтады;

Инсерт тақтасы

Оқушылар ұстазымен амандасады, бір-біріне жақсы тілектер айтады;

«Басбармақ» әдісі

Оқулық, жұмыс дәптері

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу

«Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.

Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады;

«Мадақтау» әдісі

Суреттер

Сабақтың ортасы мағынаны түсіну

Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі.

Нуклеин қышқылының мономері не?

Мономердің қандай бөлігі ДНҚ-ның бір нуклеотидін екіншісінен ажыратады?

ДНҚ молекуласына сипаттама беріңдер..........

ДНҚ молекуласының пішіні қандай?

(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;)

Оқушылардың жауаптары «бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады

Сабақтың ортасы

Мағынаны қолдану

Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады.

Тапсырма.

ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын түсіндіріңіз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дескриптор:

- ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын түсіндіреді – 2 балл;

«Мадақтау» әдісі

Оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

ДНҚ құылысының суреті

Сабақтың ортасы мағынаны талдау

Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі.

Ізденіс жұмысы.

ДНҚ туалы мәліметтер

ДНҚ-ны ашқан ғалымдар туралы не білеміз?

Дескриптор:

- әр түрлі ағзалардың ДНҚ құрылысы ерекшелігін түсіндіреді – 2 балл;

«Басбармақ» әдісі

оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі.

Мағынаны жинақтау тапсырмасы:

«Биологиялық диктант» әдісі

ДНҚ ........ молекула болып табылады.

.......ДНҚ-да комлементарлық ережесі бойынша орналасады.

Қос шиыршықты дегеніміз ........

Тимин мен аденин арасында қос ... байланыс болады.

Нуклеозид ол ...азотты негіз бен моноқанттын байланысы.

Барлық азотты негіздер құрамындағы сақина тәрізді молекула бойынша ...... және …..деп екіге топқа бөлінеді.

Азотты негіздерде бас әріптер А (...), Т (...), Ц (...), Г (...), У (...)

ДНҚ-да екі нуклеотидтері тізбектерінде... байланыс арқылы, ал қос шиыршықтарында ...... байланыс арқылы қосылған.

Дескриптор:

-бос орындарға тиісті сөздерді жазады – 2 балл;

(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)

«Мадақтау» әдісі

оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың ортасы мағынаны бағалау

Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады.

№4 модельдеу.

Дезоксирибонуклеин қышқылының молекуласын құрастыру.

1.ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін «аяқтап», сызбасын сызыңдар:

А)АТТГЦГГЦТ

Ә)ЦГТТАГАЦТ

Б)ГЦАТГГЦЦА

В)ТТГАЦГЦТА

Г)ТЦАГАТАЦГ

2.Нақты ДНҚ молекласындағы азотты негіз типінің біреуінің пайызы (%) белгілі жағдай модельін жасаңдар. Қалған барлық негіздердің пайызын есептеуге бола ма? Егер:

А)А-42%

Ә)Т-28%

Б)Ц-36%

В)Г-12%

Г)Г-8%

Дескриптор:

- ДНҚ-ның комплементарлы тізбегін «аяқтап»,сызбасын сызады – 2 балл;

- ДНҚ молекласындағы азотты негіз типінің пайыз (%) модельін жасайды – 2 балл;

(Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;)

Оқушылардың жауаптары «бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады

оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Кері байланыс

«Аяқталмаған сөйлем» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

.

Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім.

- бүгін сабақта қуантқаны.....

- мен өзімді.....үшін мақтар едім.

- маған ерекше ұнағаны.....

- сабақтан соң маған........келді

- бүгін маған..........сәті түсті.

- қызықты болғаны.....

- ......қиындық тудырды.

- менің түсінгенім.....

- енді мен......аламын.

Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.