Дислалия: Түзетудің заманауи әдістері

Дислалия деген не?

Дислалия – сөйлеу аппараты дұрыс дамыған балаларда кейбір дыбыстардың бұзылып айтылуы немесе мүлде болмауы. Бұл ең жиі кездесетін сөйлеу кемшіліктерінің бірі.

Дислалияның түрлері

1. Механикалық (органикалық) дислалия – сөйлеу мүшелерінің анатомиялық ақауларынан (қисық тіс, қысқа тіл жүгеншігі, таңдай ақаулары) пайда болады.

2. Функционалдық дислалия – сөйлеу аппараты қалыпты болғанымен, дыбысты дұрыс айтуға үйренбегендіктен пайда болады.

Дислалияны түзету жолдары

✅ Диагностика – баланың дыбысты қалай бұрмалайтынын анықтау. ✅ Артикуляциялық гимнастика – тіл, ерін, жақ қозғалысын дамыту. ✅ Фонематикалық естуді дамыту – ұқсас дыбыстарды ажыратуға үйрету. ✅ Дыбысты қою – дыбысты оқшау түрде дұрыс айтуға үйрету. ✅ Дыбысты автоматтандыру – дыбысты буында, сөзде, сөйлемде және мәтінде дұрыс айтуға жаттықтыру. ✅ Ойын арқылы түзету – баланы қызықтыру үшін логопедиялық ойындар қолдану.

Дыбыстарды түзетудің кейбір әдістері

? Ысқырық дыбыстар (С, З, Ц) – тілді дұрыс қою үшін "жалақ" жаттығуын қолдану.
? Ызың дыбыстар (Ш, Ж, Ч, Щ) – "жылан ысылы" әдісімен жұмыс істеу.
? Жұмсақ дыбыстар (Л, Р) – "барабан қағу" немесе "мотор" әдісін қолдану.

Ата-аналарға кеңес

? Балаға дұрыс сөйлеу үлгісін көрсету.
? Күнделікті жаттығулар жасау.
? Сабырлы болып, баланы асықтырмау.
? Логопед маманымен тұрақты жұмыс жасау.

Қорытынды

Дислалия – түзетуге болатын сөйлеу кемшілігі. Уақытылы диагностика мен жүйелі жаттығулар арқылы бала дұрыс сөйлеуді үйрене алады. Ең бастысы – үнемі жаттығып, түзету жұмыстарын ойын түрінде жүргізу!