Білім беру ұйымының атауы

Бөлім:

Педагогтің Т.А.Ә.

Батырбекова А.П

Күні:

Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

ДНҚ-ның кездейсоқ мутациясы,Репликацияның,реперацияның ,рекомбинацияның,генетикалық процестердің қателіктері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

11.2.4.1-Мутациялардың ДНҚ репарациясы, ДНҚ рекомбинациясы, ДНҚ репликациясы арасындағы байланысты табу.

Сабақтың мақсаты

• Кездейсоқ мутацияның пайда болу себептерін анықтайды.

• Мутациялардың ДНҚ реперациясы,рекомбинациясы,репликациялары арасындағы байланысты түсіндіреді.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5мин

Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу , Оқушыларды түгендеу.Оқушылардың жағдайын сұрап ,көңіл-күйін сұрастыру

Оқушыларды “Ашық хат” әдісімен бөлеміз.Оқушылар хат ішіндегі аты аталған топқа бөлінеді.

Барлық оқушы жайғасып отырады

Түрлі түсті қима қағаз

Сабақ ортасы

35мин

Ой-қозғау:

• Генетикалық мутацияға қандай факторлар әсер етеді?

• Генетикалық материалдың өзгеруіне қарай мутация қандай түрлерге жіктеледі?

Оқушылардың сұрақтарға жауап бергеніне мұғалім кері байланыс бере отырып, оқушылардың білімін толықтырады.

Жаңа сабақтың сабақ тақырыбы мен оқу мақсатын айқындайды.

1-тапсырма. Жұптық жұмыс.

«Шынжырлы байланыс» әдісі

Тиімділігі: Ұсынылған мәселе туралы жұптар пікірін біледі; өз жұмысын сыныптастарымен талқылайды, жұмысқа терең сараптама жасау арқылы өз білімін, түсінігін кеңейтеді. Ынтымақтастық қарым-қатынас түзеді.

1. Терминдерге анықтама жазыңыз

Терминдерге анықтама жазыңыз:

ДНҚ репарациясы .......................................

ДНҚ репликациясы .......................................

ДНҚ рекомбинациясы............................

2. Кесте толтырыңыз.

3. ДНҚ репарациясының бұзылуына байланысты дамитын аурулардың түрлері мен олардың салдарын сәйкестендіріңіз.

1. Пигменттік ксеродермия

2. Коккейн синдромы

3. Атаксия-телангиэктазиясы (Луи-Бар синдромы)

4. Блум синдромы

1. АР тұқым қуалайды, күн сәулесіне (УФ) сезімталдық, құрғау, жара, қатерлі ісікке айналуы.

2. эндонуклеаза дефектісіне байланысты, АР, - өсу гормоны қалыпты болуына қарамастан, қысқа бойы, ерте қартаю, күн сәулесіне сезімталдық.

3. АР, қозғалыстың координациясының бұзылуы, майда тамырлардың кеңеюі – телеангиоэктазалар, иммундық жүйенің жетіспеушілігі.

4. АР, күн сәулесне сезімталдық, бетінде көбелекке ұқсас қызыл дақтың болуы , иммундық жүйенің жетіспеушілігі, т.б.

2-тапсырма. Топтық жұмыс. «Джигсо» әдісі

Тиімділігі: Ынтымақта бірлікте жұмыс жасауға, білгенін жолдастарымен бөлісуге, тақырыпты ортаға салып талқылауға, түйінді ойды саралауға жетелейді .

Оқушылардың жаңа тақырыпты түсінуіне көмектесу үшін, оқушыларды 3 топқа біріктіру:

1-топ: ДНҚ рекомбинациясы сызбасы/суреті

2-топ: ДНҚ репликациясы процестері сызбасы/суреті

3-топ: ДНҚ репарациясы (эксцизионды репарация/негіздерге қатысты/;Эксцизионды репарация /нуклеотидке байланысты/;

Мисмэтч репарациясы.

Оқушылар өздері сабақ тақырыбы мен оқу мақсатын айқындайды.

Мутациялардың ДНҚ репарациясы, ДНҚ рекомбинациясы, ДНҚ репликациясы арасындағы байланысын табады.

Оқушылар сабақ мақсатын ашуға жетелейтін құрылымдалған тапсырмаларды жұптарда бірлесе отырып, кітп мәтінімен жұмыс жасап отырндайды.

Оқушылар топта википедия материалдарын пайдаланып, ұсынылған сурет/сызбалар арқылы процестің жұмыс жасау принципі мен маңызын топтарға «Джиксо» әдісі арқылы түсіндіреді;

Тапсырма дескрипторы:

- Кездейсоқ мутациялардың пайда болу себептерін анықтайды

- ДНҚ репарациясының бұзылуына байланысты дамитын аурулардың түрлерін біледі.

Тапсырма дескрипторы:

- ДНҚ реперациясы,рекомбинациясы,

репликацияларының процестің жұмыс жасау принципін сипаттайды.

- Мутациялардың ДНҚ реперациясы,рекомбинациясы,репликациялары арасындағы байланысты түсіндіреді.

11-сынып оқулығы

Презентация

Википедия материалдары

https://clck.ru/Lhj54 ДНҚ реплиакация

https://clck.ru/Lhj5k ДНҚ репарация

https://clck.ru/LiDbK ДНҚ рекомбинациясы

Сабақтың соңы:

5мин

3-тапсырма. Жеке жұмыс.

«Ойлан, тап» әдісі

Тиімділігі: Тақырыптардың байланыстары туралы құрылымдалған сұрақтарға жауап іздейді, идеяларды жинақтайды.

ЕҚБ- солардың ішінде көру-кеңістіктік ақпаратты қайта өңдеудегі қиындықтар бар оқушылар. Қағаз бетінде бағдарланудағы, жаңа жолдан жазу, жазу барысында жазу тәртібін сақтаудағы қиындықтары бар оқушыларға ауызша ойын жеткізуге мүмкіндік беремін.

Рефлексия:

- нені білдім, не үйрендім…

- түсініксіз болды…

- жұмыс жасау қажет…

Тапсырма дескрипторы:

-Кейдейсоқ мутациялардың пайда болу себептері мен оның салдарын біледі.

-.Мутацияның ДНҚ репарациясымен, ДНҚ рекомбинациясымен, сонымен қатар ДНҚ репликациясымен байланысын табады

Қосымша-2

Қызметтері

ДНҚ репарациясы

ДНҚ рекомбинациясы

ДНҚ репликациясы

1 ДНҚ-ның екi еселену үдерісі

2 әртүрлі ДНК молекулаларын, бөтен гендерін біріктіру

3 жасушалық циклдың S-кезеңiнде жүредi

4 ДНҚ молекуласының зақымдалған аймақтарының қалпына келу үдерісі

5 түрлі генетикалық материалдарды қосу және клондау

6 ДНҚ тізбегінен зақымдалған аймақтың кесіліп алынуы