Дыбысты қоюға дайындық кезінде қолданатын артикуляциялық жаттығулар.

Дыбысты қоюға дайындық кезінде қолданатын

артикуляциялық жаттығулар.

Артикууляциялық жаттығулардың негізгі мақсаты тіл дыбыстарын дұрыс айтуға керекті сөйлеу мүшелерінің қимыл-қозғалыстарын толық жетілдіруне әр жаттығудың өзіндік аты бар және сол аттарын балалар есіне сақтап білу қажет. Біріншіден атаулар балаларды жаттығу жасауға қызықтырады, екіншіден жұмыс барысында уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді.

1.Күрекше» жалпақ тілді ауыз қуысынан шығарып төменгі ерінге салып 10-15 секунд ұстап тұру керек.Тілді қимылдатпай ұстап тұруын қадағалау керек.

2.Кесе ауызды кең ашып,жалпақ тілді жоғары тіске қарай көтеріп 10-15 секунд ұстап тұру.Бірақ тіл тимеу керек.

3.Ине ауыз ашық .Тілді жінішкертіп ауыздан шығарып 10-15 секунд ұстап тұру керек.

4.Төбешік ауыз сәл ашық.Тілдін екі бүйірі жоғары азу тістерге тиіп тұр.Тілдің ұшы алдынғы төменгі тістерге тірелген.Осы қалыпта 10-15 секунд ұстап тұру керек.

5.Түтікше жалпақ тілді ауыз қуысынан шығарып бүйірлерін жоғары көтеріп түтікшеге ұқсатып ұстап тұрып үрлеу.Осы жаттығулардың бәрін баяу қалыпта орындап5-10 рет қайталау керек.

6.Сағат жіңішке тілді ауыз қуысынан шығарып оңға,солға қимылдату керек.10 рет қайталау керек.

7.Ат шауып келеді тілді таңдайға жабыстырып баяу,жылдам қағу керек. Тіл асты желбездігін созу,жаттығуды 10 рет қайталау.

8.Саңырауқұлақ ауызды кең ашыптіл ұшын таңдайға жапсырып ұстап тұру керек.

9.Алты бақан тілді жіңішкертіп ұстап кезекпенен мұрынға,иекке қарай созу.Бірақ ауызды ашып ұстау керек.Осылайша 10 рет қайталау керек.

10.Тәтті шырын жалпақ тілмен жоғары ерінді жалпақ ауыз қуысына теренірек кіргізіп ұстау осылайша 10 рет қайталау керек.

11.Жылан ауызды кең ашып,тілді молырақ алға қарай жылжытып жіңішкертіп қатайтып ұстап,сосын осы қалыптыа ауыз қуысына ақырындап кіргізу.

12.Сырлаушы ауыз сәл ашық, тілді шығарып әуелі жоғарғы ерінді,сосын төменгі ерінді жалау. Бағытын өзгерте отырып 10рет қайталау керек.