18
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2018 жылғы 20
қыркүйектегі
№ 469 бұйрығына 88-қосымша
Қазақстан
Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 528 -қосымша
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналғаннегізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін«Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылғанүлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1.Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған үлгілік оқу бағдарламасы(бұдан әрі – Бағдарлама) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.
2. «Әлеуметтік тұрмыстық бағдарлау» (бұдан әрі - ӘТБ) пәнінің мақсаты жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың әр түрлі тұрмыстық және әлеуметтік жағдайларда белсенді және дербес болуға ықпал ететін арнайы әлеуметтік-бейімдеушілік біліктер мен дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
3. Оқу пәнінің міндеттері:
1) білім алушылардың тұрмыстық еңбектік дағдыларын қалыптастыру;
2) білім алушыларды әртүрлі кәсіпорындар мен мекемелерде бағдарлауға (сауда, тұрмыстық қызмет, байланыс, мәдениет, медициналық көмек), ондағы қызмет түрлерін пайдалана білудің қарапайым дағдыларын үйрету;
3) жақын және танымайтын орта адамдарымен қарапайым түрде тұрмыстық қатынас орнату;
4) психофизикалық даму кемшіліктерін түзеуге ықпал ету; сөздікті байыту және жүйелендіру; диалог пен монологты ауызша сөйлеудедамыту.
2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер
4. ӘТБ бойынша оқу процестерін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы педагогиканың принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады:
1) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды дайындау және дамыту ерекшеліктері мен ерекшеліктеріне қойылатын білім беру жүйесінің бейімділік қағидасы;
2) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудағы түзеу-дамыту бағыт олардың мүмкіндіктері мен білім алудағы айрықша қажеттіліктеріне байланысты оқыту қызметтері мен арнайы әдістерімен қамтамасыздандырылады;
3) оқытудың әлеуметтік-бейімдік бағыттары тұлғаның әлеуметтік бейімделмеуінің алдын алады немесе оны азайтады. Білім алушыларға әлеуметтік өмірге қажетті дағдыларды, мінез-құлықтарының әлеуметтік нормаларын игерту бойынша арнайы жұмыстар қарастырылады;
4) білім берудегі әрекеттік тәсіл ақыл-ой кемістігі барбілім алушыларды тұлғалық тұрғыдан дамыту ерекшелігіне байланысты білім беру құрылымы мен оның негізгі заңдылықтарын ашатын психологиялық ғылымның теоретикалық ережелеріне негізделеді. Және де ол ақыл-ой қалықтығы жеңіл тұлғаны дамыту оларға қолжетімді қызметті ұйымдастыру сипатымен анықталады (пәндік-тәжірибелік және оқу);
5) оқытудың тәжірибелік бағыты зерттелетін материал мен білім алушының тәжірибелік қызметі арасында тығыз байланыс орнатуды, тәжірибелік-бағыттық тапсырмаларды шешуге арналғанбастапқы мәнге ие білім мен біліктерді қалыптастыруды қарастырады;
6) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың оқытудағы дифференциалды және жекелей тәсіл бағдарлама мазмұнын игеру мүмкіндігінің әртектелігімен, оқу материалдарын игеру кезінде көрінетін вариативті типологиялық ерекшеліктердің болуымен көрінеді, ол алынған білім, дағды мен икемдерге ықпал етеді. Ақыл-ойы кемістігі барбілім алушыларға арналған білім беру процесі типологиялық топтардың негізінде жүзеге асады (В.В. Воронкова бойынша). Әрбір типологиялық топтар үшін педагог балалардың мүмкіндіктеріне байланысты олардың күрделілігі мен көлемін есепке ала отырып оқу материалдарын дайындайды. Осымен оқыту жұмыстарының қарқыны, білім алушылардың дербестілік деңгейі, оқыту әдістері мен тәсілдері түрленіп отырады.Білім алушыларды топтарға шартты түрде бөліну. Дифференциалдытәсіл оқытуды жекелендірумен толығады;
7) оқу-танымдық және
тәжірибелік қызметке арнайы педагогикалық жетекшілік ету
қажеттілігі танымдылық белсенділіктің төмен болуына, ойлаудың
сараптамалық және жалпылама қызметтердің әлсіздігіне негізделеді.
Ақыл-ойы қалық білім алушылардың дербес оқу-танымдық қызметтері,
әсіресе
3 және 4 типологиялық топтар үшін қиын болған жағдайда педагог оқу
тапсырмаларын сәтті орындауды қамтамасыз ету үшін білім алушы
қызметінің жетілмеген компоненттерінің қызметтерін өзіне алады.
Педагог ақыл-ойкемістігі барбілім алушының жалпы даму заңдылықтарын
біле отырып сыныптың әрбір білім алушысының танымдық
мүмкіндіктерін, оқытудың арнайы әдістемесін ұйымдастырады және
білім алушылардың оқу-танымдық қызметтерін
бағыттайды.
5. Педагогикалық тәсілдерді жүзеге асыру оқытудың әртүрлі стратегияларын пайдалануды қарастырады:
1) мұғалім мен білім алушы арасындағы сенімділік атмосферасын құру;
2) әрбір білім алушының пікірін тыңдау;
3) білім алушының танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әрекет ету түрлері және жіті таңдалынып алынған тапсырмалардың көмегімен оқытуды дамыту және ынталандыру;
4) білім алушыға түсінікті тілдегі мысалдармен мәселелерді шешу стратегияларын үлгілеу;
5) білім алушының жекелей ерекшеліктерін есепке ала отырып дифференциалды тапсырмаларды құрау;
6) барлық сынып жұмысы мен білім алушының топтық, жекелей әрекеттерін ұйымдастыру.
6. Жекелей қарқында даму құқығын тану принципі әрбір баланың жекелей ерекшеліктерін сақтауға мүмкіндік береді. Бұл принципті ұстану бала дамуын ұдайы зерделеп отыруды қарастырады, мақсаты оны оқытудың жекелей бағдарламаларының мазмұнын анықтау.
7. Педагогтың өзбетімен мазмұнды, әдісті, түр, дидактикалық құралдарды білім алушылардың жекелей мүмкіндіктерін, білімдерін және тұлғалық жетістіктерінің мониторингін таңдау принципі.
8.Білім алушылардың заттық және әлеуметтік дағдыларын дамытуда тиісті мектептік ортаны жасау принципі:
1) білімдері мен дағдыларын өздері қолданатын жағдайға мүмкіндігінше жақын қалыптастыру. Бұл білімдері мен дағдыларын жаңа жағдайларда қолдану қиындық тудырумен байланысты;
2) кеңістікті, әртүрлі өмірлік жағдайлардың көрінісіне, заттық орта мезгілімен білім алушылардың қажеттіліктеріне қарай өзгеріп отырады;
3) жайлы әлеуметтік-тұрмыстық және заттық-дамытушылық орта мектепте жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жасын және физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып құрылады.
9. Мектептегі білім алудың күнделікті әрекеттернінің кешенді сипатының принципі оқу жоспарының бірнеше пәндік салаларының интеграциялық мазмұнын қабылдауды қарастырады, бұл мектепте оқу кезеңінде пәнсіз оқыту идеясын іске асырады. Сабақтар Бағдарламаның мазмұнын қолдана отырып, білім алушылардың жалпы дамуына бағытталған (қарым-қатынастық, қимылдық, сөйлеу тілдік, сенсорлық).
10. Оқыту-тәрбиелеу процесіндегі әлеуметтік бағыт принципі. Оқыту және тәрбиелеу ортасы шарасыз шектетілгендіктен, барынша білім алушылардың ерекшелігіне қарай бейімделгендіктен, сонымен қатар қалыпты дамып келе жатқан серіктестерімен араласуға мүмкіндік бермейтіндіктен, баланы күрделі әлеуметтік ортаға қосатын әлеуметтендіру шараларын жүргізу талап етіледі:
1) кезең-кезеңмен және біртіндеп білім алушының мүмкіндігіне сай өмірлік тәжірибесін және әлеуметтік қарым-қатынасын дамыту;
2) қоғамға жанын жараламай енгізу үшін,төзімді және қолайлы орта құру. Осы мақсатта мектептің жүйелі жұмысы баланың отбасымен және қоғаммен болу қарастырылады.
11. ӘТБ пәнін оқыту процесінде білім алушыларда ақпараттық-технологияларды қолдану дағдыларын дамыту үшін жағдайлар жасалады. ӘТБ пәнін оқыту процесінде ақпараттық-технологияларды қолдану мыналардан тұрады:
1) шынайы өмірлік ситуациялардағы еліктемелер, сондай-ақ оларды ары қарай түсіну үшін аталмыш ситуацияларды зерделеу үшін компьютерлік үлгілерді қолдану;
2) тәжірибелік тапсырмаларды шешуге арналған аудио-, видео материалдарды өңдеу, кескіндеме, кестелерді, мәтіндерді өңдеу үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды пайдалану;
3) тәжірибелік тапсырмаларды шешу кезіндегі ақпараттық-коммуникациялық технология құралдарын пайдаланудың шығармашылық әдістері;
4) белгілі бір тақырып бойынша топпен жұмыс жасауға мүмкіндік беретін электронды құралдар көмегімен материалдарды жинақтау және тәжірибе алмасу;
5) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дербес қолдана алу дағдылары;
6) аудитория мен мақсаттарды анықтау үшін әртүрлі ақпарат көздерінен материалдарды іріктеуді қосатын коммуникациялық дағдыларды дамыту;
7) электронды оқулықтарды пайдалану.
12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың сабақта белсенділігі мен өзбетімен жұмысты дамытатын негізгі шара түрлері:
1) тірі және өлі табиғатты және әдеуметтік өмірдің құбылысын бақылау;
2) заттық-тәжрібиелік әрекет;
3) ойын әрекеті және ойын қызметі;
4) тұрмыстық-еңбектік қызмет;
5) әлеуметтік-тұрмыстық қызмет.
13. ӘТБ пәнінде педагогикалық іс-шараларыбілім алушының жеке белсенділігін дамытуға бағытталған.
14. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың оқу материалдарын игеру нәтижелерін бағалау нормалары бағдарламада ұсынылған мақсатқа негізделген және білім алушыларың оқу жетістіктерін бағалау және тексеруді ұйыдастыр кезіндегі ортақ тәсілдерді жүзеге асыруға бағытталған.
15. Ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалау құралдарымен жүзеге асады. Бағдарламаны игеру нәтижелері сабақ барысында тікелей мұғалім арқылы бағаланады. Ақыл-ойы кем білім алушылармен жұмыс жасаудың негізі саналатын«диагностика және түзеу-дамыту жұмыстарының бірлестігі» арнайы педагогиканың қағидасына сүйене отырып педагогтар бақылаушы бағалау қызметтерін жүзеге асырады.
16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі барбілім алушыларды оқыту нәтижесін бағалау ағымдық (сабақ барысындағы), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде жүзеге асады.
17. Ағымдық бақылау сабақтағы білім алушылардың әрекеттеріне бақылау жасау, тәжірибелік және өзіндік жұмыстарға талдау жасау, қызметтің ұжымдық түрлері көмегімен жүзеге асады. Оның нәтижелері сабақ карточкаларына тіркеледі (сабақтың ақпараттық картасы, сабақ конспектісі). Сабаққа бақылау жасау оқу процесінің сапасын қамтамасыздандыру үшін педагогпен қолданылатын оқыту әдістері мен мазмұнын түзету мақсатында жүргізіледі. Мүндай бақылау сондай-ақ ынталандырушы және білім алушыларға қатысты тәрбиелік сипатқа ие.
18. Кезеңдік бақылау бағдарламалық тақырыптары, бөлімдерді зерделегеннен кейін жүргізіледі. Оның нәтижелері курс тақырыптары бойынша білім алушы жетістіктерінің картасында көрінеді.Әртүрлі типологиялық топтарда оқитын белгілі бір тақырып негізіндегі оқу материалдарын зерделеу нәтижелері бірдей болмайды. 1-типологиялық топ білім алушылары (В.В. Воронкова бойынша) оқу материалдарын игеруді білімді қолану деңгейінде көрсете алады.2-типологиялық топ білім алушылары игеруді тақырыптың негізгі мазмұнын түсінумен көрсетеді. 3-типологиялық топ білім алушылары материалды тек танитын болады және өздерінің білімін өзекті ету үшін мұғалімнің көмегіне қажет етеді. 4-типологиялық топ білім алушылары олардың жетістіктерін бағалау жүзеге асатын жеке бағдарламалар бойынша оқиды.
19. Қорытынды бақылау тоқсанның, жылдың аяғында жүргізіледі. Педагогтармен міндетті түрде білім алушы жетістіктерінің жиынтық карталарында тіркелінетін оқу жылы ағымында бақылауға алынған әрбір сынып білім алушыларының дамуы мен жетістігінің қарқыны сарапталынады.
20. Бағалау процесінің көмегімен педагогтармен алынған ақпарат дағдылар мен икемдерді игеру кезінде пайда болған қиындықтарға дер кезінде және уақытында бейімделуге мүмкіндік береді. Педагог мұнда білім алушыларға көмек көрсету тәсілдері мен мазмұнын негіздеп анықтайды.
21. Сипаттамалы бағалау тек даму мен оқытудың деңгейін ғана емес, сонымен қатар оқуышымен жұмыс жасаудың келесі қадамдарын анықтайды. Сипаттамалы бағалау мектеп білім алушыларының баламалық өзін-өзі бағалауын қалыптастыру мүмкіндігін береді. Мұнда білім алушы жетістіктерін бір-бірімен салыстыруға жол жоқ. Білім алушы жетістіктерін салыстыру оның алдыңғы жетістіктерімен байланысты болады. Ақыл-ойкемістігі бар білім алушыларға қатысты білім сапасы мен жетістіктерінің пайызын анықтау дұрыс емес.
22. Жеңіл ақыл-ойкемістігі барбілім алушылардың жетістіктерін сыни тұрғыдан бағалау педагогтардың бағалау қызметінің обьективтілігін қамтамасыз етеді.
23. ӘТБ пәнін оқу барысында курстың тәжірибелік бағыты мақсатты түрде күшейтіледі. Рөлдік ойындар арқылы бекіту, тәжірибелік тапсырмаларды орындау, мәселелік тапсырмаларды шешу, өмірлік ситуацияларды талқылау, экскурсия жәнекездесу-сабақтарды ұсыну арқылы оқу материалының үлкен бөлігі қарастырылады. Бұл білім алушыларда қоғамдық нормалар мен құндылықтар, білік, білімге негізделетін қажетті әлеуметтік құзырлықтарды қалыптастыруға ықпал етеді.
24. ӘТБ пәнін оқыту процесінде келесі пәндермен пәнаралық байланыстар орнатылады:
1) қазақ тілі. Тұжырымдарды, ұсыныстарды, ойды дұрыс жеткізуде қазақ тілінің ережелерін қолдану;
2) математика. Есептеуіш және өлшеуіш дағдыларын пайдалануды талап ететін өмірлік ситуацияларды пайдалану;
3) Қазақстан тарихы. Қазақ халықының дәстүрі, тұрмысын көрсететін жағдаяттарды пайдалану.
25. Сабақтар қажетті жабдықтармен жарақтандырылған арнайы кабинетте жүргізіледі.
3-тарау. «Әлеуметтік тұрмыстық бағдарлау» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
26. ӘТБ пәнініңоқу жүктемесі:
1) 5-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
2) 6-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
3) 7-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
4) 8-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
5) 9-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
27. ӘТБ оқу пәнінің мазмұны келесі бөлімдерді қамтиды:
1) 1-бөлім «Денсаулық»;
2)2-бөлім «Киім, аяқ киім»;
3) 3-бөлім «Тамақтану»;
4)4-бөлім «Тұрғын үй»;
5) 5-бөлім «Көлік, көше»;
6) 6-бөлім «Отбасы»;
7) 7-бөлім «Мерекелер, салтанатты жиындар»;
8)8-бөлім «Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары».
28.«Денсаулық» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) жеке бас тазалығы;
2) медициналық көмек.
29. «Киім, аяқ киім» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) киім, аяқ киім , бас киім түрлері;
2) киімді, аяқ киімді күту.
30. «Тамақтану» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)азық –түлік;
2) ас үй, асхана ыдыстары, техника;
3) тамақ дайындау.
31. «Тұрғын үй»бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) тұрғын үй түрлері;
2) тұрғын үйді жинау.
32. «Көлік, көше» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)көліктердің түрлері;
2)көліктегі және жолдағы жүріс-тұрыс;
3)қала ішіндегі жүру бағыттары.
33. «Отбасы» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) отбасы құрамы;
2)отбасылыққарым-қатынас;
3) Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары.
34. «Мерекелер, салтанатты жиындар» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) мерекелерді дайындау және өткізу, сыйлықтар мен кәде сыйларды рәсімдеу;
3) құттықтаулар.
35. «Кәсіпорындар, мекемелер» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)сауда кәсіпорыны;
2) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының (бұдан әрі – ТКШ) кәсіпорындары;
3) қаржы кәсіпорындары;
4) тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорыны;
5) байланыс құралдары кәсіпорыны;
6) мәдени ошақтары, демалыс орындары.
36. ӘТБ оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) денсаулық: жеке гигиена, өнімдер мен заттар арқылы гигиеналық шаралар; алғашқы көмек көрсету, медициналық мекемелерде бағдарлау;
2)киім, аяқ киім: киімдер мен аяқ киімдердің түрлері, оның қолданылуы, күнделікті күту мен сақтау ережесі; маталардыңтүрлерінен жасалған заттарды жөндеу және жуу жұмыстары; әртүрліаяқ киімдердің күту жұмыстары; ді.
3) тамақтану: азық-түліктің әртүрлі өнім топтары;олардың сақталу мерзімінің ережелері мен шарттары; ас үйдіңқұрылысы, ас және асхана ыдыстары бойынша бағдарлау; пешті пайдалану дағдысы және ең қарапайым тағамдарды мәзірлер мен рецептілер арқылы дайындау; тамақ қабылдау ережелері;
4) тұрғын үй: баспана түрлері; тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімдері; тұрғын үй мен қосалқы үй-жай түрлерінажыратылуы; үйлер мен пәтерлерде жиһаздарды тиімдіорналасуы; әртүрліжөндеу, жинау жұмыстары;
5) көліктер, көше: қоғалдық және жеке көліктерді тағайындаутуралы білімдер; ондағы тәртіп ережелері; автобекеттің, теміржол көлігінің және әуежайдың тағайындалған пунктері; қалалық көліктің түрлері;
6) отбасы: отбасы мүшелері; қалыптасқанотбасылық дәстүрлер; өзара қарым-қатынасты бағдарлау; отбасылық қордың құрылуы; Қазақстан Республикасы азаматының негізгі құжаттары туралы ілімдер;
7) мерекелер мен салтанатты жиындар: әр түрлі халықтардың дәстүрлері бойынша мерекелер мен салтанатты жиындар, мемлекеттік, діни, салт- дәстүрлерге арналған мерекелердідаярлау мен жүргізу дағдылары;
8) кәсіпорындар, мекемелер: дүкендердің түрлері және ондағы тауарлар туралы білімдер; әмбебап және арнайы дүкендерде, базарларда тұтыну; кәсіпорындарда, пошталарда, мәдени ошақтары және демалыс орындарындатұрмыстыққызмет көрсетуді пайдалану.
4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі
37. Бағдарламаның мақсаты кодпен берілген. Кодта бірінші сан сыныпты білдіреді, екігші және үшінші сан – бағдарламаның бөлімін және бөлімшесін, төртінші сан- оқыту мақсатының нөмірін көрсетеді. Мысалы, кодта 6.2.1.4: «6» - сынып, «2.1» - бөлімшелер, «4» - оқыту мақсатының нөмірі.
38. Оқыту мақсаттары бойынша күтілетін нәтижелер:
1) 1-бөлім «Денсаулық»:
1-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
1.1Жеке бас тазалығы |
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
5.1.1.1гигиеналық құралдарды қолдана білу; 5.1.1.2гигиеналық құралдардың маңызын білу; 5.1.1.3қолдана білу: дененің, шаштың тазалығын өз бетіменқадағалау 5.1.1.4қажетті гигиеналық процедураларды орындай білу; |
6.1.1.1 шашты күту (жуу, фенмен кептіру, қарапайым шаш үлгісін жасау); 6.1.1.2шаш күтіміне арналған құралдарды таңдау және сатып алу; 6.1.1.3қолдарды, аяқтарды күту ережелерін білу; 6.1.1.4уақытылы тырнақтарды алуды білу , |
7.1.1.1 шашты күту, жуу, шашты күтуге арналған құралдарды пайдалану ержелерін білу; 7.1.1.2жеке және интимді гигиеналар ережелерін сақтау және білу; 7.1.1.3 іш киімдерді жуа білу, 7.1.1.4 ваннаға , душқажуыну мезгілін білу; білу; |
9.1.1.1өз бетімендененің,шашыныңтазалығына көңіл бөлу 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиенаөнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
9.1.1.1өз бетімендененің,шашыныңтазалығына көңіл бөлу 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиена өнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
|
|
1.2Медициналық көмек |
5.1.2.1 жәндік (маса, аралар) шаққан кезде көгеру, тырналған, жарақаттанған кезде алғышқы медициналық көмек көрсету) |
6.1.2.1 үйдегі дәрі қобдишасы туралы білу;
6.1.2.2.үйдегі дәрі қобдишасының сақталу жерлерін білу; 6.1.2.3. үйдегі дәр қобдишасының қолдану қауіпсіздігін сақтау және білу.
|
7.1.2.1дәріхана қызметін, жақын дәріхананың орналасу жерін, дәрі- дәрмекті сатып алу ережесін; дәріхананы тауып алу, дәріханашымен диалогқа түсе білу |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
2) 2-бөлім «Киім. Аяқ киім»:
2-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
2.1 Киім, аяқ киім, бас киім түрлері |
5.2.1.1 киімжәне бас киімдер түрлерін, олардың мерзім бойынша қолданысын білу; 5.2.1.2 киімдерді қолданысқа байланысты ажырату және саралай білу; 5.2.1.3өз киіміне ұқыпты қарайды |
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2. киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу
|
7.2.1.1 аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігінбілу; 7.2.1.2 бас киімді күту және сақтау ережелерін білу; 7.2.1.3 бас киім атауларын білу; 7.2.1.4 бас киімді мезгілге және жағдайға қарай таңдай білу |
8.2.1.1дүкенде және базарда сатып алған кезде аяқ киімнің өлшемін және аяқ киім ақауларын білу; 8.2.1.3кең таралған тігін тігу бойынша жұмыстың кезектілігін білу; 8.2.1.4 үй жағдайындағы жүннен және синтетикалық матаданжасалғанзаттарды жуу ережелерін білу; 8.2.1.5 киім-кешек жапсырмаларындағы белгілерді анықтау; 8.2.1.6блузкалар, жейделер, шалбарларды үтіктеу ережелерін білу
|
9.2.1.1дүкенге шығып,өз өлшеміңіз бойынша киім мен аяқ киім табуып, киім мен аяқ киім сатыпалуды білу; 9.2.1.2 киіміңіздің өлшемін,сатып алу кезінде киімдегі ақаулар туралы білу; 9.2.1.3 өзіңізден және досыңыздан өзіңіздің киіміңізді өлшеуге арналған өлшемдерді ала білу; 9.2.1.4 киім сатып алған кезде сатушы-консультанттың кеңесінен сыпайы түрде бас тартуа білу 9.2.1.5киімнің қажетті заттарын таңдауға, көруге және оларды сатып алуды білу; 9.2.1.6 төсек төсеніштерін таңдауды сатып алуды, жууды, және сақтауды білу; 9.2.1.7маусымдық киімдер мен аяқ киімді сақтаудыорналастыра білу |
|
2.2Киім, аяқ киім күтімі |
5.2.2.1.киімді және аяқ киімді күте білу; 5.2.2.2киімгеұсақ жөндеу түрлерін жүргізу (түймелерді тігу); |
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2. киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу. |
7.2.2.1киімнің ерекшеліктері мен күтуіне байланысты шартты белгілерді (таңбаны) таңып білу; 7.2.2.2 кір жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін білу; 7.2.2.3 заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай білу; |
8.2.2.1 дұрыс аяқ киім таңдауға және оны сатып алуға; 8.2.2.2 нұсқау картасындағы тірегі бар таралған тігісті тігу; 8.2.2.3 жапсырманы көргеннен кейін алынған ақпаратты пайдалана отырып, жүннен және синтетикалық матадан жасалған заттарды жуа білу; 8.2.2.4блузкалар, жейделер, шалбарлардың дәйектілігі бойынша үтіктеуді білу
|
9.2.2.1 киім, аяқ киімге күнделікті күтім жасай білу; 9.2.2.2 қолмен және кір жуғыш машинада жуа, құрғата, үтіктей, әртүрлі маталарға арналған киімді сақтай білу; 9.2.2.3 кәдімгі рәміздер бойынша киімді жуу, кептіру және үтіктеу талаптарын анықтай білу; 9.2.2.4 үйде киімнен дақтарды кетіре білу; 9.2.2.5 жасалған материалына байланысты аяқ киімге күтім жасай білу |
3) 3-бөлім «Тамақтану»:
3-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
3.1 Азық-түлік өнімдері |
5.3.1.1 азық-түлік топтарын ажырата алу (көкөністер, жемістер, жидектер, сүт, ұн, ет өнімдері, балық, жармалар. Кондитерлік өнімдер тәттілер) |
6.3.1.1 азық-түліктердің сақталу мерзімін білу; 6.3.1.2 азық-түліктерді сақтау орындарына, тоңазтқышқа орналастыра білу; 6.3.1.3 дайын тағамдарды сақтау; 6.3.1.4 сапалы және бұзылған азық-түліктерді, тағамдарды анықтай білу; 6.3.1.5уақытында тамақ қалдықтарым мен бұзылған тамақтарды тастау |
7.3.1.1көкөністердің, еттің, балықтың алғашқы жылулық өндеуінің жолдарын білу; 7.3.1.2 көкөністерді қоймада, жерқоймада сақтау ережесін білу; |
8.3.1.1 өнім мақсатын білу 8.3.1.2 өнімдерді сынақтан өткізу шарттарын және мерзімін білу; 8.3.1.3 болашақта пайдалану үшін өнімдерді сатып алу, сатып алу тәсілдері туралы білу |
9.3.1.1түрлі топтардан тағамды ажырату; 9.3.1.2 (пайдалы) және бүлінген (тұтынуға жарамсыз) өнімдерді ажырату 9.3.1.3 тағамды тиісті орындарға орналастыруға; |
|
3.2 Асүй ыдыстары, техникасы |
5.3.2.1ас үйдегі ыдыстардың түрлері, құралдар мен жабдықтарды ажырата білу 5.3.2.2оларды күту және сақтау ережелерін білу; 5.3.2.3 мектептің асханасындағы дастарқанды әзірлей білу |
6.3.2.1 плитаны пайдалану; (газ, электр), оны пайдалануда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау; 6.3.2.2азық-түліктердің тоңазтқышта орналасу тәртіп ережелерін білу; 6.3.2.3 тоңазтқышты пайдаланужәне оны таза ұстау ережесін білу; 6.3.2.4 азық-түлік өнімдерін тоңазтқыш сөресіне орналастыру тәртібін білу; 6.3.2.5 асүй ыдыстарын жуу және сүрту |
7.3.2.1 таңдап алынған мәзір бойынша дастарқанды түскі асқа әзірлей білу; 7.3.2.2 асханалық аспаптарын қолдану ережелерін білу |
8.3.2.1 қамырды жасау үшін қолданылатын әдісті білу; 8.3.2.2 өнімдерді дайындаудың техникалық құралдарын білу (консервілеу кілті, темір қақпақ, нейлоннан жасалған қақпақ); 8.3.2.3 консервілеу үшін ыдыстарды стерилизациялау жолдары; |
9.3.2.1 ас үй, асхана, шай ыдысы, асхана аспаптары, ас үй аспаптары мен құралдарын, негізгі тұрмыстық ас үй құралдарын дұрыс қолдануға; 9.3.2.2 таңғы, түскі, кешкі асқа және мерекеге арналған үстелге қызмет ету 9.3.2.3тамақтанғаннан кейін үстелді жинауға ыдыстарды жууға, және тоңазытқышты жібітуге және жуу |
|
3.3 Асәзірлеу |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); псісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5. таңғы асқа үстел даярлай білу |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); псісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5. таңғы асқа үстел даярлай білу |
7.3.3.1 түскі асты дайындай білу ( жеңіл тамақ, көкөністен жасалған бірінші және екінші тағам, балық және ет тағамдары, жартылай дайын өнімдер); 7.3.3.2 түскі асқа дастарқан әзірлей білу; 7.3.3.3. суып қалған тағамдарды жылыта білу |
8.3.3.1 пеште және қыздырма пеште рецепт бойынша қамырдан (құймақ, күлше,торт)дайындауды білу; 8.3.3.2 көкөністерді, жемістерді, жидектерді сақтауды білу; 8.3.3.Аспаздық кітаптап бойынша бағдарлауды білу |
9.3.3.1ұлттық тағамдар дайындау (палау, бауырсақ, тұшпара); 9.3.3.2аспазкітабына бағдар беріп, рецепт бойынша тағамдарды дайындау; 9.3.3.3 мерекелік үстелдің мәзірін жасау |
4) 4-бөлім «Тұрғын үй»:
4-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
4.1 Тұрғын үй ғимараттарының түрлері |
5.4.1.1 баспана түрлері: жатахана, пәтерлер,жеке үйлер, пәтердегі тәртіп ережелерін білу; 5.4.1.2баспана және қосымша ғимараттарды ажырату, 5.4.1.3баспанадағы және қосымша ғимараттағы заттардың фнукцияналды қолданысынанықтау. |
6.4.1.1 жеке және көп қабатты үйлерді ажырату; 6.4.1.2. қаладағы және ауылдағыадамдартұратынтұрғын үйлерді ажырату; 6.4.1.3. ауылдағы үй құрылысының шаруашылық маңызын түсіндіру; 6.4.1.4 оның жоспары бойынша әрбір бөлменің қызметтерін сипаттау; |
7.3.1.1 киіз үй құрылысының ерекшеліктерін білу (дөңгелек, тез жиналады, жеңіл, жылы, тасымалдауға ыңғайлы); 7.3.1.2жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын білу; |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерін бағдарлай , тұрғын және қосалқы үй-жайларды ажыратып, олардың мақсатын және мазмұнын айқындауды білу; 8.4.1.3 пәтер мен үйдің үй-жайларында жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
9.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 9.4.1.2 тұрғын үй түрлерінде бағдарлауға, тұрғын үй және қосалқы үй-жайларға бөлуге, олардың мақсатын және мазмұнын анықтай алуды 9.4.1.3 пәтер мен үйдежиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
|
4.2 Үй тазалығы |
5.4.2.1 кілемді шаңсорғышпен тазалау; еденді жуу |
6.4.2.1 жиһазға күтім жасау(жылтыратылған және жылтыратылмаған жиһаз); 6.4.2.2тұрғын үйге күнделікті және апта сайын тазалық жұмыстарын жүргізу; 6.4.2.3үйдегі, пәтердегі үй жануарларын күту |
7.3.2.1 терезелерді жуа білу; 7.3.2.2 терезедегі перделерді күте білу; 7.3.2.3 жылу батареяларын күте білу (шаңдарын сүрту, жуу); 7.3.2.4 жарықшамдарды күте білу(сүрту, жуу); 7.3.2.5 тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай білу |
8.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыру; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеулерге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарында бағдарлай білу; 8.4.2.4 асүйді, жуынатын бөлмені,тазалай білу; 8.4.2.5 айналарды күте білу; 8.4.2.6 жуғыш заттарды таңдауды және сатып алуды білу |
9.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыра білу; 9.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу 9.4.2.3 косметикалық жөндеуге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарын бағдарлай білу(асүйді, жуынатын бөлмені ) тазалай білу 9.4.2.4айналарды күтуді, жуғыш заттарды таңдай және сатып ала білу таңдау және сатып алу |
5) 5-бөлім «Көлік»:
5-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
5.1 Көлік құралдарының түрлері |
5.5.1.1 жекелеме және қоғамдық көлік түрлерінің қызметі туралы білу; 5.5.1.2 қоғамдық көліктегі жолаушылардың міндеттерін білу; 5.5.1.3көлікке жолаушылардың көлікке отыру және түсу ережелерін білу; 5.5.1.4қоғамдық көліктегі адамдардың жұмысытуралы білу; |
6.5.1.1арнайы көліктердің қызметін білу; 6.5.1.2полицияның, дәрігердің,өртсөндірушінің міндеттерін білу; |
7.5.1.1 автобекеттің қызметін білу; 7.5.1.2 қала аймағындағы негізгі бағыттарды білу; 7.5.1.3 автобекеттегі қосымша қызметтерді білу; 7.5.1.4 жолаушыларға қызмет көрсететін адамдардың еңбектері туралы білу; 7.5.1.5 анықтамалыққызметінен автобустар бағыттарының кестесін білу; 7.5.1.6 автобекет кассасынан билетті сатып алу тәртібін білу; 7.5.1.7 қалааралық автокөліктің қызметі туралы білу; 7.5.1.8 қалааралық автобустардың негізгі бағыттарын білу, 7.5.1.9 жүк сақтау камерасы қызметі және оны қолдану тәртібін білу; 7.5.1.10 қала аймағы және қалааралық автобустарға отыру ережесін білу 7.5.1.11жүкі жинау және қол жүгі ерекшеліктрі |
8.5.1.1 вокзалдың негізгі қызметтері туралы білу 8.5.1.2теміржолдың жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың кәсіптері туралыбілу 8.5.1.3жолаушыларвагондарының типінжәне билеттің тиісті бағасын білу 8.5.1.4 поездардың қозғалысы, анықтама қызметі, теміржол билеттерін алу тәртібі (билет кассасында сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру) 8.5.1.5 багажды және қол жүгін багажды сақтау қоймасына жеткізу және алу тәртібі туралы білу, 8.5.1.6 теміржолдағы жол-көлік апаттарының түрлерін анықтау, төтенше жағдайларда жолаушылардың мінез-құлық тәртібін;төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білу; |
9.5.1.1әуежайдың және оның негізгі қызметтері туралы білу 9.5.1.2 әуе көлігінің жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың жұмысын түсіну; 9.5.1.3 ұшу кестесінің мақсаты туралы білу; 9.5.1.4анықтамалық қызметтің мақсатын білу; 9.5.1.5авиабилеттерді сатып алу тәртібі туралы білу (қолма-қол ақшаны сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 9.5.1.6 багажды және қол жүгі тіркеу тәртібі туралы білу; 9.5.1.7 сақтау қоймасын пайдалану тәртібі туралы білу; 9.5.1.8 терминалды және оның негізгі қызметтерін тағайындау туралы білу |
|
5.2Көлікте, жолда өзінұстау тәртібі |
5.5.2.1қолдана білу:қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін сақтау (отыру ережелерін, билет сатып алу, салондағы, көшедеге тәртіп); 5.5.2.2. автобус, трамвайды айналып өту; 5.5.2.3 жол жүру ережесін сақтау |
6.5.2.1 жол белгілерін білу; 6.5.2.2көліктен түскен кезінде жолдан өту ережесін білу; 6.5.2.3 көлікті айналып өту ережесін білу (автобус, трамвай, троллейбус); 6.5.2.4 жолда болған төтенше жағдайдың себебін білу; 6.5.2.5 төтенше жағдайдағы тәртіп ережесін білу; 6.5.2.6 арнайы көліктерді сыртынан ажырата білу; 6.5.2.7жолды көрсетілген жерлерден өте білу; 6.5.2.8 көліктен түскенде дұрыс айналып өтуді білу; 6.5.2.9 жол апаты жағдайында өзін өзі ұстай білу; |
7.5.2.1 қала аймағындағы, қалааралық көлікте сапарға жүруде жөн таба білу; 7.5.2.2 автобекет ғимаратында жөн таба білу 7.5.2.3автобустар бағыты кестесі бойынша жөн таба білу, мүмкіндігінше автобекеттегі анықтамалық және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 7.5.2.4 билет сатып ала білу (мүмкіндігіне қарай); 7.5.2.5 жүкті және қол жүгін жинай білу; 7.5.2.6 жүк сақтау камерасы қызметін қолдана білу |
8.5.2.1 теміржол вокзалының ғимаратында, поезд кестесінде (мүмкіндігіне қарай) бағдарлай алудыбілу; 8.5.2.2 Вокзалдыңанықтамалық және әртүрлі қызметтерін пайдалана алу, билетті сатып алуға тапсырыс беруді білу 8.5.2.багажды және қол жүгін жинай білу, багажды және қол жүктіжинау үшін сақтау бөлмесін қолданыңыз, сақтау бөлмесін қолдана білу |
9.5.2.1 әуежай мен әуежай ғимаратында арнайы таңбалар мен ақпараттық тақталар арқылы бағдарлай білу; 9.5.2.2 әуе кемесінің ұшу кестесін бағдарлай білу; 9.5.2.3 әуежай мен әуежай терминалының анықтамалық қызметтерін және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу 9.5.2.4 әуе арқылы саяхат жасау процесіне бейімделе білу |
|
5.3 Қала бойыншақозғалыс бағыты |
5.5.3.1мектептің орналасуын, өзінің тұратын ауданының негізгі бағыттарын бағдарлай білу |
6.5.3.1 қоғамдық көлікпен қатынас жасау; (қала ішінде, мектепке қатынау)(маршрут, көлік түрлері) |
7.5.3.1 қоғамдық көлікте жүруді іске асыру ( қалалық, мектепке бару, секцияға) (бағыт, көлік түрлері) |
8.5.3.11 қалалық көлікте сапарға шығу (мектепке бару (маршрут, көлік түрлерi) туралы білу |
9.5.3.1 қоғамдық көлікте (қалалық, қала маңындағы, қалааралық) саяхаттау ережелерін білу және оларды пайдалана алу; 9.5.3.2 негізгі жергілікті көліктік бағыттарда жүре алу, такси қызметтерін пайдалана алу |
6) 6-бөлім «Отбасы»:
6-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
6.1 Отбасы құрамы |
5.6.1.1. отбасы мүшелерінатау (фамилиясы, аты, әкесінің аты, жас мөлшері); |
6.6.1.1 өзінің жақын туысқандарының фамилиясы, есімін, әкесінің атын,білу; 6.6.1.2. туысқандық қатынастардыатай білу; |
7.6.1.1 өзінің, жақын туыстардың, немере қарындас- ағаларының фамилиясы, атын, әкесінің атын білу; 7.6.1.2 олардың туысқандық дәрежелерін атай білу |
8.6.1.1 жақын туыстарды достар мен таныстардан ажыратабілу; |
9.6.1.1 өзінің атын және отбасы мүшелеренің аттарын атай алу әкесі, анасы, бауыры, апкесі, атасы, әжесі;отбасындағы өзінің әлеуметтік рөлін білу; (қыз немесе ұл, немере немесе немере қыз, бауыр, әпке) |
|
6.2Отбасылық қарым-қатынастар |
5.6.2.1 отбасындағы үлкендерге сыйластықпен қарайбілу 5.6.2.2тұрмыстаға отбасы мүшелерінің міндеттерін анықтай білу; 5.6.2.3отбасындағы салт-дәстүрлері анықтай білу; 5.6.2.4. отбасының үлкендеріне құрметпен қарау,қазақ халқының дәртіүрлері бойыншаотбасы үлкеніне ізеттілік көрсету. |
6.6.2.1үй шаруашылығынақолдан келетін көмек көрсету 6.6.2.2. отбасы мүшелер арасындағы үй шаруашылығына байланысты міндеттерінің бөлінуін білу; 6.6.2.3. отбасы мүшелерінің еңбегін құрметтеу; |
7.6.2.1 күнделікті үйдегі міндеттерді орындай білу; 7.6.2.2 отбасы мүшелеріне қамқорлық жасай білу; 7.6.2.3 отбасын құру, отбасылық қарым- қатынас мәдениеті, отбасылық дәстүрлерді үйрену сұрақтары бойынша хабардар болу; 7.6.2.4 ақшалай қаражат бюджетінің құрамдас бөліктерін анықтай білу ( кіріс және шығыс); 7.6.2.5 отбасы кіріс көздерін, шығыс негіздерін анықтау; 7.6.2.6 отбасылық бюджетті жоспарлай білу (күнделікті, айлық шығысты жоспарлау) |
8.6.2.1 отбасының кіші және кәрі мүшелеріне қамқорлық жасауды білу; 8.6.2.3 отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 8.6.2.4 отбасылық бюджетті жоспарлай білу. |
9.6.1.1 өзін және өзінің отбасы мүшелерін: атасы, анасы, ағасы, әпкесі және әжесінатай білу; 9.6.1.2 отбасындағы өзіңіздің әлеуметтік рөліңізді (ұлыңыз немесе қызыңыз, немере не немере, ағаңыз, апайыңыз) анықтай білу; |
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматтарының құжаттары |
5.6.3.1 құжаттарды атау,баланың жеке куәлігі(туу туралы куәлік) |
6.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік); 6.6.3.2 азаматтың жеке куәләндіруге байланысты негізгі құжаттарды білу (жеке сәйкестендіру нөмірін , жеке куәлік) |
7.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік, жеке куәлік); 7.6.3.2 жеке сәйкестендіру нөмірін білу |
8.6.3.1Қазақстан Республикасының азаматының негізгі құжаттарын бағдарлай білу (туу туралы куәлік, паспорт, білім туралы куәлік) |
9.6.2.1 үй шаруашылығын басқаруға, отбасы мүшелеріне қамқорлық жасауға белсенді қатысу, 9.6.2.2 Отбасылық бюджетті жоспарлай: отбасы табысының айлық мөлшерін анықтай, шығыстарды жоспарлай білу; 9.6.2.3 отбасындағы балаларға күтім жасаудың негізгі түрлерін орындау (монша, киім-кешек, тамақтандыру); 9.6.2.4 отбасы мүшелерінің арасында күнделікті өмірдегі міндеттерді бөлуді бағдарлай білу; 9.6.2.5 отбасылық демалыс ұйымдастыру, отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 9.6.2.6 мерекелерде құттықтай ала білу; 9.6.2.7 қонақтарды шақыру және қабылдау; |
7) 7-бөлім «Мерекелер мен салтанатты жиындар»
7-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
Мерекелерге дайындық және өткізу, сыйлықтар мен базарлықтарды безендіру |
5.7.1.1 туған күнге бөлмені безендіру; 5.7.1.2мерекелік дастарқанды дайындай білу; 5.7.1.3туған күн иесіне сыйлықты таңдап алу және оны ұсыну ережесін білу; 5.7.1.4өз қолдарымен шағын сыйлықтар дайындау. |
5.7.1.1негізгі мемлекеттік мерекелерді, олардың аталу күнін білу; 5.7.1.2Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелер күніне ғимаратты безендіре білу; 5.7.1.3 мерекелік дастарқанды даялау реті; 5.7.1.4әжелерге, аналарға, әпкелерге, құрбыларға өз қолдарымен шағын сыйлықтарды жасай білу; |
7.7.1.1 әртүрлі халықтың діни мерекелерін: Рождество, Пасха, Масленица, Құрбан –Байрам, Ораза-Айт туралы білу 7.7.1.2діни мерекелерді мерекелеу дәстүрлерін білу; 7.7.1.3 әртүрлі халықтың дәстүрлі тағамдарының дайындалу жолдарын білу; |
8.7.1.1. жерлеу рәсімініңерекшеліктерін білу 8.7.1.2 рәсімге қатысушылардың мінез-құлық тәртібін 8.7.1.3 киінуге қабілеті бола білу |
9.7.1.1 әртүрлі елдердің дәстүрлеріндегі үйлену тойы; 9.7.1.2 мерейтойлар,айтулы күндер, зейнеткерлікке шығу үшін; 9.7.1.3қазақ халқының ұлттық дәстүрлерібойыншаәртүрлі іс-шараларды өткізу(«Бесік той», «Тұсау кесу тойы», «Сүндет той», «Тілашар»); 9.7.1.4 үйлену тойларын, мерейтойларды, қазақ ұлттық салт-жораларын дайындау және өткізу ерекшеліктері |
|
7.2. Құттықтау |
5.7.2.1 туған күн иесіне құттықтау сөздерін дайындау 5.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақхалқыныңмақал-мәтелдерін білу |
5.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 5.7.2.2құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
7.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру 7.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 7.7.2.3 қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
8.7.2.1көңіл айту сөздерінбілдіру |
9.7.2.1 құттықтау нысандары мен шараға сыйлықтар таңдау ережесін білу |
8) 8-бөлім «Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары»:
8-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
8.1 Сауда кәсіпорындары |
5.8.1.1 оқылған дүкен түрлерін, дүкен бөлімшелерін ажырату, 5.8.1.2 тауар түрлерін бағдарлау; 5.8.1.3 дүкеннен керекті тауарды табу, сатушыныңкөмегімен және өзне қызмет көрсету арқылы тауарды сатып алу; |
6.8.1.1 сауда кәсіпорындарының жөнін білу: ірі маркет, супемаркет, шағын маркет; 6.8.1.2кезекте өзін-өзі ұсау әдебін білу; |
7.8.1.1 сауда кәсіпорындарының әр алуан сұрыптамасына қарай қызметін білу (әмбебап,мамандандырылған); 7.8.1.2 өнеркәсіп тауарлары дүкені қызметін, тауарларды сатып алу тәртібін білу; 7.8.1.3 өнеркәсіп тауарлары дүкеніндегі кейбір бөлімдердің сұрыптамасын; жеке тауарлардың бағасын білу; 7.8.1.4 өнеркәсіп тауарлары дүкенінен тауарларды сатып алу; 7.8.1.5 сатып алған тауарлардың бағасын санай білу; 7.8.1.6 дүкендегі тәртіп ережесін білу |
8.8.1.1 «Сауда үйі» ұғымын білу; 8.8.1.2 сауда үйіндегі тауарлар түрлерініңерекшеліктерін білу; 8.8.1.3 сауда үйінің жұмыс кестесін білу; 8.8.1.4 қажетті тауарларды таңдай біу; |
9.8.1.1әмбебап, арнайы дүкендерде, базарларда, киосктерде сатып алуды жүзеге асыруға; 9.8.1.2 тауарлардың қаптамасындағы жазулардан жарамдылық мерзімі, қызмет ету мерзімі, тауарды өндіруші туралыанықтай білу; |
|
8.2 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
5.8.2.1 ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу |
6.8.2.1. ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу; 6.8.2.2. мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
7.8.2.1 ТКШ кіретін кәсіпорындар құрамын білу (электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, газбен жабдықтау, жылумен жабдықтау,кәріз жүйесі, лифт шаруашылығы); 7.8.2.2 ТКШ қызметіне арнайы жерлердетөленетін төлемдердіңтәртібін білу; 7.8.2.3 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
8.8.2.1тұрғын үй-коммуналдық қызметтерге ақы төлеу қажеттілігін түсіне білу. |
9.8.2.1 әр түрлі кәсіпорындар мен мекемелердің көрсететін қызметтерін бағдарлау; 9.8.2.2 үй басқармасы ұсынатын қызмет түрлерін бағдарлау, жұмысқа орналасуға өтініш беру; |
|
8.3 Қаржылық кәсіпорындар |
5.8.3.1 банктың дербес қаржы кәсіпорны екенін білу |
6.8.3.1 терминалдың фуникцианалдық қызметінебайланысты ажырату және білу; |
7.8.3.1 коммуналдық қызметке, телефонға, электр қуатына ақы төлеу; 7.8.3.2 нақты ақшамен және банк карточкасымен төлемақы жүргізе білу; 7.8.3.3 банкоматты, терминалды пайдалану; |
8.8.3.1 ломбард туралы тәуелсіз қаржылық кәсіпорын ретінде білу |
9.8.3.1салық түрлерін білу; 9.8.3.2 салықтарды алудың мақсатын біледі |
|
8.4 Кәсіпорынның тұрмыстық қызметтері |
5.8.4.1 жөндеу шеберханаларының түрлері, оның қызметі, жөндеушеберханаларын қолдану ережелерін білу |
6.8.4.1.фотоателье қызметін білу; 6.8.4.2. фотоателье қызметін пайдалана білу; |
7.8.4.1 киім тігетін ателье, киім жөндейтін шеберханақызметін пайдалану; |
8.8.4.1 шаштараз қызметтері, құрғақ тазалау, кір жуу, жалға беру қызметтерін білу; |
9.8.4.1 тұрғылықты жердегі ең жақын кәсіпорындар мен халыққа қызмет көрсету секторы мекемелерінің орналасқан жеріне бағдарлау; 9.8.4.2шаштараз қызметтерін, кірді құрғақ тазалауды, поштаны, жинақ кассаларын, жөндеу цехтарын, жалға беру қызметін, фото студияны, тігін фабрикасын пайдалануға; |
|
8.5Кәсіпорынның байланыс құралдар |
5.8.5.1пошта туралы оның қызметі, пошталық тапсырыстардың жіберу түрлерін білу |
6.8.5.1 үй, ұялы телефондарды қолдана білу, байланыс қызметінің төлем ақысын төлеу; |
7.8.5.1 посылка, бандерольдар жіберу; |
8.8.5.1 газет, журналдарға жазылуды рәсімдеу; ақша аударымдарын жүзеге асыру; |
9.8.5.1телефонды пайдалану мүмкіндігін білу; 9.8.5.2 авариялық-құтқару қызметтеріне,өрт сөндіру, полиция, жедел жәрдемге телефон шала білу 9.8.5.3 таксиді телефон шақыра білу |
|
8.6 Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
5.8.6.1 театр, кинотеатр, мұражайлардың қызметі туралы білу |
6.8.6.1 қоғамдық орындарда тәртіп ережелерін сақтау; |
7.8.6.1 спорт мекемелерінде тәртіп ережелерін сақтау; |
8.8.6.1 театрға бару этикетін сақтау; |
9.8.6.1асхана, кафе қызметін пайдалану; 9.8.6.2 үстел басындаәңгімелесу тақырыбын таңдай білу |
39. Әрбір бөлімше үшін білім алушылардың икемдері мен дағдылары анықталған. Аталған дағдылар мен икемдерді игеру деңгейі сабақтағы оқу қызметтерін бағалау үшін қарастырылады.
40. Жедел мақсат қою мұғалімге білім алушының танымдық процесін басқаруға, материалды игертудің қадамдық бақылауын жүзеге асыруға, оқыту процесін жекелендіруге мүмкіндік береді.
41. Осы Бағдарламажеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарынегізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.
42. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
Жеңіл ақыл-ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін«Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылғн мазмұндағы оқу бағдарламасына қосымша
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары
үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспары
1) 5-сынып:
1-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқу мақсаттары |
|
|
1-тоқсан |
|
||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1Киімдер, аяқ киімдер және бас киімдер түрлері |
5.2.1.1 киімжәне бас киімдер түрлерін, олардың мерзім бойынша қолданысын білу; 5.2.1.2 киімдерді қолданысқа байланысты ажырату және саралай білу; 5.2.1.3өз киіміне ұқыпты қарайды; |
|
|
2.2 Киімді және аяқ киімді күту |
5.2.2.1.киімді және аяқ киімді күте білу; 5.2.2.2киімгеұсақ жөндеу түрлерін жүргізу (түймелерді тігу); |
|
|
|
4.Тұрғын үй
|
4.1Тұрғын үйтүрлері
|
5.4.1.1 баспана түрлері: жатахана, пәтерлер,жеке үйлер,пәтердегі тәртіп ережелерін білу; 5.4.1.2баспана және қосымша ғимараттарды ажырату, 5.4.1.3баспанадағы және қосымша ғимараттағы заттардың функцияналды қолданысынанықтау. |
|
|
4.2 Тұрғын үйді тазарту |
5.4.2.1 кілемді шаңсорғышпен тазалау; еденді жуу; |
|
|
|
2-тоқсан |
|
||
|
6.Отбасы |
6.1 Отбасы мүшелері |
5.6.1.1 отбасы мүшелерінатау (фамилиясы, аты, әкесінің аты, жас мөлшері); |
|
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
5.6.2.1 отбасындағы үлкендерге сыйластықпен қарай білу 5.6.2.2тұрмыстаға отбасы мүшелерінің міндеттерін анықтай білу; 5.6.2.3отбасындағы салт-дәстүрлері анықтай білу; 5.6.2.4 отбасының үлкендеріне құрметпен қарау,қазақ халқының дәртіүрлері бойыншаотбасы үлкеніне ізеттілік көрсету. |
|
|
|
6.3. Қазақстан Респубикасының азаматының құжаттары |
5.6.3.1 құжаттарды атау,баланың жеке куәлігі(туу туралы куәлік) |
|
|
|
3-тоқсан |
|||
|
7 Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары
|
7.1Саудакәсіпорындары |
5.7.1.1оқылған дүкен түрлерін, дүкен бөлімшелерін ажырату, 5.7.1.2 тауар түрлерін бағдарлау; 5.7.1.3дүкеннен керекті тауарды табу, сатушыныңкөмегімен және өзне қызмет көрсету арқылы тауарды сатып алу; |
|
|
7.2. Кәсіпорын ТКШ |
5.7.2.1 ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу |
|
|
|
7.3. Қаржылық кәсіпорындар |
5.7.3.1 банктың дербес қаржы кәсіпорны екенін білу |
|
|
|
7.4. Тұрмыс қызметі кәсіпорны |
5.7.4.1 жөндеу шеберханаларының түрлері, оның қызметі, жөндеушеберханаларын қолдану ережелерін білу |
|
|
|
7.5. Байланыс кәсіпорындар |
5.7.5.1пошта туралы оның қызметі, пошталық тапсырыстардың жіберу түрлерін білу |
|
|
|
7.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындар |
5.7.6.1 театр, кинотеатр, мұражайлардың қызметі туралы білу |
|
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
5.5.1.1 жекелеме және қоғамдық көлік түрлерінің қызметі туралыбілу; 5.5.1.2 қоғамдық көліктегі жолаушылардың міндеттерін білу; 5.5.1.3көлікке жолаушылардың көлікке отыру және түсу ережелерін білу; 5.5.1.4қоғамдық көліктегі адамдардың жұмысытуралы білу; |
|
|
5.2. Көлікте және жолда жүру тәртібі |
5.5.2.1қолдана білу:қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін сақтау (отыру ережелерін, билет сатып алу, салондағы, көшедеге тәртіп); 5.5.2.2 автобус, трамвайды айналып өту; 5.5.2.3 жол жүру ережесін сақтау |
|
|
|
5.3. Қала бойынша жүру бағыттары |
5.5.3.1мектептің орналасуын, өзінің тұратын ауданының негізгі бағыттарын бағдарлай білу |
|
|
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1.Мерекелерге дайындық және өткізу,базарлықтар сыйлықтарды әсемдеу. |
5.7.1.1 туған күнге бөлмені безендіру; 5.7.1.2мерекелік дастарқанды дайындай білу; 5.7.1.3туған күн иесіне сыйлықты таңдап алу және оны ұсыну ережесін білу; 5.7.1.4өз қолдарымен шағын сыйлықтар дайындау. |
|
|
7.2. Құттықтаулар |
5.7.2.1 туған күн иесіне құттықтау сөздерін дайындау 5.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақхалқыныңмақал-мәтелдерін білу |
|
|
|
4-тоқсан |
|||
|
3.Тамақтану |
3.1 Азық- түліктер |
5.3.1.1оқылған азық-түліктер топтарын ажырата білу (көкөністер, жемістер, жидектер, сүт, ұнан жасалған, ет, балық тағамдары, дән дақылдары, кондитерлік өнімдер, тәттілер) |
|
|
3. Ас үйжәне асханалық ыдыстар, техника
|
5.3.2.1ас үйдегі ыдыстардың түрлері, құралдар мен жабдықтарды ажырата білу, 5.3.2.2оларды күту және сақтау ережелерін білу; 5.3.2.3 мектептің асханасындағы дастарқанды әзірлей білу |
|
|
|
3.3 Ас даярлау |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); пісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5 таңғы асқа үстел даярлай білу |
|
|
|
1. Денсаулық |
1.1. Дене тазалығы
|
5.1.1.1гигиеналық құралдарды қолдана білу; 5.1.1.2гигиеналық құралдардың маңызын білу; 5.1.1.3қолдана білу: дененің, шаштың тазалығын өз бетіменқадағалау 5.1.1.4қажетті гигиеналық процедураларды орындай білу |
|
|
1.2 Медициналықкөмек |
5.1.2.1жарақаттану кезінде, мұрыннан қан кетуде, кішігрім кесіп алуда, тырналғанда, соғып алуда, жәндіктер (ара, маса)шаққанда алғашқы медициналық көмекті көрсете білу |
|
|
6-сынып:
2-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
||
|
1-тоқсан |
||||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері
|
6.2.1.1 мерзім бойынша киімдердібілу; 6.2.1.2 жыл мезгілдеріне байланысты киілетін киімдерді таңдай алуы; 6.2.1.3 мерзім аралықкиімдерді дайындап, шкафтарда сақтауды білу; |
||
|
2.2 Киімді, аяқ киімді күту
|
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2 киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3 жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу |
|||
|
3. Тұрғын үй
|
3.1Тұрғын үй түрлері |
6.4.1.1 жеке және көп қабатты үйлерді ажырату; 6.4.1.2 қаладағы және ауылдағыадамдартұратынтұрғын үйлерді ажырату; 6.4.1.3 ауылдағы үй құрылысының шаруашылық маңызын түсіндіру; 6.4.1.4 оның жоспары бойынша әрбір бөлменің қызметтерін сипаттау; |
||
|
3.2 Тұрғын үйді жинау |
6.4.2.1 жиһазға күтім жасау(жылтыратылған және жылтыратылмаған жиһаз); 6.4.2.2тұрғын үйге күнделікті және апта сайын тазалық жұмыстарын жүргізу; 6.4.2.3үйдегі, пәтердегі үй жануарларын күту; |
|||
|
2-тоқсан |
||||
|
6. Отбасы
|
6.1 Отбасы мүшелері |
6.6.1.1 өзінің жақын туысқандарының фамилиясын, есімін, әкесінің атын,білу; 6.6.1.2. туысқандық қатынастардыатай білу; |
||
|
6.2 Отбасылық қарым- қатынас |
6.6.2.1үй шаруашылығынақолдан келетін көмек көрсету, 6.6.2.2 отбасы мүшелер арасындағы үй шаруашылығына байланысты міндеттерінің бөлінуін білу; 6.6.2.3 отбасы мүшелерінің еңбегін құрметтеу; |
|||
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
6.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау ( туу туралы куәлік); 6.6.3.2 азаматтың жеке куәләндіруге байланысты негізгі құжаттарды білу (жеке сәйкестендіру нөмірін, жеке куәлік) |
||
|
3-тоқсан |
||||
|
7.Кәсіпорындар, мекемелер, байланыс құралдары
|
7.1.Сауда кәсіпорындары |
6.7.1.1 сауда кәсіпорындарының жөнін білу: ірі маркет, супемаркет, шағын маркет; 6.7.1.2кезекте өзін-өзі ұсау әдебін білу; |
||
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
6.8.2.1. ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу; 6.8.2.2 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
|||
|
8.3.Қаржы кәсіпорындары |
6.8.3.1.терминалдың фуникцианалдық қызметінебайланысты ажырату және білу; |
|||
|
8.4Кәсіпорнның тұрмыстыққызметі |
6.8.4.1 фотоателье қызметін білу; 6.8.4.2 фотоателье қызметін пайдалана білу; |
|||
|
8.5.Байланыс құралдары кәсіпорны |
6.8.5.1 үй, ұялы телефондарды қолдана білу, байланыс қызметінің төлем ақысын төлеу; |
|||
|
8.6.Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
6.8.6.1 қоғамдық орындарда тәртіп ережелерін сақтау; |
|||
|
5. Көлік , көше |
5.Көлік түрлері |
6.5.1.1арнайы көліктердің қызметін білу; 6.5.1.2полицияның, дәрігердің,өртсөндірушінің міндеттерін білу; |
||
|
5.2 Көліктегі және жолдағы тәртіп |
6.5.2.1 жол белгілерін білу; 6.5.2.2көліктен түскен кезінде жолдан өту ережесін білу; 6.5.2.3 көлікті айналып өту ережесін білу (автобус, трамвай, троллейбус) ; 6.5.2.4 жолда болған төтенше жағдайдың себебін білу; 6.5.2.5 төтенше жағдайдағы тәртіп ережесін білу; 6.5.2.6 арнайы көліктерді сыртынан ажырата білу; 6.5.2.7жолды көрсетілген жерлерден өте білу; 6.5.2.8 көліктен түскенде дұрыс айналып өтуді білу; 6.5.2.9 жол апаты жағдайында өзін өзі ұстай білу; |
|||
|
5.3. Қала бойынша қозғалысбағыты |
6.5.3.1 қоғамдық көлікпен қатынас жасау; (қала ішінде, мектепке қатынау)(маршрут, көлік түрлері) |
|||
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1. Мерекелерге дайындалу және өткізу,сыйлықтарды,базарлықты безендіру |
6.7.1.1 негізгі мемлекеттік мерекелерді, олардың аталу күнін білу; 6.7.1.2Қазастан Республикасының мемлекеттік мерекелер күніне ғимаратты безендіре білу; 6.7.1.3 мерекелік дастарқанды даялау реті; 6.7.1.4әжелерге, аналарға, әпкелерге, құрбыларға өз қолдарымен шағын сыйлықтарды жасай білу; |
||
|
7.2.Құттықтаулар |
6.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 6.7.2.2құттықтау сөздерін айта білу; 6.7.2.3қазақ халқының мақал-мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу; |
|||
|
4-тоқсан |
||||
|
3. Тағам |
3.1. Азық- түліктер |
6.3.1.1 азық-түліктердің сақталу мерзімін білу; 6.3.1.2 азық-түліктерді сақтау орындарына, тоңазтқышқа орналастыра білу; 6.3.1.3 дайын тағамдарды сақтау; 6.3.1.4 сапалы және бұзылған азық-түліктерді, тағамдарды анықтай білу; 6.3.1.5уақытында тамақ қалдықтарым мен бұзылған тамақтарды тастау; |
||
|
3.2.Асхана және ас үй ыдыстары, техника
|
6.3.2.1 плитаны пайдалану; (газ, электр), оны пайдалануда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау; 6.3.2.2.азық-түліктердің тоңазтқышта орналасу тәртіп ережелерін білу; 6.3.2.3.тоңазтқышты пайдаланужәне оны таза ұстау ережесін білу; 6.3.2.4 азық-түлік өнімдерін тоңазтқыш сөресіне орналастыру тәртібін білу; 6.3.2.5. асүй ыдыстарын жуу және сүрту; |
|||
|
3.3. Асәзірлеу |
6.3.3.1 жылы жағдайларда ас дайындау(макарон пісіру, сүтке жіне суға ботқа пісіру, картоп пісіру,оны езу); 6.3.3.2 қайнатылған көкөністерден винегрет салатын дайындай білу; 6.3.3.3.рецепт бойынша салат дайындай білу; 6.3.3.4.кешкі асқа мәзір бойыншадастарқанәзірлеу; |
|||
|
1.Денсаулық |
1.1. Денетазалығы |
6.1.1.1.шашты күту (жуу, фенмен кептіру, қарапайым шаш үлгісін жасау); 6.1.1.2шаш күтіміне арналған құралдарды таңдау және сатып алу; 6.1.1.3қолдарды, аяқтарды күту ережелерін білу; 6.1.1.4уақытылытырнақтарды алудыбілу; |
||
|
1.2. Медициналықкөмек |
6.1.2.1 үйдегі дәріқобдишасы туралы білу; 6.1.2.2.үйдегі дәріқобдишасыныңсақталу жерлерін білу; 6.1.2.3. үйдегі дәріқобдишасының қолдану қауіпсіздігін сақтау және білу. |
|||
3) 7-сынып:
3-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері
|
7.2.1.1 аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігінбілу; 7.2.1.2 бас киімді күту және сақтау ережелерін білу; 7.2.1.3 бас киім атауларын білу; 7.2.1.4 бас киімді мезгілге және жағдайға қарай таңдай білу; |
|
2.2 Киімді, аяқ киімді күту
|
7.2.2.1 киімнің ерекшеліктері мен күтуіне байланысты шартты белгілерді (таңбаны) таңып білу; 7.2.2.2 кір жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін білу; 7.2.2.3 заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай білу; |
|
|
3. Тұрғын үй
|
3.1 Тұрғынүй түрлері
|
7.3.1.1 киіз үй құрылысының ерекшеліктерін білу (дөңгелек, тез жиналады, жеңіл, жылы, тасымалдауға ыңғайлы); 7.3.1.2жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын білу; |
|
3.2 Тұрғын үйді жинау
|
7.3.2.1 терезелерді жуа білу; 7.3.2.2 терезедегі перделерді күте білу; 7.3.2.3 жылу батареяларын күте білу (шаңдарын сүрту, жуу); 7.3.2.4 жарықшамдарды күте білу(сүрту, жуу); 7.3.2.5 тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай білу; |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6. Отбасы
|
6.1 Отбасы мүшелері |
7.6.1.1 өзінің, жақын туыстардың, немере қарындас- ағаларының фамилиясын, атын, әкесінің атын білу; 7.6.1.2 олардың туысқандық дәрежелерін атай білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым- қатынас |
7.6.2.1 күнделікті үйдегі міндеттерді орындай білу; 7.6.2.2 отбасы мүшелеріне қамқорлық жасай білу; 7.6.2.3 отбасын құру, отбасылық қарым- қатынас мәдениеті, отбасылық дәстүрлерді үйрену сұрақтары бойынша хабардар болу; 7.6.2.4 ақшалай қаражат бюджетінің құрамдас бөліктерін анықтай білу ( кіріс және шығыс); 7.6.2.5 отбасы кіріс көздерін, шығыс негіздерін анықтау; 7.6.2.6 отбасылық бюджетті жоспарлай білу (күнделікті, айлық шығысты жоспарлау) |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
7.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік, жеке куәлік); 7.6.3.2 жеке сәйкестендіру нөмірін білу |
|
|
3-тоқсан |
||
|
8.Кәсіпорындар, мекемелер, байланыс құралдары
|
8.1. Сауда кәсіпорындары
|
7.8.1.1 сауда кәсіпорындарының әр алуан сұрыптамасына қарай қызметін білу (әмбебап,мамандандырылған); 7.8.1.2 өнеркәсіп тауарлары дүкені қызметін, тауарларды сатып алу тәртібін білу; 7.8.1.3 өнеркәсіп тауарлары дүкеніндегі кейбір бөлімдердің сұрыптамасын; жеке тауарлардың бағасын білу; 7.8.1.4 өнеркәсіп тауарлары дүкенінен тауарларды сатып алу; 7.8.1.5 сатып алған тауарлардың бағасын санай білу; 7.8.1.6 дүкендегі тәртіп ережесін білу |
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары
|
7.8.2.1 ТКШ кіретін кәсіпорындар құрамын білу (электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, газбен жабдықтау, жылумен жабдықтау,кәріз жүйесі, лифт шаруашылығы); 7.8.2.2 ТКШ қызметіне арнайы жерлерде төленетін төлемдердің тәртібін білу; 7.8.2.3 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
|
|
8.3.Қаржы кәсіпорындары
|
7.8.3.1. коммуналдық қызметке, телефонға, электр қуатына ақы төлеу; 7.8.3.2 нақты ақшамен және банк карточкасымен төлемақы жүргізе білу; 7.8.3.3 банкоматты, терминалды пайдалану; |
|
|
8.4 Кәсіпорын тұрмыс қызметі |
7.8.4.1 киім тігетін ателье, киім жөндейтін шеберхана қызметін пайдалану; |
|
|
8.5.Байланыс құралдары кәсіпорны |
7.8.5.1 посылка, бандерольдар жіберу; |
|
|
8.6.Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
7.8.6.1 спорт мекемелерінде тәртіп ережелерін сақтау; |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
7.5.1.1 автобекеттің қызметін білу; 7.5.1.2 қала аймағындағы негізгі бағыттарды білу; 7.5.1.3 автобекеттегі қосымша қызметтерді білу; 7.5.1.4 жолаушыларға қызмет көрсететін адамдардың еңбектері туралы білу; 7.5.1.5 анықтамалық қызметінен автобустар бағыттарының кестесін білу; 7.5.1.6 автобекет кассасынан билетті сатып алу тәртібін білу; 7.5.1.7 қалааралық автокөліктің қызметі туралы білу; 7.5.1.8 қалааралық автобустардың негізгі бағыттарын білу, 7.5.1.9 жүк сақтау камерасы қызметі және оны қолдану тәртібін білу; 7.5.1.10 қала аймағы және қалааралық автобустарға отыру ережесін білу: 7.5.1.11жүкті жинау және қол жүгі ерекшеліктері |
|
5.2. Көліктегі және жолдағы тәртіп |
7.5.2.1қала аймағындағы, қалааралық көлікте сапарға жүруде жөн таба білу; 7.5.2.2 автобекет ғимаратында жөн таба білу 7.5.2.3 автобустар бағыты кестесі бойынша жөн таба білу. мүмкіндігінше автобекеттегі анықтамалық және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 7.5.2.4 билет сатып ала білу (мүмкіндігіне қарай); 7.5.2.5 жүкті және қол жүгін жинай білу; 7.5.2.6 жүк сақтау камерасы қызметін қолдана білу |
|
|
5.3.Қала бойынша қозғалу бағыты |
7.5.3.1 қоғамдық көлікте жүруді іске асыру ( қалалық, мектепке бару, секцияға) ( бағыт, көлік түрлері) |
|
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1. Мерекелерге дайындалу және өткізу,сыйлықтарды,базарлықты безендіру |
7.7.1.1 әртүрлі халықтың діни мерекелерін: Рождество, Пасха, Масленица, Құрбан –Байрам, Ораза-Айт туралы білу; 7.7.1.2 діни мерекелерді мерекелеу дәстүрлерін білу; 7.7.1.3 әртүрлі халықтың дәстүрлі тағамдарының дайындалу жолдарын білу; |
|
7.2. Құттықтау |
7.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 7.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 7.7.2.3 қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тағам |
3.1. Азық- түліктер |
7.3.1.1 көкөністердің, еттің, балықтың алғашқы жылулық өндеуінің жолдарын білу; 7.3.1.2 көкөністерді қоймада, жерқоймада сақтау ережесін білу; |
|
3.2.Асхана және ас үй ыдыстары, техника
|
7.3.2.1 таңдап алынған мәзір бойынша дастарқанды түскі асқа әзірлей білу; 7.3.2.2 асханалық аспаптарын қолдану ережелерін білу; |
|
|
3.3. Ас әзірлеу |
7.3.3.1 түскі асты дайындай білу (жеңіл тамақ, көкөністен жасалған бірінші және екінші тағам, балық және ет тағамдары, жартылай дайын өнімдер); 7.3.3.2 түскі асқа дастарқан әзірлей білу; 7.3.3.3. суып қалған тағамдарды жылыта білу; |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене тазалығы
|
7.1.1.1 шашты күту, жуу, шашты күтуге арналған құралдарды пайдалану ержелерін білу; 7.1.1.2 жеке және интимді гигиеналар ережелерін сақтау және білу; 7.1.1.3 іш киімдерді жуа білу, 7.1.1.4 ваннаға , душқа жуыну мезгілін білу; 7.1.1.5 қарапайым шашты сәндеу үлгілерін жасай білу, 7.1.1.6 бет терісін күте білу; |
|
1.2 Медициналық көмек |
7.1.2.1 дәріхана қызметін, жақын дәріхананың орналасу жерін, дәрі- дәрмекті сатып алу ережесін; дәріхананы тауып алу, дәріханашымен диалогқа түсе білу |
|
4) 8-сынып:
4-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
3. Тұрғын үй |
3.1 Тұрғын үй түрлері |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерін бағдарлай , тұрғын және қосалқы үй-жайларды ажыратып, олардың мақсатын және мазмұнын айқындауды білу; 8.4.1.3 пәтер мен үйдің үй-жайларында жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу |
|
3.2 Тұрғын үйді жинау |
8.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыру; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеулерге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарында бағдарлай білу; 8.4.2.4 асүйді, жуынатын бөлмені, тазалай білу; 8.4.2.5 айналарды күте білу; 8.4.2.6 жуғыш заттарды таңдауды және сатып алуды білу |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6. Отбасы |
6.1 Отбасы құрамы |
8.6.1.1 жақын туыстарды достар мен таныстардан ажырата білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
8.6.2.1 отбасының кіші және кәрі мүшелеріне қамқорлық жасауды білу; 8.6.2.3 отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 8.6.2.4 отбасылық бюджетті жоспарлай білу |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
8.6.3.1 Қазақстан Республикасының азаматының негізгі құжаттарын бағдарлай білу (туу туралы куәлік, паспорт, білім туралы куәлік) |
|
|
3-тоқсан |
||
|
7.Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары |
8.1Сауда кәсіпорындары |
8.8.1.1 «Сауда үйі» ұғымын білу; 8.8.1.2 сауда үйіндегі тауарлар түрлерінің ерекшеліктерін білу; 8.8.1.3 сауда үйінің жұмыс кестесін білу; 8.8.1.4 қажетті тауарларды таңдай білу; |
|
7.2.Коммуналдық шаруашылық кәсіпорындары |
8.7.2.1 тұрғын үй-коммуналдық қызметтерге ақы төлеу қажеттілігін түсіне білу |
|
|
7.3.Қаржылық кәсіпорындары |
8.7.3.1 ломбард туралы тәуелсіз қаржылық кәсіпорын ретінде білу |
|
|
7.4. Тұрмыстық қызмет көрсетуші кәсіпорындары |
8.7.4.1 шаштараз қызметтері, құрғақ тазалау, кір жуу, жалға беру қызметтерін білу; |
|
|
7.5. Байланыс құралдарының кәсіпорындары |
8.7.5.1 ақша аударымдарын жүзеге асырады;ақша аударымдарын жүзеге асырады; о |
|
|
7.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
8.7.6.1 театрға бару кезінде этикетті сақтай білу; |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік құралдарының түрлері |
8.5.1.1 вокзалдың негізгі қызметтері туралы білу; 8.5.1.2 теміржолдың жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың кәсіптері туралы білу; 8.5.1.3жолаушыларвагондарының типін және билеттің тиісті бағасын білу; 8.5.1.4 поездардың қозғалысы, анықтама қызметі, теміржол билеттерін алу тәртібі (билет кассасында сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 8.5.1.5 багажды және қол жүгін багажды сақтау қоймасына жеткізу және алу тәртібі туралы білу; 8.5.1.6 теміржолдағы жол-көлік апаттарының түрлерін анықтау, төтенше жағдайларда жолаушылардың мінез-құлық тәртібін;төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білу; |
|
5.2. Көліктегі және жолдағы жүріс-тұрыс |
8.5.2.1 теміржол вокзалының ғимаратында, поезд кестесінде (мүмкіндігіне қарай) бағдарлай алудыбілу; 8.5.2.2 вокзалдың анықтамалық және қызметтерін пайдалана алу, билетті сатып алуға тапсырыс беруді білу; 8.5.2.3 багажды және қол жүгін жинай білу, багажды және қол жүкті жинау үшін сақтау бөлмесін қолданыңыз, сақтау бөлмесін қолдана білу |
|
|
5.3. Қаланың ішіндегі қозғалыс бағыттары |
8.5.3.11 қалалық көлікте сапарға шығу (мектепке бару (маршрут, көлік түрлерi) туралы білу |
|
|
7. Мерекелер мен салтанатты жиындар |
7.1. Мерекеге дайындық және өткізу, сыйлықтарды, кәдісыйды рәсімдеу |
8.7.1.1. жерлеу рәсімінің ерекшеліктерін білу; 8.7.1.2 рәсімге қатысушылардың мінез-құлық тәртібін; 8.7.1.3 киінуге қабілеті бола білу |
|
7.2. Құттықтау |
8.7.2.1 көңіл айту сөздерін білдіру |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тамақтану |
3.1. Азық-түлік |
8.3.1.1. өнім мақсатын білу; 8.3.1.2 өнімдерді сынақтан өткізу шарттарын және мерзімін білу; 8.3.1.3 болашақта пайдалану үшін өнімдерді сатып алу, сатып алу тәсілдері туралы білу |
|
3.2.Ас үй мен асханалық ыдыстар, техника |
8.3.2.1 қамырды жасау үшін қолданылатын әдісті білу; 8.3.2.2 өнімдерді дайындаудың техникалық құралдарын білу (консервілеу кілті, темір қақпақ, нейлоннан жасалған қақпақ); 8.3.2.3 консервілеу үшін ыдыстарды стерилизациялау жолдары; |
|
|
3.3. Тағамды дайындау |
8.3.3.1 пеште және қыздырма пеште рецепт бойынша қамырдан (құймақ, күлше,торт)дайындауды білу; 8.3.3.2 көкөністерді, жемістерді, жидектерді сақтауды білу; 8.3.3.аспаздық кітаптап бойынша бағдарлауды білу |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене гигиенасы |
8.1.1.1 денсаулықты сақтау және көтермелеу үшін дене шынықтыру мен спорттың маңыздылығын білу; 8.1.1.2 табиғи күштердің (күн, ауа және су) денсаулыққа пайдасын түсіну; 8.1.1.3 біртіндеп және жүйелі жаттығу принциптерін білу |
|
1.2 Медициналық көмек |
8.1.2.1 медициналық мекемелерге (емхана, аурухана, жедел жәрдем қызметі) бағыт беру, өз қызметтерін пайдалану ережелерін білу; 8.1.2.2 дәрігерге үйден қоңырау шалуға, дәрігерге өзіңіздің денсаулығыңыз туралы хабарлауға, үйдегі науқасқа қамқорлық жасай білу; 8.1.2.3күйік, аяз, күн өту, улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
|
5) 9 сынып:
5-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
2. Киім және аяқ киім |
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері |
9.2.1.1дүкенге шығып,өз өлшеміңіз бойынша киім мен аяқ киім табуып, киім мен аяқ киім сатыпалуды білу; 9.2.1.2 киіміңіздің өлшемін ,сатып алу кезінде киімдегі ақаулар туралы білу; 9.2.1.3 өзіңізден және досыңыздан өзіңіздің киіміңізді өлшеуге арналған өлшемдерді ала білу; 9.2.1.4 киім сатып алған кезде сатушы-консультанттың кеңесінен сыпайы түрде бас тартуа білу; 9.2.1.5 киімнің қажетті заттарын таңдауға, көруге және оларды сатып алуды білу; 9.2.1.6 төсек төсеніштерін таңдауды сатып алуды, жууды, және сақтауды білу; 9.2.1.7 маусымдық киімдер мен аяқ киімді сақтауды орналастыра білу |
|
2.2 Киім, аяқ киімге күтім жасау |
9.2.2.1 киім, аяқ киімге күнделікті күтім жасай білу; 9.2.2.2 қолмен және кір жуғыш машинада жуа, құрғата, үтіктей, әртүрлі маталарға арналған киімді сақтай білу; 9.2.2.3 кәдімгі рәміздер бойынша киімді жуу, кептіру және үтіктеу талаптарын анықтай білу; 9.2.2.4 үйде киімнен дақтарды кетіре білу; 9.2.2.5 жасалған материалына байланысты аяқ киімге күтім жасай білу |
|
|
3. Тұрғын үй |
3.1 Тұрғын үй түрлері |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерінде бағдарлауға, тұрғын үй және қосалқы үй-жайларға бөлуге, олардың мақсатын және мазмұнын анықтай алу; 8.4.1.3 пәтер мен үйде жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
|
3.2 Тұрғын үйді тазалау |
8.4.2.11пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыра білу; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеуге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарын бағдарлай білу; (асүйді, жуынатын бөлмені) тазалай білу; 8.4.2.4 айналарды күтуді, жуғыш заттарды таңдай және сатып ала білу |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6.Отбасы |
6.1 Отбасы құрамы |
9.6.1.1 өзін және өзінің отбасы мүшелерін: атасы, анасы, ағасы, әпкесі және әжесін атай білу; 9.6.1.2 отбасындағы өзіңіздің әлеуметтік рөліңізді (ұлыңыз немесе қызыңыз, немере не немере, ағаңыз, апайыңыз) анықтай білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
9.6.2.1 үй шаруашылығын басқаруға, отбасы мүшелеріне қамқорлық жасауға белсенді қатысу; 9.6.2.2 отбасылық бюджетті жоспарлай: отбасы табысының айлық мөлшерін анықтай, шығыстарды жоспарлай білу; 9.6.2.3 отбасындағы балаларға күтім жасаудың негізгі түрлерін орындау (монша, киім-кешек, тамақтандыру); 9.6.2. отбасы мүшелерінің арасында күнделікті өмірдегі міндеттерді бөлуді бағдарлай білу; 9.6.2.5 отбасылық демалыс ұйымдастыру, отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 9.6.2.6 мерекелерде құттықтай ала білу; 9.6.2.7 қонақтарды шақыру және қабылдау; |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
9.6.3.1төлқұжатта, негізгі деректерде (серия, нөмір, жеке нөмір, төлқұжатта берген және кім берген ) оларды бағдарлап жазып алу; 9.6.3.2 жұмысқа қабылдауға арналған құжаттарды жинақтап, рәсімдеу |
|
|
3-тоқсан |
||
|
8.Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары |
8.1 Сауда кәсіпорындары |
9.8.1.1әмбебап, арнайы дүкендерде, базарларда, киосктерде сатып алуды жүзеге асыруға; 9.8.1.2 тауарлардың қаптамасындағы жазулардан жарамдылық мерзімі, қызмет ету мерзімі, тауарды өндіруші туралы анықтай білу; |
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
9.8.2.1 әр түрлі кәсіпорындар мен мекемелердің көрсететін қызметтерін бағдарлау; 9.8.2.2 үй басқармасы ұсынатын қызмет түрлерін бағдарлау, жұмысқа орналасуға өтініш беру; |
|
|
8.3. Қаржылық кәсіпорындары |
9.8.3.1салық түрлерін білу; 9.8.3.2 салықтарды алудың мақсатын біледі |
|
|
8.4. Тұрмыстық қызмет көрсетуші кәсіпорындары |
9.8.4.1 тұрғылықты жердегі ең жақын кәсіпорындар мен халыққа қызмет көрсету секторы мекемелерінің орналасқан жеріне бағдарлау; 9.8.4.2 шаштараз қызметтерін, кірді құрғақ тазалауды, поштаны, жинақ кассаларын, жөндеу цехтарын, жалға беру қызметін, фото студияны, тігін фабрикасын пайдалануға; |
|
|
8.5. Байланыс құралдарының кәсіпорындары |
9.8.5.1телефонды пайдалану мүмкіндігін білу; 9.8.5.2 авариялық-құтқару қызметтеріне,өрт сөндіру, полиция, жедел жәрдемге телефон шала білу: 9.8.5.3 таксиді телефон шақыра білу |
|
|
8.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
9.8.6.1 асхана, кафе қызметін пайдалану; 9.8.6.2 үстел басында әңгімелесу тақырыбын таңдай білу |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
9.5.1.1әуежайдың және оның негізгі қызметтері туралы білу; 9.5.1.2 әуе көлігінің жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың жұмысын түсіну; 9.5.1.3 ұшу кестесінің мақсаты туралы білу; 9.5.1.4занықтамалық қызметтің мақсатын білу; 9.5.1.5авиабилеттерді сатып алу тәртібі туралы білу (қолма-қол ақшаны сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 9.5.1.6 багажды және қол жүгі тіркеу тәртібі туралы білу; 9.5.1.7 сақтау қоймасын пайдалану тәртібі туралы білу; 9.5.1.8 терминалды және оның негізгі қызметтерін тағайындау туралы білу |
|
5.2 Көліктегі және жолдағы жүріс- тұрыс |
9.5.2.1 әуежай мен әуежай ғимаратында арнайы таңбалар мен ақпараттық тақталар арқылы бағдарлай білу; 9.5.2.2 әуе кемесінің ұшу кестесін бағдарлай білу; 9.5.2.3 әуежай мен әуежай терминалының анықтамалық қызметтерін және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 9.5.2.4 әуе арқылы саяхат жасау процесіне бейімделе білу |
|
|
5.3.. Қаланың айналасындағы қозғалыс бағыттары |
9.5.3.1 қоғамдық көлікте (қалалық, қала маңындағы, қалааралық) саяхаттау ережелерін білу және оларды пайдалана алу; 9.5.3.2 негізгі жергілікті көліктік бағыттарда жүре алу, такси қызметтерін пайдалана алу |
|
|
7. Мерекелер, салтанатты жиындар |
7.1. Мерекеге дайындық және өткізу, сыйлықтарды, кәдісыйды рәсімдеу |
9.7.1.1 әртүрлі елдердің дәстүрлеріндегі үйлену тойы; 9.7.1.2 мерейтойлар,айтулы күндер, зейнеткерлікке шығу үшін; 9.7.1.3 қазақ халқының ұлттық дәстүрлері бойыншаәртүрлі іс-шараларды өткізу(«Бесік той», «Тұсау кесу тойы», «Сүндет той», «Тілашар»); 9.7.1.4 үйлену тойларын, мерейтойларды, қазақ ұлттық салт-жораларын дайындау және өткізу ерекшеліктері; |
|
7.2. Құттықтаулар |
9.7.2.1 құттықтау нысандары мен шараға сыйлықтар таңдау ережесін біліңіз |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тамақтану |
3.1. Азық- түлік |
9.3.1.1түрлі топтардан тағамды ажырату; 9.3.1.2 (пайдалы) және бүлінген (тұтынуға жарамсыз) өнімдерді ажырату; 9.3.1.3тағамды тиісті орындарға орналастыруға; |
|
3.2.Ас үй мен асханалық ыдыстар, техника |
9.3.2.1 ас үй, асхана, шай ыдысы, асхана аспаптары, ас үй аспаптары мен құралдарын, негізгі тұрмыстық ас үй құралдарын дұрыс қолдануға; 9.3.2.2 таңғы, түскі, кешкі асқа және мерекеге арналған үстелге қызмет ету; 9.3.2.3 тамақтанғаннан кейін үстелді жинауға ыдыстарды жууға, және тоңазытқышты жібітуге және жууға |
|
|
3.3. Тағамды дайындау |
9.3.3.1 ұлттық тағамдар дайындау (палау, бауырсақ, тұшпара); 9.3.3.2 аспазкітабына бағдар беріп, рецепт бойынша тағамдарды дайындау; 9.3.3.3 мерекелік үстелдің мәзірін жасауға;составлять меню праздничного стола; |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене гигиенасы |
9.1.1.1.өз бетімендененің,шашының тазалығына көңіл бөлу; 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиена өнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
|
1.2 Медициналық көмек |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
|
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
ЕБҚ 5 сынып
ЕБҚ 5 сынып
18
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2018 жылғы 20
қыркүйектегі
№ 469 бұйрығына 88-қосымша
Қазақстан
Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына 528 -қосымша
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналғаннегізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін«Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылғанүлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1.Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған үлгілік оқу бағдарламасы(бұдан әрі – Бағдарлама) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.
2. «Әлеуметтік тұрмыстық бағдарлау» (бұдан әрі - ӘТБ) пәнінің мақсаты жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың әр түрлі тұрмыстық және әлеуметтік жағдайларда белсенді және дербес болуға ықпал ететін арнайы әлеуметтік-бейімдеушілік біліктер мен дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
3. Оқу пәнінің міндеттері:
1) білім алушылардың тұрмыстық еңбектік дағдыларын қалыптастыру;
2) білім алушыларды әртүрлі кәсіпорындар мен мекемелерде бағдарлауға (сауда, тұрмыстық қызмет, байланыс, мәдениет, медициналық көмек), ондағы қызмет түрлерін пайдалана білудің қарапайым дағдыларын үйрету;
3) жақын және танымайтын орта адамдарымен қарапайым түрде тұрмыстық қатынас орнату;
4) психофизикалық даму кемшіліктерін түзеуге ықпал ету; сөздікті байыту және жүйелендіру; диалог пен монологты ауызша сөйлеудедамыту.
2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер
4. ӘТБ бойынша оқу процестерін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы педагогиканың принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады:
1) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды дайындау және дамыту ерекшеліктері мен ерекшеліктеріне қойылатын білім беру жүйесінің бейімділік қағидасы;
2) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудағы түзеу-дамыту бағыт олардың мүмкіндіктері мен білім алудағы айрықша қажеттіліктеріне байланысты оқыту қызметтері мен арнайы әдістерімен қамтамасыздандырылады;
3) оқытудың әлеуметтік-бейімдік бағыттары тұлғаның әлеуметтік бейімделмеуінің алдын алады немесе оны азайтады. Білім алушыларға әлеуметтік өмірге қажетті дағдыларды, мінез-құлықтарының әлеуметтік нормаларын игерту бойынша арнайы жұмыстар қарастырылады;
4) білім берудегі әрекеттік тәсіл ақыл-ой кемістігі барбілім алушыларды тұлғалық тұрғыдан дамыту ерекшелігіне байланысты білім беру құрылымы мен оның негізгі заңдылықтарын ашатын психологиялық ғылымның теоретикалық ережелеріне негізделеді. Және де ол ақыл-ой қалықтығы жеңіл тұлғаны дамыту оларға қолжетімді қызметті ұйымдастыру сипатымен анықталады (пәндік-тәжірибелік және оқу);
5) оқытудың тәжірибелік бағыты зерттелетін материал мен білім алушының тәжірибелік қызметі арасында тығыз байланыс орнатуды, тәжірибелік-бағыттық тапсырмаларды шешуге арналғанбастапқы мәнге ие білім мен біліктерді қалыптастыруды қарастырады;
6) жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың оқытудағы дифференциалды және жекелей тәсіл бағдарлама мазмұнын игеру мүмкіндігінің әртектелігімен, оқу материалдарын игеру кезінде көрінетін вариативті типологиялық ерекшеліктердің болуымен көрінеді, ол алынған білім, дағды мен икемдерге ықпал етеді. Ақыл-ойы кемістігі барбілім алушыларға арналған білім беру процесі типологиялық топтардың негізінде жүзеге асады (В.В. Воронкова бойынша). Әрбір типологиялық топтар үшін педагог балалардың мүмкіндіктеріне байланысты олардың күрделілігі мен көлемін есепке ала отырып оқу материалдарын дайындайды. Осымен оқыту жұмыстарының қарқыны, білім алушылардың дербестілік деңгейі, оқыту әдістері мен тәсілдері түрленіп отырады.Білім алушыларды топтарға шартты түрде бөліну. Дифференциалдытәсіл оқытуды жекелендірумен толығады;
7) оқу-танымдық және
тәжірибелік қызметке арнайы педагогикалық жетекшілік ету
қажеттілігі танымдылық белсенділіктің төмен болуына, ойлаудың
сараптамалық және жалпылама қызметтердің әлсіздігіне негізделеді.
Ақыл-ойы қалық білім алушылардың дербес оқу-танымдық қызметтері,
әсіресе
3 және 4 типологиялық топтар үшін қиын болған жағдайда педагог оқу
тапсырмаларын сәтті орындауды қамтамасыз ету үшін білім алушы
қызметінің жетілмеген компоненттерінің қызметтерін өзіне алады.
Педагог ақыл-ойкемістігі барбілім алушының жалпы даму заңдылықтарын
біле отырып сыныптың әрбір білім алушысының танымдық
мүмкіндіктерін, оқытудың арнайы әдістемесін ұйымдастырады және
білім алушылардың оқу-танымдық қызметтерін
бағыттайды.
5. Педагогикалық тәсілдерді жүзеге асыру оқытудың әртүрлі стратегияларын пайдалануды қарастырады:
1) мұғалім мен білім алушы арасындағы сенімділік атмосферасын құру;
2) әрбір білім алушының пікірін тыңдау;
3) білім алушының танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес әрекет ету түрлері және жіті таңдалынып алынған тапсырмалардың көмегімен оқытуды дамыту және ынталандыру;
4) білім алушыға түсінікті тілдегі мысалдармен мәселелерді шешу стратегияларын үлгілеу;
5) білім алушының жекелей ерекшеліктерін есепке ала отырып дифференциалды тапсырмаларды құрау;
6) барлық сынып жұмысы мен білім алушының топтық, жекелей әрекеттерін ұйымдастыру.
6. Жекелей қарқында даму құқығын тану принципі әрбір баланың жекелей ерекшеліктерін сақтауға мүмкіндік береді. Бұл принципті ұстану бала дамуын ұдайы зерделеп отыруды қарастырады, мақсаты оны оқытудың жекелей бағдарламаларының мазмұнын анықтау.
7. Педагогтың өзбетімен мазмұнды, әдісті, түр, дидактикалық құралдарды білім алушылардың жекелей мүмкіндіктерін, білімдерін және тұлғалық жетістіктерінің мониторингін таңдау принципі.
8.Білім алушылардың заттық және әлеуметтік дағдыларын дамытуда тиісті мектептік ортаны жасау принципі:
1) білімдері мен дағдыларын өздері қолданатын жағдайға мүмкіндігінше жақын қалыптастыру. Бұл білімдері мен дағдыларын жаңа жағдайларда қолдану қиындық тудырумен байланысты;
2) кеңістікті, әртүрлі өмірлік жағдайлардың көрінісіне, заттық орта мезгілімен білім алушылардың қажеттіліктеріне қарай өзгеріп отырады;
3) жайлы әлеуметтік-тұрмыстық және заттық-дамытушылық орта мектепте жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жасын және физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып құрылады.
9. Мектептегі білім алудың күнделікті әрекеттернінің кешенді сипатының принципі оқу жоспарының бірнеше пәндік салаларының интеграциялық мазмұнын қабылдауды қарастырады, бұл мектепте оқу кезеңінде пәнсіз оқыту идеясын іске асырады. Сабақтар Бағдарламаның мазмұнын қолдана отырып, білім алушылардың жалпы дамуына бағытталған (қарым-қатынастық, қимылдық, сөйлеу тілдік, сенсорлық).
10. Оқыту-тәрбиелеу процесіндегі әлеуметтік бағыт принципі. Оқыту және тәрбиелеу ортасы шарасыз шектетілгендіктен, барынша білім алушылардың ерекшелігіне қарай бейімделгендіктен, сонымен қатар қалыпты дамып келе жатқан серіктестерімен араласуға мүмкіндік бермейтіндіктен, баланы күрделі әлеуметтік ортаға қосатын әлеуметтендіру шараларын жүргізу талап етіледі:
1) кезең-кезеңмен және біртіндеп білім алушының мүмкіндігіне сай өмірлік тәжірибесін және әлеуметтік қарым-қатынасын дамыту;
2) қоғамға жанын жараламай енгізу үшін,төзімді және қолайлы орта құру. Осы мақсатта мектептің жүйелі жұмысы баланың отбасымен және қоғаммен болу қарастырылады.
11. ӘТБ пәнін оқыту процесінде білім алушыларда ақпараттық-технологияларды қолдану дағдыларын дамыту үшін жағдайлар жасалады. ӘТБ пәнін оқыту процесінде ақпараттық-технологияларды қолдану мыналардан тұрады:
1) шынайы өмірлік ситуациялардағы еліктемелер, сондай-ақ оларды ары қарай түсіну үшін аталмыш ситуацияларды зерделеу үшін компьютерлік үлгілерді қолдану;
2) тәжірибелік тапсырмаларды шешуге арналған аудио-, видео материалдарды өңдеу, кескіндеме, кестелерді, мәтіндерді өңдеу үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды пайдалану;
3) тәжірибелік тапсырмаларды шешу кезіндегі ақпараттық-коммуникациялық технология құралдарын пайдаланудың шығармашылық әдістері;
4) белгілі бір тақырып бойынша топпен жұмыс жасауға мүмкіндік беретін электронды құралдар көмегімен материалдарды жинақтау және тәжірибе алмасу;
5) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дербес қолдана алу дағдылары;
6) аудитория мен мақсаттарды анықтау үшін әртүрлі ақпарат көздерінен материалдарды іріктеуді қосатын коммуникациялық дағдыларды дамыту;
7) электронды оқулықтарды пайдалану.
12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың сабақта белсенділігі мен өзбетімен жұмысты дамытатын негізгі шара түрлері:
1) тірі және өлі табиғатты және әдеуметтік өмірдің құбылысын бақылау;
2) заттық-тәжрібиелік әрекет;
3) ойын әрекеті және ойын қызметі;
4) тұрмыстық-еңбектік қызмет;
5) әлеуметтік-тұрмыстық қызмет.
13. ӘТБ пәнінде педагогикалық іс-шараларыбілім алушының жеке белсенділігін дамытуға бағытталған.
14. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың оқу материалдарын игеру нәтижелерін бағалау нормалары бағдарламада ұсынылған мақсатқа негізделген және білім алушыларың оқу жетістіктерін бағалау және тексеруді ұйыдастыр кезіндегі ортақ тәсілдерді жүзеге асыруға бағытталған.
15. Ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалау құралдарымен жүзеге асады. Бағдарламаны игеру нәтижелері сабақ барысында тікелей мұғалім арқылы бағаланады. Ақыл-ойы кем білім алушылармен жұмыс жасаудың негізі саналатын«диагностика және түзеу-дамыту жұмыстарының бірлестігі» арнайы педагогиканың қағидасына сүйене отырып педагогтар бақылаушы бағалау қызметтерін жүзеге асырады.
16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі барбілім алушыларды оқыту нәтижесін бағалау ағымдық (сабақ барысындағы), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде жүзеге асады.
17. Ағымдық бақылау сабақтағы білім алушылардың әрекеттеріне бақылау жасау, тәжірибелік және өзіндік жұмыстарға талдау жасау, қызметтің ұжымдық түрлері көмегімен жүзеге асады. Оның нәтижелері сабақ карточкаларына тіркеледі (сабақтың ақпараттық картасы, сабақ конспектісі). Сабаққа бақылау жасау оқу процесінің сапасын қамтамасыздандыру үшін педагогпен қолданылатын оқыту әдістері мен мазмұнын түзету мақсатында жүргізіледі. Мүндай бақылау сондай-ақ ынталандырушы және білім алушыларға қатысты тәрбиелік сипатқа ие.
18. Кезеңдік бақылау бағдарламалық тақырыптары, бөлімдерді зерделегеннен кейін жүргізіледі. Оның нәтижелері курс тақырыптары бойынша білім алушы жетістіктерінің картасында көрінеді.Әртүрлі типологиялық топтарда оқитын белгілі бір тақырып негізіндегі оқу материалдарын зерделеу нәтижелері бірдей болмайды. 1-типологиялық топ білім алушылары (В.В. Воронкова бойынша) оқу материалдарын игеруді білімді қолану деңгейінде көрсете алады.2-типологиялық топ білім алушылары игеруді тақырыптың негізгі мазмұнын түсінумен көрсетеді. 3-типологиялық топ білім алушылары материалды тек танитын болады және өздерінің білімін өзекті ету үшін мұғалімнің көмегіне қажет етеді. 4-типологиялық топ білім алушылары олардың жетістіктерін бағалау жүзеге асатын жеке бағдарламалар бойынша оқиды.
19. Қорытынды бақылау тоқсанның, жылдың аяғында жүргізіледі. Педагогтармен міндетті түрде білім алушы жетістіктерінің жиынтық карталарында тіркелінетін оқу жылы ағымында бақылауға алынған әрбір сынып білім алушыларының дамуы мен жетістігінің қарқыны сарапталынады.
20. Бағалау процесінің көмегімен педагогтармен алынған ақпарат дағдылар мен икемдерді игеру кезінде пайда болған қиындықтарға дер кезінде және уақытында бейімделуге мүмкіндік береді. Педагог мұнда білім алушыларға көмек көрсету тәсілдері мен мазмұнын негіздеп анықтайды.
21. Сипаттамалы бағалау тек даму мен оқытудың деңгейін ғана емес, сонымен қатар оқуышымен жұмыс жасаудың келесі қадамдарын анықтайды. Сипаттамалы бағалау мектеп білім алушыларының баламалық өзін-өзі бағалауын қалыптастыру мүмкіндігін береді. Мұнда білім алушы жетістіктерін бір-бірімен салыстыруға жол жоқ. Білім алушы жетістіктерін салыстыру оның алдыңғы жетістіктерімен байланысты болады. Ақыл-ойкемістігі бар білім алушыларға қатысты білім сапасы мен жетістіктерінің пайызын анықтау дұрыс емес.
22. Жеңіл ақыл-ойкемістігі барбілім алушылардың жетістіктерін сыни тұрғыдан бағалау педагогтардың бағалау қызметінің обьективтілігін қамтамасыз етеді.
23. ӘТБ пәнін оқу барысында курстың тәжірибелік бағыты мақсатты түрде күшейтіледі. Рөлдік ойындар арқылы бекіту, тәжірибелік тапсырмаларды орындау, мәселелік тапсырмаларды шешу, өмірлік ситуацияларды талқылау, экскурсия жәнекездесу-сабақтарды ұсыну арқылы оқу материалының үлкен бөлігі қарастырылады. Бұл білім алушыларда қоғамдық нормалар мен құндылықтар, білік, білімге негізделетін қажетті әлеуметтік құзырлықтарды қалыптастыруға ықпал етеді.
24. ӘТБ пәнін оқыту процесінде келесі пәндермен пәнаралық байланыстар орнатылады:
1) қазақ тілі. Тұжырымдарды, ұсыныстарды, ойды дұрыс жеткізуде қазақ тілінің ережелерін қолдану;
2) математика. Есептеуіш және өлшеуіш дағдыларын пайдалануды талап ететін өмірлік ситуацияларды пайдалану;
3) Қазақстан тарихы. Қазақ халықының дәстүрі, тұрмысын көрсететін жағдаяттарды пайдалану.
25. Сабақтар қажетті жабдықтармен жарақтандырылған арнайы кабинетте жүргізіледі.
3-тарау. «Әлеуметтік тұрмыстық бағдарлау» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
26. ӘТБ пәнініңоқу жүктемесі:
1) 5-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
2) 6-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
3) 7-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
4) 8-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;
5) 9-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.
27. ӘТБ оқу пәнінің мазмұны келесі бөлімдерді қамтиды:
1) 1-бөлім «Денсаулық»;
2)2-бөлім «Киім, аяқ киім»;
3) 3-бөлім «Тамақтану»;
4)4-бөлім «Тұрғын үй»;
5) 5-бөлім «Көлік, көше»;
6) 6-бөлім «Отбасы»;
7) 7-бөлім «Мерекелер, салтанатты жиындар»;
8)8-бөлім «Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары».
28.«Денсаулық» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) жеке бас тазалығы;
2) медициналық көмек.
29. «Киім, аяқ киім» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) киім, аяқ киім , бас киім түрлері;
2) киімді, аяқ киімді күту.
30. «Тамақтану» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)азық –түлік;
2) ас үй, асхана ыдыстары, техника;
3) тамақ дайындау.
31. «Тұрғын үй»бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) тұрғын үй түрлері;
2) тұрғын үйді жинау.
32. «Көлік, көше» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)көліктердің түрлері;
2)көліктегі және жолдағы жүріс-тұрыс;
3)қала ішіндегі жүру бағыттары.
33. «Отбасы» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) отбасы құрамы;
2)отбасылыққарым-қатынас;
3) Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары.
34. «Мерекелер, салтанатты жиындар» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1) мерекелерді дайындау және өткізу, сыйлықтар мен кәде сыйларды рәсімдеу;
3) құттықтаулар.
35. «Кәсіпорындар, мекемелер» бөлімі келесі бөлімшелерді қамтиды:
1)сауда кәсіпорыны;
2) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының (бұдан әрі – ТКШ) кәсіпорындары;
3) қаржы кәсіпорындары;
4) тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорыны;
5) байланыс құралдары кәсіпорыны;
6) мәдени ошақтары, демалыс орындары.
36. ӘТБ оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) денсаулық: жеке гигиена, өнімдер мен заттар арқылы гигиеналық шаралар; алғашқы көмек көрсету, медициналық мекемелерде бағдарлау;
2)киім, аяқ киім: киімдер мен аяқ киімдердің түрлері, оның қолданылуы, күнделікті күту мен сақтау ережесі; маталардыңтүрлерінен жасалған заттарды жөндеу және жуу жұмыстары; әртүрліаяқ киімдердің күту жұмыстары; ді.
3) тамақтану: азық-түліктің әртүрлі өнім топтары;олардың сақталу мерзімінің ережелері мен шарттары; ас үйдіңқұрылысы, ас және асхана ыдыстары бойынша бағдарлау; пешті пайдалану дағдысы және ең қарапайым тағамдарды мәзірлер мен рецептілер арқылы дайындау; тамақ қабылдау ережелері;
4) тұрғын үй: баспана түрлері; тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімдері; тұрғын үй мен қосалқы үй-жай түрлерінажыратылуы; үйлер мен пәтерлерде жиһаздарды тиімдіорналасуы; әртүрліжөндеу, жинау жұмыстары;
5) көліктер, көше: қоғалдық және жеке көліктерді тағайындаутуралы білімдер; ондағы тәртіп ережелері; автобекеттің, теміржол көлігінің және әуежайдың тағайындалған пунктері; қалалық көліктің түрлері;
6) отбасы: отбасы мүшелері; қалыптасқанотбасылық дәстүрлер; өзара қарым-қатынасты бағдарлау; отбасылық қордың құрылуы; Қазақстан Республикасы азаматының негізгі құжаттары туралы ілімдер;
7) мерекелер мен салтанатты жиындар: әр түрлі халықтардың дәстүрлері бойынша мерекелер мен салтанатты жиындар, мемлекеттік, діни, салт- дәстүрлерге арналған мерекелердідаярлау мен жүргізу дағдылары;
8) кәсіпорындар, мекемелер: дүкендердің түрлері және ондағы тауарлар туралы білімдер; әмбебап және арнайы дүкендерде, базарларда тұтыну; кәсіпорындарда, пошталарда, мәдени ошақтары және демалыс орындарындатұрмыстыққызмет көрсетуді пайдалану.
4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі
37. Бағдарламаның мақсаты кодпен берілген. Кодта бірінші сан сыныпты білдіреді, екігші және үшінші сан – бағдарламаның бөлімін және бөлімшесін, төртінші сан- оқыту мақсатының нөмірін көрсетеді. Мысалы, кодта 6.2.1.4: «6» - сынып, «2.1» - бөлімшелер, «4» - оқыту мақсатының нөмірі.
38. Оқыту мақсаттары бойынша күтілетін нәтижелер:
1) 1-бөлім «Денсаулық»:
1-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
1.1Жеке бас тазалығы |
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
5.1.1.1гигиеналық құралдарды қолдана білу; 5.1.1.2гигиеналық құралдардың маңызын білу; 5.1.1.3қолдана білу: дененің, шаштың тазалығын өз бетіменқадағалау 5.1.1.4қажетті гигиеналық процедураларды орындай білу; |
6.1.1.1 шашты күту (жуу, фенмен кептіру, қарапайым шаш үлгісін жасау); 6.1.1.2шаш күтіміне арналған құралдарды таңдау және сатып алу; 6.1.1.3қолдарды, аяқтарды күту ережелерін білу; 6.1.1.4уақытылы тырнақтарды алуды білу , |
7.1.1.1 шашты күту, жуу, шашты күтуге арналған құралдарды пайдалану ержелерін білу; 7.1.1.2жеке және интимді гигиеналар ережелерін сақтау және білу; 7.1.1.3 іш киімдерді жуа білу, 7.1.1.4 ваннаға , душқажуыну мезгілін білу; білу; |
9.1.1.1өз бетімендененің,шашыныңтазалығына көңіл бөлу 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиенаөнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
9.1.1.1өз бетімендененің,шашыныңтазалығына көңіл бөлу 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиена өнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
|
|
1.2Медициналық көмек |
5.1.2.1 жәндік (маса, аралар) шаққан кезде көгеру, тырналған, жарақаттанған кезде алғышқы медициналық көмек көрсету) |
6.1.2.1 үйдегі дәрі қобдишасы туралы білу;
6.1.2.2.үйдегі дәрі қобдишасының сақталу жерлерін білу; 6.1.2.3. үйдегі дәр қобдишасының қолдану қауіпсіздігін сақтау және білу.
|
7.1.2.1дәріхана қызметін, жақын дәріхананың орналасу жерін, дәрі- дәрмекті сатып алу ережесін; дәріхананы тауып алу, дәріханашымен диалогқа түсе білу |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
2) 2-бөлім «Киім. Аяқ киім»:
2-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
2.1 Киім, аяқ киім, бас киім түрлері |
5.2.1.1 киімжәне бас киімдер түрлерін, олардың мерзім бойынша қолданысын білу; 5.2.1.2 киімдерді қолданысқа байланысты ажырату және саралай білу; 5.2.1.3өз киіміне ұқыпты қарайды |
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2. киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу
|
7.2.1.1 аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігінбілу; 7.2.1.2 бас киімді күту және сақтау ережелерін білу; 7.2.1.3 бас киім атауларын білу; 7.2.1.4 бас киімді мезгілге және жағдайға қарай таңдай білу |
8.2.1.1дүкенде және базарда сатып алған кезде аяқ киімнің өлшемін және аяқ киім ақауларын білу; 8.2.1.3кең таралған тігін тігу бойынша жұмыстың кезектілігін білу; 8.2.1.4 үй жағдайындағы жүннен және синтетикалық матаданжасалғанзаттарды жуу ережелерін білу; 8.2.1.5 киім-кешек жапсырмаларындағы белгілерді анықтау; 8.2.1.6блузкалар, жейделер, шалбарларды үтіктеу ережелерін білу
|
9.2.1.1дүкенге шығып,өз өлшеміңіз бойынша киім мен аяқ киім табуып, киім мен аяқ киім сатыпалуды білу; 9.2.1.2 киіміңіздің өлшемін,сатып алу кезінде киімдегі ақаулар туралы білу; 9.2.1.3 өзіңізден және досыңыздан өзіңіздің киіміңізді өлшеуге арналған өлшемдерді ала білу; 9.2.1.4 киім сатып алған кезде сатушы-консультанттың кеңесінен сыпайы түрде бас тартуа білу 9.2.1.5киімнің қажетті заттарын таңдауға, көруге және оларды сатып алуды білу; 9.2.1.6 төсек төсеніштерін таңдауды сатып алуды, жууды, және сақтауды білу; 9.2.1.7маусымдық киімдер мен аяқ киімді сақтаудыорналастыра білу |
|
2.2Киім, аяқ киім күтімі |
5.2.2.1.киімді және аяқ киімді күте білу; 5.2.2.2киімгеұсақ жөндеу түрлерін жүргізу (түймелерді тігу); |
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2. киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу. |
7.2.2.1киімнің ерекшеліктері мен күтуіне байланысты шартты белгілерді (таңбаны) таңып білу; 7.2.2.2 кір жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін білу; 7.2.2.3 заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай білу; |
8.2.2.1 дұрыс аяқ киім таңдауға және оны сатып алуға; 8.2.2.2 нұсқау картасындағы тірегі бар таралған тігісті тігу; 8.2.2.3 жапсырманы көргеннен кейін алынған ақпаратты пайдалана отырып, жүннен және синтетикалық матадан жасалған заттарды жуа білу; 8.2.2.4блузкалар, жейделер, шалбарлардың дәйектілігі бойынша үтіктеуді білу
|
9.2.2.1 киім, аяқ киімге күнделікті күтім жасай білу; 9.2.2.2 қолмен және кір жуғыш машинада жуа, құрғата, үтіктей, әртүрлі маталарға арналған киімді сақтай білу; 9.2.2.3 кәдімгі рәміздер бойынша киімді жуу, кептіру және үтіктеу талаптарын анықтай білу; 9.2.2.4 үйде киімнен дақтарды кетіре білу; 9.2.2.5 жасалған материалына байланысты аяқ киімге күтім жасай білу |
3) 3-бөлім «Тамақтану»:
3-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
3.1 Азық-түлік өнімдері |
5.3.1.1 азық-түлік топтарын ажырата алу (көкөністер, жемістер, жидектер, сүт, ұн, ет өнімдері, балық, жармалар. Кондитерлік өнімдер тәттілер) |
6.3.1.1 азық-түліктердің сақталу мерзімін білу; 6.3.1.2 азық-түліктерді сақтау орындарына, тоңазтқышқа орналастыра білу; 6.3.1.3 дайын тағамдарды сақтау; 6.3.1.4 сапалы және бұзылған азық-түліктерді, тағамдарды анықтай білу; 6.3.1.5уақытында тамақ қалдықтарым мен бұзылған тамақтарды тастау |
7.3.1.1көкөністердің, еттің, балықтың алғашқы жылулық өндеуінің жолдарын білу; 7.3.1.2 көкөністерді қоймада, жерқоймада сақтау ережесін білу; |
8.3.1.1 өнім мақсатын білу 8.3.1.2 өнімдерді сынақтан өткізу шарттарын және мерзімін білу; 8.3.1.3 болашақта пайдалану үшін өнімдерді сатып алу, сатып алу тәсілдері туралы білу |
9.3.1.1түрлі топтардан тағамды ажырату; 9.3.1.2 (пайдалы) және бүлінген (тұтынуға жарамсыз) өнімдерді ажырату 9.3.1.3 тағамды тиісті орындарға орналастыруға; |
|
3.2 Асүй ыдыстары, техникасы |
5.3.2.1ас үйдегі ыдыстардың түрлері, құралдар мен жабдықтарды ажырата білу 5.3.2.2оларды күту және сақтау ережелерін білу; 5.3.2.3 мектептің асханасындағы дастарқанды әзірлей білу |
6.3.2.1 плитаны пайдалану; (газ, электр), оны пайдалануда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау; 6.3.2.2азық-түліктердің тоңазтқышта орналасу тәртіп ережелерін білу; 6.3.2.3 тоңазтқышты пайдаланужәне оны таза ұстау ережесін білу; 6.3.2.4 азық-түлік өнімдерін тоңазтқыш сөресіне орналастыру тәртібін білу; 6.3.2.5 асүй ыдыстарын жуу және сүрту |
7.3.2.1 таңдап алынған мәзір бойынша дастарқанды түскі асқа әзірлей білу; 7.3.2.2 асханалық аспаптарын қолдану ережелерін білу |
8.3.2.1 қамырды жасау үшін қолданылатын әдісті білу; 8.3.2.2 өнімдерді дайындаудың техникалық құралдарын білу (консервілеу кілті, темір қақпақ, нейлоннан жасалған қақпақ); 8.3.2.3 консервілеу үшін ыдыстарды стерилизациялау жолдары; |
9.3.2.1 ас үй, асхана, шай ыдысы, асхана аспаптары, ас үй аспаптары мен құралдарын, негізгі тұрмыстық ас үй құралдарын дұрыс қолдануға; 9.3.2.2 таңғы, түскі, кешкі асқа және мерекеге арналған үстелге қызмет ету 9.3.2.3тамақтанғаннан кейін үстелді жинауға ыдыстарды жууға, және тоңазытқышты жібітуге және жуу |
|
3.3 Асәзірлеу |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); псісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5. таңғы асқа үстел даярлай білу |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); псісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5. таңғы асқа үстел даярлай білу |
7.3.3.1 түскі асты дайындай білу ( жеңіл тамақ, көкөністен жасалған бірінші және екінші тағам, балық және ет тағамдары, жартылай дайын өнімдер); 7.3.3.2 түскі асқа дастарқан әзірлей білу; 7.3.3.3. суып қалған тағамдарды жылыта білу |
8.3.3.1 пеште және қыздырма пеште рецепт бойынша қамырдан (құймақ, күлше,торт)дайындауды білу; 8.3.3.2 көкөністерді, жемістерді, жидектерді сақтауды білу; 8.3.3.Аспаздық кітаптап бойынша бағдарлауды білу |
9.3.3.1ұлттық тағамдар дайындау (палау, бауырсақ, тұшпара); 9.3.3.2аспазкітабына бағдар беріп, рецепт бойынша тағамдарды дайындау; 9.3.3.3 мерекелік үстелдің мәзірін жасау |
4) 4-бөлім «Тұрғын үй»:
4-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
4.1 Тұрғын үй ғимараттарының түрлері |
5.4.1.1 баспана түрлері: жатахана, пәтерлер,жеке үйлер, пәтердегі тәртіп ережелерін білу; 5.4.1.2баспана және қосымша ғимараттарды ажырату, 5.4.1.3баспанадағы және қосымша ғимараттағы заттардың фнукцияналды қолданысынанықтау. |
6.4.1.1 жеке және көп қабатты үйлерді ажырату; 6.4.1.2. қаладағы және ауылдағыадамдартұратынтұрғын үйлерді ажырату; 6.4.1.3. ауылдағы үй құрылысының шаруашылық маңызын түсіндіру; 6.4.1.4 оның жоспары бойынша әрбір бөлменің қызметтерін сипаттау; |
7.3.1.1 киіз үй құрылысының ерекшеліктерін білу (дөңгелек, тез жиналады, жеңіл, жылы, тасымалдауға ыңғайлы); 7.3.1.2жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын білу; |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерін бағдарлай , тұрғын және қосалқы үй-жайларды ажыратып, олардың мақсатын және мазмұнын айқындауды білу; 8.4.1.3 пәтер мен үйдің үй-жайларында жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
9.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 9.4.1.2 тұрғын үй түрлерінде бағдарлауға, тұрғын үй және қосалқы үй-жайларға бөлуге, олардың мақсатын және мазмұнын анықтай алуды 9.4.1.3 пәтер мен үйдежиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
|
4.2 Үй тазалығы |
5.4.2.1 кілемді шаңсорғышпен тазалау; еденді жуу |
6.4.2.1 жиһазға күтім жасау(жылтыратылған және жылтыратылмаған жиһаз); 6.4.2.2тұрғын үйге күнделікті және апта сайын тазалық жұмыстарын жүргізу; 6.4.2.3үйдегі, пәтердегі үй жануарларын күту |
7.3.2.1 терезелерді жуа білу; 7.3.2.2 терезедегі перделерді күте білу; 7.3.2.3 жылу батареяларын күте білу (шаңдарын сүрту, жуу); 7.3.2.4 жарықшамдарды күте білу(сүрту, жуу); 7.3.2.5 тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай білу |
8.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыру; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеулерге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарында бағдарлай білу; 8.4.2.4 асүйді, жуынатын бөлмені,тазалай білу; 8.4.2.5 айналарды күте білу; 8.4.2.6 жуғыш заттарды таңдауды және сатып алуды білу |
9.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыра білу; 9.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу 9.4.2.3 косметикалық жөндеуге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарын бағдарлай білу(асүйді, жуынатын бөлмені ) тазалай білу 9.4.2.4айналарды күтуді, жуғыш заттарды таңдай және сатып ала білу таңдау және сатып алу |
5) 5-бөлім «Көлік»:
5-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
5.1 Көлік құралдарының түрлері |
5.5.1.1 жекелеме және қоғамдық көлік түрлерінің қызметі туралы білу; 5.5.1.2 қоғамдық көліктегі жолаушылардың міндеттерін білу; 5.5.1.3көлікке жолаушылардың көлікке отыру және түсу ережелерін білу; 5.5.1.4қоғамдық көліктегі адамдардың жұмысытуралы білу; |
6.5.1.1арнайы көліктердің қызметін білу; 6.5.1.2полицияның, дәрігердің,өртсөндірушінің міндеттерін білу; |
7.5.1.1 автобекеттің қызметін білу; 7.5.1.2 қала аймағындағы негізгі бағыттарды білу; 7.5.1.3 автобекеттегі қосымша қызметтерді білу; 7.5.1.4 жолаушыларға қызмет көрсететін адамдардың еңбектері туралы білу; 7.5.1.5 анықтамалыққызметінен автобустар бағыттарының кестесін білу; 7.5.1.6 автобекет кассасынан билетті сатып алу тәртібін білу; 7.5.1.7 қалааралық автокөліктің қызметі туралы білу; 7.5.1.8 қалааралық автобустардың негізгі бағыттарын білу, 7.5.1.9 жүк сақтау камерасы қызметі және оны қолдану тәртібін білу; 7.5.1.10 қала аймағы және қалааралық автобустарға отыру ережесін білу 7.5.1.11жүкі жинау және қол жүгі ерекшеліктрі |
8.5.1.1 вокзалдың негізгі қызметтері туралы білу 8.5.1.2теміржолдың жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың кәсіптері туралыбілу 8.5.1.3жолаушыларвагондарының типінжәне билеттің тиісті бағасын білу 8.5.1.4 поездардың қозғалысы, анықтама қызметі, теміржол билеттерін алу тәртібі (билет кассасында сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру) 8.5.1.5 багажды және қол жүгін багажды сақтау қоймасына жеткізу және алу тәртібі туралы білу, 8.5.1.6 теміржолдағы жол-көлік апаттарының түрлерін анықтау, төтенше жағдайларда жолаушылардың мінез-құлық тәртібін;төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білу; |
9.5.1.1әуежайдың және оның негізгі қызметтері туралы білу 9.5.1.2 әуе көлігінің жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың жұмысын түсіну; 9.5.1.3 ұшу кестесінің мақсаты туралы білу; 9.5.1.4анықтамалық қызметтің мақсатын білу; 9.5.1.5авиабилеттерді сатып алу тәртібі туралы білу (қолма-қол ақшаны сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 9.5.1.6 багажды және қол жүгі тіркеу тәртібі туралы білу; 9.5.1.7 сақтау қоймасын пайдалану тәртібі туралы білу; 9.5.1.8 терминалды және оның негізгі қызметтерін тағайындау туралы білу |
|
5.2Көлікте, жолда өзінұстау тәртібі |
5.5.2.1қолдана білу:қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін сақтау (отыру ережелерін, билет сатып алу, салондағы, көшедеге тәртіп); 5.5.2.2. автобус, трамвайды айналып өту; 5.5.2.3 жол жүру ережесін сақтау |
6.5.2.1 жол белгілерін білу; 6.5.2.2көліктен түскен кезінде жолдан өту ережесін білу; 6.5.2.3 көлікті айналып өту ережесін білу (автобус, трамвай, троллейбус); 6.5.2.4 жолда болған төтенше жағдайдың себебін білу; 6.5.2.5 төтенше жағдайдағы тәртіп ережесін білу; 6.5.2.6 арнайы көліктерді сыртынан ажырата білу; 6.5.2.7жолды көрсетілген жерлерден өте білу; 6.5.2.8 көліктен түскенде дұрыс айналып өтуді білу; 6.5.2.9 жол апаты жағдайында өзін өзі ұстай білу; |
7.5.2.1 қала аймағындағы, қалааралық көлікте сапарға жүруде жөн таба білу; 7.5.2.2 автобекет ғимаратында жөн таба білу 7.5.2.3автобустар бағыты кестесі бойынша жөн таба білу, мүмкіндігінше автобекеттегі анықтамалық және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 7.5.2.4 билет сатып ала білу (мүмкіндігіне қарай); 7.5.2.5 жүкті және қол жүгін жинай білу; 7.5.2.6 жүк сақтау камерасы қызметін қолдана білу |
8.5.2.1 теміржол вокзалының ғимаратында, поезд кестесінде (мүмкіндігіне қарай) бағдарлай алудыбілу; 8.5.2.2 Вокзалдыңанықтамалық және әртүрлі қызметтерін пайдалана алу, билетті сатып алуға тапсырыс беруді білу 8.5.2.багажды және қол жүгін жинай білу, багажды және қол жүктіжинау үшін сақтау бөлмесін қолданыңыз, сақтау бөлмесін қолдана білу |
9.5.2.1 әуежай мен әуежай ғимаратында арнайы таңбалар мен ақпараттық тақталар арқылы бағдарлай білу; 9.5.2.2 әуе кемесінің ұшу кестесін бағдарлай білу; 9.5.2.3 әуежай мен әуежай терминалының анықтамалық қызметтерін және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу 9.5.2.4 әуе арқылы саяхат жасау процесіне бейімделе білу |
|
5.3 Қала бойыншақозғалыс бағыты |
5.5.3.1мектептің орналасуын, өзінің тұратын ауданының негізгі бағыттарын бағдарлай білу |
6.5.3.1 қоғамдық көлікпен қатынас жасау; (қала ішінде, мектепке қатынау)(маршрут, көлік түрлері) |
7.5.3.1 қоғамдық көлікте жүруді іске асыру ( қалалық, мектепке бару, секцияға) (бағыт, көлік түрлері) |
8.5.3.11 қалалық көлікте сапарға шығу (мектепке бару (маршрут, көлік түрлерi) туралы білу |
9.5.3.1 қоғамдық көлікте (қалалық, қала маңындағы, қалааралық) саяхаттау ережелерін білу және оларды пайдалана алу; 9.5.3.2 негізгі жергілікті көліктік бағыттарда жүре алу, такси қызметтерін пайдалана алу |
6) 6-бөлім «Отбасы»:
6-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
6.1 Отбасы құрамы |
5.6.1.1. отбасы мүшелерінатау (фамилиясы, аты, әкесінің аты, жас мөлшері); |
6.6.1.1 өзінің жақын туысқандарының фамилиясы, есімін, әкесінің атын,білу; 6.6.1.2. туысқандық қатынастардыатай білу; |
7.6.1.1 өзінің, жақын туыстардың, немере қарындас- ағаларының фамилиясы, атын, әкесінің атын білу; 7.6.1.2 олардың туысқандық дәрежелерін атай білу |
8.6.1.1 жақын туыстарды достар мен таныстардан ажыратабілу; |
9.6.1.1 өзінің атын және отбасы мүшелеренің аттарын атай алу әкесі, анасы, бауыры, апкесі, атасы, әжесі;отбасындағы өзінің әлеуметтік рөлін білу; (қыз немесе ұл, немере немесе немере қыз, бауыр, әпке) |
|
6.2Отбасылық қарым-қатынастар |
5.6.2.1 отбасындағы үлкендерге сыйластықпен қарайбілу 5.6.2.2тұрмыстаға отбасы мүшелерінің міндеттерін анықтай білу; 5.6.2.3отбасындағы салт-дәстүрлері анықтай білу; 5.6.2.4. отбасының үлкендеріне құрметпен қарау,қазақ халқының дәртіүрлері бойыншаотбасы үлкеніне ізеттілік көрсету. |
6.6.2.1үй шаруашылығынақолдан келетін көмек көрсету 6.6.2.2. отбасы мүшелер арасындағы үй шаруашылығына байланысты міндеттерінің бөлінуін білу; 6.6.2.3. отбасы мүшелерінің еңбегін құрметтеу; |
7.6.2.1 күнделікті үйдегі міндеттерді орындай білу; 7.6.2.2 отбасы мүшелеріне қамқорлық жасай білу; 7.6.2.3 отбасын құру, отбасылық қарым- қатынас мәдениеті, отбасылық дәстүрлерді үйрену сұрақтары бойынша хабардар болу; 7.6.2.4 ақшалай қаражат бюджетінің құрамдас бөліктерін анықтай білу ( кіріс және шығыс); 7.6.2.5 отбасы кіріс көздерін, шығыс негіздерін анықтау; 7.6.2.6 отбасылық бюджетті жоспарлай білу (күнделікті, айлық шығысты жоспарлау) |
8.6.2.1 отбасының кіші және кәрі мүшелеріне қамқорлық жасауды білу; 8.6.2.3 отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 8.6.2.4 отбасылық бюджетті жоспарлай білу. |
9.6.1.1 өзін және өзінің отбасы мүшелерін: атасы, анасы, ағасы, әпкесі және әжесінатай білу; 9.6.1.2 отбасындағы өзіңіздің әлеуметтік рөліңізді (ұлыңыз немесе қызыңыз, немере не немере, ағаңыз, апайыңыз) анықтай білу; |
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматтарының құжаттары |
5.6.3.1 құжаттарды атау,баланың жеке куәлігі(туу туралы куәлік) |
6.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік); 6.6.3.2 азаматтың жеке куәләндіруге байланысты негізгі құжаттарды білу (жеке сәйкестендіру нөмірін , жеке куәлік) |
7.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік, жеке куәлік); 7.6.3.2 жеке сәйкестендіру нөмірін білу |
8.6.3.1Қазақстан Республикасының азаматының негізгі құжаттарын бағдарлай білу (туу туралы куәлік, паспорт, білім туралы куәлік) |
9.6.2.1 үй шаруашылығын басқаруға, отбасы мүшелеріне қамқорлық жасауға белсенді қатысу, 9.6.2.2 Отбасылық бюджетті жоспарлай: отбасы табысының айлық мөлшерін анықтай, шығыстарды жоспарлай білу; 9.6.2.3 отбасындағы балаларға күтім жасаудың негізгі түрлерін орындау (монша, киім-кешек, тамақтандыру); 9.6.2.4 отбасы мүшелерінің арасында күнделікті өмірдегі міндеттерді бөлуді бағдарлай білу; 9.6.2.5 отбасылық демалыс ұйымдастыру, отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 9.6.2.6 мерекелерде құттықтай ала білу; 9.6.2.7 қонақтарды шақыру және қабылдау; |
7) 7-бөлім «Мерекелер мен салтанатты жиындар»
7-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
Мерекелерге дайындық және өткізу, сыйлықтар мен базарлықтарды безендіру |
5.7.1.1 туған күнге бөлмені безендіру; 5.7.1.2мерекелік дастарқанды дайындай білу; 5.7.1.3туған күн иесіне сыйлықты таңдап алу және оны ұсыну ережесін білу; 5.7.1.4өз қолдарымен шағын сыйлықтар дайындау. |
5.7.1.1негізгі мемлекеттік мерекелерді, олардың аталу күнін білу; 5.7.1.2Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелер күніне ғимаратты безендіре білу; 5.7.1.3 мерекелік дастарқанды даялау реті; 5.7.1.4әжелерге, аналарға, әпкелерге, құрбыларға өз қолдарымен шағын сыйлықтарды жасай білу; |
7.7.1.1 әртүрлі халықтың діни мерекелерін: Рождество, Пасха, Масленица, Құрбан –Байрам, Ораза-Айт туралы білу 7.7.1.2діни мерекелерді мерекелеу дәстүрлерін білу; 7.7.1.3 әртүрлі халықтың дәстүрлі тағамдарының дайындалу жолдарын білу; |
8.7.1.1. жерлеу рәсімініңерекшеліктерін білу 8.7.1.2 рәсімге қатысушылардың мінез-құлық тәртібін 8.7.1.3 киінуге қабілеті бола білу |
9.7.1.1 әртүрлі елдердің дәстүрлеріндегі үйлену тойы; 9.7.1.2 мерейтойлар,айтулы күндер, зейнеткерлікке шығу үшін; 9.7.1.3қазақ халқының ұлттық дәстүрлерібойыншаәртүрлі іс-шараларды өткізу(«Бесік той», «Тұсау кесу тойы», «Сүндет той», «Тілашар»); 9.7.1.4 үйлену тойларын, мерейтойларды, қазақ ұлттық салт-жораларын дайындау және өткізу ерекшеліктері |
|
7.2. Құттықтау |
5.7.2.1 туған күн иесіне құттықтау сөздерін дайындау 5.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақхалқыныңмақал-мәтелдерін білу |
5.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 5.7.2.2құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
7.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру 7.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 7.7.2.3 қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
8.7.2.1көңіл айту сөздерінбілдіру |
9.7.2.1 құттықтау нысандары мен шараға сыйлықтар таңдау ережесін білу |
8) 8-бөлім «Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары»:
8-кесте
|
Бөлімше |
Оқыту мақсаттары |
||||
|
5-сынып |
6-сынып |
7-сынып |
8-сынып |
9-сынып |
|
|
8.1 Сауда кәсіпорындары |
5.8.1.1 оқылған дүкен түрлерін, дүкен бөлімшелерін ажырату, 5.8.1.2 тауар түрлерін бағдарлау; 5.8.1.3 дүкеннен керекті тауарды табу, сатушыныңкөмегімен және өзне қызмет көрсету арқылы тауарды сатып алу; |
6.8.1.1 сауда кәсіпорындарының жөнін білу: ірі маркет, супемаркет, шағын маркет; 6.8.1.2кезекте өзін-өзі ұсау әдебін білу; |
7.8.1.1 сауда кәсіпорындарының әр алуан сұрыптамасына қарай қызметін білу (әмбебап,мамандандырылған); 7.8.1.2 өнеркәсіп тауарлары дүкені қызметін, тауарларды сатып алу тәртібін білу; 7.8.1.3 өнеркәсіп тауарлары дүкеніндегі кейбір бөлімдердің сұрыптамасын; жеке тауарлардың бағасын білу; 7.8.1.4 өнеркәсіп тауарлары дүкенінен тауарларды сатып алу; 7.8.1.5 сатып алған тауарлардың бағасын санай білу; 7.8.1.6 дүкендегі тәртіп ережесін білу |
8.8.1.1 «Сауда үйі» ұғымын білу; 8.8.1.2 сауда үйіндегі тауарлар түрлерініңерекшеліктерін білу; 8.8.1.3 сауда үйінің жұмыс кестесін білу; 8.8.1.4 қажетті тауарларды таңдай біу; |
9.8.1.1әмбебап, арнайы дүкендерде, базарларда, киосктерде сатып алуды жүзеге асыруға; 9.8.1.2 тауарлардың қаптамасындағы жазулардан жарамдылық мерзімі, қызмет ету мерзімі, тауарды өндіруші туралыанықтай білу; |
|
8.2 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
5.8.2.1 ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу |
6.8.2.1. ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу; 6.8.2.2. мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
7.8.2.1 ТКШ кіретін кәсіпорындар құрамын білу (электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, газбен жабдықтау, жылумен жабдықтау,кәріз жүйесі, лифт шаруашылығы); 7.8.2.2 ТКШ қызметіне арнайы жерлердетөленетін төлемдердіңтәртібін білу; 7.8.2.3 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
8.8.2.1тұрғын үй-коммуналдық қызметтерге ақы төлеу қажеттілігін түсіне білу. |
9.8.2.1 әр түрлі кәсіпорындар мен мекемелердің көрсететін қызметтерін бағдарлау; 9.8.2.2 үй басқармасы ұсынатын қызмет түрлерін бағдарлау, жұмысқа орналасуға өтініш беру; |
|
8.3 Қаржылық кәсіпорындар |
5.8.3.1 банктың дербес қаржы кәсіпорны екенін білу |
6.8.3.1 терминалдың фуникцианалдық қызметінебайланысты ажырату және білу; |
7.8.3.1 коммуналдық қызметке, телефонға, электр қуатына ақы төлеу; 7.8.3.2 нақты ақшамен және банк карточкасымен төлемақы жүргізе білу; 7.8.3.3 банкоматты, терминалды пайдалану; |
8.8.3.1 ломбард туралы тәуелсіз қаржылық кәсіпорын ретінде білу |
9.8.3.1салық түрлерін білу; 9.8.3.2 салықтарды алудың мақсатын біледі |
|
8.4 Кәсіпорынның тұрмыстық қызметтері |
5.8.4.1 жөндеу шеберханаларының түрлері, оның қызметі, жөндеушеберханаларын қолдану ережелерін білу |
6.8.4.1.фотоателье қызметін білу; 6.8.4.2. фотоателье қызметін пайдалана білу; |
7.8.4.1 киім тігетін ателье, киім жөндейтін шеберханақызметін пайдалану; |
8.8.4.1 шаштараз қызметтері, құрғақ тазалау, кір жуу, жалға беру қызметтерін білу; |
9.8.4.1 тұрғылықты жердегі ең жақын кәсіпорындар мен халыққа қызмет көрсету секторы мекемелерінің орналасқан жеріне бағдарлау; 9.8.4.2шаштараз қызметтерін, кірді құрғақ тазалауды, поштаны, жинақ кассаларын, жөндеу цехтарын, жалға беру қызметін, фото студияны, тігін фабрикасын пайдалануға; |
|
8.5Кәсіпорынның байланыс құралдар |
5.8.5.1пошта туралы оның қызметі, пошталық тапсырыстардың жіберу түрлерін білу |
6.8.5.1 үй, ұялы телефондарды қолдана білу, байланыс қызметінің төлем ақысын төлеу; |
7.8.5.1 посылка, бандерольдар жіберу; |
8.8.5.1 газет, журналдарға жазылуды рәсімдеу; ақша аударымдарын жүзеге асыру; |
9.8.5.1телефонды пайдалану мүмкіндігін білу; 9.8.5.2 авариялық-құтқару қызметтеріне,өрт сөндіру, полиция, жедел жәрдемге телефон шала білу 9.8.5.3 таксиді телефон шақыра білу |
|
8.6 Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
5.8.6.1 театр, кинотеатр, мұражайлардың қызметі туралы білу |
6.8.6.1 қоғамдық орындарда тәртіп ережелерін сақтау; |
7.8.6.1 спорт мекемелерінде тәртіп ережелерін сақтау; |
8.8.6.1 театрға бару этикетін сақтау; |
9.8.6.1асхана, кафе қызметін пайдалану; 9.8.6.2 үстел басындаәңгімелесу тақырыбын таңдай білу |
39. Әрбір бөлімше үшін білім алушылардың икемдері мен дағдылары анықталған. Аталған дағдылар мен икемдерді игеру деңгейі сабақтағы оқу қызметтерін бағалау үшін қарастырылады.
40. Жедел мақсат қою мұғалімге білім алушының танымдық процесін басқаруға, материалды игертудің қадамдық бақылауын жүзеге асыруға, оқыту процесін жекелендіруге мүмкіндік береді.
41. Осы Бағдарламажеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарынегізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.
42. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
Жеңіл ақыл-ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін«Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылғн мазмұндағы оқу бағдарламасына қосымша
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары
үшін «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспары
1) 5-сынып:
1-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқу мақсаттары |
|
|
1-тоқсан |
|
||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1Киімдер, аяқ киімдер және бас киімдер түрлері |
5.2.1.1 киімжәне бас киімдер түрлерін, олардың мерзім бойынша қолданысын білу; 5.2.1.2 киімдерді қолданысқа байланысты ажырату және саралай білу; 5.2.1.3өз киіміне ұқыпты қарайды; |
|
|
2.2 Киімді және аяқ киімді күту |
5.2.2.1.киімді және аяқ киімді күте білу; 5.2.2.2киімгеұсақ жөндеу түрлерін жүргізу (түймелерді тігу); |
|
|
|
4.Тұрғын үй
|
4.1Тұрғын үйтүрлері
|
5.4.1.1 баспана түрлері: жатахана, пәтерлер,жеке үйлер,пәтердегі тәртіп ережелерін білу; 5.4.1.2баспана және қосымша ғимараттарды ажырату, 5.4.1.3баспанадағы және қосымша ғимараттағы заттардың функцияналды қолданысынанықтау. |
|
|
4.2 Тұрғын үйді тазарту |
5.4.2.1 кілемді шаңсорғышпен тазалау; еденді жуу; |
|
|
|
2-тоқсан |
|
||
|
6.Отбасы |
6.1 Отбасы мүшелері |
5.6.1.1 отбасы мүшелерінатау (фамилиясы, аты, әкесінің аты, жас мөлшері); |
|
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
5.6.2.1 отбасындағы үлкендерге сыйластықпен қарай білу 5.6.2.2тұрмыстаға отбасы мүшелерінің міндеттерін анықтай білу; 5.6.2.3отбасындағы салт-дәстүрлері анықтай білу; 5.6.2.4 отбасының үлкендеріне құрметпен қарау,қазақ халқының дәртіүрлері бойыншаотбасы үлкеніне ізеттілік көрсету. |
|
|
|
6.3. Қазақстан Респубикасының азаматының құжаттары |
5.6.3.1 құжаттарды атау,баланың жеке куәлігі(туу туралы куәлік) |
|
|
|
3-тоқсан |
|||
|
7 Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары
|
7.1Саудакәсіпорындары |
5.7.1.1оқылған дүкен түрлерін, дүкен бөлімшелерін ажырату, 5.7.1.2 тауар түрлерін бағдарлау; 5.7.1.3дүкеннен керекті тауарды табу, сатушыныңкөмегімен және өзне қызмет көрсету арқылы тауарды сатып алу; |
|
|
7.2. Кәсіпорын ТКШ |
5.7.2.1 ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу |
|
|
|
7.3. Қаржылық кәсіпорындар |
5.7.3.1 банктың дербес қаржы кәсіпорны екенін білу |
|
|
|
7.4. Тұрмыс қызметі кәсіпорны |
5.7.4.1 жөндеу шеберханаларының түрлері, оның қызметі, жөндеушеберханаларын қолдану ережелерін білу |
|
|
|
7.5. Байланыс кәсіпорындар |
5.7.5.1пошта туралы оның қызметі, пошталық тапсырыстардың жіберу түрлерін білу |
|
|
|
7.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындар |
5.7.6.1 театр, кинотеатр, мұражайлардың қызметі туралы білу |
|
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
5.5.1.1 жекелеме және қоғамдық көлік түрлерінің қызметі туралыбілу; 5.5.1.2 қоғамдық көліктегі жолаушылардың міндеттерін білу; 5.5.1.3көлікке жолаушылардың көлікке отыру және түсу ережелерін білу; 5.5.1.4қоғамдық көліктегі адамдардың жұмысытуралы білу; |
|
|
5.2. Көлікте және жолда жүру тәртібі |
5.5.2.1қолдана білу:қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін сақтау (отыру ережелерін, билет сатып алу, салондағы, көшедеге тәртіп); 5.5.2.2 автобус, трамвайды айналып өту; 5.5.2.3 жол жүру ережесін сақтау |
|
|
|
5.3. Қала бойынша жүру бағыттары |
5.5.3.1мектептің орналасуын, өзінің тұратын ауданының негізгі бағыттарын бағдарлай білу |
|
|
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1.Мерекелерге дайындық және өткізу,базарлықтар сыйлықтарды әсемдеу. |
5.7.1.1 туған күнге бөлмені безендіру; 5.7.1.2мерекелік дастарқанды дайындай білу; 5.7.1.3туған күн иесіне сыйлықты таңдап алу және оны ұсыну ережесін білу; 5.7.1.4өз қолдарымен шағын сыйлықтар дайындау. |
|
|
7.2. Құттықтаулар |
5.7.2.1 туған күн иесіне құттықтау сөздерін дайындау 5.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 5.7.2.3қазақхалқыныңмақал-мәтелдерін білу |
|
|
|
4-тоқсан |
|||
|
3.Тамақтану |
3.1 Азық- түліктер |
5.3.1.1оқылған азық-түліктер топтарын ажырата білу (көкөністер, жемістер, жидектер, сүт, ұнан жасалған, ет, балық тағамдары, дән дақылдары, кондитерлік өнімдер, тәттілер) |
|
|
3. Ас үйжәне асханалық ыдыстар, техника
|
5.3.2.1ас үйдегі ыдыстардың түрлері, құралдар мен жабдықтарды ажырата білу, 5.3.2.2оларды күту және сақтау ережелерін білу; 5.3.2.3 мектептің асханасындағы дастарқанды әзірлей білу |
|
|
|
3.3 Ас даярлау |
5.3.3.1шайды дайындау ережесін білу; 5.3.3.2жұмыртқадан тағамдар әзірлеу (жұмыртқаны пісіру, құймақ жасау); пісірілмеген көкөністер мен жемістерден салат жасай білу; 5.3.3.3бутербродтардың түрлерін білу жәнеоларды жасай білу; 5.3.3.4кесетін құралдармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін білу; 5.3.3.5 таңғы асқа үстел даярлай білу |
|
|
|
1. Денсаулық |
1.1. Дене тазалығы
|
5.1.1.1гигиеналық құралдарды қолдана білу; 5.1.1.2гигиеналық құралдардың маңызын білу; 5.1.1.3қолдана білу: дененің, шаштың тазалығын өз бетіменқадағалау 5.1.1.4қажетті гигиеналық процедураларды орындай білу |
|
|
1.2 Медициналықкөмек |
5.1.2.1жарақаттану кезінде, мұрыннан қан кетуде, кішігрім кесіп алуда, тырналғанда, соғып алуда, жәндіктер (ара, маса)шаққанда алғашқы медициналық көмекті көрсете білу |
|
|
6-сынып:
2-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
||
|
1-тоқсан |
||||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері
|
6.2.1.1 мерзім бойынша киімдердібілу; 6.2.1.2 жыл мезгілдеріне байланысты киілетін киімдерді таңдай алуы; 6.2.1.3 мерзім аралықкиімдерді дайындап, шкафтарда сақтауды білу; |
||
|
2.2 Киімді, аяқ киімді күту
|
6.2.2.1.зығыр, жүн, жібек, синтетикалық маталардан тігілген киімдерді күту; 6.2.2.2 киім заттарын қолмен жуу, кептіру, үтіктеу және сақтау үшін орналастыра білу; 6.2.2.3 жейде, шалбар, көйлек, юбкаларды үтіктей білу |
|||
|
3. Тұрғын үй
|
3.1Тұрғын үй түрлері |
6.4.1.1 жеке және көп қабатты үйлерді ажырату; 6.4.1.2 қаладағы және ауылдағыадамдартұратынтұрғын үйлерді ажырату; 6.4.1.3 ауылдағы үй құрылысының шаруашылық маңызын түсіндіру; 6.4.1.4 оның жоспары бойынша әрбір бөлменің қызметтерін сипаттау; |
||
|
3.2 Тұрғын үйді жинау |
6.4.2.1 жиһазға күтім жасау(жылтыратылған және жылтыратылмаған жиһаз); 6.4.2.2тұрғын үйге күнделікті және апта сайын тазалық жұмыстарын жүргізу; 6.4.2.3үйдегі, пәтердегі үй жануарларын күту; |
|||
|
2-тоқсан |
||||
|
6. Отбасы
|
6.1 Отбасы мүшелері |
6.6.1.1 өзінің жақын туысқандарының фамилиясын, есімін, әкесінің атын,білу; 6.6.1.2. туысқандық қатынастардыатай білу; |
||
|
6.2 Отбасылық қарым- қатынас |
6.6.2.1үй шаруашылығынақолдан келетін көмек көрсету, 6.6.2.2 отбасы мүшелер арасындағы үй шаруашылығына байланысты міндеттерінің бөлінуін білу; 6.6.2.3 отбасы мүшелерінің еңбегін құрметтеу; |
|||
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
6.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау ( туу туралы куәлік); 6.6.3.2 азаматтың жеке куәләндіруге байланысты негізгі құжаттарды білу (жеке сәйкестендіру нөмірін, жеке куәлік) |
||
|
3-тоқсан |
||||
|
7.Кәсіпорындар, мекемелер, байланыс құралдары
|
7.1.Сауда кәсіпорындары |
6.7.1.1 сауда кәсіпорындарының жөнін білу: ірі маркет, супемаркет, шағын маркет; 6.7.1.2кезекте өзін-өзі ұсау әдебін білу; |
||
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
6.8.2.1. ТКШкеректі қызметіне төленетін төлем ақыны білу; 6.8.2.2 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
|||
|
8.3.Қаржы кәсіпорындары |
6.8.3.1.терминалдың фуникцианалдық қызметінебайланысты ажырату және білу; |
|||
|
8.4Кәсіпорнның тұрмыстыққызметі |
6.8.4.1 фотоателье қызметін білу; 6.8.4.2 фотоателье қызметін пайдалана білу; |
|||
|
8.5.Байланыс құралдары кәсіпорны |
6.8.5.1 үй, ұялы телефондарды қолдана білу, байланыс қызметінің төлем ақысын төлеу; |
|||
|
8.6.Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
6.8.6.1 қоғамдық орындарда тәртіп ережелерін сақтау; |
|||
|
5. Көлік , көше |
5.Көлік түрлері |
6.5.1.1арнайы көліктердің қызметін білу; 6.5.1.2полицияның, дәрігердің,өртсөндірушінің міндеттерін білу; |
||
|
5.2 Көліктегі және жолдағы тәртіп |
6.5.2.1 жол белгілерін білу; 6.5.2.2көліктен түскен кезінде жолдан өту ережесін білу; 6.5.2.3 көлікті айналып өту ережесін білу (автобус, трамвай, троллейбус) ; 6.5.2.4 жолда болған төтенше жағдайдың себебін білу; 6.5.2.5 төтенше жағдайдағы тәртіп ережесін білу; 6.5.2.6 арнайы көліктерді сыртынан ажырата білу; 6.5.2.7жолды көрсетілген жерлерден өте білу; 6.5.2.8 көліктен түскенде дұрыс айналып өтуді білу; 6.5.2.9 жол апаты жағдайында өзін өзі ұстай білу; |
|||
|
5.3. Қала бойынша қозғалысбағыты |
6.5.3.1 қоғамдық көлікпен қатынас жасау; (қала ішінде, мектепке қатынау)(маршрут, көлік түрлері) |
|||
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1. Мерекелерге дайындалу және өткізу,сыйлықтарды,базарлықты безендіру |
6.7.1.1 негізгі мемлекеттік мерекелерді, олардың аталу күнін білу; 6.7.1.2Қазастан Республикасының мемлекеттік мерекелер күніне ғимаратты безендіре білу; 6.7.1.3 мерекелік дастарқанды даялау реті; 6.7.1.4әжелерге, аналарға, әпкелерге, құрбыларға өз қолдарымен шағын сыйлықтарды жасай білу; |
||
|
7.2.Құттықтаулар |
6.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 6.7.2.2құттықтау сөздерін айта білу; 6.7.2.3қазақ халқының мақал-мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу; |
|||
|
4-тоқсан |
||||
|
3. Тағам |
3.1. Азық- түліктер |
6.3.1.1 азық-түліктердің сақталу мерзімін білу; 6.3.1.2 азық-түліктерді сақтау орындарына, тоңазтқышқа орналастыра білу; 6.3.1.3 дайын тағамдарды сақтау; 6.3.1.4 сапалы және бұзылған азық-түліктерді, тағамдарды анықтай білу; 6.3.1.5уақытында тамақ қалдықтарым мен бұзылған тамақтарды тастау; |
||
|
3.2.Асхана және ас үй ыдыстары, техника
|
6.3.2.1 плитаны пайдалану; (газ, электр), оны пайдалануда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау; 6.3.2.2.азық-түліктердің тоңазтқышта орналасу тәртіп ережелерін білу; 6.3.2.3.тоңазтқышты пайдаланужәне оны таза ұстау ережесін білу; 6.3.2.4 азық-түлік өнімдерін тоңазтқыш сөресіне орналастыру тәртібін білу; 6.3.2.5. асүй ыдыстарын жуу және сүрту; |
|||
|
3.3. Асәзірлеу |
6.3.3.1 жылы жағдайларда ас дайындау(макарон пісіру, сүтке жіне суға ботқа пісіру, картоп пісіру,оны езу); 6.3.3.2 қайнатылған көкөністерден винегрет салатын дайындай білу; 6.3.3.3.рецепт бойынша салат дайындай білу; 6.3.3.4.кешкі асқа мәзір бойыншадастарқанәзірлеу; |
|||
|
1.Денсаулық |
1.1. Денетазалығы |
6.1.1.1.шашты күту (жуу, фенмен кептіру, қарапайым шаш үлгісін жасау); 6.1.1.2шаш күтіміне арналған құралдарды таңдау және сатып алу; 6.1.1.3қолдарды, аяқтарды күту ережелерін білу; 6.1.1.4уақытылытырнақтарды алудыбілу; |
||
|
1.2. Медициналықкөмек |
6.1.2.1 үйдегі дәріқобдишасы туралы білу; 6.1.2.2.үйдегі дәріқобдишасыныңсақталу жерлерін білу; 6.1.2.3. үйдегі дәріқобдишасының қолдану қауіпсіздігін сақтау және білу. |
|||
3) 7-сынып:
3-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
2. Киім және аяқ киім
|
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері
|
7.2.1.1 аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігінбілу; 7.2.1.2 бас киімді күту және сақтау ережелерін білу; 7.2.1.3 бас киім атауларын білу; 7.2.1.4 бас киімді мезгілге және жағдайға қарай таңдай білу; |
|
2.2 Киімді, аяқ киімді күту
|
7.2.2.1 киімнің ерекшеліктері мен күтуіне байланысты шартты белгілерді (таңбаны) таңып білу; 7.2.2.2 кір жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін білу; 7.2.2.3 заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай білу; |
|
|
3. Тұрғын үй
|
3.1 Тұрғынүй түрлері
|
7.3.1.1 киіз үй құрылысының ерекшеліктерін білу (дөңгелек, тез жиналады, жеңіл, жылы, тасымалдауға ыңғайлы); 7.3.1.2жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын білу; |
|
3.2 Тұрғын үйді жинау
|
7.3.2.1 терезелерді жуа білу; 7.3.2.2 терезедегі перделерді күте білу; 7.3.2.3 жылу батареяларын күте білу (шаңдарын сүрту, жуу); 7.3.2.4 жарықшамдарды күте білу(сүрту, жуу); 7.3.2.5 тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай білу; |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6. Отбасы
|
6.1 Отбасы мүшелері |
7.6.1.1 өзінің, жақын туыстардың, немере қарындас- ағаларының фамилиясын, атын, әкесінің атын білу; 7.6.1.2 олардың туысқандық дәрежелерін атай білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым- қатынас |
7.6.2.1 күнделікті үйдегі міндеттерді орындай білу; 7.6.2.2 отбасы мүшелеріне қамқорлық жасай білу; 7.6.2.3 отбасын құру, отбасылық қарым- қатынас мәдениеті, отбасылық дәстүрлерді үйрену сұрақтары бойынша хабардар болу; 7.6.2.4 ақшалай қаражат бюджетінің құрамдас бөліктерін анықтай білу ( кіріс және шығыс); 7.6.2.5 отбасы кіріс көздерін, шығыс негіздерін анықтау; 7.6.2.6 отбасылық бюджетті жоспарлай білу (күнделікті, айлық шығысты жоспарлау) |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
7.6.3.1 азаматты жекелеме куәләндіруші құжаттарды білу және атау (туу туралы куәлік, жеке куәлік); 7.6.3.2 жеке сәйкестендіру нөмірін білу |
|
|
3-тоқсан |
||
|
8.Кәсіпорындар, мекемелер, байланыс құралдары
|
8.1. Сауда кәсіпорындары
|
7.8.1.1 сауда кәсіпорындарының әр алуан сұрыптамасына қарай қызметін білу (әмбебап,мамандандырылған); 7.8.1.2 өнеркәсіп тауарлары дүкені қызметін, тауарларды сатып алу тәртібін білу; 7.8.1.3 өнеркәсіп тауарлары дүкеніндегі кейбір бөлімдердің сұрыптамасын; жеке тауарлардың бағасын білу; 7.8.1.4 өнеркәсіп тауарлары дүкенінен тауарларды сатып алу; 7.8.1.5 сатып алған тауарлардың бағасын санай білу; 7.8.1.6 дүкендегі тәртіп ережесін білу |
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары
|
7.8.2.1 ТКШ кіретін кәсіпорындар құрамын білу (электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, газбен жабдықтау, жылумен жабдықтау,кәріз жүйесі, лифт шаруашылығы); 7.8.2.2 ТКШ қызметіне арнайы жерлерде төленетін төлемдердің тәртібін білу; 7.8.2.3 мекен жайы бойынша ТКШ кәсіпорнының орналасқан жерін білу; |
|
|
8.3.Қаржы кәсіпорындары
|
7.8.3.1. коммуналдық қызметке, телефонға, электр қуатына ақы төлеу; 7.8.3.2 нақты ақшамен және банк карточкасымен төлемақы жүргізе білу; 7.8.3.3 банкоматты, терминалды пайдалану; |
|
|
8.4 Кәсіпорын тұрмыс қызметі |
7.8.4.1 киім тігетін ателье, киім жөндейтін шеберхана қызметін пайдалану; |
|
|
8.5.Байланыс құралдары кәсіпорны |
7.8.5.1 посылка, бандерольдар жіберу; |
|
|
8.6.Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
7.8.6.1 спорт мекемелерінде тәртіп ережелерін сақтау; |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
7.5.1.1 автобекеттің қызметін білу; 7.5.1.2 қала аймағындағы негізгі бағыттарды білу; 7.5.1.3 автобекеттегі қосымша қызметтерді білу; 7.5.1.4 жолаушыларға қызмет көрсететін адамдардың еңбектері туралы білу; 7.5.1.5 анықтамалық қызметінен автобустар бағыттарының кестесін білу; 7.5.1.6 автобекет кассасынан билетті сатып алу тәртібін білу; 7.5.1.7 қалааралық автокөліктің қызметі туралы білу; 7.5.1.8 қалааралық автобустардың негізгі бағыттарын білу, 7.5.1.9 жүк сақтау камерасы қызметі және оны қолдану тәртібін білу; 7.5.1.10 қала аймағы және қалааралық автобустарға отыру ережесін білу: 7.5.1.11жүкті жинау және қол жүгі ерекшеліктері |
|
5.2. Көліктегі және жолдағы тәртіп |
7.5.2.1қала аймағындағы, қалааралық көлікте сапарға жүруде жөн таба білу; 7.5.2.2 автобекет ғимаратында жөн таба білу 7.5.2.3 автобустар бағыты кестесі бойынша жөн таба білу. мүмкіндігінше автобекеттегі анықтамалық және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 7.5.2.4 билет сатып ала білу (мүмкіндігіне қарай); 7.5.2.5 жүкті және қол жүгін жинай білу; 7.5.2.6 жүк сақтау камерасы қызметін қолдана білу |
|
|
5.3.Қала бойынша қозғалу бағыты |
7.5.3.1 қоғамдық көлікте жүруді іске асыру ( қалалық, мектепке бару, секцияға) ( бағыт, көлік түрлері) |
|
|
7. Мерекелер, салтанатты мерекелер |
7.1. Мерекелерге дайындалу және өткізу,сыйлықтарды,базарлықты безендіру |
7.7.1.1 әртүрлі халықтың діни мерекелерін: Рождество, Пасха, Масленица, Құрбан –Байрам, Ораза-Айт туралы білу; 7.7.1.2 діни мерекелерді мерекелеу дәстүрлерін білу; 7.7.1.3 әртүрлі халықтың дәстүрлі тағамдарының дайындалу жолдарын білу; |
|
7.2. Құттықтау |
7.7.2.1 құттықтау мәтіндерін құрастыру; 7.7.2.2 құттықтау сөздерін айта білу; 7.7.2.3 қазақ халқының мақал- мәтелдерін, өлеңдерін, әндерін білу |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тағам |
3.1. Азық- түліктер |
7.3.1.1 көкөністердің, еттің, балықтың алғашқы жылулық өндеуінің жолдарын білу; 7.3.1.2 көкөністерді қоймада, жерқоймада сақтау ережесін білу; |
|
3.2.Асхана және ас үй ыдыстары, техника
|
7.3.2.1 таңдап алынған мәзір бойынша дастарқанды түскі асқа әзірлей білу; 7.3.2.2 асханалық аспаптарын қолдану ережелерін білу; |
|
|
3.3. Ас әзірлеу |
7.3.3.1 түскі асты дайындай білу (жеңіл тамақ, көкөністен жасалған бірінші және екінші тағам, балық және ет тағамдары, жартылай дайын өнімдер); 7.3.3.2 түскі асқа дастарқан әзірлей білу; 7.3.3.3. суып қалған тағамдарды жылыта білу; |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене тазалығы
|
7.1.1.1 шашты күту, жуу, шашты күтуге арналған құралдарды пайдалану ержелерін білу; 7.1.1.2 жеке және интимді гигиеналар ережелерін сақтау және білу; 7.1.1.3 іш киімдерді жуа білу, 7.1.1.4 ваннаға , душқа жуыну мезгілін білу; 7.1.1.5 қарапайым шашты сәндеу үлгілерін жасай білу, 7.1.1.6 бет терісін күте білу; |
|
1.2 Медициналық көмек |
7.1.2.1 дәріхана қызметін, жақын дәріхананың орналасу жерін, дәрі- дәрмекті сатып алу ережесін; дәріхананы тауып алу, дәріханашымен диалогқа түсе білу |
|
4) 8-сынып:
4-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
3. Тұрғын үй |
3.1 Тұрғын үй түрлері |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерін бағдарлай , тұрғын және қосалқы үй-жайларды ажыратып, олардың мақсатын және мазмұнын айқындауды білу; 8.4.1.3 пәтер мен үйдің үй-жайларында жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу |
|
3.2 Тұрғын үйді жинау |
8.4.2.1пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыру; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеулерге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарында бағдарлай білу; 8.4.2.4 асүйді, жуынатын бөлмені, тазалай білу; 8.4.2.5 айналарды күте білу; 8.4.2.6 жуғыш заттарды таңдауды және сатып алуды білу |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6. Отбасы |
6.1 Отбасы құрамы |
8.6.1.1 жақын туыстарды достар мен таныстардан ажырата білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
8.6.2.1 отбасының кіші және кәрі мүшелеріне қамқорлық жасауды білу; 8.6.2.3 отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 8.6.2.4 отбасылық бюджетті жоспарлай білу |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
8.6.3.1 Қазақстан Республикасының азаматының негізгі құжаттарын бағдарлай білу (туу туралы куәлік, паспорт, білім туралы куәлік) |
|
|
3-тоқсан |
||
|
7.Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары |
8.1Сауда кәсіпорындары |
8.8.1.1 «Сауда үйі» ұғымын білу; 8.8.1.2 сауда үйіндегі тауарлар түрлерінің ерекшеліктерін білу; 8.8.1.3 сауда үйінің жұмыс кестесін білу; 8.8.1.4 қажетті тауарларды таңдай білу; |
|
7.2.Коммуналдық шаруашылық кәсіпорындары |
8.7.2.1 тұрғын үй-коммуналдық қызметтерге ақы төлеу қажеттілігін түсіне білу |
|
|
7.3.Қаржылық кәсіпорындары |
8.7.3.1 ломбард туралы тәуелсіз қаржылық кәсіпорын ретінде білу |
|
|
7.4. Тұрмыстық қызмет көрсетуші кәсіпорындары |
8.7.4.1 шаштараз қызметтері, құрғақ тазалау, кір жуу, жалға беру қызметтерін білу; |
|
|
7.5. Байланыс құралдарының кәсіпорындары |
8.7.5.1 ақша аударымдарын жүзеге асырады;ақша аударымдарын жүзеге асырады; о |
|
|
7.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
8.7.6.1 театрға бару кезінде этикетті сақтай білу; |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік құралдарының түрлері |
8.5.1.1 вокзалдың негізгі қызметтері туралы білу; 8.5.1.2 теміржолдың жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың кәсіптері туралы білу; 8.5.1.3жолаушыларвагондарының типін және билеттің тиісті бағасын білу; 8.5.1.4 поездардың қозғалысы, анықтама қызметі, теміржол билеттерін алу тәртібі (билет кассасында сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 8.5.1.5 багажды және қол жүгін багажды сақтау қоймасына жеткізу және алу тәртібі туралы білу; 8.5.1.6 теміржолдағы жол-көлік апаттарының түрлерін анықтау, төтенше жағдайларда жолаушылардың мінез-құлық тәртібін;төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білу; |
|
5.2. Көліктегі және жолдағы жүріс-тұрыс |
8.5.2.1 теміржол вокзалының ғимаратында, поезд кестесінде (мүмкіндігіне қарай) бағдарлай алудыбілу; 8.5.2.2 вокзалдың анықтамалық және қызметтерін пайдалана алу, билетті сатып алуға тапсырыс беруді білу; 8.5.2.3 багажды және қол жүгін жинай білу, багажды және қол жүкті жинау үшін сақтау бөлмесін қолданыңыз, сақтау бөлмесін қолдана білу |
|
|
5.3. Қаланың ішіндегі қозғалыс бағыттары |
8.5.3.11 қалалық көлікте сапарға шығу (мектепке бару (маршрут, көлік түрлерi) туралы білу |
|
|
7. Мерекелер мен салтанатты жиындар |
7.1. Мерекеге дайындық және өткізу, сыйлықтарды, кәдісыйды рәсімдеу |
8.7.1.1. жерлеу рәсімінің ерекшеліктерін білу; 8.7.1.2 рәсімге қатысушылардың мінез-құлық тәртібін; 8.7.1.3 киінуге қабілеті бола білу |
|
7.2. Құттықтау |
8.7.2.1 көңіл айту сөздерін білдіру |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тамақтану |
3.1. Азық-түлік |
8.3.1.1. өнім мақсатын білу; 8.3.1.2 өнімдерді сынақтан өткізу шарттарын және мерзімін білу; 8.3.1.3 болашақта пайдалану үшін өнімдерді сатып алу, сатып алу тәсілдері туралы білу |
|
3.2.Ас үй мен асханалық ыдыстар, техника |
8.3.2.1 қамырды жасау үшін қолданылатын әдісті білу; 8.3.2.2 өнімдерді дайындаудың техникалық құралдарын білу (консервілеу кілті, темір қақпақ, нейлоннан жасалған қақпақ); 8.3.2.3 консервілеу үшін ыдыстарды стерилизациялау жолдары; |
|
|
3.3. Тағамды дайындау |
8.3.3.1 пеште және қыздырма пеште рецепт бойынша қамырдан (құймақ, күлше,торт)дайындауды білу; 8.3.3.2 көкөністерді, жемістерді, жидектерді сақтауды білу; 8.3.3.аспаздық кітаптап бойынша бағдарлауды білу |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене гигиенасы |
8.1.1.1 денсаулықты сақтау және көтермелеу үшін дене шынықтыру мен спорттың маңыздылығын білу; 8.1.1.2 табиғи күштердің (күн, ауа және су) денсаулыққа пайдасын түсіну; 8.1.1.3 біртіндеп және жүйелі жаттығу принциптерін білу |
|
1.2 Медициналық көмек |
8.1.2.1 медициналық мекемелерге (емхана, аурухана, жедел жәрдем қызметі) бағыт беру, өз қызметтерін пайдалану ережелерін білу; 8.1.2.2 дәрігерге үйден қоңырау шалуға, дәрігерге өзіңіздің денсаулығыңыз туралы хабарлауға, үйдегі науқасқа қамқорлық жасай білу; 8.1.2.3күйік, аяз, күн өту, улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
|
5) 9 сынып:
5-кесте
|
Бөлімдер |
Бөлімшелер |
Оқыту мақсаттары |
|
1-тоқсан |
||
|
2. Киім және аяқ киім |
2.1 Киім, аяқ киім және бас киім түрлері |
9.2.1.1дүкенге шығып,өз өлшеміңіз бойынша киім мен аяқ киім табуып, киім мен аяқ киім сатыпалуды білу; 9.2.1.2 киіміңіздің өлшемін ,сатып алу кезінде киімдегі ақаулар туралы білу; 9.2.1.3 өзіңізден және досыңыздан өзіңіздің киіміңізді өлшеуге арналған өлшемдерді ала білу; 9.2.1.4 киім сатып алған кезде сатушы-консультанттың кеңесінен сыпайы түрде бас тартуа білу; 9.2.1.5 киімнің қажетті заттарын таңдауға, көруге және оларды сатып алуды білу; 9.2.1.6 төсек төсеніштерін таңдауды сатып алуды, жууды, және сақтауды білу; 9.2.1.7 маусымдық киімдер мен аяқ киімді сақтауды орналастыра білу |
|
2.2 Киім, аяқ киімге күтім жасау |
9.2.2.1 киім, аяқ киімге күнделікті күтім жасай білу; 9.2.2.2 қолмен және кір жуғыш машинада жуа, құрғата, үтіктей, әртүрлі маталарға арналған киімді сақтай білу; 9.2.2.3 кәдімгі рәміздер бойынша киімді жуу, кептіру және үтіктеу талаптарын анықтай білу; 9.2.2.4 үйде киімнен дақтарды кетіре білу; 9.2.2.5 жасалған материалына байланысты аяқ киімге күтім жасай білу |
|
|
3. Тұрғын үй |
3.1 Тұрғын үй түрлері |
8.4.1.1 киіз үйде киім мен үй тұрмысындағы заттардың сақталу ерекшеліктері туралы білу; 8.4.1.2 тұрғын үй түрлерінде бағдарлауға, тұрғын үй және қосалқы үй-жайларға бөлуге, олардың мақсатын және мазмұнын анықтай алу; 8.4.1.3 пәтер мен үйде жиһаз және интерьер заттарын ұтымды орналастыра білу. |
|
3.2 Тұрғын үйді тазалау |
8.4.2.11пәтерді (үйді) күнделікті, апталық, маусымдық тазалауды жүзеге асыра білу; 8.4.2.2 үйді косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде жөндеуге дайындық бойынша қызметті қамтамасыз етуге басшылық жасай білу; 8.4.2.3 косметикалық жөндеуге арналған құрылыс материалдарын сатып алу орындарын бағдарлай білу; (асүйді, жуынатын бөлмені) тазалай білу; 8.4.2.4 айналарды күтуді, жуғыш заттарды таңдай және сатып ала білу |
|
|
2-тоқсан |
||
|
6.Отбасы |
6.1 Отбасы құрамы |
9.6.1.1 өзін және өзінің отбасы мүшелерін: атасы, анасы, ағасы, әпкесі және әжесін атай білу; 9.6.1.2 отбасындағы өзіңіздің әлеуметтік рөліңізді (ұлыңыз немесе қызыңыз, немере не немере, ағаңыз, апайыңыз) анықтай білу; |
|
6.2 Отбасылық қарым-қатынас |
9.6.2.1 үй шаруашылығын басқаруға, отбасы мүшелеріне қамқорлық жасауға белсенді қатысу; 9.6.2.2 отбасылық бюджетті жоспарлай: отбасы табысының айлық мөлшерін анықтай, шығыстарды жоспарлай білу; 9.6.2.3 отбасындағы балаларға күтім жасаудың негізгі түрлерін орындау (монша, киім-кешек, тамақтандыру); 9.6.2. отбасы мүшелерінің арасында күнделікті өмірдегі міндеттерді бөлуді бағдарлай білу; 9.6.2.5 отбасылық демалыс ұйымдастыру, отбасылық дәстүрлерді бағдарлай білу; 9.6.2.6 мерекелерде құттықтай ала білу; 9.6.2.7 қонақтарды шақыру және қабылдау; |
|
|
6.3 Қазақстан Республикасы азаматының құжаттары |
9.6.3.1төлқұжатта, негізгі деректерде (серия, нөмір, жеке нөмір, төлқұжатта берген және кім берген ) оларды бағдарлап жазып алу; 9.6.3.2 жұмысқа қабылдауға арналған құжаттарды жинақтап, рәсімдеу |
|
|
3-тоқсан |
||
|
8.Кәсіпорындар, мекемелер және байланыс құралдары |
8.1 Сауда кәсіпорындары |
9.8.1.1әмбебап, арнайы дүкендерде, базарларда, киосктерде сатып алуды жүзеге асыруға; 9.8.1.2 тауарлардың қаптамасындағы жазулардан жарамдылық мерзімі, қызмет ету мерзімі, тауарды өндіруші туралы анықтай білу; |
|
8.2. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының кәсіпорындары |
9.8.2.1 әр түрлі кәсіпорындар мен мекемелердің көрсететін қызметтерін бағдарлау; 9.8.2.2 үй басқармасы ұсынатын қызмет түрлерін бағдарлау, жұмысқа орналасуға өтініш беру; |
|
|
8.3. Қаржылық кәсіпорындары |
9.8.3.1салық түрлерін білу; 9.8.3.2 салықтарды алудың мақсатын біледі |
|
|
8.4. Тұрмыстық қызмет көрсетуші кәсіпорындары |
9.8.4.1 тұрғылықты жердегі ең жақын кәсіпорындар мен халыққа қызмет көрсету секторы мекемелерінің орналасқан жеріне бағдарлау; 9.8.4.2 шаштараз қызметтерін, кірді құрғақ тазалауды, поштаны, жинақ кассаларын, жөндеу цехтарын, жалға беру қызметін, фото студияны, тігін фабрикасын пайдалануға; |
|
|
8.5. Байланыс құралдарының кәсіпорындары |
9.8.5.1телефонды пайдалану мүмкіндігін білу; 9.8.5.2 авариялық-құтқару қызметтеріне,өрт сөндіру, полиция, жедел жәрдемге телефон шала білу: 9.8.5.3 таксиді телефон шақыра білу |
|
|
8.6. Мәдениет мекемелері, демалыс орындары |
9.8.6.1 асхана, кафе қызметін пайдалану; 9.8.6.2 үстел басында әңгімелесу тақырыбын таңдай білу |
|
|
5. Көлік, көше |
5.1 Көлік түрлері |
9.5.1.1әуежайдың және оның негізгі қызметтері туралы білу; 9.5.1.2 әуе көлігінің жолаушыларына қызмет көрсетумен айналысатын адамдардың жұмысын түсіну; 9.5.1.3 ұшу кестесінің мақсаты туралы білу; 9.5.1.4занықтамалық қызметтің мақсатын білу; 9.5.1.5авиабилеттерді сатып алу тәртібі туралы білу (қолма-қол ақшаны сатып алу, телефон бойынша тапсырыс беру); 9.5.1.6 багажды және қол жүгі тіркеу тәртібі туралы білу; 9.5.1.7 сақтау қоймасын пайдалану тәртібі туралы білу; 9.5.1.8 терминалды және оның негізгі қызметтерін тағайындау туралы білу |
|
5.2 Көліктегі және жолдағы жүріс- тұрыс |
9.5.2.1 әуежай мен әуежай ғимаратында арнайы таңбалар мен ақпараттық тақталар арқылы бағдарлай білу; 9.5.2.2 әуе кемесінің ұшу кестесін бағдарлай білу; 9.5.2.3 әуежай мен әуежай терминалының анықтамалық қызметтерін және әртүрлі қызметтерді пайдалана білу; 9.5.2.4 әуе арқылы саяхат жасау процесіне бейімделе білу |
|
|
5.3.. Қаланың айналасындағы қозғалыс бағыттары |
9.5.3.1 қоғамдық көлікте (қалалық, қала маңындағы, қалааралық) саяхаттау ережелерін білу және оларды пайдалана алу; 9.5.3.2 негізгі жергілікті көліктік бағыттарда жүре алу, такси қызметтерін пайдалана алу |
|
|
7. Мерекелер, салтанатты жиындар |
7.1. Мерекеге дайындық және өткізу, сыйлықтарды, кәдісыйды рәсімдеу |
9.7.1.1 әртүрлі елдердің дәстүрлеріндегі үйлену тойы; 9.7.1.2 мерейтойлар,айтулы күндер, зейнеткерлікке шығу үшін; 9.7.1.3 қазақ халқының ұлттық дәстүрлері бойыншаәртүрлі іс-шараларды өткізу(«Бесік той», «Тұсау кесу тойы», «Сүндет той», «Тілашар»); 9.7.1.4 үйлену тойларын, мерейтойларды, қазақ ұлттық салт-жораларын дайындау және өткізу ерекшеліктері; |
|
7.2. Құттықтаулар |
9.7.2.1 құттықтау нысандары мен шараға сыйлықтар таңдау ережесін біліңіз |
|
|
4-тоқсан |
||
|
3. Тамақтану |
3.1. Азық- түлік |
9.3.1.1түрлі топтардан тағамды ажырату; 9.3.1.2 (пайдалы) және бүлінген (тұтынуға жарамсыз) өнімдерді ажырату; 9.3.1.3тағамды тиісті орындарға орналастыруға; |
|
3.2.Ас үй мен асханалық ыдыстар, техника |
9.3.2.1 ас үй, асхана, шай ыдысы, асхана аспаптары, ас үй аспаптары мен құралдарын, негізгі тұрмыстық ас үй құралдарын дұрыс қолдануға; 9.3.2.2 таңғы, түскі, кешкі асқа және мерекеге арналған үстелге қызмет ету; 9.3.2.3 тамақтанғаннан кейін үстелді жинауға ыдыстарды жууға, және тоңазытқышты жібітуге және жууға |
|
|
3.3. Тағамды дайындау |
9.3.3.1 ұлттық тағамдар дайындау (палау, бауырсақ, тұшпара); 9.3.3.2 аспазкітабына бағдар беріп, рецепт бойынша тағамдарды дайындау; 9.3.3.3 мерекелік үстелдің мәзірін жасауға;составлять меню праздничного стола; |
|
|
1. Денсаулық |
1.1 Дене гигиенасы |
9.1.1.1.өз бетімендененің,шашының тазалығына көңіл бөлу; 9.1.1.2 қажетті гигиеналық талаптарды орындай білу; 9.1.1.3 заттар мен жеке гигиена өнімдерін таңдауға және пайдалануға, оларды дұрыс сақтауға; 9.1.1.4 алкогольдің, темекі шегудің, нашақорлықтың қауіптілігі туралы білу; жаман әдеттермен күрес қажеттілігін білу; 9.1.1.5 жұқпалы және жұқпалы аурулар туралы, олардың алдын алу шаралары туралы білу; |
|
1.2 Медициналық көмек |
9.1.2.1 медициналық мекемелерге медициналық көмек көрсету үшін хабарласу ережесін білу, үйде дәрігер шақыру; 9.1.2.2 үйде науқастарға күтім жасау; 9.1.2.3 жарақат, мұрынның қанауы, сызаттар, жәндіктердің шағуы, күйік, үсік шалғанда, күнніңөтуі, тағаммен улану, бас ауыруы кезінде алғашқы көмек көрсете білу |
|
шағым қалдыра аласыз













