Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

7.2В: Функция. Функцияның графигі.

Мектеп: №44 Мектеп-гимназия

Күні: 5.04.18

Мұғалімнің аты-жөні: Аккайрова Турсунхан

Сынып: 7

Қатысқандар саны: 20

қатыспағандар саны -

Сабақтың тақырыбы

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу /2сағат/ 2-сабағы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

(оқу бағдарламасына сілтеме)

7.4.2.4 Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу

Сабақтың

мақсаты

1. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешеді, графигі бойынша теңдеулер жүйесін құра алады ;

2. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін параметрі бойынша талдап, шешімдерін анықтай алады;

3. Мәтінді есептерге екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін құрып, графиктік тәсілмен шеше алады.

Бағалау

критерийлері

• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешеді, графигі бойынша теңдеулер жүйесін құрады ;

• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін параметрі бойынша талдап, шешімдерін анықтайды;

• Мәтінді есептерге екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін құрып, графиктік тәсілмен шешеді.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

• Математикалық терминология мен символиканы бөлімнің тапсырмаларын орындаған кезде қолданатын болады.

Бөлім бойынша лексика мен терминология:

• сызықтық функция;

• сызықтық функцияның бұрыштық коэффициенті;

• сызықтық функцияның графигі

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

• график бойынша аргументтің (функцияның) сәйкес мәнінде функцияның (аргументтің) мәнін табу;

• Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесінің қандай жағдайда шешімі болмайды?

• егер сызықтық функциялардың бұрыштық коэффициенттері тең болса, онда олардың графиктері ... .

• егер сызықтық функциялардың бұрыштық коэффициенттері әртүрлі болса, онда олардың графиктері ...

Құндылықтарды дарыту

«Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясының құндылықтарына сай

«Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығы. Жауапкершілікке, бірін-бірі құрметтеуге және ынтымақтаса жұмыс істеуге ,өмір бойы үздіксіз білім алуға тәрбиелеу

Пәнаралық байланыстар

Физика, геометрия, информатика

Бастапқы білім

Сызықтық функцияның графигін салу білігі. Теңдеулерді шешу және айнымалының белгілі мәнінде өрнектің мәнін есептеу дағдысы.

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Оқыту ресурстары

Сабақтың

Басы

7минут

Ұйымдастыру бөлімі

-сынып оқушыларымен амандасу;

-сынып оқушыларын түгендеу;

-сабаққа назар аударту;

Саралау тәсілі "Жіктеу" әдіс арқылы 3 топқа бөлу

(аралас гендерлік топ)

Стикерлерлерде графиктер сызылған, теңдеулер жүйесі жазылған, функциялар жазылған. Оқушылар стикерлер таңдау арқылы функция, теңдеу, график, болып топтарға бөлінеді.

Саралау тәсілі "Диалог және қолдау көрсету":

«Қарлы кесек» әдісі арқылы оқушылар мен мұғалім тиімді диалогқа түседі.

Бүкіл топ орындайтын жұмыс

Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында сұрақтарды лақтыру.

• Теңдеулер жүйесін графиктик тәсілмен шешу алгоритмі.

• Екі айнымалысы сызықтық теңдеулер жүйесінің неліктен бір шешімі болады?

• Екі айнымалысы сызықтық теңдеулер жүйесінің неліктен шексіз көп шешімі болады?

• Екі айнымалысы сызықтық теңдеулер жүйесінің неліктен шешімі болмайды?

• Екі айнымалысы бар теңдеулер жүйесін шешудің тәсілдері

ҚБ: «Шапалақ» арқылы

Аталмыш жұмыс түрі құрмет көрсету, ақпаратты өздігінен табу, топта жұмыс істеу құндылықтардың қалыптасуына әсері.

Үй тапсырмасын тексеру: «Өзара тексеріс» әдісі. Оқушылар дәптерлерін сағат тілі бағытымен алмастырып, үй тапсырмасын интербелсенді тақтада көрсетілген жауаптар арқылы тексереді.

Жауабы: (6;8)

Қ Б:Бірін-бірі бағалау. (оқушыларға геометриялық үшбұрыш, төртбұрыш, бесбұрыш фигураларын беремін, бір - бірін бағалайды. )

1 .Тапсырма сауатты орындалды, жауабы дұрыс;

2. Тапсырма орындауда кемшіліктер бар, жауабы дұрыс;

3 . Тапсырмада қателер орын алған, жауабы жартылай дұрыс.

Төртбұрыш, үшбұрыш алған оқушылар топтың белсенді оқушыларынан көмек алады.

Мұғалімнің мадақтамасы : «Жарайсыңдар!»

Стикерлер, слайд№1

«Қарлы кесек»

Т.А.Алдамұратова

Атамұра,2015ж

Интербелсенді тақта көрсетіледі.

Сабақтың ортасы

25мин

5мин

Оқулықпен жұмыс. Жұптық жұмыс

Белсенді оқыту-әдісі «Автобус аялдамасы»

Топта жұптарға бөлінеді.

1-қадам жұпта жұмыс жасайды.

2-қадам жұптар жұмыстарын алмастырып тексереді.

3-қадам топта бөліседі.

(Функция тобы, график тобы ,теңдеу тобы әр топ ішінен жұп болып берілген есепті орындайды.)

№1473(1,3) Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер.

₁₎

_{Жауабы:(-3;6)}

₃₎

_{Жауабы: (1;-4)}

Дескриптор: Білім алушы:

• . Әрбір теңдеңдегі у-ті х арқылы өрнектейді.

• Функциялардың графиктерін бір координаталық жазықтықта салады.

• Графиктердің қиылысу нүктерін(егер қиылысатын болса) табады.

• Жауабын айнымалылардың жұбы түрінде жазады.

ҚБ: Сыйлық /жұптардың бірін-бірі бағалауы

+ жетістігі, - жетілдіру қажет етеді

Қолдау көрсету, қателерді түзеу, көмектесу жұмыстары жүргізіледі.

Мұғалімнің мадақтамасы : «Өте жақсы!, «Жақсы!»

Саралау тәсілі: "Тапсырма" «Буклет» әдіс.

Бұл әдіс топпен жасалады және «Автобус аялдамасы» әдісімен түсіндіріледі.

Топтық жұмыс

№1475. (1,3,5) Теңдеулер жүйесін шешіңдер графиктік тәсілмен шығарады. (Функция тобы, график тобы ,

теңдеу тобы әр топ берілген есепті орындайды.)

_1).

Жауабы:(2;3) бір ғана шешімі болады.

₃₎

Жауабы:шешімдері болмайды.

5)

Жауабы:шексіз көп шешімі болады.

Дескриптор: Білім алушы:

• Әрбір теңдеңдегі у-ті х арқылы өрнектейді.

• Функциялардың графиктерін бір координаталық жазықтықта салады.

• Графиктердің орналасуына байланысты шешімін табады.

• Жауабын нақты көрсетеді.

ҚБ: топтың бірін-бірі бағалауы /Екі жұлдыз, бір тілек/

Мұғалімнің мадақтамасы : «Марапат»

Мұғалім барлық топтың шығарылу жолын қарап шығады да, марапаттайды.

Сергіту сәті: Қолымызды шынықтыру

Нұсқау:

1,2 – параллель (екі қолымызды жоғары көтеріп, төмен түсіреміз)

3,4 – қиылысу (екі қолымызды алға қайшылатамыз)

5,6- беттеседі (қолымызды шапалақтаймыз)

«Конверттегі сұрақ» әдісі топтарға алдын ала әр топқа берілген конвертке ұпай сандарын тігеді. Мұның құрамына білім деңгейі әртүрлі оқушыларға арналған тапсырмалар кіреді.

Жасыл түсті конвертте А деңгейіндегі тапсырмалар

Сары түсті конвертте В деңгейіндегі тапсырмалар

Қызыл конвертте С деңгейіндегі тапсырмалар

Жасыл конверттегі тапсырманы шығарған оқушының жұмысын сары конверттегі тапсырманы орындаған оқушылар тексереді. Сары конверттегі тапсырманы орындаған оқушының жұмысын қызыл конверттегі тапсырманы орындаған оқушы тексереді.

Қызыл конверттегі тапсырманы орындаған оқушыны мұғалім тексереді.

Жасыл түсті конверттегі тапсырма: (А деңгейі)

№ 1478 теңдеулер жүйесінің неше шешімі бар:

Тірек ұғымдар:

k₁₌k₂ график параллель

k₁ мен k₂ әртүрлі болса қиылысады

K₁=k₂ және b сандары бірдей болғанда беттеседі.

Дескриптор: Білім алушы:

• Әрбір теңдеудегі у-ті х арқылы өрнектейді.

• k₁ мен k₂ коэффициенттерінің мәндерін анықтайды.

• Коэффициенттерге байланысты шешімін көрсетеді.

ҚБ :«Бас бармақ»:

Мұғалімнің мадақтамасы (Өте жақсы! Жарайсыңдар! Керемет!)

Сары түсті конверттегі тапсырма: (В деңгейі)

№1480.9.13-сурет. (а,ә) суреттегі графиктер бойынша

1. Графиктен теңдеулер жүйесінің шешімін табыңдар;

2. Шешімін жүйе арқылы тексеріңдер;

а –суреті

_{шешімі:}

_{Жауабы:(3:2)}

ә-суреті

Шешімі:

_{Жауабы:(1:4)}

Дескриптор:Білім алушы.

-График бойынша теңдеулер жүйесінінің шешімін табады.

- Графикке сай жүйе құрады.

-Теңдеңдегі у-ті х арқылы өрнектейді.

-Шешімініңң дұрыстығын тексереді.

ҚБ:Топта бірін-бірі бағалайды,өзара бағалайды, есептерінің жауабын қызыл, сары, жасыл алмаға жазып, «Бағалау ағашына» іледі.

Мұғалімнің мадақтамасы : «Өте жақсы!, «Жақсы!»

Қызыл түстегі конверттегі тапсырма (С деңгейі)

№1481 Тік төртбұрыштың ұзындығы енінен 3 см ұзын.Оның периметрі 22см.Тік төртбұрыштың ұзындығын, енін табыңдар.

Шешуі:

Берілгені:

Ені – х

Ұзындығы – у

Р=22см

_Шешуі:

Жауабы: Ені – 4 см, Ұзындығы – 7 см.

Дескриптор: Білім алушы

• Мәтінді есептерге екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін құрады;

• Шешімдерін графиктік тәсілмен табады;

• Жауабын көрсетеді;

ҚБ: «От шашу»

Саралау тәсілі «Қарқын»

(Тапсырманы тез орындаған оқушыларға беріледі) Қосымша есеп

№1482 (1)Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешіңдер.

Жауабы: (7;1)

Дескриптор: Білім алушы

• Теңдеулер жүйесін ықшам түрге келтіреді;

• Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешеді.

• Есептеудің тиімді тәсілін табады;

• Шешімін нақты көрсетеді;

• ҚБ: «Жарайсың»

Мұғалімнің мадақтамасы : «Өте жақсы!»,

Саралау тәсілі « Қорытынды » Жеке жұмыс

Қалыптастырушы бағалау тапсырмалары

Оқу мақсаты:7.4.2.4 сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу.

Бағалау критерийі: Білім алушы:

• Сызықтық теңдеулер жүйесінің шешімін графиктік тәсілмен табады.

• Бұрыштық коэффиценттеріне байланысты сызықтық теңдеулер жүйесінің шешімдерін санын анықтайды.

Ойлар дағдыларының деңгейі: Қолдану жоғары деңгей дағдылары

1-тапсырма.

Теңдеулер жүйесін графигімен және жауабымен сәйкестеңдіріңіз

Дескриптор: Білім алушы:

• Теңдеулер жүйесін графигімен сәйкестендіреді

• Теңдеулер жүйесін жауабымен сәйкестендіреді.

2-тапсырма

. а-ның қандай мәндерінде

_а) теңдеулер жүйесінің шешімі болмайды;

ә) теңдеулер жүйесінің сансыз көп шешімі болады;

б) теңдеулер жүйесінің бір шешімі болады;

Дескриптор: Білім алушы

• Теңдеулер жүйесінің шешімі болмайтындай

а айнымалысының мәндерін анықтайды;

• Теңдеулер жүйесінің сансыз көп шешімі болатындай а айнымалысының мәндерін көрсетеді;

• Теңдеулер жүйесінің бір шешімі болатындай

а айнымалысының мәндерін табады;

Қ.Б «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау

Бағдаршам – оқушылардың өздерінің қаншалықты түсінгенін көрсетудің жылдам тəсілі. Оқушыларға қызыл, сары жəне жасыл түсті карточкалар беріледі. Сары, қызыл түсті көтерген оқушыларға түсіндіріп,талдауға белсенді оқушылардың көмегіне сүйенемін.

Оқушылар:

ЖАСЫЛ ТҮСТІ көтерсе, толық шығардым.

САРЫ ТҮСТІ көтерсе, жартылай шығарды.

ҚЫЗЫЛ ТҮСТІ көтерсе, шығара алмадым.

Т.А.Алдамұратова

Атамұра,2015ж

2-бөлім

Шығару жолы, жауаптары интербелсенді тақтада «GeoGebra» бағдарламасын көрсетіледі

https://www.geogebra.org

Т.А.Алдамұратова

Атамұра,2015ж

2-бөлім

Қолдау көрсету, қателерді түзеу, көмектесу жұмыстары жүргізіледі.

Шығару жолы, жауаптары интербелсенді тақтада «GeoGebra» бағдарламасын көрсетіледі.

https://www.geogebra.org

Конверттер

Тапсырмалар жазылған үлестірме материалдар

А.Е.Әбілқасымова

Мектеп баспасы,2017ж

Шығару жолы, жауаптары интербелсенді тақтада «GeoGebra» бағдарламасын көрсетіледі

https://www.geogebra.org

Қалыптастырушы бағалау бойынша тапсырмалар жинағы

Сабақтың соңы

3мин

Үйге тапсырма. № 1473 (2,4) №1490(2)

Жаңа білімді меңгеруге дайындалыңдар тапсырмаларын қарау Рефлексия:

Бүгінгі сабақтан алған әсерім... :

« Шульманның үш ілімі»

Басыма қандай байланыс алдым?

Қолыммен не жасадым?

Жүрегіме қалай әсер етті?

Оқушылар белгілеп береді.

Смайликтерге сабақтан алған әсерлерін жазып, әрқайсысының тұсына іледі.

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралаудың жіктеу тәсілі бойынша топқа бөлемін. Диалог және қолдау көрсету арқылы сыныппен, топпен жұмыс, жұптық жұмыс, жеке жұмыс кезінде сараланған деңгейлік тапсырмалар орындатамын. «Қарқын», «Тапсырма», « Қорытынды». Саралаудың қорытынды тәсілі арқылы қалыптастырушы тапсырма беремін. Сабақ мақсатына жету үшін жетелеуші сұрақтар қоямын. Сабақта бағалау критерийін пайдаланамын. Белсенді оқу аясында

« Қарлы кесек», « Өзара тексеріс», «Автобус аялдамасы», « Буклет» .

« Конверттегі сұрақ» әдісі,

сараланған тапсырмалар орындалады.

Қалыптастырушы бағалау тапсырмаларын, жетелеуші тапсырмаларды орындағанда топтық жұптық, жеке бағалау жүзеге асырылады. «Шапалақ» қөрсетіледі. Үй тапсырмасын тексеруде бірін-бірі геометриялық фигуралар арқылы бағалайды. Жұптық жұмыста сыйлық жұптардың бірін-бірі бағалауы

/+ жетістігі, - жетілдіру/қажет етеді.

Топтық жұмыста топтың бірін-бірі бағалауы /Екі жұлдыз, бір тілек/

Деңгейлік тапсырмаларда

«Бас бармақ» , «Бағалау ағашына»

« От шашу» әдісі арқылы бағаланады. Жеке «Қарқын» тапсырмаларына «Жарайсың» десем, қалыптастырушы бағалауда «Бағдаршам» арқылы бағаланады.

Оқушылардың қажеттіліктерін анықтау мақсатында « Шульманның үш ілімі» кері байланыс түрлері қолданылды.

Оқытудың белсенді әдістері арқылы дене қимыл жаттығуларын жасау. «Мəңгілік Ел» идеясын жүзеге асыруда оқушылардың бойында құндылықтарды дарыту мақсатында өзіне деген сенімділік, азаматтылығы мен əлеуметтік белсенділігі жоғары деңгейлі зияткер, бəсекеге қабілетті тұлғаға тəн қасиет-сапалары жетілдіріледі.

- Сергіту сәті:

«Қолымызды шынықтыру»

- Оқушылардың партада орналасуын, техникалық қауіпсіздігін қадағалаймын.

- АКТ қолданғанда уақыт ережесі сақталады.