Екі дос ертегі

Екі достың саяхаты

Жазғы демалыс кезі.Күн ыстық. Кешке дейін үйден шықпаған екі дос бос уақытын көңілді өткізіп, таза ауада демалмақ болып, гүлзар бақты аралап келе жатты. Олардың алдарынан бірнеше өздері сияқты балалар да, ересек адамдар кездесті. Алайда, олардың ешқайсысымен де шаруасы болған жоқ.
Ұзақ жүріп , олар орманға өтті. Екеуі қолдарындағы қоржындадарына біраз саңырауқұлақ теріп алды да ,отыра қалып,терген саңырауқұлақтарын санауға кірісті. Аяулым терген саңырауқұлақтары Ерасылдың терген саңырауқұлағының екіден бір бөлігінің 25%-ін құрайды.Екеуінің саңырауқұлақтарының қосындысы 54-ке тең .Екеуі жеке –жеке қаншадан саңырауқұлақ тергенін есептептеді де , әрі қарай жылжи берді. (Жауабы:6;48)


Сөйтіп келе жатып ,олар күннің кеш болғанын да байқамай қалған еді.Уақыттың тез өткені соншалық, бірте – бірте қараңғы қоюлана бастады. Ерасыл өздерінің сенбі күні сағат 14:20 минутта серуендеуге шыққандарын біледі. Ал, қолсағаты қазіргі уақытта 00: 32 –ні көрсетіп тұр екен. Енді екеуіне қанша минут серуендеп жүргендерін есептеу қиынға соқпады. (Жауабы: 612 мин)
Алайда , олар далада түнеп қалудан қорқып, қайда , қай бағытта жүрерлерін білмей адасқандарын білді.Орманнан шулаған аңдардың дауысын естіп,бойларын үрей билей бастады.



Сол кезде Аяулымның ойына досы Ерасылдың қалтасындағы тұсбағар есіне түсті. Олар жанталасып ,қалтадағы тұсбағарды қарай бастады.
Ол тұсбағар-ерекше тұсбағар болатын. Оның көмегімен өздерінің үйлерін
қай жерде тұрғынын тетікті басу арқылы білуге болатындығы қатты қуантты .Аяулым тетікті басқан кезде тұсбағар сөйлей жөнелді.
- Сендер мына тапсырманы дұрыс орындасаңдар сендерге үйге жететін жол көрсетемін -деді де ,жарық етіп тұсбағар бетіне сөзжұмбақ пайда болды.Егер дұрыс шешетін болсаңдар шеңбердің элементінің атауы шығады деді.




т
ө
р
т



р
а
д
и
у
с


к
о
о
р
д
и
н
а
т
а



б
и
о
л
о
с
и
я

а
з
а
й
т
у



Л
е
с
і
н
д
І







Балалар тұсбағар тапсырмасын орындап , үйлерінің тұрған жерілерінің бағыты мен жүріп, үйлеріне жетуге асықты.
Аяулым мен Ерасыл сөзжұмбақты лезде шешіп тастады да , тұсбағардың көрсеткен бағыты бойынша жүре бастады. Біраз жүргеннен соң анадайдан сығырайған жарық көрінді.Аяулымның өзінің үйі екен, – деп қуанғаны соншалық жылап жібірді.Алайда олардың қуаныштары ұзаққа бармады. Себебі, жаңағы жарыққа жақындай бергенде ол үй емес, төбесінде жарық орнатылған робот болып шықты.
Ол :
-Балалар , мен сендердің адасып кеткендеріңді бағанадан бақылап отырмын. Қазір сендер менімен бірге жүріп ,әлемді шарлайтын боласыңдар, - деп алға қарай адымдай бастады. Мұны естіген Аяулым бар дауысымен :
-Мен сізбен ешқайда бармаймын! Менің қарным ашты. Ата-анам күтіп отыр, үйге баруым керек ,-деп бақырып жіберді.
Сол –ақ екен Робот адам жалт қарап:
-Ендеше ,сендер менің айтқан тапсырмаларымды орындайтын боласыңдар.Мен сендердің білімдеріңді тексеріп көремін. Егер осы тапсырманы бұлжытпай орындасаңдар , сендерді үйлеріңе өзім жеткізіп саламын ,- деді Робот адам. Екі бала келісе кетті. -Ендеше , тыңдаңдар, - деді робот адам балаларға. .
-Бірінші тапсырмам мынадай:

Мына фигуралар белгілі ретпен тізбектеліп орналасқан. Жиырма екінші орында қандай фигура тұратынын табыңдар.
....?
-Екінші тапсырмаға сендерге екі есеп беремін ,-деп алдыларына парақшаға жазылған мына есептерді ұсынды:



-Үшінші тапсырмам сендердің мәтінді есептерді қалай шығаратындарыңды бақылаймын- деп , үшінші тапсырмасын берді.
Екі санның қосындысы 21-ге тең. Екі еселенген бірінші сан екінші саннан 3-ке артық. Бірінші санды табыңдар.
Аяулым мен Ерасыл робот адамның тапсырмаларын ұйықтамастан орындап, оның ойынан шықты. Сөйтсе , таң атып қалған екен. Анадайдан өздерінің тұратын ауылдары да көрініп тұр. Балалар үйлеріне жетіп, басынан өткен қызық жағдайларын ата-аналарына, сыныптастарына әңгімелеп, есептерін қайталап шығаруды достарына ұсынды.
Ержігітова Тынышкүл Бастарқызы
Математика пәні мұғалімі.
Қостанай облысы Амангелді ауданы
Құмкешу жалпы білім беретін орта мектебі.













HYPER13PAGE HYPER15






Көлденеңінен
1.Ең кіші құрама сан;
2.Шеңбердің кез келген нүктесін центрмен қосатын кесінді;
3.Санақ басы ,бірлік кесіндісі және бағыты бар түзу;
4.Тіршілік туралы ғылым;
5.Арифметикалық амал;
6.Екі жағы шектелген түзу;

Теңдеуді шешіңдер:
1) 3,4x-4=4,8-x
2) 19(y-9)=3(y+7)