Бөлім:

6.4А Экология және тұрақты даму

Педагогтің аты-жөні:

Ахметжанова Алия Орымбаевна

Күні:

07.04.2025ж

Сыныбы: 6Ә

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Экожүйелер

Неліктен экожүйенің ауысуы орын алады

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

6.6.1.2 экожүйе ауысымдарының себептерін түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар үшін:

Білім алушылар экожүйенің ауысу себебін түсіндіруді үйренеді.

Құндылықтарға баулу:

«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Оқушылармен амандасу, түгендеу

2.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырады.

Оқушылар бір біріне сәттілік тілейді

Мақсаты:оқушылар бір біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады.

Қызығушылықты ояту

3мин

«Поп корм» әдісіарқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі.Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Өзгенің пікірін толықтырады.

1.Экожүйе деген не?

2.Биоценоз деген не?

3.Экотоп деген не?

4.Продуценттер деген?

5.Консументтер деген ?

6.Редуценттер деген?

7.Паразит деген не?

8.Сапрофит деген ?

9.Автотрофтар деген не?

10. Жанды табиғат компоненттері қалай аталады?

11.Жасыл белдеуге кіретін организмдер

12.Жансыз табиғат компоненттері қалай аталады?

Қалыптастырушы бағалау

Жарайсың!

Керемет!

Тамаша!

Сыни тұрғыда ойлау қабілеттерін арттыру

Оқулық, жұмыс дәптері

Жаңа сабаққа кіріспе

2мин

2мин

« Менен сұрақ сізден жауап » әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын қояды.

Биоценоздан қандай да бір түр жойылған кезде қалғандары оның орнын басады, санын көбейтеді және оның рөлін атқарады. Онда неүшін бірлестіктердің алуан түрлілігін сақтау жөнінде уайымдаймыз?

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылайды

Өз ойымен бөліседі.

Қалыптастырушы бағалау

Жарайсың!

Керемет!

Тамаша!

Суреттер

Видео көрсетіледі

Мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

Презентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

7мин

№1-тапсырма

«Кино таспа» әдісі онда бір экожүйенің екіншісіне ауысуының негізгі кезеңдерін көрсетеді.

Суретке өте мұқият қарайды.

Дескриптор:

- анықтама береді1 балл

-суреттерді дұрыс орналастырады 1 балл

Суреттер

5 мин

2- тапсырма

«Оқы,ойлан, талқыла»

әдісі . Топтық жұмыс

Оқулықпен жұмыс

Сұрақ :

1.Ақбөкеннің жойылуына қандай факторлар әсер етті?

2.Адамдар Аустралияға опунция кактусын отырғызуда қандай қателік жіберді ?

3.Экожүйені қалай қалпына келтіруге болады?

Дескриптор:

- оқулықтағы тапсырмаларды орындайды1балл

-сұрақтарға жауап береді1балл

Оқулық 6 сынып

3мин

3- тапсырма Жұбыңмен бірге «Салыстыру сызығы» тәсіл кестесін құрады. Онда экожүйе ауысуының абиотикалық түрткіжайтты, биотикалық түрткіжайтты және антропогендік түрткіжайтты салыстыру .

Сәйкестендіру кестесі

Жауаптары:

1а,2в,3с,4в,5а,6в

Дескриптор: Жалпы - 2балл.

-Тапсырманы орындайды.

6-сынып оқулығы;

Жұмыс дәптерлері,

Салыстыру кестесі;

2мин

4-тапсырма.«Серпілген сауал» әдісі. Оқушылар логикалық сұрақтарға жауап береді,өз ойымен бөліседі. Өзгенің пікірін толықтырады

Логикалық сұрақтар

1.Ұзақ жылдар аралығында ауыл жайылымы өз қорын тауысқан, экожүйе толығымен бұзылған. Жергілікті шаруалар бұл мәселенің шешімін ұзақ іздеді. Экожүйені қалпына келтіру жолын жергілікті мектеп оқушысы ұсынды. Ол жайылымға пішен шашып қоюды ұсынды. Бұл ұсыныс тиімді болды және үш-төрт жылда бұл жайылым өзінің алғашқы табиғи қалпына жақындады. Себебі пішенде дала экожүйесіндегі өсімдіктер жиынтығының тұқымдары болады.

2.Жер бетінде үнемі түрлі оқиға, табиғи апаттар болып тұрады.Олар экожүйені бұзады. Егер табиғат өз жарақатын өзі емдеу тетігін қарастырмаған болса не болар еді?

3.Жердің көп бөлігінде экожүйе ауысуынан ормандар саваннаға, далаға айналып, шөлдердің пайда болуына не себеп?

Дескриптор: Логикалық сұрақтарға жауап береді1 балл

9мин

5-тапсырма.Сукцессияның пайда болуы

Сукцессия (латынша succession-ауысу) деген мағына.

Белгілі бір аумақтағы биоценоздардың табиғат факторларының немесе адам әрекетінің әсерінен бірізді ретпен ауысуы экологиялық сукцессия деп аталады. Бірінші және екінші реттік сукцессиялар болады.

1 топ 1-ші бөлігінде өрт шалған аумақ, қалған бөліктерінде бірнешке жыл өткен соң не болатынын бейнелеу

2 топ1-ші бөлігінде жанартаудың атқылауын салу, қалған бөліктерінде бірнешке жыл өткен соң не болатынын бейнелеу

3топ топ 1-ші бөлігінде су азайған тоғанды салу, қалған бөліктерінде бірнешке жыл өткен соң не болатынын бейнелеу

Дескриптор:

- Макеттің дұрыс құрылымына 1балл

-Оқушы өз ойын толық жеткізіп шығуына1балл

Презен

тация.

Макет

Қорыту

5мин

6-тапсырма.«Постер қорғау» әдісі Шығармашылық тапсырма. Онда А.П. Чеховтың: «Егер әрбір адам өз жерінің кішкентай бір бөлігіне өзінің қолынан келген жақсылығын жасаса, біздің жеріміз қандай тамаша болар еді» деген сөзінің мағынасын суреттейді.

А4 пішінді қағазға танымбелгі (эмблема) жасайды

Дескриптор:

-Тапсырмаларды орындайды 1 балл

А4 пішінді қағаз, маркер

3мин

Word wall қосымшасы бойынша жұмыс жасайды. Оқушылар жеке жауап береді

Word wall қосымшасы бойынша тест тапсырмалары беріледі.

Дескриптор: Әр сұраққа – 1 балл

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

3 мин.

«Аяқталмаған сөйлем» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

- бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім.

- бүгін сабақта қуантқаны.....

- мен өзімді.....үшін мақтар едім.

- маған ерекше ұнағаны.....

- сабақтан соң маған........келді

- бүгін маған..........сәті түсті.

- қызықты болғаны.....

- ......қиындық тудырды.

- менің түсінгенім.....

- енді мен......аламын.

Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.