Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Мектеп: № 83 А.Байтұрсынов

8.2С Химиялық реакциядағы энергиямен танысу атындағы жалпы орта мектебі

Күні: Мұғалімнің аты- жөні: Елемесова

Залина Дуйсенбаевна

Сынып: Қатысқандар: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Экзотермиялық реакция және эндотермиялық реакциялар. №4 зертханалық тәжірибе «Энергияның өзгеруімен жүретін химиялық реакциялар»

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.3.1.3 -экзотермиялық реакциялар жылу бөле жүретінін, ал эндотермиялық реакциялар жылу сіңіре жүретінін білу

8.3.1.4 –әртүрлі жанғыш заттардың қоршаған ортаға әсер ету салдарын түсіну

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Экзотермиялық реакциялар жылу бөле жүретінін, ал эндотермиялық реакциялар жылу сіңіре жүретінін біледі Әртүрлі жанғыш заттардың қоршаған ортаға әсер ету салдарын түсінеді

Оқушылардың басым бөлігі:

Экзотермиялық реакция және эндотермиялық реакция теңдеуін ажыратады

Кейбір оқушылар:

Экзотермиялық реакция және эндотермиялық реакция теңдеуін жазып есептер шығарады. Әртүрлі жанғыш заттардың қоршаған ортаға әсер ету салдарын біледі

Ойлау дағдылары

ның деңгейі

Білу және түсіну

Бағалау критерийі

Эндотермиялық және экзотермиялық реакцияларды ажыратады

Әртүрлі жанғыш заттардың қоршаған ортаға әсер ету салдарын түсінеді

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Оқушылар экзотермиялық реакциялар жылу бөле жүретінін, ал эндотермиялық реакциялар жылу сіңіре жүретінін біледі

«Үш қадамды сұхбат» барысында оқылым, айтылым, тыңдалым; «Т» кестесі, «Тәжірибе алаңы» әдісінде жазылым жүзеге асады

Негізгі сөздер мен тіркестер: экзотермия, эндотермия,жылу эффектісі, химиялық энергия,термохимиялық реакция, заттардың түзілу жылуы

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік тіркестер: Жылу бөле жүретін реакция дегеніміз не?

Эндотермиялық реакция деген не? ........ ............. - химиялық реациялар кезінде бөлінетін және сіңірілетін жылу мөлшері. Жылу эффектісі көрсетіліп жазылған реакция теңдеулерін........ ...........деп аталады.

Құндылықтар

ға баулу

Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, құрмет, ынтымақтастық, ашықтық

Пәнаралық байланыс

Физика, география

Алдыңғы білім

7.3.1.3 Заттың жануын сипаттау мен жану реакциясының өнімдерін атау

7.3.1.4 «Отынның үш құраушысы»: отын, оттек, оталу көзін білу және түсіндіру

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарлан

ған кезеңдері

Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері

Сабақтың басы

5 мин

2

мин

3 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Сыныпта психологиялық ахуал тудыру «Сені көргеніме қуаныштымын ...» жаттығуы

Мақсаты: Қатысушылардың жағымды жақтарын анықтау. Жаттығу барысы: әрбір оқушы өз көршісіне келесі сөздерді айтады: «Мен сені көргеніме қуаныштымын, себебі ...». Бұл сөйлемді адамның сыртқы келбетіне байланысты сөзбен емес, мінез ерекшелігіне байланысты сөзбен аяқтау керек

Үй тапсырмасын сұрау

Үй тапсырмасын «Сұрағы бар қорапша» әдісімен сұрау

1.Отынның негізгі түрлерін ата

2.Отынның (сұйық отындар, қатты отындар және газ күйдегі отындар) бөліну себебін түсіндір

3.Отынның жылу бөлгіштігі деген не?

4.Сутегі не себепті болашақтың отыны деп саналады?

Бағалау: сұрақтарға дұрыс жауап берген оқушылар смайликтермен ынталандырылып отырылады

Сабақтың ортасы

31 мин

6 мин

7

мин

3 мин

10

мин

5 мин

«Сөздер банкісі» әдісі арқылы жаңа тақырып ашылады.

Мұғалім түсіндірмесі:

Жылу бөле жүретін реакция экзотермиялық, ал сіңіре жүретін реакция эндотермиялық реакция деп аталады. (экзо-сыртқы, эндо-ішкі)

Жылу эффектілері көрсетіліп жазылған реакция теңдеулері термохимиялық теңдеулер деп аталады.

С_(қ)+О₂= СО₂+393 кдж (экзотермиялық) +Q ( жылудың бөлінуі)

С_(қ)+Н₂О = СО_(г)+Н_2(г) -132 кДж (эндотермиялық) -Q (жылудың сіңірілуі) Әр зат белгілі бір мөлшерде энергия қорын жинақтайды.Ол химиялық энгергия деп аталады

Реакция кезінде байқалатын энергия өзгерісі жылу арқылы білінеді. Жылу дегеніміз реакцияласушы заттардың бей-берекет қозғалысының нәтижесі болып табылады. Жұптық жұмыс

1-тапсырма Мәтінмен жұмыс «Үш қадамды сұхбат»

А→ В В→ А

А— В

Үш қадамды сұхбат барысында экзотермиялық және эндотермиялық реакцияны бөліп оқиды. Бір-біріне түсіндіреді. Бір-бірін тыңдайды

Дескриптор

1.теориялық материалмен танысады

2. ашық , жабық сұрақтар қояды

Оқушы бір-бірін «Бағдаршам» әдісімен бағалайды

«Сәйкестендіру» кестесі

Жұптық жұмыс

2-тапсырма: кестені толтыр Реакциялардың қайсысы эндотермиялық, қайсысы экзотермиялық екенін «+» белгісімен көрсетіңіз.

Дескриптор

1. «Т» кестесін толтырады

2.Экзотермиялық және эндотермиялық реакцияны ажыратады

Жұптар өзара бағалауда бір-бірін жетістік баспалдағы-

ның қай баспалдағында тұрғанын анықтайды

3- тапсырма «Тәжірибе алаңы» әдісі (топтық жұмыс). Оқушыларға жаңа тақырып бойынша тәжірибелік жұмыстар беріледі.

«Энергияның өзгеруімен жүретін химиялық реакциялар»

Мақсаты: реакциялардың жылуды бөле немесе сіңіре жүретіндігін білу

Жылуды бөле жүретін реакциялар

1.Цилиндрлерге 25 мл-ден натрий гидроксиді мен тұз қышқылының ерітінділерін өлшеп алыңдар

2. Құрғақ стақанға цилиндрлердің біріндегі ерітіндіні құйып алып термометрмен оның теипературасын өлшеп алңдар

3.Осы стақанға екінші цилиндрдегі ерітіндіні тездетіп құйыңдар да, шыны таяқшаменабайлап араластыра отырып ең жоғарғы температураның мәнін жазып алыңдар

Жылуды сіңіре жүретін реакциялар

1.Сынауыққа біраз мөлшерде жаңадан дайындалған мыс(ІІ) гидроксидінің тұнбасын құйыңдар

2.Сынауықты ұстағышқа бекітіңдер

3. Қауіпсіздік техника ережелерін сақтай отырып, спирт шамын жағып, сынауықты қыздырыңдар

Кестені толтыр:

АКТ

Видео ролик

Флип

чарт, маркер лер,

оқулық

Үлестір

ме материал дар

Химия

лық құрал- жабдық

тар мен реактив

тер

Сілтеме

(қалып

тастырушы бағалау 17-бет)

Сабақтың соңы

4 мин

3

мин

1 мин

Сабақты қорытындылау

Сабақты бекіту мақсатында «Серпілген сауал? әдісін қолданамын.

Сұрақтар қою aрқылы оқушылaрдың білімін тексеріп, тілдік мақсаттарының орындалғандығын бақылау

Кері байланыс орнату.

«Интервью» әдісі

1. –Бұл сабақтан қандай әсер алдың?

2. – Бүгінгі сабақтың атап өтер ерекшелігі неде деп ойлайсың?

3. – Сабақтың қай тұсын жандандыру керек деп ойлайсың?

Үйге тапсырма: §22 №1 есепті шығару

Қосымша ақпарат

Саралау- Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспалайсыз? Сіз қабілетті жоғары оқушыларға тапсырманы күрлендіруді қалай жоспарлайсыз?

Оқушылардың қабілетіне қарай деңгейлік тапсырмалар беремін

І деңгей: Химиялық диктант Жылу мөлшері ... арқылы өлшенеді. Химиялық реакция кезінде бөлінетін немесе сіңірілетін жылу мөлшері  .... деп аталады. 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшері, сол заттың ... деп аталады. Затты ауада жағу үшін оны белгілі бір температураға дейін  қыздыру керек, ол заттың .... болып табылады. ІІ деңгей: Берілген реакциялардағы термохимиялық теңдеулерден қайсысы экзотермиялық екенін анықтап, реакция теңдеуін теңестіріңдер: А) НСІ+ NaOH= NaCI + Н₂О+Q Ә) H₂O=H₂+O₂  -Q Б) N₂+H₂=NH₃ +Q В) CaCO₃=CaO +CO₂-Q ІІІ деңгей 1)Реакцияның термохимиялық теңдеуі бойынша 2Н₂+ О₂=2H₂O +570 кДж, 80 г оттек сутекпен әрекеттескенде бөлінетін жылу мөлшерін табыңдар 2) Реакциялардың термохимиялық теңдеулері арқылы: А) СаСО₃ ═ СаО +СО₂ -180 кдж Б) СН₄ +2О₂═СО₂ +2Н₂О +890  кДж,

0,5 кг әктасты  СаСО₃ айыруға қажетті энергияны  метанның қандай көлемін  жағып алуға болатынын табыңдар

1.Оқушыларға сабақтың тақырыбын өз бетімен зерттеу жүргізу арқылы түсінуге мүмкіндік беремін,себебі сабақта оқылым, айтылым, тыңдалым, жазылым дағдылары қалыптасады. 2.Қабілеті жоғары оқушыларға тапсырмаларды түрлендіріп қою арқылы зерделеу және зерттеу дағдыларын дамытамын

3.Проблемалық сұрақ қою арқылы, оқушылардың сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін, қорытынды жасау дағдылары қалыптасады

Бағалау-Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Сабақ барысында

оқушылардың белсенділігін арттыру үшін қалыптастырушы бағалау ретінде Смайликтер арқылы

«Жетістік баспалдағы» «Бағдаршам»

«Басбармақ» әдісін қолдандым және

оқушылардың үйренгенін тексеруді тиімді бағалау үшін кері байланыс беру арқылы бағалаймын

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Техника қауіпсіздік ережесін сақтау
1.Кез келген жұмысты орындаудан бұрын оқушы үстіне арнайы жұмыс халатын киіп, қажет болса көзіне қорғауыш көзілдірік, тіпті газтұтқыш арнайы тұмылдырық киіп алғаны дұрыс.  
2. Реактив салынған ыдыстың сыртында жазылған заттың формуласы кем дегенде екі рет қарап, іздеп отырған заттың дәл сол ма айқындап  алған жөн. 
3. Реактивтерді қолмен ұстауға, дәмін  татып көруге болмайды. Егер газ күйіндегі заттың иісін сезгің келсе,  оның ыдысын мұрыннан алысырақ ұстап, аздап желпіп көру керек. Оны дұрыс орындауды мұғалім немесе лаборант көрсетіп береді.
4.Әсіресе қышқылдармен немесе сілтілермен жұмыс істегенде абай болыңдар! Егер реактив денеге немесе киімге тиіп кетсе, бірден суды көбірек пайдаланып, жуып жіберген дұрыс.
5. Реактивтің әсерінен денедегі аздап күйіп қалған жерді суық ағынды сумен жақсылып шаю керек
6.Газ жанарғысын, спирт шамды және электр қыздырғыштарды пайдаланудың өзіндік ерекшеліктері бар, соларды бұлжытпай орындау керек.

Рефлексия

Сабақ/ оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды?Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пкіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды( оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады(оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?