Электртерістілік және байланыс полярлығы 10 сынып

Мұғалімнің аты-жөні:

Жолдасова Н.Ф.

Пән/Сынып:

10 сынып ЖМБ

Тарау немесе бөлім атауы:

10.1 C Химиялық байланыс

Сабақтың тақырыбы:

Электртерістілік және байланыс полярлығы

Оқу мақсаты:

10.1.4.6 атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде химиялық байланыстың түрін болжау;

10.1.4.7 ковалентті байланысты қосылыстар үшін «нүктелер мен айқыштар» диаграммасын құрастыру

Бағалау критерийі:

- атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде химиялық байланыстың түрін болжайды;

- ковалентті байланысты қосылыстар үшін «нүктелер мен айқыштар» диаграммасын құрастырады

Саралап оқыту тапсырмалары

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Сабақ мақсатымен бағалау критерийлерін таныстыру;

Бейнероликті қолдана отырып, бекіту тапсырмаларын орындату;

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету;

Бекітуге арналған тапсырмалар орындату; Тапсырмалардың жауаптарын жазу;

Жеке жұмыс

Оқу тапсырмасын ұсыну, оқушылар өз бетінше орындауы тиіс;

Уақыты

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Бағалау

Ресурстар

13 минут

Ұйымдастыру

Сәлеметсің бе?

Миға шабуыл:

Сабағымыздың тақырыбы:

Электртерістілік және байланыс полярлығы

Бүгінгі сабақта:

• Сенің білетінің:

Электртерістілік; байланыс полярлығы; «нүктелер мен айқыштар» диаграммасы

• Сенің меңгеретінің:

- атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде химиялық байланыстың түрін болжау;

Дескриптор:

Берілген молекулалардың геометриялық пішіндерін атап, қай гибридтену типтеріне тән екенін көрсетеді (3б)

Дескриптор:

Берілген молекулалардың sp³ типті гибрентену типті екенін көрсетеді (2 б)

Дескриптор:

-Берілген молекулалардың гибридтелу түрлерін анықтайды (2б)

-Берілген молекулалардың кеңістіктегі конфигурациясын анықтайды (2б)

-Берілген молекулалардвғы атомдардың орналасуын анықтайды (2б)

Презентация Слайд 1

Слайд 2

10 минут

Жаңа сабақ

Жаңа сабақты цифрлық ресурстар арқылы түсіндіру

Алдыңғы сабақтағы химиялық байланыс туралы білімді еске түсірейік.

Мұғалімнің түсіндірмесі:

Химиялық элементтердің электртерістілігі

Периодтық жүйедегі әр период бекзат газбен аяқталады. Олар химиялық, белсенділігі төмен газдар, осы енжарлықты шешу үшін олардың электрондық құрылыстарына үңілейік. Атомдық кұрылыстары бізге белгілі 42He, 2010Ne, 4018Аr газдардың барлырының сыртқы электрондық қабаттары аяқталған 8 электронды.

Бұлардан басқа элементтердің химиялық белсенділіктері осы сыртқы электрондық қабаттарының аяқталмағандығынан болады. Олар енді қосылыс түзу арқылы ғана осындай аяқталған қабатқа (инерттілікке) электрондарын беру немесе электрондарды қосу арқылы жетеді. Ал мұның өзі екі жайтқа тәуелді:

• элементтердің электрондық құрылысына

• атом радиусына

Нақтылау сұрақтары :

- Электртерістілік - қосылыстағы химиялық элемент

атомдарының ортақ электрон жұбын өзіне тарту қабілетіғой ия?

- Электртерістілік период бойынша солдан оңға қарай, ал топ бойынша төменнен жоғары қарай артады ғой ия?

- байланыс түзуші элементтердің электртерістілігі бірдей болса, ковалентті полюссіз байланыс түзеді ғой ия?

- Байланыс түзуші элементтердің электртерістіліктерінің айырмашылығы аз болса, ковалентті полюсті байланыс түзіледі ғой ия?

Тапсырма 1

Суретпен жұмыс:

полюсті және полюссізмолекулаларды анықтаңыз

Жаңа тақырыпты меңгеру

Мақсаты:

- ковалентті байланыстың түзілу механизмдерін білу;

Мақсаты:

полюсті және полюссізмолекулаларды анықтайды

Дескриптор:

− полюсті және полюссіз молекулаларды анықтайды (1б);

Презентация № 5-7 бет

15 минут

Тәжірибе

Жаңа тақырыпты тәжірибе арқылы меңгеру

Өзіңді тексер!

Тапсырма 2 “Нүктелер мен айқыштар” диаграммасы

Су молекуласы мен көмір қышқыл газының молекуласының сыртқы электрондық қабатын нүктелер мен айқыштар диограммасы арқылы көрсетіңіз:

Тапсырма 3 “Кестемен жұмыс”

- Электртерістілік қасиетке сүйене отырып, қосылыстағы химиялық байланыстың түрін болжаңыз:

Мақсаты:

- Су молекуласы мен көмір қышқыл газының молекуласының сыртқы электрондық қабатын нүктелер мен айқыштар диаграммасы арқылы көрсету;

Мақсаты:

- электртерістілік қасиетке сүйене отырып, қосылыстағы химиялық байланыстың түрін болжау;

Бағалау критерийлерін ұсыну

Дескриптор:

Су молекуласы мен көмір қышқыл газының молекуласының сыртқы электрондық қабатын нүктелер мен айқыштар диаграммасы арқылы көрсетеді (4б);

Дескрипторлар:

- Электртерістілік қасиетке сүйене отырып, қосылыстағы химиялық байланыстың түрін болжайды(4б)

Презентация

№ 8 слайд

7 минут

Бекіту

Үй тапсырмасы:

Күнделікті тұрмыста қолданылатын ассодасы, ас содасы, ас тұзы молекласындағы байланыстарды нүктелер мен айқыштар диаграммасы арқылы өрнектеп, байланыс түрлерін ажыратыңыз

Қорытынды:

Бүгінгі сабақта:

- атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде химиялық байланыстың түрін болжауды үйрендім;

- ковалентті байланысты қосылыстар үшін «нүктелер мен айқыштар» диаграммасын құрастыруды үйрендік

Дескриптор :

- ас содасы, ас тұзы молекласындағы байланыстарды нүктелер мен айқыштар диаграммасы арқылы өрнектейді (2б);

- байланыс түрлерін ажыратады (2б)

Презентация № 15 слайд