Емтихан қазақ тілі 6 орыс сыныбы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен 6–сынып оқушыларына арналған аралық аттестаттау тапсырмалары

І нұсқа

Тыңдалым

Аудиомәтінді тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіздер.

Отбасы –сыйластық, түсіністік орнаған орта, кішкентай Отан, табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Отбасы –мемлекеттің дұрыс қалыптасуының ең басты тірегі, бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы. Жеке адамның бойындағы ар –ұятын, ақыл-ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы- алғашқы қадам. «Отан - отбасынан басталады» деген нақыл сөзді дәлел ретінде алсақ болады. Отбасында құндылықтар мол болуы керек. Сонда ғана әр отбасында тәрбиеленіп жатқан ұрпақ отбасылық махаббатқа, ата-ана мейіріміне бөленіп, болашақта Отанымыздың дамуына айтарлықтай үлес қоса алатын азамат болып шығады. Бұл қасиеттер тек тәрбие арқылы келетінін ұмытпауымыз керек. Қазіргі жаһандану кезеңінде өмір сүріп жатқан жастар осы құндылықты бағалай алмайтын сияқты. Себебі отбасындағы бала тәрбиесін түрлі гаджеттер мен планшеттер алмастыруда. Осы кезде дана Әл-Фарабидің мына сөзі ойға келеді: «Білім алмас бұрын, мықты тәрбиені қалыптастыру керек, тәрбиесіз алған білім қоғамға өте қауіпті». Кез келген адамның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілері отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның санасында көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді

Оқылым.

Мәтінді мұқият оқып, тест сұрақтарына жауап беріңіз.

Ақмола қаласының негізі 1830 жылы қаланды. Оның атауы XIII-XIV ғасырларда тұрғызылған ақ күмбезді бейітке байланысты туған. 1956 жылы 26 желтоқсандатың өлкесі құрылып. Ақмола онын орталығы болды. Қаланын аты 1961 жылы 20 наурызда Целиноград болып өзгертілді. Бірақ 1994 жылы кала Ақмола болып қайта ауыстырылды.

1997 жылы 20 қазанда Н.Назарбаев «Ақмола қаласын Қазақстан Республикасының астанасы деп жарпялау туралы» Жарлыққа кол қойды. Президенттің 1998 жылғы 6 мамырдағы Жарлығымен Ақмоланын атауы Астана болып өзгертілді. Ал 20 мамырда «Қазақстан Республикасы астанасының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасынын Заны қабылданды. Осы жылғы 10 маусымда тәуелсіз Казақстаннын жана астанасынын сапанатты ашылу рәсімі өтті. Астана қаласы еліміздін басты қаласына айналды. Астана күніне орай арнайы кештер ұйымдастырылып, түрлі жарыстар мен қызықты ойындар өткізіледі.

Бүгінде Астана тәуелсіз Қазақстанның мәдени-рухани. экономикалык дамуынын орталығына айналған.

1.Сөйлемдерді мәтін мазмұны бойынша рет-ретімен орналастырыңыз (1,2,3)

2. Ақмола қаласының негізі қашан қаланды?

А. 1994

В. 1997

С. 1830

Д. 1956

3.Мәтінге тақырып қойыңыздар

А.Қазақстан Республикасы

В. Алматы қаласының тарихы

С. Ең көне қала

Д. Астана күні

Жазылым.

Берілген тақырыптардың бірін таңдап, эссе жазыңыз.(90-100сөз)

Эссе тақырыптары.

1.Астана табиғаты

2.Менің сүйікті қалам

3.Астана – бас қала

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Айтылым

Тірек сөздерге сүйеніп, сюжетті суреттердің желісі бойынша әңгіме құрастыру (6-8сөйлем).

Т

ірек сөздер: Астана, Хан шатыр, Бәйтерек, жас қала, ғимарат

Жауап кілті

І нұсқа

1. 3,1,2

2. С

3. Д

ІІ нұсқа

Тыңдалым

Аудиомәтінді тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіздер.

Отбасы –сыйластық, түсіністік орнаған орта, кішкентай Отан, табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Отбасы –мемлекеттің дұрыс қалыптасуының ең басты тірегі, бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы. Жеке адамның бойындағы ар –ұятын, ақыл-ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы- алғашқы қадам. «Отан - отбасынан басталады» деген нақыл сөзді дәлел ретінде алсақ болады. Отбасында құндылықтар мол болуы керек. Сонда ғана әр отбасында тәрбиеленіп жатқан ұрпақ отбасылық махаббатқа, ата-ана мейіріміне бөленіп, болашақта Отанымыздың дамуына айтарлықтай үлес қоса алатын азамат болып шығады. Бұл қасиеттер тек тәрбие арқылы келетінін ұмытпауымыз керек. Қазіргі жаһандану кезеңінде өмір сүріп жатқан жастар осы құндылықты бағалай алмайтын сияқты. Себебі отбасындағы бала тәрбиесін түрлі гаджеттер мен планшеттер алмастыруда. Осы кезде дана Әл-Фарабидің мына сөзі ойға келеді: «Білім алмас бұрын, мықты тәрбиені қалыптастыру керек, тәрбиесіз алған білім қоғамға өте қауіпті». Кез келген адамның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілері отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның санасында көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді

Оқылым.

Мәтінді мұқият оқып, тест сұрақтарына жауап беріңіз.

Отырар, Тараз, Сайрам (Исфиджаб), Түркістан (Ясы), Суяб, Баласағұн т.с.с. көне қалалар тек сауда ғана емес, мәденпет және ғылым орталықтары болды.

Ертеде Тараз каласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары - әлем айнасы» дейтін. Себебі бұл жақта кез келген дүниені айырбастауға, сату мен сатып алуға болатын. Мыстан жасалған тұрмыстық бұйымдар мен қару-жарақтар, киім-кешек пен ер- тұрмандар саудаға түсетін.

Отырар алкабына жүз елуден астам кішкентай қала кіретін. Бұл елді мекен қорған сарайларға бай болатын. Саудамен қатар, бұл аймақта білім мен ғылым саласы дамыды.

Түркістан (Ясы) ертеден «Екінші Мекке» деп аталып кеткен. Бүгінгі таңда көне қала әлемдік туризм орталығына айналды. Суяб пен Баласағұн қалаларында жыл сайын кен көлемде сауда жәрменкелері өткізілетін. Әртүрлі елден жиналған саудагерлер баскосып, сауда қарым-қатынасын орнататын…

1.Мәтін мазмұны бойынша кестені толтырыңдар.

2.Мәтіннің тақырыбын анықтаңыз.

А.Қазақстанның тарихи қалалары

В.Жаңа Қазақстан

С.Сауда орталықтары

Д.Жібек жолы бойындағы қалалар

3.Мәтіннен тиісті сөздерді тауып, орындарына қойыңыз.

1. Отырар алкабына .......... ................. астам кішкентай қала кіретін.

2. Ертеде .... каласындағы сауда базарын көргендер « ..................... базары - әлем айнасы» дейтін.

3. Суяб пен Баласағұн қалаларында жыл сайын ............ ................... сауда жәрменкелері өткізілетін.

Жазылым.

Берілген тақырыптардың бірін таңдап, эссе жазыңыз.(90-100сөз)

Эссе тақырыптары

1.Ұлы Жібек жолы

2.Қазақстан қалалары

3.Орта Азия елдері

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Айтылым

Берілген тақырыптардың біреуін таңдап,сол бойынша диалогті құрыңыздар. Ойларыңызды толықтырыңыздар.

1.Сен қай қалада тұрасын?

2.Армандаған мамандығын қандай?

3.Тараз қаласын білесің бе?

Жауап кілті

ІІ нұсқа

1)

А.Тараз – сауда қаласы

В.Отырар – білім ғылым дамыды

С.Түркістан – екінші Мекке

2)Д

3)жүз елуден,Тараз, кен көлемде

ІІІ нұсқа

Тыңдалым

Аудиомәтінді тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіздер.

Отбасы –сыйластық, түсіністік орнаған орта, кішкентай Отан, табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Отбасы –мемлекеттің дұрыс қалыптасуының ең басты тірегі, бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы. Жеке адамның бойындағы ар –ұятын, ақыл-ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы- алғашқы қадам. «Отан - отбасынан басталады» деген нақыл сөзді дәлел ретінде алсақ болады. Отбасында құндылықтар мол болуы керек. Сонда ғана әр отбасында тәрбиеленіп жатқан ұрпақ отбасылық махаббатқа, ата-ана мейіріміне бөленіп, болашақта Отанымыздың дамуына айтарлықтай үлес қоса алатын азамат болып шығады. Бұл қасиеттер тек тәрбие арқылы келетінін ұмытпауымыз керек. Қазіргі жаһандану кезеңінде өмір сүріп жатқан жастар осы құндылықты бағалай алмайтын сияқты. Себебі отбасындағы бала тәрбиесін түрлі гаджеттер мен планшеттер алмастыруда. Осы кезде дана Әл-Фарабидің мына сөзі ойға келеді: «Білім алмас бұрын, мықты тәрбиені қалыптастыру керек, тәрбиесіз алған білім қоғамға өте қауіпті». Кез келген адамның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілері отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның санасында көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді

Оқылым.

Мәтінді мұқият оқып, тест сұрақтарына жауап беріңіз.

Олимпиада

Пьер де Кубертеннің ұсынысы бойынша. Олимпаданың эмблемасы бір-бірімен өріле қосылған бес сақинадан тұрады. Олар көгілдір, кара, кызыл (жоғарғы катары), сары және жасыл (төменгі катары) түстен құралады. Бұл бес құрлық спортшыларынын «Олимпиадалық козғалысқа бір женнен кол, бір жағадан бас шығарып күш жұмсайық!» деген ниетін аңғартады. Мұнда сонымен бірге «Читиус». «Альтнус», «Фортиус» (жылдамырақ, биігірек, күштірек) ұраны да бар. Сондай-ақ мұнда 5 сақинамен бірге, олимпиаданын өткен жылы және оны ұйымдастырушы қаланың символикалық белгісі болады.

Бірінші олимпиада жалауы 1914 жылы Парижде көтерілді. Олимпнад аалауы ертедегі олимпнадалық ойындар өткен Грекиядағы Олимп тауында күн нұрынан тұтатылады. Содан кейін факелді эстафеталық алып жүру рәсімі басталады. Олимпиадалық ойындар басталатын орталық стадиондағы үлкен табаққа алаудан от тұтатылады. Осы от ойындар аякталған- ша жанып тұрады. Мұндай дәстүр 1936 жылдан бері жалғасып келеді.

1.Берілген тұжырымдардан бір «жалған» ақпаратты анықтаңыз.

2.Кімнің ұсынысы бойынша олимпаданың эмблемасы бір-бірімен өріле қосылған бес сақинадан тұрады?

А.Пьер де Паско

В.Пьер де Куберте

С.Да Винчи

Д.Читиус

3.Сөйлемдерді мәтін мазмұны бойынша рет-ретімен ораластырыңыз (1,2,3)

Жазылым.

Берілген тақырыптардың бірін таңдап, эссе жазыңыз.(90-100сөз)

1.Сүйікті спорт түріңіз қандай?

2.Спорт-денсаулық кепілі!

3.Қазақстанның жеңімпаз спортшылары.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Айтылым

Берілген тақырыптардың біреуін таңдап,сол бойынша диалогті құрыңыздар. Ойларыңызды толықтырыңыздар.

1.Қай спортшыны үлгі тұтасын? Неге?

2.Олимпиада чемпионы болу үшін не істеу керек?

3.Сүйікті спорт түрі қандай?

Жауап кілті

ІІІ нұсқа

1. 1 – шын , 2 – жалған, 3 – шын

2. В

3. 1,3,2

IV нұсқа

Тыңдалым

Аудиомәтінді тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіздер.

Отбасы –сыйластық, түсіністік орнаған орта, кішкентай Отан, табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Отбасы –мемлекеттің дұрыс қалыптасуының ең басты тірегі, бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы. Жеке адамның бойындағы ар –ұятын, ақыл-ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы- алғашқы қадам.