Энергетикалық деңгейлердің құрылысы

Пәні: Химия

Мектеп: №86 ЖОМ

Күні: 14.09.2018 ж

Мұғалімнің есімі: Бекмуратова А

Сынып:10 «Ә»

10 «Б»

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Энергетикалық деңгейлердің құрылысы

Сабақ негізделген оқу мақсаты:

Тақырыпты зерттеу арқылы түсініктер қалыптасады, тақырыпты түсініп оқуға, ойын жеткізе білуге, ойын тиянақтай білуге дағдыланады, топпен бірге жұмыс істеуге үйренеді

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: Атом құрылысы тұрғысынан периодтық заңның мәнін одан әрі аша түсу, негізгі топшадағы химиялық элементтердің атом құрылысы мен оның қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсінеді.

Оқушылардың басым бөлігі: Атомдардың құрылыс теориясының негізгі жағдайларын біледі

Кейбір оқушылар: осы тақырыпқа байланысты есептерді шығара алады;

Тілдік мақсат

Пәнаралық лексика және терминология

Стандартты жағдай

Диалогқа\жазылымға қажетті тіркестер

-атом;

-молекула

Құндылықтарды дарыту

Сабақ барысында мектеп құндылықтары жүйелі түрде енгізіледі. Ол сабақтың ажырамас бөлігі болып саналады. Мысалы:

Ашықтық: Оқушылар үшін ақпарат көзі ашық болып табылады.Олар өздерінің білгендерін өзге құрбылармен де бөлісіп отырады.

Ынтымақтастық: Сабақ барысында топтық жұмысты орындағанда, берілген тапсырмаларды орындағанда олардың ынтымақтаса жұмыс істеуі маңызды.

Өмір бойы білім алу: Оқушылардың бүгінгі сабақтан алған білімдерін өмірде де қолдану мүмкіндігі айтылып өтіледі. Мысалы күнделікті қолданылатын металл ыдыстары, тұрмыста қолданылатыныны туралы айтылады.

Әсіресе әшекей тастардан жасалған заттарға назар аударылады.

Пән аралық байланыстар

-физикамен

-биологиямен

-математикамен

Байланыстыра отырып, нақты мәліметтер беру,қосымша ресурстармен жұмыс жасау үшін арнайы сілтемелер беру

АКТ қолдану дағдылары

Презентация, бағалау кестесі көрсетіледі

Бастапқы білім

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

1.Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу.

2.Психологиялық ахуал орнату

Көзді жұмып жақсы нәрсе туралы ойлаңдар. Барлықтарына және өзіңе сәттілік, жақсы көңіл күй тілеңдер. Көздеріңді ашып бір – бірлеріңе күле қараңдар

Үлестірме қағаздар

АКТ

Қызығушылық

ты ояту.

Миға шабуыл

10 мин

Сабақтың ортасы

Мағананы ажырату

5 мин

Сабақтың соңы

10 мин

«Миға шабуыл» сұрақ жауап

1. Период қандай элементтен басталып, қандай элементпен аяқталады?

2.Атомдағы энергетикалық деңгейлер саны қалай анықталады?

3.Атомның планетарлықмоделінұсынғанкім?
Периодтық жүйе қай жылы ашылды?
Периодтық жүйені кім ашты?
Неше период бар,жіктелуі?
Неше топ бар,жіктелуі?
Период нөміріне қарап нені анықтаймыз?
Реттік нөміріне не сәйкес келеді?
Нейтронды қалай анықтаймыз?
Металдарға қай элементтер жатады?
Бейметалдарға қай элементтер жатады?
Металдықжәнебейметалдыққасиетқалайөгереді?

ІІ-тапсырма. Тест жұмысы (4-сұрақтан)
І-нұсқа.
1. Бейметалдық қасиеті анық байқалатын элемент:
A) Sі.  Pb. C) Ge. D) Sn. E) C.
2. Элементтердің периодты өзгеретін қасиеті:
A) атомдағы структуралық бөлшектер саны.
 элементтердің атомдық массасы. C) атом ядросының заряды.
D) сыртқы энергетикалық деңгейлердегі электрондар саны. E) атомдағы протондар саны.
3. Біріншіден соңғысына қарай металдық қасиеттері күшейетін элементтер қатары.
A) C, N, B, F.  Br, Ca, Mg, Be. C) Sі, Na, K, Rb. D) Na, Mg, Al, Sі. E) Al, Sі, P, Mg.
4. Периодбойыншаретнөміріартқансайынатомрадиусы
A) әуеліартады, содансоңкемиді  кемиді C) өзгермейді
D) артады E) әуелікемиді, содансоңартады
ІІ-нұсқа.
1. Топтардаретнөміріартқансайынатомрадиусы
A) өзгермейді  әуелікемиді, содансоңартады
C) кемиді D) әуеліартады, содансоңкемиді E) артады
2. 4-периодта 6-топтыңқосымшатопшасындаорналасқанэлементтіңретнөмірі
A) 32  24 C) 72 D) 22 E) 34
3. Периодтаэлементтіңреттікнөміріөскенсайынқасиетіжәнесипаттамасыныңөзгеруі:
A) Металдыққасиетіартады.  Ядрозарядытұрақтыбопкеледі.
C) Ядрозарядыкемиді. D) Ядрозарядыартады. E) Электронқабатыныңсаныартады.
4. Реттікнөміріартқансайыннегізгітопшаэлементтерініңқасиетіменсипаттамасыныңөзгеруі:
A) Металдыққасиеттеріартады.
 Сыртқықабаттағыэлектрондардыңядроғатартылуынашарламайды.
C) Электронқабатыныңсаныөзгермейді.
D) Бейметалдардыққасиеттеріартады. E) Ядрозарядытұрақтыболыпқалады.

Жаңа сабақ

«Ойлан – жұптас- бөліс» әдісі арқылы тақырыпты бөліп беру, талқылату

Тапсырмалар

І- тапсырма . Үлестірмелі материалдар.
І-топ. 1. Мына: а) иттрий № 39; б) индий № 49 атомдарыныңсыртқықабатынданеше электрон бар?
Жауабы: № 39 иттрий атомыныңсыртқықабатындаекі электрон бар.
№ 49 индий атомыныңсыртқықабатындаүш электрон бар.
2. Атомныңсыртқыэлектрондыққабатыастындағықабатында: а) 8 электрон; б) 18 электрон болатын І топтыңэлементтерінатаңдар.
Жауабы: а) натрий,калий,мыс; б) рубидий,күміс, цезий, алтын, франций.
ІІ-топ. 1. Мына: а) рубий № 37; б) стронций № 38 атомдарыныңсыртқықабатынданеше электрон бар?
Жауабы: № 37 рубийатомыныңсыртқықабатындабір электрон бар.
№ 38 стронций атомыныңсыртқықабатындаекі электрон бар.
2. Атомныңсыртқыэлектрондыққабатыастындағықабатында: а) 8 электрон; б) 18 электрон болатын І топтыңэлементтерінатаңдар.
Жауабы: а) магний, кальций ,мырыш; б) стронций, кадмий, барий, сынап, радий
ІІІ-топ. 1. Мына: а) калайы № 50; б) цирконий № 40 атомдарыныңсыртқықабатынданеше электрон бар?
Жауабы: № 50 калайыатомыныңсыртқықабатындатөрт электрон бар.
№ 40 цирконий атомыныңсыртқықабатындаекі электрон бар.
2. Д.И.Менделеевжасағанжүйеніңаяқталатыналтыпериодындағыатомдардыңсыртқы электрон қабатынданеше электрон бар?
Жауабы: Біріншіқабатында 2 электрон, екіншіқабатында 8 электрон, үшіншіқабатында 8 электрон, төртінші 18 қабатында 2 электрон, бесінші 18 қабатында 2 электрон, алтыншықабатында 32 электрон болады.
ІІ-тапсырма. Сәйкестіктіанықтаңдар:
Периодтықжүйедегіпериод жәнепериодтардағыэлементтер саны:
А) бірінші; 1) 18;
Б) екіншіжөнеүшінші; 2) 2;
В) төртіншіжәнебесінші; 3) 32;
Г) алтыншы. 4) 8;
Жауабы:
А В С Г
2 4 1 3
КейінгітапсырмаларІ-тапсырма. Есепшығару.
1. 8 г магний күкіртпенәрекеттескендетүзілгентемір(ІІ) сульфидініңмассасы (г)

2. 27 г алюминий күкіртпенәрекеттескендетүзілген алюминий сульфидініңмассасы (г) жәнезатмөлшері (моль)
Шешуі: 2АІ + 3S → АІ₂S₃
М(АІ) = 54 г/моль
М(АІ₂S₃) = 118 г/моль
27 г АІ ----- х г АІ2S3
54 г АІ ---- 118 г АІ2S3
х=(27 г∙118 г)/(54 г)=75 г
ν=(75 г)/(150 г/моль)=0,5 моль
3. 4 г натрий гидроксидітұзқышқылы мен әрекеттескендетүзілгентұздыңзатмөлшері (моль)
Шешуі: NaOН + НСI → NaСІ + Н2О
М(NaOН) = 40 г/моль
(NaСІ) = 1 моль
4 г NaСІ ----- х моль NaСІ
40 г NaОН ---- 1 моль NaСІ
х=(4 г∙1 моль)/(40 г)=0,1 моль

АКТ

Оқулықтар

Есеп кітаптары

Кеспе қағаздары

Интерактивті тақта

Рефлекция

2 мин

Бүгінгі сабақта не үйрендім? Оқушы рефлексиясы

Үй тапсырмасы

1 минут

§1.4

Оқулықтар

Бағалау

2 минут

Жұптық бағалау

Қосымша ақпарат:

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері. АКТ мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс

Барлық оқушылар сыныппен бірлесе сұхбатқа қатысады және топтық практикалық жұмыс орындайды.Көпшілік оқушылар-сұрақтарға дұрыс жауап береді ,берілген тапсырмаларға мақсат қоя біледі және нұсқауға сәйкес сәтті орындайды,қорытынды жасай біледі.кейбір оқушылар –сұрақтарға нақты жауап береді,болжай біледі.

- формативті (критерийалды, өзін-өзі бағалау, өзара бағалау);

- суммативті бағалау түрлерін қолданамын.

- Орыс тілі, қазақ тілі пәндерімен байланыс бар;

- Интерактивті тақта, ноутбук пайдаланамын;

- Тәрбиелік мәні жоғары.

Рефлексия

- Сабақ мақсаттары\оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

- Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

- Сабақта саралау дұрыс жүргізілдіме?

- Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

- Сабақ жоспарына қандай ауытқулар болды,неліктен?

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Қорытынды бағамдау

Сабақтан жақсы өткен екі аспектісі?

1.................................................................................................................................................................................................. 2..................................................................................................................................................................................................

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да,оқу туралы да)

1..................................................................................................................................................................................................

2.................................................................................................................................................................................................

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік\қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................