Еңбек ер атандырар!

«Еңбек ер атандырады»

Адамды адам еткен – еңбек. Егер өткен күндер белесіне көз жүгіртер болсақ, алғашқы адамзат жаратылысының еңбек ету арқылы қазіргі адам кейпіне біртіндеп келе бастағанын аңғарамыз. Шынымен де, еңбек ету арқылы адам өзінің қажеттілігіне қол жеткізе алады, еңбек ету арқылы ол өзін басқа жаратылыс иелерінен бір саты жоғарыға шығарады. Адамзат еңбек ету арқылы көптеген жетістіктерге қол жеткізе алады. Күнделікті ішіп-жейтін тамағы, үстіне киетұғын киім-кешегінің өзі еңбекпен келеді. Қысқасы, қоғамдық байлықтың негізі – осы еңбекте.

Қазақ халқы бағзы заманнан еңбекке аса мән бере отырып, балаларын да еңбекқорлыққа тәрбиелеп келген. Осыған сай айтылған қазақ мақалдары да өте көп. «Еңбек мұратқа жеткізер», «Жалқаулық аздырады, еңбек оздырады», «Еңбек – адамның екінші анасы» деген мақал-мәтелдер осыған дәлел болмақ. Сонымен қатар ұлы Абай да еріншектікті бес дұшпанның біреуі санап, қайсы бір жырларында халқын еңбекке шақырған. «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген ұлы ақынның сөздері қазірде халық арасында нақылға айналған.

Мен де өз кезегімде еңбекке баулитын «Технология» пәні мұғалімі екендігімді мақтанышпен атап өткім келеді. Осынан орай өзім балаларды кішкентайынан еңбекке құштар қылып, еңбектене отырып адал нан табуға үйреткім келеді. Егер де әрбір адам баласы өзі қызығатын, өзі сүйетін, қолынан келетін іспен айналысып, еңбек ететін болса, сол еңбегі өзіне де, өзгеге де берекелі болып, түптің түбінде жемісін берері хақ. Менің де сондай сүйікті ісімнің бірі – ағаш өңдеу.

Археологиялық қазбалардың деректеріне сүйенсек, ағаштың көркемдік тұрғыда өңделуі Қазақстан аумағында бағзы заманнан бастау алған. Ол кездерде ағаштан үй жиһаздарын, ыдыс-аяқтар, киіз үйдің сүйегін, ер-тоқымдар жасаған. Қазақ халқы ең алғаш іңгәләп дүние есігін ашқан ұрпағын осы ағаштан жасалған бесікке бөледі. Күнделікті өмірі ағаштан жасалған ыдыс-аяқтан тамақтанумен, ағаштан жасалған түрлі дүниелерді пайдаланумен өтті. Ал, ең маңыздысы ағаштан жасалған киіз үй де оның теңдесі жоқ баспанасы болып келді.

Ағаш – қолжетімді, табиғи таза, мықты және жеңіл болғандықтан басқа еңбек материалдарына қарағанда анағұрлым тиімдірек деп ойлаймын. Ағаштан жасалған бұйымдар адаммен туған кезден бастап, о дүниеге аттанғанға шейін бірге болатын әр заттың ерекше мағынасы бар деп есептеймін. Сондықтан әр сабағымда әр материалдың тиімділігі мен онымен жұмыстану ерекшеліктерімен қоса балаларға еңбектің мән-маңызы мен тарихи құндылығын терең танытуға тырысамын. Бүгінде ағаш өңдеу сәндік-қолданбалы өнері өткен заманнан бері келе жатқан өз қасиетін жоғалтпады. Уақыт өткен сайын ағашпен жұмыстанудың түрлі әдіс-тәсілдері мен құрал-жабдықтары қолданысқа ие болып келе жатыр. Оқушыларымды аталмыш жаңашылдықпен таныстырып қана қоймай, оның пайдасы мен сол арқылы жетістікке жету жолдарын да қарастырамыз. Себебі. «Еңбек етсең – емерсің» демекші, қазіргі заман - еңбекқор адамның заманы.

Халқымызда «Еңбек ер атандырады» деген тәмсіл бар. Шынымен де, адал еңбекпен маңдайы терге оранғанның әр заманда жұлдызы биік болмақ. Өйткені, ол сол еңбегі арқылы айналасына нұр сеуіп, береке сыйлайды. Бізден кейінгі ұрпақ та еңбектің мәнін ұғып, қазақтың байырғы заманнан келе жатырған қолөнеріне асқан құрметпен қарап, оны ұрпақтан ұрпаққа жеткізсе нұр үстіне нұр болар еді...

Қайратов Айбек Мирхатұлы

№2 жалпы білім беретін орта мектебінің,Еңбек пәні мұғалімі