Материалдар / Ересектерге мемлекеттік тілді үйретудің тәжірибесінен

Ересектерге мемлекеттік тілді үйретудің тәжірибесінен

Материал туралы қысқаша түсінік
Ересектерге мемлекеттік тілді үйретудің тәжірибесінен
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
21 Желтоқсан 2017
1072
0 рет жүктелген
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Ересектерге мемлекеттік тілді үйретудің тәжірибесінен


 Султангали Бейсебаев .ОҚО Сайрам ауданы 63 Қ.Сәтбаев атындағы ЖОМ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Өз тілімді үйретемін өзге тілдің ұлына Салт-дәстүрін ұқсам деген сан өкілдің қызына Менің тілім - Абай, Мұхтар, Ілияс Үйренгісі келген жұртқа құшағыңды аш бауырлас. Біздің http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ халқының тілі өте бай, айтылуға орамды, көркем тіл. Тіл-адамның барлық саналы өмірінің құралы: өнер-білімді, мәдениеттілікті, қоғамның белсенді азаматы болуды ол тіл арқылы үйренеді. Тіл оның ішінде біздің ана тілі еліміздегі халықтардың барлық іс-әрекетінің, қарым-қатынасының құралы болуы тиіс, оның мәдениетін жоғары сатыға көтеру әрбіріміздің борышымыз. Тіл байлығын игеруана тілін қадірлейтін, тіл мәдениетінің шыңына қол созатын адамның әректі. Ана тілін жақсы білу - әркімнің азаматтық борышы, қоғамда атқаратын қызметінің тірегі. Еліміздің тәуелсіз мемлекет болып, егемендік алуы тілі мен психологиясына оның өз мәнінде дамуына мүмкіндік берді. Бүгінгі күні мемлекеттік тілді қоғам өмірінің барлық саласына тереңдете енгізу мәселесі үлкен маңыз алып отыр. Соңғы кезде мемлекеттік тілдің өрісін кеңейтуге, оның өркен жайып дамуына ықпал ететін басты-басты қадамдар жасалуда. Тіл туралы заңның қабылданғаны, оның баптарының жүзеге асырылуының бағдарламаларының жасақталғаны, мемлекет басшысының тіл саясатында дұрыс бағыт ұстап, қолдау танытып отырғаны көпке мәлім. Аталған әрекеттердің бастауы мектептерде http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілін оқып үйретуді дұрыс жолға қою болып табылатыны сөзсіз. Сол себепті басты жауапкершілік тіл мамандары біздерге жүктеліп отыр. Ата заңының баптарында сонымен қатар «Тіл саясатының тұжырымдамасы» мен «Тіл туралы Заңда» айтылған басты мәселе мемлекеттік http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілін дамыту. Қазір республикамыздың барлық мекемелерінде, барлық ұжымдарда http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілін үйрету сабақтары жүргізіледі. Біздің №59 орта мектебімізде де мұғалімдерге арналған «http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmҚазақ тілін үйренейік», үйірмесі жұмыс істейді.Бұл үйірмеге мектебіміздегі 45 жасқа дейінгі барлық басқа ұлт өкілдері қатысады. Оларды екі топқа бөліп оқытамыз. Басқа ұлт өкілдері үшін http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілін игеру, меңгеру аса күрделі. Өйткені орыс тілі құрылысы жағынан қопармалы яғни, флегтивті тілге жатса, http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілі агглютинативті яғни, жалғамалы тілдің қатарына жатады. Өзге тіл өкілдеріне http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ тілін оқытудағы басты мақсат сөйлей білуге, өз ойын жеткізе білуге, қойылған сұрақты дұрыс түсініп, оған толық және дұрыс жауап бере білуге үйрету. Адамның қоғамдық өмірі қарым-қатынассыз болмайды. Сол қарым-қатынаста біреуге-біреу ойын айту, пікір алысу тілдік қарым-қатынасты тудырады. Үйірме жұмысында тілді үйретуде тілдік қатынас мақсатын (коммуникативтік) әдісін пайдалануды алға қойдық. Адамдардың қарым-қатынасы бірінші орында тұрады да, грамматика екінші орында. Адам баласы дүниеге келгеннен бастап жазу үйренгенге дейін сөзді, сөйлеуді үйренбей ме? Сондықтан үйірме жұмысын жоспарлағанда грамматиканы кейінге қалдырып, сөйлесу дағдысын қалыптастыруға көп көңіл бөлдік. Егер өзге ұлт өкілдері http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmқазақ http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmтіліне http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmтән http://hl.mailru.su/mcached?c=14-1%3A391-2&qurl=http%3A//www.massagan.com/news.php%3Fcatid%3D3%26id%3D478%26mod%3Dnews&q=%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%20%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%20%D1%82%D3%99%D0%BD%20%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%20%D0%BC%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83&r=113675&fr=webhsmдыбыстарды дұрыс айта алмаса айып емес, оны сөйлесу барысында түзетіп отырамыз. Ең негізгі мақсат үйренушінің айтылған ойды дұрыс түсініп, дұрыс жауап беруінде. Үйірме жұмысын жоспарлағанда тұрмыста қолданылып, күнделікті өмірде қажетті-ау деген тақырыптарды алдық. Мысалы: «Танысу», «Жыл мезгілдері», «Ауа райы», «Дүкенде», «Отбасы», «Салт-дәстүрлер», «Ұлттық тағамдар» т.с.с. Сабақты жүргізгенде өткізілетін тақырыптарға байланысты мақал-мәтелдер, тиым сөздерді жиі қолданамын. Сонымен қатар халқымыздың халық әндерін де үйретіп айтқызамын. Алдыңғы сабақта үйретілген сөздер келесі сабақта өтілетін сұхбатымыздың негізгі тірегі және меңгеретін сөздердің байланысы болып отырады. Біздің халық салт-дәстүрге, әдет-ғұрыпқа өте бай және ырымшыл. Басқа ұлт өкілдеріне осылардың мағынасын, мәнін мейілінше қарапайым тілмен түсіндіріп, ұғындыруға әрқашан ізденіспен қарап ат салысамын. Біздің үйренуші мұғалімдеріміз сабаққа өте жауапты қарап, үнемі қатысып отырады. Сабақты дөңгелек үстел басында сұхбат, сұрақ-жауап әдісімен жүргіземін.Үйренушілер өздерін еркін ұстап, әңгіме-дүкен құрып, сұраққа біріге отырып дайындалады. Бұл әдіс үйренушілердің тіл табысып, бір-бірімен санаса отырып пікір айтуына төселдіруге ықпал етеді. Ересектерге тіл үйрету оңай емес олардың қызығушылығын арттыру үшін үнемі өмірмен байланыстырып, екі тілде түсіндіремін. Жаңа сөздерді, өтілетін тақырыпқа байланысты мақал-мәтелдерді, мәтіндерді екі тілде даярлап әр тыңдаушыға жеке-жеке үлестіремін. Әсіресе ұлттық нақыштарға ерекше көңіл бөлдіремін. Бұл бастамамыз жақсы нәтиже бере бастаған сияқты. Оның айғағы 2002-2003 және 2003-2004оқу жылдарында мектебімізде өткен қалалық семинарларда үйренуші мұғалімдермен «Шілдехана», «Ұлттық тағамдар» тақырыптары бойынша ашық сабақтар бердім. Семинарға қатысушылардың пікірі бойынша сабақ өте әсерлі, тартымды өтті. Мысалы: Семинарда өткізілген «Шілдехана» атты сабағында өткен сабақты қайталаудан бастадық. Тыңдаушылар «Танысу», «Жыл мезгілдері» тақырыбына кезектесіп сұхбат құрды. Үйге берілген «Отбасы» тақырыбына да ізденіспен қарап, тыңғылықты дайындалғандарын көрсете білді. Дастархан және дастархан мәзірі туралы қойылған сұрақтарға дұрыс және толық жауап беріп отырды. Тыңдаушылар ас, тағам туралы жаттаған “Ас-адамның арқауы”, “Ас атасы - нан”, “Анасын көріп, қызын ал, аяғын көріп асын іш 770 ₸ - Сатып алу
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ