Тақырыбы: Есірткісіз болашақ!

Оқытушы:

Армысыздар құрметті оқушылар! Бүгін «жаңа леппен-жарқын болашаққа» атты апталық –аясында 7-8 сынып оқушылар арасындағы « Есірткісіз болашақ» атты би сайысына қош келдіңіздер!

Елбасының «Қазақстан - 2030» жолдауында көрсетілген өзекті мәселелердің бірі салауатты өмір сүру, оны насихаттау мәселесі. Салауатты өмір салты дегеніміз не? Ол әлеуметтік тұрмыстарды жақсарту, бос уақытты тиімді пайдалану, зиянды әрекеттерден аулақ болу деген сөз. Қазіргі кезде етек алған заманымыздың келесі дерттері шылым шегу, нашақорлық. Өмір - өмір сүру үшін беріледі. Сайысымыздың мақсаты - жат қылықтардан аулақ болуға тәрбиелеу және салауатты өмір салтын насихаттау. «Денсаулық - зор байлық», «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дейді данышпан халқымыз. Өмірімізді ұзарту да қысқарту да өз қолымызда!

Бүгінгі сайысымызға қатысушы топтармен таныс болыңыздар:

Оқытушы:

. «Нашақорлық - ғасыр дерті» атты баяндама
Есірткі грек тілінде ұйқы мағынасын білдіретін «nerke» сөзі ағылшын тілінде «narkotik» деген сөзге айналып, ұйықтау, жансыздандыру, сезімсіздендіру деген мағынаны береді. Жалпы айтқанда, есірткі заттары деп жансыздандыру ерекшелігіне ие болатын заттарды айтамыз. Бірақ дүние жүзінде күнделікті қолданыста стимулятор да есірткі ретінде қабылдануда. Өйткені бұлардың құрамында, ашуландыратын, тыныштандыратын, сергітетін заттар да бар.
Нашақорлық - бүкіл қоғамның қасіреті, болашағымызға қауіп төндіріп тұрған індет. Дәл қазіргі таңда әрбір жанұяның есігі мен терезесіне үңіліп, айналасын торып, ғасыр індеті жүр.
Сайысымыздың алғашқы қатысушылары _________________ осы дерттен қалай арылуға көмектеседі екен,бірге тамашалаймыз!

Оқытушы:
Есірткі бағзы замандардан қолданылып келе жатқан дерт екені тарихтан белгілі. Біздің заманымызға дейінгі 2700 жылдары Қытайда анаша пайдаланылды деген дерек бар. Көкнәрді Египетте емдік және діни ғұрыптарда пайдаланғаны туралы грек тарихшысы Геродоттың да еңбектерінен кездестіруге болады. Ең алғаш рет есірткінің зиянын шығыс ғұламасы Ибн Сина жазып көрсеткен.

Көкнәрдің таралуы XIX ғасырда кеңінен етек алды. Ол үшін Англия мен Қытай арасында соғыс та болды. XX ғасырдың ортасында дамыған батыс елдерінде нашақорлық пен есірткі айналымы қауіпті жағдайға жетті. Бұл жағынан АҚШ бірінші орынға ие болды.
Есірткіге қарсы күрес XX ғасырдың басында халықаралық сипат алып, арнайы құжаттармен бекітілді. Нашақорлыққа көбінесе жасөспірімдер шалдығады, алайда осы кезеңде ересектер арасында да есірткіге әуестенетіндер көбейіп келеді. Нашақорлардың саны 2000 жылы 1999 жылмен салыстырғанда 98% өскен. Сондықтан әңгімеміз тек жасөспірімдер арасындағы нашақорлыққа салынудың себептері неде?

Сайысымыздың келесі қатысушыларын ортаға шақырамыз.________________

Оқытушы:

1. Темекінің тарихы

1492 жылы испаниялық теңізші Христофор Колумб Америка құрлығын байқағанда жергілікті халықтың құрғақ темекі жапырағын күйдіріп, соны ысын иіскеп отырғанын кемедегі екі матрос байқап қалады. Бұл екі матростың бірі әлгі ысты сорып, сынап көрген. Бұл темекі тартқан тұңғыш еуропалық саналады. Испанияға қайтан соң ол құрғақ темекі жапырағын күйдіріп, ысын соруды әдетке айналдырған. Мұны көрген көршілері таң қалып, оны «шайтан иектеген» деп жергілікті діни соттың түрмесіне қаматқан.

Темекіні тұтатқаннан кейін, оның құрамындағы у-лы заттар, шылым шегу арқылы өкпеге енгеннен кейін денсаулыққа айтарлықтай қауіп төндіреді. Ол улы заттар, ауыз және өкпе арқылы қанның құрамына өтеді.

Жыл сайын дүние жүзінде темекі шегудің салдарынан 4 млн. адам қайтыс болады екен. Бүгінде жер шарында 1,2 млрд. адам темекі шегетін көрінеді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының дерегі бойынша, 1997 жылы темекіден 3 млн. адам қайтыс болған болса, бұл көрсеткіш жыл сайын 33 пайызға өсіп отырған. Ал, Қазақстанда қазіргі уақытта 5 миллионға жуық адам темекі шегеді екен.

Сайысымыздың келесі қатысушыларын ортаға шақырамыз.________________

Есірткінің түрі көп, сондықтан да оның жолын кесу көптеген қиындық тудырады қазір. Өткен жылы адам ақылын арбап, есін алатын есірткі бизнесінің көзін жою үшін «Қарасора» операциясы жүргізілген болатын. «Қарасора» операциясы кезінде 851 қылмыс әшкереленді. Биылғы есеп әлі шыққан жоқ. Себебі «Қарасора» жинау маусымы енді келеді. Сондықтан полицейлер «Қарасора» егіп қарық боламыз дегендердің жолын кесіп, ертерек қам жасаса дейсің...

Абай: «Тамағы тоқтық,

Жұмысы жоқтық.

Аздырар адам баласын» деген. Тамағы тоқ, жұмысы жоқ жастардың ермегі – есірткі екенін психологтардың өзі айтып отыр. Көп жағдайда жастарды тура жолдан тайдыратын азғындар әуесті жастың қалтасына, әлеуметтік жағдайына қарайды екен. Өйткені оларға есірткілерін сатып алатын ақшалы адам керек. Бұл бизнес. Әлеуметтанушылардың «есірткі байлардың ермегі» дегенінде де жөн бар. Алайда қазір бұл құмарлықпен қалтасында соқыр жармағы барлар да айналысатын болған.

Ел ертеңі – жастар. Сол жастардың адамның есін алып, ақылынан аздыратын есірткімен әуестенбегені абзал. Ұлт боламыз дейтін елдің ұрпағы ақылынан азбайды.

Қорытынды сөз кезегін Бакиева Зинеш Мусаевнаға беріледі.

Ән: «Балалық шақ»