Эссе

Жазда жанұямызбен

Жазда біз жанұямызбен Отанымыздың түкпір-түкпірін аралап, менің туған жеріме, туған-туыс, бауырларыма Жаңаөзен қаласына бардық. Жаңаөзен – Қазақстанның мұнайлы өңірі. Менің бұлай көлікпен сапарға шығуым өмірімде бірінші рет.

Алатау бөктерін жағалап, шырайлы Шымкент пен Тараздан асып, тарихи Түркістанға тоқтадық. Түркістанда жаңадан салынған Керуен сарайды қызықтадық. Әсемдігіне сөз жоқ. Қазақ хандығы тұсында Ұлы Жібек жолы, Керуен сарайды, қолөнер бұйымдарды, сол кезде салынған базарларды көрдік. Төле би, Әйтеке би, Қазыбек бидің орнында ақсақалды аталарымыз отырды.

Одан өте Қызылорданы артта қалдырып, Ақтөбеге тоқтадық. Шілденің аптап ыстығында самал желі мен нөсер жауыны Алланың бізге жіберген нығметі болды. Оралдан өтіп, Атырауға да жеттік. Атыраудағы тарихи мекен Сарайшық – бұрыңғы Қазақ хандығының астанасы, менің анамның туған жері. Мұндағы жеті ханның ордасы алыстан мұндалап тұрады. Сарайшық тарихта Сарай-бату аталған. Ұлы Жібек жолы осы қааламен өткен. Нағашыларымның ауылында 3-4 күн болып, Маңғыстау өңіріне жол тарттық. Жолдағы әсем-әсем таулар, жоталар менің көз алдымда. Жусан иісі аңқыйды.

«Туған елдей ел болмас,

Туған жердей жер болмас», - деп бабаларымыз айтып кеткендей, шынымен-ақ туған жеріме еш жер тең келмейді екен. Сапарда көрген қалаларым қанша әдемі болса да, Жаңаөзенім ыстық-ақ. «Бөтен жердің гүлінен, Туған жердің тікені артық», - демекші, туған жерімнің аптап ыстығы, жантағы, шөл даласы, шудаларын шаң басқан түйелері, боздаған боталары, Каспийдің толқындары, мұнайдың құбырлары, бәрі-бәрі мен үшін ерекше.

«Ағасы бардың жағасы бар, Інісі бардың тынысы бар», «Ағайының бай болса, Асағаның май болар», - демекші, асыл әжем, туыс-бауырларым барда менің тынысым кең. Қайда жүрсем де әжемнің ыстық құшағын, мейірім төккен көздерін сағынамын. Туыс-бауырларыммен ұшы-қиыры жоқ Каспий теңізінде бірнеше рет күнді батырып, айдың жарығымен суда малтығанымыз көз алдымда...