ЖИ көмекші
0 / 1
Барлық 400 000 материалдарды тегін жүктеу үшін
Ұнаған тарифті таңдаңыз
Айлық
Жылдық
1 - күндік
Танысу 690 ₸ / 1 күнге
Таңдау
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. 10 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 30 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу5 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
1 - айлық
Стандарт
2990 ₸ / айына
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. жасау 30 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 900 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу 150 файлды тегін жүктеу
Жинақталған ҚМЖ бөлімінде 10 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
Іс-шаралар (мини-курстар, семинарлар, конференциялар) тегін қатысу
1 - айлық
Шебер 7990 ₸ / айына
Таңдау
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. жасау 150 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 900 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу 300 файлды тегін жүктеу
Жинақталған ҚМЖ бөлімінде 50 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
Іс-шаралар (мини-курстар, семинарлар, конференциялар) тегін қатысу
Назар аударыңыз!
Сіз барлық мүмкіндікті қолдандыңыз.
Қалған материалдарды ертең жүктей аласыз.
Ок
Материалдың қысқаша нұсқасы
|
Білім беру ұйымының атауы |
||
|
Бөлім: |
11.1 Молекулярлық биология және биохимия |
|
|
Педагогтің Т.А.Ә. |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сынып:11 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуі. Ферменттердің белсенділігін реттеу. |
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
11.4.1.3 - ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін салыстыру |
|
|
Сабақтың мақсаты |
1. Ферменттердің ингибирлену
процесімен танысады |
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||||||||
|
Сабақтың басы 5-минут |
Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Оқушыларды мозайка әдісі арқылы үш топқа бөлу. Көмірсулар бейнеленген суретті алған оқушылар «Амилаза» тобына,нәруыздар бейнеленген суретті алған оқушылар «Пепсин», майлар бейнеленген суретті алған оқушылар «Липаза» тобына жинақталады. Ферменттердің қандай жемістерде кездесетінін ажыратады. |
Оқушылар берілген суреттерді таңдау арқылы топтарға бөлінеді.Оқушылар өмірмен байланыстырып, табиғатта қандай өсімдіктерде кездесетінін ажыратады. |
|
«Жақсы адамдарым» әнінің әуені. |
||||||||||
|
Сабақтың ортасы 35-минут |
«Сенен сұрақ, менен жауап» әдісі Жаңа сабақ: Оқушыларға ферменттер туралы видео көрсету. Жетектеуші сұрақтар қою арқылы жаңа сабқтың тақырыбы мен мақсаты айтылады.
Жеке жұмыс. Мәтінмен жұмыс. 1-тапсырма. 1. Фермент белсенділігінің ингибирленуі дегеніміз не? ................................................................... 2. Ферменттердің өзара әрекеттесуіне байланысты ингибирленудің түрлері мен олардың қызметін кестеге толтырыңыз.
ЕҚБ оқушылар (үшінші санаттағы -сөйлеу ақпараттарын қайта өңдеудегі қиындықтары бар оқушылар үшін) дәптерге жұмысты жасап, мұғалімге көрсетеді. Топтық жұмыс. «Графикалық зерттеу» әдісі. 2-тапсырма. Сызбада ингибитормен және ингибиторсыз ферментативті реакцияның жылдамдығының тәуелділік графигі көрсетілген. Графиктердің дұрыс анықтап, сипаттама беріңіз.
• 1-топ – ингибиторсыз • 2-топ – бәсекелес ингибитор • 3-топ – бәсекелес емес ингибитор Жұптық жұмыс. «Ойлан,жұптас » әдісі. Берілген тапсырманы жұптаса отырып, жауап береді. Қосымша-4 3-тапсырма.
|
Оқушылар алдыңғы ас қорыту ферменттері туралы білімдеріне қайталау үшін нақты сұрақтарға жауап береді. Оқушылар ферментердің белсенділігіне әсер ететін факторлар жайлы видионы көріп, мұғалім қойған сұрақтарағ жауап беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды. Оқушылар кітап мәтінін және мұғалім берген қосымша мәліметтерді пайдалана отырып, сұрақтараға жауап беріп кестені толтырады. Оқушылар әр топқа жеке берілген графикті және қосымша берілген мәтінді пайдалана отырып, постер қорғайды. Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеуге берілген мысалдарды дұрыс ажыратып, сұрақтарға жауап береді. |
ҚБ: «Үш шапалақ» Тапсырма дескрипторы: -Ферменттердің ингибирленуінің түрлері мен олардың қызметін біледі. -Ферменттердің ингибирлену процесімен танысады. ҚБ: «Бас бармақ» әдісі Тапсырма дескрипторы: - Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін сипаттайды. -Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін салыстырады. ҚБ: «Смайликтермен бағалау» Тапсырма дескрипторы: - Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеудің маңызын ажырата алады. - Ферменттердің дәрілік препараттар жасаудағы маңызын біледі. ҚБ: «Бас бармақ» әдісі |
https://yandex.kz/video/preview/8481415583817441495 11-сынып. Биология. Қосымша-2 11-сынып. Биология. Қосымша-3 11-сынып. Биология. Қосымша-4 |
||||||||||
|
Сабақтың соңы 5-минут |
Рефлексия және кері байланыс Өзін –өзі талдау кестесі.
|
Оқушылар сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. |
|
Таратпа қағаздар |
Қосымша-1
-
Липазалар - бұл ішекте майларды сіңіруге көмектесетін ферменттер тобы.
-
Амилаза - крахмалды қантқа айналдыруға көмектеседі. Амилаза сілекейде болады.
-
Мальтаза - сілекейде де кездеседі; қант мальтозасын глюкозаға бөледі. Мальтоза картоп, макарон және сыра сияқты тағамдарда кездеседі.
-
Трипсин - аш ішекте болады, ақуыздарды аминқышқылдарына бөледі.
-
Лактаза - сонымен қатар аш ішекте кездеседі, сүттегі лактозаны, қантты глюкоза мен галактозаға бөледі.
-
Ацетилхолинестераза - нервтер мен бұлшықеттердегі нейротрансмиттер ацетилхолинді бұзады.
-
Helicase - ДНҚ-ны ашады.
-
ДНҚ полимеразасы - дезоксирибонуклеотидтерден ДНҚ синтезі.
Қосымша-2
Ферменттердің әрекетін басқа молекулалар бұғаттай алады, олардың кейбіреулері жасушада пайда болады, ал басқалары сыртқы ортадан сіңіріледі. Бұл заттар ингибиторлар деп аталады, себебі олардың әсері әдетте реакция жылдамдығын төмендетуден немесе тіпті оны тоқтатудан тұрады.
Мысалы, пішіні бойынша субстратқа біршама ұқсас молекулалар белсенді орталықты иелену үшін бәсекелесе алады. Олар бәсекелес ингибиторлар ретінде белгілі. Фотосинтез кезінде көмірқышқыл газы мен акцептор молекуласы арасындағы реакцияны катализдейтін фермент рибулозобисфосфаткарбоксилаза оксигеназа (Рубиско) ретінде белгілі ферменті хлоропластарда оттегімен бәсекелес түрде ингибирленеді.
Бәсекелес ингибиторлар әдетте ферментке бекініп қалуға бейім. Алайда субстрат молекулаларының концентрациясы жеткілікті жоғары деңгейге көтерілгенде, ингибитор молекулалары ферменттердің белсенді орталығынан біртіндеп ығыстырылады.
Баламалы түрде ингибитор субстрат молекуласына ұқсамауы және ферменттің басқа бөлігіне қосылуы мүмкін, бірақ белсенді орталыққа кіре алмайды. Мұндай ингибитор субстрат молекулаларының белсенді орталығына кіруді бұғаттайды немесе белсенді орталықтың формасын өзгертеді (егер ингибитор аллостериялық орталыққа байланысса және фермент молекуласының үшінші және жиі төртінші реттік құрылымын, сәйкесінше, ферментативті белсенділіктің төмендеуіне әкелетін белсенді орталықтың конфигурациясын өзгертетін болса), сондықтан субстратты қабылдай алмайды.
Олар бәсекеге қабілетсіз ингибиторлар деп аталады, өйткені олар белсенді орталық үшін бәсекелеспейді.
Субстратты артық мөлшерде қосу олардың ингибиторлық әсерін жеңе алмайды, яғни әсер қайтымсыз.
Бәсекелес емес ингибирленудің мысалы ретінде цианидтердің әрекетін қарастыруға болады: цианид иондары цитохром оксидазасымен байланысады, бірақ белсенді орталықта емес. Цитохромоксидаза – барлық жасушада болатын, су түзу үшін глюкозадағы сутегін тотықтыратын ферменттер мен тасымалдаушылар тізбегінің құрамдас бөлігі.
Қосымша-3
Бәсекелес ингибирлену
Ингибитор белсенді сайтпен (орталықпен) байланысады.
Химиялық тұрғыдан субстрат молекуласына ұқсайды және белсенді орталықты иемдене алады (блоктайды).
Субстрат концентрациясының жоғарылауы кезінде ингибитор молекулаларын ығыстыратындықтан, ингибрлену ең соңында тежеледі (ферменттің белсенді орталығы үшін бәсекелеседі).
Бәсекелес емес ингибирлену
Ингибитор ферменттің белсенді орталығынан басқа бөліктерімен байланысады.
Химиялық тұрғыдан субстрат молекуласына ұқсамайды, бірақ ферменттің көп бөлігімен әрекеттеседі, белсенді орталықтың пішінін өзгертеді.
Субстрат концентрациясының жоғарылауы кезінде субстрат ингибитордың ферментпен байланысуына кедергі жасай алмайды, сондықтан ингибирлену субстраттың жоғары концентрациясында да тұрақтанып, өзгеріссіз қалады.
Қосымша-4
Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеуге берілген мысалдарды дұрыс ажыратыңыз.
|
Бәсекелес ингибирлеу |
Мысалдар |
Бәсекелес емес ингибирлеу |
|
|
пенициллин фермент бактерияларын тежейді
|
|
|
|
кейбір қатерлі ісікке қарсы препараттар ДНҚ синтезіне қатысатын ферменттерді тежейді . ДНҚ өндірісін тоқтату рак клеткаларының көбірек бөлінуін тоқтатады |
|
|
|
цинидтік улану цитохром С-нің қайтымсыз ингибиторы, жасушалық тыныс алу кезіндегі ферментАТФ өндірісін тоқтатады |
|
|
|
жасуша қабырғаларын салу үшін қолданылады |
|
Ферменттерді дәрілік заттар ретінде пайдалану келешек ұрпаққа зиянын тигізбей ме? Пікірталас....
..................................................................................................................................................................................................................................................
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
ЖИ арқылы жасау
Бөлісу
1 - айлық
Материал тарифі-96% жеңілдік
00
05
00
ҚМЖ
Ашық сабақ
Тәрбие сағаты
Презентация
БЖБ, ТЖБ тесттер
Көрнекіліктер
Балабақшаға арнарлған құжаттар
Мақала, Эссе
Дидактикалық ойындар
және тағы басқа 400 000 материал
Барлық 400 000 материалдарды шексіз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
1 990 ₸ 49 000₸
1 айға қосылу
Материалға шағымдану
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Жариялаған:
Батырбекова Ардақ Пернебековна
13 Қазан 2025
36Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуі. Ферменттердің белсенділігін реттеу.
Тақырып бойынша 11 материал табылды
Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуі. Ферменттердің белсенділігін реттеу.
Материал туралы қысқаша түсінік
Қысқа мерзімді жоспар
Материалдың қысқаша нұсқасы
|
Білім беру ұйымының атауы |
||
|
Бөлім: |
11.1 Молекулярлық биология және биохимия |
|
|
Педагогтің Т.А.Ә. |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сынып:11 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуі. Ферменттердің белсенділігін реттеу. |
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
11.4.1.3 - ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін салыстыру |
|
|
Сабақтың мақсаты |
1. Ферменттердің ингибирлену
процесімен танысады |
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||||||||
|
Сабақтың басы 5-минут |
Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Оқушыларды мозайка әдісі арқылы үш топқа бөлу. Көмірсулар бейнеленген суретті алған оқушылар «Амилаза» тобына,нәруыздар бейнеленген суретті алған оқушылар «Пепсин», майлар бейнеленген суретті алған оқушылар «Липаза» тобына жинақталады. Ферменттердің қандай жемістерде кездесетінін ажыратады. |
Оқушылар берілген суреттерді таңдау арқылы топтарға бөлінеді.Оқушылар өмірмен байланыстырып, табиғатта қандай өсімдіктерде кездесетінін ажыратады. |
|
«Жақсы адамдарым» әнінің әуені. |
||||||||||
|
Сабақтың ортасы 35-минут |
«Сенен сұрақ, менен жауап» әдісі Жаңа сабақ: Оқушыларға ферменттер туралы видео көрсету. Жетектеуші сұрақтар қою арқылы жаңа сабқтың тақырыбы мен мақсаты айтылады.
Жеке жұмыс. Мәтінмен жұмыс. 1-тапсырма. 1. Фермент белсенділігінің ингибирленуі дегеніміз не? ................................................................... 2. Ферменттердің өзара әрекеттесуіне байланысты ингибирленудің түрлері мен олардың қызметін кестеге толтырыңыз.
ЕҚБ оқушылар (үшінші санаттағы -сөйлеу ақпараттарын қайта өңдеудегі қиындықтары бар оқушылар үшін) дәптерге жұмысты жасап, мұғалімге көрсетеді. Топтық жұмыс. «Графикалық зерттеу» әдісі. 2-тапсырма. Сызбада ингибитормен және ингибиторсыз ферментативті реакцияның жылдамдығының тәуелділік графигі көрсетілген. Графиктердің дұрыс анықтап, сипаттама беріңіз.
• 1-топ – ингибиторсыз • 2-топ – бәсекелес ингибитор • 3-топ – бәсекелес емес ингибитор Жұптық жұмыс. «Ойлан,жұптас » әдісі. Берілген тапсырманы жұптаса отырып, жауап береді. Қосымша-4 3-тапсырма.
|
Оқушылар алдыңғы ас қорыту ферменттері туралы білімдеріне қайталау үшін нақты сұрақтарға жауап береді. Оқушылар ферментердің белсенділігіне әсер ететін факторлар жайлы видионы көріп, мұғалім қойған сұрақтарағ жауап беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды. Оқушылар кітап мәтінін және мұғалім берген қосымша мәліметтерді пайдалана отырып, сұрақтараға жауап беріп кестені толтырады. Оқушылар әр топқа жеке берілген графикті және қосымша берілген мәтінді пайдалана отырып, постер қорғайды. Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеуге берілген мысалдарды дұрыс ажыратып, сұрақтарға жауап береді. |
ҚБ: «Үш шапалақ» Тапсырма дескрипторы: -Ферменттердің ингибирленуінің түрлері мен олардың қызметін біледі. -Ферменттердің ингибирлену процесімен танысады. ҚБ: «Бас бармақ» әдісі Тапсырма дескрипторы: - Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін сипаттайды. -Ферменттердің бәсекелес және бәсекелес емес ингибирленуін салыстырады. ҚБ: «Смайликтермен бағалау» Тапсырма дескрипторы: - Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеудің маңызын ажырата алады. - Ферменттердің дәрілік препараттар жасаудағы маңызын біледі. ҚБ: «Бас бармақ» әдісі |
https://yandex.kz/video/preview/8481415583817441495 11-сынып. Биология. Қосымша-2 11-сынып. Биология. Қосымша-3 11-сынып. Биология. Қосымша-4 |
||||||||||
|
Сабақтың соңы 5-минут |
Рефлексия және кері байланыс Өзін –өзі талдау кестесі.
|
Оқушылар сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. |
|
Таратпа қағаздар |
Қосымша-1
-
Липазалар - бұл ішекте майларды сіңіруге көмектесетін ферменттер тобы.
-
Амилаза - крахмалды қантқа айналдыруға көмектеседі. Амилаза сілекейде болады.
-
Мальтаза - сілекейде де кездеседі; қант мальтозасын глюкозаға бөледі. Мальтоза картоп, макарон және сыра сияқты тағамдарда кездеседі.
-
Трипсин - аш ішекте болады, ақуыздарды аминқышқылдарына бөледі.
-
Лактаза - сонымен қатар аш ішекте кездеседі, сүттегі лактозаны, қантты глюкоза мен галактозаға бөледі.
-
Ацетилхолинестераза - нервтер мен бұлшықеттердегі нейротрансмиттер ацетилхолинді бұзады.
-
Helicase - ДНҚ-ны ашады.
-
ДНҚ полимеразасы - дезоксирибонуклеотидтерден ДНҚ синтезі.
Қосымша-2
Ферменттердің әрекетін басқа молекулалар бұғаттай алады, олардың кейбіреулері жасушада пайда болады, ал басқалары сыртқы ортадан сіңіріледі. Бұл заттар ингибиторлар деп аталады, себебі олардың әсері әдетте реакция жылдамдығын төмендетуден немесе тіпті оны тоқтатудан тұрады.
Мысалы, пішіні бойынша субстратқа біршама ұқсас молекулалар белсенді орталықты иелену үшін бәсекелесе алады. Олар бәсекелес ингибиторлар ретінде белгілі. Фотосинтез кезінде көмірқышқыл газы мен акцептор молекуласы арасындағы реакцияны катализдейтін фермент рибулозобисфосфаткарбоксилаза оксигеназа (Рубиско) ретінде белгілі ферменті хлоропластарда оттегімен бәсекелес түрде ингибирленеді.
Бәсекелес ингибиторлар әдетте ферментке бекініп қалуға бейім. Алайда субстрат молекулаларының концентрациясы жеткілікті жоғары деңгейге көтерілгенде, ингибитор молекулалары ферменттердің белсенді орталығынан біртіндеп ығыстырылады.
Баламалы түрде ингибитор субстрат молекуласына ұқсамауы және ферменттің басқа бөлігіне қосылуы мүмкін, бірақ белсенді орталыққа кіре алмайды. Мұндай ингибитор субстрат молекулаларының белсенді орталығына кіруді бұғаттайды немесе белсенді орталықтың формасын өзгертеді (егер ингибитор аллостериялық орталыққа байланысса және фермент молекуласының үшінші және жиі төртінші реттік құрылымын, сәйкесінше, ферментативті белсенділіктің төмендеуіне әкелетін белсенді орталықтың конфигурациясын өзгертетін болса), сондықтан субстратты қабылдай алмайды.
Олар бәсекеге қабілетсіз ингибиторлар деп аталады, өйткені олар белсенді орталық үшін бәсекелеспейді.
Субстратты артық мөлшерде қосу олардың ингибиторлық әсерін жеңе алмайды, яғни әсер қайтымсыз.
Бәсекелес емес ингибирленудің мысалы ретінде цианидтердің әрекетін қарастыруға болады: цианид иондары цитохром оксидазасымен байланысады, бірақ белсенді орталықта емес. Цитохромоксидаза – барлық жасушада болатын, су түзу үшін глюкозадағы сутегін тотықтыратын ферменттер мен тасымалдаушылар тізбегінің құрамдас бөлігі.
Қосымша-3
Бәсекелес ингибирлену
Ингибитор белсенді сайтпен (орталықпен) байланысады.
Химиялық тұрғыдан субстрат молекуласына ұқсайды және белсенді орталықты иемдене алады (блоктайды).
Субстрат концентрациясының жоғарылауы кезінде ингибитор молекулаларын ығыстыратындықтан, ингибрлену ең соңында тежеледі (ферменттің белсенді орталығы үшін бәсекелеседі).
Бәсекелес емес ингибирлену
Ингибитор ферменттің белсенді орталығынан басқа бөліктерімен байланысады.
Химиялық тұрғыдан субстрат молекуласына ұқсамайды, бірақ ферменттің көп бөлігімен әрекеттеседі, белсенді орталықтың пішінін өзгертеді.
Субстрат концентрациясының жоғарылауы кезінде субстрат ингибитордың ферментпен байланысуына кедергі жасай алмайды, сондықтан ингибирлену субстраттың жоғары концентрациясында да тұрақтанып, өзгеріссіз қалады.
Қосымша-4
Бәсекелес және бәсекелес емес ингибирлеуге берілген мысалдарды дұрыс ажыратыңыз.
|
Бәсекелес ингибирлеу |
Мысалдар |
Бәсекелес емес ингибирлеу |
|
|
пенициллин фермент бактерияларын тежейді
|
|
|
|
кейбір қатерлі ісікке қарсы препараттар ДНҚ синтезіне қатысатын ферменттерді тежейді . ДНҚ өндірісін тоқтату рак клеткаларының көбірек бөлінуін тоқтатады |
|
|
|
цинидтік улану цитохром С-нің қайтымсыз ингибиторы, жасушалық тыныс алу кезіндегі ферментАТФ өндірісін тоқтатады |
|
|
|
жасуша қабырғаларын салу үшін қолданылады |
|
Ферменттерді дәрілік заттар ретінде пайдалану келешек ұрпаққа зиянын тигізбей ме? Пікірталас....
..................................................................................................................................................................................................................................................
Жүктеу Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
13.10.2025
36
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Жариялаған:
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
шағым қалдыра аласыз
