Физика.
Сыныбы: 11
«Космология» бөлімі бойынша
жиынтық бағалау
Оқу
мақсаттары:
11.9.1.1 - жұлдыздардың
жырақтылығы бойынша жіктелетінін, көрінерлік жұлдыздық шамамен және
абсолют жұлдыздық шамамен сипатталатынын
түсіндіру
11.9.1.2 - жұлдыздар
эволюциясын түсіндіру үшін Герцшпрунг-Рассель диаграммасын
қолдану;
11.9.1.4 - ара қашықтықты
анықтау үшін қолданылатын "жаңа тәсілдер" әдісін пайдалануды
сипаттау
11.9.1.5 - Әлемнің ұлғаюы мен
күңгірт энергия туралы пікірталасты
талқылау;
11.9.1.6 - берілген
астрономиялық бақылауларға сүйене отырып әлемнің ұлғаюы туралы
болжамды талқылау
11.9.1.7 - Хаббл заңын
қолданып, Әлемнің жасын бағалай алу;
11.9.1.8 - микротолқынды
фондық сәулелену туралы ақпаратты қолданып, Үлкен Жарылыс теориясын
түсіндіру
Ойлау
дағдыларының деңгейлері: Білу және
түсіну Қолдану
Орындау
уақыты: 25 минут
Тапсырмалар
1. Альтаир жұлдызының параллаксы
0,20//. Осы жұлдызға
дейінгі қашықтықты парсек, жарық жылы, астрономиялық бірлік және
километр мәнінде анықтаңыз.
[3]
2. Марстың Жерге жақын орналасуы кезінде ( r =
5,6*107 км) оның бұрыштық диаметрі 25// . Оның сызықтық диаметрі
қандай?
[2]
3. Герцшпрунг-Рассел диаграммасының бас
тізбегіндегі жұлдыздардың орны неге тәуелді?
[2]
4. Күңгірт энергия дегеніміз не?
[1]
5. Әлемнің пайда болуының жарылыстық сипатын
дәлелдейтін деректерді жазыңыз.
[3]
6. Микротолқынды фондық ғарыш сәулеленуі туралы тұжырымдардың қайсысы дұрыс?
-
Фондық сәулелену 2.7°C температурада заттан/материядан шығады.
-
Фондық сәулелену қараңғы энергия болып табылады.
-
Фондық сәулелену галактикамыздағы көзге көрінбейтін суық массадан шығады.
-
Фондық сәулелену – бұл Үлкен жарылыстың қалдығы.
[1]
7. а ) Алыстау жылдамдығы
1.5×104 км/с болатын галактиканың бізден қандай ара қаншалықты
орналасқандығын анықтаңыз. (75 км/сМпк)
[2]
ә) осы галактиканың жасын анықтаңыз.
[2]
Бағалау
критерийі
|
Тапсырма №
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім
алушы
|
Көрінерлік және абсолют жұлдыздық шаманы
анықтау үшін формулаларды қолданады және есптеуді
жүргізеді
|
1
|
жұлдызға дейінгі қашықтықты
парсек, жарық жылы, астрономиялық бірлік және километр мәнінде
жазады
|
3
|
2
|
Сызықтық диаметрін
анықтайды.
|
2
|
Герцшпрунг-Рассель диаграммасын
қолданады
|
3
|
Бас тізбектегі жұлдыздарға
сипаттама береді.
|
2
|
Әлемнің ұлғаюы мен күңгірт
энергия туралы анықтап жазады
|
4
|
Күңгірт энергияға анықтама
береді
|
1
|
Берілген астрономиялық
бақылауларға сүйене отырып әлемнің ұлғаюы туралы болжамдарды
көрсетеді
|
5
|
Әлемнің пайда болуының
дәлелдерін жазады
|
3
|
6
|
Микротолқынды
фондық ғарыш
сәулеленуі туралы
тұжырымды
біледі
|
1
|
Хаббл заңын қолдана отырып,
берілген галактиканың арақашықтығын және жасын
анықтайды;
|
7
|
Формула жазады
Есептейді
Формула жазады есептейді
|
2
2
|
Жалпы
балл
|
|
16
|