Материалдар / Физика нені зерттейді?
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Физика нені зерттейді?

Материал туралы қысқаша түсінік
Физика туралы мәлімет
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
22 Ақпан 2021
405
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Физика нені зерттейді?

Физика — бұл жан-жақты ғылым. Табиғаттың ешқандай құбылысы физикадан тыс емес. Физика бәрін сипаттайды: механика, электр, магнетизм, оптика …

Кейбір нәрселер біз үшін анық: тартылу, инерция ,үйкеліс, сұйықтың қайнауы …
Материя - адамның сана-сезіміне тәуелсіз , әлемдегі бар нәрселердің жиынтығы болып табылады.

Зат - барлық физикалық заттарды құрайтын материяның бір түрі.

Табиғатта болып жатқан әр түрлі физикалық құбылыстарды өзара байланыстыратын заңдарды ашу. Мысалы, дененің жерге құлап түсуі жердің оны өзіне тартуынан туындайды. Жылдың төрт мезгілінің (қыс, көктем, жаз, күз) ауысуы Жердің Күнді айнала эллипс бойымен қозғалуы арқылы түсіндіріледі. Табиғат құбылыстары арасындағы байланыстарды табу арқылы физика заңдары ашылады.

Физикалық құбылыстарды және оларды сипаттайтын заңдарды біржүйеге түсіру арқылы физикалық теориялар жасаладыБізді қоршаған орта: адамдар, жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар табиғат деген ұғымды білдіреді.

Табиғатта үздіксіз өзгерістер болып жатады. Мысалы, жаңбыр жауғанда кемпірқосақтың пайда болуы, найзағайдың ойнауы сондай-ақ судың булануы немесе мұзға айналуы, қардың еруі табиғаттағы өзгерістерді көрсетеді. Аспан денелерінің үнемі қозғалып, орын ауыстыруы, гүлдердің шешек атуы, ағаштың жайқалып өсуі, өзен мен көлдердің тартылып суалуы – осылардың барлығы да қоршаған ортадағы өзгерістер.

Табиғаттағы сан алуан өзгерістерді табиғат құбылыстары деп атайды.

Физиканың классикалық курсы, әдетте, келесі бөлімдерді қамтиды:

Механика. Қозғалыс қағидаларын зерттеу — алынған мәліметтер негізінде математикалық модельді бақылау, өлшеу және құру кезінде көрінетін физикалық үдерістерді түсінудегі алғашқы қадам.

Қозғалыс түрлі күштердің әсерінен орын алады. Күштерді қолдану заңдары механиканың негізі болып табылады.

Объектілердің қозғалысын сипаттағанда, біз энергия мен импульс туралы идеяларды қолданамыз.«Энергия» еш жерде « іссіз жоғалып кетпейді — тек бір түрден екіншісіне өтеді».

Жылу және суық күнделікті өміріміздің ажырамас серіктері болып табылады.

  • Таңертең неліктен шым шығуын байқауға болады?

  • Неліктен суық жерден жылы бөлмеге кіргенде көзілдірік терлейді

  • Неге ғарыш өте суық болып табылады?

Осы және көптеген басқа сұрақтарға термодинамика жауап береді.

Электр және магнетизм бізді жұмбақ физикалық әлемге апарады , өйткені бұл физикалық құбылыстардың әсерін біз «тікелей» сезе алмаймыз. Электр және магнетизмді біріктіру арқылы бүкіл әлемнің көрінуіне негізделген жарық сияқты таңғажайып құбылыс алуға болады.


Физика біз өмір сүріп жатқан әлемді, оған жатқан құбылыстарды зерттеп, осы құбылыстарды реттейтін заңдарды ашады. Физиканың басты міндеті — табиғат заңдарын, әр түрлі заттардың қасиеттерін танып ,  адамның қызметіне беру. 

Физика бізге айналадағы әлем туралы ең басты сұрақтарға жауап беретін (мысалы, математикалық заңдар) тұжырым жасауға мүмкіндік береді, мысалы, «материя неге тұрақты?» Немесе «Қара құрдымдар қалай пайда болған?»

Физикаданың іргелі заңдары — бұл әлемдегі барлық нәрселер толықтай бағынатын заңдар (мысалы, Ньютон заңдары автокөліктің қозғалысын сипаттау үшін де, күн жүйесіндегі планеталардың орбиталарын есептеу үшін де қолданылады). Теориялық физика көбінесе өте жалпыланған жүйелермен (өте ерекше салаларда қолданылатын) жұмыс істейтініне назар аударған жөн, кейде оның заңдарын терең түсіну біздің күнделікті өмірімізді түбегейлі өзгертетін құрылғылардың пайда болуына әкеледі. Мысалы, Эйнштейннің салыстырмалық теориясына түзетулер жасалмаса, GPS серіктерінің қателіктері бірнеше шақырымды құраушы еді, бұл GPS технологиясының көптеген қосымшалары үшін қолайсыз болып табылады. Навигаторға назар аударып, белгісіз жерде сапарға шығатын болсаңыз, не болатынын елестетіп көріңізші, ең жақын қиылыс бес шақырымдай жерде орналасса ; ол сізді көше қиылысатын жер жоқ жерде бұруға сұраушы еді. Хаос болмақ!


Физика құбылыстарының табиғатта кездесуі


1. Механикалық құбылыстар

Ғаламшарлардың қозғалысы

Ұшақтың ұшуы



2. Электр құбылыстар

Найзағай

Шамның жануы


3. Магниттік құбылыстар

Магнит көмегімен пойыздың қозғалуы

Жердің тұсбағдарға әсері


4. Жарық (оптикалық) құбылыстары

Найзағай жарығы

Кемпірқосақ



5. Жылу құбылыстары

Мұз еруі

Жердегі жылу көзі - Күн



6. Дыбыс құбылыстары

Құстардың ән салуы

Толқындардан шығатын дыбыс

Хо





Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!