Материалдар / Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіру

Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіру

Материал туралы қысқаша түсінік

ҚМЖ ДА ӘДІСТЕР КӨП

ТАНАГУЛОВА ФАТИМА РАХМАТУЛЛАЕВНА

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

07 Қараша 2018

2249

3 рет жүктелген

Физика Сабақ жоспары 7 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

№1 жиынтық бағалау

Табиғат құбылыстары-
Физика- зерттейтін ғылым.
Табиғатты зерттеудің негізгі тәсілдері:

Гипотеза(болжам)-

5.Физикалық теория-

6. Физикалық шама-

7. Скаляр шама-

8. Векторлық шама-

9. Үлкен және кіші сандарды ықшамдап,

Сандарды стандарт түрде жаз:

а) 0,00000566; 0,0000456; 0,0000000111

б) 1999; 10122; 100220;

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы:

Физика – табиғат туралы ғылым

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.1.1 – Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіре алады, оқулықтағы тапсырмалармен жұмыс жасайды.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Фиизикалық ұғымдармен таныстыру олардың мағынасын ашу. Ғылыми-техникалық жетістіктерінің ерекшеліктеріне тоқталады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Физика, табиғат.

Ресурстар

Түрткі сұрақтар парақшасы,

«Ыстық орындық» орындық әдісі

Графикалық органайзер: «Балық қаңқасы» диаграммасы

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Қазақ тілі, математика,технология.

Алдыңғы оқу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Б ағалау парақшасымен таныстыру

Топтарға бөлу.

Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады.

1-топ «Сары кәмпиттер»

2-топ «Көк кәмпиттер»

3 -топ «Қызыл кәмпиттер»

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Қызыл гүлім-ай» би

Тапсырманы орындаған әр балаға конфеттер беріп отырамын.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

ЖАҢА МАТЕРИАЛДЫ МЕҢГЕРТУ:

КЕЙБІР ФИЗИКАЛЫҚ ТЕРМИНДЕР ФИЗИКА ТУРАЛЫ АЙТУ ҮШІН ОНЫ ЗЕРТТЕП БІЛУГЕ АРНАЙЫ СӨЗДЕР – ҒЫЛЫМИ ТЕРМИНДЕР ПАЙДАЛАНУҒА ТУРА КЕЛЕДІ. МӘСЕЛЕН, ӘР ТҮРЛІ ЗАТТАРДЫҢ: ҰШАҚТЫҢ, АДАМНЫҢ, ДОПТЫҢ ЖӘНЕ Т.Б. ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ АЙТА ОТЫРЫП, ФИЗИК КӨП ЖАҒДАЙДА ШЫНТУАЙТЫНДА НЕНІҢ ҚОЗҒАЛАТЫНДЫҒЫМЕН

(2 СУРЕТ) САНАСА БЕРМЕЙДІ, ӨЙТКЕНІ БҰЛ ҚОЗҒАЛЫСТЫ ЗЕРТТЕП БІЛУДЕ АСА МӘНДІ БОЛЫП САНАЛМАЙДЫ. СОНДА ОЛ ФИЗИКАЛЫҚ ДЕНЕ (НЕМЕСЕ ӘНШЕЙІНДЕНЕ) ҚОЗҒАЛАДЫ ДЕП АЙТАДЫ ДА, ДЕНЕ РЕТІНДЕ КЕЗ КЕЛГЕН ДЕНЕНІ ҰҒЫНАДЫ. МЫСАЛЫ, 2-СУРЕТТЕ БІРНЕШЕ ФИЗИКАЛЫҚ ДЕНЕЛЕР БЕЙНЕЛЕНГЕН: ҚАРЫНДАШ, СУ КРАНЫ, СУ ТАМШЫСЫ, АУА ТОЛТЫРЫЛҒАН РЕЗІҢКЕ ШАРИК.ӘЛЕМ КЕҢІСТІГІНДЕ НЕ БАР СОНЫҢ БАРЛЫҒЫН МАТЕРИЯ ДЕП АТАЙДЫ. ӨСІМДІКТЕР, ЖАНУАРЛАР, ПЛАНЕТАЛАР, ЖҰЛДЫЗДАР, ФИЗИКАЛЫҚ ДЕНЕЛЕРДІ ҚҰРАЙТЫН ӘР ТҮРЛІ ЗАТТАР: АЛЮМИНИЙ, СУ, АУА ЖӘНЕ Т.Б. (ЯҒНИ ТАБИҒАТТА АҚИҚАТ БАР ЗАТТАР) МАТЕРИЯҒА ЖАТАДЫ. "МАТЕРИЯ” ТЕРМИНІ БІЗДІ ҚОРШАҒАН ОРТАДА БІЗДІҢ САНАМЫЗҒА ТӘУЕЛСІЗ ӨМІР СҮРЕТІН НАҚТЫ НЕ БАР, СОНЫҢ БАРЛЫҒЫН БІЛДІРЕДІ. БІРАҚ, МЫСАЛЫ, БІЗДІҢ ОЙЫМЫЗ БЕН ТҮСІМІЗДІ МАТЕРИАЛДЫ ДЕП ЕСЕПТЕУГЕ БОЛМАЙДЫ, ӨЙТКЕНІ ОЛАР ТЕК БІЗДІҢ САНАМЫЗДА ҒАНА ӨМІР СҮРЕДІ.

Сонымен, біз келесі терминдермен таныстық: физикалық дене, зат, материя. Келешекте алдымызда көптеген жаңа терминдерді білу тұр. Олармен таныса отырып, біз ғылым тілін игеретін боламыз.

Ломоносов Михаил Васильевич (1711–1765) Орыс ғалымы, жаратылыстанушы, ақын, суретші, орыс білімін, ғылымын және экономикасын дамытуды жақтаушы. Архангельск губерниясының Холмогоры селосының маңындағы Денисовқа деревнясында шаруа жанұясында дүниеге келген. "Оқуға қызығуды” ол анасынан үйренген. Ол үшін "Білімдік қақпасы” — "Грамматика”, "Арифметика”, "үлең әліппесі”, болды. Ломоносов 19 жасында білім алу үшін Мєскеуге келіп, дворяндық лақап атпен Славян-грек-латын академиясына түседі. Ломоносов үздік оқушы ретінде білімін жалғастыру үшін Петербург ғылым академиясының жанындағы университетке жіберіледі. Одан кейін шетелге жіберіліп, онда ол химия, физика, металлургия салаларында білімін шыңдайды. Ол 34 жасында орыстың алғаш академиктері қатарына қосылды.
Ломоносовтың ғылыми жұмыстарының ауқымы кең. Ол физика, химия, астрономия, география жєне филология салаларында көптеген іргелі еңбектер жасайды. Ломоносов зат құрылымының атом-молекулалық көрінісін дамытқан, материяның және қозғалыстың сақталу принциптерін тұжырымдаған, сондай-ақ физикалық химия негізін қалаушы ғалым.
Құбылыстарды, олардың Ұзара байланыстарын ескеріп, талдай білген Ломоносов астрономия саласында да бірқатар маңызды қорытындылар жасап, ғылыми нєтижелер алады. Атмосферадағы электрлік құбылыстарды зерттей келе, Ломоносов полярлық түннің және кометалардың құйрықтарының жарығының табиғаты электрлік екендігін көрсетеді. Ломоносов объектінің кескінін көрсететін көлбеу айналы шашыратушы телескоп-рефлектор жасады. Ол алғаш болып Күн бетін буырқанған отты мұхит төрінде сипаттады. Ломоносовтың астрономиядағы негізгі жетістігі ретінде 1761 ж. 26 мамырында жасалған Шолпанның Күн денесінен Ұтуін бақылап Шолпан атмосферасын ашуын айтуға болады. Ломоносов оптика саласында да бірқатар ғылыми еңбектер жасады Ол жарықтың толқындық теориясын, сол сияқты реңдер теориясын жасады, бірқатар оптикалық құралдар құрастырды, мысалы, телескоп-рефлектор. Осы құрал көмегімен ол 1761 ж. Шолпанның Күн дискісінен өтуін бақылап, осы планетада атмосфера бар екендігін анықтады.
Ломоносов Россияда ғылымды, мєдениетті, білімді дамыту үшін көп қызмет атқарды. Оның бастамасымен 1755 ж. Мєскеу университеті ашылды. Қазір ол университет Ломоносов атына ие. Ломоносовтың "Ост-Индияға солтүстіктен Сібір мұхиты арқылы бару” шығармасының єсерімен 1764 ж. Сібірге экспедиция жасақталды. Ломоносов өмірінің соңында Стокгольм жєне Болония ғылым академияларының құрметті мүшесі болып сайланды.

«Сақина салмақ ойыны»

Балалар біз бүгін сақина салмақ ойынын ойнаймыз. Бұл ойынның бүгіінгі ерекшелігі кімнің қолында сақина қалса менің сұрағыма жауап береді?

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Практикалық жұмысты орындау барысы:

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Б ір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

"Физика” атауы нені білдіреді және оны ғылыми негізделген ғалымдарды атаңдар.
Физиканың мақсаты неде?
Физика заңдары қалай ашылады?
Физикалық теориялар қалай жасалады?
Физикалық терминдер мен ұғымдар дегеніміз не?
Қандай ұғымдарға түсінік бере аласыңдар?
Физикалық денеге не жатады?
Зат дегеніміз не?
Неліктен физика техниканың негізі болып саналады?

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез

Shape3

Графикалық органайзер: «Балық қаңқасы» диаграммасы

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Кері байланыс пирамидасы

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Бекітемін:

Сабақтың тақырыбы:

Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.1.2 – табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін ажырату

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін ажырата алады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Табиғатты зерттеу

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Физика – табиғат туралы ғылым

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Топқа бөлемін : «Билеттер арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері: бақылау, эксперимент, теориялық зерттеу.

Болжам – ғылыми деректермен негізделген жорамал.

Кез келген болжамның шынайлылығын тек практикалық тәжірибе, яғни эксперимент тексере алады.

Эксперимент – физиканың ең басты зерттеу әдістерінің бірі.

Физикалық эксперимент арқылы бақылаулар жүргізіліп, жаңа деректер жимнақталады; ғылыми болжамдар мен теориялар тәжірибеде тексеріледі. Эксперимент жасау үшін ұқыптылық, нақтылық, дәлдік және жауапкершілік аса қажет.

Эксперимент барысы:

1) эксперименттік жұмыстың тақырыбы;

2) эксперименттің құрал-жабдықтары;

3) эксперименттің мақсаты;

4) эксперимент сұлбасы;

5) эксперимент барысын баяндау;

6) эксперимент нәтижелері;

7) эксперимент қорытындысы.

ІV. Пысықтау.

Топшамалар арқылы:

№1 топшама

Эксперимент дегеніміз……….

Болжам дегеніміз………………..

№2 топшама

Эксперименттің орындалу реті:

Гипотеза дегеніміз…………………..

№3 топшама

Франклин тәжірибесін түсіндір.

Физикалық теория дегеніміз…..

№4 топшама

Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз

Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер

«Жариялау» әдісі

(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Табиғат туралы білім арнайы зерттеу әдістерін қолдану арқылы жинақталады. Табиғатты зерттеу әдістерінің ішінен кең тараған үш ғылыми әдісті атап өтуге болады. Олар: бақылау, эксперимент және теориялық зерттеу әдістері.
Табиғат құбылыстарының заңдылықтарын ашу үшін ғалымдар логикалық ой қорыту амалдарын рет - ретімен пайдаланады. Әуелі олар бақылау арқылы деректер жинайды. Жаңа деректерді бұрыннан белгілі деректермен салыстырып, олардың арасында себеп - салдарлық байланыстар бар ма? Деген негізгі сұраққа жауап іздейді. Найзағайдың пайда болуы туралы шынайы ғылыми болжамды В. Франклин (1706 - 1790жж) ұсынды. Оның болжамы бойынша найзағай – әр түрлі зарядталған бұлттардың арасындағы немесе бұлт пен Жердің арасындағы аса қуатты электр электр ұшқыны. Ондай ұшқын әр түрлі электрленген (зарядталған) денелердің араларында байқалады.
Астрономиялық бақылау үшін де әр түрлі құралдар мен аспаптар қолданылады. Астрономиядағы ең негізгі зерттеу құралы – телескоп. Оның жәрдемімен жақын тұрған аспан денелерінің (Айдың, Күн жүйесіндегі планеталардың және олардың серіктерінің) беткі дедерлерін көруге болады. Телескоптың арқасында көзге көрінбейтін басқа да аспан денелерін бақылап, ғылыми деректер жинақталады.

Жаңа сабақты бекіту. (7 мин)
« Жұмбақ конверттегі сұрақтар» ойыны арқылы білімдерін пысықтау.
♦ Табиғатты зерттеудің кең тараған ғылыми әдістері қандай?
♦ Табиғат құбылыстарын зерттеп, ой қорытудың реті мен ерекшеліктері қандай?
♦ Болжам дегеніміз не?
♦ Эксперименттің басқа ғылыми әдістерден ерекшелігі неде?
♦ Ғылыми деректермен негізделген жорамал қалай аталады?
♦ Физикалық эксперимент жасауға арналған үдеткіш қайда жасалды?

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Бекітемін:

Сабақтың тақырыбы: Халықаралық бірліктер жүйесі (SI)			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.1.2.1 – физикалық шамаларды олардың SI- жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Музыка, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Бірліктер жүйесі – физикалық шамалардың негізгі бірліктерінің кейбірін ғана (ұзындық, масса және уақыт) қамтитын, ал қалған өлшеу бірліктері сол негізгі бірліктердің туындысы ретінде анықталатын жүйе; физикалық теориялардың негізінде құралған, физикалық шамалардың табиғатта болатын өзара байланысын көрсететін, физикалық шамалардың қандай да бір жүйесінің негізгі және туынды бірліктерінің жиынтығы.^[1] Бірліктердің абсолюттік жүйесіне енетін кез келген физикалық шаманың туынды бірліктерін анықтағанда, сол шаманы негізгі бірліктер арқылы өрнектелетін шамалармен байланыстыратын формула қолданылады. Бұл формуладағы пропорционалдық коэффициент бірге тең деп ұйғарылады. Бірліктердің абсолюттік жүйесін ғылымға тұңғыш рет 19 ғасырдың 30-жылдары неміс ғалымы Карл Гаусс енгізген. Ол негізгі бірліктер ретінде: ұзындық бірлігіне миллиметрді, масса бірлігіне миллиграмды және уақыт бірлігіне секундты алған. Бірліктердің абсолюттік жүйесі қазіргі уақытта ескірген жүйе болып саналады Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Әлемді шарлау» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез Өлшем бірліктерінің халықаралық жүйесі (фр. Système International d'unités, SI) — өлшемдердің халықаралық қалыпы, метрикалық жүйесінің заманауи нұсқасы. SI күнделікті өмірмен қатар ғылым және техникада әлемдегі ең көп пайдаланатын бірліктер жүйесі болып табылады. Қазіргі кезде әлемнің көп елдерінде SI заңды түрдегі бірліктер жүйесі ретінде қабылданған және тіпті күнделікті өмірде дәстүрлі бірліктерді қолданатын елдердің өзі осы жүйе бірліктерін ғылымда әрқашан дерлік пайдаланады. Осы аздаған елдер (мысалы, АҚШ) дәстүрлі бірліктердің өзін SI бірліктерне ауыстырған. Бұл жүйе мына өлшемдерге негізделінеді: ұзындық, жол және орын ауыстыру үшін — метр, масса үшін — килограмм, уақыт үшін — секунд. Бірліктердің Халықаралық Жүйесі (SІ; СИ) — Өлшем мен салмақ жөніндегі 11-Бас конференцияда (1960) қабылданған физикалық шамалар бірліктерінің жүйесі. Кейін ол Өлшем мен салмақ жөніндегі 12 — 18-Бас конференцияларда дәлдене түсті. Оны КСРО-да қолдану 1963 жылдан басталды (ГОСТ 9867 — 61), ал 1982 жылдан ол міндетті түрде қолданыла бастады. Бірліктердің Халықаралық Жүйесінің артықшылығы — оның ғылым мен техниканың барлық саласын қамтитын әмбебаптығы және пропорционалдық коэффициенттері болмайтын теңдеулер негізінде құрылатын туынды бірліктерінің бір-бірімен үйлесімділігі. Сондықтан есептеу кезінде егер барлық шамалардың мәнін Бірліктердің Халықаралық Жүйесінің бірліктері арқылы өрнектейтін болсақ, онда формулаға бірлік таңдауға тәуелді емес коэффициeнттерді ендірудің қажеті болмайды. Берілген кестеде Бірліктердің Халықаралық Жүйесінің негізгі, қосымша және кейбір туынды бірліктерінің аталуы мен белгіленуі келтірілген. Алғашқы үш негізгі бірлік (метр, килограмм, секунд) механикалық табиғаты бар барлық шамалардың үйлесімді туынды бірліктерін құрастыруға мүмкіндік береді. Ал қалған төрт негізгі бірлік (ампер, кельвин, кандела, моль) механикалық табиғаты болмайтын шамалардың үйлесімді туынды бірліктерін құрастыру үшін қосылған (мысалы, ампер — электрлік және магниттік, кельвин — жылулық, кандела — жарық, моль — молекулалық физика мен химия саласындағы шамалар үшін). Ондық еселік бірліктер мен үлестік бірліктердің аталуы арнаулы қосымша жалғаулардың көмегімен құрастырылады. Халықаралық бірлік жүйесі (International Sistem Units) — 1960 жылы Парижде өткен мөлшер мен салмақ туралы XI Генералдық конференцияда барлық ғылыми, техникалық, халықшаруашылығы салаларға және білім жүйесіне арналып, қабылдаған физикалық шамалардың әмбебап бірлік жүйесі.					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Күні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Скаляр және векторлық шамалар

Сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.2.2. скалярлық және векторлық шамалар арасындағы айырмашылықты білу және мысалдар келтіру

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Физикалық шамалардың скаляр шама және векторлық шамаларға бөлінетіндігін біледі және векторық шамалардың қалай белгіленетіндігін біледі

Көп оқушы:

Физикалық шамаларды скаляр және векторлық шамаларға жіктей алады

Кейбір оқушылар:

Берілген физикалық шамаларды ажыратып, мысалдар келтіре алады.

Жетістік критерийлері

Білім алушы:

Векторлық және скалярлық шамалар ұғымын біледі
Векторлық және скалярлық шамаларды жазылуынан ажыратады алады
Физикалық шамаларды векторлық және скалярлық шамаларға жіктеп, мысал келтіре алады

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика

Қазақша	Орысша	Ағылшынша
Жол	Путь	Way
Жылдамдық	Скорость	Velositas
Көлем	Объем	Volume
Масса	Масса	Mass
Температура	Температура	Temperature
Уақыт	Время	Time
Ұзындық	Длина	Length
Шама	Величина	Amount

Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері

Скаляр шамалардың ……. мәні болатын физикалық шама.

Векторлық шамалар …….және ….. мәні болатын физикалық шама.

Скалярлық шамалар теріс және оңда бола алады, сіз келісесіз бе?

Шаманың нұсқамасы болмаса, ол шаманың модулі, яғни жылдамдықтың сан мәні.

Құндылықтарға баулу

Топтық және жұмыс барысында өзара көмектесуге, бірін-бірі тыңдай білуге, физикалық шамалар туралы білімдерін жүйелеуге үйренеді.

(ҚОҒАМЫМЫЗДАҒЫ ҰЛТТЫҚ БІРЛІК, БЕЙБІТШІЛІК ПЕН КЕЛІСІМ: Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік,

құрмет, ынтымақтастық, ашықтық. «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы)

Пәнаралық байланыстар

Математика

АКТ қолдану дағдылары

Таныстырылым, смартфондарды қолдану арқылы (Kahoot) бастапқы білімді тексеру.

Бастапқы білім

Физикалық шамалар (жол, орын ауыстыру, аудан, көлем, уақыт, жылдамдық, масса, тығыздық) және олардың өлшем бірліктері

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурс

тар

Мұғалімнің іс-әрекеті

Білім алушының іс-әрекеті

Сабақтың басы

БІЛІМ ШАҚЫРУ КЕЗЕҢІ

8-9мин

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларға карточкалар ұсынады. Олардағы мысалды жіктеуді ұсынады.

Дескриптор: білім алушы физикалық денелер мен заттарды ажыратып жіктей алады.

Физикалық дене	Зат
үстел	ағаш
темір қасық	темір
шыны стақан	шыны
сым	мыс
аққала	қар

Енді карточкалардың артында сандар жазылған, сандарға байланысты топтарға бөлінуді ұсынамын.

Үй тапсырмасын тексеру.

Бастапқы білімді Kahoot бағдарламасы арқылы белсендіру (ойын түрінде тестілеу).

Тест.

Дескриптор: білім алушы шама, өлшем, өлшеу құралы, бөлік құны ұғымдарын түсінеді.

Физикалық шама деп

Физикалық құбылыс және дене қасиеттерінің сандық сипаттамасын айтады.

Физикалық денелердің қасиеттерінің сандық сипаттамасын айтады.

Физикалық құбылыстардың сапалық сипаттамасын айтады.

Ұзындықтың өлшем бірлігі

метр

килограмм

километр/сағат

Массаның өлшем бірлігі

метр

килограмм

километр/сағат

Шамаларды өлшеу құралдары

Метр, килограмм, секунд

Термометр, таразы, сызғыш

Температура, сызғыш, секундомер

Күшті өлшейтін құрал

Секундомер

Д инамометр

Таразы

Сабақ арасындағы үзіліс қанша уақытқа созылады?

450 минут

40 минут

2700 секунд

Суреттегі мензурканың бөлік құнын анықтаңыз

1мл

10 мл

50 мл

1. Өзін өзі реттеу арқылы сабақ басына дайындалады.

Физикалық денелер мен заттарды ажыратып атайды.

Топтарға бөлініп отырады.

2.Үй тапсырмасы бойынша тесттен өтеді.

Интерактивті тақта, смартфондар, ғаламтор

Сабақтың ортасы

МАЗМҰНДЫ ТҮСІНУ

25-30 мин

1. Сабақтың тақырыбын және мақсатын оқушылармен анықтау

(Проблемалық оқыту).

Оқушыларға өлшеуіш құралдар суреті беріледі.

Мұғалім аталған шамаларды әріптермен белгілеп жазып отырады.
Шамалардың аудармасын сұрап және өзі айтып отырады, яғни тілдік мақсаттар орындалады.
Оқушыларға жазылған шамалардың айырмашылығын табуды ұсынады.

Сұрақтар қою арқылы сабақтың тақырыбын жаздыртып, мақсатын айқындайды

Қалай ойлайсыңдар: скаляр және вектор шамаларды қалай ажыратуға болады?

Міне осы сұраққа жауап табу үшін оқулықтың 25, 26 бетін ашып, оқып, оқып отырып, қарындашпен белгілер қойып аламыз. Түртіп оқып болған соң, келесідей кестені толтыруды ұсынамын.

(INSERT әдісі арқылы жаңа сабақты зерделеу) Дескриптор: білім алушы білу, түсіну дағдысын қолданып өзін өзі реттеу арқылы жаңа материалды игереді.

V Білемін	+ Жаңа ақпарат	- Өзгеше ойлаппын	? Түсінбедім

Топта толтырылған кестені талқылауды ұсынады да

«Бір сөйлемде барлығын айтып беру» қалыптастырушы

бағалау әдісі арқылы оқушылардан оқытылған тақырып

бойынша «Кім? Не? Қайда? Қашан? Неге? Қалай?» деген

сұрақтарға жауап беретін бір-ақ сөйлем құруларын

ұсынады.

Бастапқы білімді бекіту. 1 қосымша.

Семантикалық карта толтыруды ұсынады. Бағалау парағы арқылы жұппен бірін бірі бағалау және талдау.

Оқушылар құралдардың атауын, бөлік құнын анықтайды.

Көрсетілген құралдар арқылы өлшенетін шамаларды атайды.

Way

Velositas

Volume

Mass

Temperature

Time

Length

Amount

Білім алушылар ерекшеліктерін атайды

(әр түрлі әріптермен белгіленеді, әр түрлі мәндерді өлшейді, өлшем бірліктері әр түрлі, жазылуы әр түрлі)

Оқушылар шамалар белгілердің үстіндегі бағытты көріп вектор мен скалярдың айырмашылығы бағытта деп айтады.

Вектор және скаляр шамалардың анықтамаларын жазу, мысал келтіру.

Топта кестені талдайды және бір сөйлем құрастырады.

Білім алушылар картаны толтырады.

Сабақтың соңы

РЕФЛЕКСИЯ

5-6 мин

1. «Кәрзеңке» әдісі.

Сабақ бойынша түсініктерін анықтау.

Кері байланыс.

Үй жұмысын беру:

Шығармашылық тапсырма: Үш өлшеуіш құралдың суреттерін салып, бөлік құнын анықтап келу.

Оқушылар тақтада көрсетілген кәрзеңкеге өздерінің тақырып бойынша алған түсініктерін стикерге жазып жапсырады.

Оқушылар үй жұмысын жазып алады.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы.

Ішкі уәжді арттыру мақсатында қолдауға мұқтаж, ойын түріндегі тест, семантикалық картада деңгейлік тапсырма беріледі.

1. Сабақ басында топқа бөліну кезіндегі зат пен денені ажырату мен ойын түріндегі тест арқылы қалыптастырушы бағалау жүзеге асады.

2. Сабақтың ортасында «Бір сөйлемде барлығын айтып беру» қалыптастырушы

бағалау әдісімен жаңа тақырыпты игеру бағаланады және семантикалық карта толтыру арқылы жаңа білім бекітіледі.

3.Рефлексияда «Кәрзеңке» әдісі арқылы кері байланыс алынады.

Сергіту сәті және Жолда жүру қауіпсіздігі, дене сымбатының қалыптасуындағы дұрыс отырудың маңызы айтылады.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақмақсаттарынемесеоқумақсаттарышынайы, қолжетімдіболдыма?

Барлықоқушылароқумақсатынақолжеткіздіме?Егероқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Сабақтың тақырыбы:

Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі.

Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазу .

№1 зертханалық жұмыс. «Кішкентай денелердің өлшемін анықтау»

Мұғалімнің аты-жөні:Сарыбекова г.Т.

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.2.3 – үлкен және кіші сандарды жазған кезде еселік және үлестік қосымшаларды білу және қолдану: микро (μ), милли (m), санти (c), деци (d), кило (k) және мега (M);

7.1.3.1 – дененің ұзындығын, көлемін, температурасын және уақытты өлшеу, өлшеу нәтижелерін аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып жазу;

7.1.3.2 – кішкентай денелердің өлшемін қатарлау әдісі арқылы анықтау;

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі. Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазады.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Өлшемдердің метрлік жүйесімен таныстыру. Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазуды үйренеді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

– дененің ұзындығын, көлемін, температурасын және уақытты өлшеу, өлшеу нәтижелерін аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып жазу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, математика.

Алдыңғы оқу

Скаляр және векторлық физикалық шамалар

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Өмірде практикалық жұмыстарда, әсіресе, ғылыми зерттеулерде физикалық шамаларды өлшеудің дәлдігі аса маңызды орын алады. Өлшеу дәлдігі адамның тәжірибелігіне, пайдаланатын аспабындағы бөліктердің мәніне байланысты болады. Адам тәжірибесінің молдығына қарамастан, өлшеудің аспаптық қатесі немесе жаңылысы үнемі туып отырады. Біз аспаптық жаңылыс деп аталатын өлшеу қателеріне үнемі кездесіп отырамыз.Сондықтан өлшенген физикалық шамалардың мәнін жазғанда оның қандай дәлдікпен орындалғанын да көрсетіп отыру керек.

Өлшеу қатесі аспаптық жаңылыстан басқа әр түрлі себептерге де байланысты болуы мүмкін. Өлшеудің мұқият жүргізілмеуі, аспапты жеткілікті білмеу, өлшенетін аспаптың құбылмалығы – осының бәрі де өлшеу қатесін арттыра түседі. Осыған байланысты қателерді абсолют, салыстырмалы, т.б. деп ажыратады.

Аспаптардың көмегімен дұрыс орындалған өлшеулердің ең үлкен жаңылысы аспап бөлігі құнының жартысына тең.

немесе

Мұндағы: a-өлшенетін шаманың мәні. h - өлшеу қателігі.

Т ура тәсіл

Өл шеудің тәсілдері

Жанама тәсіл

Тура тәсілде физикалық шаманың мәні тікелей құралдың көрсетуімен анықталады. Мысалы: уақытты – сағатпен немесе секундомермен, ал ұзындықты сызғышпен анықтайды.

Көптеген жағдайларда физикалық шаманы тікелей өлшеу мүмкін емес. Мысалы, сызғыштың көмегінсіз көлемді тікелей табуға болмайды. Бірақ көлемді дененің ұзындығын, енін, биіктігін өлшеу арқылы есептей аламыз. Сондықтан бұл амал жанама тәсіл деп аталады. Жанама тәсілдегі есептеулердің дәлдігі өлшеулер дәлдіктеріндей болады.

Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазу – математикалық сауаттылықтың белгісі.Физика мен астраномияда аса үлкен және кіші сандар жиі тура қолданылады. Мысалы, Жер мен Күннің арақашықтығы 150 000 000 км, жарықтың таралу жылдамдығы 300 000 000 м/с, сутегі молекуласының шамасы 0, 000 000 023 см. Сандарды бұлай жазу математикалык есептеулерде бірталай қиындықтар туғызады. Сондықтан өте үлкен немесе кіші санды ықшам жазу үшін оны екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде жазу амалы қолданылады. Әдетте, бірінші көбейткіш - бір таңбалы немесе үтірлі екі таңбалы сан, ал екінші көбейткіш-дәреже көрсеткіші бар 10 саны болып келеді. Мысалы, Күн мен Жердің арақашықтығын мына екі санның көбейтіндісі түрінде жазуға болады:

150 000 000 км =1,5 • 10⁸ км =1,5 • 10¹¹ м.

Мұндағы 1,5 – бірінші көбейткіш, ал 10⁸ немесе 10¹¹ сандары екінші көбейткіштер; 8 және 11 екінші көбейткіштер деп 10 санының дәреже көрсеткіштері деп аталады.

Екінші көбейткішті алу үшін 10 санын өз-өзіне неше рет көбейтуді көрсететіп «п» немесе «т» натурал сандары оның дәреже көрсеткіштері болып табылады:

Мысалы, 10³ = 10 • 10 • 10=1000; ( мұндағы n=3) немесе

10⁶ = 10 • 10 • 10 • 10 • 10 • 10=1000 000. ( мұндағы m=6).

Осыған байланысты тіркес сөздердің ондық жүйесі жасалған. Мысалы, кило тіркесі мыңды білдіретін болғандықтан: 1 километр (км) =1000 метр(м); 1 килограмм (кг) = 1000 грамм (г); 1 киловольт (кВ) =1000 вольт (В)деп жазамыз.

Өлшемдердің метрлік жүйесі бір өлшемнен екінші өлшемге өтуді, соның ішінде шаршылық және текшелік бірліктерге ауысуды жеңілдетеді.

10 санының дәреже көрсеткішінің натурал сан болуы есептеулердегі көбейту мен бөлу амалдарын орындауды жеңілдетеді. Шынында да, 10ⁿсанын 10^m санына көбейтсек, 10ⁿ ·10^m=10^{m +
n} . Ал бөлу амалын орындасақ: 10ⁿ :10^m=10^{m -
n} болады.

10ⁿ көбейткіштерін пайдаланып, берілген сандарды ықшамдап жазу арқылы үлкен және кіші сандардың математикалық түрлендірулерін оңайлатуға болады.

Математикада үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазуды стандартты жазу деп те атайды.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Бекіту кезеңі: (5 минут)

Өлшеудің неше тәсілі бар?

( Тура тәсіл және жанама тәсіл)

Стандартты жазу деп нені айтамыз?

(Математикада үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазуды стандартты жазу деп те атайды.)

Жарықтың таралу жылдамдығы нешеге тең?

( υ = 3 • 108 м/с)

4. Екі санды көбейткен кезде дәрежелері не істейді?

( қосылады)

Үлкен және кіші сандарды есептеу кезінде қиындық туғызбау үшін қандай амал қолданылады?

( екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде ықшамдап жазу)

№1 зертханалық жұмыс. «Кішкентай денелердің өлшемін анықтау»

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

Бекіту есептері: (6 минут)

№1есеп

108 :105 =108 - 5= 103 1012 :105 =1012 - 5= 107

102 ·104 =102 + 4 = 106 105 ·104 =105 + 4 = 109

№2есеп

3600; 25000; 200; 0,000045; 63000; 0,000009

3600 = 3,6·103 25 = 2,5·104 200 = 0,2·103

0,000045 = 45·10-6 63000 = 63·103 0,000009 = 9·10-6

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Практикалық сабақ

Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі.

Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазу .

Мұғалімнің аты-жөні: Сарыбекова Г.Т.

Күні: 4.10.2018-5.10.2018

СЫНЫП: 7 АВ, 7Б Ә

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.3.2 –физикалық құбылыстарға мысалдар келтіреді;физикалық шамалардыолардың SI жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіреді

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Өлшемдердің метрлік жүйесімен таныстыру. Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазуды үйренеді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

– дененің ұзындығын, көлемін және уақытты өлшеу, өлшеу нәтижелерін аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып жазу,физикалық құбылыстарды ажырата алу.

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, математика.

Алдыңғы оқу

Механикалық қозғалыс,қозғалыстың салыстырмалылығы

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

3 минут

Сәлемдесу.

ЖҰПТАСЫП ЖҰМЫС ЖАСАУҒА ИКЕМДЕУ

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Жақсы тілек-жанға азық»

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

Ортасы

30 минут

Қолдану

Тақтада берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Жұптық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Бекіту кезеңі: (5 минут)

Өлшеудің неше тәсілі бар?

( Тура тәсіл және жанама тәсіл)

Стандартты жазу деп нені айтамыз?

(Математикада үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазуды стандартты жазу деп те атайды.)

Жарықтың таралу жылдамдығы нешеге тең?

( υ = 3 • 108 м/с)

4. Екі санды көбейткен кезде дәрежелері не істейді?

( қосылады)

Үлкен және кіші сандарды есептеу кезінде қиындық туғызбау үшін қандай амал қолданылады?

( екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде ықшамдап жазу)

Физикалық құбылыстарды айтып шық

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Сергіту сәті

2 минут

«Мақал-мәтелдер айту»

Оқушылар сергіп қалады.

30 минут

Ой қорытыу

Бекіту сұрақтары: (6 минут)

–тапсырма: Құбылыстарды түрлеріне қарай топтарға бөліп, кестеге енгіземіз.

Механик-қ	электрлік	дыбыстық	жылулық	магниттік	жарықтық

Доптың домалауы ,қорғасынның балқуы,күн күркірегенінің естілуі, қар еруі, жұлдыздар жарқырауы, судың қайнауы, таң атуы, жаңғырық, бұлттар қозғалысы, көгершіннің ұшуы, электр шамының жануы.

Төменде келтірілген физикалық құбылыстардың қайсысын зерттеу кезінде эксперимент әдісін қолдану жеңілірек?

А. Найзағай В. Күн тұтылуы С. Поляр шұғыласы

Д. Қағаз ұшағының ұшуы

Кемпірқосақ пен найзағайды зерттеу кезінде ғылыми әдістің қандай түрін қолданасыз?

А. Тәжірибе В. Бақылау С. Моделдеу Д. Сауалнама жүргізу

2-тапсырма:

Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіріп ,сәйкестігін көрсетіңіз.

Жолаушының жүрген жолы 1 км	3600	кг
Жолаушының жүрген уақыты 1 сағ	0,1	м
Қораптың көлемі 100 см³	1000	сек
Жүктің массасы 100г	100*10^-6	М³

3- тапсырма: №1есеп. Амалдарды орында:

10⁸ :10⁵ = 10¹² :10⁵ =

9,9* 10²–5,5*10³= 3,3*10^{3 *} 4,4*10^6
=

№ 2есеп . Сандарды стандарт түрде жаз:

3600; 25000; 200; 0,000045; 63000; 0,000009

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау 2 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқумақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушыларне білді?

Сыныптағы ахуалқандай болды?

Мен жоспарлағансаралау шараларытиімді болды ма?

Мен берілгенуақыт ішінде

үлгердім бе? Менөз жоспарыма

қандай түзетулеренгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

ДОЖЖО: Байдуллаева М.

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.3.2 – кішкентай денелердің өлшемін қатарлау әдісі арқылы анықтау;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. физикалық шамалар және шамалардың өлшем бірліктерімен танысу, өлшеу құралдарының бөлік құнын анықтауды үйренеді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Физикалық шамаларды өлшеу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі.

Үлкен және кіші сандарды ықшамдап жазу .

№1 зертханалық жұмыс. «Кішкентай денелердің өлшемін анықтау»

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Табиғаттағы құбылыстарды бір-бірімен салыстыра отырып сипаттау үшін физикалық шамалар қолданылады. Физикалық шамалар құбылыстардың қасиеттерін сандық тұрғыдан сипаттайды. Физикалық шамалар құбылыстарды ғана емес, денелердің де қасиеттерін сипаттау үшін де қолданылады. Мысалы, денелердің беріктік қасиеттерін сипаттау үшін қаттылық деген шама енгізіледі. Ең қатты дене – алмас, одан кейін – шыны (шынымен болаттың бетін тырнауға болады), ал болаттың қаттылығы мыстан жоғары. Негізгі өлшем бірліктерді қарастырайық:

Метр – ұзындық бірлігі,

Килограмм – масса бірлігі,

Секунд – уақыт бірлігі,

Градус – температура бірлігі,

Моль – зат мөлшерінің бірлігі,

Ньютон – күш бірлігі.

Физикалық шаманың мәні деп, оның өлшем бірлігі көрсетілген сандық мәнін айтады. Мысалы, 10 с, 15 км, 200 кг т.с.с. 1 км = 1000 м; 1,5 км = 1500 м; 1 мин = 60 с;

Физикалық шамалардың мәндерін физикалық аспаптар жәрдемімен арнайы өлшеулер жүргізу арқылы анықтайды. Физикалық шаманы өлшеу дегеніміз – оны өлшем бірлік ретінде алынған біртекті басқа бір шамамен салыстыру.

Сызғыш – ұзындықтың өлшеу құралы,

Таразы – массаның өлшеу құралы,

Секундомер – уақыттың өлшеу құралы,

Термометр – температураның өлшеу құралы,

Динамометр – күштің өлшеу құралы.

Аспаптардың бөлік құнын анықтау үшін келесі әрекеттерді орындау керек:

Аспап шкаласындағы кез келген екі мәнді аламыз;

Олардың айырмасын табамыз;

Екі мән арасындағы бөлік сызықтарының санын анықтаймыз;

Айырма нәтижесін бөлік сызықтарының санына бөлеміз.

Бұл сан шкаладағы ең кіші бөлік мәні, яғни анықтама бойынша бір бөліктің құны болып табылады.

Кило қосымшасы мыңды білдіреді, сондықтан

1 км = 1000 м;

1 киловольт = 1000 Вольт.

Милли қосымшасы бірліктің мыңнан бір үлесін білдіреді, сондықтан

1 мм = 0,001 м;

1 мг = 0,001 г.

Санти қосымшасы бірліктің жүзден бір үлесін білдіреді, сондықтан

1 см = 0,01 м;

1 мг = 0,001 г.

№2-зертханалық жұмыс.

«Физикалық шамаларды өлшеу»

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

Өлшемдердің метрлік жүйесі бір өлшемнен екінші өлшемге өтуді, соның ішінде квадраттық және кубтық бірліктерге ауысуды жеңілдетеді. Мысалы,

1 м =100 сантиметр (см) болғандықтан,

1 м2 =1002 см2 =10 000 см2, сондай-ақ

1 см = 10 миллиметр(мм) немесе 1 мм=1 см: 10=0,1 см болғандықтан,

1 мм3 = (0,1 см)3=0,13 см3 = 0,001 см3.

Ұзындық өлшемдері:

1) елі ≈ 2-2,5 см (орта шамадағы бір саусақтың ені);

2) тұтам ≈ 8-10 см (жұдырық ені);

3) сынық сүйем ≈ 13-15 см (бүгілген сұқ саусақ пен бас бармақ арасындағы қашықтық);

4) сүйем ≈ 17-20 см (көсілген бас бармақ пен сұқ саусақ арасындағы қашықтық);

5) қарыс ≈ 20-22 см (көсілген бас бармақ пен ортаншы саусақ арасындағы қашықтық);

6) кез ≈ 70-75 см (саусақтардың ұшынан иыққа дейінгі ара қашықтық);

7) 1 кез ≈ 7-9 тұтам.

Биіктік өлшемдері:

1) оқ бойы ≈ 1,0-1,5 м жебе ұзындығы;

2) найза бойы ≈ 3-5 м

3) арқан бойы ≈10-12 м т.б.

Сұйыққа арналған өлшемдер:

1) қасық ≈ 50 г;

2) ожау ≈ 0,5 л;

3) тостаған ≈ 0,5 л;

4) аяқ ≈ 1 л;

5) шара ≈ 1,5-2 л;

6) тегене ≈ 8-10 л;

7) тосық ≈ 8-10 л (ешкі терісінен тігілген ыдыс)

8) көнек ≈ 15-16 л (бие сауғанда пайдаланылатын былғарыдан тігілген ыдыс)

Салмақ өлшемдері:

1) 1 пұт ≈ 16 кг, жарты п.ұт ≈ 8 кг;

2) қадақ ≈ 400 г, ширек қадақ ≈ 100 г.

3) 1 қап немесе 4 п.ұт ≈ 65-66 кг;

4) 1 мысқал ≈ 4,46 г;

5) 1 жамбы күміс ≈ 6 кг;

6) 1 пітір. бидай ≈ 3 кг;

Практикалық тапсырма. Кестені толтыр.

Аспап аты

Өлшенетін физикалық шама

Аспап шкаласының бөлік құны

Физикалық шаманың мәні

1. Сызғыш

2. Мензурка

3. Секундомер

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Рисунок 1

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Механикалық қозғалыс және оның сипаттамасы			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:			Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.1.1 – келесі терминдердің физикалық мағынасын түсіндіру – материялық нүкте, санақ жүйесі, қозғалыстың салыстырма-лылығы, траектория, жол, орын ауыстыру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.Қозғалыс ұғымын қалыптастыру, қозғалыстың салыстырмалығы, санақ денесі туралы түснік қалыптастырады.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Музыка, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	№2-зертханалық жұмыс. «Физикалық шамаларды өлшеу»
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)				Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би				1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Біз өміріміздің алғашқы күндерінен бастап-ақ айналамыздағы болып жатқан алуан түрлі өзгерістерге, әсіресе дыбыс, қозғалыс сияқты физикалық құбылыстарға ерекше назар аударамыз. Бізді қоршаған әлемнен әр түрлі қозғалыстарды жиі бақылауға болады. Мысалы, аспандағы қалықтаған бұлтты, ұшып бара жатқан ұшақты, жүріп келе жатқан машинаны, піскен алманың жерге құлап түскенін, үстел үстімен қозғалаған арбашаны, серіппеде тербеліп тұрған шарды және тағы басқаларды көреміз. Бұл жағдайлардың бәрінде де дене қозғалды дейміз. Зейін қойып қарасақ, осы келтірілген мысалдардың барлығына ортақ құбылыс-дененің басқа денелермен салыстырғанда бастапқы орнының өзгеруі болып табылады. Бұл мысалдардан мынадай маңызды тұжырым жасауға болады: денелер уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бастапқы орнын өзгерте алады. Денелердің бөліктері де уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бастапқы орнын өзгерте алады. Дене тұтасымен қозғала ма? Әлде кейде оның бөліктері де қозғала ма екен? Бұл тәжірибеден не байқадыңыздар? Оқушылар жауабы: аяғымызбен бірге қолымызда қозғалды. Олай болса, бұдан қандай қорытынды жасауға болады? Денелердің бөліктері де уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бұрынғы орнын өзгерте алады. Физиканың механика деп аталатын бөлімі денелердің: жүретін, әуеде ұшатын, суда жүзетін көліктердің; зымырандардың, планеталардың, олардың жасанды серіктерінің; аспан денелерінің қозғалысын зерттейді. Бұл денелердің қозғалысын механикалық қозғалыс деп атайды. Сонымен, дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелериен салыстырғандағы орнының өзгеруі механикалық қозғалыс деп аталады. Санақ денесі – қозғалмайды деп есептелетін басқа дененің қозғалысы соған қарап салыстырып қарастырылатын дене. Демек кез келген механикалық қозғалыс салыстырмалы. Абсолют тыныштықта болатын дене жоқ. Қозғалыс-барлық денелерге, табиғаттағы нәрселердің бәріне, бүкіл материялық дүниеге тән қасиет. Санақ жүйесі.Зерттеліп отырған қозғалысты сипаттау үшін дененің уақытқа байланысты өз орнын қалай өзгертетінін білу керек. Ол үшін санақ денесімен байланысқан координата жүйесін сызамыз. Координата жүйесі суретте көрсетілгендей, өзара тікбұрыш жасап қиылысатын үш түзу сызықтан тұрады. Санақ денесі осы түзулердің қиылысу нүктесінде, яғни О нүктесінде қиылысқан деп есептеледі. Санақ денесімен байланысқан сызықтар жүйесін координа жүйесі деп, ал сызықтардың қиылысу нүктесін санақ басы немесе координата басы деп атайды. Сонымен, санақ жүйесі деп санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағатты айтамыз. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.				«Әлемді шарлау» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу				«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез VІ. «Ойлан, тап!» (сабақты бекіту). (5 мин) Қозғалып келе жатқан жолаушылар поезының вагонындағы үстелде кітап жатыр. Кітап. 1. үстелге, рельске 2. вагонға, еденге 3. телеграф бағаналарына, жерге қатысты тыныштықта тұра ма, әлде қозғалыста ма?				Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс

Рефлексия Сабақ / оқумақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушыларне білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шараларытиімді болды ма? Мен берілгенуақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарымақандай түзетулеренгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1:2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1:2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Санақ жүйесі			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.1.1 – келесі терминдердің физикалық мағынасын түсіндіру – материялық нүкте, санақ жүйесі, қозғалыстың салыстырма-лылығы, траектория, жол, орын ауыстыру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді., Санақ денесі туралы түснік қалыптастырады.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Музыка, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Механикалық қозғалыс және оның сипаттамасы
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Қозғалып бара жатқан денелердің суреттерін топтамасын көрсету, «Бұл денелерге ортақ не тән?» деген сұрақ қою арқылы ой тастау. (оқушы жауабы: қозғалыс) Қозғалыс Біз өміріміздің алғашқы күндерінен бастап-ақ айналамыздағы болып жатқан алуан түрлі өзгерістерге, әсіресе дыбыс, қозғалыс сияқты физикалық құбылыстарға ерекше назар аударамыз. Бізді қоршаған әлемнен әр түрлі қозғалыстарды жиі бақылауға болады. Мысалы, аспандағы қалықтаған бұлтты, ұшып бара жатқан ұшақты, жүріп келе жатқан машинаны, піскен алманың жерге құлап түскенін, үстел үстімен қозғалаған арбашаны, серіппеде тербеліп тұрған шарды және тағы басқаларды көреміз. Бұл жағдайлардың бәрінде де дене қозғалды дейміз. Зейін қойып қарасақ, осы келтірілген мысалдардың барлығына ортақ құбылыс-дененің басқа денелермен салыстырғанда бастапқы орнының өзгеруі болып табылады. Бұл мысалдардан мынадай маңызды тұжырым жасауға болады: денелер уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бастапқы орнын өзгерте алады. Денелердің бөліктері де уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бастапқы орнын өзгерте алады. Дене тұтасымен қозғала ма? Әлде кейде оның бөліктері де қозғала ма екен? Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді. Физиканың механика деп аталатын бөлімі денелердің: жүретін, әуеде ұшатын, суда жүзетін көліктердің; зымырандардың, планеталардың, олардың жасанды серіктерінің; аспан денелерінің қозғалысын зерттейді. Бұл денелердің қозғалысын механикалық қозғалыс деп атайды. Сонымен, дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелериен салыстырғандағы орнының өзгеруі механикалық қозғалыс деп аталады. Санақ денесі - қозғалмайды деп есептелетін басқа дененің қозғалысы соған қарап салыстырып қарастырылатын дене. Демек кез келген механикалық қозғалыс салыстырмалы. Абсолют тыныштықта болатын дене жоқ. Қозғалыс-барлық денелерге, табиғаттағы нәрселердің бәріне, бүкіл материялық дүниеге тән қасиет. Санақ жүйесі. Зерттеліп отырған қозғалысты сипаттау үшін дененің уақытқа байланысты өз орнын қалай өзгертетінін білу керек. Ол үшін санақ денесімен байланысқан координата жүйесін сызамыз. Координата жүйесі суретте көрсетілгендей, өзара тікбұрыш жасап қиылысатын үш түзу сызықтан тұрады. Санақ денесі осы түзулердің қиылысу нүктесінде, яғни О нүктесінде қиылысқан деп есептеледі. Санақ денесімен байланысқан сызықтар жүйесін координа жүйесі деп, ал сызықтардың қиылысу нүктесін санақ басы немесе координата басы деп атайды. Сонымен, санақ жүйесі деп санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағатты айтамыз.					«Әлемді шарлау» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез Постер қорғау 1-топ .Механикалық қозғалы деп қандай қозғалысты айтады? мысалдар келтір. 2-топ.Санақ жүйесі деген не?Ол не үшін керек? 3-топ. Дене қозғалысын қозғалмайтын денемен салыстыру не үшін қажет.					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Қозғалыстың салыстырмалылығы

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.1.1 – келесі терминдердің физикалық мағынасын түсіндіру – материялық нүкте, санақ жүйесі, қозғалыстың салыстырма-лылығы, траектория, жол, орын ауыстыру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Қозғалыстың салыстырмалылығы

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Санақ жүйесі

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

Оқушылар танысу үшін өздері туралы кластерлер құрастыруы керек. Олар парақтың ортасындағы шеңберге өз есімдерін жазып, одан таралатын шеңберлерге өздерінің өмірінде маңызы бар бес негізгі рөлін жазады. Мысалы: Жанұяның еркесі, адал дос т.б

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дененің немесе дене бөлшектерінің уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғандағы бұрынғы орнының өзгеруі механикалық қозғалыс деп аталады.

Қозғалмайды деп есептелетін және басқа денелердің қозғалысы соған салыстырылып қарастырылатын денені санақ денесі деп атайды.

Ал, онымен салыстырғанда бұрынғы орнын өзгертетін дене қозғалыстағы дене деп аталады.

Кез келген механикалық қозғалыс салыстырмалы болып табылады.

Санақ жүйесі деп санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағатты айтады.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Механикалық қозғалыс деп нені айтады? Мысал келтіріңдер?

Санақ денесі деген не? Мысал келтіріңдер.

Тыныштық салыстырмалы дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Түзусызықты бірқалыпты және бірқалыпсыз қозғалыстар

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.1.3 – түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалысты ажырата білу.

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Түзусызықты бірқалыпты және бірқалыпсыз қозғалыстар

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Қозғалыстың салыстырмалылығы

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Толықтыру тесті

1. Жылдамдықты .............. әріпімен,

жолды .......... әріпімен, уақытты ............

әріпімен белгілейді.

2.Векторлық шаманы ата

А) уақыт Ә) жылдамдық Б) жұмыс

3. Жылдамдықты өлшеу құралы

А)диномометр Ә)спидометр Б)сызғыш

4. Жылдамдықтың 108 км/ сағ – пен берілген мәнін м/с – пен өрнекте

А)108000 м/с Ә)30 м/с Б)300 м/с

5. Бірқалыпты қозғалыс жылдамдығының формуласы

А)v=s/t Ә) v=s*t Б) v=s-s 0/t

Жылдамдық, бірлігі

Дененің бастапқы орнын оның келесі орнымен қосатын бағытталған кесінді

Бірқалыпты қозғалыс

Дененің немесе материялық нүктенің санақ денесімен салыстырғандағы қозғалысы кезінде сызық түрінде қалдырған ізі

Орын ауыстыру

Дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүреді

Бірқалыпты емес қозғалыс

v=s/t, 1 м/с

Қозғалыс траекториясы

Дене тең уақыт аралығында әртүрлі жол жүреді

Есептер:

1. 35м/с жылдамдықпен бірқалыпты қозғалатын материялық нүкте қозғалысының графигін сал. Уақыттың бастапқы мезетінде нүкте координаталар басынан оңға қарай 5 м қашықтықта болсын, яғни бастапқы координата х₀=5м.

Қозғалыс теңдеуі х= х₀+υt бойынша 0с, 2с, 4с, 6с уақыт берілген.

2. х=2+3t теңдеуімен сипатталатын қозғалыс графигін ссипатталатын қозғалыс графигн құрыңдар. t=0, t=2, t=4.

3. Мынадай жағдайдағы бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигін сызыңдар

v=18 км/сағ, x₀=0

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

Ашық сұрақтар

Топтарға сұрақтар беру арқылы диалогқа түседі.

1.Бірқалыпты түзу сызықты қозғалатын дененің орын ауыстыруын оның қозғалыс жылдамдығы мен уақыт арқылы қалай өрнектеуге болады?

2.Орын ауыстыруды координаталар айырмасы арқылы қалай өрнектеуге болады?

3.Қозғалыс теңдеуі дегеніміз не?

«Сиқырлы сөздер»

Бірнеше сөздер беріледі. Сол сөздердің арасынан бүгінгі тақырыпқа қатысы жоқ сөзді тауып айтыңыздар.

1) афгрик 2)қысзутзүтыты 3)шәбі

4)пытқалыріб 5) ориндакато 6)бейкаліклұы

Жауабы: график; түзусызықты; Әбіш; бірқалыпты; координата; Кекілбайұлы.

Сонымен балалар бүгінгі тақырыпқа қатысы жоқ сөз Әбіш кекілбайұлы -75 жаста. Ол көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, халық жазушысы. Маңғыстау олбысы Маңғыстау ауданы, Онда ауылында 1939 жылы 6 желтоқсанда дүниеге келді. 2002 жылы ҚР Парламент Сенатының депутаты болды. 2009 жылы «Сыр- десте» ой-толғаулары 5 томдық жинағы жарыққа шықты. 1986 жылы Қаз ССР Мемлекеттік сыйлығын алды. Қазіргі таңда құрметті еңбек демалысында.

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:			Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.1.4 – қозғалыстағы дененің жылдам-дығы мен орташа жылдамдығын есептеу
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Музыка, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Түзусызықты бірқалыпты және бірқалыпсыз қозғалыстар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)				Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би				1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу Оқулықтағы тапсырмаларды орындау Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.				«Әлемді шарлау» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу				«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу тәсілдерінен мысалдар келтіріңдер.				Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.1.5 – s -тің t-ға тәуелділік графигін тұрғызуда координаталар осьтерінде және кестелерде өлшем бірліктерін дұрыс белгілеу;

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушыларға бірқалыпты түзу сызықты қозғалыс графигі туралы түсінік береді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Қарама қарсы сұрақтар» . ООМ бойынша оқушыларға сұрақтар қою.

Материяның ажырамас қасиеті (қозғалыс)
Жол дегеніміз не? (траектория ұзындығы)
Траектория дегеніміз не? (дененің қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі)
Жол қандай шама? (скаляр)
Скаляр шамалар дегеніміз қандай шамалар? (тек сан мәнімен ғана өрнектелетін шамалар)
Траектория түрлерін ата (түзу, қисық, сынық, шеңбер бойымен)
Векторлық шамалар деп қандай шамаларды айтамыз? (сан мәнімен де, бағытымен де өрнектелетін шамалар)
Жылдамдық дегеніміз не? (Белгілі бір уақыт ішінде дененің орын ауыстыруын сол уақытқа бөлу)
Жылдамдықтың ХБЖ бірлігі (м/с)
Жылдамдық қандай шама (векторлық шама)
Бір қалыпты қозғалыс (дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүруі)
Бірқалыпты емес қозғалыс дегеніміз (тең уақыт аралығында ұзындығы әр түрлі жол жүруі)
Бірқалыпты емес қозғалысты қандай жылдамдықпен анықтаймаз (орташа жылдамдық)
Орын ауыстыру дегеніміз не? (дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын бағытталған кесінді)
Орын ауыстыру қандай шама (векторлық)
Санақ жүйесі дегеніміз не? (Санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағат)
Механикалық қозғалыс дегеніміз не? (дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен салыстырғанда орнының өзгеруі)
Уақыттың еселік бірліктері (с, мин, сағат, тәулік, апта, ай, жыл, ғасыр)
Қозғалыс бағытын және шапшаңдығын сипаттайтын физикалық шама (жылдамдық)
Жолдың берілген бөлігіндегі немесе уақыт аралығындағы қозғалыс жылдамдығы (орташа жылдамдық)
Жүрілген жол мен орын ауыстырудың айырмашылығы (жол скаляр, орын ауыстыру векторлық шама)

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Көрнекілік үшін қозғалысты график көмегімен сипаттауға болады.

Бірқалыпты түзу сызықты қозғалысты график түрінде бейнелеу тәсілін қарастырайық. Бастапқы t0=0 болған мезетте дененің координатасы x0, ал кез келген t уақыт мезетіндегі координатасы х болсын. Сонда орын ауыстыру l =х-x0 болады. Ал бірқалыпты қозғалыс кезіндегі орын ауыстыру l=v*t екені белгілі. Мұндағы жылдамдық тұрақты шама болғандықтан, бірқалыпты қозғалатын дененің орын ауыстыруы қозғалыс уақыта тура пропорционал. Осы екі өрнекті салыстыра отырып, былай жазуға болады:

x – x0= vt

Өрнектегі x0-ді теңдіктің оң жағына шығарып, былай өрнектей аламыз:

x = x0 + vt

Бұл өрнек бірқалыпты түзу сызықты қозғалатын дененің немесе материялық нүктенің қозғалыс заңы деп аталады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.1.6 – дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен келесі жағдайларды анықтау:

(1) дененің тыныштық күйін,

(2) тұрақты жылдамдықпен қозғалысын;

7.2.1.7 – бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен жылдамдығын анықтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Қарама қарсы сұрақтар» . ООМ бойынша оқушыларға сұрақтар қою.

Материяның ажырамас қасиеті (қозғалыс)
Жол дегеніміз не? (траектория ұзындығы)
Траектория дегеніміз не? (дененің қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі)
Жол қандай шама? (скаляр)
Скаляр шамалар дегеніміз қандай шамалар? (тек сан мәнімен ғана өрнектелетін шамалар)
Траектория түрлерін ата (түзу, қисық, сынық, шеңбер бойымен)
Векторлық шамалар деп қандай шамаларды айтамыз? (сан мәнімен де, бағытымен де өрнектелетін шамалар)
Жылдамдық дегеніміз не? (Белгілі бір уақыт ішінде дененің орын ауыстыруын сол уақытқа бөлу)
Жылдамдықтың ХБЖ бірлігі (м/с)
Жылдамдық қандай шама (векторлық шама)
Бір қалыпты қозғалыс (дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүруі)
Бірқалыпты емес қозғалыс дегеніміз (тең уақыт аралығында ұзындығы әр түрлі жол жүруі)
Бірқалыпты емес қозғалысты қандай жылдамдықпен анықтаймаз (орташа жылдамдық)
Орын ауыстыру дегеніміз не? (дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын бағытталған кесінді)
Орын ауыстыру қандай шама (векторлық)
Санақ жүйесі дегеніміз не? (Санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағат)
Механикалық қозғалыс дегеніміз не? (дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен салыстырғанда орнының өзгеруі)
Уақыттың еселік бірліктері (с, мин, сағат, тәулік, апта, ай, жыл, ғасыр)
Қозғалыс бағытын және шапшаңдығын сипаттайтын физикалық шама (жылдамдық)
Жолдың берілген бөлігіндегі немесе уақыт аралығындағы қозғалыс жылдамдығы (орташа жылдамдық)
Жүрілген жол мен орын ауыстырудың айырмашылығы (жол скаляр, орын ауыстыру векторлық шама)

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Көрнекілік үшін қозғалысты график көмегімен сипаттауға болады.

x – x0= vt

Өрнектегі x0-ді теңдіктің оң жағына шығарып, былай өрнектей аламыз:

x = x0 + vt

Бұл өрнек бірқалыпты түзу сызықты қозғалатын дененің немесе материялық нүктенің қозғалыс заңы деп аталады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

2-тоқсан

Сабақтың тақырыбы:

Масса және денелердің массасын өлшеу

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.11 – электронды, серіппелі, иінді таразылардың көмегімен дененің массасын өлшеу

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.Денелердің өзара әрекеттесуі. Дененің массасы. Заттың тығыздығы.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Масса және денелердің массасын өлшеу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Масса және денелердің массасын өлшеу

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Денелердің өзара әрекеттесуінен не байқалады?

Оқ тақтайды тесіп өтті,тақтай оққа әсер етті ме,қалай?

Ағаш,алюминий,болат шарлардың өлшемдері бірдей.Массалары қандай?

Есеп. Жездің тығыздығы 8500кГ/м3.Мұны г/см3 арқылы өрнекте.

Есеп.0,02м3 спирттің массасы 16кГ.Тығыздығын анықта.

Массасы 17,8кГ мыс детальді жуу үшін керосині бар бакқа батырылған.Осы деталь ығыстырып шығаратын керосиннің массасын анықтаңдар.

Мыс өткізгіштің орамын жазып жатпай-ақ, ұзындығын анықтауға бола ма?

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Дұрыс және дұрыс емес пішінді денелердің көлемін өлшеу

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.12 – әртүрлі пішіндегі қатты дененің немесе сұйықтың көлемін өлшеу үшін өлшеуіш цилиндрді (мензурка) қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Дұрыс және дұрыс емес пішінді денелердің көлемін өлшеу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Масса және денелердің массасын өлшеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Дұрыс және дұрыс емес пішінді денелердің көлемін өлшеу

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Заттың тығыздығы және тығыздықтың өлшем бірлігі. №3 зертханалық жұмыс. «Сұйықтар мен қатты денелердің тығыздығын анықтау»			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.2.13 – тығыздықтың физикалық мағынасын түсіндіру; 7.2.2.14 – сұйықтар мен қатты денелердің тығыздығын тәжірибе арқылы анықтау; 7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.Массалары бірдей, көлемдері әртүрлі және көлемдері бірдей массалары әртүрлі денелерді салыстыру және бақылау, «Тығыздық», «Масса» ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру, есеп шығару барысында ρ=m/v формуласын пайдалана алуға үйренеді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Дұрыс және дұрыс емес пішінді денелердің көлемін өлшеу
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс Әрбiр дененің өз өлшемдерi және массасы болады - бұл тұжырым ешкімге күмән тудырмайды; дененiң массасы өлшемге ғана емес, ол қандай заттан тұратынына тәуелдi болады. Кішігірім зертеу жүргізейік (демонстрациялық столға оқушы шақырылады, ол демострациялық столда кішігірім зерттеу жүргізеді) сіздердің алдыңызда көлемдері бірдей екі зат берілген, таразының көмегімен массаларын салыстырып, қорытынды жасаңдар. Қорытынды: Денелердің көлемдері бірдей, массалары әртүрлі, яғни әртүрлі заттан жасалған. (Эксперимент нәтижесін дәптерге жазамыз) Заттың массасы деп денелердің инерттілігінің өлшемі. ХБЖ массаның өлшем бірлігі килограмм. 1т = 1000 кг 1г = 0,001 кг 1мг = 0,000001 кг Заттың тығыздығы деп сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы айтады. Сонымен заттың тығыздығын табу үщін дененің масссасын оның көлеміне бөлу керек. Зат тығыздығы мына формуламен анықталады Зат тығыздығы бірлігі үшін бірліктердің Халықаралық жүйесінде (SI) килограмның метр кубқа қатынасы алынған. Бұл көлемі 1м3, массасы 1килограмға тең біртекті заттың тығыздығы Есептеулер жүргізу кезінде тығыздықтың сияқты басқа да бірліктері қолданылады. Көбінесе ; қолданылады. 1800 , бұл нені білдіреді? (көлем бірлігіндегі кірпіш массасы)Тығыздығы осыған тең ол қандай зат? (Қосымшадағы 6,7,8-кестелерге қарап анықтаймыз) Заттың тығыздығы мен көлемі белгілі болса, онда өлшеулер жүргізбей ақ оның массасын анықтауға болады. m= Егер дененің массасы мен тығыздығы белгілі болса, онда оның көлемін есептеп табуға болады. V Көп жағдайда дене тегі әр түрлі заттардан жасалады. Мұндай жағдайда ρ=m/V формуласы бойынша есептеулер жүргізе отырып, денені құрайтын материалдың орташа тығыздығы(ρорт=m/V ) табылады. 4. Сабақты бекіту 1. 800 және 2,6 нені білдіреді? (көлем бірлігіндегі керосин массасы және гранит тығыздығы) 2. а) Көлемі 1м3 болатын,массасы 1,29 кг тең ауаның тығыздығы неге тең? (1,29 кг/м3) б) Көлемі 1л болатын,массасы 1 кг тең ауаның тығыздығы неге тең? (1000кг/м3) 3. Ыдыстарда бiрдей массалы сұйықтар құйылған. Қай ыдыста тығыздығы жоғары сұйық орналасқанын анықтаңдар 4.Тауық жұмыртқаларының жаңа екенінолардың орташа тығыздығы бойынша анықтауға болады. Ұзақ уақыт сақтаған кезде сұйықтың бiр бөлiгi қауыз арқылы буланып ауамен алмастырылады. Оның көлем бірлігіндегі орташа тығыздығы азаяды да жеңіл болып қалады. Жаңа жұмыртқа суда батады, жаңа емес қалқиды. «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі №3 зертханалық жұмыс. «Сұйықтар мен қатты денелердің тығыздығын анықтау»					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Тығыздықты есептеу

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.15 – тығыздықтың формуласын есептер шығаруда қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. заттың тығыздығы деп аталатын физикалық шамамен таныстыру, оның дененің массасына және көлемдеріне тәуелді екенін сипаттайтын шама екенін түсіндіру, өлшем бірлігімен танысады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Тығыздықты есептеу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

№3 зертханалық жұмыс. «Сұйықтар мен қатты денелердің тығыздығын анықтау»

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Заттың тығыздығы деп сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы айтады. Зат тығыздығын мына формуламен анықтауға болады:

Зат тығыздығының бірлігі үшін бірліктердің халықаралық жүйесінде (SI) килограмның метр кубқа қатынасы (кг/м³) алынған. Бұл – көлемі 1 м³ болатын, массасы 1 килограмға тең біртекті заттың тығыздығы. Есептеулер жүргізу кезінде тығыздықтың г/ см³, т/м³ сияқты басқа да бірліктері қолданылады:

Заттың тығыздығы және дененің көлемі белгілі болса, онда өлшеулер жүргізбей-ақ оның массасын анықтауға болады:

Егер дененің массасы мен тығыздығы белгілі болса, онда оның көлемін есептеп табуға болады:

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

« Көбелекті гүлге қондыр» ойыны. Оқушыларға көбелектер беріледі. Оқушылар сұрақтарға дұрыс жауап берсе, көбелектер гүлге қонады.

Тығыздықтың формуласы

Формуладағы шамаларды атап көрсет

Тығыздықтың өлшем бірліктері

Заттың тығыздығы дегеніміз қандай шама?

Көлемнің формуласы

Заттың массасын қалай табамыз?

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Инерция құбылысы

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.1 – инерция құбылысын түсіндіру және мысалдар келтіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Инерция құбылысы

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Тығыздықты есептеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Жермен салыстырғанда тыныштықта тұрған нәрсенің өздігінен қозғалысқа келмейтінін күнделікті бақылаулардан білеміз.

Мысалы: жерде жатқан доп оны аяқпен тепкеннен кейін ғана қозғалысқа келеді, әткеншек қолмен итерген кезде қозғалысқа келеді де, ауа кедергісі арқылы біртіндеп барып тоқтайды. Осы мысалдардың өзі-ақ кез келген дене сырттан әсер болмағанда өзінің Жермен салыстырғандағы тыныштық күйін немесе бірқалыпты түзу сызықты қозғалысын сақтайды деген болжам айтуға болады.

Жаңа сабақты түсіндіру

1) Электронды оқулықпен жұмыс

Мұның дұрыстығына мынадай қарапайым тәжірибе арқылы көз жеткізуге болады.

(электрондық оқулық арқылы тәжірибені көрсете отырып, тыңдату)

Сұрақ: Егер қозғалыстағы дененің жолындағы барлық кедергі жойылған болса, ол қалай қозғалар еді?

Бұл сұраққа Италияның атақты ғалымы Галилео Галилей жауап берген болатын

Денеге басқа денелер әрекет етпесе, онда ол тыныштық күйінде болады немесе Жермен салыстырғанда түзусызықты бірқалыпты қозғалады. Бұл екі жағдайда да дененің жылдамдығы өзгермейді.

2) Есіңе сақта!

Денеге басқа денелер әрекет етпеген кездегі жылдамдығын сақтау құбылысы инерция деп аталады.

«инерция» сөзі – латын сөзі, мағынасы: қозғалыста емес әрекетсіздік

3) Инерция күнделікті өмірде.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Тәжірибе жасау

«Қалайша тиынды стақанға түсіруге болады?»

Үстел үстінде суы бар стакан. Стаканның бетінде карта. Карта үстінде тиын тұр. Тиынды қолмен ұстамай қалайша стақанның ішіне түсіруге болады?

Жауабы: Картаны саусақпен жылдам, әрі бар күшпен шертіп қаламыз. Бұл кезде тиын жылдамдық алып үлгермейді, яғни жылдамдығын сақтау құбылысы-инерцияның әсерінен стакан ішіндегі суға түседі.

«Қалайша қағазды аламыз?»

Ұзын парақ қағаздың үстінде суы бар банка тұр. Банканы орнынан жылжытпай қалайша қағазды алуға болады?

Жауабы: Қағаз парағының бір жақ шетінен ұстап, жылдам тартып қалу керек. Инерцияның әсерінен банка мен оның ішіндегі су жылдамдық алып үлгермейді, яғни қозғалысқа түсіп үлгермейді.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

№1 мысал.
Бер: 180 км формула шешуі:
t = 2,5 сағ.
т/к: - ?
жауабы:
72 км = 72000м;
1 сағ = 3600 с.
№2 мысал.
Бер: 180 км/с. формула шешуі:
t = 45 мин. 30 км/с =
т/к: - ? 45 мин = 45 · 60 с = 2700 с.
S = 30000 м/с · 2700 с = 81000 000 м = 81 000 км
жауабы: S = 81 000 км
№3 мысал.
Бер: 1500 м формула шешуі:
= 36км/сағ 36 км/сағ =
т/к: - ? t =
жауабы: t = 2 мин 30 с.
Жаңа тақырыпты бекіту арқылы сабақты қорытындылау:
Сабақты пысықтау үшін тақырыпқа төмендегідей есептер шыға-рамыз.
8-жаттығу. (1)
Бер: 1,3 м/с. формула шешуі:
t = 10 с. S = 1,3 м/с · 10 с = 13 м
т/к: - ?
жауабы: S = 13 м

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

1. Инерция деген не?
2. Дене неге лезде тоқтай алмайды?
3. Сүрінген кезде адам қалай құлайды?
4. Балға саптау құбылысын қалай түсіндіруге болады?

Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Күш			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.2.2 – күнделікті өмірден күштердің әрекет етуіне мысалдар келтіру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Инерция құбылысы
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. «Білегі күшті бірді жығады, білімі күшті мыңды жығады». «Көптің күші – бірлікте». Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама. Әртүрлі денеге әртүрлі күш түсіреміз. Демек, күштің сан мән көп те, аз да болуы мүмкін. Күш сандық мәнімен және бағытымен сипатталатын физикалық шама болып табылады. Күшті Ғ әрпімен белгілейміз. SІ жүйесінде күш бірлігіне ньютон (Н) алынған. 1Н – тыныштық күйіндегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с жылдамдық беретін күш. Бұдан үлкен күш бірлігі – килоньютон (кН) да қолданылады. 1кН = 1000 Н. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді Күш дегеніміз не? Күш немен сипатталады? Күштің өлшем бірлігі қандай? Күш бірлігі кімнің құрметіне ие болған? Деформация дегеніміз не? Деформация нешеге бөлінеді? Пластикалық деформация дегеніміз не? Серпімді деформация дегеніміз не? Деформациялаушы күшке қарсы күш қалай аталады? Түсірілген күштің шамасы белгілі бір шектен асқанда не болады?					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі Физикалық диктант Күш сандық мәнімен және бағытымен сипатталатын _________________ болып табылады. SІ жүйесінде күш бірлігіне _________________ алынған. Физикалық негізі мақсаты табиғатта болып жатырған _________________ зерттейді. Дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүрген, ондай қозғалыс _________________ қозғалыс деп аталады. Пішіні мен көлемін сақтау _________________ денеге тән қасиет. Дененің немесе заттың жылулық күйін сипаттайтын физикалық шама ________ деп аталады. «Кім шапшаң?» сайысы. Есептер шығару. 1 – есеп: Көлемі 0,012 м³ ыдыс сумен толтырылған. Судың тығыздығы 1000 кг/м³. ыдыстағы судың массасы қандай? 2 – есеп: Ыдыста массасы 200 гр су бар. Судың тығыздығы 1000 кг/м³. Ыдыстың көлемін анықта. 3 – есеп: Массасы 2 кг, ал көлемі 100 см³металдың тығыздығы қандай? 4 – есеп: Көлемі 0,1 м³ ыдыста сүт бар. Сүттің массасын тап. Сүттің тығыздығы 1030 кг/м³.					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Тартылыс құбылысы және ауырлық күші. Салмақ

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.10 – масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырату

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.артылыс күші, ауырлық күші, салмақ – осы күштердің табиғаты туралы жүйелі білімдерін қалыптастырады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Тартылыс құбылысы және ауырлық күші. Салмақ

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Күш

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Балалық шағымыздан әрқайсысымыз денелердің Жерге тартылу күші жақсы таныс, мысалы, тебілген доп та, бұтағынан үзілген алма да Жерге түседі. Демек, денелерге Жер тарапынан күш әрекет етеді. Жер барлық денелерді өзіне тартады. Күнді айнала қозғалатын планеталар тартылыс өрісі әрекетінен Күнге тартылады және өздері де бір – біріне тартылады.Барлық кеңістікті жайлаған тартылыстан “Жеті қат көкке ұшсақ та”, “Жеті қабат жер астына енсек те” құтыла алмаймыз. Сондықтан Әлемдегі денелердің бір – біріне тартылуы Бүкіләлемдік тартылыс деп аталады. Ағылшын ғалымы Исаак Ньютон бұл құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы заңы – Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады.

Бүкіләлемдік тартылыс күші көрінісінің бірі – денелердің Жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атайды және оны Fа әрпімен белгілейді.

Жүргізілген көптеген тәжрибелерден денеге әрекет ететін ауырлық күші дененің массасын тура пропорционал болатынын көрсетті. Егер, мысалы, динамометр ілгегіне кезекпен массалары m1 , m2 , m3 денелерді іліп және әр жолы динамометр көрсетуін белгілеп отырсақ, онда төмендегі қатынастың орындалатынына көз жеткіземіз:

Сонымен барлық денелер үшін ауырлық күшінің дененің массасына қатынасы тұрақты болады. Бұл тұрақты шаманы g (латынша оқылуы «же») әрпімен белгіленеді. Бұдан:

болады.

Осыдан, денеге әрекет ететін ауырлық күші дене массасына тура пропорционал:

Тұрақты g - дың шамасы жуықтап алғанда 9,8 Н/кг – ға тең. Денелер тек Жерге ғана емес, басқа да аспан денелеріне – Күнге, Айға, планеталарға тартылады. Алайда өте үлкен қашықтықтарда аталған аспан денелерінің тарту күші азаяды да, ал қандай да бір аспан денесінің бетіне жақындағанда, оның тартылысы басты рөл атқара бастайды.

Сонымен қатар әр түрлі планеталарда массалары бірдей денелерге әрекет ететін ауырлық күші де түрліше болады. Планетаның массасы неғұрлым аз болса, оның денелерді өзіне тартатын күші соғұрлым аз болады.

Мысалы, массасы 1кг денені Жер – 9,81 Н, Ай – 1,62 Н, Марс – 3,73 Н күшпен тартады.

Денелердің жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атадық.Ауырлық күшімен қатар салмақ ұғымы да жиі қолданылады. «Салмақ» сөзі өздеріңе жақсы таныс. Бірақ кей жағдайда сендер ауырлық күші мен салмақты шатастырасыңдар. Сонымен салмақ деген - дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші дененің салмағы деп аталады. Ол Р әрпімен белгіленеді. Оның формуласы; яғни Мысалы, егер алақанға қандай да бір нәрсені салсақ,сол кезде нәрсенің алақанға түсіртін қысым күші оның салмағы болып табылады.

Ауырлық күшінің әрекет ету бағытында дене тірегімен қоса бірқалыпты емес қозғалатын болса , онда салмақ пен ауырлық күшінің арасындағы қатыс өзгеретін болады. Бұл жағдайда дененің салағы ауырлық күшінен көп немесе аз болуы мүмкін.

Тірек немесе аспа денемен бірге еркін түскен кездегі жағдайдың ерекше маңызы бар. Бұл жағдайда тірек дененің қозғалысына бөгет болмайды, сондықтан дене тірекке әрекет етпейді. Салмағы нөлге тең болатын дененің мұндай күйін салмақсыздық деп атайды. Мысалы, әрқайсылардың тұғырдан суға секіргенде, лифтімен төмен түсе бастаған мезетте, жоғары қарай секірген кездеріңде бір сәт болсын салмақсыздық күйін кешесіңдер.Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Физикалық диктант» - түрінде.

Сұрақтар:

1.Қандай күш ауырлық күші деп аталады?

2.Дененің массасын динамометр көмегімен анықтауға бола ма?

3. Жердің 1кг денені тарту күші?

4.Дененің салмағы дегеніміз не?

5. Салмақсыздықтың себебі неде?

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

№4 зертханалық жұмыс.

«Серпімді деформацияларды зерделеу»

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.4 – серпімділік күшінің серіппенің ұзаруына тәуелділік графигінен қатаңдық коэффициентін анықтау;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

«Серпімді деформацияларды зерделеу»

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Тартылыс құбылысы және ауырлық күші. Салмақ.

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

1-тапсырма. Серпімді элементі серіппе болып табылатын мектепдинамометрін градуирлеу.

Құрал-жабдықтар: динамометр, бір тілім қағаз, жүктер жиыны, штатив.

Жұмыс барысы:

динамометр шкаласын ақ қағазбен бүркеңдер. Қағаздың екі жағы резеңке сақиналардың көмегімен динамометрге бекітіледі.

Динамометрге массалары 102 г, 204г, 306г және т.б. жүктерді іле отырып, 1Н, 2Н, 3Н т.с.с. күштерге сәйкес келетін көрсеткіш орнын белгіліеңдер.

Көршілес сызықшалардың арасын өлшеңдер. Олар өзара тең бе? Неліктен? Осы шкалада ньютонның оннан бір үлестерін белгілеңдер.

Өздерің жасаған шкаланы заводта градуирленген динамометрдің шкаласымен салыстырыңдар,

Өлшеу дәлдігін бағалаңдар.

2-тапсырма. Серпімді дене мен оған әрекет ететін ауырлық күші мен оның арасындағы байланысты анықтау.

Құрал-жабдықтар: штатив, ұзындықтары 15-20 см болатын резеңке жіп, ұзындығы 35-40 см болатын бір тілім ақ қатырма қағаз, жүктер, сымнан жасалған ілгек, мектеп динамометрі.

Жұмыс барысы:

Резеңке жіптердің бір ұшын ілмектеп байлаңдар, екінші жағын қатырма қағазбен біргі штатив қысқышына бекітіңдер. Резеңкелердің ұштары бірдей деңгейде болуына назар аударыңдар. Ол деңгейді қатырма қағазда белгіліп қойыңдар.

Ілгектің көмегімен массалары m₁=m, m₂=2m, m₃=3m жүктерді кезекпен кезек бір жіпке іліңдер.

Резеңкенің созылған кездегі орнын белгілеңдер.

Дененң ілгектің көсегімен екі жіпке қатар іле отырып, тәжірибені қайталаңдар.

Ауырлық күші мен серпімді деформацияның арасындағы байланысты анықтаңдар. Өлшеу нәтижелерін кестеге жазыңдар. Эксперимент дәлдігі ауқымында Гук заңы орындала ма? Тексеріңдер.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Деформация			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.2.3 – пластикалық және серпімді деформацияларды ажырату, мысалдар келтіру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.Серпімділік күші, деформация және Гук заңы туралы негізгі ұғымдарды қалыптастырады.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	№4 зертханалық жұмыс. «Серпімді деформацияларды зерделеу»
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Мақалдардың физикалық мағынасын түсіндір: 1. Жоғары лақтырылған тас өз басыңа құлайды. (Қырғыз) 2. Сарқырама қанша жоғары құлап аққысы келсе де, бәрібір ол төмен ағады. (Қытай) Нені үйренуіміз қажет? Серпімділік күші дегеніміз не? Гук заңы нені анықтайды? Деформация дегеніміз не, оның қандай түрлері бар? Осы сұрақтарға бүгін өтілетін сабақ жауап береді. Өткен сабақта үй жұмысына мен Роберт Гук жайлы мәлімет жинауды тапсырған едім. Кім Гук туралы қысқаша айтады? Robert Hooke- әйгiлi ағылшын жаратылыстанушысы, ағылшындық Уайт аралында Фремуотер деген жерде 1635 жылы дүниеге келдi. Орта мектептi бiтiргеннен кейiн Оксфорд Университетiне түседi. 1660 жылы әйгілі “Гук заңын” ашты. 1661 жылы каппилярлық құбылысқа арналған еңбегiн жариялады. Гук өзiнiң 1665 ж. жарық көрген «Микрография» атты еңбегiнен кейiн әйгiлi болды. Бұл кiтапта Гук өзі жетiлдiрiлген микроскоппен көп зерттеулерін жүйелеп баяндайды. Тағы да бұл кiтабында Гук жарықтың табиғаты жайында ойларын жазып кеткен. Кейін ол астрономиялық құрал-саймандарды ойлап табу және оларды жетiлдiрумен айналысты, биологиялық, географиялық, геологиялық зертеулер жүргiздi. 1703 жылы қайтыс болды. Серпімділік күші деп дененің пішіні мен көлемі өзгерген кезде пайда болатын күшті айтады. Бұл күш денелерді қысу, созу, майыстыру немесе бұрау кезінде пайда болады. Серпімділік күші әрқашан дененің пішіні мен өлшемдерінің өзгеруін тудырған күшке қарама-қарсы бағытталады. Мысалы, серіппені қолымызбен қысып, одан кейін оны бос жібере салсақ, онда серіппеде туындайтын серпімділік күші оны бастапқы қалпына келтіреді. Серпімді деформациялар кезінде денеде туындайтын серпімділік күші оның созылуына тура пропорционал: \|F\| = kΔl, бұл формула Гук заңын өрнектейді, мұндағы Ғ_серп— серпімділік күшінің модулі, k — қатаңдық немесе катаңдық коэффициенті, Δl =l - l₀ — дене ұзындығының өзгеруі Дененің серпімді деформациялануында пайда болатын күшті серпімділік күші деп атайды. Серпімділік күші денені құрайтын бөлшектердің электромагниттік өзара әсерлесуінен пайда болады Денелердің күш әсерінен формасы мен көлемінің өзгеруі деформация (Deformation) деп аталады Деформация себебі: атомдардың арақашықтығын өзгерткенде олардың арасындағы күштер де өзгеріске ұшырайды және ол күштер денені бастапқы қалпына әкеліуге тырысады. 1. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келсе, ондай деформацияны серпімді деп атайды. 2. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келмесе, ондай деформацияны серпімсіз деп атайды. Серпімсіз денелерде серпімділік күштері болмайды! Серпімді деформация үшін Гук заңы : Деформация кезінде пайда болатын серпімділік күші дененің абсалют ұзаруына (сығылуына) тура пропорциональ. F = kx k- дененің қатаңдығы, Н/м x- дененің созылу немесе ұзару шамасы, м Күшті өлшейтін арнайы құрал – динамометр қолданылады. Динамометрдің әртүрі бар:қол динамометрі, тарту динамометрі, мектеп динамометрі Осы тақырыпқа қатысты терминдерді ағылшын тілінде үйренейік. Қазақша Орысша Ағылшынша Күш Сила Ғorce Серпімділік Упругость Elasticity Гук заңы Закон Гука Hooke's law Деформация Деформация Deformation Созылу Растяжение Stretching Сығылу Сжатие Compression Бұралу Кручение Torsion Майысу Изгиб Bending Ығысу Сдвиг Shift Серпімді Упругий Elastic Пластикалық (серпімсіз) Пластичный Plastic Дененің серпімді деформациялануында пайда болатын күшті серпімділік күші (Deformation force) деп атайды. Серпімділік күші денені құрайтын бөлшектердің электромагниттік өзара әсерлесуінен пайда болады Денелердің күш әсерінен формасы мен көлемінің өзгеруі деформация (Deformation) деп аталады Деформация себебі: атомдардың арақашықтығын өзгерткенде олардың арасындағы күштер де өзгеріске ұшырайды және ол күштер денені бастапқы қалпына әкеліуге тырысады. Денеге күштің әсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келсе, ондай деформацияны серпімді деп атайды. Денеге күштің әсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келмесе, ондай деформацияны серпімсіз деп атайды. Серпімсіз денелерде серпімділік күштері болмайды! Серпімді деформация түрлері: Созылу Сығылу Бұралу Майысу Ығысу Енді оқушылар сендер тақтадағы нұсқауларға сүйене отырып тәжірибелер жасап қорытынды жасайсыңдар. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез Тақырыпты қайталап есептер шығару: А-деңгей Болат серіппе 260Н күштің әсерінен 40мм-ге созылды. Серіппенің қатаңдығы неге тең? Шиыршық серіппенің ұзындығы 3,5 см-ге қысқартқанда 1,4 Н серпімділік күш пайда болады. Оны 2,1 см ұзартқанда серпімділік күші қандай болады? Есікті ашқанда оның серіппесі 12 см ұзарды, сонда серпімділік күші 0,004кН тең, серпімділік күші 10Н-ға тең болуы үшін серіппені қаншаға ұзарту керек? 320Н күштің әсерінен амортизатордың серіппесі 9мм-ге сығылады. 1,6кН күштің әсерінен серіппе қаншаға сығылады? В-деңгей Жай тұрған серіппенің ұзындығы 88 мм, оны 120 мм-ге дейін ұзартқанда 120 Н серпімділік күші пайда болады. Осы серіппеге 90Н күш түскендегі ұзындығын анықтаңдар. Серіппенің қатаңдығы 610³н/м. Оның оның серпімділік қасиетінің сақталу шегі 18мм. Егер серіппеге 50Н, 100Н және 150Н күш түсіретін болсақ серіппенің серпімділік қасиеті сақтала ма? Серіппеге массасы 20 кг жүк ілгенде, оның ұзындығы 12 см, ал 50 кг жүк ілгенде 15 см болса, онда оның бастапқы ұзындығының мәні қандай болған? С-деңгей* Қатаңдығы 400 Н/м металл сымға ілінген, массасы 3 кг дене вертикаль жоғары 2 м/с²үдеумен қозғалады. Сымның созылуы неге тең. ( ) Қатаңдығы 0,3 кН/м трос массасы 2 кг денені тең үдеуімелі вертикаль жоғары көтерілгенде 4 см – ге созылады. Дененің үдеуі неге тең. ( ) Көтергіш кран тросының массасы 600 кг денені, 3 м/с² үдеумен вертикаль жоғары көтерілгенде 10 см – ге созылады. Тростың қатаңдығы? ( ) Қатаңдықтары бірдей k тізбектей жалғанған 4 серіппенің жалпы қатаңдығы қандай болады? Қатаңдығы 100 Н /м –ге тең сымды 1см –ге созу үшін оның шеттеріне қандай күш түсіру керек? ( 1 Н) Массасы 0,2 кг балықты тік жоғары көтергенде қатаңдығы 500 Н / м –ге тең қармақ бауы қаншаға созылады? (0,04 м)					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Серпімділіккүші, Гук заңы

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.5 – Гук заңының формуласы бойынша серпімділік күшін есептеу

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Серпімділіккүші, Гук заңы

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Деформация

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

І деңгей

1. Бір дененің екінші денеге әрекеті қалай байқалатындығы баяндаңыз.

2. Физикада күш деген сөзді қалай түсінесің?

3. Күш немен сипатталатындығын түсіндір.

4. Күш дененің қозғалыс сипатына қалай әрекет етеді?

5. Деформация деп нені айтады?

6. Дененің деформациясы қалай пайда болады?

ІІ деңгей

1. Күштің сызбасын түсіндіріңіз.

2. Күш бірлігі ретінде не қабылданған?

3. Серпімді және пластикалық деформацияларға анықтама беріңіз

4. Серпімділік күші қандай жағдайда пайда болатындығын түсіндіріңіз

5. Серпімділік күші қалай қарай бағытталатындығын баяндаңыз.

ІІІ деңгей

1. Пластикалық деформация мен серпімді деформацияға мысалдар келтіре отырып анықтама беріңіз, бір бірінен ажыратып, ерекшелігін баяндаңыз.

2. Қандай жағдайларда серпімді деформация пластикалық деформацияға айналатындығын мысалдар келтіре отырып түсіндіріңіз

3. Қандай күш 1 Н-ға тең болады?

4. 1кН мен 1МН–ды 1Н-ға айналдырыңыз, түсіндіріңіз.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Үйкеліс күші.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

№5 зертханалық жұмыс. «Сырғанау үйкеліс күшін зерттеу»

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.2.6 – тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін сипаттау;

7.2.2.7 – үйкеліс күшінің пайдасы мен зиянына мысалдар келтіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Үйкеліс күші.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

«Сырғанау үйкеліс күшін зерттеу»

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Серпімділіккүші, Гук заңы

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Үйкеліс күші.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

Бір дене екінші дене бетімен қозғалған кезде,

қозғалыс жылдамдығына қарама-қарсы бағытталған және дененің қозғалысына кедергі жасайтын күш пайда болады екен.

Үйкеліс табиғатына мысалдар: шананы мұзбен сүйреу құм бетімен сүйрегеннен жеңілдеу, жиһаздардарды еден бетімен жылжыту қиынға түседі, жол бойымен келе жатқан көлік қозғалқышын өшіргеннен кейін тоқтайды т.б.

Үйкелісті азайту үшін -беттерді жылтыр етіп өңдеу керек,

Үйкелісті азайту үшін -үйкелетін беттерді майлау керек,

Үйкелісті азайту үшін - сабын көпіршіктерін пайдалануға болады.

Судан аулай салысымен, балықтардықолда ұстау қиындау себебі, сыртқы қабатында үйкелісі аз болғандықтан.

Үйкелетін материалдарды таңдау арқылы да үйкелісті реттеуге болады:

Резеңкенің -топырақ ,ағаш, асфальт беттерімен ілінісуін болдырмау үшін үйкелісті азайту шараларын қарастырады.

Үйкелісті арттыру үшін- резеңке пайдаланамыз

(бөлшектерді резеңкеден жасау, етігіміздің табанына резеңке жапсыру)

Қыста мұз бетінде үйкелісті арттыру шараларын жасайды(жолдарға құм,тұз себу)

• Бір дене екінші денеің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші деп аталады.

Ғүйк – үйкеліс күші.

Үйкеліс түрлері

• Сырғанау үйкелісі

• Домалау үйкелісі

• Тыныштық үйкелісі

Үйкелістің пайда болу себептері:

Жанасатын беттердің кедір-бұдыр болуы

Жанасатын беттер молекулаларының өзара тартылысы.

Үйкеліс :

Жанасатын беттердің қандай материалдан жасалғандығына,

Олардың өңделу сапасына;

Бір беттің екінші бір бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.

N –нормаль қысым күші.

N=mg

Fүйк=µN

µ - үйкеліс коэффициенті

Сонымен, үйкеліс-жанасатын беттердің материалына,беттердің өңделу сапасына, бір беттің екінші бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Үйкеліс көп те,аз да болуы мүмкін - сондықтан,оны сандық жағынан сипаттауғаболады.

Тәжірибемен түсінейік:

Бұл жағдайда үйкеліс күші мен тарту күші бір-біріне тең болады,бірқалыпты қозғалады.

Тәжірибеден мынадай қортынды шығады:

Динамометрдің көрсететін тарту күші-үйкеліс күшінің сан шамасын анықтайды.

Үйкеліс күшін өзгерту үшін-білеуге жүк қойып,тақтайға түсіретін күшті өзгерту арқылы үйкеліс күшінің де шамасын арттыруға болады.

№5 зертханалық жұмыс. «Сырғанау үйкеліс күшін зерттеу»

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Сұрақтарға жауап:

1.Көктайғақта неге тротуарға құм себеді? (үйкелісті көбейту үшін)

2. Неге жаңбырдан соң грунт жолы тайғақ болады? (сұйықта бөлшектер тез қозғалады, қатты денелерден гөрі сұйық қабаттарының үйкелісі аз).

3. Шаңғының астын неге майлайды? (май қабаты үйкелісетін беттерді ажыратып, үйкелісті кемітеді).

4.Қандай күшті үйкеліс күші деп атайды?

1. Үйкеліс не себептен болады?

2. Қандай үйкеліс түрлері болады?

3. Үйкелісті қалай азайтуға болады?

4. Үйкеліс күшін қалай өлшеуге болаы?

5. Нормаль қысым күші дегеніміз не?

6. Үйкелістің пайдалы жақтарын көрсететін мысалдарды келтіріңдер.

7. Үйкелістің зиянды жақтарын көрсететін мысалдарды көрсетіңдер.

6. Қорытындылау. Үйкеліс күші –жанасқан екі дене бетінің арасында қозғалыс жылдамдығына қарама-қарсы бағытталған күш.

Үйкелістің үш түрі бар

Қажет жағдайларда үйкелісті азайтуға, немесе көбейтуге болады

Өндірісте үйкеліс күшін азайтуға подшипниктер қолданылады.

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Бір түзу бойымен денеге әрекет еткен күштерді қосу			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.2.8 – күштерді берілген масштабта графикалық түрде көрсету; 7.2.2.9 – денеге әсер ететін және бір түзудің бойымен бағытталған күштердің тең әрекетті күшінің модулі мен бағытын анықтау
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.Денеге бір түзудің бойымен әрекет ететін күштерді қосуды үйрену. Теңәрекетті күш ұғымын ашу. Формуласын үйрету, өмірмен байланыстыра отырып білім-білік дағдыларын қалыптастырады.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Бір түзу бойымен денеге әрекет еткен күштерді қосу.
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Үйкеліс күші. Үйкеліс әрекетін техникада ескеру
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. А. Сұрақтар қою арқылы Қандай күшті тең әрекетті күш деп атаймыз? 2. Бір түзудің бойымен бір жаққа қарай бағытталған екі күштің тең әрекетті күші неге тең? 3. Бір түзудің бойымен қарама – қарсы бағытталған екі күштің тең әрекетті күші неге тең? Ол күш қай жаққа қарай бағытталады? 4. Денеге бірнеше күштің әрекет етуіне мысал келтір. Б. Есептер шығару «Кім жүйрік?» Мектептен үйге жету үшін физикалық шамалардың өлшем бірліктерін айту керек. А) Жол Б) жылдамдық В) уақыт С) масса Д) кұш Е) тығыздық ІІ – топ. Мектептен үйге жету үшін өлшем бірліктері бойынша физикалық шамаларды айту керек. А) м Б) м/с В) с С) кг Д) Н Е) кг/м³ Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді. 100 кг таспен 0,1 т ағаштың қайсысы жеңіл? Массасы 0,5 т құм мен 500 кг топырақты араластырғаннан кейінгі қоспаның массасы қандай болады? Болат серіппе 150 Н күш әрекетінен 500 см-ге ұзарды. Серіппенің қатаңдығын есептеңдер. F=1000 H, k=100 Н/м. х-?					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез Логикалық сұрақтар Қандай жолмен ешуақытта адам жүрмейді ? ( Құс жолы) 2.Елеуішпен су әкелуге бола ма? ( болады егер қар немесе мұз болса) Егер стакандағы судың бәрін ішіп қойса не қалады? ( ауа) неліктен су отты сөндіреді? ( су ауа жібермейді, от ауасыз жанбайды) дайындауға болады бірақ жеуге болмайды? ( сабақ) Ньютонның заңын ашуына себеп болған не? ( алма) Ыстық суда қандай стакан көбірек жарылып сынады? Қалыны ма әлде жұқасы ма? ( қалыны , ішкі қабаты бірдей уақытта жылынбайды) Кім барлық тілде сөйлейді? ( жаңғырық) ашық ыдыстағы су неге азаяды? ( буланады) қандай ыдыстарға су құйылмайды? ( су толы ыдысқа) Көзіңмен көресің бірақ қолмен ұстай алмайсың. Ол не? ( көлеңке) жерден көтеру оңай бірақ лақтыру қиын. Ол не? ( мамық) Теңізде қандай тастар болмайды ? ( құрғақ) Македонский заманындағы уақыт көрсеткіші немесе өлшеуіші болған не? ( тауық) Жазуға болатын химиялық элемент? ( Бор)					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

3-тоқсан

Сабақтың тақырыбы:

Газдардың сұйықтар және қатты денелердің молекулалық құрылымы

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.1 – заттардың молекулалық құрылысы негізінде, газдардың сұйықтар мен қатты денелердің құрылымын сипаттау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Бір түзу бойымен денеге әрекет еткен күштерді қосу

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Бір түзу бойымен денеге әрекет еткен күштерді қосу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Газдардың сұйықтар және қатты денелердің молекулалық құрылымы

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Қатты денелердегі қысым

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.2 – қысымның физикалық мағына-сын түсіндіру және өзгерту әдістерін сипаттау;

7.3.1.3 – есептер шығаруда қатты дененің қысымының формуласын қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Қатты денелердегі қысым

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Газдардың сұйықтар және қатты денелердің молекулалық құрылымы

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Қысымның қатты денелер, сұйықтар және газдар арқылы берілуі. Паскаль заңы - Қатты денелердің, сұйыктардың және газдардың барлык қасиеттері олардың құрылысына байланысты болады. Сондыктан біз ең әуелі оларды құрайтын молекулалардың қалай орналасқанын, қалай қозғалатынын және бірімен-бірі қалай әрекеттесетінін, қатты денелердің, сұйықтар мен газдардың негізгі қасиеттерін еске түсірейік. Мынадай тәжірибе жасайык. Алақаныңды жоғары қаратып, сол қолынды үстелге қой. Кітапты алаканыңа қырымен қойып, оны оң қолыңмен төмен кысып бас.

Сол қолың қысымның артуын сезе ме?Енді кітапты алақанға емес, үстелге қой. Бір колыңмен кітапты үстінен ақырын бас,екінші қолыңды кітаптың қырына тигізіп ұстап тұр. Осы кезде қол косымша кысымды сезе ме?

Міне, осы тәжірибені жасай отырып, кітаптың өзіне түсірілген қысымды бір ғана бағытта (сыртқы әрекет күшінің бағытында ғана) тарататынына көз жеткізуге болады.

Мұны қатты денені құрайтын молекулалардың белгілі бір ретпен орналасатыны және олардың кандай да бір нүктенің төңірегінде тербеліп қана қозғалатыны әрі молекулалардың осы нүктеден алыс ұзап кете алмайтыны аркылы түсіндіре аламыз. Ал енді сұйықтар мен газдарда кысымның берілуі басқаша болады. Сұйықтар мен газдар қысымды, қатты дене сияқты бір бағытта ғана емес, жан-жакка бірдей таратады.

Ауаның кысымды барлық жаққа бірдей жеткізетінін балалар ойнайтын резеңке шарды, колдопты және т.б. үрлеген кезде бақылауға болады.Үрлеген кезде ауаның бір бағытта берілетініне қарамастан, шар немесе доп барлык бағытта біркелкі ұлғаяды. Бұл - катты дененің қысымды жеткізу процесінен мүлдем өзгеше кұбылыс.

Паскаль шары деп аталатын құралмен тәжірибе жасап көрейік. Ол бір жазықтық бойында орналасқан саңылаулары бар шардан және поршеньді цилиндрден тұрады. Егер шарға су немесе түтін толтырып, поршеньді бассақ, шардың саңылауларынан су немесе түтін барлық бағыт-бірдей ұзындықта шапшып немесе будактап шығатынын байқаймыз. Бұдан қысымның барлық бағытқа таралып қана қоймай, оның мәнінің де бірдей болатыны көрінеді. Бұл сұйықтар мен газдардың өзіне түсірілген қысымды барлық бағытқа бірдей жеткізетінінің дәлелі.

Көптеген бақылауларға сүйене отырып, француз ғалымы Блез Паскаль сүйықтар мен газдардың кысымды барлық жаққа. бірдей жеткізетінін дәлелдеді. Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым барлық бағыт бойынша өзгеріссіз беріледі. Бұл қағида Паскаль заңы деп аталады.

Сұйықтар мен газдардың қысымды барлык. жаққа бірдей жеткізе алуы оларды құрайтын молекулалардың еркін қозғалғыштығымен түсіндіріледі

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Сұйықтар мен газдардағы қысым, Паскаль заңы			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.3.1.4 – газ қысымын молекулалық құрылым негізінде түсіндіру; 7.3.1.5 – сұйықтардағы гидростатикалық қысымның формуласын шығару және оны есептер шығаруда қолдану
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.Қысым, қысымның қатты денелер, сұйықтар, газдар арқылы берілуі Паскаль заңы туралы толық мағлұмат алады.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Қатты денелердегі қысым
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Біз күнделікті тұрмыста пышақ, қайшы, ине сияқты алуан түрлі құралдарды пайдаланамыз. Алайда олардың әсері осы күш түскен беттің ауданына тәуелді болатынын байқай бермейміз. Мысалы, матаны ұшы доғал инеге қарағанда, үшкір инемен тесу оңай; өткір пышаққа қарағанда өтпейтін пышақпен кесу қиын, сол себепті құралдардың кесетін жерінің ауданын кішірейтіп, өткірлеу үшін әр уақытта да олардың жүзін мұқият қайрауға тырысады. Мынадай тәжірибені қарастырайық. Жіңішке төрт аяғы бар үстелшені төңкеріп, ыдыстағы құмның үстіне қояды да, оны массасы 5 кг кір таспен бастырады. Бұл жағдайда үстел құмға батпайды. Ал, үстелшенің бетін жоғары қаратып, үстіне сондай кір тас қойғанда, оның аяғы құмға батып кетеді. Сол сияқты адамның қармен жүруі қиын, өйткені ол қадам басқан сайын қарға омбылайды. Ал аяғына шаңғы байлаған адам қар үстімен жеңіл жүре алады. Мұның себебі не? Шаңғымен де, шаңғысыз да адам қарды өзінің салмағына тең бірдей күшпен басады. Бірақ ол күштің бұл екі жағдайдағы әрекеті бірдей емес. Өйткені шаңғы бетінің ауданы адамның табанының ауданынан жиырма еседей үлкен. Сондықтан ол шаңғымен тұрғанда қар бетінің әрбір шаршы сантиметр ауданын шыңғысыз тұрғандағыдан гөрі жиырма еседей аз күшпен басады. Белгілі бір бетке түсетін күш әрекетінің нәтижесін сипаттайтын шаманы қысым деп атайды. Қысым бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін күштің осы беттің ауданына қатынасымен анықталады: р - қысым, Ғ - бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін күш немесе қысым күші; S - күш түсетін беттің ауданы. ХБЖ - да қысым Паскальмен өлшенеді.. гПа=100 Па=102 Па кПа=1000 Па=103 Па МПа=100000 Па=106 Па Қатты денелердің, сұйықтардың және газдардың барлық қасиеттері олардың құрылысына байланысты болады. Сондықтан біз ең әуелі оларды құрайтын молекулалардың қалай орналасқанын, қалай қозғалатынын және бірімен – бірі қалай әрекеттесетінін, қатты денелердің, сұйықтар мен газдардың негізгі қасиеттерін еске түсірейік. Алақаныңды жоғары қаратып, сол қолыңды үстелге қой. Кітапты алақаныңа қырымен қойып, оны оң қолыңмен төмен қысып бас. Сол қолың қысымның артуын сезе ме? Енді кітапты алақанға емес, үстелге қой. Бір қолыңмен кітапты үстінен ақырын бас, екінші қолыңды кітаптың қырына тигізіп ұстап тұр. Осы кезде қол қосымша қысымды сезе ме? Міне, осы тәжірибені жасай отырып, кітаптың өзіне түсірілген қысымды бір бағытта ғана тарататынына көз жеткізуге болады. Ал енді сұйықтар мен газдарда қысымның берілуі басқаша болады. Сұйықтар мен газдар қысымды, қатты дене сияқты бір бағытта ғана емес, жан – жаққа бірдей таратады. Паскаль шары деп аталатын құралмен тәжірибе жасап көрейік. Ол бір жазықтық бойында орналасқан саңылаулары бар шардан және поршеньді цилиндрден тұрады. Егер шарға су немесе түтін толтырып, поршеньді бассақ, шардың саңылауларынан су немесе түтін барлық бағытқа бірдей ұзындықта шапшып немесе будақтап шығатынын байқаймыз. Бұдан қысымның барлық бағытқа таралып қана қоймай, оның мәнінің де бірдей болатыны көрінеді. Бұл сұйықтар мен газдардың өзіне түсірілген қысымды барлық бағытқа бірдей жеткізетінінің дәлелі. Көптеген бақылауларға сүйене отырып, француз ғалымы Блез Паскаль сұйықтар мен газдардың қысымды барлық жаққа бірдей жеткізетінін дәлелдеді. Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым осы сұйықтың немесе газдың әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Бұл қағида Паскаль заңы деп аталады. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі Есептер шығару 200см2 ауданға түсірілген күш 100Н – мен әсер ететін болса, қысым қандай болар еді? Асфальт төсеуде қолданылатын машина каток тірегінің ауданы 1500 см2, түсіретін қысымы 300кПа екені белгілі. Катоктың салмағы қандай? Бетке 45 кН күш түсіріп 2 кПа қысым алсақ, ауданы қандай болған? Вагонның барлық доңғалақтарының рельспен жанасқан ауданы 0, 001м2. Бұл вагонның массасы 30т болса, ол жерге қандай қысым түсіреді? «Деформация» тобының есептері: Қар үстінде тұрған шаңғышының салмағы 78Н. Оның әр шаңғысының ұзындығы 1, 95м, ал ені 6 см. Шаңғышының қар бетіне түсірген қысымын табыңдар. Массасы 6 т жер тегістегіш машина тіреуінің ауданы қандай болған, егер оның топыраққа түсіретін қысымы 3кПа болса. Жалпы үш топқа тапсырма: Шығармашылық жұмыс. Динамометр, сызғыш көмегімен ағаш білеушенің үстел бетіне әсер ететін қысымын анықтау					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Қатынас ыдыстар

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.6 – қатынас ыдыстарды қолдануға мысалдар келтіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Қатынас ыдыстар

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Сұйықтар мен газдардағы қысым, Паскаль заңы

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

1. Қатынас ыдыс дегеніміз не?

2. Тегі бірдей сұйықтың қысымы мен биіктігі.

3. Тегі әр түрлі сұйықтың қысымымен биіктігі.

4. Биіктік пен тығыздық арасындағы байланыс.

1. Өзіміз күнделікті тұрмыста пайдаланып жүрген шайнектің шүмегін салыстырып қарасақ олардың деңгейі бірдей биіктікте тұрады. Ал ол шайнекке су құятын болсақ, құйылған судың деңгейі де бірдей деңгейде болады. Күнделікті өзіміз қолданып жүрген шайнек қарапайым қатынас ыдысқа мысал бола алады. Мұндай ыдыс пішіні әр түрлі болуы мүмкін.

Өзара резеңке түтікпен жалғасқан ыдысты қатынас ыдыстар деп атаймыз.

Мысалы: Шайнек, құмған, лейка т. б.

2. Сұйық бағанының қысымы оның биіктігіне байланысты болатыны белгілі, бірақ оң жақтан да, сол жақтан да бірдей қысым түскенде тепе - теңдікте болады. Екі ыдыста да сұйық бағаны бірдей болады.

3. Енді әр түрлі пішінді қатынас ыдыс алып, сұйық құйсақ онда да сұйық деңгейі бірдей болады. Енді түтіктің екі жағына екі түрлі сұйық құйсақ, қай сұйықтың тығыздығы жоғары болса сол түтіктегі сұйық биіктігі кіші болады.

4. Сұйықтың ыдыс қабырғасымен жанаспайтын бетін сұйықтың еркін беті деп атаймыз.

5. Біз сұйықтың ыдыс түбіне түсіретін қысымы сұйық бағанының биіктігі мен оның тығыздығына тура пропорционал екенін білеміз. Демек, P1=P2 болғанда тығыздығы үлкен сұйық бағанның биіктігі тығыздығы аз сұйық бағанның биіктігінен кем болады.

6. Оң жақта Р1=gh1 сол жақтан Р2=gh2, Р1=P2 онда gh1 =gh2

h1/h2=2/1 қатынас ыдыстағы әрекеті сұйық бағандарының биіктігі оның тығыздығына кері пропорционал.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Қатына ыдыстар сөзін карточкаға жеке жазылған әріп бойынша сұрақ жазылған, оқушы карточкадағы рет бойынша жауап беріп, тақтаға іле береді. Нәтижесінде ҚАТЫНАС ЫДЫСТАР деген сөз шығады, соңында қатынас ыдыстар дегеніміз не деген сұраққа жауап аламыз.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Гидравликалық машиналар

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.7 – гидравликалық машиналардың жұмыс істеу принципін сипаттау;

7.3.1.8 – гидравликалық машиналарды қолдану кезіндегі күштен ұтысты есептеу

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. гидравликалық машиналардың жұмыс істеу принципін формула жүзінде жазып, формуласын практикада қолдана біледі.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Гидравликалық машиналар

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Қатынас ыдыстар

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Гидравликалық машиналар.

Т ехникада іс-әрекеті сұйықтардың тепе-теңдігі мен қозғалыс заңдарына негізделген машиналардың алуан түрі пайдаланылады. Бұлар гидравликалық машиналар (грекше гидор – су, аулос – түтік) деп аталады. Мысалы, мақтаны, қағазды, ағаш жаңқасын престеу үшін қолданылатын гидравликалық престер; автомобильдер, жүк машиналары мен автобустардағы гидравликалық тежегіштер; тракторлардағы ауыр жүкті көтеруге арналған гидравликалық көтергіштер; гидравликалық түрде көтерілетін орындықтар және тағы да басқа қарапайым түрдегі тетіктер гидравликалық машиналар болып табылады. Өйткені, бұлардың барлығында да сұйықтардың қысым күші пайдаланылады.

Қарапайым гидравликалық машинаға көлденең қимасының ауданы әр түрлі болып келген екі жылжымалы поршеньдер орналастырылады. Бір-бірімен жалғастырылған цилиндрлерге сұйық (май) толтырылады. Мұнда кіші поршеньнің көлденең қимасының ауданы S₁, ал үлкен поршеньдікі S₂ болсын. Егер кіші цилиндрдегі поршеньге F₁ күш әрекет етсе, онда сұйыққа қысым түсіріледі. Паскаль заңы бойынша сұйық бұл қысымды үлкен поршеньге береді. Сол себепті үлкен поршеньге Ғ₂ күш әсер етеді.

Формуланың пайда болуын түсіндіру.

Гидравликалық машинаны пайдаланып, күштен ұтуға болады. Сол себепті де олар техниканың көптеген салаларында кеңінен қолданылуда.

Қазіргі қуатты гидравликалық престер 700 000 кН-ға дейін күш өндіруге мүмкіндік береді. Мұндай престер зауыттарда метал бұйымдарға қажетті пішім мен өлшем беру үшін қолданылады.

Алайда престің көмегімен күштен ұтыс алсақ та, арақашықтықтан ұту мүмкін емес.

Формуланы түсіндіру.

Біз күштен қанша есе ұтсақ, арақашықтықтан сонша есе ұтыламыз. Бірақ престің пайдасы, адам өзінің күші жеткіліксіз бола тұрса да, көптеген нәрселерге ол арқылы үлкен қысым түсіре алады.

Есеп шығару мысалы:

Ауданы 25 см² гидравликалық машинаның кіші поршеніне 300 Н күш әрекет етеді. Үлкен поршеньнің ауданы 100 см² болса, оған қандай күш әрекет етеді?

Берілгені:

S₁ = 25 см²

F₁ = 300 Н

S₂ = 100 см²

ХБЖ

0,25 м²

1 м²

Формула:

Шешуі:

Жауабы: 1200 Н

Т/к

F₂ = ?

Есептер шығару:

1. Гидравликалық машинаның кіші поршенінің диаметрі 4 см-ге тең, ал үлкенінікі 50 см. Бұл машина күштен қандай ұтыс береді? (156 есе)

2. Гидравликалық пресс 2,7*10⁵ Н күш өндіруі керек. Кіші поршеньнің диаметрі 3 см, ал үлкенінікі – 90 см. Кіші поршеньге қандай күш түсіру керек? (300 Н)

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

Қарапайым гидравликалық машинаның құрылысы қандай?

Гидравликалық машиналар не үшін қолданылады?

Гидравликалық машиналар құрылысында қандай заң қолданылады?

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы: Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.3.1.9 – атмосфералық қысымның табиғатын түсіндіру және оны өлшеудің әдістерін ұсыну
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Гидравликалық машиналар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Жаңа білімді өздігінен меңгеруге дайындық Ауаның жер бетіне түсірген салмағы атмосфералық қысым немесе ауа қысымы деп аталады. Ауа қысымы биіктікке сәйкес азаюы адам ағзасына үлкен әсер етеді. Адам 3000м биіктікке көтерілгенде биіктік ауруымен ауыра бастайды: тез шаршайды, басы айналады, жүрегі айниды. 4000м - дегі биіктікте қан тамырлары жарылып, мұрнынан қан кетеді, есінен танады. Оған себеп ауа қысымының жалпылама азаюына байланысты оның құрылымындағы оттегінің де қысымы азаяды. Атмосфералық қысым барометр деп аталатын құралмен өлшенеді (грекше барос - салмақ, метрео - өлшеймін ). Барометрдің екі түрі бар - сынап барометрі және анероид барометр қолданады (грекше анероид – ылғалсыз). Сынап барометрі қысымды тұрақты жағдайда өлшеу үшін қолданылады. Оны бір жерден екінші жерге алып жүру қолайсыз. Сондықтан экспедицияға, топ серуенге, туристік жорықтарға шыққанда ауа қысымын өлшеуге анероид барометрі қолданылады. Әр топ өз түсінгендері бойынша сабақтың мазмұнын айтады. Топтар бір біріне сұрақтар қояды: 1. Атмосфералық қысым қалай пайда болады. 2. Қысым деген не? 3. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал? 4. Барометрлік қысым деген не? 5. Уақыт бойынша атмосфера қысым неліктен өзгеріп отырады. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі Тест жұмысы. 1. Ауаның жер бетіне түсірген салмағы не деп аталады. а) атмосфералық қысым ә) ауа температурасы б) сынап барометрі 2. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал. а) термометр ә) барометр б) сынап барометрі 3. Барометрдің неше түрі бар? а) 2 ә) 3 б) 5 4. Бір дене екінші дене бетіне әсер еткенде п. б қалыпты күшті не деп атайды А) қысым ә) атмосфералық қысым б) ауа қысымы 5. Қай жылы Э. Торричелли қай жылы атмосфералық қысымды өлшеген а) 1608 - 1647 ә) 1519 - 1520 б) 1710 - 1711 6. Бірінші рет атмосфералық қысымды өлшеген ғалым а) Х. Колумб ә) Э. Торричелли б ) Ф. Магеллан 7. Топ сеуренге, туристік жорықтарға шыққанда қандай ауа қысымы қолайлы А анероид барометр ә сынап барометр б барометр 8. Егер атмосфералық қысым жаз айларында жоғарласа ауа райы қандай болады а) жылы ә) суық б) жауын - шашын 9. Сынап бағынасын 760мм биіктігіне тең осы қысымды не деп атайды а) атмосфералық қысым ә) қалыпты атмосфералық қысым б) қысым 10. Атмосфера қандай қабат а) ауа ә) су б) тас қабаты					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Манометрлер. Сорғылар

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.10 – манометр мен сорғылардың жұмыс істеу принципін сипаттау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Манометрлер. Сорғылар

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

- Мына «манометр» құралы неден тұрады?

- Резеңке, шыны түтік, шкаламен жабдықталған.

- Манометрлердің түрлері болуы мүмкін бе?

- Иә.

- Қандай ерекшеліктеріне байланысты болуы мүмкін?

- Бір жерде қолданағанда тиімсіздігіне, қолданатын ортаның аталуына байланысты болуы мүмкін.

Ал, балалар бұл сендердің ойларың. Енді менің ойымды тыңдап, өздеріңнің ойларыңмен салыстырыңдар.

Манометр - қысымның айырымын өлшейді.

Табиғатта, техникада қысым атмосфералық қысымнан жоғары немесе төмен болатын процестер жиі кездеседі. Манометрлер сирек, тығыз емес, метрео-өлшеймін. Манометр доға тәріздес шыны түтіктен тұрады. Түтікте сұйық бар, сұйық бетіне тек атмосфералық қысым ғана әсер етіп тұр. Сондықтан сұйық деңгейі екі тармағында да бір деңгейде болады.Манометрлердің бурдон, сфигмоманометр деген түрлері болады.

Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың біріне сорғылар жатады. Сорғылардың шприц, су сорғысы, ауа үрлеу сорғысы. Сорғыдан Паскаль заңы бойынша сыртқа ауа, сұйықтар сыңалау арқылы ығыстырып шығарамыз.

Топтық жұмыс. Кубизм стратегиясы.

1-топ: Топтастыру. Манометрді топтастырасыңдар.

2-топ: Салыстыру. Манометрді барометрмен Венн диаграммасы арқылы салыстыр.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Атмосфералық ауа қысымынан жоғары немесе төмен болатын қысымды өлшеуге арналған құралдар қалай аталады?

Манометрлердің жұмыс істеу принципі қандай заңға негізделген?

Ашық сұйықтық манометр қалай жасалған және қалай жұмыс істейді?

Металл манометр қалай жұмыс істейді?

Сорғылардың құрылысы жұмыс істеу принципі қандай?

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

№ 6 зертханалық жұмыс. «Архимед заңын зерделеу»

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 8/9.02.2018ж

СЫНЫП:

7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.11 – кері итеруші күшті анықтау және оның сұйыққа батырылған дененің көлеміне тәуелділігін зерттеу;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

«Архимед заңын зерделеу»

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Манометрлер. Сорғылар

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Біз күнделікті тұрмыста, айналамызда суда жүзіп жүретін денелерді көптеп кездестіреміз. Мысалы, кемелердің, қайықтың, салдың суда жүзуі т. с. с. Сонда денелердің сұйықтықта жүзу себебі неде? Адам аздап малти білсе, су оның жүзуіне ықпал етеді. Бұдан, су өзіне батырылған денеге әрекет етеді деп айта аламыз.

Сұйыққа батырылған денеге әрекет ететін бұл ығыстырушы күштің шамасы дене мен сұйықтың қандай сипаттамаларына байланысты болатынын қарастырайық. Бұл күштің мәнін тұңғыш рет ертедегі грек ғалымы Архимед есептеп шығарған. Архимед (б. з. б. 287 - 212) Ежелгі Грекияның ұлы ғалымы, математигі, механигі. Ол Сицилия аралындағы Сиракуз қаласында туып, сонда өмір сүрген. Архимед туралы аңыз.

Аңыз бойынша, бұл заңның ашылуына себепкер болған Сиракуз патшасы Гиерон болған екен. Ол Архимедке зергер жасаған өзінің тәжінің таза алтыннан немесе алтын мен күмістің қоспасынан жасалынғанын анықтауды тапсырады. Бұл есепті шеше алмай, Архимед көп күн әуреленді. Бір күні толтыра су құйылған ваннаға түскен кезде кенеттен ойына әлгі есептің шешуі келген екен дейді. Өзінің ашқан жаңалығына шаттана қуанған ол «Эврика!» (Таптым!) деп Сиракуз көшелерінің бойымен айғайлап жүгірген екен. Сірә, жаңалық ашқан адам ерекше бір сезімге бөленетін болар.

Архимедтің ашқан жаңалығының мән - мағынасын түсіну үшін қарапайым тәжірибе жасап көрейік. Біз ыдысқа құйылған сұйық ыдыс қабырғаларына және ыдыс түбіне қысым түсіретінін білеміз, ал сұйықтың ішіне қатты дене салып қойсақ оған да қысым түсірлетінін білеміз. Ішіне батырылған денеге сұйық тарапынан әсер ететін қысым күштерін қарастырайық.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

3 минут

Кері байланыс

2 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы: Кері итеруші күш			Мектеп:
Күні:			Мұғалімнің есімі:
СЫНЫП: 7			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.3.1.12 – сұйықтар мен газдардағы кері итеруші күштің табиғатын түсіндіру; 7.3.1.13 – есептер шығаруда Архимед заңын қолдану
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Кері итеруші күш
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	№ 6 зертханалық жұмыс. «Архимед заңын зерделеу»
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. «Физикалық диктант» Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді. Сапалық есептер: 1 Неге өзен суына қарағанда ,теңіз суына жүзген жеңілірек? Жауабы: теңіз суы тұзды , тұзы неғұрлым көп болған сайын тығызырақ келеді.Архимед күші көбірек болады. 2 Сүңгуір үйрек су бетінде қамыстың сабағынан ұя жасайды.Ұя су бетінде жел қалай соқса ,солай қарай жүзеді.Құстың ұясын су бетінде қандай күш ұстап тұрады.Ұяның пішіні мен көлемі туралы не айтуға болады? Жауабы: судың бетінде ұяға Архимед күші әсер етеді .Ұя пішіні ұяның салмағымен оған әсер ететін ығыстырушы күштен бірнеше есе аз болуы керек . 3. Сүңгуір үйрек суда жақсы сүңгиді.Судың тарапынан әсер ететін ығыстырушы күшті ол қалай азайтады? Жауабы: Сүңгуір үйрек өзінің көлемін азайтуға тырысады , яғни қанаттарын денесіне қысып алады. 4.Арқаңмен жүзгенде суда өзіңді жеңіл ұстайсың. Неге? Жауабы: Арқаңмен жүзген жеңіл , өйткені арқаның көп бөлігі суға батады да кері итеруші күшті көбейтеді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез 1-есеп Суға көлемі 100см3 болатын дене батырылған. Осы денеге әсер ететін ығыстырушы күшті анықтаңдар. Судың тығыздығы-1000кг/м3. 2-есеп. 3 түрлі кубтар берілген осылардың қайсысына көбірек ығыстырушы күш әсер етеді? Егер керосинге батырсақ ығыстырушы күштің шамасы өзгере ме? Жауабы: денелердің көлемдері әртүрлі болғандықтан оларға әсер етуші ығыстырушы күш те әртүрлі. Көлемі көп денеге ығыстырушы күш көп болады. Керосинге батырсақ ығыстырушы күштің шамасы кемиді, себебі, керосиннің тығыздығы судың тығыздығынан кем. 3- есеп Керосинге массасы 500г темір кесегі батырылған. Ығыстырушы күшті анықтаңдар. Темірдің тығыздығы -7900кг/м3, ал керосиннің тығыздығы -820кг/м3. 4-есеп. Суға батырылған тығынға әрекет ететін кері итеруші күш 49Н.Тығынның көлемі қандай, егерρтығын=240кг/м3 болса.					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

№ 7 зертханалық жұмыс. «Дененің сұйықта жүзу шарттарын анықтау»

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева Мадина

Күні: 15/16.02.2018ж

СЫНЫП:

7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.3.1.14 – дененің сұйықта жүзу шарттарын зерттеу;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

«Дененің сұйықта жүзу шарттарын анықтау»

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Кері итеруші күш

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

15 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

№ 7 зертханалық жұмыс. «Дененің сұйықта жүзу шарттарын анықтау»

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

5 минут

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

Механикалық жұмысЕсептер шығару

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева Мадина

Күні: 26/27.02.2018ж

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.3.1 – механикалық жұмыс ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру;

7.2.3.7 – қуат ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру;

7.2.3.8 – механикалық жұмыс пен қуаттың формулаларын есептер шығаруда қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Механикалық жұмыс

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

№ 7 зертханалық жұмыс. «Дененің сұйықта жүзу шарттарын анықтау»

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

12 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Адамзат үшін тіршілік көзі энергия болып таылады. Бұл энергияның шамамен 80% органикалық от есебінен алып жатыр.Ал органикалық отын мұнай,газ,көмір тағы басқаларының жер қойнауындағы қоры күннен күнге дейін азайып бара жатыр.Сол себепті барлық әлемде энергияны пайдалануды үнемдеу мәселесі көптеп талқылап жатыр. Сонымен манызды орын алып жатқан энергия ұғымы энергия материялық қозғалысының әр түрлі формасының жалпы өлшеуші.Материя қозғалысының әр түрлі формалары бір-біріне айналып түрленіп отырады. Энергияның екі түрі бар кинетикалық энергия және потенциалдық энергия.

Потенциалдық энергия деп-әр түрлі денелердің немесе бір дене бөліктерінің өзара орналасуы бойынша анықталатын энергия

Кинетикалық энергия деп- денелердің қозғалу салдарынан туындайтын энергияны айтады.

Дененің потенциалдық және кинетикалық энергияларының қосындысы механикалық энергия деп аталады.

W=Ek+Eп

W-механикалық энергия

Тысқарғы күштермен әрекеттеспейтін денелер жүйесін тұйық жүйе деп атайды.

Болат шар мен болат тақтадан тұратын тұйық жүйедегі механикалық энергияныныңтүрленуін қарастырайық:

Кинетикалық және потенциалдық энергиялардың қосындысы , яғни тұйық жүйенің механикалық энергиясы денелерді кез келген орналасу қалыпында өзгеріссіз сақталады:

Ек1+Еп1=Ек2+Еп2=...=Екn+Enп=const

W1=W2=Wn=const

Ауырлық күшінің істейтін жұмысы еркін құлап түсетін дененің потенциалдық энергияларының өзгерістерінің өлшемі болатынын ескеріп, төмендегі теңдіктерді жаза аламыз:

A=Eп1-Еп2 немесе А=Ек2-Ек1

Бұл теңдіктердің сол жағы өзара тең. Сондықтан

Eп1-Еп2=Ек2-Ек1 немесе Eп1+Ек1=Еп2+Ек2

W1= Eп1+Ек1

W2= Еп2+Ек2

W1= W2

Механикалық энергияның сақталу заңы:

Тұйық жүйені құрайтын денелер арасында тек қана ауырлық күші мен серпімділік күші әрекет ететін болса, онда тұйық жүйенің механикалық энергиясы тұрақты сақталады.

Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала қозғала алатын кез келген дене иіндік деп аталады.

Дәптермен жұмыс:

1.Жылдамдығы 72 км/сағ , массасы 1т автомобильдің кинетикалық энергиясын анықта.

2.4м биіктіктегі дененің потенциалдық энергиясы 120 Дж дененің массасын анықта

3. Масссасы 100 т ұшақ Жерден 1 км биіктікке көтерілген жылдамдығы 200 м/с болады. Оның Жермен салыстыпғандағы механикалық энергиясы қандай?

4.5. Қандай биіктіктегі масса 2 т жүктің потенциалдық энергиясы 10 кДж-ға тең?

Берілгені:

6. m=0.5 кг

h=3 м

v=6 м/с

т/к: А-?

Берілгені:

7.Берілгені:

m= 50 г

Е_п=2 Дж

т/к: h. Е_к-?

7. Садақтан вертикаль жоғары тартылған жебенің ең үлкен көтерілу биіктігін есептендер. Жебенің бастапқы жылдамдығы 40 м/с. Ауаның жебе қозғалысына тігізетін кедергісі есепке алынбайды.

8. Массасы 2 кг дененің 10 м биіктікте 20 〖м/с〗^2 жылдамдықпен қозғалғандағы толық механикалық энергиясы неге тең?

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

Кері байланыс

3 минут

Смайликтерге кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазады

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?Бүгін оқушылар

не білді?Сыныптағы ахуал

қандай болды?Мен жоспарлаған

саралау шараларытиімді болды ма?Мен берілгенуақыт ішіндеүлгердім бе? Менөз жоспарымақандай түзетулеренгіздім жəненеліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

Механикалық жұмысЕсептер шығару Қуат

Мұғалімнің аты-жөні: Жуматаева М

Күні: 14.03.2018

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.3.7 – қуат ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру;

7.2.3.8 – механикалық жұмыс пен қуаттың формулаларын есептер шығаруда қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Қуат

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Механикалық жұмыс

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Құндылықтарға баулу

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Топқа бөлемін : «Қима қағаздар арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отырады.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

«Физика әлеміне саяхат» конверт сұрақтары:
1.Жұмыс деген ұғымды қалай түсінесіңдер?
2.Механикалық жұмысқа мысал келтір, оған анықтама беріп, формуласын жазып көрсет.
3.Дене ненің әсерінен қозғалысқа түседі және қай уақытта көбірек жұмыс істеледі?
4.Механикалық жұмыс қандай шамаларға тәуелді?
Жұмыстың өлшем бірліктерін ата және ол кімнің есімімен аталады?Осы айтылған мағлұматтардағы «Күш» деген сөзді қандай сөзбен алмастыруға болады. Немесе жұмыс деген сөзді басқаша қалай атайды? Осы ұғымдарға қатысты қандай мақалдар білеміз?
«Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады»
«Ердің жұмсаған күшін сұрама, бітірген жұмысын сұра».

«Жариялау» әдісі

(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 минут) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

• Техникада жұмыстың тездігі «Қуат» деп аталатын ерекше шамамен сипатталады. Қуат жұмыстың сол жұмысты істеуге кеткен уақытқа қатынасына тең..

Қуатты есептеп табу үшін жұмысты сол жұмысты істеуге кеткен уақытқа бөлу керек.

Қуат= Жұмыс/уақыт немесе

Мұндағы N-қуат

A-жұмыс

t-жұмыс істелген уақыт.

Әрбір секунд сайын бірдей жұмыс істелетін жағдайда қуат-тұрақты шама, ал басқа жағдайларда А/t қатынасына орташа қуатты анықтайды.

орташа

әр түрлі двигательдердің қуаттары киловаттың

жүздік, және ондық үлестерінен (электр ұстарасының, тігін машинасының двигателі) жүз мыңдаған киловатқа (су және бу турбиналары ) дейін болады.

Кейбір двигательдердің қуаты, кВт

Волга -3102 автомобилі

АН-2 ұшағы

ТЭ-10Л тепловозының дизелі

«Восток» ғарыш кемесінің ракета ұшырғыш 70кВт

740кВт

2200кВт

15000000кВт

Әрбір двигательдердің паспорты болады, онда двигатель жайындағы кейбір деректер, сонымен қатар оның қуаты да көрсетіледі. Секіргенде сатымен жүгіргенде адамның қуаты 730Вт-қа дейін жетеді, кейбір жағдайда оданда артық болады.Двигательдің қуаты мәлім болса, сол двигательдің белгілі бір уақыт аралығында істеген жұмысын есептеп табуға болады. формуласы шығатыны А=N*t мысалы : бөлме желдеткіші двигателінің қуаты 35 Вт болады . Ол 10 минут ішінде қанша жұмыс істейді?

Берілгені А=N*t

N=35Bт А=35Вт*600с=21000Дж

T=600с =21кДж жауабы 21 кДж.

А-?

Қуат бірлігі ретінде 1с ішінде 1Дж жұмыс істелетін қуат алынады. Бұл бірлікті бу машинасын ойлап тапқан ағылшын ғалымы Уаттың (1736-1819) құрметіне ватт (Вт деп белгіленеді) деп атайды.

Сонымен 1.Ватт-секундына Джоль, яғни

Ватт=1 Джоль/1секунд немесе Вт=1Дж/1с.

Техникада ірірек қуат бірліктері –киловатт (кВт) мегават (мкВт) жиі қолданылады.

1МВт=1000000Вт

1мкВт=0.000001Вт

1кВт=1000Вт

1Вт=0.001кВт

Мысалы биіктігі 25 м плотинадан минутына 120 м3 су ағып өтеді. Осы плотина арқылы ағып өтетін су ағынының қуатын табу керек.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

«Физика әлеміне саяхат» конверт сұрақтары:

1.Жұмыс деген ұғымды қалай түсінесіңдер?

2.Механикалық жұмысқа мысал келтір, оған анықтама беріп, формуласын жазып көрсет.

3.Дене ненің әсерінен қозғалысқа түседі және қай уақытта көбірек жұмыс істеледі?

4.Механикалық жұмыс қандай шамаларға тәуелді?

Жұмыстың өлшем бірліктерін ата және ол кімнің есімімен аталады?

Осы айтылған мағлұматтардағы «Күш» деген сөзді қандай сөзбен алмастыруға болады. Немесе жұмыс деген сөзді басқаша қалай атайды?

Осы ұғымдарға қатысты қандай мақалдар білеміз?
«Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады»

«Ердің жұмсаған күшін сұрама, бітірген жұмысын сұра».

Қуат дегеніміз не?

4-тоқсан

Сабақтың тақырыбы:

Кинетикалық энергия.

Потенциалдық энергия

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 9.04.2018ж

СЫНЫП:

7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.3.2 – механикалық энергияның екі түрін ажырату;

7.2.3.3 – кинетикалық энергия формуласын есептер шығаруда қолдану;

7.2.3.4 – жоғары көтерілген дене үшін потенциалдық энергияның формуласын қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Кинетикалық энергия.

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Қуат

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Энергия. Денелердің потенциалдық және кинетикалық энергиялары

Заводтар мен фабрикалардағы станоктар мен машиналар жұмыс істеу үшін, оларды электр двигатальдері қозғалысқа келтіруі керек, ал электр двигательдері электр энергиясын жұмсайды. Автомобильдер мен самолеттер, тепловоздар мен теплоходтар жанғыш отын энергиясының, гидротурбиналар биіктен құлап аққан судың энергиясын жұмсау арқылы жұмыс істейді. Біз өзіміз өмір сүріп, жұмыс істеу үшін өз энергиямыздың қорын тамақ арқылы ауық - ауық жаңар тып толықтырып отырамыз.

«Энергия» терминін 1807 жылы ағылшын ғалымы Юнг енгізген, грек тілінен аударғанда «қозғалыс» дегенді білдіреді. Энергия – ішкі, жылу, ядролық, механикалық болып бөлінеді. Біз бүгін сіздермен механикалық энергиямен танысамыз. «Энергия» деген сөз күнделікті тұрмыста да жиі қолданылады. Мысалы, көп жұмыс істей алатын адамдарды энергиясы, мол, қайратты адамдар деп атаймыз. Энергия дегеніміз не? Бұл сұраққа жауап беру үшін мысалдар қарастырайық. Сығылған серіппе жазылғанда жұмыс істей алады, мысалы, жүкті көтер алады немесе арбаны итеріп қозғалтады. Жоғары көтеріліп қойылған қозғалмайтын жүк жұмыс істемейді, бірақ егер сол жүк төмен түссе, онда ол жұмыс істейді (мысалы, қазықты жерге қағып жібере алады). Әрбір қозғалыстағы дененің жұмыс істей алатын қабілеті бар. Мысалы, көлбеу жазықтықтан домалаған А болат шар В ағаш цилиндрге соғылып, оны біраз жерге жылжытады. Бұл жағдайда жұмыс істеледі. Егер бір дене немесе өзара әсерлесетін бірнеше дене жұмыс істей алатын болса, онда оларды, энергиясы бар деп айтылады. Энергия - бір дененің қандай жұмыс істей алатындығын көрсететін физикалық шама. Энергияны да жұмыс бірліктерімен, яғни джоульдармен өлшенеді.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Жұмыс пен энергияның өзара байланысын қандай мысалдар келтіріп көрсетуге болады?

Қандай жағдайда дененің энергиясы бар деп айтуға болады?

Энергия дегеніміз не?

Жұмыс пен эенргияның бірліктері қандай?

Энергияның қандай түрлері бар?

Потенциалдық энергия мен кинетикалық энергия деп қандай энергияларды айтады және олардың қандай ерекшеліктері бар?

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

3 минут

Кері байланыс

2 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

Энергияныңсақталуыжәнеайналуы

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 16.04.2018

СЫНЫП:

7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.3.5 – энергияның түрленуіне мысалдар келтіру;

7.2.3.6 – механикалық энергияның сақталу заңын есептер шығаруда қолдану

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Энергия ұғымын физикалық шама ретінде, энергияның сақталу заң ретінде түсіндіреді.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Энергияныңсақталуыжәнеайналуы

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Кинетикалық энергия.

Потенциалдық энергия

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Сыни тұрғыдан ойлау модуль бойынша диалог арқылы сыни тұрғыдан ойлаудың талқылау үлгісі қолданылды.

1. Энергия-скалярлық, механикалық жұмыс жасай алу қабілеті бар физикалық шама.

2. Кинетикалық энергия-қозғалып келе жатқан дене энергиясы.

3. Потенциялық энергия-денелердің өзара әрекеттесуіне немесе дене бөлшектерінің өзара орналасуына байланысты болатын энергия.

4. Жұмыс пен энергия арасындағы байланыс.

5. Дененің толық механикалық энергиясы.

6. Толық механикалық энергияның сақталу заңы.

7. Энергияның сақталу және айналу заңына сүйеніп жұмыстың физикалық мәнін түсіну.

Деңгейлік есептер шығару.

Жер бетінен 3,5м биіктікке көтерілген массасы 6 кг дененің потенциалдық энергиясын анықтаңыз. 9 м/с жылдамдықпен қозғалатын 6кг дененің кинетикалық энергия неге тең?

Қатаңдығы 104Н/м 3см сығылғанда,оның потенциалдық энергиясы қанша

Массасы 60 кг денеге 1200Дж энергия шамасымен қандай биіктікке шығаруға болады?

20 м/с жылдамдықпен қозғалған дененің кинетикалық энергиясы 400Дж болса,оның массасы:

Кинетикалық энергиясы Ек=250Дж және импульсі p=50кг*м/с дененің массасы неге тең?

Бірінші автомобильдің массасы екіншісінен 18 есе артық,ал жылдамдағы 6 есе кем. Олардың кинетикалық энергияларының қатынасы?

Анықтама кестесі
р. с физикалық шаманың атауы ----- белгіленуі ---- Формуласы --- өлшем бірлігі
1. Дене импульсі
2. Күш импульсі
3. Күш жұмысы
4. Ауырлық күші
5. Серпімділік күші
6. Кинетикалық энергия
7. Потенциалдық энергия

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорыту

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

2 минут

Кері байланыс

1 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы: Жаймеханизмдер			Мектеп:№ 86 ЖОМ
Күні: 23.04.2018ж			Мұғалімнің есімі: Жуматаева Мадина
СЫНЫП: 7 «АӘБВ»			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.4.1 – «Механиканың алтын ережесін» тұжырымдау және қарапайым механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіру; 7.2.4.2 – күш моменті ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Жаймеханизмдер.
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Энергияныңсақталуыжәнеайналуы
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 10 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. 1. Дененің механикалық энергиясы деп қандай энергияны айтады? 2. Механикалық энергияның сақталу заңын қалай тұжырымдайды? 3. Иіндік деген не? 4. Күш иіні дегеніміз не? 5. Күш моменті деген не? 6. Қандай шарт орындалғанда қозғалмайтын ось төңірегінде айнала алатын дене тепе-теңдікте тұра алады? Автобуспен саяхатымызды жалғастырайық. 3. Енді, оқушылар автобустан түсіп, «Иінді таразылар» елімен танысайық. Иінді таразылар дененің массасын өлшеу үшін қолданылады. Зертханалық теңиінді таразының жұмыс істеу принципін демонстрациялау. Таразы тепе-теңдікте тұрғанда бұл күштердің күш моменттері тең болуы керек, яғни немесе Зертханалық теңиінді таразыда күш иіндері тұрақты шама: d₁=d₂ m₁g=m₂g m₁=m_2. Егер кір тастарының массасы өлшенетін дененің массасына тең болса, онда теңиінді таразы тепе-теңдік күйде болады. Аса ауыр денелердің массаларын анықтау үшін қолданылатын таразылардың оң және сол иіндері әр түрлі ұзындықта жасалады. Ондай таразының тепе-теңдік шарты: mgℓ=MgL, мұндағы m-кір тастарының массасы, М-өлшенетін дененің массасы. Иіндері үшін он саны еселік болып келетін таразылар ондық таразылар деп аталады. Оқушылар, «Иінді таразылар» елімен танысып болсақ әрі қарай саяхатымызды жалғастырайық. 4. Жол бойындағы бөгеттің тапсырмасын орындау: 1. Теңиінді таразының тепе-теңдік шарты қалай оқылады? 2.Теңиінді және ондық таразылардың жұмыс істеу принциптерінің өзгешелігі неде? 3. Бір ғана кір тасымен жұмыс істейтін таразы түрі бар ма? Бар болса, оның жұмыс істеу принципі қандай Саяхатымызды одан әрі жалғастырайық. 5. Алдымызда тағы бір елдің барын көріп келе жатырмыз. Енді «Жай механизмдер» елімен танысайық: Күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар механизмдер деп аталады. Жай механизмдерге мыналар жатады: иіндік, блок, шығыр, көлбеу жазықтық және оның өзге түрлері: сына, бұранда. d₁-жұмысшы күшінің иіні, d₂-жүктің ауырлық күшінің иіні, Ғ₁-жұмысшының жасайтын күші, Ғ₂-көтеретін дененің ауырлық күші. Жұмысшы күшінің иіні ауырлық күшінің иінінен неше есе үлкен болса, жұмысы күштен сонша есе ұтады. Әр түрлі иіндіктер тұрмыста жиі қолданылады. Мысалы: Блок дегеніміз-өз осінің төңірегінен айнала қозғала алатын, шетінде науасы бар доңғалақ тегершік. Жүк көтергенде айналу осі не жоғары, не төмен қозғалмайтын блокжылжымайтын блок деп аталады (а-сурет). Жылжымайтын блокты теңиінді иіндік деп қарастыруға болады (ә-сурет). Жүкпен бірге блоктың айналу осі де көтеріліп немесе төмен түсіп отырса, ондай блок жылжымалы блок деп аталады (б-сурет). В-суретте жылжымалы блок иіндік ретінде көрсетілген. Мұндағы 0-иіндіктің тіреу нүктесі, Р-ауырлық күшінің иіні –АО, Ғ жұмыс істейтін күштің иіні-ВО. ВО иіні АО иінінен 2 есе артық болғандықтан Ғ күші Р күшінен 2 есе кем. Күш моменттерінің тепе-теңдік шарты бойынша Бұдан: яғни Күштен ұту үшін жылжымалы және жылжымайтын блоктарды бірге пайдаланады (г-сурет). «Жай механизмдер» елімен танысып болсақ, саясатымызды әрі қарай жалғастырайық. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі «ТІЛ - ӨНЕР» (жұмбақтың шешімін тауып, орыс, ағылшын тіліне аудару) 1. Аса қажет өмірге халық үшін, Пайдаланады күн сайын жарық үшін. (Энергия) 2. Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын да. Ұзындығы жазулы тұр бойында. (Сызғыш) 3. Суға салсаң батпайы, Отқа салсаң жанбайды.(Мұз) Есеп шығару. 1.Есеп:100 кг жүкті 10 м биіктікке көтеру үшін көлбеу жазықтық пайдаланылды.Тартушы күш 245 Н болса,неше метрлік көлбеу жазықтықта жұмысты орындауы мүмкін? 2 Есеп: Иіндік (рычаг)тепе-теңдікте болуы үшін А нүктесіне қандай күш түсіру керек? 3 Есеп: Иіндіктің иіндерінің қатнасы 1/10. Оның ұзын иініне әсер ететін күш 150 Н-ға тең болса,онымен ауыр жәшікті 12 см биіктікке көтергенде қанша жұмыс істеледі?					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

Дененің массалық центрі

№8 зертханалық жұмыс.

«Жазықфигураныңмассаларцентрінанықтау»

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 18/20.04.2018ж

СЫНЫП:

7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.4.3 – жазық фигураның массалық центрін тәжірибеде анықтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Дененің массалық центрі

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Жаймеханизмдер

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Массалар центрі, ауырлық центрі - дене қимылын немесе бөлшектердiң жүйесін сипаттайтын геометриялық нүкте; қатты дененің кеңістіктегі кез келген жағдайында оның бөлшегіне әсер ететін барлық ауырлық күштерінің қорытқы күші өтетін қатты денемен өзгеріссіз байланысты нүкте.

Массалар центрінің қозғалысы туралы теорема - жүйенің массалар центрінің қозғалысы, массасы жүйедегі барлық нүктелер массаларының қосындысына тең және жүйеге әсер ететін сыртқы күштердің әсерінен қозғалатын материялық нүктенің қозғалысындай.

Механикалық жүйенің массаларының центрі - геометриялық нүкте, механикалық жүйені құрайтын барлық материялық нүктелердің массасын осы нүктелердін сол геометриялық нүкте арқылы өтетін радиус-векторларына кебейтіндісінің қосындысы нольге тең болатын.[

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

№8 зертханалық жұмыс.

«Жазықфигураныңмассаларцентрінанықтау»

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

2 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

№9 зертханалық жұмыс.

«Иіндіктің тепе-теңдік шарттарын анықтау»

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 02/04.05.2018ж

СЫНЫП:

7 «АӘБВГ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.4.5 – тәжірибеде иіндіктің тепе-теңдік шарттарын анықтау;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

«Иіндіктің тепе-теңдік шарттарын анықтау»

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Дененің массалық центрі

№8 зертханалық жұмыс.

«Жазықфигураныңмассаларцентрінанықтау»

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

5 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Тақырыбы: иіндіктің тепе-теңдік шарттарынын анықтау

Мақсаты: күш моменттері ережесінің дұрыстығын иінтіректі пайдаланып, эксперимент жүзінде тексеру.

Құрал-жабдықтар: штативке орнатылған иіндік, жүктер жиынтығы, сызғыш, динамометр.

1-тапсырма. Екі күштің әрекетіндегі иіндіктің тепе-теңдік шартын тексеру.

Жұмыстың барысы:

Оқулықтағы «Иіндік», «Иіндікке түскен күштердің тепе-теңдігі», «Күш моменттері» туралы материалдарды қайталау;

иіндіктің екі ұшындағы бұрандаларды бұрап, оны горизонталь орналасатындай етіп теңгеріңдер;

иіндіктің сол айналу білігінен ℓ₁қашықтыққа массаларының қосындысы m₁ болатын екі жүк іліңдер. Тәжірибе жасап, иіндіктің оң жағына оны тепе –теңдікке келтіретін бір жүкті айналу білігінен қандай ℓ₂ ара қашықтықта ілуге болатынын анықтаңдар. Алынған мәліметтерді төмендегі кестеге жазыңдар:

Масса, m₁(г)

Иін, ℓ₁(см)

Күш,

F₁ (Н)

Күш моменті,

М₁ (Н·м)

Масса,

m₂ (г)

Иін, ℓ₂(см)

Күш,

F₂ (Н)

Күш моменті,

М₂ (Н·м)

М₁ және М₂ күш моменттерін салыстыра отырып, алынған эксперимент нәтижелерінің күш моменттер ережесінен қаншылықты ауытқитындығын анықтаңдар. Ауытқуды анықтау үшін күш моменттерінің айырымын (М₁-М₂) олардың орташа мәніне бөлу керек:

Ауытқу= (М₁-М₂): (М₁+М₂)/2·100%

2-тапсырма. Әр түрлі нүктелерге түсірілген күштердің әрекетіндегі иіндіктің тепе-теңдік шартын тексеру.

Жұмыстың барысы:

біліктің екі жағындағы кез келген ілгекке әр түрлі жүкті іле отырып, иіндікті тепе-теңдік күйге келтіріңдер;

иіндікті сағат тілінің бағытында айналдыратын күштердің күш моменттерінің қосындысын табыңдар:

М_оң= М₁+М₂+...+Мn;

иіндікті сағат тіліне кері бағытта айналдыратын күштердің күш моментттерінің қосындысын анықтаңдар;

М_сол= М₁+М₂+...+Мк;

оң және теріс күш моменттерін салыстыра отырып, экспериментте

алынған нәтижелердің моменттер ережесіне сәйкестігін көрсетіңдер.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы: Иіндіктің тепе-теңдікшарты			Мектеп:№ 86 ЖОМ
Күні: 25/27.04.2018ж			Мұғалімнің есімі: Жуматаева М
СЫНЫП: 7 «АӘБВ»			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.2.4.4– тепе-теңдікте тұрған денелер үшін күш моменттер ережесін тұжырымдау және есептер шығаруда қолдану
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Иіндіктің тепе-теңдікшарты.
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	№9 зертханалық жұмыс. «Иіндіктің тепе-теңдік шарттарын анықтау»
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 20 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді. Қолдану.Деңгейлік есептер шығару.(10 мин) 1.Иықтары 0,1 м және 0,3м иінтірекке екі күш әрекет етеді.Қысқа иыққа әрекет ететін күш 3Н-ға тең .Иінтірек тепе-теңдік те болу үшін ұзын иыққа әрекет ететін күш неге тең болуы керек. 2.Иінтірекке 4Н-ға тең күш әрекет етеді.Егер күш моменті 0,8Н*м болса,онда иық күші неге тең? 3.Иінтірекке 3Н-ға тең күш әрекет етеді.Егер күш иіні 15см болса,осы күштің моменті неге тең? 4.Жұмысшы100Н күш жұмсай отырып, құмы бар арбаны жылжытады.Арбаны 20м орын ауыстырып,жұмысшы қанша жұмыс істейді?					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы15 минут	Синтез Тест тапсырмаларын орындау.(8 мин) 1.Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала алатын кез-келген дене а)таразы ә)иіндік б)күш момент 2 .Айналатын денеге түсірілген күштің күш иініне көбейтіндісі а)таразы ә)иіндік б)күш моменті 3.Күш моменті қандай әріппне белгіленеді? а)Е ә)А б)М 4.Күш моментінің өлшем бірлігі. а)Нм ә)Дж б)м 5.Иінді таразыларды дененің ……өлшеу үшін қолданады? а)энергиясын ә)массасын б)қуатын 6.Айналу осі бар денелердің тепе-теңдік шартын анықтау үшін……деген ұғымды енгізілген. а)күш моменті ә)энергия б)иін 7.Күш моментінің формуласы. а)Е=mgh ә)A=Fs б)M=Fd 8.Дененің потенциалдық және кинетикалық энергияларының қосындысы... а)механикалық энергия ә)ішкі энергия б)жұмыс 9.Энергияның өлшем бірлігі. а)Нм ә)Дж б)м 10.Массаның өлшем бірлігі. а)Н*м ә)Дж б)кг					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Синтез

Тест тапсырмаларын орындау.(8 мин)

1.Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала алатын кез-келген дене
а)таразы ә)иіндік б)күш момент

2 .Айналатын денеге түсірілген күштің күш иініне көбейтіндісі
                   а)таразы     ә)иіндік   б)күш моменті
    3.Күш моменті қандай әріппне белгіленеді?
                      а)Е        ә)А       б)М
    4.Күш моментінің өлшем бірлігі.
                      а)Н*м        ә)Дж       б)м
    5.Иінді таразыларды дененің ……өлшеу үшін қолданады?
                      а)энергиясын        ә)массасын       б)қуатын
    6.Айналу осі бар денелердің тепе-теңдік шартын анықтау үшін……деген ұғымды енгізілген.
                    а)күш моменті       ә)энергия       б)иін
   7.Күш моментінің формуласы.
                    а)Е=mgh       ә)A=F*s       б)M=F*d
   8.Дененің потенциалдық және кинетикалық энергияларының    қосындысы...
а)механикалық энергия       ә)ішкі энергия       б)жұмыс
9.Энергияның өлшем бірлігі.
                     а)Н*м        ә)Дж       б)м
10.Массаның өлшем бірлігі.
                     а)Н*м        ә)Дж       б)кг

Сабақтың тақырыбы:

Пайдалы әрекет коэффициенті.

№10 зертханалық жұмыс. «Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін анықтау»

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 7

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.2.4.6 – көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтау;

7.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Пайдалы әрекет коэффициенті.

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Иіндіктің тепе-теңдікшарты

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) – жүйенің (механизмнің) энергияны түрлендіру немесе басқа денеге беру тиімділігін сипаттайтын шама. Ол көбінесе грек әрпі η -мен (этта) белгіленіп, мына өрнек арқылы анықталады: η =Wпайд./Wтол, мұндағы Wпайд., Wтол. жүйенің жұмыс істеуі кезінде жұмсаған пайдалы және толық энергиялары. Орнықты режимде жұмыс істейтін механизмдерде сырттан келтірілген энергияның (Wтол.) бір бөлігі (Wпайд.) пайдалы кедергілерді (металл кесу, жүк көтеру, затты бөлшектеу, т.б.) жеңуге, ал қалған бөлігі (Wшығ.) зиянды кедергілерді (үйкеліс, денені қыздыру, гистерезис тұзағы, құйынды токтар) жеңуге жұмсалады. Бұл жағдайда η =Wпайд./Wтол. Немесе η =1–Wшығ./Wтол. арқылы анықталады. Кез келген механизмнің жұмыс істеуі кезінде міндетті түрде энергия шығындары болатындықтан барлық уақытта η <1 болады. Ол ондық бөлшекпен немесе пайызбен (%) өрнектеледі. Мысалы, ЖЭС-тің Пайдалы әсер коэффициенті 0,35 – 0,40 (35 – 40%), іштен жанатын қозғалтқыштарда 0,40 – 0,50 (40 – 50%), қуатты генераторларда 0,98 (98%); ал фотосинтез процесінің Пайдалы әсер коэффициенті 12 – 15% шамасында. Термодинамиканың екінші заңына сәйкес жылу қозғалтқыштарының Пайдалы әсер коэффициенттерінің ең жоғарғы мәні Карно циклі бойынша анықталады. Машиналардың (әр түрлі қондырғылардың) Пайдалы әсер коэффициенті олардың әрбір элементтерінің жылулық, механикалық т.б. Пайдалы әсер коэффициенттері мен оның экономиялық, техникалық, т.б. Пайдалы әсер коэффициенттеріне ажыратылады. Жүйенің (механизмнің) толық Пайдалы әсер коэффициенті оның дербес элементтерінің Пайдалы әсер коэффициентінің көбейтіндісіне тең:

η = (An+1)/A1 = η1ˑ η2 ˑ...ˑ ηn = ηi

“ Пайдалы әсер коэффициенті ” ұғымы өзінің жалпылама қасиетіне байланысты әр түрлі қондырғыларды (атомдық реакторлар, электр генераторлары, жылу қозғалтқыштары, жартылай өткізгіш құрылғылар, биологиялық объектілер, т.б.) қуаты мен тиімділігіне қарай бір-бірімен салыстыруға мүмкіндік береді.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

№10 зертханалық жұмыс. «Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін анықтау»

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?
Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақтың тақырыбы:

Аспан денелері туралы ғылым

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 11.05.2018ж

СЫНЫП: 7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.7.1.1 – геоцентрлік және гелиоцентрлік жүйелерді салыстыру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Аспан денелері туралы ғылым

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Пайдалы әрекет коэффициенті.

№10 зертханалық жұмыс. «Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін анықтау»

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

1-топ:

«Бақыт» вагоны

2-топ:

«Сүйіспеншілік» вагоны

3-топ:

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Астрономия грекше астрон – жұлдыз, номос – заң деген ұғымды береді. Астрономия да физика сияқты – табиғат туралы көне ғылымдардың бірі. Оның дамуына ертедегі адамдардың тұрмыс – тіршілігіне байланысты қажеттілік себеп болды. Ол кезе уақытты, бағыт – бағдарды дәл көрсететін құралдар мен жабдықтар болмаған. Сондықтан адамдар Күн мен Айға, аспандағы жұлдыздарға қарап жыл мерзімі мен уақытты айыратын болған. Сөйтіп практикалық қажеттілік астрономия ғылымының тууына ең басты түрткі болды. Қазіргі астрономияның басты мақсаты – аспан денелерінің қозғалысы мен даму заңдарын тағайындау болып табылады. Астрономия ғарыш кеңістігіндегі жекелеген денелерде немесе денелер жүйесінде болып жатқан құбылыстарды зерттейді. Аспан денелеріне: галактикалар, жұлдыздар, планеталар, олардың серіктері, астероидтар мен кометалар, метеориттер мен шаң – тозаңдардан тұратын бұлттар жатады. Тұңғыш рет аспан денелерін жай көзбен емес, арнайы құрал – үлкейткіш оптикалық түтіктің жәрдемімен зерттеген италиян оқымыстысы Г.Галилей болды. 1608 жылы Голландияда денені үлкейтетін дүрбі жасалғанын біліп, онымен түнгі аспанды бақылап көрейін деп шешті. Ол өзі де бар болғаны кішісі -3 есе, үлкені 32 есе ғана үлкейтетін оптикалық түтіктерді құрастырып, ұлы жаңалықтар ашты.

Ол: 1. Ай – теп- тегіс «хрусталь шар» емес, жер сияқты ойпаттар мен қыраттардан тұратынын;

2. Шолпанның – планета екендігін, ол күн сәулесін шашырататынын, пішінін өзгертетінін; жерді айналатынын;

3. Күннің бетінде дақтар бар екенін; өз осінен айналатынын;

4. Алып планета – Юпитердің төрт серігін ашты.

5. Ай- жердің табиғи серігі екендігін;

6. Жер де басқа планеталар да Күнді айнала қозғалады деді.

7. Құс жолының орасан мол жұлдыздардан тұратынын ашқан болатын.

Осылайша ол Джордано Бруно мен Николай Коперниктің ілімінің дұрыстығын дәлелдеп берді. 1633 жылы шіркеу діншілдері сот ұйымдастырып, өз ілімінен «қайттым» деуге мәжбүр етті.

Физика мен астрономия ғылымдары бір – бірімен бірігіп табиғат заңдарын ұғынуға жәрдемдеседі. Мысалы, И.Ньютонның ашқан Бүкіләлемдік тартылыс заңы бойынша денелердің жерге құлауы, планеталардың Күнді айнала қозғалуы түсіндіріледі. Көптеген физикалық жаңалықтардың ашылуы аспан денелерін зерттеумен тікелей байланысты. Мысалы, гелий газы әуелі Күннен табылды. Ол спектрлік талдау деп аталатын физикалық зерттеу әдісін қолану арқылы анықталады. Ең алғаш бұл газ Күн құрамынан табылғандықтан, оны гелий ( грекше гелиос – Күн) деп атаған. Кейінірек ол Жердегі ауа құрамында да бар болып шықты. Астрономия нысандарын физикалық әдістермен зерттейтін ғылым саласы – астрофизика деп аталады.

Ғарыш кеңістігі, ондағы денелер физиктер үшін тамаша зертхана болып табылады. Мысалы, Ай бетінде ауа мүлдем жоқ. Сондықтан онда Жердегідей нақты вакуум алатын күрделі қондырғысыз-ақ тәжірибелер жүргізіп, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жасауға болады. Ай – Жердің табиғи серігі. Ол Жерге ең жақын тұрған аспан денесі. Оған бірінші рет 1969 жылы Америка азаматтары Н. Армстронг пен Э. Олдрин табан тіреп, аман-есен оралды. Сонымен қатар Кеңестер Одағы Ай бетіне өздігінен жүретін бірнеше «Луноход» автоматын бірінші болып қондырды. Олар Ай бетін суретке түсіріп, Жерге қайта оралатын қондырғыға Ай топырағының үлгілерін салып беріп отырды.

Ю. А. Гагариннің тұңғыш рет ғарышқа көтерілуінен бастап, астрономияның жаңа саласы- ғарышкерлік (космонавтика, грекше космос- ғарыш, наутик-кеме жүргізу) жедел дамып келеді. Космонавтика әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын талдап зерттейді.

Аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зерттейтін астрономия саласын ғарыштану (космогония) деп атайды. Космогония әлемдегі галактикалар мен жұлдыздар және басқа денелер қашан және қалай пайда болды, оларда қандай өзгерістер жүріп жатыр, деген сұрақтарға жауап береді.Сондай-ақ Әлем туралы, оның жалпы қасиеттері туралы астрономия ілімін ғарышнама (космология) дейді.

Әлемнің негізгі құрылымдары болып табылатын миллиардтаған галактикалардың ашылуы мен жұлдыздар мен планеталарға айнала қоймаған тұмандықтар мен бұлттардың табылуы осындай деректерге жатады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

Оқушылар би билеп сергіп қалады.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

5 минут

Ой қорытыу

БББ кестесі

Білгенім

Білдім

Білгім келеді

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

«Білім қоржыны» кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы: Күн жүйесі			Мектеп: №86 ЖОМ
Күні: 16.05.2018ж			Мұғалімнің есімі: Жуматаева М
СЫНЫП: 7 «АӘБВ»			Қатысқандар саны:		Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)			7.7.1.2 – Күн жүйесінің нысандарын жүйелеу
Сабақ мақсаттары	Барлық оқушылар:
	Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді.
	Оқушылардың басым бөлігі:
	Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады.
	Кейбір оқушылар:
	Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
Бағалау критерийі	Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тілдік құзіреттілік	Жаңа білім. Күн жүйесі
Ресурстар	Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс	Математика, қазақ тілі.
Алдыңғы тақырып	Аспан денелері туралы ғылым
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)					Ресурстар
Басталуы 5 минут	Топқа бөлу2 минут Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Қызыл гүлім-ай» би					1-топ «Сары кәмпиттер» 2-топ «Көк кәмпиттер» 3-топ «Қызыл кәмпиттер»
Ортасы 15 минут	Білу және түсіну 10 минут Оқулықтағы мәтінмен жұмыс «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. Күн жүйесі осыдан 4,57 миллиард жыл бұрын гравитациялық ағым негізінде қалыптасқан. Ал оның гравитациялық ауқымында негізгі сегіз ғаламшар бар. Одан бөлек, кішкентай ғаламшар мен астероидтар белгілі бір орбита бойымен айналады. Мұның бәрі сіздерге мектептен белгілі болар. Дегенмен кейбір қызық деректер мектеп бағдарламасына енгізілмеген. Ал ендеше Күн жүйесі туралы қызық деректерге назар аударыңыз. 1. Юпитер ғарышты қоқыстан тазалайды Юпитер – Жердегі қалыпты тіршіліктің жалғасуына демеу болып отырған жалғыз ғаламшар. Ол Күн жүйесіндегі ең үлкен ғаламшар болғандықтан, оның тартылу күші де алып қуатқа ие. Сәйкесінше Жер орбитасына қауіп төндіретін ғарыш қоқыстарын өзіне тартып отырады. Ғалымдар мұндай үдерістердің бірнешеуіне куә болған. 2. Күн жүйесінде 5 кішкентай ғаламшар бар Кішкентай ғаламшар ай сынды өзге бір ғаламшардың осінде айналмайды. Дегенмен өзіндік гравитациялық қуатқа да ие емес. Бастапқыда Плутон тоғызыншы классикалық ғаламшар болған. Ал кейінгі зерттеулердің нәтижесіне орай, Плутон кішкентай ғаламшарлар қатарына енеді. Плутоннан басқа Күн жүйесінде Церера, Эрида, Хаумей және Макемаке деп аталатын кіші ғаламшарлар бар. 3. Астероидтар Күн жүйесінде көп емес Ғылыми дәлелдемеге орай, Юпитер мен Марстың арасында үлкен астероидтар алқабы бар екенін білеміз. Ал ғылыми-фантастикалық фильмдерде ғарыш кемелері астероидтардың арасында апатқа ұшырап жатады. Ал шындығында астероидтар өте сирек орналасқан және олардың арасы Еуропа мен Америка құрлықтарының арасындағы қашықтыққа тең. 4. Шолпан – ең ыстық ғаламшар Логикалық тұрғыдан ойласақ, Меркурий ең ыстық ғаламшар болуға тиіс. Себебі ол Күнді ең жақын қашықтықта айналады. Дегенмен Меркурийде атмосфера жоқ. Сондықтан ғаламшар ішкі жылуын өзінде сақтай алмайды. Ал Шолпан екінші орналасқан әрі атмосфералық қабаты бар. Бұл оның Күн жүйесіндегі ең ыстық ғаламшар екенін дәлелдейді. Сонымен қатар, Шолпан өзге ғаламшарлармен салыстырғанда қарама-қарсы бағытта айналады. 5. Плутон статусы Плутон классикалық ғаламшарлар тізімінен алып тасталғаны белгілі. Бұл оның «кішкентай ғаламшарлар» қатарына енгенін көрсетеді. Мұндай шешім соңғы 30 жыл бойы әлемдегі түрлі астрономиялық академиялардың дөңгелек үстелдерінде талқыға салынғаннан кейін ғана қабылданған. Жаңа зерттеулер Плутонның Жерден 170 есе кішкене екенін дәлелдеді. Содан кейін Плутонның статусы нақты өзгерді. Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі Жалпыға арналған тапсырма: Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.					«Броундық қозғалыс» әдісі арқылы түсіндіріледі. «Интервью» әдісі Оқушылар өз оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.
Сергіту сәті 2 минут	«Қыдырып қайтайық!» би билеу					«Қыдырып қайтайық!» биі
Аяқталуы 20 минут	Синтез «Маңыздылық» кестесі					Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды
Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?		Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?		Пəнаралық байланыс Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?		«Менің көңіл-күйім баспалдағы» Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары: М.Байдуллаева

Сабақтың тақырыбы:

Күнтізбе негіздері (тәулік, ай, жыл)

Мұғалімнің аты-жөні:Жуматаева М

Күні: 21.05.2018ж

СЫНЫП: 7 «АӘБВ»

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспағаноқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.7.1.3 – жыл мезгілдерінің ендіктерге байланысты ауысуы және күн мен түннің ұзақтығын түсіндіру

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Күнтізбе негіздері (тәулік, ай, жыл)

Ресурстар

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Күн жүйесі

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

«Жариялау» әдісі

Күнтізбе негіздері (тәулік, ай, жыл)

Оқулық,

мәтіндер.

Ортасы

10 минут

Қолдану

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

минут, сағат, тәулік, апта, ай, жыл, ғасыр ұғымдары түсініктемелерін тұжырымдап береді.

Талдау

«Ыстық орындық» орындық әдісі

(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.

Жаттығудың сипаттамасы:

Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.

Сергіту сәті

2 минут

«Қара жорға» биі

видеожазба

Аяқталуы

Сабақты бекіту

5 минут

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

Оқушының аты-жөні	«Жария лау» әдісі	«Салыстыру кестесі»	«Ыстық орын дық» орындық әдісі	«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі	Балл