№74 Жалпы орта мектебі

Авторлық бағдарлама

8-9 сынып

Физикалық терминдерді ағылшын тілінде оқып үйрену

Пән мұғалімі: Юлдашова У.М.

Мазмұны

1. Түсінік хат 4

2. Бағдарламаның мазмұны – 8 сынып 5

3. Бағдарламаның жоспары 8 сынып 6

4. Бағдарламаның мазмұны – 9 сынып 8

5. Бағдарламаның жоспары 9 сынып 9

6. Сабақтар топтамасы – 8 сынып 11

7. Сабақтар топтамасы – 9 сынып 18

8. Әдебиеттер. 26

Түсінік хат

Әрбір мемлекеттің өсіп-өркендеуінің, бәсекеге қабілетті болуының ең басты ошағы ұстаз берген біліммен бағаланады. Сондықтан дамудың ең биік шыңынан көрінгісі келетін кез келген мемлекет, ең алдымен, білім беру саласын дұрыс жолға қойып, сапасын көтеруді мақсат етеді. Бүгінгі таңда көп тілді оқыту – жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашып, ғылым құпияларына үңіліп, өз қабілетін танытуына мүмкіндік береді. Үш тілде оқыту – заман талабы десек, оның негізгі мақсаты: бірнеше тілді меңгерген, әлеуметтік және кәсіптік бағдарға қабілетті, мәдениетті тұлғаны дамыту және қалыптастыру. Үш тілде оқыту арқылы оқушының сөздік қорын толықтыруға, сөйлеу дағдысын қалыптастыруға болады. Оқыту үдерісінде бағдарламаға сай оқушылар физикадан негізгі ұғымдардың қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде аудармасын оңай игеріп, олардың мағынасын терең түсінуге мүмкіндік алады. Бағдарламаға CLIL әдістемесі, яғни физика пәніне ағылшын тілін кіріктіре оқыту әдісі салынған.

Бағдарламаның өзектілігі:

Үш тілде оқыту – заман талабы десек, оның негізгі мақсаты: бірнеше тілді меңгерген, білімді, қабілетті тұлғаны дамыту және қалыптастыру. Оқушыларға пән бойынша алған білім-білігін және дағдысын физикалық термин сөздерді қазақ, орыс және ағылшын тілдеріндегі аудармасымен жүйелеп жеткізу.

Бағдарламаның негізгі мақсаты:

Оқушыларға физика пәнінен термин сөздерді ағылшын тілінде оқыту арқылы базалық курста алған білімдерін арттырып, танымдық белсенділігін, дағдыларын қалыптастыру.

Міндеттері:

• негізгі курста алынған білім мен дағдыларды жетілдіру;

• пән бойынша оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру;

• физикалық термин сөздерді қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде меңгеру;

• курста алған білімдерін дербес қолдана алуға дағдыландыру;

Күтілетін нәтиже:

• физика курсында алынған білімдерін жетілдіреді;

• ағылшын тілінде физикалық терминдерді айта алады;

• физикалық заңдылықтарды, формулаларды ағылшын тілінде тұжырымдай алады;

Факультатив курс бағдарламасы 8-9 сынып оқушыларына бір жылдық оқу үшін арналған. Әр сыныпқа барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағатқа есептеліп

құрылған.

Бағдарламаның мазмұны – The program content 8 сынып

Барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағат.

1. Кіріспе-Introduction (1 сағ)

   • Қазіргі әлемдегі ағылшын тіліндегі физикалық терминологияның мағынасы.

   • The meaning of physical terminology in English in the modern world.

2. Ішкі энергия-Internal energy (5 сағ)

   • Жылулық қозғалыс. Броундық қозғалыс. Диффузия. Температура. Оны өлшеу тәсілдері. Iшкi энергия. Iшкi энергияны өзгерту тәсiлдерi. Жылу берілу.

   • Thermal motion. Brown movement. Diffusion. Temperature. Methods of measuring it. Internal energy. Methods of Changing Internal Energy. Thermal conductivity, convection, radiation

3. Заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруі- Changes in aggregate matter of matter (6сағ)

   • Заттың агрегаттық күйлері. Қатты денелердiң балқуы және қатаюы. Балқу температурасы.

   • Aggregate states of matter. Melting and hardening of solid bodies. Melting point temperature.

4. Термодинамика негiздерi – Fundamentals of thermodynamics (4 сағ)

• Термодинамика заңдары. Газ бен будың жұмысы. Жылу процестерiнiң қайтымсыздығы. Қазiргi физикадағы термодинамиканың рөлi.

• The first of thermodynamics. Gas and steam operation. Irreversibility of thermal processes. The role of thermodynamics in modern physics.

5. Электростатикалық өріс- Electrostatic field (4 сағ)

• Денелердің электрленуі. Электр зарядының сақталу заңы. Кулон заңы. Элементар электр заряды. Электр өрiсi. Конденсаторлар.

• Electrification of bodies. Electric charge conservation law. Coulomb's law.

Elements of electrical charge. Potential and Potential Differences. Capacitors

6. Тұрақты электр тогы- Constant current electricity (6 сағ)

• Электр тогы. Ток күшi. Кернеу. Тiзбек бөлiгi үшiн Ом заңы. Өткiзгiштiң электр кедергiсi. Өткiзгiштердi тiзбектей және параллель қосу. Электр тогының жылулық әсері. Джоуль-Ленц заңы.

• Electric current. Electric current sources. Electric circuits and its components. Current Power. Voltage. Ohm's Law for the Particle. Connecting conductors sequentially and parallel. Thermal effect of electric current. The Law of Joule- Lenz.

7. Магнит өрісі-Magnetic field (2сағ)

• Тұрақты магнит. Магнит өрiсi. Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрiсi. Электромагниттiк индукция. Генераторлар.

• A permanent magnet. Magnetic field. Magnetic field of direct current with current.

Electromagnetic induction. Generators.

8. Жарықтың қасиеттері - Properties of light (6 сағ)

• Жарық. Жарықтың түзу сызықты таралу заңы. Жарықтың шағылуы. Шағылу заңдары. Толық шағылу. Жазық және сфералық айналар. Жарықтың сынуы. Линзалар. Түс және жарық.

• Light. Light sources. The law of direct linear distribution of light. Illumination of the light. The laws of repulsion. Light fracture. Color and light

9. Қорытынды сабақ- Final lesson (1 сағ)

Бағдарламаның жоспары

Program plan

№	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі
І.Кіріспе- Introduction (1 сағ)
1	Қазіргі әлемдегі ағылшын тіліндегі физикалық терминологияның мағынасы.The meaning of physical terminology in English in the modern world.	1
	2. Ішкі энергия- internal energy (5 сағ)
2	Жылулық қозғалыс. Thermal motion.	1
3	Температура. Оны өлшеу тәсілдері. Temperature. Methods of measuring it.	1
4	Iшкi энергия.Internal energy.	1
5	Жылу берілу. Heat transfer.	1
6	Отынның энергиясы. Fuel energy.	1
3. Заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруі- Changes in aggregate matter of matter(6сағ)
7	Заттың агрегаттық күйлері. Aggregate states of matter.	1
8	Қатты денелердiң балқуы және қатаюы. Melting and hardening of solid bodies.	1
9	Булану және қайнау. Evaporation and boiling.	1
10	Қаныққан және қанықпаған булар.These are saturated and unsaturated.	1
11	Ауаның ылғалдылығы.Humidity of air.	1
12	Есептер шығару. Рroblems	1
4. Термодинамика негiздерi. Жылу машиналары- Fundamentals of thermodynamics. Thermal machines (4 сағ)
13	Термодинамика негiздерi. Fundamentals of thermodynamics.	1
14	Газдың және будың жұмысы.Gas and steam operation.	1
15	Қазiргi физикадағы термодинамиканың рөлi. The role of thermodynamics in modern physics.	1
16	Есептер шығару. Рroblems	1
5. Электростатикалық өріс- Electrostatic field (4 сағ)
17	Денелерді электрлеу. Body electrotherapy.	1
18	Кулон заңы. Coulomb's law.	1
19	Электр өрiсi. Потенциал Electric field. Potential.	1
20	Есептер шығару. Рroblems	1
6. Тұрақтыэлектртогы-Constant current electricity (6 сағ)
21	Электр тогы. Electric current.	1
22	Ом заңы.Ohm's law.	1
23	Өткiзгiштердi жалғау.Connecting wires.	1
24	Джоуль-Ленц заңы.The Law of Joule-Lenz.	1
25	Электрқыздырғыш құралдар. Electric heaters.	1
26	Электр тогының әсерлері. Electric current effects.	1
7.Магнит өрісі-Magnetic field (2сағ)
27	Магнит өрiсi. . Magnetic field.	1
28	Электромагниттiк индукция. Electromagnetic induction.	1
	8.Жарықтың қасиеттері-Properties of light (5 сағ)
29	Жарық. Light.	1
30	Жарық заңдары.Light laws.	1

31	Айнада кескін алу.Getting an image on the mirror.	1
32	Линзалар. Көз - оптикалық жүйе.The lenses.The source is the optical system.	1
33	Есептер шығару. Рroblems	1
9. Қорытынды сабақ- Final lesson (1сағ)
34	Өтілген курсты жалпылама қорытынды қайталау. «Физика және техника»-« Physics and technology»атты ағылшын тілінде шағын эссе жазу. Repetition of the course summarized in summary. "Physics and techniques" - writing essay in English "Physics and technology"	1

Бағдарламаның мазмұны – The program content 8 сынып

Барлығы34 сағат, аптасына 1 сағат In all 34 hours, in week 1 hour

1. Кіріспе – Introduction (2 сағ)

   • Қазіргі әлемдегі ағылшын тіліндегі физикалық терминологияның мағынасы.

   • Terminology. Why do we need to use English terms?

2. Кинематика негіздері–Basics of kinematics (5 сағат)

   • Қозғалыс – материя. Қозғалысқа қарап: жылдамдық, орын ауыстыру, уақыт, үдеу. Түзусызықты және қисықсызықты қозғалыс. Шеңбер бойымен қозғалыс.

   • Matter and motion. Looking at motion: speed, distance travelled, time and acceleration. Rectilinear, variable andcircular motion.

3. Динамика негіздері - Basics of dynamics (5 сағат)

   • Күш. Күштің түрлері. Масса. Ньютонның заңдары. Бүкіләлемдік тартылыс заңы. Дене салмағы. Салмақсыздық деген не?

   • Force. Kinds of forces. Mass. Newton’s laws. Law of gravity. Weight. What is the weightlessnes?

4. Сақталу заңдары – Conservation laws (5 сағат)

   • Дене импульсі. Күш импульсі. Импульстің сақталу заңы. Энергия, энергияның түрлері. Энергияның сақталу заңы.

   • Momentum. Law of momentum conservation. Energy, kinds of energy. Law of energy conservation.

5. Тербелістер мен толқындар – Oscillations and waves (5 сағат)

   • Механикалық тербелістер мен толқындар. Тербелістер мен толқындарға қарап: период, жиілік, амплитуда, толқын ұзындығы. Дыбыс. Дыбыс сипаттамалары. Электромагниттік тербелістер мен толқындар.

   • Mechanical oscillations and waves. Looking atoscillations and waves: period, frequency, amplitude. Sound. Sound characteristics. Electromagnetic oscillationsandwaves.

6. Атомдық физика – Atomic physics (5 сағат)

   • Атом туралы біз не білеміз? Квант теориясы. Планк формуласы. Фотоэффект. Эйнштейн формуласы. Рентген сәулесі. Резерфорд моделі.

   • What we know about atom? Quantum theory. Plank formula. Photoelectric effect. What is the X

– ray?Rutherford's experiment and atomic model.

7. Астрономия негіздері –Astronomy (5 сағат)

   • Астрономия ежелгі ғылым. Асан сферасы. Жұлдыздар. Күн жүйесі. Кеплер заңдары.

   • What we know about astronomy? Sky. Stars and constellations. Solor system. Planets. Kepler’s laws.

8. Қорытынды – Summary (2 сағат)

   • Жалпы өтілген курс бойынша қорытынды қайталау. «Адамзат үшін физика ғылымының маңызы»

   • Review «The global of physics», «Why do we need the Physics»- шағын эссе

Бағдарламаның жоспары

Program plan

№	Сабақтың тақырыбы The theme of the lesson	Сағат саны	Мерзімі Date of
1. Кіріспе – Introduction (2 сағ)
1-2	Қазіргі әлемдегі ағылшын тіліндегі физикалық терминологияның мағынасы. Terminology. Whydo we need to use English terms?	2
	2. Кинематика негіздері - Fundamentals of kinematics (5 сағат)
3	Қозғалыс – материя. Matter and motion	1
4	Қозғалысқа қарап: жылдамдық, орын ауыстыру, уақыт және үдеу. Looking at motion: speed, distance travelled, time and acceleration	1
5	Түзусызықты,айнымалыжәне шеңбер бойымен қозғалыс Rectilinear, variableandcircular motion	1
6/7	Есептер шығару Problems	2
3. Динамика негіздері - Fundamentals of dynamics (5 сағат)
8	Күш. Күштің түрлері. Масса. Force. Kinds of forces. Mass	1
9	Ньютонның заңдары. Newton’s laws	1
10	Бүкіләлемдік тартылыс заңы. Law of gravitation	1
11	Дене салмағы. Салмақсыздық деген не? Weight. What is the weightlessnes?	1
12	Есептер шығару Problems	1
4. Сақталу заңдары – Conservation laws (5 сағат)
13	Импульс. Momentum	1
14	Импульстің сақталу заңы. Law of momentum conservation	1
15	Энергия, энергияның түрлері. Energy, kinds of energy	1
16	Энергияның сақталу заңы. Law of energy conservation	1
17	Есептер шығару Problems	1
5. Тербелістер мен толқындар – Oscillationsandwaves(5 сағат)
18	Механикалық тербелістер мен толқындар. Mechanical oscillations and waves	1
19	Тербелістер мен толқындарға қарап: период, жиілік, амплитуда, толқын ұзындығы Looking atoscillations and waves: period, frequency, amplitude	1
20	Дыбыс. Дыбыс сипаттамалары. Sound. Sound characteristics	1
21	Электромагниттік тербелістер мен толқындар. Electromagnetic oscillations and waves	1
22	Есептер шығару Problems	1
6. Атомдық физика – Atomic physics (6 сағат)

23	Атом туралы біз не білеміз? What we know about atom?	1
24	Квант теориясы. Планк формуласы. Quantum theory. Plank formula	1
25	Фотоэффект. Photoelectric effect	1
26	Рентген сәулесі. What is the X – ray?	1
27	Резерфорд моделі. Rutherford's experiment and atomic model	1
28	Есептер шығару Problems	1
7. Астрономия негіздері – Astronomy (5 сағат)
29	Астрономия ежелгі ғылым. What we know about astronomy?	1
30	Асан сферасы. Sky sphere	1
31	Жұлдыздар. Шоқжұлдыздар Stars and constellations	1
32	Күн жүйесі. Ғаламшарлар Solar system. Planets	1
33	Кеплер заңдары. Kepler’s laws	1
8. Қорытынды – Summary (1 сағат)
34	Жалпы өтілген курс бойынша қорытынды қайталау. «Адамзат үшін физика ғылымының маңызы» Review «The global of physics», «Why do we need the Physics» - шағын эссе	1

8 сынып Сабақ №1
Сабақтыңтақырыбы: Lesson topic:	Жылулық қозғалыс. Броундық қозғалыс. Диффузия. Thermal motion. Brown movement. Diffusion.
Сабақтың мақсаты: The purpose of the lesson:	Молекулалық физика сансыз көп бөлшектерден тұратын жүйе түрлерін қарасытратынын түсіндіру, ұғындыру; Оқушылардың табиғи – ғылыми көзқарастарын қалыптастыру және дамыту. Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту; тақырып бойынша терминдерді ағылшын тілінде үйрену;
Теориялық мәлімет: Theory:	Молекулалардыңретсізқозғалысын жылулыққозғалыс депатайм ыз.The chaotic movement of molecules is called thermal motion. Диффузия – бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулаларалық кеңістігіне еніп кетуі. Диффузия сұйықтарда, газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде жүреді.(видеофрагмент көрсетіліп, тәжірибелер жасалады). Diffusion - the molecules of one substance into the molecular space of the second substance. Diffusion occurs in liquids, gases, liquids, and solid bodies (video presentation and experiments are performed). Диффузияқұбылысынанмынадайқорытындытуады: денелердіқұр айтынбөлшектербір- біріненбелгілібірқашықтықтаорналасадыжәнеүздіксізқозғалыстаб олады. Сөйтіп, дене көлемініңүлкенбөлігінбоскеңістікалып тұрады. Броундыққозғалыс – сұйықтанемесегаздақалқыпжүргенқандайдабірқаттызаттыңөтеұса қбөлшектерініңсұйықнемесегазмолекулаларыныңсоққыларыныңә рекетіненбейберекетқозғалуы. From the diffusion phenomenon, the following conclusion is drawn: The body-forming particles are located at a certain distance from each other and are in continuous motion. Thus, most of the body's volume is occupied by free space. Brownish motion is a shadowy move from the action of liquid or gas molecules striking very small particles of any solid matter floating in the liquid or gas.
		Физикалық сөздік
		Жылулық қозғалыс	Тепловое движение	Thermal motion
		диффузия	диффузия	diffusion
		Броундық қозғалыс	Броуновское движение	Brown movement
		=	=	Is equal
		+	+	plus
		-	-	minus

		*	*	multiplied
		÷	÷	divided
		қатынасы	отношение	over
		еселеу	во сколько раз больше	times
Эксперименттік есептер шығару: Experimental Reports Issue:	Микроскопты жұмысқа дайындаңдар. Шыныны үстелшеге орналастырыңдар. Шыныға су тамызыңдар. Осы су тамшысына аз мөлшерде графит ұнтағын себіңдер. Шыныдағы араласқан қоспаның бетін арнаулы әйнекпен жабыңдар. Микроскоп тубусын дайындалған шыныға бұрып, жүріп жатқан процестің анық кескінін алыңдар. Броундық қозғалысты бақылау нәтижесі бойынша қалықтаған графит бөлшегінің әрбір 30 секундтағы қозғалысының орнын белгілей отырып, сызба нұсқасын салыңдар. Графит бөлшектерімен не болатынын сипаттап айтып беріңдер. Prepare a microscope for work. Place the glass on the table. Add water to the glass. Sprinkle a small amount of graphite powder into this water drop. Cover glass surface with special glass. Rotate the microscope tub to the glass, and get a clear picture of the moving process. Draw the graphic version, marking the location of the movement of the graphite particle every 30 seconds following the brown motion control. Describe what happens with graphite particles.
Пысықтау.	Броундық қозғалыс дегеніміз не? Броундық қозғалыстың себебі неде? Диффузия құбылысы дегеніміз не? Диффузия шапшаңдығына температура өзгерісі қалай әсер етеді? Маңызыменпайдасықандай? What is bandwidth movement? What is the reason for bandwidth movement? 3What is the phenomenon of diffusion? 4.How does temperature change affect the speed of diffusion? What is the value and benefit?

8 сынып Сабақ №5
Сабақтыңтақырыбы: Lesson topic:	Жылу берілу. Жылуөткізгіштік. Конвекция. Сәуле шығару. Heat transfer. Thermal conductivity. Convection. Radiation.
Сабақтың мақсаты: Thepurposeofthelesson:	Жылу берілу, жылу өткізгіштік, оның мәнісі, конвекция және сәулелену оның жылу өткізгіштен айырмашылығы туралы түсінік беру. Оқушылардың өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға дағдыландыру. Ой-өрісін қалыптастыру. Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Теориялық мәлімет: Theory:	Жылу берілудің үш түрі бар: жылуөткізгіштік,конвекция, сәулелену Ішкі энергияның дененің көбірек қыздырылған бөлігінен дененің басқа азырақ қыздырылған бөлігіне тікелей байланыс арқылы немесе аралық денелер арқылы көбірек қыздырылған денеден азырақ қыздырылған денеге берілу құбылысы жылуөткізгіштік деп аталады. Part of the internal energy of the body, the heated body, the heated body parts more more more less less less than the other at a distance of heated or heated body directly through the intermediate transfer is the phenomenon of heat conduction. Зат орын ауыстырмайды,тек энергия беріледі.Металдар жылуды жақсы өткізеді Сұйықтар орташа өкізеді Газдар нашар өткізеді. Конвекция дегеніміз-сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі. Convection is the process of exchange of thermal energy during transport through the stream of liquid or gas. Газдар мен сұйықтардағы жылудың берілуі Конвекция қатты денелер мен вакуумде жүрмейді. Сәулелену деп электромагниттік толқындар көмеіемен бір денеден екінші денеге энергияның берілу процесін айтамыз. The process of energy transfer of electromagnetic waves radiation of a second body at a distance of one cleeman words. Сәуле шығарудың таралуы Қызған денелер әртүрлі диапазондағы электромагниттік толқындар шығады Сәулелену вакуумде де жүреді
Эксперименттік есептер шығару: Experimental Reports Issue:	Металл мен ағаштың жылуөткізгіштігін салыстыру.
		Физикалық сөздік
		Жылу берілу	Heat transfer
		жылуөткізгіштік	Thermal conductivity
		конвекция	Convection
		сәулелену	Radiation
Пысықтау сұрақтары	Жылу берілудің қандай түрлері бар? Жылуөткізгіштік деген не? Конвекция деген не? Сәулелену деген не? What types of heat transfer? The thermal conductivity? What is Convection?

8 сынып Сабақ №6
Сабақтыңтақырыбы: Lesson topic:	Отынның энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы. Fuel energy. Own combustion of fuel.
Сабақтың мақсаты: The purpose of the lesson:	Оқушыларға жылу мөлшері ұғымын қалыптастыруды жалғастыру, отын жанғанда бөлініп шығатын энергия, механикалық процестердегі энергияның сақталу және айналу заңы туралы түсінік беру. Тақырыпқа қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі мағынасын ашып түсіндіру;
Теориялық мәлімет: Theory:	Дененіқыздыруғақажеттіэнергияныотынжаққандаалады. Қарапайымотын – көмір, мұнай, бензин(coal, oil and gasoline) жәнетағыбасқаларыныңқұрамындакөміртек(carbon) бар. Жанукезіндекөміртекатомдарыауадағыоттектіңатомдарыменқосылып, көмірқышқылгазыныңмолекулаларынқұрайды. Нәтижесінде молэнергиябөлінеді. Отын- Fuel Массасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін көрсететін физикалық шаманы отынның меншікті жану жылуы деп атайды.The physical quantity that indicates the amount of heat released when combusting the fuel with a mass of 1 kg of fuel is called the fuel combustion heat. q – отынның меншікті жану жылуы. Өлшем бірлігі 1 Дж/кг.
Формулалар Formulas	Кез келген массасы m отын толық жанғанда бөлінетін Q жылу мөлшерін есептеу үшін q меншікті жану жылуын жанған отынның массасына көбейту керек: In order to calculate the amount of heat released Q at any mass of fuel, q should propagate the combustion combustion to the mass of combustion: Q=qm. q= Q/m
Есептер шығару: Problems:	Массасы 200г керосин толық жанғанда қанша энергия бөлінеді? How much energy is emitted by kerosene mass 200g? 440*107Дж энергия алу үшін Қарашығанақта өндірілетін табиғи газдың қандай мөлшерін жағу керек? 440 * 107J to get energy at Karachaganakwhat kind of gas should be produced?

8 сынып Сабақ №12
Сабақтың тақырыбы Lesson topic:	Қайнау. Меншікті булану жылуы. Boiling Self evaporation heat
Мақсаты The purpose of the lesson:	Қайнау,меншікті булану жылуы туралы түсініктер қалыптастыра отырып, теориялық білім негізін практикамен ұштастыру, тақырып бойынша терминдерді ағылшын түрінде үйрену Combining the theoretical knowledge base with practice, formulating the concepts of boiling, heat evaporation, learning English terms
Теориялық мәлімет: Theory:	Сұйықтың тек үстіңгі бетінен ғана емес сонымен бірге оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды булану қайнау деп аталады. Intensive evaporation, not only from the surface of the liquid, but also by the appearance of steam bubbles, is called boiling. Қайнау сұйықтың қаныққан буының қысымы атмосфералық қысымға тең немесе одан сәл жоғары болатын температурада жүреді; Қайнау кезінде сұйықтың температурасы өзгермейді. Сұйыққайнайтынтемпературанықайнаутемпературасыдепатайды. The boiling point of the boiling fluid is at a temperature equal or greater than atmospheric pressure; The temperature of the liquid during boiling does not change. Liquid boiling point is called Boiling Point. Қайнау процесі үзбей жүріп тұруы үшін сұйыққа сырттан үнемі энергия беру керек. Бұл жағдайда қайнайтын сұйықтықтың температурасы барлық уақытта тұрақты болып қалады. Демек, қайнау температурасында барлық жеткізілген энергия сұйықтың булануына жұмсалады. Әр сұйықтың неғұрлым көп массасын буландыру үшін соғұрлым көп жылу беру керек. Бірдей массадағы түрлі сұйықтарды қайнау температурасында буға айналдыру үшін әр түрлі жылу қажет болады.Заттардың булануға қабілеттілігі меншікті булану жылуымен сипатталады. Меншіктібуланужылуын r әрпіменбелгілейді. In order for the boiling process to go uninterrupted, the liquid should be constantly energized. In this case, the boiling fluid temperature remains constant at all times. Consequently, all the energy delivered at boiling point is used for evaporation of the liquid. The more heat it is necessary to heat up the mass of each liquid. Different heat is needed to convert various liquids of the same mass to boiling at boiling point. The evaporation of substances is characterized by its own evaporation heat. Specifies its own evaporation heat with r. Меншіктібуланужылуы (r) депсұйықтыңбірлікмассасынқайнаутемпературасындабуғаайналдыруғақажеттіжылудыайтады.
		Физикалық сөздік
		Қайнау	Тепловое движение	Thermal motion
		Бу көпіршіктері	Паровые пузыри	Steam bubbles
		Атмосфералық қысым	Атмосферное давление	atmospheric pressure
		Қайнау температурасы	Температура кипения	Boiling point
		Меншікті булану жылуы	собственное испарение тепла	own evaporation heat

Формулалар: Formulas:	Q = rm ХБЖ – де меншікті булану жылуының өлшем бірлігі 1 Дж/кг - мен өрнектеледі.
Есептер шығару. Problems:	Шәйнектегі бастапқы температурасы 100°С судың 0,5л көлемі бу болып ұшып кетті. Сонда қанша жылу мөлшері артық жұмсалады? Жауабы: 1,15*106Дж Массасы 0,75кг суды 20°С-тан 100°С-қа дейін қыздырып, одан кейін 200г бу алу қанша энергия жұмсалады? Жауабы: 2,3*106 Дж/кг

9 сынып Сабақ №3
Сабақтың тақырыбы: Lesson topic:	Күш. Күштің түрлері. Масса. Force. Kinds of forces. Mass
Сабақтың мақсаты: The purpose of the lesson:	Күш, күштің түрлері және масса туралы мәлімет беру; Оларды нақты мысалдармен түсіндіре алу; Күшке және массаға қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі мағынасын ашып түсіндіру;
Теориялық мәлімет: Theory:	Күш деген не? Күш – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама.SІ жүйесінде күш бірлігіне ньютон (Н) алынған. 1Н – тыныштық күйіндегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с жылдамдық беретін күш. Бұдан үлкен күш бірлігі – килоньютон (кН), меганьютон қолданылады. 1кН = 1000 Н 1МН = 1000000 Н Күштің түрлері: ауырлық күші, серпімділік күші, реакция күші, үйкеліс күші, Архимед күші, Кулон күші. Күш бағыты бар векторлық шама. Себебі біз күшті денеге бағыттап түсіреміз. Берілген күштің әсерінен дене қозғалып жылдамдық алады, үдеуге ие болады. Сонымен қатар күштің түсірілуі дене массасына тәуелді. Массасы көп болған сайын күш көп түсіріледі. Сонда Масса деген не? Масса – материяның инерциялық және гравитациялық қасиетін анықтайтын физикалық шама. Латынның massa – үйінді, кесек деген сөзінен алынған. “Масса” ұғымын механикаға Исаак Ньютон енгізген. Массаны m әрпімен белгілейді. Масса скаляр шама, сондықтан оныі бағыты болмайды. ХБ жүйесінде (СИ) массаның бірлігіне килограмм (1кг) қабылданған. Бұл платина мен иридийдің қорытпасынан құйылып жасалған цилиндр түріндегі этолондық (үлгі( кірдің массасы. Килограммның халықаралық үлгісі Париж қаласының жанындағы Севр қаласындағы этолондар мұражайында сақтаулы. Өлшейтін құралы таразы. What is Force? Definitions for Force: Force is a push or pull Force is the capacity to do work or cause physical change Force = Mass times acceleration (F = ma) A force is that which changes or tends to change the state of rest or motion of a body. Force is measured using the International System of Units (SI) Newton (N) 1 N. One Newton (N) of force is defined as the amount of force

	needed to accelerate 1 kilogram (kg) of mass at a rate of 1 meter per second squared (m/s2). A force is a vector quantity. A vector quantity is a quantity which has both magnitude and direction. To fully describe the force acting upon an object, you must describe both its magnitude (сан мәні) and direction. Types of forces: friction force (air resistance, drag-тыныштық, sliding friction), gravity force, elastic force (серпімділік), electrical force, normal force, magnetic force, pressure force, Archimedean force, weigth. What is mass? Mass (symbolized m) is a dimensionless quantity representing the amount of matter in a particle or object. The standard unit of mass in the International System (SI) is the kilogram (kg).The Latin word massa is derived from the word "roof". Isaac Newton introduced the concept of "mass" in mechanics. Specifies the mass with m. The Latin word massa is derived from the word "roof". Isaac Newton introduced the concept of "mass" in mechanics. Specifies the mass with m.
Формулалар Formulas	F = mg – ауырлық күші(gravity force) F = μmg – үйкеліс күші (friction force) F = kΔx – серпімділік күші (elastic force) N = mg – реакция күші (normal force) F = pS – қысым күші (pressure force) FA = ρgV – Архимед күші (Archimedean force) P = mg – Салмақ (weigth)
Есептер шығару: Problems:	Резеңке таспаның қатаңдығы 5,2кН/м. Егер таспаға 10кН күш әрекет ететін болса, онда ол қандай шамаға созылады? You decide you want to carry a boulder home from the beach. It is 30 centimeters on each side, and so has a volume of 27,000 cm3. It is made of granite, which has a typical density of 2.8 g/cm3. How much will this boulder weigh?
Физикалық сөздік: Physical dictionary:
		Түзусызықты қозғалыс	Прямолинейные движение	Rectilinear motion
		Айнымалы қозғалыс	Переменные движение	Variable motion
		Шеңбер бойымен қозғалыс	Движение по кругу	Circular motion
		Түзусызықты бірқалыпты	Прямолинейные равномерные движение	uniform linear motion
		Түзусызықты бірқалыпсыз	Прямолинейные неравномерные движение	non uniform linear motion

Әдебиеттер

Мұғалімдерге арналған әдебиеттер:

1. А.Е.Марон. Е.А.Марон. Физика 8 класс: Дидактические материалы – М.:Дрофа, 2002

2. Перельман Я.Н. Занимательная физика – М.: ООО «Издательство АСТ», 2001

3. Кабардин О.Ф. Орлов В.А. Зильберман А.Р. Задачи по физике 9 класс

4. РымкеевичА. П. Физикадан есептер жинағы 9 – 11 сыныптар – М.: Дрофа, 2006

5. Ғаламтор желісі

   • https://www.youtube.com/watch?v=Kw51KiZhm0I

   • www.fizika.ru

   • https://www.youtube.com/watch?v=vxFYfumAAlY

   • https://www.youtube.com/watch?v=B6mi1-YoRT4

   • Percentages worksheetPhysics

Оқушыларға арналған әдебиеттер:

1. РымкеевичА. П. Физикадан есептер жинағы 9 – 11 сыныптар – М.: Дрофа, 2006

2. Степанова Г.Н. «Сборник вопросов и задач по физике, 7-9» - С-Пб. «Спец-Лит», 2000

3. Белолипецкий С.Н., Еркович О.С., Иванов А.Е. Казаковцева В.А. Учебное пособие для средней школы. Механика. Сб Задач. М.: Издательство МГТУ им. Н.Э.Баумана, 2003

4. Ғаламтор желісі

   • «GalileoRU», «Эдисон физикасы»

   • http:www.zharar.com/kz/referat_fizika.html

   • www.fizika.ru

   • https://www.youtube.com/watch?v=vxFYfumAAlY

   • https://www.youtube.com/watch?v=B6mi1-YoRT4