Формативті бағалау тапсырмалары

Тақырып бойынша 31 материал табылды

Формативті бағалау тапсырмалары

Материал туралы қысқаша түсінік
"Формативті бағалау тапсырмалары" атты математика пәні бойынша 1-4 сынып оқушыларына арналған оқу әдістемелік құрал
Материалдың қысқаша нұсқасы































































































Әдістемелік құрал

Формативті бағалау тапсырмалары



































Алғы сөз

Құрметті әріптестер!

Бастауыш сыныпта оқушылардың математикалық білімін дамытуда формативті бағалау маңызды рөл атқарады. Бұл әдістемелік құрал 1-4 сыныптарға арналған математика пәні бойынша формативті бағалаудың тиімді тәсілдерін ұсынып, мұғалімдерге көмек ретінде әзірленді. Оқушылардың білім деңгейін анықтау, олардың оқу жетістіктерін қолдау және оқу үдерісін жетілдіру – осы әдістемелік құралдың басты мақсаттарының бірі. Құралда формативті бағалаудың теориялық негіздері, оны ұйымдастыру жолдары, тиімді әдістері мен практикалық тапсырмалар жинағы қамтылған. Әр сыныпқа арналған жеке бөлімдерде оқу бағдарламасы бойынша негізгі тақырыптар көрсетіліп, бағалау тапсырмаларын қолданудың нақты әдістері берілген. Осы құрал бастауыш сынып мұғалімдеріне оқыту үдерісін жетілдіруге және оқушылардың білім сапасын арттыруға септігін тигізеді деп сенеміз. Балалардың логикалық ойлауын дамытуға, олардың математикаға деген қызығушылығын оятуға бағытталған бұл әдістемелік құрал сіздер үшін пайдалы көмекші болады деген үміттеміз.

Сіздерге шығармашылық табыс пен сәттілік тілейміз!































МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1-БӨЛІМ: Формативті бағалаудың теориялық негіздері

2-БӨЛІМ: Бастауыш сыныпта формативті бағалауды ұйымдастыру

3-БӨЛІМ: Формативті бағалаудың тиімді әдістері

4-БӨЛІМ: Бағалау нәтижелерін талдау және оқушылардың дамуын бақылау

5-БӨЛІМ: Мұғалімдерге арналған практикалық ұсыныстар

6-БӨЛІМ: 1-сыныпқа арналған формативті бағалау тапсырмалары

7-БӨЛІМ: 2-сыныпқа арналған формативті бағалау тапсырмалары

8-БӨЛІМ: 3-сыныпқа арналған формативті бағалау тапсырмалары

9-БӨЛІМ: 4-сыныпқа арналған формативті бағалау тапсырмалары

Қорытынды

Қосымшалар

Пайдалынылған әдебиеттер тізімі















Кіріспе

"Білім – теңіз, бағалау – желкен. Дұрыс бағытталған желкен оқушыны жетістікке жеткізеді."

Білім беру үдерісі үздіксіз дамып, жаңаша көзқарастар мен әдістерді талап ететін күрделі жүйе. Осы орайда, оқушылардың жетістіктерін бағалау білім сапасын арттырудың маңызды факторларының бірі болып табылады. Бағалау – тек оқушының үлгерімін өлшеу ғана емес, сонымен қатар оның оқу үдерісіндегі даму деңгейін анықтап, білімді игеруін жақсартуға бағытталған маңызды құрал. Қазіргі білім беру жүйесінде формативті бағалау кеңінен қолданылып, оқушылардың білімін жетілдіруге бағытталған тиімді әдістердің бірі ретінде танылып келеді. Формативті бағалау – оқу үдерісінің әр кезеңінде қолданылатын және оқушының білім деңгейін жақсартуға ықпал ететін үздіксіз бағалау түрі. Ол оқушылардың тек дайын нәтижесін емес, олардың оқу барысында қандай қателіктер жіберетінін, қандай қиындықтарға тап болатынын және білімді игеруде қандай стратегиялар қолданатынын анықтауға мүмкіндік береді. Бұл әдіс оқушыларға өзін-өзі бағалау дағдыларын қалыптастырып, олардың оқуына саналы түрде қарауға үйретеді. Қазіргі заманғы білім беру жүйесінде формативті бағалау оқушылардың жеке даму траекториясын қалыптастыруға және олардың оқуға деген ынтасын арттыруға бағытталған маңызды құрал болып табылады. Оның негізгі мақсаты – оқушының білімін жетілдіру, оқу барысындағы қиындықтарды анықтау және дер кезінде түзету жұмыстарын жүргізу. Формативті бағалау оқушыларды бағалау үдерісіне белсенді қатысуға итермелейді, олардың өз оқуына жауапкершілікпен қарауын қалыптастырады. Егер дәстүрлі бағалау жүйесі көбіне оқушылардың тек қорытынды нәтижесіне назар аударса, формативті бағалау олардың білім алу жолындағы әр қадамын бағалауға мүмкіндік береді. Бұл үдеріс оқушының жетістіктері мен әлсіз тұстарын анықтап, оқу барысын тиімді жоспарлауға көмектеседі. Формативті бағалаудың тағы бір маңызды тұсы – оның кері байланыс ұсыну мүмкіндігі. Мұғалімдер әр сабақта оқушылардың оқу әрекетін бақылай отырып, олармен тиімді кері байланыс орнатады. Бұл кері байланыс оқушыларға өз біліміндегі олқылықтарды көруге, қателерін түзетуге және өз оқу стратегияларын жақсартуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мұғалімдер оқушылардың ойлау дағдыларын дамытып, олардың өзіндік шешім қабылдау қабілетін арттыруға ықпал етеді. Формативті бағалаудың мақсаты тек оқушылардың білімін өлшеу ғана емес, олардың оқу процесін жақсарту, өзін-өзі бағалау қабілетін дамыту және оқуға деген ынтасын арттыру болып табылады. Бұл бағалау түрі арқылы мұғалімдер оқушылардың әлсіз тұстарын анықтап қана қоймай, оларға дер кезінде көмек көрсетіп, олардың мүмкіндіктерін ашуға жағдай жасайды. Бастауыш сынып оқушылары әлі де оқу дағдыларын қалыптастыру кезеңінде болғандықтан, формативті бағалау олардың дамуына үлкен ықпал етеді. Бұл жастағы балалардың қабылдау қабілеті әртүрлі болғандықтан, бағалау әдістері де оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеріп құрылуы керек. Формативті бағалаудың бастауыш сыныптардағы ең негізгі ерекшеліктерінің бірі – оның ойын түрінде ұйымдастырылуы. Бастауыш сынып оқушылары үшін ойын – олардың негізгі әрекет түрі. Сондықтан бағалау үдерісі де оларды қызықтыратын, ынталандыратын әдістер арқылы жүзеге асырылғаны дұрыс. Түрлі логикалық ойындар, сұрақ-жауап әдістері, жұптық және топтық жұмыстар, өзін-өзі бағалау тапсырмалары – осының барлығы формативті бағалаудың негізгі құралдары болып табылады. Бастауыш сыныптарда формативті бағалау көбіне ауызша түрде жүргізіледі. Бұл жастағы балаларға жазбаша рефлексия жасау қиын болуы мүмкін, сондықтан олармен көбірек диалог жүргізу, ауызша сұрақтар қою, олардың жауабын тыңдап, қателіктерін түзету тиімді болып саналады. Сонымен қатар, визуалды бағалау әдістері де жиі қолданылады. Мысалы, түрлі смайликтер, жұлдызшалар, бояу шкалалары, сигнал карталары сияқты құралдар арқылы оқушылар өз жетістіктерін көрнекі түрде бағалай алады. Тағы бір ерекшелік – формативті бағалаудың мотивациялық рөлі. Бастауыш сынып оқушыларының оқу процесіне қызығушылығын арттыру үшін оларды үнемі мақтап, олардың жетістіктерін атап өтіп отыру маңызды. Бұл балалардың өзіне деген сенімділігін арттырып, олардың оқу процесіне деген қызығушылығын күшейтеді.

Формативті бағалау үдерісінде мұғалімнің рөлі өте маңызды. Мұғалім тек оқушылардың жетістіктерін бақылаушы ғана емес, сонымен қатар бағыт беруші, кеңесші, мотиватор рөлін атқарады. Ол оқушылардың оқу барысында қандай қиындықтарға тап болатынын анықтап, оларды жеңуге көмектеседі. Мұғалім формативті бағалау барысында әр оқушының білім деңгейін жүйелі түрде қадағалап, олардың жетістіктерін жазып отырады. Бұл оқушылардың даму динамикасын көруге және қажетті түзетулер енгізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мұғалімдер бағалау нәтижелерін ата-аналармен бөлісіп, олардың балаларының білім алу барысы туралы кері байланыс береді. Мұғалімнің тағы бір маңызды міндеті – оқушылардың өзін-өзі бағалау дағдыларын дамыту. Егер оқушылар өз білімдерін бағалауды үйренсе, олар өздерінің әлсіз және күшті жақтарын түсініп, өздігінен білім алуға бейімделеді. Бұл болашақта олардың оқу процесіндегі жауапкершілігін арттырады. Формативті бағалау – бұл тек бағалау емес, оқушыларды дамыту құралы. Оның көмегімен мұғалімдер әр оқушының қабілетін ашуға, олардың шығармашылық және логикалық ойлауын дамытуға, оқу процесін қызықты әрі тиімді етуге мүмкіндік алады.

Формативті бағалау – оқушылардың білімін жетілдіруге арналған маңызды әдіс. Ол оқушының тек нәтижесін ғана емес, оның оқу процесіндегі барлық қадамдарын бақылауға мүмкіндік береді. Бастауыш сыныптарда бұл бағалау әдісі оқушылардың оқуына деген ынтасын арттырып, олардың өзін-өзі бағалау дағдыларын дамытуға септігін тигізеді. Мұғалім үшін формативті бағалау – оқушыларды тереңірек түсінудің, олардың әлсіз және күшті жақтарын анықтаудың тиімді жолы. Бұл бағалау әдісі дұрыс қолданылса, әр оқушының потенциалы ашылып, олар өз білімін саналы түрде жетілдіре алады. Бастауыш сынып оқушылары үшін формативті бағалауды тиімді ұйымдастыру – олардың болашақтағы білім алу жолында берік негіз қалыптастырудың кепілі. Сондықтан мұғалімдер оқушылардың білім алу барысын қолдап, олармен тұрақты түрде тиімді кері байланыс орнатуы қажет. Осылайша, формативті бағалау арқылы оқушылардың білім сапасын арттырып, олардың жан-жақты дамуына жағдай жасауға болады.























1-БӨЛІМ

Формативті бағалаудың теориялық негіздері

Формативті бағалаудың анықтамасы және оның ерекшеліктері

Формативті бағалау – бұл оқушының білімін қалыптастыруға, оқу барысындағы олқылықтарды анықтауға және білімін жетілдіруге бағытталған үздіксіз процесс. Бұл бағалау түрі оқу процесінің барлық кезеңдерінде жүргізіледі және мұғалімдерге оқушының жетістіктері мен қиындықтарын дер кезінде анықтауға мүмкіндік береді. Формативті бағалау, ең алдымен, оқушыларды қолдауға және олардың білім алу барысындағы әлсіз тұстарын түзетуге бағытталған. Ол оқушыға өзінің оқу жетістіктерін түсінуге көмектесіп қана қоймай, өзін-өзі бағалау дағдыларын дамытуға, өз күшті және әлсіз жақтарын айқындауға ықпал етеді. Сонымен қатар, формативті бағалау мұғалімдерге оқытудың тиімді әдістерін таңдап, оқыту процесін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді. Формативті бағалаудың ерекшеліктерінің бірі – оның үздіксіздігі. Егер дәстүрлі бағалау белгілі бір кезеңнен кейін жүргізіліп, оқушының нәтижелерін қорытындылау үшін қолданылса, формативті бағалау сабақ барысында жүргізіледі. Ол мұғалімге оқушының білім алу жолындағы кез келген қиындықтарын жылдам анықтап, оны түзетуге жағдай жасауға көмектеседі. Формативті бағалаудың тағы бір ерекшелігі – оның оқушыға беретін кері байланысы. Бағалаудың бұл түрінде оқушылар алған білімдері мен дағдыларын түсініп қана қоймай, өз біліміндегі кемшіліктерді жоюға мүмкіндік алады. Мұғалімнің уақтылы берілген кері байланысы оқушылардың оқуға деген ынтасын арттырып, олардың оқу процесіне деген жауапкершілігін күшейтеді.

Формативті бағалау мен суммативті бағалаудың айырмашылықтары

Білім беру үдерісінде бағалаудың екі негізгі түрі – формативті және суммативті бағалау қолданылады. Бұл екі бағалау жүйесі оқушылардың оқу жетістіктерін анықтауға бағытталғанымен, олардың мақсаттары, қолдану тәсілдері мен нәтижелері бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді. Суммативті бағалау – белгілі бір оқу кезеңінің соңында жүргізілетін бағалау түрі. Ол оқушылардың белгілі бір уақыт аралығында алған білімдері мен дағдыларын қорытындылап, олардың жетістіктерін сандық түрде бағалауға бағытталған. Бұл бағалау әдісі негізінен емтихандар, тесттер, жазбаша бақылау жұмыстары арқылы жүзеге асырылады. Оның басты мақсаты – оқушының оқу барысында меңгерген материалды қаншалықты жақсы игергенін анықтау. Ал формативті бағалау үнемі жүргізіліп, оқу процесінің бір бөлігі ретінде қарастырылады. Ол оқушылардың күнделікті білім алу барысындағы жетістіктері мен кемшіліктерін анықтап, дер кезінде түзету жұмыстарын жүргізуге көмектеседі. Формативті бағалау мұғалім мен оқушы арасындағы тығыз кері байланысты қамтамасыз етіп, оқушылардың оқу барысындағы белсенділігін арттыруға ықпал етеді. Формативті бағалаудың маңызды ерекшелігі – оның сандық емес, сапалық бағалауға негізделетіндігінде. Бұл бағалау әдісі баға қоюға емес, оқушылардың оқу барысындағы даму динамикасын бақылауға және оларға дер кезінде көмек көрсетуге бағытталған.

Оқушының білімін жетілдірудегі формативті бағалаудың рөлі

Формативті бағалау оқушылардың білім алу процесіне оң әсерін тигізетін тиімді әдістердің бірі болып табылады. Ол оқушының білімін жақсартуға, өз оқуына деген жауапкершілігін арттыруға және өзін-өзі бағалау дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі. Біріншіден, формативті бағалау оқушылардың оқу барысындағы қиындықтарын анықтауға және оларды түзетуге мүмкіндік береді. Егер оқушы белгілі бір тақырыпты түсінбей қалса, мұғалім бұл мәселені жылдам байқап, қосымша түсіндіру жұмыстарын жүргізе алады. Бұл оқушылардың біліміндегі олқылықтарды дер кезінде түзетіп, олардың материалды жақсы меңгеруіне көмектеседі. Екіншіден, формативті бағалау оқушылардың оқу мотивациясын арттырады. Дәстүрлі бағалау жүйесінде оқушылардың мотивациясы көбінесе алынған бағаға байланысты болса, формативті бағалау кезінде оқушылар өздерінің оқу барысындағы жетістіктерін көбірек бағалай алады. Үшіншіден, формативті бағалау оқушылардың метатанымдық дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Оқушылар өздерінің жетістіктерін, қателіктерін және оқу әдістерін түсінуге мүмкіндік алады, бұл болашақта олардың өздігінен білім алу дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі.

Формативті бағалау түрлері мен әдістері кестесі

Формативті бағалау түрі

Қысқаша сипаттамасы

Қолдану әдістері

Артықшылықтары

1

Ауызша кері байланыс

Мұғалім оқушылардың жауаптарын ауызша бағалап, ұсыныстар береді.

- Мұғалімнің бағыттаушы сұрақтары- Оқушылардың жауаптарын түзету- Диалог арқылы бағалау

- Жылдам әрекет етуге мүмкіндік береді- Оқушыларды белсенді қатысуға ынталандырады

2

Жазбаша кері байланыс

Мұғалім оқушының жұмысын жазбаша бағалап, түсініктеме жазады.

- Дәптердегі мұғалімнің ескертулері- Онлайн платформалар арқылы пікір жазу- Бағалау матрицалары арқылы талдау

- Оқушылар өз қателерін талдауға мүмкіндік алады- Жеке оқу траекториясын қалыптастыруға көмектеседі

3

Өзін-өзі бағалау

Оқушылар өз жұмыстарын дербес бағалап, жетістіктері мен әлсіз тұстарын анықтайды.

- "Менің жетістіктерім" талдау парағы- "Не үйрендім? Не қиын болды?" рефлексиясы- Өзіндік бақылау парақтары

- Жауапкершілікті арттырады- Сыни ойлау қабілетін дамытады

4

Бірін-бірі бағалау

Оқушылар бір-бірінің жұмысын бағалап, кері байланыс береді.

- "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі- Топтық жұмысты талдау- Құрдастардың пікір алмасуы

- Коммуникациялық дағдыларды дамытады- Оқушылардың бір-біріне деген сенімін арттырады

5

Дескрипторлар арқылы бағалау

Оқушылар нақты критерийлерге сүйене отырып бағалайды.

- Бағалау парақтары- Белгілі бір критерийлер бойынша өзін-өзі бағалау- Мұғалімнің бағыттауы бойынша талдау

- Бағалау объективті болады- Оқушылар өз нәтижесін нақты түсінеді

6

Қысқа тесттер мен шағын тексерулер

Сабақ барысында немесе сабақ соңында оқушылардың түсінігін жылдам бағалау.

- "Шығу билеті" әдісі- "Бес сұрақ" тесті- "Қысқаша қорытынды" тапсырмалары

- Жылдам нәтиже береді- Мұғалім оқушылардың дайындық деңгейін анықтайды

7

Бағалау карталары (рефлексия парақтары)

Оқушылар өздерінің оқу барысындағы жетістіктерін бағалайды.

- Сабақ соңындағы кері байланыс жазбасы- "Менің жетістіктерім" дәптері- Бағалау матрицалары

- Оқушылардың өз оқу барысын саналы түрде бағалауына көмектеседі- Сыни ойлау дағдыларын дамытады

8

Графикалық бағалау әдістері

Оқушылар визуалды белгілер арқылы өз түсінігін көрсетеді.

- "Бағалау термометрі" әдісі- "Бағалау сызығы"- "Түсіну картасы"

- Көрнекілік арқылы бағалау- Бастауыш сынып оқушылары үшін тиімді

9

Сигналдық карталар

Оқушылар түсінігін түстер арқылы көрсетеді.

- Қызыл (түсінбедім), сары (толық емес), жасыл (түсіндім) белгілері- Карточкалармен жауап беру

- Оқушылар өз жағдайын оңай көрсете алады- Мұғалім жылдам кері байланыс береді

10

Ойын арқылы бағалау

Оқушылар ойын элементтері арқылы бағаланады.

- "Қол шапалақтау" әдісі- "Бес саусақ" әдісі- Логикалық ойындар

- Кішкентай жастағы оқушыларға қолайлы- Оқу үдерісін қызықты етеді

11

Диаграмма және кесте арқылы бағалау

Оқушылар өздерінің білім деңгейін диаграмма немесе кесте арқылы көрсетеді.

- Өзіндік бағалау кестесі- Бағалау матрицасы- "Оқу барысындағы прогресс" графигі

- Оқушыларға өз білімін сандық көрсеткіштер арқылы бағалауға көмектеседі- Көрнекілікті пайдалану арқылы тиімділік артады

12

Кері байланыс хаттары

Оқушылар өз әсерлерін, сұрақтарын жазбаша түрде білдіреді.

- Мұғалімге немесе сыныптасына хат жазу- "Менің сұрағым" әдісі- "Бүгінгі сабақ туралы ойым" рефлексиясы

- Оқушылар өз ойларын еркін білдіреді- Мұғалім оқушының жеке қажеттіліктерін түсінеді





















2-БӨЛІМ

Бастауыш сыныпта формативті бағалауды ұйымдастыру

Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту – тек есеп шығаруды үйрету ғана емес, сонымен қатар оқушылардың логикалық ойлауын дамыту, қызығушылығын ояту және өзін-өзі бағалауға үйрету үдерісі. Оқушылардың білім деңгейін тиімді бақылау үшін әртүрлі бағалау тәсілдері қолданылады. Бұл бағалау түрлері баланың оқуына оң әсер етіп, өзін-өзі бағалауға және өз жетістіктерін түсінуге көмектеседі.

1-4 сыныптарға арналған математика пәніндегі бағалау тәсілдері

Бастауыш сынып оқушыларын бағалау кезінде мотивацияны арттыру маңызды рөл атқарады. Бағалау үрдісі балаға өз жетістіктерін көріп, қай бағытта дамуы керектігін түсінуге мүмкіндік беруі керек. Сондықтан 1-4 сыныптарда бағалау негізінен формативті, ынталандырушы, ойын түрінде, өзін-өзі және бірін-бірі бағалау әдістері арқылы жүргізіледі.

  1. Сигналдық карталар арқылы бағалау – мұғалім сұрақ қойған кезде, оқушылар жасыл (түсіндім), сары (толық түсінбедім), қызыл (түсінбедім) түсті карталарды көтереді. Бұл әдіс оқушылардың шынайы кері байланысын алуға көмектеседі.

  1. "Бағалау термометрі" әдісі – оқушылар өздерінің тақырыпты қаншалықты меңгергенін тақтадағы шкала бойынша көрсетеді (мысалы, 1-ден 5-ке дейінгі сандармен немесе көңіл-күй белгілері арқылы).

  1. "Шығу билеті" әдісі – сабақтың соңында оқушылар бүгінгі сабақтан не үйренгенін, қандай сұрақтары қалғанын жазып тапсырады.

Оқушылардың қызығушылығын арттыру әдістері

Бастауыш сынып оқушылары ойын элементтері бар тапсырмаларды көбірек ұнатады. Сондықтан бағалау тек қатаң критерийлермен шектелмей, ойын, шығармашылық және практикалық әрекеттермен ұштастырылғанда, олардың пәнге деген қызығушылығы артады.

  1. "Математикалық сайыс" – оқушыларды екі немесе үш топқа бөліп, әр топқа тапсырмалар беріледі. Жылдам және дұрыс жауап берген топ жеңімпаз болады. Бұл әдіс бәсекелестік сезімін оятып, балаларды белсенді болуға итермелейді.

  2. "Логикалық жұмбақтар" – сабақтың басында немесе соңында балаларға қызықты математикалық жұмбақтар, ребустар немесе логикалық есептер беріледі. Бұл олардың ойлау қабілетін дамытып, математикаға деген қызығушылығын арттырады.

  3. "Квест" ойыны – сабақ барысында әр оқушы белгілі бір тапсырманы орындау арқылы келесі деңгейге өтеді. Бұл әдіс оқушыларды сабаққа толығымен тартып, олардың білімін бекітуге көмектеседі.

Топтық, жұптық және жеке бағалау түрлері

Бағалау тек мұғалімнің пікіріне негізделмеуі керек. Оқушылар бірін-бірі бағалауды, өзін-өзі бағалауды үйренуі тиіс. Бұл олардың сыни ойлауын дамытуға көмектеседі.

  1. Топтық бағалау – оқушылар шағын топтарға бөлініп, бірге есеп шығарады, содан кейін өзара бағалайды.

  2. Жұптық бағалау – екі оқушы бір-бірінің жұмыстарын қарап, қателерін түзетеді және ұсыныстар береді.

  3. Жеке бағалау – әр оқушы өзінің жетістіктерін бағалау кестесіне белгілейді немесе мұғалімнің берген критерийлері бойынша өзін-өзі бағалайды.

Мысалы, "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі – оқушылар бір-бірінің жұмысын бағалап, екі жақсы тұсын және бір жақсартуға болатын жағын жазады.

Кері байланыс беру жолдары

Кері байланыс – оқушылардың оқу жетістігін бағалаудың маңызды бөлігі. Ол оқушының дамуын бақылап, жетілдіру үшін қажет.

  1. Ауызша кері байланыс – сабақ барысында мұғалімнің мақтау сөздері, бағыттаушы сұрақтары немесе түсіндірулері арқылы беріледі.

  2. Жазбаша кері байланыс – дәптердегі жазбаша ескертпелер немесе бағалау парақшалары арқылы жүргізіледі.

  3. Графикалық кері байланыс – оқушылар сабақтағы өз деңгейін стикерлермен, смайликтермен немесе шкала арқылы көрсетеді.

Мысал: "Сиқырлы сандықша" ойыны

Сабақ соңында мұғалім "сиқырлы сандықша" қояды, оның ішінде сұрақтар бар. Әр оқушы сандықшадан сұрақ алып, оған жауап береді. Егер дұрыс жауап берсе, оған жұлдызша немесе стикер беріледі. Бұл әдіс оқушылардың сабақты қаншалықты түсінгенін анықтауға көмектеседі және олардың белсенділігін арттырады.

Мысал: "Математикалық футбол" ойыны

Тақтаға футбол алаңының суреті салынады. Оқушылар екі командаға бөлінеді. Әр дұрыс жауап үшін командаға бір "гол" беріледі. Сабақ соңында ең көп гол жинаған команда жеңіске жетеді. Бұл әдіс оқушылардың жарысу рухын дамытып, есептерді жылдам әрі дұрыс шығаруға ынталандырады.

Бастауыш сыныптарда математиканы оқытуда бағалау әдістерін дұрыс ұйымдастыру өте маңызды. Әртүрлі бағалау тәсілдері оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттырып, олардың белсенділігін күшейтеді. Ойын элементтері, өзін-өзі бағалау, кері байланыс әдістерін енгізу арқылы оқушылардың математикалық сауаттылығын жақсартып, өз біліміне деген сенімділігін арттыруға болады.











3-БӨЛІМ

Формативті бағалаудың тиімді әдістері

Формативті бағалау әдістерін тиімді қолдану оқушылардың сыни ойлау дағдыларын дамытуға, өз оқу жетістіктерін бағалауға және білімін жетілдіруге көмектеседі. Бұл бағалаудың негізгі артықшылығы – оқушыны бағалау ғана емес, оны оқытуға бағытталғандығында. Осы орайда, формативті бағалаудың бірнеше тиімді әдістерін қарастырайық.

Жетістік критерийлерін анықтау және қолдану

Жетістік критерийлері – оқушылардың өз оқу жетістіктерін бағалауға мүмкіндік беретін маңызды құрал. Егер оқушы өзінің білім деңгейін қалай бағалауға болатынын білсе, ол өз нәтижесін жақсартуға талпынады.

Жетістік критерийлерін қолданудың артықшылықтары

Түсініктеме

Оқушының оқу мақсатын түсінуі

Оқушылар өздерінен не талап етілетінін анық біледі.

Өзін-өзі бағалау мүмкіндігі

Оқушылар өз жетістіктерін бағалап, қай бағытта жұмыс істеу керектігін түсінеді.

Оқуға деген жауапкершіліктің артуы

Бағалау нақты болғандықтан, оқушылар өз еңбектерінің бағаланатынын сезінеді.

Мұғалім үшін әділ бағалау құралы

Мұғалім оқушыны әділ бағалап, оған сәйкес кері байланыс береді.

Мысал: Егер математика сабағында оқушыларға есеп шығару тапсырмасы берілсе, олар келесі критерийлер бойынша бағалануы мүмкін:

Критерий

Жоғары деңгей

Орташа деңгей

Төмен деңгей

Есепті шешу

Дұрыс және толық орындалған

Қателері бар, бірақ логикасы дұрыс

Қателері көп, шешім дұрыс емес

Түсіндіру

Өз шешімін толық түсіндіреді

Кейбір тұстарын түсіндіреді

Шешімді түсіндіре алмайды

Жұмыс жылдамдығы

Уақытында орындайды

Кідірістер бар

Уақытында орындамайды

Бұл тәсіл оқушыларға өз жұмысының сапасын түсінуге көмектеседі және оларды өз білімін жетілдіруге ынталандырады.

Қалыптастырушы сұрақтар мен пікірталас әдістері

Қалыптастырушы сұрақтар мен пікірталас әдістері оқушылардың белсенділігін арттыруға және олардың оқу материалын терең түсінуіне ықпал етеді.

Қалыптастырушы сұрақтардың түрлері

Мысалдар

Ашық сұрақтар

"Бұл есепті шешудің басқа жолдары бар ма?"

Жетекші сұрақтар

"Осы формуланы қолданудың қандай артықшылықтары бар?"

Дәлелдеуді талап ететін сұрақтар

"Неге сен бұл әдісті таңдадың?"





Пікірталас әдістері

Әдіс

Сипаттамасы

Дебат әдісі

Екі топ белгілі бір есептің дұрыс не қате шешімін дәлелдейді.

Қарама-қайшы пікір әдісі

Бір оқушы тұжырымды қолдайды, екіншісі оны жоққа шығарады.

Мысал: "Барлық жай сандар тақ сандар ма?" деген сұрақты сынып ішінде пікірталас ретінде талқылау.

Бұл әдістер оқушылардың логикалық ойлауын дамытады және олардың сабаққа белсенді қатысуын қамтамасыз етеді.

Өзін-өзі бағалау және бірін-бірі бағалау әдістері

Оқушылардың өздерін бағалауы олардың оқу процесіне жауапкершілікпен қарауына көмектеседі.

Өзін-өзі бағалау әдістері

Сипаттамасы

"Менің білімімнің деңгейі" әдісі

Оқушылар тақырыпты қаншалықты меңгергенін белгілейді.

"Өзін-өзі бағалау парағы"

Оқушылар өз жұмысын алдын ала белгіленген критерийлер бойынша бағалайды.

Бірін-бірі бағалау әдісі:

Әдіс

Мысал

"Екі жұлдыз, бір тілек"

Оқушы серіктесінің жұмысындағы екі жақсы тұсты және бір жақсартуды қажет ететін тұсты атап өтеді.

Бұл әдістер оқушылардың бір-біріне көмектесуіне және олардың өзара қолдау көрсетуіне ықпал етеді.



Ойын арқылы бағалау тәсілдері

Ойын элементтері сабақтың қызықты өтуіне ықпал етеді және оқушылардың белсенділігін арттырады.

Ойын әдісі

Сипаттамасы

"Математикалық футбол"

Дұрыс жауап берген команда "гол" соғады.

"Квест ойыны"

Оқушылар тапсырмаларды орындап, келесі деңгейге өтеді.

"Құпия сан" әдісі

Оқушылар сұрақтар қою арқылы жасырын санды табады.

Мысал: "Математикалық эстафета"

  1. Сынып екі командаға бөлінеді.

  2. Әр команда мүшесі есепті шығарып, келесі ойыншыға береді.

  3. Бірінші болып барлық есепті дұрыс шешкен команда жеңеді.

Бұл ойындар оқушылардың қызығушылығын арттырып, сабаққа белсенді қатысуын қамтамасыз етеді.

Формативті бағалау – бұл тек бағалау әдісі ғана емес, оқушыларды дамытудың маңызды құралы. Оның басты ерекшелігі – оқушылардың өз оқу процесіне белсенді қатысуына мүмкіндік беру, олардың білімін үздіксіз жетілдіру және өз қателерін түсініп, оларды түзету дағдыларын қалыптастыру. Жетістік критерийлерін анықтау, қалыптастырушы сұрақтар мен пікірталастарды қолдану, өзін-өзі және бірін-бірі бағалау, ойын арқылы бағалау тәсілдерін пайдалану – мұның бәрі формативті бағалаудың ең тиімді әдістері. Бұл әдістерді дұрыс қолдану арқылы мұғалім оқушылардың оқу үдерісіне деген ынтасын арттырып, олардың өздігінен білім алу қабілетін жетілдіре алады. Формативті бағалауды тиімді пайдалану – оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға, өз білімін жетілдіруге және болашақта өз бетімен оқу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.













4-БӨЛІМ

Бағалау нәтижелерін талдау және оқушылардың дамуын бақылау

Білім беру жүйесінде бағалау тек оқушылардың білімі мен дағдыларын тексеру құралы ғана емес, сонымен бірге олардың жетістіктерін жақсарту және оқыту үдерісін жетілдіру үшін маңызды ақпарат көзі болып табылады. Формативті бағалау нәтижелерін жинақтау, талдау және бақылау арқылы мұғалімдер әрбір оқушының даму динамикасын анықтап, олардың білім сапасын жақсартуға бағытталған стратегияларды енгізе алады. Сонымен қатар, ата-аналармен тиімді кері байланыс орнату оқушылардың жетістіктерін арттыруда маңызды рөл атқарады. Бұл бөлімде бағалау нәтижелерін жинақтау әдістері, оқушылардың жетістіктерін бақылау тәсілдері және ата-аналармен кері байланыс ұйымдастыру жолдары егжей-тегжейлі қарастырылады.

Бағалау нәтижелерін жинақтау және талдау

Бағалау нәтижелерін жинақтау мен талдау оқушылардың білім деңгейін нақты анықтауға, олардың қай тақырыптарды жақсы меңгергенін және қандай тақырыптарда қиындық көріп отырғанын білуге мүмкіндік береді. Бұл ақпарат мұғалімдерге оқыту әдістерін өзгертуге, қосымша қолдау көрсетуге және оқушылардың жетістіктерін арттыруға бағытталған стратегияларды әзірлеуге көмектеседі.

Бағалау нәтижелерін жинақтау әдістері

Әдіс атауы

Сипаттамасы

Қолдану тиімділігі

Бағалау парақтары

Оқушының әр тапсырма бойынша жетістігін тіркейтін құжаттар.

Әр оқушының біліміндегі прогресті ұзақ мерзімде бақылауға мүмкіндік береді.

Электронды журналдар

Оқушылардың оқу жетістіктерін сандық форматта сақтау және автоматты түрде есеп беру.

Мұғалімдер мен ата-аналар үшін оқушының үлгерімін жүйелі түрде бақылауға мүмкіндік береді.

Динамикалық кестелер

Оқушылардың әр тақырып бойынша жетістіктерін салыстырып, орташа нәтиже есептеу.

Сыныптағы жалпы білім деңгейін анықтауға және қосымша қолдау қажет ететін оқушыларды белгілеуге көмектеседі.

Графиктер мен диаграммалар

Оқушылардың прогресін көрнекі түрде көрсету құралы.

Сандық деректерді визуалды түрде көрсету арқылы оқушының даму бағытын талдауға көмектеседі.

Бағалау нәтижелерін талдау тәсілдері

Талдау әдісі

Сипаттамасы

Қолдану мақсаты

Орташа баллды есептеу

Белгілі бір кезеңдегі (апта, ай, тоқсан) бағалардың орташа мәнін анықтау.

Оқушының біліміндегі орташа деңгейін көруге мүмкіндік береді.

Динамика талдауы

Бірнеше кезең бойынша бағаларды салыстырып, оқушының дамуын анықтау.

Проблемалық аймақтарды және оқыту тиімділігін бағалауға көмектеседі.

Қателерді талдау

Оқушының қай тақырыптарда жиі қателесетінін анықтау.

Жеке оқушы немесе сынып бойынша қосымша қолдау қажет салаларды белгілеу.


Оқушылардың жетістіктерін динамика бойынша бақылау

Оқушының білім алу процесі біркелкі жүрмейді – әр кезеңде оның жетістіктерінде өзгерістер болуы мүмкін. Сондықтан оқу үлгерімін динамика бойынша бақылау өте маңызды. Бұл үдеріс мұғалімдерге қай оқушылар қосымша көмекке мұқтаж екенін анықтауға мүмкіндік береді.

Оқушылардың жетістіктерін динамика бойынша бақылау әдістері

Әдіс атауы

Сипаттамасы

Қолдану мақсаты

Жеке оқушының прогресін талдау

Әр оқушының белгілі бір кезеңдегі білім деңгейін бағалау.

Оқушының жеке даму қарқынын анықтау.

Сынып деңгейіндегі прогресті талдау

Барлық оқушылардың орташа үлгерімін салыстыру.

Сыныптың білім деңгейін анықтап, қосымша жұмыстар ұйымдастыру.

Қорытынды тесттерді салыстыру

Тақырып басталғанға дейін және аяқталғаннан кейін алынған тест нәтижелерін талдау.

Оқушылардың жаңа білімді қаншалықты меңгергенін анықтау.

Диагностикалық жұмыстар

Оқушылардың бұрын меңгерген білімдерін тексеру.

Жаңа материалды түсіну үшін қажетті білім деңгейін анықтау.

Оқушылардың даму динамикасын тіркеу құралы

Уақыт кезеңі

Қаңтар

Ақпан

Наурыз

Сәуір

Орташа баға

3.5

4.0

4.3

4.5

Бұл деректер мұғалімге оқушылардың қай уақытта жетістікке жетіп, қай кезеңде қиындық көргенін түсінуге көмектеседі.

Ата-аналармен кері байланыс ұйымдастыру

Ата-аналармен тұрақты кері байланыс орнату – оқушылардың жетістігін арттырудағы маңызды қадамдардың бірі. Ата-аналар балаларының оқудағы қиындықтары мен жетістіктері туралы хабардар болса, олар мұғалімдермен бірлесе жұмыс істеп, оқу процесін қолдауға мүмкіндік алады.

Ата-аналармен кері байланыс тәсілдері

Әдіс атауы

Сипаттамасы

Қолдану мақсаты

Жеке кездесулер

Мұғалім ата-аналармен жеке сөйлесіп, оқушының оқу үлгерімі туралы пікір алмасады.

Оқушының біліміндегі жетістіктер мен мәселелерді тікелей талқылау.

Электронды күнделік

Ата-аналар балаларының бағаларын және мұғалімнің пікірлерін онлайн түрде қарай алады.

Ата-аналарды оқу процесіне тарту және олардың бала жетістіктерін бақылауын жеңілдету.

Апталық/айлық есеп беру

Мұғалім ата-аналарға баланың оқу жетістіктері туралы тұрақты есеп жібереді.

Ата-аналарды оқушының жетістіктері мен қиындықтары туралы хабардар ету.

Ватсап/Телеграм топтары

Мұғалім мен ата-аналар арасындағы жедел байланыс құралы.

Оқу процесі туралы ақпаратты жылдам тарату және ата-аналармен интерактивті байланыс орнату.

Ата-аналарға жіберілетін есеп түрі

Ата-аналарға есеп беру мазмұны

Қысқаша сипаттамасы

Оқушының жетістіктері

Қандай тақырыптарда жақсы нәтижелер көрсеткені.

Қиындықтар

Оқушының қандай тақырыптарда қиындық көріп жатқаны.

Қосымша ұсыныстар

Үйде қандай жаттығулар жасауға болатыны.

Бағалау нәтижелерін талдау, оқушылардың дамуын бақылау және ата-аналармен кері байланыс ұйымдастыру – білім беру үдерісіндегі маңызды элементтер. Бағалау тек оқушының алған білімін тексеру үшін емес, оның дамуын қадағалап, оқытудың тиімділігін арттыру үшін қолданылады. Жүйелі бағалау арқылы мұғалімдер оқушылардың білім деңгейін анықтап, олардың оқу барысындағы әлсіз тұстарын түзетуге көмектеседі. Оқушылардың білім динамикасын бақылау арқылы оларды дер кезінде қолдау және ынталандыру мүмкін болады. Сонымен қатар, ата-аналармен дұрыс ұйымдастырылған кері байланыс оқушының жетістікке жетуіне оң ықпал етеді.























5-БӨЛІМ

Мұғалімдерге арналған практикалық ұсыныстар

Формативті бағалау – оқыту процесінің маңызды бөлігі. Бұл әдіс арқылы мұғалім оқушының білім деңгейін анықтап қана қоймай, оның жеке ерекшеліктеріне қарай оқыту стратегиясын бейімдей алады. Бастауыш сыныптарда формативті бағалауды тиімді қолдану үшін оны дұрыс ұйымдастыру қажет. Бұл бөлімде сабақ барысында формативті бағалауды енгізу қадамдары, бағалау әдістерін сабақ жоспарымен сәйкестендіру және оқушылардың қателерін түзетіп, оларға қолдау көрсету әдістері қарастырылады.

Сабақ барысында формативті бағалауды енгізу қадамдары

Формативті бағалауды тиімді қолдану үшін мұғалім бірқатар қадамдарды орындауы қажет. Бірінші кезекте сабақ мақсаттарын нақты белгілеу маңызды. Мұғалім оқушылар сабақ соңында қандай білім мен дағдыларды меңгеруі керектігін алдын ала анықтауы тиіс. Мысалы, егер тақырып «Бөлшектерді қосу және азайту» болса, онда оқушылардың сабақ соңында осы амалдарды еш қиындықсыз орындауы керек екені нақты көрсетілуі қажет. Келесі маңызды қадам – жетістік критерийлерін белгілеу. Оқушылар өздерінің қандай көрсеткіштер бойынша бағаланатынын түсінуі керек. Бұл критерийлер ашық, түсінікті және нақты болуы қажет. Мысалы, «Оқушы бөлшектерді дұрыс қосады», «Есептеуде қатесіз орындайды» деген критерийлер оқушыларға өз деңгейін бағалауға көмектеседі. Сабақ барысында формативті бағалаудың әртүрлі әдістерін қолдану қажет. Оқушыларға сабақ басында қандай бағалау әдістері қолданылатынын түсіндіріп, оларды алдын ала дайындаған дұрыс. Мысалы, «Бағдаршам әдісі» арқылы оқушылар жаңа тақырыпты қаншалықты түсінгенін бірден көрсете алады: жасыл түс – түсіндім, сары түс – жартылай түсіндім, қызыл түс – түсінбедім.

Бұл әдіс мұғалімге оқушылардың қай бөлікте қиналып жатқанын жылдам анықтауға мүмкіндік береді. Сабақ соңында оқушыларға кері байланыс беру – маңызды кезеңдердің бірі. Оқушылардың жетістіктері мен жіберген қателіктері туралы нақты ақпарат беру олардың білім деңгейін жақсартуға көмектеседі. Бұл жерде «Жетістік пен өсу аймағы» тәсілін қолдануға болады: біріншіден, оқушының жетістігі аталады, содан кейін жақсартуға болатын тұстар көрсетіледі.

Бағалау әдістерін сабақ жоспарымен сәйкестендіру

Сабақ барысында формативті бағалау әдістерін дұрыс таңдап, оларды сабақ жоспарына кіріктіру маңызды. Сабақтың алғашқы кезеңінде оқушылардың алдыңғы білімдерін белсендіру мақсатында «Миға шабуыл» немесе «Ой қозғау» әдістері қолданылады. Бұл әдістер оқушылардың қызығушылығын арттырып, жаңа тақырыпқа деген ынтасын оятады. Түсіндіру кезеңінде мұғалім оқушылардың жаңа материалды қаншалықты түсінгенін тексеру үшін «Бағдаршам» немесе «Басбармақ» әдістерін қолдана алады. Егер көптеген оқушылар сары немесе қызыл түсті таңдаса, мұғалім материалды қайта түсіндіруі қажет. Жаттығу кезеңінде оқушылар жаңа дағдыларды меңгеріп, оларды қолдана білуі керек. Осы кезеңде «Жұптық бағалау» немесе «Өзін-өзі бағалау» әдістерін қолдану тиімді. Оқушылар тапсырмаларды орындап болған соң, өз жұмыстарын немесе сыныптастарының жұмыстарын белгіленген критерийлер бойынша бағалайды. Бұл олардың өз қателерін көруге және оны түзетуге көмектеседі. Сабақ соңында оқушылардың сабақтан қандай нәтиже алғанын бағалау үшін «Кері байланыс парағы» немесе «Рефлексия» әдістерін қолдануға болады. Оқушылар сабақтан алған әсерін, түсінген немесе түсінбей қалған тұстарын жазып шығуы керек. Мұғалім осы кері байланысты талдай отырып, келесі сабаққа дайындық жүргізеді.

Қателерді түзету және оқушыны қолдау әдістері

Бастауыш сынып оқушылары үшін қателіктерді түзету оқыту үдерісінің маңызды бөлігі болып табылады. Мұғалімнің міндеті – оқушылардың қателерін жазалап емес, түсіндіріп түзету. Қателіктерді түзетудің тиімді әдістерінің бірі – қателіктерді талдау. Мұғалім оқушылар жіберген қателерді сыныппен бірге талқылап, дұрыс жауапты табуға көмектесуі керек. Бұл тәсіл арқылы оқушылар тек өздерінің ғана емес, сыныптастарының да қателерін түсінуге мүмкіндік алады. Кері байланыс беру – қателікті түзетудің тағы бір маңызды тәсілі. Мұғалім оқушының қатесін жай ғана атап көрсетпей, оны қалай түзету керектігін түсіндіруі керек. Мысалы, «Сен есепті дұрыс шығардың, бірақ бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру кезінде қате жібердің. Егер ортақ бөлімді дұрыс таңдасаң, жауабың дұрыс болар еді» деген секілді нақты кеңес беру қажет. Оқушыларды бір-бірімен жұмыс істеуге ынталандыру да тиімді әдіс болып табылады. Жұптық немесе топтық бағалау кезінде оқушылар бір-бірінің жұмыстарын қарап, қатесін көрсетіп, оны қалай түзетуге болатынын бірге талқылай алады. Бұл оқушылардың өз қателерін түсініп, болашақта оларды қайталамауына көмектеседі. Сонымен қатар, қателерді түзету үшін қосымша тапсырмалар беру де тиімді әдіс болып табылады. Егер оқушы белгілі бір тақырыпты толық меңгермесе, оған сол тақырып бойынша қосымша жаттығулар ұсынып, оның білімін жетілдіруге көмектесу керек. Оқушыны қолдаудың маңызды әдістерінің бірі – жеке кеңес беру. Кейбір оқушыларға жеке назар аудару қажет болған жағдайда, мұғалім сабақтан кейін немесе үзіліс кезінде онымен жеке жұмыс жүргізе алады. Бұл тәсіл оқушының өзіне деген сенімділігін арттырып, оны қолдауға мүмкіндік береді. Қосымша материалдар беру арқылы да оқушының білімін жетілдіруге болады. Егер оқушы белгілі бір тақырып бойынша қиындық көрсе, мұғалім оған қосымша оқулықтардан немесе интернеттен қосымша материалдар ұсына алады. Оқушыларды мадақтау – олардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырудың тиімді жолы. Егер оқушы қателессе де, оның дұрыс қадамдары мен жетістіктерін атап өту маңызды. Мысалы, «Сен тапсырманы орындауға үлкен күш салдың, кейбір қателер бар, бірақ сенің есепті шығару жолың дұрыс» деген секілді мадақтаулар оқушының ынтасын арттырады.

Формативті бағалауды тиімді қолдану үшін мұғалімдер сабақ жоспарларын дұрыс құрып, оқушыларға түсінікті жетістік критерийлерін белгілеп, сабақ барысында әртүрлі бағалау әдістерін пайдалану қажет. Сонымен қатар, оқушыларға қолдау көрсету және олардың қателіктерін түзету оқыту сапасын жақсартады.













6-БӨЛІМ

1-СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ФОРМАТИВТІ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

Сан және цифр

1. 1-ден 10-ға дейінгі сандарды таныстыру

1-тапсырма
Сұрақ: 1-ден 10-ға дейінгі сандарды ретімен жаз.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
Дескриптор:
Оқушы 1-ден 10-ға дейінгі сандарды дұрыс ретімен жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 4 санынан кейін қандай сан келеді?
Жауап: 5.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарының ретін біледі.

3-тапсырма
Сұрақ: 7 саны мен 9 санын салыстыр. Қайсысы үлкен?
Жауап: 9 > 7.
Дескриптор:
Оқушы үлкен санды анықтай алады.

4-тапсырма
Сұрақ: Кестедегі жетіспейтін сандарды жаз:
? 1, __, 3, __, 5, 6, __, 8, __, 10.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарының ретін анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Артық санды тап: 2, 4, 6, 7, 8.
Жауап: 7 (себебі, ол тақ сан, қалғандары жұп сандар).
Дескриптор:
Оқушы жұп және тақ сандарды ажырата алады.

6-тапсырма
Сұрақ: 10 санын екі бөліктен құрастыр.
Жауап: 10 = 6 + 4 немесе 10 = 7 + 3.
Дескриптор:
Оқушы сан құрамын дұрыс анықтайды.


2. Сандардың атауы және жазылуы

1-тапсырма
Сұрақ: 5 санын сөзбен жаз.
Жауап: Бес.
Дескриптор:
Оқушы санды сөзбен дұрыс жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 3, 7, 9 сандарының атауын жаз.
Жауап: Үш, жеті, тоғыз.
Дескриптор:
Оқушы бірнеше санның атауын жаза алады.

3-тапсырма
Сұрақ: 4 санын қазақ тілінде қалай атаймыз?
Жауап: Төрт.
Дескриптор:
Оқушы санның атауын біледі.

4-тапсырма
Сұрақ: 10 санының алдында қандай сан тұрады?
Жауап: 9.
Дескриптор:
Оқушы сандардың ретін анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 6 санының жазылуын толықтыр: Алты, жеті, __, тоғыз.
Жауап: Сегіз.
Дескриптор:
Оқушы жетіспейтін санды анықтайды.

6-тапсырма
Сұрақ: 2 мен 4 сандарының ортасында қандай сан бар?
Жауап: 3.
Дескриптор:
Оқушы сандар қатарының ретін біледі.

3. Цифр мен сан ұғымдарының айырмашылығы

1-тапсырма
Сұрақ: 5 – бұл сан ба, әлде цифр ма?
Жауап: Бұл сан.
Дескриптор:
Оқушы сан мен цифр айырмашылығын біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: 0-ден 9-ға дейінгі белгілер қалай аталады?
Жауап: Цифрлар.
Дескриптор:
Оқушы цифр ұғымын біледі.

3-тапсырма
Сұрақ: 12 саны неше цифрдан тұрады?
Жауап: Екі цифрдан (1 және 2).
Дескриптор:
Оқушы екі таңбалы санның құрамын біледі.

4-тапсырма

5-тапсырма
Сұрақ: 25 санында қандай цифрлар бар?
Жауап: 2 және 5.
Дескриптор:
Оқушы санның құрамындағы цифрларды таба алады.

6-тапсырма
Сұрақ: 8 цифры тек бір ғана сан бола ала ма?
Жауап: Жоқ, 8 – бір таңбалы сан, бірақ ол басқа сандардың құрамында да кездесуі мүмкін (мысалы, 18, 28, 38).
Дескриптор:
Оқушы цифрдың санның бір бөлігі екенін түсінеді.

4. Сан құрамын түсіндіру

1-тапсырма
Сұрақ: 5 санын екі санға бөліп көрсет.
Жауап: 5 = 2 + 3 немесе 5 = 4 + 1.
Дескриптор:
Оқушы санның құрамын екі қосылғыш арқылы жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 6 санын екіге бөлетін екі санды ата.
Жауап: 6 = 4 + 2 немесе 6 = 5 + 1.
Дескриптор:
Оқушы санның құрамын анықтай алады.

3-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі сандарды екі санға бөліп жаз:
? 7, 8, 9
Жауап:
7 = 3 + 4 немесе 5 + 2
8 = 6 + 2 немесе 4 + 4
9 = 5 + 4 немесе 7 + 2
Дескриптор:
Оқушы санның құрамын бірнеше әдіспен көрсете алады.

4-тапсырма
Сұрақ: 10 саны екі бірдей саннан тұруы мүмкін бе?
Жауап: Иә, 10 = 5 + 5.
Дескриптор:
Оқушы тең бөліктерден тұратын сандарды анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 4 санын құрайтын екі санды тап.
Жауап: 4 = 2 + 2 немесе 3 + 1.
Дескриптор:
Оқушы санды екіге бөле алады.

6-тапсырма
Сұрақ: 10 санының құрамындағы барлық мүмкін қосындыларды жаз.
Жауап:
10 = 9 + 1
10 = 8 + 2
10 = 7 + 3
10 = 6 + 4
10 = 5 + 5
Дескриптор:
Оқушы санның құрамын әртүрлі тәсілмен жазады.

5. 10 көлеміндегі сандарды салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: Қай сан үлкен: 3 немесе 7?
Жауап: 7 үлкен.
Дескриптор:
Оқушы үлкен және кіші сандарды ажыратады.

2-тапсырма
Сұрақ: Келесі белгілердің қайсысын қою керек: 4 __ 6
Жауап: 4 < 6.
Дескриптор:
Оқушы салыстыру белгісін дұрыс қояды.

3-тапсырма
Сұрақ: Келесі белгілердің қайсысын қою керек: 9 __ 2
Жауап: 9 > 2.
Дескриптор:
Оқушы үлкен және кіші сандарды салыстырады.

4-тапсырма
Сұрақ: Салыстыр: 5 __ 5
Жауап: 5 = 5.
Дескриптор:
Оқушы теңдік ұғымын түсінеді.

5-тапсырма
Сұрақ: Екі сан берілген: 7 және 10. Қайсысы кіші?
Жауап: 7 кіші.
Дескриптор:
Оқушы сандарды салыстыра алады.

6-тапсырма
Сұрақ: 1-ден 10-ға дейінгі сандарды кіші саннан үлкен санға қарай ретімен жаз.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
Дескриптор:
Оқушы сандарды өсу ретімен жаза алады.

6. 50-ге дейінгі сандарды оқу және жазу

1-тапсырма
Сұрақ: 11, 12, 13 сандарын сөзбен жаз.
Жауап: Он бір, он екі, он үш.
Дескриптор:
Оқушы 11-ден 13-ке дейінгі сандардың жазылуын біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: 15 санын сөзбен жаз.
Жауап: Он бес.
Дескриптор:
Оқушы 15 санын дұрыс жаза алады.

3-тапсырма
Сұрақ: 20-ға дейінгі барлық сандарды ретімен жаз.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20.
Дескриптор:
Оқушы сандарды ретімен жаза алады.

4-тапсырма

5-тапсырма
Сұрақ: 14 пен 18 сандарының ортасында қандай сандар бар?
Жауап: 15, 16, 17.
Дескриптор:
Оқушы аралық сандарды таба алады.

6-тапсырма
Сұрақ: 19 санынан кейін қандай сан келеді?
Жауап: 20.
Дескриптор:
Оқушы 20-ға дейінгі сандардың ретін біледі.

Арифметикалық амалдар

7. Қосу және азайту ұғымдары

1-тапсырма
Сұрақ: Анаң саған 2 алма берді, ал әжең 3 алма берді. Барлығы қанша алмаң бар?
Жауап: 2 + 3 = 5 (5 алма).
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын дұрыс қолданады.

2-тапсырма
Сұрақ: Сенде 6 қарындаш бар еді, оның 2-ін досыңа бердің. Қанша қарындаш қалды?
Жауап: 6 – 2 = 4 (4 қарындаш қалды).
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын дұрыс қолданады.

3-тапсырма
Сұрақ: 4 қоянға тағы 5 қоян қосылса, барлығы қанша қоян болады?
Жауап: 4 + 5 = 9.
Дескриптор:
Оқушы заттарды санау арқылы қосу амалын қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: 8 гүлдің 3-еуі солып қалды. Қанша гүл қалды?
Жауап: 8 – 3 = 5.
Дескриптор:
Оқушы азайтуды дұрыс орындайды.

5-тапсырма

6-тапсырма
Сұрақ: Кәмшатта 3 кәмпит бар, анасы оған тағы 2 кәмпит берді. Барлығы қанша кәмпит болды?
Жауап: 3 + 2 = 5.
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын дұрыс есептейді.

8. Қосудың және азайтудың белгісі (+, –)

1-тапсырма
Сұрақ: Қай белгі қосу екенін анықта: +, –
Жауап: + (қосу белгісі).
Дескриптор:
Оқушы қосу белгісін біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: Қай белгі азайту екенін анықта: +, –
Жауап: – (азайту белгісі).
Дескриптор:
Оқушы азайту белгісін біледі.

3-тапсырма
Сұрақ: 5 + 2 = ? (осы есепте қандай амал қолданылған?)
Жауап: Қосу амалы.
Дескриптор:
Оқушы қосу амалы қолданылғанын түсінеді.

4-тапсырма
Сұрақ: 9 – 3 = ? (осы есепте қандай амал қолданылған?)
Жауап: Азайту амалы.
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 6 мен 2 сандары берілген. Осы сандарды қосу үшін қандай белгі қоямыз?
Жауап: + белгісі (6 + 2).
Дескриптор:
Оқушы қосу белгісін дұрыс таңдайды.

6-тапсырма

Әр үйде неше қонақ бар?

9. Қосу және азайту кестелері

1-тапсырма
Сұрақ: 1 + 1 = ?
Жауап: 2.
Дескриптор:
Оқушы қосу кестесіндегі қарапайым есептерді орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 2 + 3 = ?
Жауап: 5.
Дескриптор:
Оқушы 10 көлеміндегі қосу амалын қолданады.

3-тапсырма
Сұрақ: 7 – 2 = ?
Жауап: 5.
Дескриптор:
Оқушы азайту кестесіндегі есептерді шығарады.

4-тапсырма
Сұрақ: 9 – 4 = ?
Жауап: 5.
Дескриптор:
Оқушы азайтуды дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: 6 + 4 = ?
Жауап: 10.
Дескриптор:
Оқушы қосу кестесінен есепті шығарады.

6-тапсырма
Сұрақ: 10 – 5 = ?
Жауап: 5.
Дескриптор:
Оқушы азайту кестесін қолданады.

10. 10 көлемінде қосу және азайту

1-тапсырма
Сұрақ: 3 + 4 = ?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы 10 көлеміндегі қосу амалын дұрыс орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 9 – 5 = ?
Жауап: 4.
Дескриптор:
Оқушы 10 көлеміндегі азайтуды дұрыс есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: 6 + 2 = ?
Жауап: 8.
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын дұрыс орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 7 – 3 = ?
Жауап: 4.
Дескриптор:
Оқушы азайтуды дұрыс орындайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 5 + 5 = ?
Жауап: 10.
Дескриптор:
Оқушы 10 санын алатын қосындыны табады.

6-тапсырма
Сұрақ: 10 – 2 = ?
Жауап: 8.
Дескриптор:
Оқушы 10 көлеміндегі азайту амалын дұрыс орындайды.

11. Сан қатары арқылы қосу және азайту

1-тапсырма
Сұрақ: 1-ден 10-ға дейінгі сандарды ретімен жаз.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
Дескриптор:
Оқушы сандарды дұрыс ретімен жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 5 санынан кейін қай сан келеді?
Жауап: 6.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарындағы келесі санды анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 8 санының алдында қай сан тұр?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарындағы алдыңғы санды анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Сан қатарының көмегімен есепте: 4 + 3 = ?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарын пайдаланып қосу амалын орындайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Сан қатарының көмегімен есепте: 9 – 2 = ?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы сан қатарын пайдаланып азайту амалын орындайды.

6-тапсырма
Сұрақ: 1-ден 10-ға дейінгі сандарды кері ретімен жаз.
Жауап: 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1.
Дескриптор:
Оқушы сандарды кері ретімен орналастыра алады.

12. Қарапайым сөздік есептерді шығару

1-тапсырма
Сұрақ: Сенде 4 шар бар. Досың тағы 3 шар берді. Барлығы қанша шар болды?
Жауап: 4 + 3 = 7 (7 шар).
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын пайдаланып сөздік есепті шығарады.

2-тапсырма
Сұрақ: Бағланның 10 тәттісі бар еді, ол 6 тәттісін жеді. Бағланда қанша тәтті қалды?
Жауап: 10 – 6 = 4 (4 тәтті қалды).
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын пайдаланып сөздік есепті шығарады.

3-тапсырма
Сұрақ: Арманда 5 алма бар, оның 2-ін анасына берді. Арманда қанша алма қалды?
Жауап: 5 – 2 = 3 (3 алма қалды).
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын қолданып есеп шығарады.

4-тапсырма
Сұрақ: Бір себетте 7 апельсин бар еді, оған тағы 2 апельсин салынды. Себетте барлығы қанша апельсин болды?
Жауап: 7 + 2 = 9 (9 апельсин).
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын пайдаланады.

5-тапсырма
Сұрақ: Гүлжан дүкеннен 8 кәмпит сатып алды, ал оның үйінде 5 кәмпит бар еді. Барлығы қанша кәмпит болды?
Жауап: 8 + 5 = 13 (13 кәмпит).
Дескриптор:
Оқушы қосу амалын қолдана алады.

6-тапсырма
Сұрақ: Далада 6 мысық ойнап жүр, оның 3-еуі кетіп қалды. Қанша мысық қалды?
Жауап: 6 – 3 = 3 (3 мысық).
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын дұрыс қолданады.

Кеңістіктік қатынастар және геометриялық фигуралар

1. Жоғары, төмен, оңға, солға, алдында, артында ұғымдары

1-тапсырма

Сұрақ: Доп сөреде тұр. Ол жоғарыда ма, төменде ме?
Жауап: Жоғарыда.
Дескриптор:
Оқушы "жоғары" және "төмен" ұғымдарын ажыратады.

2-тапсырма

Сұрақ: Мысық орындықтың астында отыр. Ол қайда орналасқан?
Жауап: Төменде.
Дескриптор:
Оқушы "жоғары" және "төмен" ұғымдарын дұрыс қолданады.

3-тапсырма

Сұрақ: Сенің алдыңда кітап жатыр. Ол сенің қай жағыңда?
Жауап: Алдында.
Дескриптор:
Оқушы "алды", "артында" ұғымдарын ажыратады.

4-тапсырма

Сұрақ: Қоян ағаштың артында тұр. Қоян қайда тұр?
Жауап: Қоян ағаштың артында.
Дескриптор:
Оқушы "артында" сөзінің мағынасын түсінеді.

5-тапсырма

Сұрақ: Құс аспанда ұшып жүр. Ол қайда?
Жауап: Жоғарыда.
Дескриптор:
Оқушы кеңістік ұғымдарын түсінеді.

2. Нүкте, түзу, қисық сызықтар

1-тапсырма

Сұрақ: Қағазға кішкентай белгі қой. Бұл қандай фигура?
Жауап: Нүкте.
Дескриптор:
Оқушы нүктені таниды және сала алады.

2-тапсырма

Сұрақ: Екі нүктені қосатын ең қысқа сызық қалай аталады?
Жауап: Түзу.
Дескриптор:
Оқушы түзу сызықты ажыратады.

3-тапсырма

Сұрақ: Егер сызық біресе оңға, біресе солға бұрылса, ол қандай сызық болады?
Жауап: Қисық сызық.
Дескриптор:
Оқушы қисық сызықты таниды.

4-тапсырма

Сұрақ: Егер қарындашпен сызғыштың бойымен сызсақ, қандай сызық пайда болады?
Жауап: Түзу сызық.
Дескриптор:
Оқушы түзу сызықтың ерекшелігін біледі.

5-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы сызық: түзу, қисық, нүкте?
Жауап: Түзу және қисық.
Дескриптор:
Оқушы сызық түрлерін ажыратады.

3. Геометриялық фигуралар: үшбұрыш, төртбұрыш, дөңгелек, шаршы

1-тапсырма

Сұрақ: Күннің пішіні қандай?
Жауап: Дөңгелек.
Дескриптор:
Оқушы дөңгелекті басқа пішіндерден ажыратады.

2-тапсырма



Сұрақ: Үшбұрышты тап?
Жауап: 3 - сурет
Дескриптор:
Оқушы үшбұрышты анықтайды.

3-тапсырма

Сұрақ: Төртбұрыштың неше төбесі бар?
Жауап: 4 төбесі бар.
Дескриптор:
Оқушы төртбұрыштың қасиеттерін біледі.

4-тапсырма

Сұрақ: Барлық қабырғалары тең төртбұрыш қалай аталады?
Жауап: Шаршы.
Дескриптор:
Оқушы шаршының қасиетін біледі.

5-тапсырма

Сұрақ: Қай фигура дөңгелекке ұқсайды: доп, кітап, қорап?
Жауап: Доп.
Дескриптор:
Оқушы дөңгелекке ұқсас заттарды анықтайды.

4. Фигураларды салыстыру (пішіні, өлшемі бойынша)

1-тапсырма

Сұрақ: Бір шаршы үлкен, екіншісі кіші. Қайсысы үлкен?
Жауап: Біріншісі.
Дескриптор:
Оқушы өлшем бойынша салыстыруды біледі.

2-тапсырма

Сұрақ: Үшбұрыш пен төртбұрыштың айырмашылығы қандай?
Жауап: Үшбұрыштың 3 қабырғасы бар, төртбұрыштың 4 қабырғасы бар.
Дескриптор:
Оқушы пішіндерді салыстырады.

3-тапсырма

Сұрақ: Қай фигура дөңгелекке ұқсайды: сопақша ма, шаршы ма?
Жауап: Сопақша.
Дескриптор:
Оқушы фигураларды салыстырады.

4-тапсырма

Сұрақ: Екі шаршының біреуі қызыл, біреуі көк. Олардың пішіні бірдей ме?
Жауап: Иә, тек түстері әртүрлі.
Дескриптор:
Оқушы түстер мен пішіндерді ажыратады.

5-тапсырма

Сұрақ: Қай фигура ұзынша болады: төртбұрыш па, тіктөртбұрыш па?


Жауап: Тіктөртбұрыш.
Дескриптор:
Оқушы фигураларды өлшем бойынша салыстырады.

5. Жазықтықта фигураларды орналастыру

1-тапсырма

Сұрақ: Үстелдің ортасына үшбұрыш қой. Үшбұрыш қайда орналасқан?
Жауап: Үстелдің ортасында.
Дескриптор:
Оқушы кеңістіктегі орналасуды анықтайды.

2-тапсырма

Сұрақ: Дәптердің жоғарғы бұрышына нүкте қой. Ол қайда орналасты?
Жауап: Жоғарғы бұрышта.
Дескриптор:
Оқушы "жоғары", "төмен" ұғымдарын түсінеді.

3-тапсырма

Сұрақ: Үстелдің сол жағына дөңгелек қой. Ол қайда орналасқан?
Жауап: Сол жағында.
Дескриптор:
Оқушы "оң", "сол" ұғымдарын ажыратады.

4-тапсырма

Сұрақ: Кітаптың артына шаршы қой. Ол қайда орналасты?
Жауап: Артында.
Дескриптор:
Оқушы "алды", "арт" ұғымдарын дұрыс қолданады.

5-тапсырма

Сұрақ: Екі дөңгелектің ортасына төртбұрыш қой. Төртбұрыш қайда орналасқан?
Жауап: Ортасында.
Дескриптор:
Оқушы кеңістікте орналасуды түсінеді.

Өлшемдер және салыстыру

1. Ұзын – қысқа, биік – аласа, кең – тар түсініктері

1-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы ұзын: қарындаш па, кітап па?
Жауап: Қарындаш.
Дескриптор:
Оқушы заттардың ұзын-қысқалығын салыстырады.

2-тапсырма

Сұрақ: Шырша мен бұтақты салыстыр. Қайсысы биік?
Жауап: Шырша.
Дескриптор:
Оқушы "биік – аласа" ұғымдарын ажыратады.

3-тапсырма

Сұрақ: Үйдің есігі мен терезесін салыстыр. Қайсысы кең?
Жауап: Есік.
Дескриптор:
Оқушы "кең – тар" ұғымдарын түсінеді.

4-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы аласа: орындық па, үстел ме?
Жауап: Орындық.
Дескриптор:
Оқушы заттардың биіктігін салыстырады.

5-тапсырма

Сұрақ: Екі жолды салыстыр. Біреуі кең, екіншісі тар. Көлік қай жолмен жүруге ыңғайлы?
Жауап: Кең жолмен.
Дескриптор:
Оқушы кеңістік өлшемдерін қолданады.

2. Заттарды өлшеу (сызғыш қолдану, өлшеуіштер)

1-тапсырма

Сұрақ: Қарындаштың ұзындығын өлшеу үшін не қолданамыз?
Жауап: Сызғыш.
Дескриптор:
Оқушы сызғыштың қолданылуын біледі.

2-тапсырма

Сұрақ: Кітаптың ұзындығын өлше. Ол неше сантиметр?
Жауап: Жауап оқушының өлшеуіне байланысты.
Дескриптор:
Оқушы нақты өлшеу жүргізе алады.

3-тапсырма

Сұрақ: Егер ұзындықты өлшеу керек болса, қандай құралдарды қолданамыз?
Жауап: Сызғыш, метр таспа.
Дескриптор:
Оқушы өлшеу құралдарын ажыратады.

4-тапсырма

Сұрақ: Егер бір заттың ұзындығы 10 см болса, ол ұзын ба, әлде қысқа ма?
Жауап: Қысқа.
Дескриптор:
Оқушы өлшемдерді салыстырады.

5-тапсырма

Сұрақ: Өлшем бірліктерін ата (ұзындыққа байланысты).
Жауап: Сантиметр, метр.
Дескриптор:
Оқушы ұзындық өлшем бірліктерін біледі.

3. Көлем ұғымы (үлкен – кіші)

1-тапсырма

Сұрақ: Доп пен теннис добын салыстыр. Қайсысы үлкен?
Жауап: Доп.
Дескриптор:
Оқушы заттардың көлемін ажыратады.

2-тапсырма

Сұрақ: Шелек пен стақанды салыстыр. Қайсысының көлемі үлкен?
Жауап: Шелек.
Дескриптор:
Оқушы "үлкен – кіші" ұғымдарын түсінеді.

3-тапсырма

Сұрақ: Үш алма мен бір алманы салыстыр. Қайсысының көлемі үлкен?
Жауап: Үш алма.
Дескриптор:
Оқушы заттарды саны арқылы салыстырады.

4-тапсырма

Сұрақ: Қай зат үлкенірек: қорап па, кітап па?
Жауап: Қорап.
Дескриптор:
Оқушы көлем бойынша салыстыру жүргізеді.

5-тапсырма

Сұрақ: Қай ыдысқа көбірек су сыяды: кесе ме, әлде бөтелке ме?
Жауап: Бөтелке.
Дескриптор:
Оқушы көлемді салыстырады.

4. Салмақ (жеңіл – ауыр)

1-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы ауыр: кітап па, дәптер ме?
Жауап: Кітап.
Дескриптор:
Оқушы заттарды салмағы бойынша салыстырады.

2-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы жеңіл: қауын ба, алма ма?
Жауап: Алма.
Дескриптор:
Оқушы "жеңіл – ауыр" ұғымдарын түсінеді.

3-тапсырма

Сұрақ: Таразы не үшін керек?
Жауап: Заттың салмағын өлшеу үшін.
Дескриптор:
Оқушы таразының қызметін біледі.

4-тапсырма

Сұрақ: Егер біз 2 кг картоп пен 1 кг алма алсақ, қайсысы ауыр?
Жауап: 2 кг картоп.
Дескриптор:
Оқушы сандық мәндерді салыстырады.

5-тапсырма

Сұрақ: Қайсысы ауыр: толы сөмке ме, бос сөмке ме?
Жауап: Толы сөмке.
Дескриптор:
Оқушы салмақтың заттың ішіндегі заттарға байланысты өзгеретінін түсінеді.

5. Уақыт ұғымы (күн, апта, ай, жыл, тәулік бөліктері)

1-тапсырма

Сұрақ: Бір аптада неше күн бар?
Жауап: 7 күн.
Дескриптор:
Оқушы апта күндерін біледі.

2-тапсырма

Сұрақ: Тәуліктің бөліктерін ата.
Жауап: Таңертең, түске дейін, түстен кейін, кеш, түн.
Дескриптор:
Оқушы тәулік бөліктерін дұрыс ажыратады.

3-тапсырма

Сұрақ: Қазір көктем мезгілі. Келесі мезгіл қандай болады?
Жауап: Жаз.
Дескриптор:
Оқушы жыл мезгілдерінің ретін біледі.

4-тапсырма

Сұрақ: 1 жылда неше ай бар?
Жауап: 12 ай.
Дескриптор:
Оқушы жылдағы ай санын біледі.

5-тапсырма

Сұрақ: Күн қай кезде шығады: таңертең бе, түнде ме?
Жауап: Таңертең.
Дескриптор:
Оқушы уақыт ұғымдарын дұрыс қолданады.

Логикалық тапсырмалар және математикалық ойындар

1. Қарапайым логикалық есептер

1-тапсырма

Сұрақ: Асқардың 3 алмасы бар. Ол Айжанға 1 алмасын берді. Асқарда неше алма қалды?
Жауап: 2 алма.
Дескриптор:
Оқушы қарапайым сандық амалдарды орындайды.

2-тапсырма

Сұрақ: Үш бала ағаш отырғызды. Бірінші бала 2 ағаш, екінші бала 3 ағаш, үшінші бала 4 ағаш отырғызды. Барлығы қанша ағаш отырғызды?
Жауап: 9 ағаш.
Дескриптор:
Оқушы сандық деректерді пайдаланып, есеп шығарады.

3-тапсырма

Сұрақ: Түлкінің 4 құйрығы, қасқырдың 3 құйрығы бар. Дұрыс па?
Жауап: Жоқ, әр жануардың бір құйрығы болады.
Дескриптор:
Оқушы логикалық ойлауды қолданады.

4-тапсырма

Сұрақ: Қоян бір минутта 2 сәбіз жейді. 5 минутта неше сәбіз жейді?
Жауап: 10 сәбіз.
Дескриптор:
Оқушы көбейту амалын түсінеді.

5-тапсырма

Сұрақ: Біреуі қызыл, біреуі көк, біреуі жасыл шар бар. Егер мен жасыл шарды алып тастасам, қанша шар қалады?
Жауап: 2 шар.
Дескриптор:
Оқушы ойша есептеу дағдыларын қолданады.

2. Сандық қатарларды толықтыру

1-тапсырма

Сұрақ: 1, 2, 3, __, 5, 6. Санды тап.
Жауап: 4.
Дескриптор:
Оқушы сандардың ретін анықтайды.

2-тапсырма

Сұрақ: 2, 4, __, 8, 10. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 6.
Дескриптор:
Оқушы жұп сандар қатарын толықтырады.

3-тапсырма

Сұрақ: 10, 9, __, 7, 6. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 8.
Дескриптор:
Оқушы сандарды кері ретімен орналастырады.

4-тапсырма

Сұрақ: 5, 10, __, 20, 25. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 15.
Дескриптор:
Оқушы 5-ке еселі сандарды табады.

5-тапсырма

Сұрақ: 1, 3, 5, __, 9. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы тақ сандар қатарын толықтырады.

3. Сандар мен фигураларды сәйкестендіру

1-тапсырма

Сұрақ: Үшбұрыштың неше бұрышы бар?
Жауап: 3 бұрыш.
Дескриптор:
Оқушы үшбұрыштың қасиеттерін біледі.

2-тапсырма

Сұрақ: 5 санына сәйкес келетін фигураны тап:

  • A) Төртбұрыш

  • B) Бесбұрыш

  • C) Дөңгелек
    Жауап: B) Бесбұрыш.
    Дескриптор:
    Оқушы сан мен фигура арасындағы байланысты анықтайды.

3-тапсырма

Сұрақ: Егер шеңберде бұрыш болмаса, онда үшбұрышта қанша бұрыш бар?
Жауап: 3 бұрыш.
Дескриптор:
Оқушы фигуралардың айырмашылығын анықтайды.

4-тапсырма

Сұрақ: Шаршының барлық қабырғалары қандай?
Жауап: Бірдей.
Дескриптор:
Оқушы шаршының қасиеттерін біледі.

5-тапсырма

Сұрақ: Үшбұрышты, төртбұрышты және дөңгелекті ата. Олардың ішінде ең көп бұрышы бар фигура қайсы?
Жауап: Төртбұрыш.
Дескриптор:
Оқушы фигуралардың қасиеттерін ажыратады.

4. «Сандарды тап» ойыны

1-тапсырма

Сұрақ: 2 және 4 сандарының ортасында қандай сан тұр?
Жауап: 3.
Дескриптор:
Оқушы сандар арасындағы қатынасты түсінеді.

2-тапсырма

Сұрақ: 7, __, 9. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 8.
Дескриптор:
Оқушы қатардағы санды анықтайды.

3-тапсырма

Сұрақ: 1-ден 10-ға дейінгі сандарды ретімен ата, бірақ 5 санын айтпа.
Жауап: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10.
Дескриптор:
Оқушы логикалық ойлау қабілетін дамытады.

4-тапсырма

Сұрақ: 1, 3, 5, __, 9. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы тақ сандар қатарын жалғастырады.

5-тапсырма

Сұрақ: Қандай сан 10-нан кіші, бірақ 5-тен үлкен?
Жауап: 6, 7, 8, 9.
Дескриптор:
Оқушы салыстыру дағдыларын қолданады.

5. «Қандай сан жасырын?» ойыны

1-тапсырма

Сұрақ: Мен 5-тен үлкен, бірақ 8-ден кіші санмын. Мен қандай санмын?
Жауап: 6 немесе 7.
Дескриптор:
Оқушы сандарды салыстырады.

2-тапсырма

Сұрақ: Мен 3-тен үлкенмін, бірақ 6-дан кіші санмын. Мен кіммін?
Жауап: 4 немесе 5.
Дескриптор:
Оқушы сандар аралығын анықтайды.

3-тапсырма

Сұрақ: Мен 10-нан кіші, бірақ 4-тен үлкенмін. Мен қандай сандар бола аламын?
Жауап: 5, 6, 7, 8, 9.
Дескриптор:
Оқушы сандарды салыстырады.

4-тапсырма

Сұрақ: 9 санынан 2-ні алып тастасам, қандай сан қалады?
Жауап: 7.
Дескриптор:
Оқушы азайту амалын орындайды.

5-тапсырма

Сұрақ: Мен 5-тен кіші санмын, бірақ 1-ден үлкенмін. Мен қандай сандар бола аламын?
Жауап: 2, 3, 4.
Дескриптор:
Оқушы сандар арасындағы қатынасты анықтайды.


7-БӨЛІМ

2-СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ФОРМАТИВТІ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

Сандар және арифметикалық амалдар

1. 20-ға дейінгі сандар (қайталай отырып бекіту)

1-тапсырма
Сұрақ: Суретте 15 қарлығаш, 3 торғай және 2 көгершін бар. Құстардың жалпы санын тап.
Жауап: 15 + 3 + 2 = 20.
Дескриптор:
Оқушы 20-ға дейінгі сандарды қолдана алады.

2-тапсырма
Сұрақ: 1-ден 20-ға дейінгі сандардың ішінен барлық жұп сандарды жаз.
Жауап: 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20.
Дескриптор:
Оқушы жұп сандарды дұрыс анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Мен бір сан ойладым. Ол 12-ден артық, бірақ 16-дан кем. Бұл қай сан?
Жауап: 13, 14 немесе 15.
Дескриптор:
Оқушы берілген сипаттамаға сай санды анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 20-ға дейінгі сандардың ішінен 5-ке бөлінетін сандарды жаз.
Жауап: 5, 10, 15, 20.
Дескриптор:
Оқушы берілген шартқа сай сандарды таба алады.

5-тапсырма
Сұрақ: Кеміту ретімен 20-дан 1-ге дейінгі сандарды жаз.
Жауап: 20, 19, 18, ..., 1.
Дескриптор:
Оқушы сандардың ретімен орналасуын біледі.

2. 100-ге дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: Кестеде жазылған сандарды ретімен орналастыр: 67, 23, 89, 54, 12.
Жауап: 12, 23, 54, 67, 89.
Дескриптор:
Оқушы сандарды өсу ретімен орналастырады.

2-тапсырма
Сұрақ: 78 санын сөзбен жаз.
Жауап: Жетпіс сегіз.
Дескриптор:
Оқушы екі таңбалы санды дұрыс жазады.

3-тапсырма
Сұрақ: 45 және 54 сандарын салыстыр.
Жауап: 45 < 54.
Дескриптор:
Оқушы үлкен және кіші сандарды салыстыра алады.

4-тапсырма
Сұрақ: Мен 90-нан кіші, бірақ 70-тен үлкен бір сан ойладым. Ол қандай сан?
Жауап: 71-ден 89-ға дейінгі кез келген сан.
Дескриптор:
Оқушы сан аралығын түсінеді.

5-тапсырма
Сұрақ: Берілген сандардың ішінен ең үлкенін анықта: 39, 72, 85, 91, 60.
Жауап: 91.
Дескриптор:
Оқушы сандарды салыстыра алады.

3. Санның разрядтық құрамы (ондықтар мен бірліктер)

1-тапсырма
Сұрақ: 64 санында неше ондық және неше бірлік бар?
Жауап: 6 ондық, 4 бірлік.
Дескриптор:
Оқушы санның разрядтық құрамын анықтайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 90 санында неше ондық бар?
Жауап: 9 ондық.
Дескриптор:
Оқушы ондықтар мен бірліктерді ажырата алады.

3-тапсырма
Сұрақ: 38 санының ондықтары мен бірліктерін ата.
Жауап: 3 ондық, 8 бірлік.
Дескриптор:
Оқушы екі таңбалы санның құрамын анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 52 санының ондықтары мен бірліктерін кері тәртіпте жаз.
Жауап: 2 ондық, 5 бірлік.
Дескриптор:
Оқушы сан құрамын дұрыс ажырата алады.

5-тапсырма
Сұрақ: Қай санның ондығы 7, ал бірлігі 9?
Жауап: 79.
Дескриптор:
Оқушы ондық пен бірлік туралы білімін қолданады.

1. Қосу және азайту амалдары (екі таңбалы сандар)

1-тапсырма
Сұрақ: Ержанның қалтасында 25 теңге бар еді. Ол дүкеннен 14 теңгеге кәмпит сатып алды. Ержанның қанша теңгесі қалды?
Жауап: 25 – 14 = 11.
Дескриптор:
Оқушы екі таңбалы сандарды азайтады.

2-тапсырма
Сұрақ: 48 бен 27 сандарын қосқанда қандай нәтиже шығады?
Жауап: 48 + 27 = 75.
Дескриптор:
Екі таңбалы сандарды дұрыс қосады.

3-тапсырма
Сұрақ: 60-тан 32-ні азайт. Нәтиже қандай?
Жауап: 60 – 32 = 28.
Дескриптор:
Оқушы екі таңбалы сандарды азайта алады.

4-тапсырма
Амалдарды орында:

45+32          48-35          28+11          99-25

72+14          84-43         22+44     79-34    64+23                   96-14            83-15                87-56

ә) 24+32-45           88-26-31              78+11-67

   64-43+58             95-61+24           38+41-65           87-75+45              89-41-35

5-тапсырма
Сұрақ: 72-ден 25-ті азайтқанда қандай сан шығады?
Жауап: 72 – 25 = 47.
Дескриптор:
Санның азайтылуын орындайды.

6-тапсырма

2. Көбейту және бөлу ұғымдары

1-тапсырма
Сұрақ: Асхат 5 қатарға 4 түйме қойды. Барлығы қанша түйме болды?
Жауап: 5 × 4 = 20.
Дескриптор:
Көбейту ұғымын түсінеді.

2-тапсырма
Сұрақ: Сыныптағы 30 оқушыны 5 адамнан топқа бөлді. Неше топ шықты?
Жауап: 30 ÷ 5 = 6.
Дескриптор:
Бөлуді дұрыс орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 4 × 3 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 4 × 3 = 12.
Дескриптор:
Көбейтуді қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: 18 асықты 6 балаға тең бөліп берді. Әр бала қанша асық алды?
Жауап: 18 ÷ 6 = 3.
Дескриптор:
Бөлудің мағынасын түсінеді.

5-тапсырма
Сұрақ: Айжан 2 теңгеден 7 шоколад сатып алды. Барлығы қанша теңге төледі?
Жауап: 2 × 7 = 14.
Дескриптор:
Көбейтуді өмірде қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: 24 кәмпитті 8 балаға тең бөліп берді. Әр бала қанша кәмпит алады?
Жауап: 24 ÷ 8 = 3.
Дескриптор:
Бөлу амалын дұрыс қолданады.

3. Көбейту мен бөлудің өзара байланысы

1-тапсырма
Сұрақ: 5 × 6 = 30 болса, 30-ды 5-ке бөлгенде қандай сан шығады?
Жауап: 30 ÷ 5 = 6.
Дескриптор:
Көбейту мен бөлудің байланысын түсінеді.

2-тапсырма
Сұрақ: 4 × 9 = 36, ал 36 ÷ 9 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 36 ÷ 9 = 4.
Дескриптор:
Көбейту мен бөлуді сәйкестендіреді.

3-тапсырма
Сұрақ: 8 × 7 = 56 болса, 56-ны 8-ге бөлгенде қандай сан шығады?
Жауап: 56 ÷ 8 = 7.
Дескриптор:
Көбейту мен бөлудің өзара байланысын қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: 9 × 3 = 27, 27 ÷ 3-тің мәнін тап.
Жауап: 27 ÷ 3 = 9.
Дескриптор:
Көбейту мен бөлудің байланысын анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 42 ÷ 6 = 7 теңдеуін көбейту арқылы тексер.
Жауап: 7 × 6 = 42.
Дескриптор:
Бөлуді көбейту арқылы тексереді.

6-тапсырма
Сұрақ: 32 ÷ 4-тің мәнін тап және оны көбейту арқылы дәлелде.
Жауап: 32 ÷ 4 = 8, өйткені 8 × 4 = 32.
Дескриптор:
Көбейту және бөлуді қолданады.

1. 2, 3, 4, 5, 10 сандарына көбейту және бөлу кестесі

1-тапсырма
Сұрақ: Дүкенде әрқайсысы 2 теңгеден тұратын 7 қарындаш сатып алынды. Барлығы қанша теңге төленді?
Жауап: 2 × 7 = 14.
Дескриптор:
2-ге көбейтуді қолданады.

2-тапсырма
Сұрақ: Әсел 3 қатарға 5 алма қойды. Барлығы қанша алма болды?
Жауап: 3 × 5 = 15.
Дескриптор:
3-ке көбейтуді орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Мектепте 4 қатар орындық бар. Әр қатарда 6 орындықтан бар. Барлығы қанша орындық?
Жауап: 4 × 6 = 24.
Дескриптор:
4-ке көбейтуді есептейді.

4-тапсырма
Сұрақ: Далада 5 қаз қатарласып ұшып бара жатыр. Егер осындай 5 қатар болса, барлығы қанша қаз болады?
Жауап: 5 × 5 = 25.
Дескриптор:
5-ке көбейтуді түсінеді.

5-тапсырма
Сұрақ: Мектепте 10 сынып бар, әр сыныпта 3 парта. Барлығы қанша парта бар?
Жауап: 10 × 3 = 30.
Дескриптор:
10-ға көбейту амалын қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: 40 асықты 5 балаға тең бөліп берді. Әр балаға қанша асық тиесілі?
Жауап: 40 ÷ 5 = 8.
Дескриптор:
Бөлудің мағынасын түсінеді.

2. Амалдар тәртібі (жақшалы және жақшасыз өрнектер)

1-тапсырма
Сұрақ: (4 + 5) × 2 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 9 × 2 = 18.
Дескриптор:
Жақшалы өрнекті дұрыс орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 36 ÷ 6 + 2 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 6 + 2 = 8.
Дескриптор:
Бөлуді бірінші орындап, қосады.

3-тапсырма
Сұрақ: 20 - (8 ÷ 2) өрнегінің мәнін есепте.
Жауап: 20 - 4 = 16.
Дескриптор:
Жақша ішіндегі амалдарды бірінші орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 5 × (7 - 3) өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 5 × 4 = 20.
Дескриптор:
Жақша ішіндегі санды бірінші есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: (12 + 8) ÷ 2 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 20 ÷ 2 = 10.
Дескриптор:
Амалдар тәртібін сақтайды.

6-тапсырма
Сұрақ: 6 × 3 + 12 ÷ 4 өрнегінің мәнін тап.
Жауап: 18 + 3 = 21.
Дескриптор:
Көбейту мен бөлуді бірінші орындайды.

3. Қарапайым теңдеулерді шешу

1-тапсырма
Сұрақ: x + 5 = 12. x-тің мәнін тап.
Жауап: x = 12 - 5 = 7.
Дескриптор:
Белгісіз қосылғышты табады.

2-тапсырма
Сұрақ: y - 3 = 9. y-тің мәнін тап.
Жауап: y = 9 + 3 = 12.
Дескриптор:
Белгісіз азайтқышты анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 4 × n = 24. n-нің мәнін тап.
Жауап: n = 24 ÷ 4 = 6.
Дескриптор:
Белгісіз көбейткішті табады.

4-тапсырма
Сұрақ: 30 ÷ z = 5. z-тің мәнін анықта.
Жауап: z = 30 ÷ 5 = 6.
Дескриптор:
Белгісіз бөлгішті анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: (m + 4) × 2 = 18. m-нің мәнін тап.
Жауап: (m + 4) = 18 ÷ 2 → m + 4 = 9 → m = 9 - 4 → m = 5.
Дескриптор:
Қосымша қадамдар арқылы теңдеуді шешеді.

6-тапсырма
Сұрақ: (p - 3) × 5 = 20. p-нің мәнін тап.
Жауап: (p - 3) = 20 ÷ 5 → p - 3 = 4 → p = 4 + 3 → p = 7.
Дескриптор:
Күрделі теңдеуді шешеді.

Қарапайым мәтіндік есептер

1. Бір амалмен шығарылатын мәтіндік есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Далада 8 көгершін отыр еді. 3 көгершін ұшып кетті. Қалған көгершіндердің санын тап.
Жауап: 8 - 3 = 5.
Дескриптор:
Азайту амалы арқылы қалдықты табады.

2-тапсырма
Сұрақ: Санжардың 6 шаригі бар. Анасы оған тағы 4 шаригін сыйлады. Енді Санжарда қанша шаригі бар?
Жауап: 6 + 4 = 10.
Дескриптор:
Қосуды дұрыс орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Дүкенде 7 алма және 5 алмұрт болды. Жемістердің жалпы санын тап.
Жауап: 7 + 5 = 12.
Дескриптор:
Барлық заттардың санын анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Бір қорапта 9 қарындаш бар. Мектепке 2 қорап қарындаш әкелінді. Барлығы неше қарындаш бар?
Жауап: 9 × 2 = 18.
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.

5-тапсырма
Сұрақ: Бақшада 12 ағаш өсіп тұр. Егер оның 4-еуін кесіп тастаса, қанша ағаш қалады?
Жауап: 12 - 4 = 8.
Дескриптор:
Кеміту амалын қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: Маратта 10 кәмпит бар еді. Ол досына 2 кәмпит берді. Қалғанын тап.
Жауап: 10 - 2 = 8.
Дескриптор:
Азайту амалын дұрыс орындайды.

2. Қосу мен азайтуға арналған есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Әселде 24 кітап бар, ал Айгүлде 18 кітап бар. Екеуінде барлығы неше кітап?
Жауап: 24 + 18 = 42.
Дескриптор:
Қосуды дұрыс орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: Арманның 50 теңгесі бар еді. Ол 20 теңгесіне балмұздақ сатып алды. Қанша теңгесі қалды?
Жауап: 50 - 20 = 30.
Дескриптор:
Азайтуды қолданады.

3-тапсырма
Сұрақ: Дүкенге 35 кг қант әкелінді. Оның 15 кг сатылды. Қанша қант қалды?
Жауап: 35 - 15 = 20.
Дескриптор:
Қалдықты анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Бір аптада Айжан 5 кітап оқыды, ал келесі аптада тағы 7 кітап оқыды. Екі аптада қанша кітап оқыды?
Жауап: 5 + 7 = 12.
Дескриптор:
Жалпы санын есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Мектепке 42 оқушы келді. Сабақ біткен соң 18 оқушы үйіне қайтты. Қанша оқушы қалды?
Жауап: 42 - 18 = 24.
Дескриптор:
Азайтуды орындайды.

6-тапсырма
Сұрақ: Анар дүкеннен 28 жұмыртқа сатып алды. Үйге келгенде 9 жұмыртқаны сындырды. Қанша жұмыртқа қалды?
Жауап: 28 - 9 = 19.
Дескриптор:
Сынған және қалған заттарды ажыратады.

3. Көбейту және бөлуге арналған есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Әсел әр қатарға 3 орындық қойып, 4 қатар жасады. Барлығы неше орындық бар?
Жауап: 3 × 4 = 12.
Дескриптор:
Көбейту амалы арқылы есептейді.

2-тапсырма
Сұрақ: Асқарда 18 асық бар. Ол бұл асықтарды 6 досына тең бөліп берді. Әр балаға неше асық тиеді?
Жауап: 18 ÷ 6 = 3.
Дескриптор:
Бөлу амалы арқылы әр бөлікке тиесілі санды анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Мектепте 5 сынып бар, әр сыныпта 7 оқушыдан отыр. Барлығы неше оқушы?
Жауап: 5 × 7 = 35.
Дескриптор:
Көбейту әдісін пайдаланады.

4-тапсырма
Сұрақ: 30 алманы 5 балаға тең бөліп берді. Әр бала неше алма алды?
Жауап: 30 ÷ 5 = 6.
Дескриптор:
Бөлу амалын орындайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Дастан 4 тақта шоколад сатып алды, әр тақтада 8 бөлік бар. Барлығы неше бөлік шоколад бар?
Жауап: 4 × 8 = 32.
Дескриптор:
Көбейту әдісін қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: Далада 48 құс отыр. Олар 6 ағашқа тең бөлініп қонды. Әр ағашта қанша құс отыр?
Жауап: 48 ÷ 6 = 8.
Дескриптор:
Бөлу амалын пайдаланады.

Құрама есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Дүкенге 25 кг ұн әкелінді. Таңертең 10 кг, ал түсте тағы 8 кг сатылды. Дүкенде қанша ұн қалды?
Жауап: 25 - (10 + 8) = 25 - 18 = 7.
Дескриптор:
Екі амалмен шығарылатын есептерді орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: Мектеп кітапханасында 45 кітап бар еді. Бірінші күні 12 кітап, ал екінші күні тағы 15 кітап әкелінді. Кітапханада енді қанша кітап болды?
Жауап: 45 + (12 + 15) = 45 + 27 = 72.
Дескриптор:
Қосуды қолданып, жалпы санды есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Бір қорапта 8 алма бар. Мұғалім 3 қорап алма сатып алды. Бірақ 4 алманы жолда жеп қойды. Қалған алмаларды тап.
Жауап: (8 × 3) - 4 = 24 - 4 = 20.
Дескриптор:
Көбейту және азайтуды қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: Асқар дүкеннен 16 қарындаш сатып алды. Ол алдымен 5 қарындашты інісіне берді, содан кейін тағы 4 қарындашты достарына үлестірді. Асқарда қанша қарындаш қалды?
Жауап: 16 - (5 + 4) = 16 - 9 = 7.
Дескриптор:
Қос амалмен есептеп, қалдықты табады.

5-тапсырма
Сұрақ: Бауыржан алдымен 18 сурет салды, содан кейін тағы 12 сурет салды. Бірақ 7 суретті досына сыйлады. Қанша суреті қалды?
Жауап: (18 + 12) - 7 = 30 - 7 = 23.
Дескриптор:
Қосу және азайтуды қатар қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: Фермада 50 тауық бар еді. Таңертең оның 20-сын сатып жіберді, ал кешке тағы 10 тауық сатып алынды. Қанша тауық қалды?
Жауап: (50 - 20) + 10 = 30 + 10 = 40.
Дескриптор:
Санның өзгеруін анықтайды.

Кері есептер құрастыру және шығару

1-тапсырма
Сұрақ: Әселде 9 алма бар еді. Ол тағы бірнеше алма сатып алды. Барлығы 15 алма болды. Әсел қанша алма сатып алды?
Жауап: ? + 9 = 15 → 15 - 9 = 6.
Дескриптор:
Кері есепті құрастырады және шығарады.

2-тапсырма
Сұрақ: Марат 18 асық жинады. Бірнеше асығын жоғалтып алды. Қалған асықтарының саны 12 болды. Марат қанша асық жоғалтты?
Жауап: 18 - ? = 12 → 18 - 12 = 6.
Дескриптор:
Қалдықты табады.

3-тапсырма
Сұрақ: Жанар дүкеннен бірнеше дәптер сатып алды. Ол 5 дәптерді сыныптастарына берді. Өзінде 7 дәптер қалды. Жанар дүкеннен қанша дәптер сатып алды?
Жауап: ? - 5 = 7 → 7 + 5 = 12.
Дескриптор:
Белгісіз қосылғышты табады.

4-тапсырма
Сұрақ: Қалада 60 автобус жүріп жатыр. Оның бір бөлігі жолға шықты, ал 35 автобус гаражда қалды. Жолға шыққан автобустарды тап.
Жауап: 60 - ? = 35 → 60 - 35 = 25.
Дескриптор:
Шегерілетін санды есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Гүлжан қорапқа 7 қарындаш салды. Кейін тағы бірнеше қарындаш қосты. Қазір қорапта 19 қарындаш бар. Гүлжан қанша қарындаш қосты?
Жауап: 7 + ? = 19 → 19 - 7 = 12.
Дескриптор:
Қосылғышты анықтайды.

6-тапсырма
Сұрақ: Асқар мектептен 12 кітап алды. Кейін ол бірнеше кітапты қайтарып берді. Қалған кітаптары 7 болды. Асқар қанша кітапты қайтарды?
Жауап: 12 - ? = 7 → 12 - 7 = 5.
Дескриптор:
Кері есептің шешімін табады.

Уақыт, ұзындық, салмақ және көлем өлшемдері

1. Сағатты оқу (толық сағат, жарты сағат, ширек сағат)

1-тапсырма
Сұрақ: Сағат 3-ті көрсетіп тұр. Бұл толық сағат па, жарты сағат па, әлде ширек сағат па?
Жауап: Бұл толық сағат.
Дескриптор:
Сағаттың көрсеткішін дұрыс анықтайды.

2-тапсырма
Сағаттың қанша көрсетіп тұрғанын жаз

3-тапсырма
Сұрақ: Сағат 9:15-ті көрсетіп тұр. Бұл қандай уақыт?
Жауап: Бұл ширек он (онға 15 минут қалды).
Дескриптор:
Ширек сағатты анықтай алады.

4-тапсырма
Сұрақ: Сағат 12:45-ті көрсетсе, бұл қандай уақыт?
Жауап: Бұл үш ширек бірінші (бірге 15 минут қалды).
Дескриптор:
Үш ширек уақытын ажыратады.

5-тапсырма
Тәулік пен сағат арқылы өрнекте:

1) 26сағ                 35 сағ                      29 сағ

2) 30сағ                 34 сағ                     27 сағ


6-тапсырма
Сағат пен минут арқылы өрнекте.

1)70мин ,                69   мин         92 мин,

2)75 мин,               68  мин,         79 мин,

3)80 мин,                66 мин,           85 мин

2. Күн, апта, ай, жыл ұғымдары

1-тапсырма
Сұрақ: Аптада неше күн бар?
Жауап: 7 күн.
Дескриптор:
Апта күндерінің санын біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: Жылда қанша ай бар?
Жауап: 12 ай.
Дескриптор:
Жыл айларын дұрыс анықтайды.

3-тапсырма
Жыл мен ай арқылы өрнекте:

1) 13 ай                         18 ай, 20 ай

2)  15 ай                         19 ай, 21 ай

4-тапсырма
Сұрақ: Егер бүгін дүйсенбі болса, үш күннен кейін қай күн болады?
Жауап: Бейсенбі.
Дескриптор:
Күндерді ретімен атай алады.

5-тапсырма
Ай арқылы өрнекте.

1)1жыл 1ай                     1 жыл 5 ай

2)1 жыл 10ай                   1жыл 6 ай


6-тапсырма
Сұрақ: Егер қазір қыркүйек айы болса, үш айдан кейін қай ай келеді?
Жауап: Желтоқсан.
Дескриптор:
Айлардың ретін анықтай алады.

3. Ұзындық өлшемдері (см, дм, м)

1-тапсырма
Сұрақ: 1 метрде неше сантиметр бар?
Жауап: 100 см.
Дескриптор:
Ұзындық өлшемдерін біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: 1 дециметрде неше сантиметр бар?
Жауап: 10 см.
Дескриптор:
Дециметр мен сантиметрдің арақатынасын біледі.

3-тапсырма
Сұрақ: Егер үстелдің ұзындығы 120 см болса, бұл неше метр мен сантиметр болады?
Жауап: 1 м 20 см.
Дескриптор:
Ұзындықты метр мен сантиметрге дұрыс айналдырады.

4-тапсырма
Сұрақ: Арманның сызғышының ұзындығы 3 дм. Бұл неше сантиметр?
Жауап: 30 см.
Дескриптор:
Дециметрді сантиметрге айналдыра алады.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер кітаптың ұзындығы 25 см болса, ол 1 метрден ұзын ба, әлде қысқа ма?
Жауап: Қысқа.
Дескриптор:
Ұзындықтарды салыстырады.

6-тапсырма
Сұрақ: Егер ағаштың биіктігі 2 метр болса, ол неше сантиметр болады?
Жауап: 200 см.
Дескриптор:
Метрді сантиметрге дұрыс айналдырады.

1. Заттарды өлшеу (сызғышпен өлшеу)

1-тапсырма
Сұрақ: Әли қаламсабының ұзындығын сызғышпен өлшеді. Оның ұзындығы 15 см. Бұл ұзын ба, әлде қысқа ма?
Жауап: Қысқа.
Дескриптор:
Сызғышпен өлшенген ұзындықты түсінеді.

2-тапсырма
Сұрақ: Мұғалім тақтада сызғыштың ұзындығын көрсетті. Ол 30 см. Бұл неше дециметр?
Жауап: 3 дм.
Дескриптор:
Сантиметрді дециметрге айналдыра алады.

3-тапсырма
Сұрақ: Дастан өзінің дәптерінің ұзындығын өлшеді. Ол 20 см болды. Бұл ұзындық 1 метрден көп пе, аз ба?
Жауап: Аз.
Дескриптор:
Ұзындықтарды салыстырады.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер кітаптың қалыңдығы 3 см болса, ал үстелдің ұзындығы 120 см болса, қайсысы ұзын?
Жауап: Үстел.
Дескриптор:
Сантиметрдегі өлшемдерді салыстырады.

5-тапсырма
Сұрақ: Айша 2 дециметрлік сызғышпен 1 метрлік орындықты өлшегісі келді. Ол сызғышты неше рет қолданады?
Жауап: 5 рет.
Дескриптор:
Дециметр мен метр арасындағы байланысты түсінеді.

6-тапсырма
Сұрақ: Жандостың кітабы 25 см, ал қорап 50 см. Қайсысы ұзын?
Жауап: Қорап.
Дескриптор:
Заттардың ұзындықтарын дұрыс салыстырады.

2. Салмақ өлшемдері (кг, г)

1-тапсырма
Қарбыз ауыр ма, гір тасы ауыр ма?

2-тапсырма

3-тапсырма
Әр қарбыздың массасын анықта

4-тапсырма
Сұрақ: Егер 500 г кәмпит пен 2 кг торт болса, екеуін қосқанда қанша грамм болады?
Жауап: 2500 г.
Дескриптор:
Килограммды граммға айналдырады.

5-тапсырма

6-тапсырма
Математикалық диктант

3ц 80кг =... кг 1000кг= ...ц

350кг= ....ц кг 2ц 9кг= ......кг

3. Көлем өлшемдері (литр)

1-тапсырма
Сұрақ: 1 литрде неше миллилитр бар?
Жауап: 1000 мл.
Дескриптор:
Литр мен миллилитр арасындағы байланысты біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: Бір бөтелке сүтте 2 литр бар, ал шырында 1 литр бар. Барлығы қанша литр сусын бар?
Жауап: 3 литр.
Дескриптор:
Литрді қосып есептей алады.

3-тапсырма
Сұрақ: Анасы 5 литрлік құмыраға 3 литр су құйды. Құмырада қанша литр бос орын қалды?
Жауап: 2 литр.
Дескриптор:
Суды өлшеу принципін түсінеді.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер шайникке 1 литр су сыятын болса, ал шелекте 10 литр су болса, онда шайникке неше рет су құюға болады?
Жауап: 10 рет.
Дескриптор:
Литрлерді дұрыс бөлуді түсінеді.

5-тапсырма
Сұрақ: Асхат 8 литрлік құмыраның жартысын сумен толтырды. Құмырада қанша литр су бар?
Жауап: 4 литр.
Дескриптор:
Литрдің жартысын таба алады.

6-тапсырма
Сұрақ: Екі бөтелке сүттің әрқайсысында 1,5 литрден сүт бар. Барлығы қанша литр сүт бар?
Жауап: 3 литр.
Дескриптор:
Литрді дұрыс есептейді.

Геометриялық фигуралар және кеңістік қатынастары

Бұрыштар (тік, сүйір, доғал бұрыштар ұғымы)

1-тапсырма
Сұрақ: Тік бұрыш қанша градустан тұрады?
Жауап: 90°
Дескриптор:
Тік бұрыштың градустық өлшемін біледі.

2-тапсырма
Сұрақ: Қай бұрыш сүйір: 30° немесе 120°?
Жауап: 30°
Дескриптор:
Сүйір бұрышты анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Егер бұрыш 100°-тан үлкен болса, ол қандай бұрыш?
Жауап: Доғал бұрыш.
Дескриптор:
Доғал бұрышты ажырата алады.

4-тапсырма
Сұрақ: Үшбұрыштың барлық бұрыштары сүйір болуы мүмкін бе?
Жауап: Иә, кейбір үшбұрыштардың барлық бұрышы сүйір болады.
Дескриптор:
Үшбұрыштың бұрыштарын біледі.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер бұрыштың өлшемі 90°-тан кіші болса, ол қандай бұрыш?
Жауап: Сүйір бұрыш.
Дескриптор:
Сүйір бұрышты анықтай алады.

6-тапсырма
Сұрақ: Егер бұрыштың өлшемі 90°-тан үлкен, бірақ 180°-тан кіші болса, ол қандай бұрыш?
Жауап: Доғал бұрыш.
Дескриптор:
Доғал бұрышты ажыратады.

3. Геометриялық фигураларды ажырату

1-тапсырма
Сұрақ: Қай фигураның барлық қабырғалары тең: үшбұрыш, төртбұрыш, немесе шаршы?
Жауап: Шаршы.
Дескриптор:
Шаршыны анықтай алады.

2-тапсырма
Сұрақ: Дөңгелектің бұрыштары бар ма?
Жауап: Жоқ.
Дескриптор:
Дөңгелектің ерекшелігін біледі.

3-тапсырма
Сұрақ: Тік төртбұрыштың қанша төбесі бар?
Жауап: 4 төбесі бар.
Дескриптор:
Тік төртбұрыштың қасиеттерін біледі.

4-тапсырма
Сұрақ: Үшбұрыштың неше қабырғасы бар?
Жауап: 3 қабырғасы бар.
Дескриптор:
Үшбұрышты анықтай алады.

5-тапсырма
Сұрақ: Төртбұрыштың ішіне үшбұрыш сыя ма?
Жауап: Иә, егер оны дұрыс орналастырса.
Дескриптор:
Фигураларды салыстыра алады.

6-тапсырма
Сұрақ: Қай фигурада тек бір қисық сызық бар?
Жауап: Дөңгелек.
Дескриптор:
Дөңгелекті басқа фигуралардан ажырата алады.

Геометриялық фигуралардың периметрін табу

1-тапсырма
Сұрақ: Тіктөртбұрыштың қабырғалары 6 см және 4 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = 6 + 4 + 6 + 4 = 20 см
Дескриптор:
Периметрді табу формуласын қолданады.
Сандық амалдарды дұрыс орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: Шаршының қабырғасы 7 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = 7 × 4 = 28 см
Дескриптор:
Шаршының барлық қабырғасы тең екенін біледі.
Қабырғалар ұзындығы бойынша периметрді есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Үшбұрыштың қабырғалары 5 см, 6 см және 7 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = 5 + 6 + 7 = 18 см
Дескриптор:
Үшбұрыштың барлық қабырғаларын қосып, периметрді есептейді.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер шаршының периметрі 24 см болса, оның бір қабырғасы неше сантиметр?
Жауап:
24 ÷ 4 = 6 см
Дескриптор:
Периметрден бір қабырғаны табу формуласын қолданады.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер тік төртбұрыштың бір қабырғасы 8 см, ал екінші қабырғасы 5 см болса, оның периметрі қандай?
Жауап:
P = 8 + 5 + 8 + 5 = 26 см
Дескриптор:
Тік төртбұрыштың периметрін есептеу тәсілін біледі.

2. Фигураларды өлшеміне қарай салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы үлкен: қабырғалары 5 см және 6 см болатын тік төртбұрыш па, әлде қабырғасы 7 см болатын шаршы ма?
Жауап:
Тік төртбұрыштың ауданы: 5 × 6 = 30 см², Шаршының ауданы: 7 × 7 = 49 см²
Жауабы: Шаршы үлкен.
Дескриптор:
Ауданды есептей алады.
Фигураларды салыстыра алады.

2-тапсырма
Сұрақ: Егер үшбұрыштың қабырғалары 4 см, 5 см, 6 см болса, ал басқа үшбұрыштың қабырғалары 5 см, 5 см, 5 см болса, қайсысының периметрі үлкен?
Жауап:
P₁ = 4 + 5 + 6 = 15 см, P₂ = 5 + 5 + 5 = 15 см
Жауабы: Периметрлері бірдей.
Дескриптор:
Үшбұрыштардың периметрін дұрыс есептейді.
Нәтижелерді салыстырады.

3-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы үлкен: қабырғасы 8 см болатын шаршы ма, әлде қабырғасы 6 см және 9 см болатын тіктөртбұрыш па?
Жауап:
Шаршы ауданы: 8 × 8 = 64 см², Тіктөртбұрыш ауданы: 6 × 9 = 54 см²
Жауабы: Шаршы үлкен.
Дескриптор:
Шаршы мен тік төртбұрыштың ауданын таба алады.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер бір тік төртбұрыштың қабырғалары 7 см және 4 см болса, ал екіншісінің қабырғалары 6 см және 5 см болса, қайсысының ауданы үлкен?
Жауап:
7 × 4 = 28 см², 6 × 5 = 30 см²
Жауабы: Екінші тік төртбұрыштың ауданы үлкен.
Дескриптор:
Ауданды табу формуласын қолданады.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер шеңбердің радиусы 4 см болса, ал шаршының қабырғасы 6 см болса, қайсысының ауданы үлкен?
Жауап:
Шаршы ауданы: 6 × 6 = 36 см², Шеңбер ауданы: ≈ 50 см² (формула: π × r²)
Жауабы: Шеңбер үлкен.
Дескриптор:
Шеңбер мен шаршының аудандарын салыстыра алады.

Логикалық тапсырмалар (артық затты табу, заңдылықты анықтау)

1-тапсырма
Сұрақ: Қатардағы артық затты тап:
үшбұрыш, дөңгелек, төртбұрыш, үшбұрыш, төртбұрыш, үшбұрыш.
Жауап: Дөңгелек (басқалары көпбұрыштар)
Дескриптор:
Артық фигураны анықтайды.
Фигуралардың қасиеттерін талдайды.

2-тапсырма
Сұрақ: Келесі қатарда қандай заңдылық бар? 2, 4, 6, 8, 10, ?
Жауап: 12 (Сандар 2-ге артып отыр)
Дескриптор:
Сандық заңдылықты анықтайды.
Сан қатарын жалғастырады.

3-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы артық: алма, шие, алмұрт, сәбіз?
Жауап: Сәбіз (басқалары жеміс, ал сәбіз көкөніс)
Дескриптор:
Артық затты анықтайды.
Ұқсастықтар мен айырмашылықтарды табады.

4-тапсырма
Сұрақ: 1, 3, 5, 7, ?, 11. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 9 (Сандар 2-ге артып отыр)
Дескриптор:
Сан қатарындағы заңдылықты табады.

5-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы артық: кітап, дәптер, қалам, алма?
Жауап: Алма (басқалары оқу құралдары)
Дескриптор:
Заттардың ортақ қасиетін табады.

6-тапсырма
Сұрақ: Қатардағы сандардың заңдылығын анықта: 3, 6, 9, 12, ?, 18.
Жауап: 15 (Сандар 3-ке артып отыр)
Дескриптор:
Сандық заңдылықты анықтайды.
Сан қатарын дұрыс жалғастырады.

Сандық қатарларды толықтыру

1-тапсырма
Сұрақ: 5, 10, 15, ?, 25. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 20
Дескриптор:
Сан қатарындағы заңдылықты түсінеді.

2-тапсырма
Сұрақ: 2, 4, ?, 8, 10. Ортадағы санды тап.
Жауап: 6
Дескриптор:
Есептің заңдылығын анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 1, 4, 9, ?, 25. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 16 (Квадрат сандар тізбегі)
Дескриптор:
Сан қатарындағы заңдылықты анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 20, 18, ?, 14, 12. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 16 (Сандар 2-ге кеміп отыр)
Дескриптор:
Кему ретімен орналасқан сандарды анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 81, 72, 63, ?, 45. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 54 (Сандар 9-ға кеміп отыр)
Дескриптор:
Сандық заңдылықты түсінеді.

6-тапсырма
Сұрақ: 1, 2, 4, 8, ?, 32. Қандай сан жетіспейді?
Жауап: 16 (Әрбір сан 2-ге көбейтіліп отыр)
Дескриптор:
Өрнектерді талдайды.

Сандар мен өрнектерді салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: 8 + 5 ? 10 + 2
Жауап: < (13 < 12)
Дескриптор:
Қосу амалын дұрыс орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 15 – 6 ? 10 – 3
Жауап: = (9 = 9)
Дескриптор:
Азайту амалын дұрыс орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 7 × 3 ? 20
Жауап: > (21 > 20)
Дескриптор:
Көбейту амалын дұрыс орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 30 ÷ 5 ? 4 × 2
Жауап: = (6 = 6)
Дескриптор:
Өрнектерді салыстырады.

5-тапсырма
Сұрақ: 9 + 9 ? 18 – 2
Жауап: > (18 > 16)
Дескриптор:
Қосу мен азайту амалдарын қолданады.

6-тапсырма
Сұрақ: 6 × 2 ? 10 + 2
Жауап: = (12 = 12)
Дескриптор:
Есептеулерді дұрыс орындайды.

4. Математикалық ребустар

1-тапсырма
Сұрақ: Егер а + а = 6 болса, а неше?
Жауап: 3 (Өйткені 3 + 3 = 6)
Дескриптор:
Белгісіз санды таба алады.

2-тапсырма
Сұрақ: Егер b + а = 10, ал а = 6 болса, онда b неше?
Жауап: 4
Дескриптор:
Белгісіз санды анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Егер x + x = 8, ал x = 4 болса, онда x неше?
Жауап: 4
Дескриптор:
Белгісіз санды есептейді.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер y + y = 12, ал y = 6 болса, онда y неше?
Жауап: 6
Дескриптор:
Белгісіз сандарды таба алады.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер m + m = 14, ал m = 7 болса, онда m неше?
Жауап: 7
Дескриптор:
Қарапайым теңдеулерді шешеді.

6-тапсырма
Сұрақ: Егер z + z + z = 9 болса, онда бір z неше?
Жауап: 3
Дескриптор:
Белгісіз сандарды таба алады.

8-БӨЛІМ

3-СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ФОРМАТИВТІ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

1000-ға дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру

1-тапсырма

2-тапсырма
Сұрақ: 629 және 692 сандарын салыстыр. Қайсысы үлкен?
Жауап: 692 > 629.
Дескриптор:
Сандарды салыстыруды біледі.
Үлкен және кіші сандарды ажыратады.

3-тапсырма
Сұрақ: Келесі сандарды өсу ретімен жаз: 905, 728, 356, 800.
Жауап: 356, 728, 800, 905.
Дескриптор:
Сандарды дұрыс реттейді.
Сандық мәндерді салыстырады.

4-тапсырма
Сұрақ: 100-ден 900-ге дейінгі жұп сандарды ата.
Жауап: 100, 102, 104, …, 900.
Дескриптор:
Жұп сандарды ажырата алады.
Сан қатарының заңдылығын анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 847 санында қанша жүздік, ондық, бірлік бар?
Жауап: 8 жүздік, 4 ондық, 7 бірлік.
Дескриптор:
Санның құрамын дұрыс анықтайды.
Жүздіктер, ондықтар, бірліктерді ажыратады.

6-тапсырма
Сұрақ: 500 + 60 + 9 түрінде жазылған санды цифрмен жаз.
Жауап: 569.
Дескриптор:
Разрядтық қосылғыштарды дұрыс анықтайды.
Берілген қосылғыштардан сан құрастырады.

Сандардың разрядтық құрамы (жүздіктер, ондықтар, бірліктер)

1-тапсырма
Сұрақ: 374 санын разрядтық қосылғыштар түрінде жаз.
Жауап: 300 + 70 + 4.
Дескриптор:
Санның құрамын дұрыс ажыратады.
Разрядтық қосылғыштарды анықтайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 506 санында неше жүздік, ондық, бірлік бар?
Жауап: 5 жүздік, 0 ондық, 6 бірлік.
Дескриптор:
Сан құрамын дұрыс анықтайды.
Нөлдің мәнін түсінеді.

3-тапсырма
Сұрақ: 729 санын разрядтық қосылғыштар түрінде жаз.
Жауап: 700 + 20 + 9.
Дескриптор:
Санның құрамын талдай алады.
Разрядтық мәндерді ажыратады.

4-тапсырма
Сұрақ: Қай сан үлкен: 800 + 40 + 3 немесе 700 + 90 + 8?
Жауап: 843 > 798.
Дескриптор:
Разрядтық құрамды салыстырады.
Үлкен санды анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 654 санындағы ондықтар санын ата.
Жауап: 5 ондық.
Дескриптор:
Ондықтарды дұрыс анықтайды.
Разрядтық құрамды ажыратады.

6-тапсырма
Сұрақ: Берілген санды толық жаз: 900 + 0 + 8.
Жауап: 908.
Дескриптор:
Разрядтық қосылғыштардан сан құрастырады.
Нөлдің мәнін түсінеді.

Қосу және азайту амалдары (үш таңбалы сандар)

1-тапсырма

Жұппен жұмыс. Жауабын өсу ретімен қой

2-тапсырма
Сұрақ: 820 – 436 есепте.
Жауап: 384.
Дескриптор:
Үш таңбалы сандарды дұрыс азайтады.
Қалдықпен азайтуды орындайды.

3-тапсырма
Кім жылдам? Нәтижеісін өсу ретімен жаз.

30+50 300+500 60+20 600+200 80+20 800+200 40-10 400-100

80-30 800-300


4-тапсырма
Сұрақ: 780 – 245 есепте.
Жауап: 535.
Дескриптор:
Үш таңбалы сандарды дұрыс азайтады.
Қалдықпен азайтуды орындайды.

5-тапсырма
Қатені түзе.

200 + 500 = 700 700 – 400 = 200

600 + 100 = 700 800 – 400 = 400

600 + 300 = 1000 1000 – 400 = 600


6-тапсырма
Сұрақ: 950 – 374 есепте.
Жауап: 576.
Дескриптор:
Азайту амалын қатесіз орындайды.
Қалдықпен азайтуды тексереді.

Көбейту және бөлу амалдары (көп таңбалы сандар)

1-тапсырма
Сұрақ: 23 × 4 мәнін тап.
Жауап: 92.
Дескриптор:
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейтеді.
Көбейту амалын баған түрінде орындайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 144 ÷ 12 мәнін тап.
Жауап: 12.
Дескриптор:
Екі таңбалы санды екі таңбалы санға бөледі.
Бөлуді дұрыс орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 36 × 5 мәнін есепте.
Жауап: 180.
Дескриптор:
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейтеді.
Жауабын дұрыс анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 480 ÷ 6 мәнін тап.
Жауап: 80.
Дескриптор:
Көп таңбалы санды бір таңбалы санға бөледі.
Дұрыс бөлу тәсілін қолданады.

5-тапсырма
Сұрақ: 125 × 3 мәнін есепте.
Жауап: 375.
Дескриптор:
Үш таңбалы санды бір таңбалы санға көбейтеді.
Көбейту нәтижесін тексереді.

6-тапсырма
Сұрақ: 720 ÷ 8 мәнін тап.
Жауап: 90.
Дескриптор:
Көп таңбалы санды бір таңбалы санға бөледі.
Дұрыс есептеу тәсілін қолданады.

Амалдардың орындалу тәртібі (жақшалы және жақшасыз өрнектер)

1-тапсырма

2-тапсырма
Сұрақ: 50 – (30 ÷ 5) мәнін тап.
Жауап: 44.
Дескриптор:
Бөлу амалын бірінші орындайды.
Азайтуды дұрыс орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 8 × (12 – 4) мәнін тап.
Жауап: 64.
Дескриптор:
Жақша ішіндегі азайтуды орындайды.
Көбейту амалын дұрыс қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: (72 ÷ 8) + 15 мәнін тап.
Жауап: 24.
Дескриптор:
Бөлу амалын бірінші орындайды.
Қосуды дұрыс орындайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 100 – (40 ÷ 2) мәнін есепте.
Жауап: 80.
Дескриптор:
Жақша ішіндегі бөлуді бірінші орындайды.
Азайтуды қатесіз шығарады.

6-тапсырма
54 +(25+16) 43+ (26+17) (22+17)+18
Дескриптор:
Алдымен жақша ішіндегі амалдарды орындайды.
Көбейту және бөлуді дұрыс орындайды.

Қарапайым теңдеулерді шешу

1-тапсырма
Сұрақ: x + 15 = 40. x мәнін тап.
Жауап: x = 25.
Дескриптор:
Белгісіз санды анықтайды.
Қарапайым теңдеуді шешеді.

2-тапсырма
Сұрақ: 5x = 35. x мәнін тап.
Жауап: x = 7.
Дескриптор:
Айнымалыны анықтайды.
Көбейту арқылы теңдеуді шешеді.

3-тапсырма
Сұрақ: x – 28 = 12. x мәнін тап.
Жауап: x = 40.
Дескриптор:
Азайту амалын қолданып, белгісіз санды табады.
Нәтижесін тексереді.

4-тапсырма
Сұрақ: 64 ÷ x = 8. x мәнін тап.
Жауап: x = 8.
Дескриптор:
Белгісіз бөлгішті табады.
Бөлу амалын дұрыс қолданады.

5-тапсырма
Сұрақ: 3x + 10 = 40. x мәнін тап.
Жауап: x = 10.
Дескриптор:
Көбейту мен қосу амалдарын дұрыс орындайды.
Айнымалыны анықтайды.

6-тапсырма
Сұрақ: 90 – x = 25. x мәнін тап.
Жауап: x = 65.
Дескриптор:
Белгісіз санды табады.
Азайту амалын дұрыс қолданады.

1. Бір амалмен шығарылатын мәтіндік есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Асқардың 45 теңгесі бар. Ол 20 теңгеге балмұздақ сатып алды. Асқарда қанша теңге қалды?
Жауап: 45 – 20 = 25 (теңге).
Дескриптор:
Азайтуды дұрыс орындайды.
Жауабын тексереді.

2-тапсырма
Сұрақ: Бір себетте 36 алма бар. Егер 12 алманы алып кетсе, себетте қанша алма қалады?
Жауап: 36 – 12 = 24 (алма).
Дескриптор:
Азайту амалын дұрыс қолданады.
Дұрыс шешімін табады.

3-тапсырма
Сұрақ: Бір қорапта 6 қалам бар. Егер осындай 4 қорап болса, барлығы қанша қалам болады?
Жауап: 6 × 4 = 24 (қалам).
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.
Есепті дұрыс орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Мектепте 50 оқушы бар. Егер оның 30-ы қыз балалар болса, ұл балалар саны қанша?
Жауап: 50 – 30 = 20 (ұл бала).
Дескриптор:
Сандық деректерді қолданады.
Азайтуды дұрыс орындайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Дүкенге 5 сөреге бірдей мөлшерде 8 дана дәптер қойылды. Барлығы қанша дәптер болды?
Жауап: 5 × 8 = 40 (дәптер).
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.
Жауабын тексереді.

6-тапсырма
Сұрақ: Айнұрда 100 теңге болды. Ол 75 теңгеге ойыншық сатып алды. Оған қанша теңге қалды?
Жауап: 100 – 75 = 25 (теңге).
Дескриптор:
Азайту амалын қолданады.
Шешімді дұрыс орындайды.

2. Құрама есептер

1-тапсырма
Сұрақ: Бірінші ағаштан 31 кг алма, ал екіншісінен одан 14 кг кем  алма жинап алынды. Екі ағаштан барлығы неше килограмм алма жиналды?
Дескриптор:
Қосуды және азайтуды қолданады.
Дұрыс шешімін табады.

2-тапсырма
Сұрақ: Дүкенге 5 қорап сүт әкелінді. Әр қорапта 6 литр сүт бар. Егер 12 литр сүт сатылса, дүкенде қанша литр сүт қалады?
Жауап: 5 × 6 = 30; 30 – 12 = 18 (литр).
Дескриптор:
Көбейту және азайтуды қолданады.
Жауапты тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ: Аяулым 24 кәмпит сатып алды. Оның 8-ін әпкесіне, 6-ын інісіне берді. Аяулымда қанша кәмпит қалды?
Жауап: 24 – (8 + 6) = 24 – 14 = 10 (кәмпит).
Дескриптор:
Қосындыны табады.
Азайтуды дұрыс орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Бір бақта 25 алма ағашы және 35 алмұрт ағашы бар. Егер 15 ағаш кесілсе, бақта қанша ағаш қалады?
Жауап: 25 + 35 = 60; 60 – 15 = 45 (ағаш).
Дескриптор:
Қосуды және азайтуды орындайды.
Нәтижесін дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Қоймаға 80 қап ұн әкелінді. Оның 50 қапы сатылды, ал кейін тағы 20 қап әкелінді. Қазір қоймада қанша ұн бар?
Жауап: 80 – 50 = 30; 30 + 20 = 50 (қап).
Дескриптор:
Азайту және қосуды дұрыс орындайды.
Жауабын тексереді.

6-тапсырма
Сұрақ: Фермада 48 сиыр бар. 16-сы сатылып, тағы 20 жаңа сиыр сатып алынды. Қазір фермада қанша сиыр бар?
Жауап: 48 – 16 = 32; 32 + 20 = 52 (сиыр).
Дескриптор:
Екі амал қолданып есеп шығарады.
Дұрыс шешімін табады.

3. Кері есептер құрастыру және шығару

1-тапсырма
Сұрақ: Бақшада 72 гүл бар еді. Оның бір бөлігі сатылып, 36 гүл қалды. Қанша гүл сатылды?
Жауап: 72 – x = 36; x = 36 (гүл).
Дескриптор:
Белгісіз санды анықтайды.
Қарапайым теңдеуді шешеді.

2-тапсырма
Сұрақ: Бекзат 5 дәптер сатып алды. Оның әрқайсысы 120 теңге тұрады. Ол қанша теңге төледі?
Жауап: 5 × 120 = 600 (теңге).
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.
Жауабын тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ: Бір фермада 240 қой бар еді. Оның 80-і сатылды. Қазір фермада қанша қой қалды?
Жауап: 240 – 80 = 160 (қой).
Дескриптор:
Азайту амалын қолданады.
Дұрыс шешімін табады.

4-тапсырма
Сұрақ: Кітапханада 100 кітап бар. Оның 40-ы жаңа, ал қалғаны ескі. Қанша кітап ескі?
Жауап: 100 – 40 = 60 (кітап).
Дескриптор:
Белгісіз мәнді табады.
Жауабын тексереді.

5-тапсырма
Сұрақ: Бір қорапта 8 ойыншық бар. Егер осындай 4 қорап болса, барлығы қанша ойыншық болады?
Жауап: 8 × 4 = 32 (ойыншық).
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.
Дұрыс жауап береді.

6-тапсырма
Сұрақ: Дүкенде 150 кг қант бар еді. Оның бір бөлігі сатылды, кейін 30 кг тағы әкелінді. Егер дүкенде қазір 100 кг қант болса, қанша қант сатылды?
Жауап: 150 – x + 30 = 100; x = 80 (кг).
Дескриптор:
Теңдеу құрады.
Дұрыс шешеді.

Ұзындық өлшемдері (мм, см, дм, м, км)

1-тапсырма

Заттарды өлшеу құралдарын сәйкестендір

2-тапсырма
Сұрақ: Егер кітаптың ұзындығы 24 см болса, бұл өлшемді дециметрмен көрсет.
Жауап: 24 см = 2 дм 4 см
Дескриптор:
Ұзындық өлшемдерін түрлендіреді.
Дұрыс есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Велосипедші 3 км жүрді. Бұл қашықтықты метрмен өрнекте.
Жауап: 3 км = 3000 м
Дескриптор:
Километрді метрге түрлендіреді.
Дұрыс шешімін табады.

4-тапсырма
Сұрақ: 5 дм 8 см қанша сантиметр?
Жауап: 5 дм 8 см = 58 см
Дескриптор:
Дециметрді сантиметрге айналдырады.
Дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Автобус 4500 метр жол жүрді. Бұл қашықтықты километрмен өрнекте.
Жауап: 4500 м = 4 км 500 м
Дескриптор:
Ұзындық өлшемін түрлендіреді.
Жауабын дұрыс жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: Үстелдің ұзындығы 120 см. Бұл ұзындықты метрмен өрнекте.
Жауап: 120 см = 1 м 20 см
Дескриптор:
Сантиметрді метрге айналдырады.
Жауабын тексереді.

2. Көлем өлшемдері (мл, л)

1-тапсырма
Сұрақ: 1 литрде неше миллилитр бар?
Жауап: 1 л = 1000 мл
Дескриптор:
Көлем бірліктерін біледі.
Дұрыс жауапты табады.

2-тапсырма
Сұрақ: 3 л 500 мл-ді тек миллилитрмен өрнекте.
Жауап: 3 л 500 мл = 3500 мл
Дескриптор:
Литрді миллилитрге түрлендіреді.
Жауабын тексереді.

3-тапсырма

Кім жылдам?

4-тапсырма
Сұрақ: Айнұр 2 литр шырын сатып алды. Егер ол 800 мл шырын ішсе, қанша шырын қалады?
Жауап: 2 л – 800 мл = 1200 мл немесе 1 л 200 мл
Дескриптор:
Шығарылған көлемді дұрыс есептейді.
Дұрыс жауапты жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: Шелекке 5 литр су сыяды. Егер оның жартысы ғана толтырылған болса, шелекте қанша су бар?
Жауап: 5 л ÷ 2 = 2,5 л
Дескриптор:
Көлемді бөліп есептейді.
Дұрыс жауапты жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: Асханадағы кастрюльге 10 литр су сыяды. Бұл көлемді миллилитрмен өрнекте.
Жауап: 10 л = 10 000 мл
Дескриптор:
Литрді миллилитрге түрлендіреді.
Дұрыс есептейді.

3. Салмақ өлшемдері (г, кг, т)

1-тапсырма
Сұрақ: 1 кг неше грамм?
Жауап: 1 кг = 1000 г
Дескриптор:
Салмақ өлшемдерінің арақатынасын біледі.
Дұрыс жауапты жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 2500 г-ды килограмммен өрнекте.
Жауап: 2500 г = 2 кг 500 г
Дескриптор:
Грамды килограммға айналдырады.
Дұрыс шешімін табады.

3-тапсырма
Сұрақ: Жүк көлігі 3 тонна жүкті тасымалдады. Бұл салмақты килограммен өрнекте.
Жауап: 3 т = 3000 кг
Дескриптор:
Тоннаны килограмға түрлендіреді.
Дұрыс жауапты табады.

4-тапсырма
Сұрақ: Бір қап ұнның салмағы 5 кг. 4 қап ұнның жалпы салмағы қанша?
Жауап: 5 × 4 = 20 кг
Дескриптор:
Көбейту амалын қолданады.
Дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Дүкендегі бір қап картоптың салмағы 10 кг. Егер 3 қап картоп сатылса, барлығы қанша килограмм картоп сатылады?
Жауап: 10 × 3 = 30 кг
Дескриптор:
Көбейту амалын дұрыс қолданады.
Дұрыс жауапты табады.

6-тапсырма
Сұрақ: Асқардың рюкзагының салмағы 7500 г. Бұл салмақты килограммен және граммен өрнекте.
Жауап: 7500 г = 7 кг 500 г
Дескриптор:
Грамды килограммға түрлендіреді.
Жауабын дұрыс есептейді.

Уақыт өлшемдері (секунд, минут, сағат, тәулік, апта, ай, жыл)

1-тапсырма
Сұрақ: 1 минутта неше секунд бар?
Жауап: 1 минут = 60 секунд
Дескриптор:
Уақыт өлшемдерінің арақатынасын біледі.
Дұрыс жауапты табады.

2-тапсырма
Сұрақ: 1 сағатта неше минут бар?
Жауап: 1 сағат = 60 минут
Дескриптор:
Сағат пен минуттың арақатынасын біледі.
Жауабын дұрыс жазады.

3-тапсырма
Минут  арқылы  өрнекте:

1)1 сағ 5 мин;      1 сағ 8 мин;   1 сағ 15 мин;

2)1 сағ 12 мин ;     1сағ 20 мин;  сағ 3 мин

4-тапсырма
Сұрақ: 1 жылда неше ай бар?
Жауап: 1 жыл = 12 ай
Дескриптор:
Жыл мен айдың арақатынасын біледі.
Дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сағат арқылы өрнекте:

1)1 тәул .3 сағ;                1тәул.10 сағ

   1 тәул.5 сағ                    1 тәул12 сағ;


6-тапсырма
Сұрақ: Бір жылда неше күн бар?
Жауап: 1 жыл = 365 күн (кібісе жылы – 366 күн)
Дескриптор:
Жыл күндерінің санын біледі.
Дұрыс жауапты таңдайды.

2. Күнтізбе, уақытты өлшеу

1-тапсырма
Сұрақ: Бір жылда қанша ай бар? Осы айларды ретімен жаз.
Жауап: 12 ай: қаңтар, ақпан, наурыз, сәуір, мамыр, маусым, шілде, тамыз, қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан.
Дескриптор:
Жылдың 12 айын біледі.
Айлардың ретін дұрыс жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: Қай айда 28 немесе 29 күн бар?
Жауап: Ақпан айында
Дескриптор:
Ақпан айының ерекшелігін біледі.
Дұрыс жауапты көрсетеді.

3-тапсырма
Сұрақ: Бір аптада қандай күндер бар?
Жауап: Дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі.
Дескриптор:
Апта күндерін біледі.
Дұрыс реттілікпен жазады.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер бүгін сәрсенбі болса, екі күннен кейін қай күн болады?
Жауап: Жұма
Дескриптор:
Апта күндерінің ретін біледі.
Дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Егер бүгін 28 сәуір болса, ертең қай күн болады?
Жауап: 29 сәуір
Дескриптор:
Күнтізбе бойынша есептей алады.
Дұрыс жауабын жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: Егер бүгін желтоқсанның 31-і болса, ертең қай айдың қай күні болады?
Жауап: 1 қаңтар
Дескриптор:
Күнтізбені қолданады.
Жаңа жылдың басталатынын біледі.

3. Сағатты оқу

1-тапсырма
Сұрақ: Егер сағат 3:00 болса, 2 сағаттан кейін сағат неше болады?
Жауап: 5:00
Дескриптор:
Сағат бойынша уақытты қосады.
Дұрыс жауапты жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: Сағат 9:30-да 1 сағат 30 минут қосса, сағат неше болады?
Жауап: 11:00
Дескриптор:
Сағат пен минутты дұрыс есептейді.
Жауабын тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ: Сағат 14:00. 3 сағат бұрын сағат неше болған?
Жауап: 11:00
Дескриптор:
Уақытты азайтып есептейді.
Дұрыс жауабын жазады.

4-тапсырма
Сұрақ: Сағат 10:45. 15 минуттан кейін сағат неше болады?
Жауап: 11:00
Дескриптор:
Минуттарды дұрыс есептейді.
Дұрыс жауапты табады.

5-тапсырма
Сұрақ: 6:00-де мектепке кетсең, 45 минуттан кейін сағат неше болады?
Жауап: 6:45
Дескриптор:
Уақытты дұрыс қосады.
Жауабын тексереді.

6-тапсырма
Сұрақ: Дәптеріңді 15:30-да жазып бастадың. 40 минуттан кейін сағат неше болады?
Жауап: 16:10
Дескриптор:
Сағат пен минутты дұрыс қосады.
Дұрыс жауапты табады.

1. Түзу, сәуле, кесінді

1-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі анықтамаларды оқып, қайсысы түзу, қайсысы кесінді, қайсысы сәуле екенін анықта.

  • Бір ұшынан басталып, шексіз жалғасады.

  • Екі ұшынан шектелген.

  • Шексіз созыла береді.

Жауап:

  • Сәуле

  • Кесінді

  • Түзу

Дескриптор:
Геометриялық ұғымдарды дұрыс анықтайды.
Әрқайсысын ажыратады.

2-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі сөздердің қайсысы кесіндіге, қайсысы сәулеге, қайсысы түзуге сәйкес келеді?

  • Күннің шуағы

  • Үстелдің қыры

  • Жолдың шеті

Жауап:

  • Сәуле

  • Кесінді

  • Түзу

Дескриптор:
Түзу, сәуле, кесіндінің күнделікті өмірмен байланысын түсінеді.
Дұрыс сәйкестендіреді.

3-тапсырма
Сұрақ: Кесіндінің ұзындығы 7 см, ал оған тағы 3 см қосылды. Жаңа кесіндінің ұзындығы қандай?
Жауап: 10 см
Дескриптор:
Кесіндінің ұзындығын анықтайды.
Қосуды дұрыс орындайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер сәуле 4 см-ден басталып, шексіз жалғасса, оның ұзындығы қандай?
Жауап: Шексіз.
Дескриптор:
Сәуленің шексіз жалғасатынын біледі.
Дұрыс тұжырым жасайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Түзу мен кесіндінің айырмашылығы қандай?
Жауап: Түзу шексіз, ал кесінді екі нүктемен шектеледі.
Дескриптор:
Негізгі геометриялық айырмашылықтарды біледі.
Қысқа әрі нақты жауап береді.

6-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі фигуралардың қайсысы кесіндіге ұқсайды?

  1. Қаламның ұшы мен артқы жағы

  2. Жарықтың таралу бағыты

  3. Темір жолдың ұзындығы

Жауап: 1 және 3
Дескриптор:
Кесінді мен сәуленің нақты мысалдарын ажыратады.
Дұрыс жауабын түсіндіреді.

2. Бұрыштар (тік, сүйір, доғал бұрыштар)

1-тапсырма
Сұрақ: Берілген бұрыштардың өлшемдерін салыстыр.

  • 90°

  • 45°

  • 120°

Қайсысы тік, қайсысы сүйір, қайсысы доғал бұрыш екенін анықта.
Жауап:

  • 90° – тік бұрыш

  • 45° – сүйір бұрыш

  • 120° – доғал бұрыш

Дескриптор:
Бұрыш түрлерін дұрыс анықтайды.
Өлшемдерін салыстырады.

2-тапсырма
Сұрақ: Үшбұрышта қандай бұрыштар болуы мүмкін?
Жауап: Тік, сүйір, доғал бұрыштар.
Дескриптор:
Бұрыштардың үшбұрыш ішінде кездесетінін біледі.
Дұрыс тұжырым жасайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Есіктің ашылу бағытын бақыла. Егер есік жартылай ашылса, ол қандай бұрыш жасайды?
Жауап: Доғал бұрыш.
Дескриптор:
Бұрыштарды өмірмен байланыстыра біледі.
Дұрыс анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Егер екі бұрыштың біреуі 60°, ал екіншісі 30° болса, олар қосылғанда қандай бұрыш шығады?
Жауап: 90° (тік бұрыш)
Дескриптор:
Бұрыштарды қосу тәсілін біледі.
Қосу нәтижесін дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: Тік бұрыш қай жерде кездеседі?
а) Сағат тілі 3:00-ді көрсеткенде
б) Үстелдің бұрышында
в) Домбыраның шанағында

Жауап: а) және б)
Дескриптор:
Тік бұрышты өмірмен байланыстырады.
Дұрыс жауапты таңдайды.

6-тапсырма
Сұрақ: Сүйір бұрыш тік бұрыштан кіші ме, әлде үлкен бе?
Жауап: Кіші.
Дескриптор:
Бұрыштарды салыстыра алады.
Нақты жауап береді.

3. Геометриялық фигураларды салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: Үшбұрыш пен төртбұрыштың айырмашылығы қандай?
Жауап: Үшбұрыштың 3 қабырғасы бар, ал төртбұрыштың 4 қабырғасы бар.
Дескриптор:
Фигураларды ажыратады.
Айырмашылықты дұрыс көрсетеді.

2-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі фигураларды ата:

  • Дөңгелек

  • Шаршы

  • Тік төртбұрыш

Жауап: Дұрыс жауапты жазу.
Дескриптор:
Геометриялық фигураларды таниды.
Дұрыс жауап береді.

3-тапсырма
Сұрақ: Қай фигураның барлық қабырғалары тең?
Жауап: Шаршы.
Дескриптор:
Шаршының қасиеттерін біледі.
Дұрыс жауап береді.

4-тапсырма
Сұрақ: Күннің бейнесі қай фигураға ұқсайды?
Жауап: Дөңгелек.
Дескриптор:
Өмірден мысал келтіре алады.
Дұрыс анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: Келесі фигураларды салыстыр:

  • Тік төртбұрыш пен шаршы
    Қайсысының қабырғалары бірдей?
    Жауап: Шаршы.
    Дескриптор:
    Фигуралардың қасиеттерін салыстырады.
    Дұрыс тұжырым жасайды.

6-тапсырма
Сұрақ: Егер үшбұрыштың бір қабырғасын алып тастаса, қандай фигура шығады?
Жауап: Ешқандай. Үшбұрыш үш қабырғадан тұруы керек.
Дескриптор:
Фигураның негізгі қасиеттерін біледі.
Дұрыс логикалық тұжырым жасайды.

1. Логикалық тапсырмалар (артық затты табу, заңдылықты анықтау)

1-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы артық?
8, 12, 16, 18, 20
Жауап: 18 (Өйткені қалған сандар 4-ке бөлінеді, ал 18 бөлінбейді)
Дескриптор:
Артық санды табады.
Себебін түсіндіреді.

2-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі сандар қатары қандай заңдылықпен құрылған?
3, 6, 9, 12, ...
Келесі санды тап.
Жауап: 15 (Үшке көбейту заңдылығы бар)
Дескриптор:
Заңдылықты анықтайды.
Келесі санды дұрыс табады.

3-тапсырма
Сұрақ: Қай сөз артық?
Алма, шие, қарбыз, сәбіз
Жауап: Сәбіз (Өйткені ол жеміс емес, көкөніс)
Дескриптор:
Артық сөзді табады.
Себебін түсіндіреді.

4-тапсырма
Сұрақ: Берілген қатардағы заңдылықты тап:
2, 4, 8, 16, ...
Келесі санды жаз.
Жауап: 32 (Әр сан екі еселеніп отырады)
Дескриптор:
Заңдылықты табады.
Дұрыс санды жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі фигуралардың қайсысы артық?
Үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер, конус
Жауап: Конус (Қалғандары жазық фигуралар, ал конус – кеңістіктегі фигура)
Дескриптор:
Фигуралардың ерекшелігін анықтайды.
Артық фигураны табады.

6-тапсырма
Сұрақ: 1, 3, 6, 10, 15, ...
Келесі сан қандай болады?
Жауап: 21 (Әрбір санға ретімен 2, 3, 4, 5 қосылып отырады)
Дескриптор:
Заңдылықты анықтайды.
Келесі санды дұрыс табады.

2. Сандық қатарларды толықтыру

1-тапсырма
Сұрақ: 5, 10, 15, __, 25
Бос орынды толтыр.
Жауап: 20 (5-ке арттырылып отыр)
Дескриптор:
Сандық қатардың заңдылығын анықтайды.
Дұрыс санды жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 50, 45, 40, __, 30
Бос орынды толтыр.
Жауап: 35 (5-ке азайтылып отыр)
Дескриптор:
Заңдылықты түсінеді.
Қатесіз жазады.

3-тапсырма
Сұрақ: 1, 4, 9, __, 25
Бос орынды толтыр.
Жауап: 16 (Квадрат сандар қатары)
Дескриптор:
Квадрат сандарды анықтайды.
Дұрыс санды жазады.

4-тапсырма
Сұрақ: 2, 4, 8, 16, __, 64
Бос орынды толтыр.
Жауап: 32 (Әр сан екі еселеніп отырады)
Дескриптор:
Көбейту заңдылығын түсінеді.
Дұрыс жауапты жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: 100, 90, 80, __, 60
Бос орынды толтыр.
Жауап: 70 (Әр сан 10-ға кеміп отыр)
Дескриптор:
Кему заңдылығын байқайды.
Сандық қатарды толықтырады.

6-тапсырма
Сұрақ: 1, 2, 4, 7, 11, __
Бос орынды толтыр.
Жауап: 16 (Алдыңғы санға ретімен 1, 2, 3, 4 қосылып отырады)
Дескриптор:
Сандық қатардың ретін анықтайды.
Дұрыс жауапты табады.

3. Сандар мен өрнектерді салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: 25 + 30 60 – 5
Қай белгі қойылады? (> , < , =)
Жауап: =
Дескриптор:
Өрнектерді дұрыс есептейді.
Дұрыс белгі қояды.

2-тапсырма
Сұрақ: 9 × 3 30 – 5
Қай белгі қойылады?
Жауап: =
Дескриптор:
Көбейту мен азайтуды дұрыс орындайды.
Белгіні дұрыс қояды.

3-тапсырма
Сұрақ: 200 – 50 10 × 10
Қай белгі қойылады?
Жауап: <
Дескриптор:
Сандық өрнектерді салыстырады.
Дұрыс белгі қояды.

4-тапсырма
Сұрақ: 400 ÷ 4 100
Қай белгі қойылады?
Жауап: =
Дескриптор:
Бөлуді орындайды.
Белгіні дұрыс анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 125 + 10 140 – 5
Қай белгі қойылады?
Жауап: =
Дескриптор:
Өрнектерді салыстырады.
Дұрыс жауапты жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: 3 × 7 20 – 2
Қай белгі қойылады?
Жауап: >
Дескриптор:
Көбейту мен азайтуды дұрыс орындайды.
Белгіні дұрыс қояды.



9-БӨЛІМ

4-СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН ФОРМАТИВТІ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

10000-ға дейінгі сандарды оқу, жазу, салыстыру

1-тапсырма
Сұрақ: Берілген сандарды өсу ретімен орналастыр:
8570, 9205, 8450, 8999, 9300
Жауап: 8450, 8570, 8999, 9205, 9300
Дескриптор:
Сандарды дұрыс оқиды.
Өсу ретімен орналастырады.

2-тапсырма
Сұрақ: Қай сан үлкен?
7468
7486
(>, <, =)
Жауап: 7468 < 7486
Дескриптор:
Сандарды салыстырады.
Дұрыс белгі қояды.

3-тапсырма
Сұрақ: Төмендегі сандардың қайсысы ең кіші?
8203, 8319, 7999, 8045, 8100
Жауап: 7999
Дескриптор:
Сандарды салыстырады.
Ең кіші санды анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: Келесі сан қандай болады?
9985, 9986, 9987, __, 9989
Жауап: 9988
Дескриптор:
Сан заңдылығын анықтайды.
Келесі санды жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: 10000-ға дейінгі ең үлкен және ең кіші натурал санды жаз.
Жауап: Ең кіші – 1, ең үлкен – 9999
Дескриптор:
Натурал сандарды біледі.
Дұрыс жауапты жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: 4350 санынан 100-ге үлкен және 100-ге кіші санды тап.
Жауап: 100-ге үлкен сан – 4450, 100-ге кіші сан – 4250
Дескриптор:
Сандарды қосу және азайтуды орындайды.
Дұрыс жауапты анықтайды.

Разрядтық құрамы: мыңдықтар, жүздіктер, ондықтар, бірліктер

1-тапсырма
Сұрақ: 5729 санының разрядтық құрамын анықта.
Жауап: 5 мыңдық, 7 жүздік, 2 ондық, 9 бірлік
Дескриптор:
Разрядтық құрамды біледі.
Дұрыс жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: Қай санда 8 жүздік, 5 ондық және 3 бірлік бар?
Жауап: 853
Дескриптор:
Разрядтық құрамды түсінеді.
Дұрыс санды жазады.

3-тапсырма
Сұрақ: 9035 санында қанша мыңдық бар?
Жауап: 9 мыңдық
Дескриптор:
Мыңдықтарды ажыратады.
Дұрыс жауапты анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 4762 санынан жүздіктерді алып тастаса, қандай сан қалады?
Жауап: 4062
Дескриптор:
Жүздіктерді анықтайды.
Дұрыс шығарады.

5-тапсырма
Сұрақ: 3000 + 400 + 20 + 7 өрнегін санмен жаз.
Жауап: 3427
Дескриптор:
Разрядтар бойынша санды жазады.
Дұрыс есептейді.

6-тапсырма
Сұрақ: Қай санда 6 мыңдық, 4 жүздік, 0 ондық және 8 бірлік бар?
Жауап: 6408
Дескриптор:
Разрядтар бойынша санды анықтайды.
Дұрыс жазады.

Санның құрамы, бөлшектеу және қосу

1-тапсырма
Сұрақ: 7645 санын разрядтарға бөл.
Жауап: 7000 + 600 + 40 + 5
Дескриптор:
Санның құрамын ажыратады.
Дұрыс жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 4382 санына 1000-ды қосқанда қандай сан шығады?
Жауап: 5382
Дескриптор:
Мыңдықтарды қосады.
Дұрыс жауапты анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 2056 санының құрамындағы жүздіктерді алып таста.
Жауап: 206
Дескриптор:
Жүздіктерді анықтайды.
Дұрыс шығарады.

4-тапсырма
Сұрақ: 8600 санынан 600-ді азайтқанда қандай сан шығады?
Жауап: 8000
Дескриптор:
Саннан жүздіктерді азайтады.
Дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: 1000 + 200 + 50 + 3 өрнегін санмен жаз.
Жауап: 1253
Дескриптор:
Разрядтарды дұрыс анықтайды.
Санмен жазады.

6-тапсырма
Сұрақ: 9876 санынан 1000-ды азайт.
Жауап: 8876
Дескриптор:
Мыңдықтарды азайтады.
Дұрыс есептейді.

Сан тізбегін толықтыру және заңдылықты анықтау

1-тапсырма
Сұрақ: 2500, 2600, 2700, __, 2900
Келесі санды жаз.
Жауап: 2800
Дескриптор:
Сан тізбегінің заңдылығын анықтайды.
Келесі санды жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 9997, 9998, __, 10000
Келесі санды жаз.
Жауап: 9999
Дескриптор:
Сан заңдылығын анықтайды.
Дұрыс санды жазады.

3-тапсырма
Сұрақ: 7000, 7100, __, 7300, 7400
Бос орынды толықтыр.
Жауап: 7200
Дескриптор:
Сан заңдылығын анықтайды.
Сан қатарын толықтырады.

4-тапсырма
Сұрақ: 5000, 4000, __, 2000, 1000
Бос орынды толтыр.
Жауап: 3000
Дескриптор:
Сан қатарындағы өзгерісті түсінеді.
Дұрыс санды жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: Кім жылдам?

Есепте және жауабын тап.

7+50+20+3 4+44+6 15+1+9

2+5+10+40 8+80+2 8+2+70

4+40+10+6 30+5+5

6-тапсырма
Сұрақ: 1500, __, 1700, 1800, 1900
Бос орынды толтыр.
Жауап: 1600
Дескриптор:
Сан қатарын толықтырады.
Дұрыс жауапты табады.

Көп таңбалы сандарды баған түрінде қосу және азайту

1-тапсырма
Сұрақ: 4528 бен 3674 сандарын баған түрінде қосып шығар.
Жауап:

4528

+ 3674

--------

8202

Дескриптор:
Қосу амалын баған түрінде орындайды.
Дұрыс есептейді.

2-тапсырма
Сұрақ: 9235 пен 4872 сандарын баған түрінде қос.
Жауап:

9235

+ 4872

--------

14107

Дескриптор:
Баған түрінде дұрыс жазады.
Есептеу қателіктеріне жол бермейді.

3-тапсырма
Сұрақ: 8592-ден 4738-ді азайтып, баған түрінде шығар.
Жауап:

8592

- 4738

--------

3854

Дескриптор:
Азайтуды баған түрінде орындайды.
Дұрыс есептейді.

4-тапсырма
Сұрақ: 7005 пен 2457 сандарын баған түрінде қос.
Жауап:

7005

+ 2457

--------

9462

Дескриптор:
Санға дұрыс амал қолданады.
Дұрыс жауапты жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: 6543-ті 2896-ға азайт.
Жауап:

6543

- 2896

--------

3647

Дескриптор:
Баған түрінде азайтуды орындайды.
Дұрыс санды табады.

6-тапсырма
Сұрақ: 9999 бен 8888 сандарын қос.
Жауап:

9999

+ 8888

--------

18887

Дескриптор:
Сандық өрнекті дұрыс жазады.
Есептеуді қатесіз орындайды.


Үздіксіз қосу мен азайту амалдары

1-тапсырма
Сұрақ: 1200 + 345 + 678 + 100 = ?
Жауап:


1200

+ 345

+ 678

+ 100

--------

2323

Дескриптор:
Үздіксіз қосу амалы орындалады.
Дұрыс жауапты жазады.

2-тапсырма
Сұрақ: 5000 - 1200 - 300 - 150 = ?
Жауап:

5000

- 1200

- 300

- 150

--------

3350

Дескриптор:
Үздіксіз азайтуды орындайды.
Сандық өрнекті қатесіз есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Баған түрінде есепте:

45+23               64+25          37+31         53+24

68-45               89-64           68-37          77-53

69-23               89-25           68-31          77-24

73+15              46+33          35+24          61+18

88-73               79-46           59-35           79-61

88-15              79-33           59-24            79-18


4-тапсырма
Сұрақ: 6000 - 2500 + 400 - 800 = ?
Жауап:

6000

- 2500

+ 400

- 800

--------

3100

Дескриптор:
Кезекпен қосу мен азайтуды орындайды.
Дұрыс жауапты есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: 4500 + 1200 + 800 - 700 = ?
Жауап:

4500

+ 1200

+ 800

- 700

--------

5800

Дескриптор:
Сандық өрнектермен дұрыс жұмыс жасайды.
Есептеуді қатесіз орындайды.

Қалдықпен азайту

1-тапсырма
Сұрақ: 8003 - 2768 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

8003

- 2768

--------

5235

Дескриптор:
Қалдықпен азайту амалын дұрыс орындайды.
Дұрыс нәтижені анықтайды.

2-тапсырма
Сұрақ: 9052 - 4876 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

9052

- 4876

--------

4176

Дескриптор:
Баған түрінде дұрыс жазады.
Есептеуді қатесіз орындайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 10000 - 5648 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

10000

- 5648

--------

4352

Дескриптор:
Санның құрамын дұрыс пайдаланады.
Дұрыс жауапты табады.

4-тапсырма
Сұрақ: 7321 - 4593 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

7321

- 4593

--------

2728

Дескриптор:
Азайтуды қатесіз орындайды.
Сандық өрнекті дұрыс жазады.

5-тапсырма
Сұрақ: 6234 - 2997 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

6234

- 2997

--------

3237

Дескриптор:
Сандық амалдарды дұрыс қолданады.
Дұрыс нәтижеге қол жеткізеді.

6-тапсырма
Сұрақ: 5000 - 2389 амалын баған түрінде орында.
Жауап:

5000

- 2389

--------

2611

Дескриптор:
Қалдықпен азайту амалын орындайды.
Есептеуді қатесіз жүргізеді.

Сандық өрнектермен жұмыс жасау

1-тапсырма
Сұрақ: 3456 + 2789 - 1298 өрнегінің мәнін тап.
Жауап:

3456

+ 2789

--------

6245

- 1298

--------

4947

Дескриптор:
Сандық өрнектерді дұрыс орындайды.
Есептеуді қатесіз жүргізеді.

2-тапсырма
Сұрақ: (8765 - 4321) + 2896 өрнегінің мәнін тап.
Жауап:

8765

- 4321

--------

4444

+ 2896

--------

7340

Дескриптор:
Жақшалармен берілген өрнекті дұрыс орындайды.
Дұрыс нәтижені есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: 9999 - (5789 + 2145) өрнегінің мәнін тап.
Жауап:

5789

+ 2145

--------

7934

9999

- 7934

--------

2065

Дескриптор:
Амалдардың орындалу тәртібін сақтайды.
Дұрыс жауапты жазады.

Көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту

1-тапсырма
Сұрақ: 325 × 4 өрнегін есепте.
Жауап: 325 × 4 = 1300
Дескриптор:
Көбейтудің алгоритмін қолданады.
Дұрыс нәтижеге қол жеткізеді.

2-тапсырма
Сұрақ: 728 × 3 өрнегін есепте.
Жауап: 728 × 3 = 2184
Дескриптор:
Бір таңбалы санға көбейту амалын дұрыс орындайды.
Нәтижені қатесіз анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: 604 × 5 өрнегін есепте.
Жауап: 604 × 5 = 3020
Дескриптор:
Көбейтудің кестелік тәсілін қолданады.
Санның разрядтық құрамын ескереді.

4-тапсырма
Сұрақ: 450 × 6 өрнегін есепте.
Жауап: 450 × 6 = 2700
Дескриптор:
Нөлмен аяқталатын санды көбейтуді орындайды.
Дұрыс нәтиже шығарады.

5-тапсырма
Сұрақ: 832 × 2 өрнегін есепте.
Жауап: 832 × 2 = 1664
Дескриптор:
Разрядтық құрамын ескере отырып есептейді.
Есептеу қателіктеріне жол бермейді.

6-тапсырма
Сұрақ: 999 × 7 өрнегін есепте.
Жауап: 999 × 7 = 6993
Дескриптор:
Үш таңбалы санды дұрыс көбейтеді.
Дұрыс нәтижеге жетеді.

Көп таңбалы сандарды екі таңбалы санға көбейту

1-тапсырма
Сұрақ: 235 × 12 өрнегін есепте.
Жауап: 235 × 12 = 2820
Дескриптор:
Көбейтудің алгоритмін қолданады.
Санның разрядтық құрамын ескереді.

2-тапсырма
Сұрақ: 417 × 25 өрнегін есепте.
Жауап: 417 × 25 = 10425
Дескриптор:
Разрядтық тәсілмен көбейту әдісін қолданады.
Дұрыс нәтижені табады.

3-тапсырма
Сұрақ: 650 × 34 өрнегін есепте.
Жауап: 650 × 34 = 22100
Дескриптор:
Көбейтудің баған түріндегі әдісін қолданады.
Разрядтық мәндерді ескере отырып есептейді.

4-тапсырма
Сұрақ: 123 × 19 өрнегін есепте.
Жауап: 123 × 19 = 2337
Дескриптор:
Көбейтудің қадамдық әдісін қолданады.
Санның орнына байланысты дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ: 780 × 15 өрнегін есепте.
Жауап: 780 × 15 = 11700
Дескриптор:
Нөлмен аяқталатын санды көбейтуді орындайды.
Жауапты дұрыс табады.

6-тапсырма
Сұрақ: 256 × 42 өрнегін есепте.
Жауап: 256 × 42 = 10752
Дескриптор:
Көбейтудің разрядтық тәсілін қолданады.
Қатемен жұмыс жасайды.

Көп таңбалы сандарды бір және екі таңбалы сандарға бөлу

1-тапсырма
Сұрақ: 864 ÷ 8 өрнегін есепте.
Жауап: 864 ÷ 8 = 108
Дескриптор:
Бөлудің алгоритмін қолданады.
Қалдықсыз бөледі.

2-тапсырма
Сұрақ: 540 ÷ 9 өрнегін есепте.
Жауап: 540 ÷ 9 = 60
Дескриптор:
Разрядтық құрамын ескере отырып бөледі.
Бөлуді тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ: 1280 ÷ 16 өрнегін есепте.
Жауап: 1280 ÷ 16 = 80
Дескриптор:
Разрядтық бөлуді қолданады.
Нәтижені тексеру үшін көбейтуді қолданады.

4-тапсырма
Сұрақ: 912 ÷ 12 өрнегін есепте.
Жауап: 912 ÷ 12 = 76
Дескриптор:
Екі таңбалы санға бөлуді орындайды.
Нәтижені дұрыс анықтайды.

5-тапсырма
Сұрақ: 735 ÷ 5 өрнегін есепте.
Жауап: 735 ÷ 5 = 147
Дескриптор:
Бір таңбалы санға дұрыс бөледі.
Дұрыс нәтижені анықтайды.

6-тапсырма
Сұрақ: 1920 ÷ 24 өрнегін есепте.
Жауап: 1920 ÷ 24 = 80
Дескриптор:
Екі таңбалы санға бөлуді орындайды.
Бөлудің дұрыстығын тексереді.

Бөлудің қалдықпен орындалуы

1-тапсырма
Сұрақ: 437 ÷ 5 өрнегін есепте.
Жауап: 437 ÷ 5 = 87 (қалдық 2)
Дескриптор:
Қалдықпен бөлуді орындайды.
Қалдықтың дұрыстығын тексереді

2-тапсырма
Сұрақ: 923 ÷ 7 өрнегін есепте.
Жауап: 923 ÷ 7 = 131 (қалдық 6)
Дескриптор:
Санның қалдықпен бөлінуін дұрыс орындайды.
Қалдықты тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ: 1045 ÷ 9 өрнегін есепте.
Жауап: 1045 ÷ 9 = 116 (қалдық 1)
Дескриптор:
Бөлуді қалдықпен орындайды.
Қалдықты тексеріп, дұрыс анықтайды.

4-тапсырма
Сұрақ: 789 ÷ 6 өрнегін есепте.
Жауап: 789 ÷ 6 = 131 (қалдық 3)
Дескриптор:
Бөлінгішті дұрыс таңдайды.
Қалдықтың дұрыстығын тексереді.

Пропорция ұғымы, оны қолдану

1-тапсырма
Сұрақ:
3:6 = x:12 пропорциясында x-тің мәнін тап.
Жауап:
x = (3 × 12) ÷ 6 = 6
Дескриптор:
Пропорцияның қасиетін қолданады.
Дұрыс нәтижеге қол жеткізеді.

2-тапсырма
Сұрақ:
8:4 = 10:x пропорциясында x-ті тап.
Жауап:
x = (4 × 10) ÷ 8 = 5
Дескриптор:
Пропорцияны дұрыс шешеді.
Нәтижені тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ:
x:15 = 4:5 теңдігі бойынша x-тің мәнін тап.
Жауап:
x = (15 × 4) ÷ 5 = 12
Дескриптор:
Пропорция ережесін қолданады.
Дұрыс шешім табады.

4-тапсырма
Сұрақ:
7:14 = x:28 теңдігі бойынша x-ті тап.
Жауап:
x = (7 × 28) ÷ 14 = 14
Дескриптор:
Санның арақатынасын түсінеді.
Дұрыс шешім шығарады.

5-тапсырма
Сұрақ:
24:x = 6:3 теңдігі бойынша x-ті тап.
Жауап:
x = (24 × 3) ÷ 6 = 12
Дескриптор:
Пропорция ережесін дұрыс қолданады.
Дұрыс есептейді.

6-тапсырма
Сұрақ:
18:6 = x:2 теңдігі бойынша x-ті тап.
Жауап:
x = (6 × 2) ÷ 18 = 0,67
Дескриптор:
Қатынасты дұрыс қолданады.
Дұрыс нәтижеге жетеді.

Пропорция арқылы есептер шығару

1-тапсырма
Сұрақ:
Егер 2 кг алма 600 теңге тұрса, 5 кг алма қанша тұрады?
Жауап:
600 ÷ 2 × 5 = 1500 теңге
Дескриптор:
Пропорцияны қолданады.
Дұрыс нәтижеге қол жеткізеді.

2-тапсырма
Сұрақ:
3 литр шырында 600 г қант бар. 5 литр шырында қанша қант бар?
Жауап:
600 ÷ 3 × 5 = 1000 г
Дескриптор:
Пропорция арқылы шешеді.
Жауапты тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ:
10 оқушыға 20 дәптер берілді. 15 оқушыға қанша дәптер керек?
Жауап:
20 ÷ 10 × 15 = 30 дәптер
Дескриптор:
Арақатынасты түсінеді.
Дұрыс шешім табады.

4-тапсырма
Сұрақ:
4 кг ұннан 8 бөлке нан пісіріледі. 10 кг ұннан қанша бөлке нан пісіріледі?
Жауап:
8 ÷ 4 × 10 = 20 бөлке
Дескриптор:
Қарапайым пропорцияны қолданады.
Сандық өрнектерді дұрыс есептейді.

5-тапсырма
Сұрақ:
Автобус 2 сағатта 120 км жүреді. 5 сағатта қанша км жүреді?
Жауап:
120 ÷ 2 × 5 = 300 км
Дескриптор:
Уақыт пен қашықтық арақатынасын қолданады.
Есепті дұрыс шығарады.

6-тапсырма
Сұрақ:
3 кг жемісте 900 мг дәрумен бар. 7 кг жемісте қанша дәрумен бар?
Жауап:
900 ÷ 3 × 7 = 2100 мг
Дескриптор:
Пропорция әдісін қолданады.
Дұрыс есептейді.

Пайыз ұғымы, бүтіннің бөлігі ретінде түсіну

1-тапсырма
Сұрақ:
1000 теңгенің 10%-ы қанша?
Жауап:
1000 × 10 ÷ 100 = 100 теңге
Дескриптор:
Пайызды есептеудің формуласын қолданады.
Дұрыс шешім табады.

2-тапсырма
Сұрақ:
500 теңгенің 20%-ы қанша?
Жауап:
500 × 20 ÷ 100 = 100 теңге
Дескриптор:
Санның пайызын дұрыс есептейді.
Жауапты тексереді.

3-тапсырма
Сұрақ:
1500 теңгенің 15%-ын тап.
Жауап:
1500 × 15 ÷ 100 = 225 теңге
Дескриптор:
Пайызды дұрыс анықтайды.
Нәтижені тексереді.

4-тапсырма
Сұрақ:
600 теңгенің 25%-ы қанша?
Жауап:
600 × 25 ÷ 100 = 150 теңге
Дескриптор:
Пайызды дұрыс есептейді.
Жауапты тексереді.

5-тапсырма
Сұрақ:
1200 теңгенің 50%-ын тап.
Жауап:
1200 × 50 ÷ 100 = 600 теңге
Дескриптор:
Бүтіннің жартысын анықтайды.
Дұрыс есептейді.

6-тапсырма
Сұрақ:
750 теңгенің 5%-ы қанша?
Жауап:
750 × 5 ÷ 100 = 37,5 теңге
Дескриптор:
Кіші санның пайызын есептейді.
Жауапты дұрыс табады.

Пайызбен байланысты қарапайым есептер

1-тапсырма
Сұрақ:
Дүкенде 20% жеңілдікпен 5000 теңгелік тауар қанша тұрады?
Жауап:
5000 × 20 ÷ 100 = 1000; 5000 - 1000 = 4000 теңге
Дескриптор:
Жеңілдікті есептейді.
Дұрыс бағасын анықтайды.

2-тапсырма
Сұрақ:
Су құрамының 30%-ы минералды заттар.
2 литр суда қанша минерал бар?
Жауап:
2 × 30 ÷ 100 = 0,6 литр
Дескриптор:
Пайызды қолданып есептейді.
Дұрыс шешім табады.

Көпбұрыш түрлері

1-тапсырма
Сұрақ:
1-тапсырма:Блиц-сұрақ

Суретте неше шаршы бар?

Қанша тіктөртбұрыш бар?

Тіктөртбұрыштарды ата.

Тіктөртбұрыштың төбелерін мен қабырғаларын ата.

АВСД тіктөртбұрышының қабырғаларын өлше

Тіктөртбұрыштың периметрін тап.

А Е В




2-тапсырма
Сұрақ:
Үшбұрыштың қабырғалары 5 см, 6 см және 8 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = 5 + 6 + 8 = 19 см
Дескриптор:
Үшбұрыштың қабырғаларын дұрыс қосады.
Нәтижені дұрыс анықтайды.

3-тапсырма
Сұрақ: Қай фигураның периметрі үлкен?

4-тапсырма
Сұрақ: Көпбұрыштар бар сандарды анықта.

Көпбұрыштардың қасиеттері

1-тапсырма
Сұрақ:
Тік төртбұрыштың ұзындығы 10 см, ені 4 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = (10 + 4) × 2 = 28 см
Дескриптор:
Тік төртбұрыштың формулаларын қолданады.
Нәтижені дұрыс есептейді.

2-тапсырма
Сұрақ:
Шаршының қабырғасы 6 см. Оның ауданын тап.
Жауап:
S = 6 × 6 = 36 см²
Дескриптор:
Шаршының ауданын табады.
Дұрыс есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Суреттегі фигураларды салыстыр. Шаршы және тіктөртбұрыштың ұқсастығы мен айырмашылығын жазады

4-тапсырма
Сұрақ:
Алтыбұрыштың қабырғалары тең және 12 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = 12 × 6 = 72 см
Дескриптор:
Алтыбұрыштың қасиеттерін біледі.
Дұрыс шешім табады.

Периметрді табу формулалары

1-тапсырма
Сұрақ:
Тік төртбұрыштың ұзындығы 9 см, ені 3 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = (9 + 3) × 2 = 24 см
Дескриптор:
Тік төртбұрыштың формулаларын дұрыс пайдаланады.
Дұрыс есептейді.

2-тапсырма
Сұрақ: Суретпен жұмыс.Периметрін тап

3-тапсырма
Сұрақ:
Тіктөртбұрыштың ұзындығы 15 см, ені 6 см. Оның периметрін тап.
Жауап:
P = (15 + 6) × 2 = 42 см
Дескриптор:
Формуланы қолданады.
Дұрыс шешім табады.

4-тапсырма
Сұрақ: 1.шаршы деген не?

2. төртбұрыштың неше қабырғасы бар?

3. Өмірде қандай тік төртбұрыштар кездеседі?

4.Шаршы қабырғасы 4 см периметрі нешеге тең?

5.тік төртбұрыштың 1 енімен , 1 ұзындығы белгілі болса қалғанын қалай табамыз?

Тік төртбұрыш пен шаршының ауданын есептеу

1-тапсырма
Сұрақ:
Тік төртбұрыштың ұзындығы 12 см, ені 5 см. Оның ауданын тап.
Жауап:
S = 12 × 5 = 60 см²
Дескриптор:
Тік төртбұрыштың аудан формуласын қолданады.
Нәтижені дұрыс есептейді.

2-тапсырма
Сұрақ:
Шаршының қабырғасы 8 см. Оның ауданын тап.
Жауап:
S = 8 × 8 = 64 см²
Дескриптор:
Шаршының ауданын табады.
Дұрыс есептейді.

3-тапсырма
Сұрақ: Қайсысы тік бұрыштан кіші және қайсысы тік бұрыштан үлкен?

4-тапсырма
Сұрақ: Тік төртбұрыштың ені -14см, бұл оның ұзындығы 11 см қысқа.Тік төртбұрыштың  ұзындығы қанша?



























Қорытынды

Қазіргі білім беру жүйесінде оқушылардың білімін бағалау – олардың дамуын қадағалаудың және оқу процесін жетілдірудің негізгі тетігі болып табылады. Осы тұрғыдан алғанда, формативті бағалау бастауыш сынып оқушыларының білім сапасын арттыруда маңызды рөл атқарады. Бұл әдіс оқушыларға тек бағалау нәтижесін көрсетіп қана қоймай, олардың жіберген қателерін талдауға, біліміндегі олқылықтарды жоюға және өз жетістіктерін үнемі қадағалауға мүмкіндік береді. Формативті бағалау оқушының білімін жетілдірумен қатар, оның қызығушылығын арттырып, өз оқуына жауапкершілікпен қарауға үйретеді. Мұндай бағалау түрі арқылы оқушылар өзін-өзі бағалауға, рефлексия жасауға дағдыланады. Олардың логикалық ойлау қабілеті, пәнге деген қызығушылығы, шығармашылық қабілеттері дамып, белсенді оқу әрекеті қалыптасады. Бастауыш сынып мұғалімдері үшін формативті бағалау – тек оқушының білім деңгейін анықтау құралы емес, сонымен қатар оқыту стратегиясын дұрыс жоспарлауға көмектесетін әдіс. Мұғалімдер сабақ барысында критериалды бағалау, кері байланыс, өзін-өзі бағалау, бірін-бірі бағалау және ойын арқылы бағалау әдістерін тиімді қолданса, оқушылардың оқу үлгерімі айтарлықтай жақсарады. Қорыта айтқанда, формативті бағалау – бастауыш сынып оқушылары үшін мотивация беретін, олардың білім алу процесін қолдайтын маңызды құрал. Мұғалімдер бұл әдісті тиімді пайдалану арқылы оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оның білім алуына қолайлы жағдай жасайды. Бұл тәсіл оқыту мен оқу сапасын жақсартуға, білімді практикалық тұрғыдан игеруге мүмкіндік береді.















Қосымшалар

Жиі қолданылатын бағалау әдістерінің сипаттамасы

Формативті бағалау әдістері мұғалімдерге оқушылардың оқу процесіндегі жетістіктерін бақылауға, кері байланыс беруге және оқытуды дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді. Төменде бастауыш сыныптарда жиі қолданылатын бағалау әдістері сипатталған.

Бағалау әдісі

Сипаттамасы

Қолдану мақсаты

Артықшылықтары

Бағалау критерийлері арқылы бағалау

Мұғалім оқушыларға нақты бағалау критерийлерін ұсынады, оқушылар өз жұмысын немесе сыныптастарының жұмысын сол критерийлер бойынша бағалайды.

Оқушының өз оқу процесін саналы түрде бақылауы, рефлексия жасау дағдысын қалыптастыру.

Оқушылар бағалау критерийлерін түсініп, өз жұмысын жақсарту жолдарын біледі.

Кері байланыс (ауызша және жазбаша)

Мұғалім оқушының жауабы немесе жұмысы туралы нақты пікір білдіреді, оның күшті және әлсіз жақтарын көрсетеді.

Оқушыларға жетістіктері мен жақсартуға тиіс тұстары туралы нақты ақпарат беру.

Жекелей қолдау көрсетіледі, оқушылар өз қатесін түсініп, оны түзетуге мүмкіндік алады.

Өзін-өзі бағалау

Оқушылар өз білімдерін арнайы бланкілер, шкалалар немесе сұрақтар көмегімен бағалайды.

Оқушыларға оқу процесінде белсенділік танытуға және жауапкершілік алуға үйрету.

Оқушылар өз жетістіктерін бақылауға үйренеді, әлсіз тұстарын анықтап, жақсарту жолдарын іздейді.

Бірін-бірі бағалау

Оқушылар сыныптастарының жұмысын мұғалім ұсынған критерийлер бойынша бағалайды.

Оқушылардың бір-біріне қолдау көрсетуін және бағалау критерийлерін түсінуін қамтамасыз ету.

Коммуникативті дағдылар дамиды, оқушылар объективті баға беруді үйренеді.

"Бағдаршам" әдісі

Оқушылар түсінгендерін жасыл (бәрін түсіндім), сары (кейбір жері түсініксіз), қызыл (түсінбедім) түстер арқылы көрсетеді.

Мұғалімге оқушылардың түсіну деңгейін жылдам бағалауға көмектесу.

Уақыт үнемдейді, мұғалім оқушылардың қандай тақырыптарды түсінбегенін анықтайды.

"Бес саусақ" әдісі

Оқушылар саусақтарын көрсетіп, әр деңгей бойынша жауап береді: бас бармақ – "бәрін түсіндім", сұқ саусақ – "аздап түсіндім", ортаншы саусақ – "түсінбедім" және т.б.

Сабақтың соңында оқушылардың түсіну деңгейін тексеру.

Кез келген тақырыпқа қолдануға болады, оқушылар ойларын тез жеткізеді.

Рефлексиялық күнделік

Оқушылар күнделікті сабақтан алған әсерлері мен түсінгендерін жазып отырады.

Оқушылардың өзіндік ойлау қабілетін дамыту, оқу жетістіктерін бақылау.

Мұғалім оқушылардың оқу процесіне деген көзқарасын түсінеді, оларға қажетті көмек көрсетеді.

Ойын арқылы бағалау

Оқушылар ойын тапсырмаларын орындай отырып, білімдерін көрсетеді.

Оқу процесін қызықты ету, мотивацияны арттыру.

Балалардың сабаққа деген қызығушылығы артады, еркін ойлау қабілеті дамиды.


Мұғалімдерге арналған бақылау парақтары

Мұғалімдерге оқушылардың оқу жетістіктерін бақылауға көмектесетін бақылау парақтары ұсынылады. Бұл парақтарды сабақ барысында оқушылардың белсенділігін, түсіну деңгейін және тапсырмаларды орындау сапасын бағалау үшін қолдануға болады.

Оқушының оқу белсенділігін бақылау парағы

Оқушының аты-жөні

Сабаққа қатысуы

Түсіну деңгейі

Жауап беру сапасы

Белсенділігі

Қосымша ескертпелер







Бағалау шкаласы:
– өте жақсы
– орташа
– қиындық туғызды

Тақырып бойынша білім деңгейін бақылау

Оқушының аты-жөні

Тақырыпты толық меңгерді

Кейбір жерін түсінді

Қиындықтар кездесті

Мұғалімнің қолдауы қажет







Оқушыларға арналған өзін-өзі бағалау бланкілері

Өзін-өзі бағалау оқушылардың өз оқу процесін саналы түрде басқаруына және өз қателіктерін түзетуіне көмектеседі.

Өзін-өзі бағалау бланкісі

Сұрақтар

Иә

Жоқ

Толығырақ

Сабақтағы жаңа тақырыпты толық түсіндім.


Берілген тапсырмаларды өз бетімше орындай алдым.


Тапсырма барысында қиындықтар кездестірдім.


Мұғалімнен немесе сыныптастарымнан көмек сұрадым.


Өз жұмысымның нәтижесімен қанағаттандым.


Оқушыға арналған нұсқаулық:
– "Иә" деп жауап берсеңіз, өзіңізді сенімді сезінесіз.
– "Жоқ" деп белгіленген сұрақтар бойынша мұғалімнен көмек сұраңыз.

Сабақтағы жетістіктерді бағалау бланкісі

Мен ...

Иә

Жоқ

Толығырақ

Сабаққа белсенді қатыстым.


Барлық тапсырмаларды дұрыс орындадым.


Қосымша сұрақтар қойдым.


Өз жұмысымды жетілдіруге тырыстым.


Кері байланыс арқылы түсінігімді жақсарттым.


Бұл қосымшалар формативті бағалауды тиімді ұйымдастыруға көмектеседі. Мұғалімдер бақылау парақтары арқылы оқушылардың білім деңгейін нақты бағалап, қажетті түзетулер енгізе алады. Ал оқушыларға арналған өзін-өзі бағалау бланкілері олардың рефлексия жасау дағдыларын қалыптастырып, оқу жетістіктерін жақсартуға ықпал етеді.























Пайдалынылған әдебиеттер тізімі

  1. Қазақстан Республикасының бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты. (Соңғы шығарылымы). "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" баспасы.

  2. Т. Қоңырова. "Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі". (2018). "Алматыкітап" баспасы.

  3. Ә. Әбілқасымова. "Математиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі". (2015). "Фолиант" баспасы.

  4. Б. Баймұханова. "Математиканы оқытудың инновациялық әдістері". (2020). "Мектеп" баспасы.

  5. Г. Мырзабекова. "Бастауыш сыныптарда есеп шығару әдістемесі". (2017). "Атамұра" баспасы.

  6. Р. Оспанова. "Бастауыш сыныптарда математикалық ойлауды дамыту". (2019). "Арман-ПВ" баспасы.

  7. С. Иманбаева. "Бастауыш сыныптарда математикалық сауаттылықты қалыптастыру". (2021). "Көкжиек-Горизонт" баспасы.

  8. А. Әбілдина. "Бастауыш сыныптарда математикалық ойындар мен жаттығулар". (2016). "Дәнекер" баспасы.

  9. Ж. Қайыңбаева. "Бастауыш сыныптарда математикалық есептерді шығарудың тиімді жолдары". (2022). "Эверо" баспасы.

  10. К. Құрманбаева. "Бастауыш сыныптарда математикалық білім берудің ерекшеліктері". (2018). "Академия" баспасы.

  11. Н. Оразова. "Бастауыш сыныптарда математикалық терминологияны меңгерту". (2020). "ҚазГЮУ" баспасы.

  12. Т. Алдамұратова. "Математика" (1-4 сынып оқулықтары). (Соңғы шығарылымы). "Атамұра" баспасы.

  13. Ә. Ақпаева. "Математика" (1-4 сынып жұмыс дәптерлері). (Соңғы шығарылымы). "Алматыкітап" баспасы.

  14. М. Байқоңыр. "Қызықты математика" (1-4 сыныптарға арналған). (2017). "Мектеп" баспасы.

  15. С. Әбілқасымова. "Математикалық есептер жинағы" (1-4 сыныптарға арналған). (2019). "Фолиант" баспасы.

Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
08.10.2025
62
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі