Білім беру ұйымының атауы

Еркінқала орта мектебі

Пәні:

Қазақ тілі

Бөлім:

Биотехнология және гендік инженерия келешегі. Синтаксис

Педагогтің аты-жөні:

Муканова Г.

Күні:

24.02.2022

Сынып: 9 а

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Гендік инженерия әдістері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

9.3.1.1 жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құру;

9.4.4.3 сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану

Сабақтың мақсаты

• жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес ауызша және жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құрады;

• Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді біледі, түрлендіріп қолданады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс тар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

Жаңа білім

Бекіту

• Оқушыларды түгендеу;

• сабақтың мақсаты мен бағалау критерийлерін айқындау;

Үй тапсырмасын тексеру:

• Құрмалас сөйлем дегеніміз не?

• Құрмалас сөйлемнің қандай түрлері бар?

• Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?

• Сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не?

Тілдік бағдар

Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем

Себеп бағыныңқы сабақтас. Бағыныңқысы басыңқыдағы айтылған ойдың себебін білдіреді. Мысалы, Қожық Көкшетау оязына қарайтын жерде отырғандықтан, Есенейдің қолына түспей кетті. Осы құрмалас сөйлемдегі Қожық Көкшетау оязына қарайтын жерде отырғандықтан деген алғашқы сөйлем Есенейдің қолына түспей кетті деген екінші сөйлемнің себебін білдіріп тұр.

 Себеп бағыныңқы сабақтас неліктен? не себепті? неге? не деп? деген сұрақтарға жауап береді.

 Себеп бағыныңқы  сабақтастың  баяндауыштары  төмендегідей жолдармен жасалады:

 1. Есімшенің өткен шақ формасына -дықтан/діктен қосымшасының жалғануы арқылы жасалады. Мысалы, Есі шыққан керуен аты жүре алмағандықтан, (неліктен?) айқай салып қашып еді.

 2. Есімшенің өткен шақ формасына соң шылауының тіркесуі арқылы жасалады. Мысалы, Халі ауыр болған соң, (неге?) арнаулы ауруханаға жатқызған-ды.

 3. Көсемшенің -й жұрнағына біткен болымсыз түрінен жасалады. Мысалы, Қалада қона қоятын ағайын-туған болмай, (не себепті?) қысыла-қысыла жатаққа келдім.

 4. Ашық райлы етістікке деп көмекші етістігінің тіркесуі арқылы жасалады. Мысалы, Үйдегілерді оятып алмайын деп, (не деп?) аяғының ұшынан басып өз бөлмесіне өтті.

 Себеп бағыныңқы сабақтас құрмаластың жай сөйлемдерінің арасына үтір қойылады.

1-тапсырма (оқулықта 6-тапсырма)

Сөйлемдерді толықтырып жаз

Оқулықта берілген суретке қарап, сабақтың тақырыбын болжа.

2-тапсырма

Мәтінді алғаш рет мұқият тыңдаңдар;

Мазмұнында не айтылғанына көңіл бөліңдер;

Жетекші сұрақтарға жауап беріңдер.

Жетекші сұрақтар

- Гендік инженерия дегенімізді кім қалай түсінді?

- Гендік инженерия әдісі қандай салаға қатысты?

- Бұл тәсіл қалай жүзеге асырылады?

- Осы тәсіл нәтижесі арқылы неге қол жеткізуге болады?

3-тапсырма

«Сөйлемдерді толықтыр» әдісі

Гендік инженерияның маңыздылығына келер болсам, ...

Бұл әдіс біздің елімізде де даму үстінде, әсіресе...

Менің ойымша гендік инженерия әдісі нәтижесінде пайда болған өнімдерді жиі тұтыну ....

Өйткені......

Бұл саланы дамыту үшін ...... ..... .... қажет деп ойлаймын.

4-тапсырма

«Гендік инженерияның қолданылуы» тақырыбы бойынша ғылыми мақала жазуға арналған күрделі жоспар құр.

- сұрақтарға жауап береді;

-өткен сабаққа шолу жасайды;

Жаңа ақпарат алады.

Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді толықтырады

Сабақтың тақырыбын болжайды

Жетекші сұрақтарға жауап береді

Сөйлемдерді толықтырады

Күрделі жоспар құрады

- сұрақтарға жауап береді;

-өткен сабаққа шолу жасайды; 2 балл

Себеп бағыныңқы лы сабақтас құрмалас сөйлемді толықтырады – 2 балл

Сөйлемдерді толықтырады 2 балл

жинақталған материалдар негізінде көзделген мақсатқа сәйкес жазбаша мәтіндер үшін күрделі жоспар құрады – 4 балл

Оқулық

Кері байланыс

Кері байланыс ПОПС әдісі арқылы осы бөлімде алған білімдері туралы пікірін айтады.

1. Менің ойымша….

2. Мен мұны былай дәлелдеймін…..

3. Мен бұған мынандай мысалдар келтіремін….

4. Мен мынандай қорытынды шешімге келдім…

Кері байланыс береді.