Сарыоба ауылының №2 жалпы орта білім беретін мектебі »КММ

Түсінік хат

Бұл курс бағдарламасы оқушыларға қосымша тереңдетілген түрде білім берудің бір бөлігі. Биологиядан оқу бағдарламасына сай алған білімдерін әрі қарай жетілдіру мақсатында қарастырылады.

Тіршілікте ең жоғары құндылық деп түсінетін экологиялық, эволюциялық ойлау деңгейлері қалыптасқан , биологиялық мәдениетін меңгерген, дүниенің ғылыми бейнесінің биологиялық саласын бағдарлай алатын, тірі табиғатты зерттеу әдістерінен қажетті білімдері бар, цитология мен генетикадан білімдерін дамыту, зат алмасу үрдістері және тәрә ағзалардың жалпы қасиеттері туралы мағлұматтарын кеңейту.

Курстың мақсаты: Оқушыларды әлеуметтендіру, жоғарғы оқу орындарына дайындау үшін терең білім беру, өмірде өзі игеретін мамадыққа баулу.

-Оқушылардың ойлау қабілетін арттыру, жылдамдыққа, ептілікке үйрету.

-Биология туралы ұғымды үйрету.

-Оқушылардың генетикалық білімдерін кеңейту, жүйелеу, дамыту..

Курстың міндеттері:

-оқушылардың ғылыми дүниетанымын кеңейту -негізгі ұғымдар мен теорияларды білу.

-өз бетімен белсенді жұмыс істеуге үйрету;

-оқыту өмірмен тығыз байланыстыру;

-оқушылардың мамандықты таңдауына ықпал жасау

-оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, инттелектуалдық, дарындылық

қабілеттерін жетілдіру

-ҰБТ – ға дайындық.

Оқушылардың дайындығына қойылатын талаптар: жұмыс дәптерлерінің болуы, танымдық іс-әрекеті мен ой өрісін, басқа ғылыммен байланысын, компьютер техникасын, интернет желісін пайдалану.

Пәнаралықбайланыс: химия, математика, география, экология, тәнтану, жануартану.

Кәсіпкебағдарлау: биология, медицина, ауылшаруашылығы, химия, биотехнология бағытындадаярлау.

Курстыұйымдастыруформасы: дәріс ( лекция ), ойын, есептершығару, топтықжәнежұптықоқытуәдістері, интерактивтіоқытуәдістері, семинар.

Оқу жетістіктерін бағалау:

-деңгейлік сұрақтар арқылы, тесттік тапсырмалар, бақылау жұмыстары, өзіндік сынақ жұмыстары арқылы.

Күтілетіннәтижелер:

• тұқым қуалау заңдылықтары туралы білімдері жетіледі;

• генетикалық есептерді шығару шеберлілігі артады;

• оқушылардыңөздігіненізденуі,қызығушылығықалыптасады;

• алғанбілімдерінөмірдеқолданаалуы;

• танымдықіс-әрекеті,қызығушылығыартады;

• жаңаұғымдардыңмәніндұрыстүсінеді,орындықолданубіліктілігіартады;

• зерттеуәдістерінжоспарлайбілу,сәйкескестелер,заңдылықтарнегізіндеқорытындыларжаса у,ізденужәнезерттеужұмыстарыныңнәтижелеріндайындайбіледі.

• мәліметтердіталдау,әдебиеткешолужасау, экспериментжүргізугебағытталады.

- Тақырып жоспарының мазмұны.

Кіріспе. (1сағат)

Генетикағылымының даму тарихы . (2 сағат )

Генетика ғылымыжәнеоныңжаратылыстануғылымдарыжүйесіндегіорны. Генетика ғылымының даму кезеңдері. Генетика саласындағығылымзерттеулер. Грек ойшылдарыныңеңбектері (Демокрит, Гипократ, Аристотель). Эвалюциялықілім (Ч.Дарвин).

Тұқымқуалаушылықзаңдылықтарыныңашылыпқалыптасуы. Г.Мендель, Т.Бовери, У.Сзттон, Т.Морган, В.Иогансен, Гуго де Фриз, К.Коренс, Э.Чермак, Н.Вавиловт.б.

Тұқымқуалаушылықзаңдылықтары. (15сағат)

Г.Мендель, оның еңбектері. Гибродологиялық әдіс. Моногибридтікбудандастыру. Доминанттық, рессивтікбелгілер.Аллельдігендар. Фенотип және генотип. Гомомзиготалы, гетерезиготалыособьтар. Г.Мендельдің 1-2 заңдары. Белгілердіңажыраусебептері. Гаметалартазалығыгипотезасы. Талдаушышағылыстыру. Моногибридтішағылыстырудыңцитологиялықнегіздері. Тіркестұқымқуалау. Тіркесутоптары. Генетикалық карта. Т.Морганзаңы. Хромосомалық теория. Кроссинговер. Ген, құрылымы, қасиеті. Гендердің ара-қатынасы. Генотип.Жынысгенетикасы. Жыныстыанықтау. Жыныспентіркестұқымқуалау.

Тұқым қуалайтын аурулар. (4сағат)

Гемофильяжәне дальтонизм. Гендердіңөзгеруінеортаныңәсері. Медициналық генетика.

Адамныңтұқымқуалайтынарулары, олардыңалдыналу.

Өзгергіштікзаңдылықтары.(5сағат )

Өзгергіштікжәнеоныңтүрлері. Модификациялықжәнемутациялықөзгергіштіктер. Мутациялардыңжиілігі. Мутацияныңпайдаболуынаортаныңәсері. Геномдық, хромосомалықжәнегендікмутациялар. Эксперименттікмутациялар. Селекциядағымутацияныңрөлі. Н.И.Вавиловтыңгомологиялыққатарларзаңы. Генетика жәнеэвалюциялық теория. Популяцияларгенетикасы. Аллельдержәнегенотиптержиілігі. Харди-Вайнбергзаңы.

Өсімдіктер, жануарларжәнемикроорганизмдерселекциясы. (6сағат

)Селекцияныгенетикалықнегіздері. Селекция үшінбастапқыматералдардыіріктепалу,

бағалау,табиғисұрыптаудыңтүрлері: тұрақтандырушыжәнеқозғаушысұрыптаулар..

Мәдениөсімдіктердіңшығуорталықтары. Өсімдіктерселекциясы.

Өсімдіктердіқолдансұрыптаужәнебудандастыру.

Селекциядағытабиғисұрыпталудыңмаңызы.

Айқастозаңданатынөсімдіктердіңөздігінентозаңдануы. Гетерозис. Жасанды мутагенез,

оныңселекциядағымаңызы. Полиплоидия. Жануарларселекциясы.

Үйхайуанаттарынәріденбудандастыру.

Қазақстандағыжануарларселекциясыныңжетістіктері. Микроорганизмдерселекциясы,

оныңөнеркәсіптегімаңызы. Биотехнология, оныңбағыттары. Генетикалық инженерия.

Зертханалық жұмыстар.

Вариациялық қатарды құру және жапырақ ұзындығының өзгергіштігінің вариациялық қисық сызықтарын сызып көрсету.

Көрсетілімдер. Мендель заңдарын, хромосомалардың айқасуын бейнелейтін көппешөп материалдарын, жинақтамаларды, нақнұсқа-жапсырмаларды, сызбанұсқаларды,

тәжірбиелерді көрсету. Қорытынды. (1сағат )

Тақырыптық және күнтізбелік жоспар

Пайдаланылатын әдебиеттер:

1. Мектеп оқулықтары, 9-сынып

2.Интернет желісі.

3.Мұхаметжанов К. «Генетика және селекция негіздері», 1996.

4. «Биология салауаттылықнегіздері» журналдары.

5. «Биология анықтамалығы» журналдары.