«Бекітемін» «Келісемін» «Ұсынылады»
Мектеп директоры: директордың оқу жұмысы Ә/Б отырысында
жөніндегі орынбасары: қаралды. .
______ А.О.Куанбаева -----------------А.К.Калиеа. Ә/Б жетекшісі:--------------
« » тамыз 2025 ж. « » тамыз 2025ж А.К.Исркепова.
« »тамыз 2025ж
ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК
Элeктивтi курc
БAҒДAРЛAМACЫ
10 «Ә» сынып.
Атырау
2025-2026ж
ТҮСІНІК ХАТ
Бұл бағдарлама 10-сынып оқушыларына биология пәнінен генетиканың негіздерін түсінуге бағытталған. Оқушылар тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын зерттей отырып, генетиканың негізгі принциптерін меңгеруге мүмкіндік алады. Жасанды интеллект құралдарын пайдалану арқылы оқушылар генетикалық ақпаратты тиімді талдай алады, генетикалық тәжірибелердің нәтижелерін түсінуге және генетикалық алуан түрлілікті бағалауға үйренеді. Бағдарлама оқушылардың ғылыми зерттеу дағдыларын дамытуға, сыни ойлау қабілеттерін күшейтуге және генетика саласына қызығушылықтарын арттыруға бағытталған. Мәтінмен жұмыс жасау барысында оқушылар тұқымқуалаушылық заңдылықтарын, гендердің құрылымын, мутациялардың әсерін және генетикалық өзгергіштіктің механизмдерін талдауға үйренеді. Бағдарламада генетиканың негізгі принциптерін түсінуге арналған практикалық тапсырмалар мен жаттығулар қамтылған. Оқушылардың ғылыми зерттеулер жүргізу, эксперименттік жұмыстар жасау дағдыларына ерекше көңіл бөлінеді. Оқушылардың танымдық көкжиегін кеңейту және генетиканың тарихы, этикасы, және қазіргі заманғы жетістіктерімен таныстыру мақсатында түрлі әдістер қолданылатын болады. Бұл бағдарлама оқушылардың генетика саласындағы білімдерін тереңдетуге, олардың ғылыми ойлау қабілеттерін дамытуға, сондай-ақ, биология ғылымына жақындатуға бағытталған.
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Цифрлық және мемлекеттік қызмет көрсетуді автоматтандыру департаментінің цифрландыру бағыты жарияланды. Осы бағдарламаға сәйкес «Оқу жоспарының вариативті бөлігінің оқу бағдарламалары мен элективті курстарды сараптамадан өткізу және оларды жаңартылған білім беру мазмұны аясында әдістемелік қамтамасыз ету» туралы ереже ҚР-ң 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңына (06.05.2020 жылы енгізілген толықтырулар мен өзгертулер негізінде ) сәйкес әзірленді. «Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім деңгейлерінің жалпы білім беретін пәндері мен таңдау курстары бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту» туралы Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығы негізінде құрастырылған. «2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы» Әдістемелік нұсқау хат негізінде қарастырылды.
Бұл бағдарлама келесі технологияларды көрсетеді:
-
Learning.apps, Wordwall.net
-
Практикалық жаттығулар
-
Заманауи технологиялар
-
Топтық, жеке, жұптық жұмыстар
-
Ойын технологиясы
Оқушылардың генетика туралы білімдерін тереңдету үшін әртүрлі дәстүрлі және заманауи әдебиеттер, ғылыми мақалалар және мультимедиялық қосымшалар пайдаланылатын болады. Оқыту барысында генетикалық тәжірибелердің бейнероликтері, диаграммалар мен графиктер ұсынылады.
Бағдарламаның мақсаты: Оқушыларға генетиканың негіздерін, тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын жаңа әдістермен үйрету.
Негізгі міндеттері:
-
Генетикалық терминдерді меңгеру.
-
Тұқымқуалаушылық заңдарын түсіну.
-
Мутациялардың әсерін зерттеу.
-
Практикалық тәжірибелер жүргізу.
-
Зерттеу дағдыларын дамыту.
-
Пәнаралық байланыстарды қолдану.
-
Генетикалық ақпаратты талдау дағдыларын қалыптастыру.
-
Генетикалық эксперименттердің нәтижелерін интерпретациялау.
Пәнаралық байланыс: Бұл бағдарлама биология, химия және география пәндерімен тығыз байланысты. Оқушылар генетиканың химиялық негіздерін, экологиялық аспектілерін зерттеу арқылы басқа пәндерден алған білімдерін кеңейтеді. Мысалы, химия пәнінде ДНҚ-ның құрылымы мен функциясы, географияда генетикалық алуан түрліліктің экологиялық әсерлері қарастырылады.
Кәсіпке бағдарлау: Бағдарлама оқушылардың биолог, генетик, экологиялық зерттеуші немесе ауыл шаруашылығы маманы болуға деген қызығушылықтарын арттырады. Оқушылар генетика саласындағы заманауи жетістіктер мен технологияларды меңгеру арқылы болашақта ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналысуға дайындалады.
Сабақта қолданған әдістер:
-
Сұрақ-жауап әдісін қолдану: Оқушылардың өз пікірлерін білдіруі мен сұрақ қою дағдыларын дамыту.
-
Топтық жұмыс жасау: Оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу және командалық дағдыларын қалыптастыру.
-
Жеке жұмыс істеу: Оқушылардың дербес зерттеу және талдау қабілеттерін дамыту.
-
Дискуссия ұйымдастыру: Генетикалық мәселелер бойынша пікір алмасу және сыни ойлау дағдыларын дамыту.
Оқушы білуі керек критерийлер:
-
Генетикалық терминдерді түсінуі керек.
-
Тұқымқуалаушылық заңдарын анықтай білуі керек.
-
Мутациялардың түрлері мен себептерін талдай білуі керек.
-
Генетикалық эксперименттердің нәтижелерін интерпретациялап, сұрақтарға жауап бере білуі керек.
Авторлық бағдарлама бағыты:
Бағдарлама оқушылардың генетика жөніндегі білімдерін тереңдетуге және ғылыми ойлау қабілеттерін дамытуға бағытталған. Оқушылардың белсенділігін арттыру үшін интерактивті әдістер мен практикалық жұмыстар қолданылады. Оқушылар генетиканың негізгі принциптерін, тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдарын зерттеу арқылы өз білімдерін кеңейтеді. Сонымен қатар, олар ғылыми зерттеу дағдыларын меңгеріп, генетикалық мәселелерді шешу үшін сыни ойлау қабілеттерін пайдаланады.
Авторлық бағдарлама жаңалығы:
Бағдарламада генетиканың заманауи аспектілерін, тәжірибелерді және зерттеулерді енгізу арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыруға бағытталған. Оқыту барысында заманауи технологиялар мен әдістер, мысалы, биоинформатика, геномдық зерттеулер және CRISPR технологиялары сияқты тақырыптар қарастырылады. Оқушыларға генетикалық эксперименттер жүргізу арқылы практикалық дағдыларын дамытуға мүмкіндік беріледі. Сондай-ақ, бағдарламаның жаңалығы ретінде генетиканың этикалық аспектілерін де зерттеу, оқушыларға ғылыми білімді жауапты түрде қолдануды үйрету мақсатында енгізілген.
Авторлық бағдарлама өзектілігі:
Генетикалық білім қазіргі қоғамда маңызды рөл атқарады. Оқушылардың генетикалық ғылымдарды дұрыс түсінуі мен талдай алуы үшін бағдарлама олардың жалпы білім деңгейін көтеруге бағытталған. Генетика саласындағы білімдердің жетістіктері қазіргі заманда медицина, ауыл шаруашылығы, экология және биотехнология сияқты көптеген салаларда шешуші рөл атқарады. Оқушыларға генетиканың негіздерін меңгеру арқылы олар болашақта осы салада ғылыми зерттеулер жүргізуге және практикада қолдануға дайын болады. Бағдарлама оқушыларды генетикалық білімдерін тұрақты түрде дамытуға, сондай-ақ, қоғамдағы генетикалық мәселелерге жауапкершілікпен қарауға үйретеді.
Бағдарламадан күтілетін нәтиже:
-
Генетика туралы білімдері молаяды.
-
Практикалық дағдылары дамиды.
-
Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын терең түсінеді.
-
Ғылыми зерттеу дағдылары қалыптасады.
-
Генетикалық ақпаратты талдау қабілеттері артады.
-
Мутациялардың әсерлерін бағалай алады.
-
Пәнаралық байланыстарды меңгереді.
-
Генетикалық эксперименттерді ұйымдастыру және жүргізу дағдылары қалыптасады.
ТҰРАҚТЫЛАУ НЕМЕСЕ МАЗМҰНДЫҚ БӨЛІМІ
Авторлық бағдарлама 4 бөлімнен 34 -сағаттан тұрады.
|
Сабақ реті |
Сабақ тақырыбы |
Сағат саны |
Күні |
|
||
|
№1 |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
1 |
5.09 |
|
||
|
№2 |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
1 |
12.09 |
|
||
|
№3 |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
1 |
19.09 |
|
||
|
№4 |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
1 |
26.09 |
|
||
|
№5 |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
1 |
3.10 |
|
||
|
№6 |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
1 |
10.10 |
|
||
|
№7 |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
1 |
17.10 |
|
||
|
№8 |
Гаметогенез |
1 |
24.10 |
|
||
|
№9 |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
1 |
7.11 |
|
||
|
№10 |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
1 |
14.11 |
|
||
|
№11 |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
1 |
21.11 |
|
||
|
№12 |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
1 |
28.11 |
|
||
|
№13 |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
1 |
5.12 |
|
||
|
№14 |
Эпистаз |
1 |
12.12 |
|
||
|
№15 |
Полимерия |
1 |
19.12 |
|
||
|
№16 |
Плейотропия |
1 |
26.12 |
|
||
|
№17 |
Нәруыз синтезі. |
1 |
9.01 |
|
||
|
№18 |
Ген қызметінің реттелуі |
1 |
16.01 |
|
||
|
№19 |
Мендельдің заңдары |
1 |
23.01 |
|
||
|
№20 |
Монгибридті будандастырубудандастыру |
1 |
30.01 |
|
||
|
№21 |
Дигибридті будандастыру |
1 |
6.02 |
|
||
|
№22 |
Полигибридті будандастыру |
1 |
13.02 |
|
||
|
№23 |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
1 |
20.02 |
|
||
|
№24 |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
1 |
27.02 |
|
||
|
№25 |
Өзгергіштік |
1 |
6.03 |
|
||
|
№26 |
Мутациялық өзгергіштік |
1 |
13.03 |
|
||
|
№27 |
Модификациялық өзгергіштік |
1 |
3.04 |
|
||
|
№28 |
Гендік мутациялар |
1 |
10.04 |
|
||
|
№29 |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
1 |
17.04 |
|
||
|
№30 |
Егіздік әдіс |
1 |
24.04 |
|
||
|
№31 |
Цитогенетикалық әдіс |
1 |
24.04 |
1.05 |
||
|
№32 |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
1 |
8.05 |
|
||
|
№33 |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
1 |
15.05 |
|
||
|
№34 |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
1 |
22.05 |
|
||
|
|
Жалпы |
34 |
|
|
||
|
Р/с |
Бөлім Бөлімше Тақырып |
Оқу мақсаты |
Сағат саны |
Білім нәтижесі |
||
|
Барлығы |
Лекция/Теория/ Практика1 |
Тәжірбие -2 |
|
|||
|
1 |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
Генетиканың тарихындағы негізгі кезеңдерді анықтауды үйрену. Генетика ғылымына үлес қосқан тұлғаларды зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар генетиканың дамуына әсер еткен негізгі кезеңдерді біледі. Генетикаға қатысты ғылыми тұлғалардың рөлін көрсете алады. |
|
2 |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
Генетиканың биологиядағы маңыздылығын түсінуді үйрену. Генетикалық зерттеулердің биологиялық ғылымдарға әсерін анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар генетиканың биология ғылымына қосқан үлесін біледі. Генетикалық зерттеулердің нәтижелерін өмірде қолдана алады. |
|
3 |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
Генетиканың ауыл шаруашылығында қолданылу әдістерін анықтауды үйрену. Ауыл шаруашылығында генетикалық селекцияны меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар генетиканың ауыл шаруашылығында қалай қолданылатынын біледі. Генетикалық селекцияның тиімділігін көрсете алады. |
|
4 |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
Генетикалық ауруларды анықтауды үйрену. Генетиканың медицинадағы рөлін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар генетикалық аурулардың түрлерін біледі. Генетикалық диагностика әдістерін көрсете алады. |
|
5 |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
Жасушаның құрылысын зерттеуді үйрену. Митоз процессін түсінуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар жасушаның құрылымдық компоненттерін біледі. Митоздың кезеңдерін анықтай алады. |
|
6 |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
Хромосомалардың құрылымын сипаттауды үйрену. Хромосомалардың функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар хромосомалардың негізгі құрылымдарын біледі. Хромосомалардың генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|
7 |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
Мейоз процессін зерттеуді үйрену. Жыныс жасушаларының қалыптасу механизмін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар мейоздың кезеңдерін біледі. Жыныс жасушаларының қалыптасуындағы генетикалық алуан түрлілікті көрсете алады. |
|
8 |
Гаметогенез |
Гаметогенез процесін анықтауды үйрену. Еркек және әйел жыныс жасушаларының дамуын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар гаметогенездің кезеңдерін біледі. Еркек пен әйел жыныс жасушаларының айырмашылықтарын көрсете алады. |
|
9 |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
ДНҚ құрылымын зерттеуді үйрену. ДНҚ-ның функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар ДНҚ-ның негізгі компоненттерін біледі. ДНҚ-ның генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|
10 |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
Хромосомалардың құрылымын анықтауды үйрену. Хромосомалардың саны мен генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар хромосомалардың құрылымдық ерекшеліктерін біледі. Хромосомалардың санының генетикалық маңызын көрсете алады. |
|
11 |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
Гендердің анықтамасын зерттеуді үйрену. Гендердің функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар гендердің рөлін біледі. Гендік мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|
12 |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
Цитогенетиканың негізгі принциптерін анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттеу әдістерін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар цитогенетикалық зерттеулердің әдістерін біледі. Хромосомалардың анализін жүргізу дағдыларын көрсете алады. |
|
13 |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
Гендердің комплементарлы әрекеттесу механизмін анықтауды үйрену. Комплементарлы гендердің рөлін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар комплементарлы гендердің әрекетін біледі. Генетикалық белгілердің қалыптасуындағы рөлін көрсете алады. |
|
14 |
Эпистаз |
Эпистаз құбылысын түсінуді үйрену. Эпистаздың генетикалық белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар эпистаздың анықтамасын біледі. Эпистаздың генетикалық зерттеулердегі маңызын көрсете алады. |
|
15 |
Полимерия |
Полимерия механизмін анықтауды үйрену. Полимерияның белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар полимерияны түсінеді. Полимерлік генетикалық белгілердің мысалдарын келтіре алады. |
|
16 |
Плейотропия |
Плейотропияны анықтауды үйрену. Плейотропиялық гендердің әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар плейотропияның анықтамасын біледі. Плейотропиялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|
17 |
Нәруыз синтезі |
Нәруыз синтезінің кезеңдерін анықтауды үйрену. Нәруыз синтезінің молекулалық механизмін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар нәруыз синтезінің кезеңдерін біледі. Нәруыз синтезінің генетикалық ақпаратты жүзеге асырудағы рөлін көрсете алады. |
|
18 |
Ген қызметінің реттелуі |
Ген қызметінің реттелу механизмдерін зерттеуді үйрену. Геннің экспрессиясына әсер ететін факторларды анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар ген қызметінің реттелуін түсінеді. Ген экспрессиясының өзгеру себептерін көрсете алады. |
|
19 |
Мендельдің заңдары |
Мендельдің заңдарын зерттеуді үйрену. Мендельдің тәжірибелерінің маңызын меңгеру.
|
1 |
1 |
|
Оқушылар Мендельдің заңдарын біледі. Мендельдің заңдарының генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|
20 |
Монгибридті будандастырубудандастыру |
Монгибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Монгибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар монгибридті будандастыруды біледі. Монгибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|
21 |
Дигибридті будандастыру |
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
|
22 |
Полигибридті будандастыру |
Полигибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Полигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар полигибридті будандастыруды біледі. Полигибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|
23 |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
Тіркесе тұқым қуалаудың механизмдерін анықтауды үйрену. Кроссинговер процесін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар тіркесе тұқым қуалауды түсінеді. Кроссинговердің генетикалық алуан түрлілікті қалыптастырудағы рөлін көрсете алады. |
|
24 |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін зерттеуді үйрену. Генетикалық ақпараттың берілу механизмін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін біледі. Генетикалық ақпараттың берілуіндегі рөлін көрсете алады. |
|
25 |
Өзгергіштік |
Өзгергіштік түрлерін анықтауды үйрену. Өзгергіштіктің себептерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар өзгергіштіктің түрлерін біледі. Өзгергіштіктің генетикалық маңызын көрсете алады. |
|
26 |
Мутациялық өзгергіштік |
Мутациялық өзгергіштіктің механизмдерін анықтауды үйрену. Мутациялардың генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар мутациялық өзгергіштікті түсінеді. Мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|
27 |
Модификациялық өзгергіштік |
Модификациялық өзгергіштікті анықтауды үйрену. Модификациялық белгілердің генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар модификациялық өзгергіштікті біледі. Модификациялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|
28 |
Гендік мутациялар |
Гендік мутациялардың түрлерін анықтауды үйрену. Гендік мутациялардың әсерлерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар гендік мутацияларды біледі. Гендік мутациялардың организмдегі рөлін көрсете алады. |
|
29 |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
Адам генетикасын зерттеу әдістерін анықтауды үйрену. Генетикалық ауруларды диагностикалау әдістерін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар адам генетикасын зерттеу әдістерін біледі. Генетикалық ауруларды диагностикалау дағдыларын көрсете алады. |
|
30 |
Егіздік әдіс |
Егіздік әдісті зерттеуді үйрену. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі маңызын меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар егіздік әдісті біледі. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|
31 |
Цитогенетикалық әдіс |
Цитогенетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттелуін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар цитогенетикалық әдістерді біледі. Хромосомаларды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|
32 |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
Популяциялық-статистикалық әдістерді зерттеуді үйрену. Популяциядағы генетикалық алуан түрлілікті анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар популяциялық-статистикалық әдістерді біледі. Генетикалық алуан түрлілікті бағалау дағдыларын көрсете алады. |
|
33 |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Генетикалық материалдарды зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді біледі. Генетикалық материалдарды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|
34 |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
Адамдағы тұқым қуалайтын ауруларды зерттеуді үйрену. Генетикалық аурулардың алдын алу әдістерін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар тұқым қуалайтын ауруларды біледі. Генетикалық аурулардың алдын алу стратегияларын көрсете алады. |
АҚПАРАТТЫҚ- ӘДІСТЕМЕЛІК БӨЛІМ
1. Цифрлық платформалар мен құралдар
-
LearningApps.org: Мұғалімдер генетиканың негізгі ұғымдары мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша интерактивті жаттығулар мен викториналар құра алады. Мысалы, "Генетикалық терминдер" тақырыбында тапсырмалар жасау.
-
Kahoot!: Оқушылар арасында жарыс форматында викториналар өткізуге мүмкіндік береді. "Генетикалық белгілер" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдары" бойынша сұрақтармен ойын ұйымдастыру.
-
Padlet: Оқушылардың топтық жұмыс жасауына ыңғайлы платформа. Мұнда олар генетика бойынша пікірлерін ортаға сала алады, мысалы, "Мендельдің заңдары" немесе "Тұқымқуалаушылық" тақырыптарында пікірталас жүргізу.
-
Quizlet: Генетикалық терминдер мен олардың мағыналарын жаттауға арналған флешкарттар жасау. "Генетикалық белгілер" терминдері бойынша карталар әзірлеу.
-
YouTube: Генетика мен тұқымқуалаушылық туралы қысқа бейнемазмұндарды көрсету. Мысалы, "Мендель тәжірибелері" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдары" тақырыптарындағы видеоларды көрсету.
2. Генетиканы оқыту бойынша тапсырмалар мен жаттығулар
-
Рөлдік ойындар: Оқушылардың генетикалық ақпаратты талқылап, шешім қабылдау дағдыларын дамыту. Мысалы, "Генетикалық белгілерді қорғау" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдарын қорғау" рөлдік ойындарын жүргізу.
-
Эмоциялық интеллектті дамыту жаттығулары: "Генетикалық өзгерістер" жаттығы арқылы оқушылар тұқымқуалаушылықтың маңыздылығын түсінеді. Бұл жаттығу оқушылардың генетикаға қызығушылығын арттырады.
-
Жеке рефлексия жаттығулары: Сабақ соңында оқушылар бүгінгі сабақта үйренгендерін, генетика мен тұқымқуалаушылық туралы ойларын бөліседі. Бұл жаттығу білімдерін бағалауға көмектеседі.
-
Топтық жобалар: Оқушылар топтық жоба арқылы генетикалық зерттеулерді (мысалы, "Тұқымқуалаушылық зерттеулері") зерттеп, талдайды.
-
Интерактивті викториналар мен тапсырмалар: Kahoot немесе Quizlet платформалары арқылы генетика тақырыбында викториналар өткізу. Бұл балалардың білімін қызықты түрде тексеруге мүмкіндік береді.
-
Цифрлық әңгімелер: Оқушылар өздерінің генетикалық зерттеулері туралы цифрлық форматта (бейне, аудио, мәтін) баяндайды. Бұл шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.
3. Мұғалімдерге әдістемелік қолдау көрсету
-
Әдістемелік нұсқаулықтар: Мұғалімдерге генетиканы оқытудың әдістері мен цифрлық платформаларды қолдану бойынша нұсқаулықтар дайындалады. Нұсқаулықтарда сабақ жоспарларының үлгілері, тапсырмалардың мысалдары және цифрлық құралдарды қолдану бойынша кеңестер беріледі.
-
Тәжірибе алмасу семинарлары: Мұғалімдер арасында генетиканы оқытуға арналған цифрлық платформаларды қолдану тәжірибесімен алмасу мақсатында семинарлар мен вебинарлар ұйымдастырылады.
-
Кері байланыс пен қадағалау жүйесі: Мұғалімдер оқушылардың тапсырмаларды орындау деңгейін қадағалап, қажет болған жағдайда түзетулер енгізу үшін арнайы кестелерді қолдана алады.
4. Генетиканы оқытудың цифрлық құралдары мен олардың тиімділігі
Цифрлық платформаларды қолдану арқылы оқушыларға түсінікті әрі қызықты тапсырмалар әзірленеді. Бұл әдіс оқушылардың сабаққа деген ынтасын арттырып, оқу процесіне белсенді қатысуына ықпал етеді. Олардың ақпаратты қабылдауы мен зерделеуі жеңілдейді.
Цифрлық платформаларды қолдану арқылы оқушыларда келесі дағдылар қалыптасады:
-
Тәуелсіздік: Оқушылар өз бетімен цифрлық ресурстарды қолдануды үйренеді.
-
Жауапкершілік: Тапсырмаларды уақытылы орындау арқылы жауапкершілік сезімі қалыптасады.
-
Сыни ойлау: Ақпаратты талдау, бағалау және шешім қабылдау дағдылары дамиды.
-
Шығармашылық: Жаңа идеялар ойлап табу және оларды жүзеге асыру дағдылары дамиды.
5. Бағдарламаны қолданудың нәтижелерін қадағалау
Бағдарлама жүзеге асырылғаннан кейін нәтижелерді қадағалау үшін оқушылардың дамуы арнайы әдістемелік құралдар мен тестілеулер арқылы бағаланады. Оқушылардың портфолиосын жинауға болады, онда олардың орындаған тапсырмалары, жобалары және басқа да жұмыстары сақталады.
Ақпараттық-әдістемелік бөлім цифрлық платформалардың көмегімен генетиканы оқытудың тиімді әдістерін сипаттайды және 9-сынып мұғалімдеріне оқушылардың генетикалық білімдерін меңгеруде қолдау көрсетеді.
ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
1. Сабақ жоспарын құру
Генетиканы оқыту үшін мұғалім келесі қадамдарды орындауы керек:
-
Тақырыпты анықтау: Әр сабақта қарастырылатын негізгі тақырыпты (мысалы, "Генетикалық тұқымқуалаушылық", "Өзгергіштік түрлері") айқындау.
-
Мақсат қою: Сабақтың нақты мақсаттарын анықтап, күтілетін нәтижелермен байланысын көрсету.
-
Тапсырмаларды дайындау: Генетикаға байланысты тапсырмаларды цифрлық платформалар арқылы қызықты түрде ұсыну (интерактивті ойындар, викториналар).
2. Сабақты цифрлық форматта өткізу әдістері
-
Интерактивті кіріспе: Сабақтың басында оқушыларға цифрлық платформалар арқылы қысқа викторина немесе бейнеролик ұсыну. Бұл олардың қызығушылығын оятып, генетика туралы түсініктерін қалыптастыруға негіз болады.
-
Топтық жұмыс: Оқушыларды бірлесіп, генетикалық тұқымқуалаушылыққа бағытталған тапсырмаларды орындауға ынталандыру. Мысалы, Padlet платформасында генетикалық белгілерді талдау.
-
Рөлдік ойындар: Оқушыларға генетикалық заңдарды көрсету арқылы оларды талқылауға, пікірлерін ортаға салуға үйрету. Мысалы, "Мендельдің заңдары" рөлдік ойын ретінде көрсету.
-
Рефлексия: Сабақ соңында оқушылардан бүгінгі сабақтан алған білімдері туралы ой бөлісуді сұрау. Бұл мұғалімнің оқушылардың генетикаға деген түсініктерін тереңдетуіне мүмкіндік береді.
3. Әр оқушыға жеке тәсіл қолдану
Цифрлық платформалардың мүмкіндіктерін пайдаланып, әр оқушының дайындығына сәйкес тапсырмалар беру. Мысалы:
-
Генетикалық тапсырмалар: Оқушыларға генетикалық белгілерді анықтау тапсырмаларын беру.
-
Интерактивті тест тапсырмалары: Генетика бойынша деңгейлік тест тапсырмаларын ұсынып, оқушылардың жеке жетістіктерін бағалау.
4. Кері байланыс және қолдау
-
Цифрлық журнал: Оқушыларға арнайы журнал жасап, онда олар әр тапсырмадан алған сабақтарын, жетістіктерін жазып отыруға мүмкіндік беру. Google Docs немесе OneNote платформаларында жеке журналдар құру.
-
Мұғалімнің бақылауы: Оқушылардың тапсырмаларды орындау барысындағы белсенділігін цифрлық платформалар арқылы бақылап, қажет болған жағдайда кеңес беру.
5. Тәжірибе алмасу және ата-аналармен жұмыс
-
Ата-аналарды қатыстыру: Сабаққа қатысты ата-аналарға ақпарат беріп, оларды оқушылардың жетістіктерін бақылауға, қолдау көрсетуге шақыру. WhatsApp немесе Telegram топтары арқылы ақпарат алмасу.
-
Тәжірибе алмасу семинарлары: Мұғалімдер арасында цифрлық құралдар арқылы генетиканы оқыту тәжірибесін талқылау және озық әдістермен бөлісу мақсатында семинарлар ұйымдастыру.
6. Бағалаудың әртүрлі формаларын қолдану
-
Интерактивті тесттер мен сауалнамалар: Оқушылардың генетика туралы білімдерін бағалау үшін әр сабақтың соңында тесттер мен сауалнамалар жүргізу. Google Forms немесе Microsoft Forms платформаларында тесттер құру.
-
Жетістіктерді бағалау: Оқушылардың әр сабақта көрсеткен жетістіктерін көрнекі түрде бағалап, олардың алға жылжуына жағдай жасау. Бұл арнайы цифрлық бейдждер немесе марапаттау жүйесі арқылы жүзеге асады.
7. Оқу процесін үздіксіз жетілдіру
Цифрлық платформаларды қолдана отырып, сабақ барысында жаңа әдістерді үнемі енгізіп отыру, алынған тәжірибелерді талдау және жетілдіру маңызды. Оқушылардың пікірлері мен мұғалімнің бақылауы негізінде оқытуды ұйымдастырудың тиімділігін арттыруға бағытталған жаңартулар жасау.
Қорытынды
Оқытуды ұйымдастыруда цифрлық платформалардың мүмкіндіктерін қолдану арқылы генетиканы оқытуды оңайлату және қызықты ету мүмкіндігі бар. Бұл әдістемелік нұсқаулар мұғалімдерге цифрлық құралдарды қолдану арқылы сабақ жүргізуді, оқушылардың генетикамен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмаларды дайындауды және тиімді кері байланыс орнатуды қолдауға арналған.
«ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК» ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАРЛАРЫ
Сабақ № 1
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың тарихындағы негізгі кезеңдерді анықтауды үйрену. Генетика ғылымына үлес қосқан тұлғаларды зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың дамуына әсер еткен негізгі кезеңдерді біледі. Генетикаға қатысты ғылыми тұлғалардың рөлін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, жағымды психологиялық ахуал орнату.
|
Оқушылар сергіту сәтінде арнайы жаттығуды орындайды. |
«айбалта» әдісі |
Интерактивті тақта және Бейнеролик
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетиканың тарихындағы үш негізгі кезеңді анықтап, әр кезеңнің ерекшеліктерін талдаңыз. Олардың ғылымға қосқан үлесі қандай? 2. Генетиканың тарихында әйел ғалымдардың рөлін талқылаңыз. Олардың зерттеулері мен жетістіктері ғылымға қалай ықпал етті? 3. Генетиканың даму тарихына SWOT-талдау жаса.
4. Qr-cod арқылы сұрақтарға жауап бер.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Ми байланысы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
2- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың биологиядағы маңыздылығын түсінуді үйрену. Генетикалық зерттеулердің биологиялық ғылымдарға әсерін анықтауды меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың биология ғылымына қосқан үлесін біледі. Генетикалық зерттеулердің нәтижелерін өмірде қолдана алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушылар «фонорик» әдісі арқылы 3- топқа бөлінеді. Үш топқа бөлінген оқушылар үй тапсырмаларына арналған жеке тапсырмаларға жауап береді. |
Оқушылар үш топқа бөлінеді.
|
«көлік» әдісі арқылы бағаланады. |
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетиканың қандай негізгі принциптері биология ғылымында қолданылуда? Бұл принциптер организмдердің алуан түрлілігін қалай түсіндіреді? 2. Генетиканың болашағы мен даму тенденциялары қандай? Биология ғылымындағы генетикалық зерттеулердің келешегі туралы не ойлайсыз? 3. Генетикалық зерттеулердің экология, эволюция және биохимия сияқты басқа биологиялық ғылымдарға әсері қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «СМС» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
3- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың ауыл шаруашылығында қолданылу әдістерін анықтауды үйрену. Ауыл шаруашылығында генетикалық селекцияны меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың ауыл шаруашылығында қалай қолданылатынын біледі. Генетикалық селекцияның тиімділігін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар платформа арқылы психологиялық ахуал жасайды.
|
арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта,веб-сайттар
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетикалық зерттеулердің ауыл шаруашылығында қолданылуы қандай? Зерттеулердің нәтижелері шаруашылыққа қалай әсер етеді? 2. Ауыл шаруашылығында тұқым қуалайтын қасиеттерді зерттеу не үшін маңызды?
3. Генетикалық алуан түрліліктің ауыл шаруашылығында маңызы қандай? Оның сақталуы мен қолданылуы туралы не айта аласыз? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «Принт» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
4- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетикалық ауруларды анықтауды үйрену. Генетиканың медицинадағы рөлін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетикалық аурулардың түрлерін біледі. Генетикалық диагностика әдістерін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық дайындық. Қызығушылықты ояту. Оқушылар белгіде көрсетілген жаттығуды жасайды, оларға бүгінгі сабақтың мақсатын түсіндіреді.
|
Оқушылар көрсетілген жаттығуды жасайды. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетикалық зерттеулердің медицинадағы рөлі мен маңызы қандай? 2. Генетикалық ауруларды зерттеу нәтижелерінің қоғамға әсері туралы не ойлайсыз? 3. Генетикалық ауруларды қандай негіздер бойынша классификациялауға болады? Тұқым қуалаушылық түрлерін атап, мысалдар келтіріңіз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «Ақылды үкі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды.
|
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
5- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Жасушаның құрылысын зерттеуді үйрену. Митоз процессін түсінуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты: |
Оқушылар жасушаның құрылымдық компоненттерін біледі. Митоздың кезеңдерін анықтай алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
- Жыл мезгілдері мен ауа райы туралы кіріспе береді және оқушыларды топтарға бөледі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
«+1 медаль»
әдісі |
Сайттар мен интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Митоз процесінің бақылау механизмдері қандай? Жасуша циклінің реттелуінің маңызы неде? 2. Митоз процесінің негізгі кезеңдерін (профаза, метафаза, анафаза, телофаза) сипаттаңыз. Әр кезеңде қандай өзгерістер болады? 3. Митоздың жасуша бөлінуіндегі рөлі неде? Бұл процесс организмнің өсуі мен дамуында қалай әсер етеді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Гамбургер» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
6- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Хромосомалардың құрылымын сипаттауды үйрену. Хромосомалардың функцияларын анықтауды меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар хромосомалардың негізгі құрылымдарын біледі. Хромосомалардың генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Бір шәугім шәй» әдісі арқылы топқа бөлінеді,
|
Топқа бөлуге арналған карталарды таңдайды. Оқушылар өздеріне ұнаған тапсырмалар жөнінде пікірлерін бөліседі. |
|
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосоманың негізгі компоненттерін (ДНҚ, гистондар, хроматин) сипаттаңыз. Хромосоманың құрылымындағы әр компоненттің рөлін түсіндіріңіз. 2. Адамдар мен жануарларда кездесетін хромосомалардың типтерін (автосомалар, жыныс хромосомалары) сипаттаңыз. Олардың құрылымдық ерекшеліктері қандай? 3. Әртүрлі организмдердегі хромосомалардың саны мен құрылымының алуан түрлілігін талдаңыз. Хромосома санының организмнің қасиеттеріне әсері неде?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «бағалау парағы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
7- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мейоз процессін зерттеуді үйрену. Жыныс жасушаларының қалыптасу механизмін меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар мейоздың кезеңдерін біледі. Жыныс жасушаларының қалыптасуындағы генетикалық алуан түрлілікті көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушылар көрсетілген жаттығуларды жасайды.
|
Оқушылар нейро жаттығуларды жасайды. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Мейоз процесінің анықтамасын беріңіз. Мейоздың митоздан негізгі айырмашылығы неде? 2. Мейоздың негізгі кезеңдерін (мейоз I және мейоз II) сипаттаңыз. Әр кезеңде қандай өзгерістер болады?
3. Мейоздың жыныс жасушаларын қалыптастырудағы кезеңдерін сипаттаңыз. Әр кезеңнің ерекшеліктері мен маңызы неде? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
8- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гаметогенез |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гаметогенез процесін анықтауды үйрену. Еркек және әйел жыныс жасушаларының дамуын зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гаметогенездің кезеңдерін біледі. Еркек пен әйел жыныс жасушаларының айырмашылықтарын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қоңыз» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «қоңыз» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«алма» әдісі арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гаметогенез процесінің анықтамасын беріңіз. Бұл процесс жыныс жасушаларының (гамета) қалыптасуын қалай түсіндіреді? 2. Гаметогенездің екі негізгі түрін (сперматогенез және овогенез) сипаттаңыз. Әр процестің ерекшеліктері неде? 3. Гаметогенез кезінде генетикалық рекомбинацияның рөлі неде? Бұл процесс генетикалық алуан түрлілікке қалай әсер етеді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «бағалау әдісі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
9- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
ДНҚ құрылымын зерттеуді үйрену. ДНҚ-ның функцияларын анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар ДНҚ-ның негізгі компоненттерін біледі. ДНҚ-ның генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, жаттығу жасайды.
|
Оқушылар Көрсетілген іс- қимылды қайталайды. |
«сандық» әдісі» |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. ДНҚ (дезоксирибонуклеин қышқылы) дегеніміз не? Оның негізгі рөлі мен маңызы қандай? 2. ДНҚ-ның молекулярлық құрылымын сипаттаңыз. ДНҚ-ның екі спиральді құрылымы (дуплексы) қалай қалыптасады?
3. ДНҚ-да кездесетін азотты негіздерді (аденин, тимин, гуанин, цитозин) атаңыз. Олардың жұптасу ережелерін (А-Т, Г-Ц) түсіндіріңіз. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «транспортир» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
10- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Хромосомалардың құрылымын анықтауды үйрену.Хромосомалардың саны мен генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар хромосомалардың құрылымдық ерекшеліктерін біледі. Хромосомалардың санының генетикалық маңызын көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «алма» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «алма» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«асық» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосоманың негізгі компоненттерін (ДНҚ, гистондар, хроматин) сипаттаңыз. Хромосоманың құрылысындағы әр компоненттің функциясы неде? 2. Хромосомалардың эволюциялық маңызы неде? Геномның өзгеруі мен дамуы туралы не айтасыз?
3. Хромосомалардың негізгі функцияларын (тұқым қуалау, генетикалық ақпараттың берілуі) сипаттаңыз. Бұл функциялардың организмдегі рөлі қандай? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
11- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендердің анықтамасын зерттеуді үйрену. Гендердің функцияларын анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гендердің рөлін біледі. Гендік мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Ұйымдастыру кезеңі «Шаттық шеңбері» Оқушылар үлкен шеңберге тұрады, кезектесіп тілек айтады.
|
Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді. |
«шам» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гендердің түрлі типтерін (структуралық, регуляторлық, функционалдық) анықтап, олардың рөлін түсіндіріңіз. 2. Гендер мен хромосомалардың арасындағы байланыс қандай? Гендердің хромосомадағы орналасуының маңызы неде?
3.Генетиканың медицинадағы рөлі мен гендердің ауруларға әсері туралы не айтасыз? Генетикалық диагностика мен терапияның маңызы неде? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
12- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Цитогенетиканың негізгі принциптерін анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттеу әдістерін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар цитогенетикалық зерттеулердің әдістерін біледі. Хромосомалардың анализін жүргізу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. Жылы сөздер айттыру. |
Оқушылар «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі.
|
«Зымыран» әдісі арқылы бағаланады. |
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосомалық аномалиялардың адам денсаулығына әсері қандай? Оларды зерттеудің маңызы неде? 2. Толықтыр. Хромосомалардың құрылымын зерттеу арқылы біз ... Кариотиптің өзгерістерін талдау арқылы ... Хромосомалық аномалияларды анықтау үшін ... Репликация процесінің бұзылуы нәтижесінде ... Генетикалық ауруларды диагностикалауда ... Цитогенетикалық әдістердің дамуы ... 3. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
13- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендердің комплементарлы әрекеттесу механизмін анықтауды үйрену. Комплементарлы гендердің рөлін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар комплементарлы гендердің әрекетін біледі.Генетикалық белгілердің қалыптасуындағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, « кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру.
|
Оқушылар «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«ханшайым» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Комплементарлы гендер арасындағы өзара әрекеттесудің мысалдары қандай? 2. Толықтыр. Гендердің комплементарлы әрекеттесуі фенотиптің қалыптасуына ... Генетикалық алуан түрлілік комплементарлы гендер арқылы ... Комплементарлы әрекеттесу механизмдері ... Гендер арасындағы байланыс организмнің ... 3. Гендердің комплементарлы әрекеттесуінің механизмдерін зерттеңіз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
14- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Эпистаз |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Эпистаз құбылысын түсінуді үйрену. Эпистаздың генетикалық белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар эпистаздың анықтамасын біледі. Эпистаздың генетикалық зерттеулердегі маңызын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей топ болған оқушылар бірлеседі. |
Оқушылар «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«қолшатыр» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Эпистаз және комплементарлы әрекеттесу арасындағы айырмашылықтар қандай? 2. Толықтыр. Эпистаз гендердің өзара әрекеттесуін көрсетеді, себебі ... Генетикалық зерттеулер эпистазды анықтауға мүмкіндік береді, өйткені ... Эпистаз механизмдері организмнің ... Эпистаздың әсері фенотиптік өзгерістерге ... 3. Эпистаз бен доминанттылық арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
15- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Полимерия |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Полимерия механизмін анықтауды үйрену. Полимерияның белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар полимерияны түсінеді. Полимерлік генетикалық белгілердің мысалдарын келтіре алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «фонорик» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. |
Оқушылар «фонорик» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«мотоцикл» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Полимерия мен эпистаз арасындағы айырмашылықтар қандай? 2. Толықтыр. Полимерия фенотиптің әртүрлілігін арттырады, себебі ... Полимерияның механизмдері организмнің ... Полимерия гендер арасындағы әрекеттесуді ... Полимерияның әсері генетикалық алуан түрлілікке ... Полимерияның зерттелуі медицинада ... 3. Полимерияның механизмдерін зерттеңіз:
|
Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
16- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Плейотропия |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Плейотропияны анықтауды үйрену. Плейотропиялық гендердің әсерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар плейотропияның анықтамасын біледі. Плейотропиялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Плейотропияның генетикадағы маңызы неде, және бұл феномен адамның түрлі ауруларымен қалай байланысты? 2. Топта жұмыс істеп, плейотропияның мысалдарын зерттеңіз. Әрқайсысыңыз белгілі бір ауруды немесе генетикалық жағдайды таңдап, оның плейотроптық әсерлерін талдаңыз. Жұмысыңызды презентация арқылы қорғаңыз. 3. Белгілі бір генетикалық ауруды зерттеп, оның плейотроптық әсерлерін анықтаңыз. Кейс студиясында келесі аспектілерді қарастырыңыз: Аурудың себептері. Плейотропикалық белгілері. Аурудың әлеуметтік және экономикалық әсерлері.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
17- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Нәруыз синтезі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Нәруыз синтезінің кезеңдерін анықтауды үйрену. Нәруыз синтезінің молекулалық механизмін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар нәруыз синтезінің кезеңдерін біледі. Нәруыз синтезінің генетикалық ақпаратты жүзеге асырудағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей телефондар бір топта болады, бірақ оқушылар телефонды таңдап болған соң, қандай топқа түскенін анықтайды. |
Оқушылар «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«көлік » әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Нәруыз синтезінің клеткадағы қызметі мен оның регуляциясы организмнің метаболизміне қалай әсер етеді? 2. Белгілі бір генетикалық
ауруды зерттеп, оның нәруыз синтезіне әсерін а
3. Толықтыр. Нәруыз синтезі процесі ДНҚ-дан РНҚ-ға, содан кейін _________-ға айналуы арқылы жүзеге асырылады. Транскрипция кезеңінде РНҚ полимераза _________ синтезін бастайды. Трансляция кезінде рибосома _________-ды оқу арқылы аминқышқылдарын жинайды. Нәруыз синтезі үшін қажетті ақпарат ДНҚ-да _________ түрінде сақталады. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
18- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Ген қызметінің реттелуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Ген қызметінің реттелу механизмдерін зерттеуді үйрену.Геннің экспрессиясына әсер ететін факторларды анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар ген қызметінің реттелуін түсінеді. Ген экспрессиясының өзгеру себептерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қуыршақ» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей қуыршақтар болады, бірақ оқушылар қуыршақты таңдап болған соң, қандай топқа түскенін анықтайды. |
Оқушылар «қуыршақ» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«көлік » әдісі
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Ген қызметінің реттелуі организмнің адаптациясына қалай ықпал етеді және бұл процесс генетикалық аурулармен байланыста қалай көрінеді? 2. Ген қызметінің реттелуін талқылаңдар.
3. Толықтыр. Ген қызметінің реттелуі транскрипцияның _________ арқылы жүзеге асырылады. Реттелетін гендердің белсенділігі _________ факторының әсерімен өзгеруі мүмкін. Эпигенетикалық өзгерістер ДНҚ-ның _________ қасиеттерін өзгерте алады. Геннің экспрессиясын реттеу үшін _________ молекулалары маңызды рөл атқарады. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
19- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мендельдің заңдары |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мендельдің заңдарын зерттеуді үйрену. Мендельдің тәжірибелерінің маңызын меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар Мендельдің заңдарын біледі. Мендельдің заңдарының генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Уақыт капсуласы» стратегиясы. Мұғалім алдын-ала сыныптың әр оқушысына шағын тілектер дайындап, оларды бір- бірден киндер ұяшықтарға салып қояды. |
Оқу- құралдарын әзірлейді. |
|
Интерактивті тақта
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Мендельдің бірінші заңы _________ . Мендельдің екінші заңы _________ . Генотип пен фенотип арасындағы байланыс _________. Мендель зерттеген өсімдік түрі _________ . Гибридизация нәтижесінде алынған _________ . Мендельдің заңдары _________ . 2. Мендельдің заңдары генетиканың негізін қалай қалайды, және олар қазіргі заманғы генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады? 3.Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||||
20- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Монгибридті будандастыру |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Монгибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену.Монгибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар монгибридті будандастыруды біледі. Монгибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «пингвин» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «пингвин» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«жұмыртқа» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Монгибридті будандастыру генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады және ол тұқым қуалаушылықтың қандай аспектілерін түсінуге мүмкіндік береді? 2. Монгибридті будандастыруды қолдану арқылы алынған F1 ұрпағының фенотиптік қатынасын анықтаңыз. 3. Монгибридті будандастыруды қолдана отырып, белгілі бір өсімдіктің генетикалық сипаттамаларын (мысалы, доминантты және рецессивті белгілер) анықтаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
21- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Дигибридті будандастыру |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттейді. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Дигибридті будандастыру генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады және ол екі белгінің тұқым қуалауын қалай түсіндіреді? 2. Дигибридті будандастыруды қолдана отырып, белгілі бір белгілердің (мысалы, гүл түсі мен формасы) тұқым қуалау моделін зерттеңіз.
3. Дигибридті будандастыру нәтижесінде пайда болатын генотиптер мен фенотиптерді сипаттаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
22- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Полигибридті будандастыру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Полигибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Полигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар полигибридті будандастыруды біледі. Полигибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «фонарик» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. |
Оқушылар «фонарик» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі.
|
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Полигибридті будандастыру нәтижесінде пайда болатын генотиптер мен фенотиптерді сипаттаңыз. 2.Полигибридті будандастырудың экологиялық немесе ауыл шаруашылығындағы практикалық қолдануын зерттеңіз. Нәтижелеріңізді баяндама ретінде дайындаңыз. 3. Полигибридті будандастырудың күрделілігі неде?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
23- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Тіркесе тұқым қуалаудың механизмдерін анықтауды үйрену. Кроссинговер процесін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тіркесе тұқым қуалауды түсінеді. Кроссинговердің генетикалық алуан түрлілікті қалыптастырудағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Кроссинговер процесінің генетикалық өзгергіштікке әсерін талдаңыз. 2. Тіркесе тұқым қуалау мен кроссинговер генетикалық өзгергіштікке қалай ықпал етеді, және олар тұқым қуалаушылық механизміне қандай әсер етеді? 3. Тіркесе тұқым қуалаудың нәтижесінде байқалатын фенотиптерді сипаттаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
24- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін зерттеуді үйрену. Генетикалық ақпараттың берілу механизмін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін біледі. Генетикалық ақпараттың берілуіндегі рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Бір шәугім шәй» әдісі арқылы топқа бөлінеді, Әрбір сабақтың топқа бөлу әдісі өзгеше болғаны жақсы!
|
Топқа бөлуге арналған карталарды таңдайды. |
«+1 найза» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері фенотиптік өзгерістерге қалай ықпал етеді? 2.Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін түсіндіретін модель жасаңыз. ДНҚ, РНҚ, және белок синтезінің кезеңдерін көрсетіңіз. 3.Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
25- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Өзгергіштік |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Өзгергіштік түрлерін анықтауды үйрену. Өзгергіштіктің себептерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар өзгергіштіктің түрлерін біледі. Өзгергіштіктің генетикалық маңызын көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
« алтын адам» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Өзгергіштік — бұл организмдердің _________ және _________ белгілерінің өзгеруі. Генетикалық өзгергіштік _________ мутациялардың нәтижесінде пайда болады. Экологиялық өзгергіштік _________ ортаның әсерінен туындайды. Өзгергіштік организмдердің _________ адаптациясына мүмкіндік береді. 2. Өзгергіштіктің генетикалық және экологиялық аспектілерін салыстырыңыз. 3. Өзгергіштіктің организмдердің адаптациясына әсері қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Сұрақ ілмегі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
26- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мутациялық өзгергіштік |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мутациялық өзгергіштіктің механизмдерін анықтауды үйрену.Мутациялардың генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар мутациялық өзгергіштікті түсінеді. Мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Flippity.com cайтымен топқа бөлемін. Оқушылар үш топқа бөлінеді.
|
Оқушылар қосымшаның көмегімен топқа бөлінеді. |
«көбелек » әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Мутациялық өзгергіштік генетикалық алуантүрлілікті қалай арттырады, және ол организмдердің эволюциясына қандай әсер етеді? 2.Мутациялардың эволюциялық процестегі рөлі неде? 3. Мутациялық өзгергіштіктің типтері мен олардың организмдерге әсерін салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
27- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Модификациялық өзгергіштік |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Модификациялық өзгергіштікті анықтауды үйрену. Модификациялық белгілердің генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар модификациялық өзгергіштікті біледі. Модификациялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң,
«Қаңқыздар» әдісі арқылы үш топқа
бөлеміз. |
Оқушылар «Қаңқыздар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«планета» әдісі |
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Модификациялық өзгергіштіктің генетикалық өзгергіштіктен айырмашылығы неде? 2.Модификациялық өзгерістердің экологиялық адаптациядағы рөлін талдаңыз. 3. Модификациялық өзгергіштік организмдердің фенотиптік өзгерістерін қалай қамтамасыз етеді, және ол экологиялық факторлармен қандай байланыста?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады.
|
|||||
28- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендік мутациялар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендік мутациялардың түрлерін анықтауды үйрену.Гендік мутациялардың әсерлерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гендік мутацияларды біледі. Гендік мутациялардың организмдегі рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «бірдей қояндар» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «бірдей қояндар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«попкорн» әдісі |
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гендік мутациялар мен генетикалық аурулар арасындағы байланыс қандай? 2. Толықыр. Мутациялардың түрлері организмнің ... Гендік мутациялардың әсері фенотиптік өзгерістерге ... Генетикалық зерттеулер мутацияларды түсінуге мүмкіндік береді, өйткені ... Гендік мутациялардың зерттелуі медицинада ... Эволюцияда мутациялардың маңызы ... 3. Гендік мутациялардың механизмдерін зерттеңіз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
29- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||||||
|
Күні: |
|
||||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Адам генетикасын зерттеу әдістерін анықтауды үйрену. Генетикалық ауруларды диагностикалау әдістерін меңгеру. |
||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар адам генетикасын зерттеу әдістерін біледі. Генетикалық ауруларды диагностикалау дағдыларын көрсете алады. |
||||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «мені таңда» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «мені таңда» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«поезд» әдісі
|
Интерактивті тақта
|
|||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Адам генетикасын зерттеу жобасын әзірлеңіз: Жобаның мақсаты: ... Зерттеу әдістері: ... Нәтижелерді бағалау критерийлері: ... Модель организмдер: ... Зерттеу мерзімі: ... Нәтижелерді жариялау жоспары: ... 2. ДНҚ секвенирлеу мен микрочип технологиялары арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз. 3. Адам генетикасын зерттеу әдістерін талдаңыз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды.
|
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|||||
30- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||||||
|
Күні: |
|
||||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Егіздік әдіс |
||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Егіздік әдісті зерттеуді үйрену. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі маңызын меңгеру. |
||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар егіздік әдісті біледі. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
||||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қонжықтар» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «қонжықтар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«мотоцикл» әдісі |
|
|||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Егіздік әдіс генетикалық зерттеулерде маңызды, себебі ... Монозиготтық егіздер арасындағы генетикалық ұқсастық ... Егіздік зерттеулердің нәтижелері экологиялық факторларды ... 2. Егіздік әдістің механизмдерін зерттеңіз. 3. Монозиготтық және дизиготтық егіздер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді.
Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады.
Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|||||
31- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Цитогенетикалық әдіс |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Цитогенетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттелуін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар цитогенетикалық әдістерді біледі. Хромосомаларды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «ұшқыштармен саяхат» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «ұшқыштармен саяхат» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«шоқпар» әдісі арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Цитогенетикалық зерттеулердің артықшылықтары мен кемшіліктері неде? 2.Цитогенетикалық әдістердің эволюциялық зерттеулердегі рөлі қандай? 3. Цитогенетикалық әдістер мен молекулярлық генетикалық әдістер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
32- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Популяциялық-статистикалық әдістерді зерттеуді үйрену. Популяциядағы генетикалық алуан түрлілікті анықтауды меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар популяциялық-статистикалық әдістерді біледі. Генетикалық алуан түрлілікті бағалау дағдыларын көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «түлкі және күлкі» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «түлкі және күлкі» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«елтаңба» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Популяцияның генетикалық құрылымы экологиялық факторларға ... Популяциядағы алуан түрлілік генетикалық аурулардың ... Популяциялық зерттеулердің нәтижелері экологиялық факторларды ... Генетикалық мутациялардың таралуы популяцияда ... 2. Популяциялық-статистикалық әдіс экологиялық зерттеулерде қалай қолданылады? 3. Популяциялық-статистикалық әдістер мен молекулярлық генетикалық әдістер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||||
33- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Генетикалық материалдарды зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді біледі.Генетикалық материалдарды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға
психологиялық ахуал жасап алған соң, «flippity» әдісі арқылы үш
топқа бөлеміз. |
Оқушылар «flippity» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«ойыншық» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістердің механизмдерін зерттеңіз. 2. Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістердің анықтамалары мен негіздері қандай? 3.Қандай молекулалық-генетикалық әдістер генетикалық ауруларды диагностикалауға мүмкіндік береді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
34- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Адамдағы тұқым қуалайтын ауруларды зерттеуді үйрену. Генетикалық аурулардың алдын алу әдістерін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тұқым қуалайтын ауруларды біледі. Генетикалық аурулардың алдын алу стратегияларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «Оймоншақ» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «Оймоншақ» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«қырау» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Рецессивті аурулар тек екі ақаулы ген болғанда ... Доминантты аурулар бір ақаулы ген болғанда ... Хромосомалық аномалиялар генетикалық аурулардың себептері болуы мүмкін, мысалы ... Генетикалық тестілеу тұқым қуалайтын ауруларды диагностикалауда ... 2.Адамда кездесетін негізгі тұқым қуалайтын аурулардың себептері мен механизмдері қандай? 3. Тұқым қуалайтын аурулар дегеніміз не, және олардың классификациясы қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «білім почтасы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Ұстаздар үшін:
-
Аманжолов, С. Г. Генетиканың негіздері. // Оқу құралы, «Білім» баспасы, 2023. – 240 б.
-
Сейітов, Д. Т. Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік. // Оқу құралы, «Ұстаз» баспасы, 2022. – 200 б.
-
Нұрғалиев, А. Ж. Генетика: теория және практика. // Оқу құралы, «Қазақ университеті» баспасы, 2021. – 210 б.
-
Мұратов, Б. А. Генетикалық зерттеулер әдістемесі. // Оқу құралы, «Адам» баспасы, 2023. – 195 б.
-
Жұмабаев, Ә. Т. Тұқым қуалаушылықтың негіздері. // Оқу құралы, «Білім ордасы» баспасы, 2020. – 205 б.
-
Сапарбаев, М. Ж. Генетикалық өзгергіштік. // Оқу құралы, «Мектеп» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Тұрысбеков, Қ. А. Генетиканың практикалық аспектілері. // Оқу құралы, «Педагогика» баспасы, 2022. – 190 б.
Оқушылар үшін:
-
Генетика: теориялық негіздер мен практикалық тапсырмалар. // Оқу құралы, «Өрлеу» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Тұқым қуалаушылықты үйрену әдістемесі. // Оқу құралы, «Елорда» баспасы, 2022. – 185 б.
-
Генетикалық өзгергіштік: жаттығулар мен тапсырмалар. // Оқу құралы, «Құнды» баспасы, 2020. – 210 б.
-
Генетиканы оқыту: теориялық және практикалық аспектілер. // Оқу құралы, «Алматы» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Генетикалық зерттеулердің әдістемелік құралдары. // Оқу құралы, «Әлем» баспасы, 2022. – 190 б.
-
Генетикалық білімді дамыту. // Оқу құралы, «Дарын» баспасы, 2023. – 220 б.
-
Генетика: тәжірибелік тапсырмалар мен әдістемелер. // Оқу құралы, «Талант» баспасы, 2021. – 180 б.
Ата-аналар үшін:
-
Генетикалық білім: отбасылық білім беру. // Оқу құралы, «Балапан» баспасы, 2023. – 185 б.
-
Генетиканың негіздері: отбасы мен балаларға арналған. // Оқу құралы, «Казахстан» баспасы, 2021. – 210 б.
-
Генетика: ата-аналарға арналған әдістемелік нұсқаулық. // Оқу құралы, «Әл-Фараби» баспасы, 2022. – 175 б.
-
Генетикалық білім мен тәрбиелеу әдістемесі. // Оқу құралы, «Санат» баспасы, 2020. – 200 б.
-
Генетика: отбасылар үшін практикалық нұсқаулар. // Оқу құралы, «Рухани жаңғыру» баспасы, 2023. – 215 б.
44
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК
ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК
«Бекітемін» «Келісемін» «Ұсынылады»
Мектеп директоры: директордың оқу жұмысы Ә/Б отырысында
жөніндегі орынбасары: қаралды. .
______ А.О.Куанбаева -----------------А.К.Калиеа. Ә/Б жетекшісі:--------------
« » тамыз 2025 ж. « » тамыз 2025ж А.К.Исркепова.
« »тамыз 2025ж
ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК
Элeктивтi курc
БAҒДAРЛAМACЫ
10 «Ә» сынып.
Атырау
2025-2026ж
ТҮСІНІК ХАТ
Бұл бағдарлама 10-сынып оқушыларына биология пәнінен генетиканың негіздерін түсінуге бағытталған. Оқушылар тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын зерттей отырып, генетиканың негізгі принциптерін меңгеруге мүмкіндік алады. Жасанды интеллект құралдарын пайдалану арқылы оқушылар генетикалық ақпаратты тиімді талдай алады, генетикалық тәжірибелердің нәтижелерін түсінуге және генетикалық алуан түрлілікті бағалауға үйренеді. Бағдарлама оқушылардың ғылыми зерттеу дағдыларын дамытуға, сыни ойлау қабілеттерін күшейтуге және генетика саласына қызығушылықтарын арттыруға бағытталған. Мәтінмен жұмыс жасау барысында оқушылар тұқымқуалаушылық заңдылықтарын, гендердің құрылымын, мутациялардың әсерін және генетикалық өзгергіштіктің механизмдерін талдауға үйренеді. Бағдарламада генетиканың негізгі принциптерін түсінуге арналған практикалық тапсырмалар мен жаттығулар қамтылған. Оқушылардың ғылыми зерттеулер жүргізу, эксперименттік жұмыстар жасау дағдыларына ерекше көңіл бөлінеді. Оқушылардың танымдық көкжиегін кеңейту және генетиканың тарихы, этикасы, және қазіргі заманғы жетістіктерімен таныстыру мақсатында түрлі әдістер қолданылатын болады. Бұл бағдарлама оқушылардың генетика саласындағы білімдерін тереңдетуге, олардың ғылыми ойлау қабілеттерін дамытуға, сондай-ақ, биология ғылымына жақындатуға бағытталған.
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Цифрлық және мемлекеттік қызмет көрсетуді автоматтандыру департаментінің цифрландыру бағыты жарияланды. Осы бағдарламаға сәйкес «Оқу жоспарының вариативті бөлігінің оқу бағдарламалары мен элективті курстарды сараптамадан өткізу және оларды жаңартылған білім беру мазмұны аясында әдістемелік қамтамасыз ету» туралы ереже ҚР-ң 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңына (06.05.2020 жылы енгізілген толықтырулар мен өзгертулер негізінде ) сәйкес әзірленді. «Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім деңгейлерінің жалпы білім беретін пәндері мен таңдау курстары бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту» туралы Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығы негізінде құрастырылған. «2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы» Әдістемелік нұсқау хат негізінде қарастырылды.
Бұл бағдарлама келесі технологияларды көрсетеді:
-
Learning.apps, Wordwall.net
-
Практикалық жаттығулар
-
Заманауи технологиялар
-
Топтық, жеке, жұптық жұмыстар
-
Ойын технологиясы
Оқушылардың генетика туралы білімдерін тереңдету үшін әртүрлі дәстүрлі және заманауи әдебиеттер, ғылыми мақалалар және мультимедиялық қосымшалар пайдаланылатын болады. Оқыту барысында генетикалық тәжірибелердің бейнероликтері, диаграммалар мен графиктер ұсынылады.
Бағдарламаның мақсаты: Оқушыларға генетиканың негіздерін, тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын жаңа әдістермен үйрету.
Негізгі міндеттері:
-
Генетикалық терминдерді меңгеру.
-
Тұқымқуалаушылық заңдарын түсіну.
-
Мутациялардың әсерін зерттеу.
-
Практикалық тәжірибелер жүргізу.
-
Зерттеу дағдыларын дамыту.
-
Пәнаралық байланыстарды қолдану.
-
Генетикалық ақпаратты талдау дағдыларын қалыптастыру.
-
Генетикалық эксперименттердің нәтижелерін интерпретациялау.
Пәнаралық байланыс: Бұл бағдарлама биология, химия және география пәндерімен тығыз байланысты. Оқушылар генетиканың химиялық негіздерін, экологиялық аспектілерін зерттеу арқылы басқа пәндерден алған білімдерін кеңейтеді. Мысалы, химия пәнінде ДНҚ-ның құрылымы мен функциясы, географияда генетикалық алуан түрліліктің экологиялық әсерлері қарастырылады.
Кәсіпке бағдарлау: Бағдарлама оқушылардың биолог, генетик, экологиялық зерттеуші немесе ауыл шаруашылығы маманы болуға деген қызығушылықтарын арттырады. Оқушылар генетика саласындағы заманауи жетістіктер мен технологияларды меңгеру арқылы болашақта ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналысуға дайындалады.
Сабақта қолданған әдістер:
-
Сұрақ-жауап әдісін қолдану: Оқушылардың өз пікірлерін білдіруі мен сұрақ қою дағдыларын дамыту.
-
Топтық жұмыс жасау: Оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу және командалық дағдыларын қалыптастыру.
-
Жеке жұмыс істеу: Оқушылардың дербес зерттеу және талдау қабілеттерін дамыту.
-
Дискуссия ұйымдастыру: Генетикалық мәселелер бойынша пікір алмасу және сыни ойлау дағдыларын дамыту.
Оқушы білуі керек критерийлер:
-
Генетикалық терминдерді түсінуі керек.
-
Тұқымқуалаушылық заңдарын анықтай білуі керек.
-
Мутациялардың түрлері мен себептерін талдай білуі керек.
-
Генетикалық эксперименттердің нәтижелерін интерпретациялап, сұрақтарға жауап бере білуі керек.
Авторлық бағдарлама бағыты:
Бағдарлама оқушылардың генетика жөніндегі білімдерін тереңдетуге және ғылыми ойлау қабілеттерін дамытуға бағытталған. Оқушылардың белсенділігін арттыру үшін интерактивті әдістер мен практикалық жұмыстар қолданылады. Оқушылар генетиканың негізгі принциптерін, тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдарын зерттеу арқылы өз білімдерін кеңейтеді. Сонымен қатар, олар ғылыми зерттеу дағдыларын меңгеріп, генетикалық мәселелерді шешу үшін сыни ойлау қабілеттерін пайдаланады.
Авторлық бағдарлама жаңалығы:
Бағдарламада генетиканың заманауи аспектілерін, тәжірибелерді және зерттеулерді енгізу арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыруға бағытталған. Оқыту барысында заманауи технологиялар мен әдістер, мысалы, биоинформатика, геномдық зерттеулер және CRISPR технологиялары сияқты тақырыптар қарастырылады. Оқушыларға генетикалық эксперименттер жүргізу арқылы практикалық дағдыларын дамытуға мүмкіндік беріледі. Сондай-ақ, бағдарламаның жаңалығы ретінде генетиканың этикалық аспектілерін де зерттеу, оқушыларға ғылыми білімді жауапты түрде қолдануды үйрету мақсатында енгізілген.
Авторлық бағдарлама өзектілігі:
Генетикалық білім қазіргі қоғамда маңызды рөл атқарады. Оқушылардың генетикалық ғылымдарды дұрыс түсінуі мен талдай алуы үшін бағдарлама олардың жалпы білім деңгейін көтеруге бағытталған. Генетика саласындағы білімдердің жетістіктері қазіргі заманда медицина, ауыл шаруашылығы, экология және биотехнология сияқты көптеген салаларда шешуші рөл атқарады. Оқушыларға генетиканың негіздерін меңгеру арқылы олар болашақта осы салада ғылыми зерттеулер жүргізуге және практикада қолдануға дайын болады. Бағдарлама оқушыларды генетикалық білімдерін тұрақты түрде дамытуға, сондай-ақ, қоғамдағы генетикалық мәселелерге жауапкершілікпен қарауға үйретеді.
Бағдарламадан күтілетін нәтиже:
-
Генетика туралы білімдері молаяды.
-
Практикалық дағдылары дамиды.
-
Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ұғымдарын терең түсінеді.
-
Ғылыми зерттеу дағдылары қалыптасады.
-
Генетикалық ақпаратты талдау қабілеттері артады.
-
Мутациялардың әсерлерін бағалай алады.
-
Пәнаралық байланыстарды меңгереді.
-
Генетикалық эксперименттерді ұйымдастыру және жүргізу дағдылары қалыптасады.
ТҰРАҚТЫЛАУ НЕМЕСЕ МАЗМҰНДЫҚ БӨЛІМІ
Авторлық бағдарлама 4 бөлімнен 34 -сағаттан тұрады.
|
Сабақ реті |
Сабақ тақырыбы |
Сағат саны |
Күні |
|
||
|
№1 |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
1 |
5.09 |
|
||
|
№2 |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
1 |
12.09 |
|
||
|
№3 |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
1 |
19.09 |
|
||
|
№4 |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
1 |
26.09 |
|
||
|
№5 |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
1 |
3.10 |
|
||
|
№6 |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
1 |
10.10 |
|
||
|
№7 |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
1 |
17.10 |
|
||
|
№8 |
Гаметогенез |
1 |
24.10 |
|
||
|
№9 |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
1 |
7.11 |
|
||
|
№10 |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
1 |
14.11 |
|
||
|
№11 |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
1 |
21.11 |
|
||
|
№12 |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
1 |
28.11 |
|
||
|
№13 |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
1 |
5.12 |
|
||
|
№14 |
Эпистаз |
1 |
12.12 |
|
||
|
№15 |
Полимерия |
1 |
19.12 |
|
||
|
№16 |
Плейотропия |
1 |
26.12 |
|
||
|
№17 |
Нәруыз синтезі. |
1 |
9.01 |
|
||
|
№18 |
Ген қызметінің реттелуі |
1 |
16.01 |
|
||
|
№19 |
Мендельдің заңдары |
1 |
23.01 |
|
||
|
№20 |
Монгибридті будандастырубудандастыру |
1 |
30.01 |
|
||
|
№21 |
Дигибридті будандастыру |
1 |
6.02 |
|
||
|
№22 |
Полигибридті будандастыру |
1 |
13.02 |
|
||
|
№23 |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
1 |
20.02 |
|
||
|
№24 |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
1 |
27.02 |
|
||
|
№25 |
Өзгергіштік |
1 |
6.03 |
|
||
|
№26 |
Мутациялық өзгергіштік |
1 |
13.03 |
|
||
|
№27 |
Модификациялық өзгергіштік |
1 |
3.04 |
|
||
|
№28 |
Гендік мутациялар |
1 |
10.04 |
|
||
|
№29 |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
1 |
17.04 |
|
||
|
№30 |
Егіздік әдіс |
1 |
24.04 |
|
||
|
№31 |
Цитогенетикалық әдіс |
1 |
24.04 |
1.05 |
||
|
№32 |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
1 |
8.05 |
|
||
|
№33 |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
1 |
15.05 |
|
||
|
№34 |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
1 |
22.05 |
|
||
|
|
Жалпы |
34 |
|
|
||
|
Р/с |
Бөлім Бөлімше Тақырып |
Оқу мақсаты |
Сағат саны |
Білім нәтижесі |
||
|
Барлығы |
Лекция/Теория/ Практика1 |
Тәжірбие -2 |
|
|||
|
1 |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
Генетиканың тарихындағы негізгі кезеңдерді анықтауды үйрену. Генетика ғылымына үлес қосқан тұлғаларды зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар генетиканың дамуына әсер еткен негізгі кезеңдерді біледі. Генетикаға қатысты ғылыми тұлғалардың рөлін көрсете алады. |
|
2 |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
Генетиканың биологиядағы маңыздылығын түсінуді үйрену. Генетикалық зерттеулердің биологиялық ғылымдарға әсерін анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар генетиканың биология ғылымына қосқан үлесін біледі. Генетикалық зерттеулердің нәтижелерін өмірде қолдана алады. |
|
3 |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
Генетиканың ауыл шаруашылығында қолданылу әдістерін анықтауды үйрену. Ауыл шаруашылығында генетикалық селекцияны меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар генетиканың ауыл шаруашылығында қалай қолданылатынын біледі. Генетикалық селекцияның тиімділігін көрсете алады. |
|
4 |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
Генетикалық ауруларды анықтауды үйрену. Генетиканың медицинадағы рөлін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар генетикалық аурулардың түрлерін біледі. Генетикалық диагностика әдістерін көрсете алады. |
|
5 |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
Жасушаның құрылысын зерттеуді үйрену. Митоз процессін түсінуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар жасушаның құрылымдық компоненттерін біледі. Митоздың кезеңдерін анықтай алады. |
|
6 |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
Хромосомалардың құрылымын сипаттауды үйрену. Хромосомалардың функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар хромосомалардың негізгі құрылымдарын біледі. Хромосомалардың генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|
7 |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
Мейоз процессін зерттеуді үйрену. Жыныс жасушаларының қалыптасу механизмін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар мейоздың кезеңдерін біледі. Жыныс жасушаларының қалыптасуындағы генетикалық алуан түрлілікті көрсете алады. |
|
8 |
Гаметогенез |
Гаметогенез процесін анықтауды үйрену. Еркек және әйел жыныс жасушаларының дамуын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар гаметогенездің кезеңдерін біледі. Еркек пен әйел жыныс жасушаларының айырмашылықтарын көрсете алады. |
|
9 |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
ДНҚ құрылымын зерттеуді үйрену. ДНҚ-ның функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар ДНҚ-ның негізгі компоненттерін біледі. ДНҚ-ның генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|
10 |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
Хромосомалардың құрылымын анықтауды үйрену. Хромосомалардың саны мен генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар хромосомалардың құрылымдық ерекшеліктерін біледі. Хромосомалардың санының генетикалық маңызын көрсете алады. |
|
11 |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
Гендердің анықтамасын зерттеуді үйрену. Гендердің функцияларын анықтауды меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар гендердің рөлін біледі. Гендік мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|
12 |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
Цитогенетиканың негізгі принциптерін анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттеу әдістерін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар цитогенетикалық зерттеулердің әдістерін біледі. Хромосомалардың анализін жүргізу дағдыларын көрсете алады. |
|
13 |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
Гендердің комплементарлы әрекеттесу механизмін анықтауды үйрену. Комплементарлы гендердің рөлін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар комплементарлы гендердің әрекетін біледі. Генетикалық белгілердің қалыптасуындағы рөлін көрсете алады. |
|
14 |
Эпистаз |
Эпистаз құбылысын түсінуді үйрену. Эпистаздың генетикалық белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар эпистаздың анықтамасын біледі. Эпистаздың генетикалық зерттеулердегі маңызын көрсете алады. |
|
15 |
Полимерия |
Полимерия механизмін анықтауды үйрену. Полимерияның белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар полимерияны түсінеді. Полимерлік генетикалық белгілердің мысалдарын келтіре алады. |
|
16 |
Плейотропия |
Плейотропияны анықтауды үйрену. Плейотропиялық гендердің әсерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар плейотропияның анықтамасын біледі. Плейотропиялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|
17 |
Нәруыз синтезі |
Нәруыз синтезінің кезеңдерін анықтауды үйрену. Нәруыз синтезінің молекулалық механизмін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар нәруыз синтезінің кезеңдерін біледі. Нәруыз синтезінің генетикалық ақпаратты жүзеге асырудағы рөлін көрсете алады. |
|
18 |
Ген қызметінің реттелуі |
Ген қызметінің реттелу механизмдерін зерттеуді үйрену. Геннің экспрессиясына әсер ететін факторларды анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар ген қызметінің реттелуін түсінеді. Ген экспрессиясының өзгеру себептерін көрсете алады. |
|
19 |
Мендельдің заңдары |
Мендельдің заңдарын зерттеуді үйрену. Мендельдің тәжірибелерінің маңызын меңгеру.
|
1 |
1 |
|
Оқушылар Мендельдің заңдарын біледі. Мендельдің заңдарының генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|
20 |
Монгибридті будандастырубудандастыру |
Монгибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Монгибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар монгибридті будандастыруды біледі. Монгибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|
21 |
Дигибридті будандастыру |
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
|
22 |
Полигибридті будандастыру |
Полигибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Полигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар полигибридті будандастыруды біледі. Полигибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|
23 |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
Тіркесе тұқым қуалаудың механизмдерін анықтауды үйрену. Кроссинговер процесін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар тіркесе тұқым қуалауды түсінеді. Кроссинговердің генетикалық алуан түрлілікті қалыптастырудағы рөлін көрсете алады. |
|
24 |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін зерттеуді үйрену. Генетикалық ақпараттың берілу механизмін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін біледі. Генетикалық ақпараттың берілуіндегі рөлін көрсете алады. |
|
25 |
Өзгергіштік |
Өзгергіштік түрлерін анықтауды үйрену. Өзгергіштіктің себептерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар өзгергіштіктің түрлерін біледі. Өзгергіштіктің генетикалық маңызын көрсете алады. |
|
26 |
Мутациялық өзгергіштік |
Мутациялық өзгергіштіктің механизмдерін анықтауды үйрену. Мутациялардың генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар мутациялық өзгергіштікті түсінеді. Мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|
27 |
Модификациялық өзгергіштік |
Модификациялық өзгергіштікті анықтауды үйрену. Модификациялық белгілердің генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар модификациялық өзгергіштікті біледі. Модификациялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|
28 |
Гендік мутациялар |
Гендік мутациялардың түрлерін анықтауды үйрену. Гендік мутациялардың әсерлерін зерттеуді меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар гендік мутацияларды біледі. Гендік мутациялардың организмдегі рөлін көрсете алады. |
|
29 |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
Адам генетикасын зерттеу әдістерін анықтауды үйрену. Генетикалық ауруларды диагностикалау әдістерін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар адам генетикасын зерттеу әдістерін біледі. Генетикалық ауруларды диагностикалау дағдыларын көрсете алады. |
|
30 |
Егіздік әдіс |
Егіздік әдісті зерттеуді үйрену. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі маңызын меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар егіздік әдісті біледі. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|
31 |
Цитогенетикалық әдіс |
Цитогенетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттелуін меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар цитогенетикалық әдістерді біледі. Хромосомаларды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|
32 |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
Популяциялық-статистикалық әдістерді зерттеуді үйрену. Популяциядағы генетикалық алуан түрлілікті анықтауды меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар популяциялық-статистикалық әдістерді біледі. Генетикалық алуан түрлілікті бағалау дағдыларын көрсете алады. |
|
33 |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Генетикалық материалдарды зерттеуді меңгеру. |
1 |
1 |
|
Оқушылар биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді біледі. Генетикалық материалдарды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|
34 |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
Адамдағы тұқым қуалайтын ауруларды зерттеуді үйрену. Генетикалық аурулардың алдын алу әдістерін меңгеру. |
1 |
|
1 |
Оқушылар тұқым қуалайтын ауруларды біледі. Генетикалық аурулардың алдын алу стратегияларын көрсете алады. |
АҚПАРАТТЫҚ- ӘДІСТЕМЕЛІК БӨЛІМ
1. Цифрлық платформалар мен құралдар
-
LearningApps.org: Мұғалімдер генетиканың негізгі ұғымдары мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша интерактивті жаттығулар мен викториналар құра алады. Мысалы, "Генетикалық терминдер" тақырыбында тапсырмалар жасау.
-
Kahoot!: Оқушылар арасында жарыс форматында викториналар өткізуге мүмкіндік береді. "Генетикалық белгілер" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдары" бойынша сұрақтармен ойын ұйымдастыру.
-
Padlet: Оқушылардың топтық жұмыс жасауына ыңғайлы платформа. Мұнда олар генетика бойынша пікірлерін ортаға сала алады, мысалы, "Мендельдің заңдары" немесе "Тұқымқуалаушылық" тақырыптарында пікірталас жүргізу.
-
Quizlet: Генетикалық терминдер мен олардың мағыналарын жаттауға арналған флешкарттар жасау. "Генетикалық белгілер" терминдері бойынша карталар әзірлеу.
-
YouTube: Генетика мен тұқымқуалаушылық туралы қысқа бейнемазмұндарды көрсету. Мысалы, "Мендель тәжірибелері" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдары" тақырыптарындағы видеоларды көрсету.
2. Генетиканы оқыту бойынша тапсырмалар мен жаттығулар
-
Рөлдік ойындар: Оқушылардың генетикалық ақпаратты талқылап, шешім қабылдау дағдыларын дамыту. Мысалы, "Генетикалық белгілерді қорғау" немесе "Тұқымқуалаушылық заңдарын қорғау" рөлдік ойындарын жүргізу.
-
Эмоциялық интеллектті дамыту жаттығулары: "Генетикалық өзгерістер" жаттығы арқылы оқушылар тұқымқуалаушылықтың маңыздылығын түсінеді. Бұл жаттығу оқушылардың генетикаға қызығушылығын арттырады.
-
Жеке рефлексия жаттығулары: Сабақ соңында оқушылар бүгінгі сабақта үйренгендерін, генетика мен тұқымқуалаушылық туралы ойларын бөліседі. Бұл жаттығу білімдерін бағалауға көмектеседі.
-
Топтық жобалар: Оқушылар топтық жоба арқылы генетикалық зерттеулерді (мысалы, "Тұқымқуалаушылық зерттеулері") зерттеп, талдайды.
-
Интерактивті викториналар мен тапсырмалар: Kahoot немесе Quizlet платформалары арқылы генетика тақырыбында викториналар өткізу. Бұл балалардың білімін қызықты түрде тексеруге мүмкіндік береді.
-
Цифрлық әңгімелер: Оқушылар өздерінің генетикалық зерттеулері туралы цифрлық форматта (бейне, аудио, мәтін) баяндайды. Бұл шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.
3. Мұғалімдерге әдістемелік қолдау көрсету
-
Әдістемелік нұсқаулықтар: Мұғалімдерге генетиканы оқытудың әдістері мен цифрлық платформаларды қолдану бойынша нұсқаулықтар дайындалады. Нұсқаулықтарда сабақ жоспарларының үлгілері, тапсырмалардың мысалдары және цифрлық құралдарды қолдану бойынша кеңестер беріледі.
-
Тәжірибе алмасу семинарлары: Мұғалімдер арасында генетиканы оқытуға арналған цифрлық платформаларды қолдану тәжірибесімен алмасу мақсатында семинарлар мен вебинарлар ұйымдастырылады.
-
Кері байланыс пен қадағалау жүйесі: Мұғалімдер оқушылардың тапсырмаларды орындау деңгейін қадағалап, қажет болған жағдайда түзетулер енгізу үшін арнайы кестелерді қолдана алады.
4. Генетиканы оқытудың цифрлық құралдары мен олардың тиімділігі
Цифрлық платформаларды қолдану арқылы оқушыларға түсінікті әрі қызықты тапсырмалар әзірленеді. Бұл әдіс оқушылардың сабаққа деген ынтасын арттырып, оқу процесіне белсенді қатысуына ықпал етеді. Олардың ақпаратты қабылдауы мен зерделеуі жеңілдейді.
Цифрлық платформаларды қолдану арқылы оқушыларда келесі дағдылар қалыптасады:
-
Тәуелсіздік: Оқушылар өз бетімен цифрлық ресурстарды қолдануды үйренеді.
-
Жауапкершілік: Тапсырмаларды уақытылы орындау арқылы жауапкершілік сезімі қалыптасады.
-
Сыни ойлау: Ақпаратты талдау, бағалау және шешім қабылдау дағдылары дамиды.
-
Шығармашылық: Жаңа идеялар ойлап табу және оларды жүзеге асыру дағдылары дамиды.
5. Бағдарламаны қолданудың нәтижелерін қадағалау
Бағдарлама жүзеге асырылғаннан кейін нәтижелерді қадағалау үшін оқушылардың дамуы арнайы әдістемелік құралдар мен тестілеулер арқылы бағаланады. Оқушылардың портфолиосын жинауға болады, онда олардың орындаған тапсырмалары, жобалары және басқа да жұмыстары сақталады.
Ақпараттық-әдістемелік бөлім цифрлық платформалардың көмегімен генетиканы оқытудың тиімді әдістерін сипаттайды және 9-сынып мұғалімдеріне оқушылардың генетикалық білімдерін меңгеруде қолдау көрсетеді.
ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
1. Сабақ жоспарын құру
Генетиканы оқыту үшін мұғалім келесі қадамдарды орындауы керек:
-
Тақырыпты анықтау: Әр сабақта қарастырылатын негізгі тақырыпты (мысалы, "Генетикалық тұқымқуалаушылық", "Өзгергіштік түрлері") айқындау.
-
Мақсат қою: Сабақтың нақты мақсаттарын анықтап, күтілетін нәтижелермен байланысын көрсету.
-
Тапсырмаларды дайындау: Генетикаға байланысты тапсырмаларды цифрлық платформалар арқылы қызықты түрде ұсыну (интерактивті ойындар, викториналар).
2. Сабақты цифрлық форматта өткізу әдістері
-
Интерактивті кіріспе: Сабақтың басында оқушыларға цифрлық платформалар арқылы қысқа викторина немесе бейнеролик ұсыну. Бұл олардың қызығушылығын оятып, генетика туралы түсініктерін қалыптастыруға негіз болады.
-
Топтық жұмыс: Оқушыларды бірлесіп, генетикалық тұқымқуалаушылыққа бағытталған тапсырмаларды орындауға ынталандыру. Мысалы, Padlet платформасында генетикалық белгілерді талдау.
-
Рөлдік ойындар: Оқушыларға генетикалық заңдарды көрсету арқылы оларды талқылауға, пікірлерін ортаға салуға үйрету. Мысалы, "Мендельдің заңдары" рөлдік ойын ретінде көрсету.
-
Рефлексия: Сабақ соңында оқушылардан бүгінгі сабақтан алған білімдері туралы ой бөлісуді сұрау. Бұл мұғалімнің оқушылардың генетикаға деген түсініктерін тереңдетуіне мүмкіндік береді.
3. Әр оқушыға жеке тәсіл қолдану
Цифрлық платформалардың мүмкіндіктерін пайдаланып, әр оқушының дайындығына сәйкес тапсырмалар беру. Мысалы:
-
Генетикалық тапсырмалар: Оқушыларға генетикалық белгілерді анықтау тапсырмаларын беру.
-
Интерактивті тест тапсырмалары: Генетика бойынша деңгейлік тест тапсырмаларын ұсынып, оқушылардың жеке жетістіктерін бағалау.
4. Кері байланыс және қолдау
-
Цифрлық журнал: Оқушыларға арнайы журнал жасап, онда олар әр тапсырмадан алған сабақтарын, жетістіктерін жазып отыруға мүмкіндік беру. Google Docs немесе OneNote платформаларында жеке журналдар құру.
-
Мұғалімнің бақылауы: Оқушылардың тапсырмаларды орындау барысындағы белсенділігін цифрлық платформалар арқылы бақылап, қажет болған жағдайда кеңес беру.
5. Тәжірибе алмасу және ата-аналармен жұмыс
-
Ата-аналарды қатыстыру: Сабаққа қатысты ата-аналарға ақпарат беріп, оларды оқушылардың жетістіктерін бақылауға, қолдау көрсетуге шақыру. WhatsApp немесе Telegram топтары арқылы ақпарат алмасу.
-
Тәжірибе алмасу семинарлары: Мұғалімдер арасында цифрлық құралдар арқылы генетиканы оқыту тәжірибесін талқылау және озық әдістермен бөлісу мақсатында семинарлар ұйымдастыру.
6. Бағалаудың әртүрлі формаларын қолдану
-
Интерактивті тесттер мен сауалнамалар: Оқушылардың генетика туралы білімдерін бағалау үшін әр сабақтың соңында тесттер мен сауалнамалар жүргізу. Google Forms немесе Microsoft Forms платформаларында тесттер құру.
-
Жетістіктерді бағалау: Оқушылардың әр сабақта көрсеткен жетістіктерін көрнекі түрде бағалап, олардың алға жылжуына жағдай жасау. Бұл арнайы цифрлық бейдждер немесе марапаттау жүйесі арқылы жүзеге асады.
7. Оқу процесін үздіксіз жетілдіру
Цифрлық платформаларды қолдана отырып, сабақ барысында жаңа әдістерді үнемі енгізіп отыру, алынған тәжірибелерді талдау және жетілдіру маңызды. Оқушылардың пікірлері мен мұғалімнің бақылауы негізінде оқытуды ұйымдастырудың тиімділігін арттыруға бағытталған жаңартулар жасау.
Қорытынды
Оқытуды ұйымдастыруда цифрлық платформалардың мүмкіндіктерін қолдану арқылы генетиканы оқытуды оңайлату және қызықты ету мүмкіндігі бар. Бұл әдістемелік нұсқаулар мұғалімдерге цифрлық құралдарды қолдану арқылы сабақ жүргізуді, оқушылардың генетикамен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмаларды дайындауды және тиімді кері байланыс орнатуды қолдауға арналған.
«ГЕНЕТИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ: ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК» ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАРЛАРЫ
Сабақ № 1
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың тарихы: негізгі кезеңдер мен тұлғалар |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың тарихындағы негізгі кезеңдерді анықтауды үйрену. Генетика ғылымына үлес қосқан тұлғаларды зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың дамуына әсер еткен негізгі кезеңдерді біледі. Генетикаға қатысты ғылыми тұлғалардың рөлін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, жағымды психологиялық ахуал орнату.
|
Оқушылар сергіту сәтінде арнайы жаттығуды орындайды. |
«айбалта» әдісі |
Интерактивті тақта және Бейнеролик
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетиканың тарихындағы үш негізгі кезеңді анықтап, әр кезеңнің ерекшеліктерін талдаңыз. Олардың ғылымға қосқан үлесі қандай? 2. Генетиканың тарихында әйел ғалымдардың рөлін талқылаңыз. Олардың зерттеулері мен жетістіктері ғылымға қалай ықпал етті? 3. Генетиканың даму тарихына SWOT-талдау жаса.
4. Qr-cod арқылы сұрақтарға жауап бер.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Ми байланысы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
2- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың биология ғылымындағы рөлі |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың биологиядағы маңыздылығын түсінуді үйрену. Генетикалық зерттеулердің биологиялық ғылымдарға әсерін анықтауды меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың биология ғылымына қосқан үлесін біледі. Генетикалық зерттеулердің нәтижелерін өмірде қолдана алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушылар «фонорик» әдісі арқылы 3- топқа бөлінеді. Үш топқа бөлінген оқушылар үй тапсырмаларына арналған жеке тапсырмаларға жауап береді. |
Оқушылар үш топқа бөлінеді.
|
«көлік» әдісі арқылы бағаланады. |
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетиканың қандай негізгі принциптері биология ғылымында қолданылуда? Бұл принциптер организмдердің алуан түрлілігін қалай түсіндіреді? 2. Генетиканың болашағы мен даму тенденциялары қандай? Биология ғылымындағы генетикалық зерттеулердің келешегі туралы не ойлайсыз? 3. Генетикалық зерттеулердің экология, эволюция және биохимия сияқты басқа биологиялық ғылымдарға әсері қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «СМС» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
3- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетиканың ауыл шаруашылығындағы қолданылуы |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетиканың ауыл шаруашылығында қолданылу әдістерін анықтауды үйрену. Ауыл шаруашылығында генетикалық селекцияны меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетиканың ауыл шаруашылығында қалай қолданылатынын біледі. Генетикалық селекцияның тиімділігін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар платформа арқылы психологиялық ахуал жасайды.
|
арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта,веб-сайттар
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетикалық зерттеулердің ауыл шаруашылығында қолданылуы қандай? Зерттеулердің нәтижелері шаруашылыққа қалай әсер етеді? 2. Ауыл шаруашылығында тұқым қуалайтын қасиеттерді зерттеу не үшін маңызды?
3. Генетикалық алуан түрліліктің ауыл шаруашылығында маңызы қандай? Оның сақталуы мен қолданылуы туралы не айта аласыз? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «Принт» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
4- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Генетика және медицина: генетикалық аурулар |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Генетикалық ауруларды анықтауды үйрену. Генетиканың медицинадағы рөлін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар генетикалық аурулардың түрлерін біледі. Генетикалық диагностика әдістерін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық дайындық. Қызығушылықты ояту. Оқушылар белгіде көрсетілген жаттығуды жасайды, оларға бүгінгі сабақтың мақсатын түсіндіреді.
|
Оқушылар көрсетілген жаттығуды жасайды. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Генетикалық зерттеулердің медицинадағы рөлі мен маңызы қандай? 2. Генетикалық ауруларды зерттеу нәтижелерінің қоғамға әсері туралы не ойлайсыз? 3. Генетикалық ауруларды қандай негіздер бойынша классификациялауға болады? Тұқым қуалаушылық түрлерін атап, мысалдар келтіріңіз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «Ақылды үкі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды.
|
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
5- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Жасушаның құрылысы.Митоз |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Жасушаның құрылысын зерттеуді үйрену. Митоз процессін түсінуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты: |
Оқушылар жасушаның құрылымдық компоненттерін біледі. Митоздың кезеңдерін анықтай алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
- Жыл мезгілдері мен ауа райы туралы кіріспе береді және оқушыларды топтарға бөледі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
«+1 медаль»
әдісі |
Сайттар мен интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Митоз процесінің бақылау механизмдері қандай? Жасуша циклінің реттелуінің маңызы неде? 2. Митоз процесінің негізгі кезеңдерін (профаза, метафаза, анафаза, телофаза) сипаттаңыз. Әр кезеңде қандай өзгерістер болады? 3. Митоздың жасуша бөлінуіндегі рөлі неде? Бұл процесс организмнің өсуі мен дамуында қалай әсер етеді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Гамбургер» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
6- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Хромосомалардың құрылысы және функциясы |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Хромосомалардың құрылымын сипаттауды үйрену. Хромосомалардың функцияларын анықтауды меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар хромосомалардың негізгі құрылымдарын біледі. Хромосомалардың генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Бір шәугім шәй» әдісі арқылы топқа бөлінеді,
|
Топқа бөлуге арналған карталарды таңдайды. Оқушылар өздеріне ұнаған тапсырмалар жөнінде пікірлерін бөліседі. |
|
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосоманың негізгі компоненттерін (ДНҚ, гистондар, хроматин) сипаттаңыз. Хромосоманың құрылымындағы әр компоненттің рөлін түсіндіріңіз. 2. Адамдар мен жануарларда кездесетін хромосомалардың типтерін (автосомалар, жыныс хромосомалары) сипаттаңыз. Олардың құрылымдық ерекшеліктері қандай? 3. Әртүрлі организмдердегі хромосомалардың саны мен құрылымының алуан түрлілігін талдаңыз. Хромосома санының организмнің қасиеттеріне әсері неде?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «бағалау парағы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
7- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мейоз: жыныс жасушаларының қалыптасуы |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мейоз процессін зерттеуді үйрену. Жыныс жасушаларының қалыптасу механизмін меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар мейоздың кезеңдерін біледі. Жыныс жасушаларының қалыптасуындағы генетикалық алуан түрлілікті көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушылар көрсетілген жаттығуларды жасайды.
|
Оқушылар нейро жаттығуларды жасайды. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Мейоз процесінің анықтамасын беріңіз. Мейоздың митоздан негізгі айырмашылығы неде? 2. Мейоздың негізгі кезеңдерін (мейоз I және мейоз II) сипаттаңыз. Әр кезеңде қандай өзгерістер болады?
3. Мейоздың жыныс жасушаларын қалыптастырудағы кезеңдерін сипаттаңыз. Әр кезеңнің ерекшеліктері мен маңызы неде? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
8- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гаметогенез |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гаметогенез процесін анықтауды үйрену. Еркек және әйел жыныс жасушаларының дамуын зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гаметогенездің кезеңдерін біледі. Еркек пен әйел жыныс жасушаларының айырмашылықтарын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қоңыз» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «қоңыз» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«алма» әдісі арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гаметогенез процесінің анықтамасын беріңіз. Бұл процесс жыныс жасушаларының (гамета) қалыптасуын қалай түсіндіреді? 2. Гаметогенездің екі негізгі түрін (сперматогенез және овогенез) сипаттаңыз. Әр процестің ерекшеліктері неде? 3. Гаметогенез кезінде генетикалық рекомбинацияның рөлі неде? Бұл процесс генетикалық алуан түрлілікке қалай әсер етеді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «бағалау әдісі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
9- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
ДНҚ құрылымы: негіздері мен функциялары |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
ДНҚ құрылымын зерттеуді үйрену. ДНҚ-ның функцияларын анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар ДНҚ-ның негізгі компоненттерін біледі. ДНҚ-ның генетикалық ақпаратты сақтау рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, жаттығу жасайды.
|
Оқушылар Көрсетілген іс- қимылды қайталайды. |
«сандық» әдісі» |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. ДНҚ (дезоксирибонуклеин қышқылы) дегеніміз не? Оның негізгі рөлі мен маңызы қандай? 2. ДНҚ-ның молекулярлық құрылымын сипаттаңыз. ДНҚ-ның екі спиральді құрылымы (дуплексы) қалай қалыптасады?
3. ДНҚ-да кездесетін азотты негіздерді (аденин, тимин, гуанин, цитозин) атаңыз. Олардың жұптасу ережелерін (А-Т, Г-Ц) түсіндіріңіз. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «транспортир» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
10- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Хромосомалар: құрылымы мен саны |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Хромосомалардың құрылымын анықтауды үйрену.Хромосомалардың саны мен генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар хромосомалардың құрылымдық ерекшеліктерін біледі. Хромосомалардың санының генетикалық маңызын көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «алма» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «алма» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«асық» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосоманың негізгі компоненттерін (ДНҚ, гистондар, хроматин) сипаттаңыз. Хромосоманың құрылысындағы әр компоненттің функциясы неде? 2. Хромосомалардың эволюциялық маңызы неде? Геномның өзгеруі мен дамуы туралы не айтасыз?
3. Хромосомалардың негізгі функцияларын (тұқым қуалау, генетикалық ақпараттың берілуі) сипаттаңыз. Бұл функциялардың организмдегі рөлі қандай? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
11- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендер: анықтамасы және рөлі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендердің анықтамасын зерттеуді үйрену. Гендердің функцияларын анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гендердің рөлін біледі. Гендік мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Ұйымдастыру кезеңі «Шаттық шеңбері» Оқушылар үлкен шеңберге тұрады, кезектесіп тілек айтады.
|
Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді. |
«шам» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гендердің түрлі типтерін (структуралық, регуляторлық, функционалдық) анықтап, олардың рөлін түсіндіріңіз. 2. Гендер мен хромосомалардың арасындағы байланыс қандай? Гендердің хромосомадағы орналасуының маңызы неде?
3.Генетиканың медицинадағы рөлі мен гендердің ауруларға әсері туралы не айтасыз? Генетикалық диагностика мен терапияның маңызы неде? 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
12- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Цитогенетика: хромосомалардың зерттелуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Цитогенетиканың негізгі принциптерін анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттеу әдістерін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар цитогенетикалық зерттеулердің әдістерін біледі. Хромосомалардың анализін жүргізу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. Жылы сөздер айттыру. |
Оқушылар «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі.
|
«Зымыран» әдісі арқылы бағаланады. |
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Хромосомалық аномалиялардың адам денсаулығына әсері қандай? Оларды зерттеудің маңызы неде? 2. Толықтыр. Хромосомалардың құрылымын зерттеу арқылы біз ... Кариотиптің өзгерістерін талдау арқылы ... Хромосомалық аномалияларды анықтау үшін ... Репликация процесінің бұзылуы нәтижесінде ... Генетикалық ауруларды диагностикалауда ... Цитогенетикалық әдістердің дамуы ... 3. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
13- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендердің комплементарлы әрекеттесуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендердің комплементарлы әрекеттесу механизмін анықтауды үйрену. Комплементарлы гендердің рөлін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар комплементарлы гендердің әрекетін біледі.Генетикалық белгілердің қалыптасуындағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, « кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру.
|
Оқушылар «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«ханшайым» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Комплементарлы гендер арасындағы өзара әрекеттесудің мысалдары қандай? 2. Толықтыр. Гендердің комплементарлы әрекеттесуі фенотиптің қалыптасуына ... Генетикалық алуан түрлілік комплементарлы гендер арқылы ... Комплементарлы әрекеттесу механизмдері ... Гендер арасындағы байланыс организмнің ... 3. Гендердің комплементарлы әрекеттесуінің механизмдерін зерттеңіз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
14- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Эпистаз |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Эпистаз құбылысын түсінуді үйрену. Эпистаздың генетикалық белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар эпистаздың анықтамасын біледі. Эпистаздың генетикалық зерттеулердегі маңызын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей топ болған оқушылар бірлеседі. |
Оқушылар «бір кесе шай» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«қолшатыр» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Эпистаз және комплементарлы әрекеттесу арасындағы айырмашылықтар қандай? 2. Толықтыр. Эпистаз гендердің өзара әрекеттесуін көрсетеді, себебі ... Генетикалық зерттеулер эпистазды анықтауға мүмкіндік береді, өйткені ... Эпистаз механизмдері организмнің ... Эпистаздың әсері фенотиптік өзгерістерге ... 3. Эпистаз бен доминанттылық арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
15- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Полимерия |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Полимерия механизмін анықтауды үйрену. Полимерияның белгілерге әсерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар полимерияны түсінеді. Полимерлік генетикалық белгілердің мысалдарын келтіре алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «фонорик» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. |
Оқушылар «фонорик» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«мотоцикл» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Полимерия мен эпистаз арасындағы айырмашылықтар қандай? 2. Толықтыр. Полимерия фенотиптің әртүрлілігін арттырады, себебі ... Полимерияның механизмдері организмнің ... Полимерия гендер арасындағы әрекеттесуді ... Полимерияның әсері генетикалық алуан түрлілікке ... Полимерияның зерттелуі медицинада ... 3. Полимерияның механизмдерін зерттеңіз:
|
Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
16- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Плейотропия |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Плейотропияны анықтауды үйрену. Плейотропиялық гендердің әсерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар плейотропияның анықтамасын біледі. Плейотропиялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Плейотропияның генетикадағы маңызы неде, және бұл феномен адамның түрлі ауруларымен қалай байланысты? 2. Топта жұмыс істеп, плейотропияның мысалдарын зерттеңіз. Әрқайсысыңыз белгілі бір ауруды немесе генетикалық жағдайды таңдап, оның плейотроптық әсерлерін талдаңыз. Жұмысыңызды презентация арқылы қорғаңыз. 3. Белгілі бір генетикалық ауруды зерттеп, оның плейотроптық әсерлерін анықтаңыз. Кейс студиясында келесі аспектілерді қарастырыңыз: Аурудың себептері. Плейотропикалық белгілері. Аурудың әлеуметтік және экономикалық әсерлері.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
17- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Нәруыз синтезі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Нәруыз синтезінің кезеңдерін анықтауды үйрену. Нәруыз синтезінің молекулалық механизмін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар нәруыз синтезінің кезеңдерін біледі. Нәруыз синтезінің генетикалық ақпаратты жүзеге асырудағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей телефондар бір топта болады, бірақ оқушылар телефонды таңдап болған соң, қандай топқа түскенін анықтайды. |
Оқушылар «телефон» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«көлік » әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Нәруыз синтезінің клеткадағы қызметі мен оның регуляциясы организмнің метаболизміне қалай әсер етеді? 2. Белгілі бір генетикалық
ауруды зерттеп, оның нәруыз синтезіне әсерін а
3. Толықтыр. Нәруыз синтезі процесі ДНҚ-дан РНҚ-ға, содан кейін _________-ға айналуы арқылы жүзеге асырылады. Транскрипция кезеңінде РНҚ полимераза _________ синтезін бастайды. Трансляция кезінде рибосома _________-ды оқу арқылы аминқышқылдарын жинайды. Нәруыз синтезі үшін қажетті ақпарат ДНҚ-да _________ түрінде сақталады. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия:Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
18- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Ген қызметінің реттелуі |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Ген қызметінің реттелу механизмдерін зерттеуді үйрену.Геннің экспрессиясына әсер ететін факторларды анықтауды меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар ген қызметінің реттелуін түсінеді. Ген экспрессиясының өзгеру себептерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қуыршақ» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Бірдей қуыршақтар болады, бірақ оқушылар қуыршақты таңдап болған соң, қандай топқа түскенін анықтайды. |
Оқушылар «қуыршақ» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«көлік » әдісі
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Ген қызметінің реттелуі организмнің адаптациясына қалай ықпал етеді және бұл процесс генетикалық аурулармен байланыста қалай көрінеді? 2. Ген қызметінің реттелуін талқылаңдар.
3. Толықтыр. Ген қызметінің реттелуі транскрипцияның _________ арқылы жүзеге асырылады. Реттелетін гендердің белсенділігі _________ факторының әсерімен өзгеруі мүмкін. Эпигенетикалық өзгерістер ДНҚ-ның _________ қасиеттерін өзгерте алады. Геннің экспрессиясын реттеу үшін _________ молекулалары маңызды рөл атқарады. 4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
19- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мендельдің заңдары |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мендельдің заңдарын зерттеуді үйрену. Мендельдің тәжірибелерінің маңызын меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар Мендельдің заңдарын біледі. Мендельдің заңдарының генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Уақыт капсуласы» стратегиясы. Мұғалім алдын-ала сыныптың әр оқушысына шағын тілектер дайындап, оларды бір- бірден киндер ұяшықтарға салып қояды. |
Оқу- құралдарын әзірлейді. |
|
Интерактивті тақта
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Мендельдің бірінші заңы _________ . Мендельдің екінші заңы _________ . Генотип пен фенотип арасындағы байланыс _________. Мендель зерттеген өсімдік түрі _________ . Гибридизация нәтижесінде алынған _________ . Мендельдің заңдары _________ . 2. Мендельдің заңдары генетиканың негізін қалай қалайды, және олар қазіргі заманғы генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады? 3.Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||||
20- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Монгибридті будандастыру |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Монгибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену.Монгибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар монгибридті будандастыруды біледі. Монгибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «пингвин» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «пингвин» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«жұмыртқа» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Монгибридті будандастыру генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады және ол тұқым қуалаушылықтың қандай аспектілерін түсінуге мүмкіндік береді? 2. Монгибридті будандастыруды қолдану арқылы алынған F1 ұрпағының фенотиптік қатынасын анықтаңыз. 3. Монгибридті будандастыруды қолдана отырып, белгілі бір өсімдіктің генетикалық сипаттамаларын (мысалы, доминантты және рецессивті белгілер) анықтаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
21- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Дигибридті будандастыру |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Дигибридті будандастырудың механизмдерін анықтауды үйрену. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Дигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттейді. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Дигибридті будандастыру генетикалық зерттеулерде қандай рөл атқарады және ол екі белгінің тұқым қуалауын қалай түсіндіреді? 2. Дигибридті будандастыруды қолдана отырып, белгілі бір белгілердің (мысалы, гүл түсі мен формасы) тұқым қуалау моделін зерттеңіз.
3. Дигибридті будандастыру нәтижесінде пайда болатын генотиптер мен фенотиптерді сипаттаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
22- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Полигибридті будандастыру |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Полигибридті будандастырудың принциптерін анықтауды үйрену. Полигибридті будандастырудың нәтижелерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар полигибридті будандастыруды біледі. Полигибридті будандастырудың генетикалық белгілерге әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «фонарик» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз. Оқушылардың сабаққа дайындығы. Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. |
Оқушылар «фонарик» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі.
|
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Полигибридті будандастыру нәтижесінде пайда болатын генотиптер мен фенотиптерді сипаттаңыз. 2.Полигибридті будандастырудың экологиялық немесе ауыл шаруашылығындағы практикалық қолдануын зерттеңіз. Нәтижелеріңізді баяндама ретінде дайындаңыз. 3. Полигибридті будандастырудың күрделілігі неде?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «дартс» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
23- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тіркесе тұқым қуалау және кроссинговер |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Тіркесе тұқым қуалаудың механизмдерін анықтауды үйрену. Кроссинговер процесін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тіркесе тұқым қуалауды түсінеді. Кроссинговердің генетикалық алуан түрлілікті қалыптастырудағы рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
|
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Кроссинговер процесінің генетикалық өзгергіштікке әсерін талдаңыз. 2. Тіркесе тұқым қуалау мен кроссинговер генетикалық өзгергіштікке қалай ықпал етеді, және олар тұқым қуалаушылық механизміне қандай әсер етеді? 3. Тіркесе тұқым қуалаудың нәтижесінде байқалатын фенотиптерді сипаттаңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
24- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін зерттеуді үйрену. Генетикалық ақпараттың берілу механизмін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін біледі. Генетикалық ақпараттың берілуіндегі рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Бір шәугім шәй» әдісі арқылы топқа бөлінеді, Әрбір сабақтың топқа бөлу әдісі өзгеше болғаны жақсы!
|
Топқа бөлуге арналған карталарды таңдайды. |
«+1 найза» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздері фенотиптік өзгерістерге қалай ықпал етеді? 2.Тұқымқуалаушылықтың молекулалық негіздерін түсіндіретін модель жасаңыз. ДНҚ, РНҚ, және белок синтезінің кезеңдерін көрсетіңіз. 3.Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
25- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||
|
Күні: |
|
||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Өзгергіштік |
||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Өзгергіштік түрлерін анықтауды үйрену. Өзгергіштіктің себептерін зерттеуді меңгеру. |
||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар өзгергіштіктің түрлерін біледі. Өзгергіштіктің генетикалық маңызын көрсете алады. |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
|
Сабақтың басы 5 минут |
І.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылар флешка карталарын таңдап, топқа бөлінеді. |
« алтын адам» әдісі |
Интерактивті тақта
|
|
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Өзгергіштік — бұл организмдердің _________ және _________ белгілерінің өзгеруі. Генетикалық өзгергіштік _________ мутациялардың нәтижесінде пайда болады. Экологиялық өзгергіштік _________ ортаның әсерінен туындайды. Өзгергіштік организмдердің _________ адаптациясына мүмкіндік береді. 2. Өзгергіштіктің генетикалық және экологиялық аспектілерін салыстырыңыз. 3. Өзгергіштіктің организмдердің адаптациясына әсері қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «Сұрақ ілмегі» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|
26- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Мутациялық өзгергіштік |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Мутациялық өзгергіштіктің механизмдерін анықтауды үйрену.Мутациялардың генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар мутациялық өзгергіштікті түсінеді. Мутациялардың әсерін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Flippity.com cайтымен топқа бөлемін. Оқушылар үш топқа бөлінеді.
|
Оқушылар қосымшаның көмегімен топқа бөлінеді. |
«көбелек » әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Мутациялық өзгергіштік генетикалық алуантүрлілікті қалай арттырады, және ол организмдердің эволюциясына қандай әсер етеді? 2.Мутациялардың эволюциялық процестегі рөлі неде? 3. Мутациялық өзгергіштіктің типтері мен олардың организмдерге әсерін салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
27- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Модификациялық өзгергіштік |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Модификациялық өзгергіштікті анықтауды үйрену. Модификациялық белгілердің генетикалық маңызын зерттеуді меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар модификациялық өзгергіштікті біледі. Модификациялық белгілердің мысалдарын көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң,
«Қаңқыздар» әдісі арқылы үш топқа
бөлеміз. |
Оқушылар «Қаңқыздар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«планета» әдісі |
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Модификациялық өзгергіштіктің генетикалық өзгергіштіктен айырмашылығы неде? 2.Модификациялық өзгерістердің экологиялық адаптациядағы рөлін талдаңыз. 3. Модификациялық өзгергіштік организмдердің фенотиптік өзгерістерін қалай қамтамасыз етеді, және ол экологиялық факторлармен қандай байланыста?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады.
|
|||||
28- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Гендік мутациялар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Гендік мутациялардың түрлерін анықтауды үйрену.Гендік мутациялардың әсерлерін зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар гендік мутацияларды біледі. Гендік мутациялардың организмдегі рөлін көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «бірдей қояндар» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «бірдей қояндар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«попкорн» әдісі |
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Гендік мутациялар мен генетикалық аурулар арасындағы байланыс қандай? 2. Толықыр. Мутациялардың түрлері организмнің ... Гендік мутациялардың әсері фенотиптік өзгерістерге ... Генетикалық зерттеулер мутацияларды түсінуге мүмкіндік береді, өйткені ... Гендік мутациялардың зерттелуі медицинада ... Эволюцияда мутациялардың маңызы ... 3. Гендік мутациялардың механизмдерін зерттеңіз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
29- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||||||
|
Күні: |
|
||||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Адам генетикасын зерттеудің әдістері |
||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Адам генетикасын зерттеу әдістерін анықтауды үйрену. Генетикалық ауруларды диагностикалау әдістерін меңгеру. |
||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар адам генетикасын зерттеу әдістерін біледі. Генетикалық ауруларды диагностикалау дағдыларын көрсете алады. |
||||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «мені таңда» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «мені таңда» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«поезд» әдісі
|
Интерактивті тақта
|
|||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Адам генетикасын зерттеу жобасын әзірлеңіз: Жобаның мақсаты: ... Зерттеу әдістері: ... Нәтижелерді бағалау критерийлері: ... Модель организмдер: ... Зерттеу мерзімі: ... Нәтижелерді жариялау жоспары: ... 2. ДНҚ секвенирлеу мен микрочип технологиялары арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз. 3. Адам генетикасын зерттеу әдістерін талдаңыз:
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
|||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды.
|
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|||||
30- сабақ
|
Бөлім: |
|
||||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
||||||||
|
Күні: |
|
||||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Егіздік әдіс |
||||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Егіздік әдісті зерттеуді үйрену. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі маңызын меңгеру. |
||||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар егіздік әдісті біледі. Егіздердің генетикалық зерттеулердегі рөлін көрсете алады. |
||||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «қонжықтар» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «қонжықтар» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«мотоцикл» әдісі |
|
|||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Егіздік әдіс генетикалық зерттеулерде маңызды, себебі ... Монозиготтық егіздер арасындағы генетикалық ұқсастық ... Егіздік зерттеулердің нәтижелері экологиялық факторларды ... 2. Егіздік әдістің механизмдерін зерттеңіз. 3. Монозиготтық және дизиготтық егіздер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді.
Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады.
Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
|||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
|||||
31- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Цитогенетикалық әдіс |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Цитогенетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Хромосомалардың зерттелуін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар цитогенетикалық әдістерді біледі. Хромосомаларды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «ұшқыштармен саяхат» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «ұшқыштармен саяхат» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«шоқпар» әдісі арқылы бағаланады. |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1.Цитогенетикалық зерттеулердің артықшылықтары мен кемшіліктері неде? 2.Цитогенетикалық әдістердің эволюциялық зерттеулердегі рөлі қандай? 3. Цитогенетикалық әдістер мен молекулярлық генетикалық әдістер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
32- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||||
|
Күні: |
|
|||||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Популяциялық-статистикалық әдіс |
|||||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Популяциялық-статистикалық әдістерді зерттеуді үйрену. Популяциядағы генетикалық алуан түрлілікті анықтауды меңгеру. |
|||||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар популяциялық-статистикалық әдістерді біледі. Генетикалық алуан түрлілікті бағалау дағдыларын көрсете алады. |
|||||||
|
Сабақтың барысы |
||||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «түлкі және күлкі» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «түлкі және күлкі» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«елтаңба» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Популяцияның генетикалық құрылымы экологиялық факторларға ... Популяциядағы алуан түрлілік генетикалық аурулардың ... Популяциялық зерттеулердің нәтижелері экологиялық факторларды ... Генетикалық мутациялардың таралуы популяцияда ... 2. Популяциялық-статистикалық әдіс экологиялық зерттеулерде қалай қолданылады? 3. Популяциялық-статистикалық әдістер мен молекулярлық генетикалық әдістер арасындағы айырмашылықтарды салыстырыңыз.
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||||
33- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістер |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді анықтауды үйрену. Генетикалық материалдарды зерттеуді меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістерді біледі.Генетикалық материалдарды зерттеу дағдыларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға
психологиялық ахуал жасап алған соң, «flippity» әдісі арқылы үш
топқа бөлеміз. |
Оқушылар «flippity» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«ойыншық» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістердің механизмдерін зерттеңіз. 2. Биохимиялық және молекулалық-генетикалық әдістердің анықтамалары мен негіздері қандай? 3.Қандай молекулалық-генетикалық әдістер генетикалық ауруларды диагностикалауға мүмкіндік береді?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл |
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «ұялы телефон» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
34- сабақ
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сынып: |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Адамда болатын тұқым қуалайтын аурулар |
|||||
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: |
Адамдағы тұқым қуалайтын ауруларды зерттеуді үйрену. Генетикалық аурулардың алдын алу әдістерін меңгеру. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Оқушылар тұқым қуалайтын ауруларды біледі. Генетикалық аурулардың алдын алу стратегияларын көрсете алады. |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
||
|
Сабақтың басы 5 минут |
Оқушыларға психологиялық ахуал жасап алған соң, «Оймоншақ» әдісі арқылы үш топқа бөлеміз.
|
Оқушылар «Оймоншақ» әдісі арқылы үш топқа бөлінеді. Бірдей топтағы оқушылар бірлеседі. |
«қырау» әдісі |
Интерактивті тақта
|
||
|
Сабақтың ортасы 35 минут
|
1. Толықтыр. Рецессивті аурулар тек екі ақаулы ген болғанда ... Доминантты аурулар бір ақаулы ген болғанда ... Хромосомалық аномалиялар генетикалық аурулардың себептері болуы мүмкін, мысалы ... Генетикалық тестілеу тұқым қуалайтын ауруларды диагностикалауда ... 2.Адамда кездесетін негізгі тұқым қуалайтын аурулардың себептері мен механизмдері қандай? 3. Тұқым қуалайтын аурулар дегеніміз не, және олардың классификациясы қандай?
4. Qr-cod арқылы тақырыпқа сай тапсырманы орында.
|
Оқушы генетикаға қатысты негізгі терминдер мен анықтамаларды QR код арқылы сканерлеп алады. Оқушылар генетикалық белгілер мен тұқымқуалаушылық заңдары бойынша сұрақтарға жауап береді. Оқушылар генетика туралы берілген материалды түсінуге тырысады, топтық талқылауға қатысады. Оқушы сабақ барысында алған білімдерін басқа пәндермен байланыстырады. |
Бағалау дескрипторы (жалпы 10 балл): Генетикалық терминдер мен анықтамаларды дұрыс түсіндіреді – 2 балл Тұқымқуалаушылық заңдарын зерттеу тапсырмасын орындайды – 4 балл Практикалық жұмыстарда эксперимент нәтижелерін дұрыс талдайды – 2 балл Топтық талқылауға белсенді қатысып, өз пікірін ортаға салады – 2 балл
|
|
||
|
Сабақтың соңы 5 минут |
Рефлексия: Оқушылар «білім почтасы» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс парақшасын толтырады. |
Рефлексия жасайды. |
Кері байланыс парағын толтырады. |
|
||
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Ұстаздар үшін:
-
Аманжолов, С. Г. Генетиканың негіздері. // Оқу құралы, «Білім» баспасы, 2023. – 240 б.
-
Сейітов, Д. Т. Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік. // Оқу құралы, «Ұстаз» баспасы, 2022. – 200 б.
-
Нұрғалиев, А. Ж. Генетика: теория және практика. // Оқу құралы, «Қазақ университеті» баспасы, 2021. – 210 б.
-
Мұратов, Б. А. Генетикалық зерттеулер әдістемесі. // Оқу құралы, «Адам» баспасы, 2023. – 195 б.
-
Жұмабаев, Ә. Т. Тұқым қуалаушылықтың негіздері. // Оқу құралы, «Білім ордасы» баспасы, 2020. – 205 б.
-
Сапарбаев, М. Ж. Генетикалық өзгергіштік. // Оқу құралы, «Мектеп» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Тұрысбеков, Қ. А. Генетиканың практикалық аспектілері. // Оқу құралы, «Педагогика» баспасы, 2022. – 190 б.
Оқушылар үшін:
-
Генетика: теориялық негіздер мен практикалық тапсырмалар. // Оқу құралы, «Өрлеу» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Тұқым қуалаушылықты үйрену әдістемесі. // Оқу құралы, «Елорда» баспасы, 2022. – 185 б.
-
Генетикалық өзгергіштік: жаттығулар мен тапсырмалар. // Оқу құралы, «Құнды» баспасы, 2020. – 210 б.
-
Генетиканы оқыту: теориялық және практикалық аспектілер. // Оқу құралы, «Алматы» баспасы, 2021. – 200 б.
-
Генетикалық зерттеулердің әдістемелік құралдары. // Оқу құралы, «Әлем» баспасы, 2022. – 190 б.
-
Генетикалық білімді дамыту. // Оқу құралы, «Дарын» баспасы, 2023. – 220 б.
-
Генетика: тәжірибелік тапсырмалар мен әдістемелер. // Оқу құралы, «Талант» баспасы, 2021. – 180 б.
Ата-аналар үшін:
-
Генетикалық білім: отбасылық білім беру. // Оқу құралы, «Балапан» баспасы, 2023. – 185 б.
-
Генетиканың негіздері: отбасы мен балаларға арналған. // Оқу құралы, «Казахстан» баспасы, 2021. – 210 б.
-
Генетика: ата-аналарға арналған әдістемелік нұсқаулық. // Оқу құралы, «Әл-Фараби» баспасы, 2022. – 175 б.
-
Генетикалық білім мен тәрбиелеу әдістемесі. // Оқу құралы, «Санат» баспасы, 2020. – 200 б.
-
Генетика: отбасылар үшін практикалық нұсқаулар. // Оқу құралы, «Рухани жаңғыру» баспасы, 2023. – 215 б.
44
шағым қалдыра аласыз























«Флешка»әдісі арқылы 4-қа бөлу.









































«Флешка»әдісі арқылы 4-қа бөлу.


нықтаңыз.



















«Флешка»әдісі арқылы 4 



















































