Географиядан функционалды тапсырмалар

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Географиядан функционалды тапсырмалар

Материал туралы қысқаша түсінік
География пәнінен білім сапасын арттырумен функционалдық сауаттылыққа арналған тапсырмалар жинаға топырақ ресурстары бойынша 7 сынып
Материалдың қысқаша нұсқасы

«Функционалды сауаттылық- сапалы білім берудің кепілі»

Койгелдинова Эльмира Есимхановна

Қаратал ауданы

«К.Тоқаев атындағы орта мектеп» КММ-і

География пәні мұғалімі



Білім сапасын арттыру мен функционалдық сауаттылыққа арналған тапсырмалар



1. Топырақ- атмосфера, литосфера және биосфераның өзара байланысы кезінде түзілетін ерекше табиғи компоннент. Топырақ туралы «Табиғаттың ең ғажайып туындысы және оның барлық байлықтары арасындағы ең құңдысы топырақ жер қыртысының жұқа жоғарғы құнарлы қабаты болып табылады»,-деп жазған қай орыс ғалымы:

-В.И.Вернадский

-В.С.Ломоносов

-В.В. Баранский

-В.В. Докучаев

2. Топырақ түзушуі факторларды жікте:



Shape2 Shape1

Shape3

Топырақ түзуші факторлар





Shape5 Shape4

Shape6

Shape7





3. Мәтінмен жұмыс

Топырақтың механикалық құрамы-бұл мөлшері әр түрлі құм және балшық бөлшектерімен анықталады. Егер құрамында құм бөлшектері көп болса, топырақ құмды, ал егер ұсақ балшық көп болса, сазды топырақ деп есептелінеді.

Топырақтың қасиетіне қарай оның құрлымы да әр түрлі болады. Шірінді өсімдіктің қоректенің үшін ғана керек емес. Ол топырақ құрлымының түзілуіне белсенді түрде қатысады.Топырақтың құнарлығы оның құрлымына байланысты болады.

А) Топырақты құрлымына байланысты жікте:



Shape8

Топырақтың құрылымы



Shape10 Shape9

Shape12 Shape11





В) Топырақ құрлымының бір түріне сипаттама бер__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Жер сфераларына топырақтың әсерін сәйкестендір


Жер сфералары


Топырақ

1

Литосфера

а

Көмірқышқыл газын бөледі және азот газын сіңіреді. Күн энергиясының сіңірілуіне және шағылысуына қатыса отырып, жылу режимінің қалыптасуына атсалысады

2

Гидросфера

в

Көмір, мұнай, тас тұзы секілді шөгінді тау жыныстарынын түзілу көзі

3

Атмосфера

с

Қорек пен су көзі қызметін атқарады.

4

Биосфера

д

Су акваториясының қорғаушы тосқауыл ролін атқарады, ағын судағы зиянды заттарды сіңіреді.



5. а) Топырақтың (жазықтарда) түрлі еңдік бағытта таралуы_______________________деп аталады.

Ал, тауларда топырақ түрлері қай бағытта өзгереді және ол қалай аталады?___________________________________________________________________________________________________________________________________________________



6. Қазақстан аумағының 86%-ы зоналық жазық топырақ.

А) Топырақ түрлерін солтүстіктен оңтүстікке еңдік бағытта өзгеру ретімен орналастыр.

А

Қоңыр топырақ

1

В

Қара топырақ

2

С

Сұрғылт топырақ

3

D

Қызғылт топырақ

4



7. Сәйкестендіру


Топырақ түрлері


Топырақ құрлымы

1

Қара топырақ

а

Топырақ құрамында қарашірік аз,1-2 % құрайды,құрлымы сазды, құмды топырақ, борпылдақ келеді. Жылдық жауын –шашын мөлшері 80-100мм болып келетін аймақтарда таралған.

2

Қызғылт топырақ

в

Түйіршікті немесе кесек топырақтан тұрады, қоректік заттарға,өсімдіктерге пайдалы микроорганизмдерге бай. Топырақ құрамындағы қарашірік мөлшері 8-9%. Жауын-шашынның жылдық жиынтық мөлшері 300-600 мм құрайтын аумақтарда таралған.

3

Қоңыр, сұрғылт топырақ

с

Топырақ құрамындағы қарашірік мөлшері 3-4,5% дан 2-3% дейін. Жылдық жауын-шашын мөлшері 200-300 мм-ге дейін болатын , ылғалдылығы жеткіліксіз, сирек аласа шөпті жерлерде түзіледі. Су өткізгіштік қабілеті төмен, сазды және құмды болып келеді.





8. Картамен жұмыс

А) Картаны пайдалана отырып, Қазақстанның 48º с.е. оңтүстікке қарай, еңдік бағытта қандай топырақ түрлері таралғаның анықта және осы топырақ құрылмына сипаттама бер.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. а) Топырақ ресурстары дегеніміз не?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

В) Топырақ ресурстарын сурет бойынша анықта. Shape13

А

Shape14 Shape15 Shape16 Б

СPicture 6 Д

10. а)Топырақ эрозиясы дегеніміз не?________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

В) Топырақ эрозияларының түрлерін атаShape17

Топырақ эрозиясы

Shape18 Shape21 Shape20 Shape19









С) Топырақ эрозиясының бір түріне сипаттама бер______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11. Суретті пайдаланып отырып анықта:

А)Топырақ эрозиясының қай түрі бейнеленген?

В) Топырақтың осы экологиялық мәселесінің себебін түсіндір?

С) Қандай қорғаныс шаралары қолданылады?



Пайдаланған әбебиеттер:

  1. География. Жалпы білім беретін мектептердің 7-сынып оқушыларына арналған. 2-бөлім /Р.Ә. Қаратабанов, Ж.Р. Байметова.-Алматы: Алматы- кітап баспасы, 2017. [15-44]

Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
31.05.2022
1053
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі