ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫНЫҢ

«ҚЫЗЫЛОРДА ҚАЛАСЫ БОЙЫНША БІЛІМ БӨЛІМІ»

«Қ.МҰХАМЕДЖАНОВ АТЫНДАҒЫ №1 МЕКТЕП-ГИМНАЗИЯСЫ»

КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

ЖҰМЫС ТАҚЫРЫБЫ:

TELEGRAM-БОТ АРҚЫЛЫ

ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚ ЖАСАУ

СЕКЦИЯСЫ: Информатика, робототехника STEM инженерия

ОРЫНДАУШЫ: Мырзабек Айдос Жәнібекұлы

СЫНЫБЫ: 4 «Б»

МЕКТЕБІ: Қ.Мұхамеджанов атындағы №1 мектеп-гимназия

ОБЛЫСЫ: Қызылорда облысы

ЖЕТЕКШІ: Адикенова Жанат Ермекбаевна

Қ.Мұхамеджанов атындағы №1 мектеп-

гимназиясының информатика пән мұғалімі

ҒЫЛЫМИ ЖЕТЕКШІ: Махамбаева Индира Утепбергеновна

«Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің» физика-математика ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессоры

Қызылорда қаласы, 2023 жыл

МАЗМҰНЫ

І. КІРІСПЕ................................................................................3 бет

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1.Telegram-бот дегеніміз не? Telegram-боттың шығу тарихы...................................................................................4-5 бет

2.2.Білім беру мақсатында Telegram-боттарды дамыту,оқытудағы электронды оқулықтың рөлі...............................................5-6 бет

2.3.Telegram-ботты одан әрі дамыту және жаңғырту (модернизация)

мүмкіндіктері.......................................................................6-8 бет

ІІІ.ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

3.1 Электронды кітапхана – инновация белгісі. .............. 8-12 бет

ІҮ . ҚОРЫТЫНДЫ...............................................................13 бет

Ұсыныстар..................................................................... 14 бет

Ү.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

Қазіргі білім беру жүйесі ақпараттық және коммуникациялық технологиялардың қарқынды дамуына байланысты елеулі өзгерістерден өтуде. Осы цифрлық дәуірде тиімді білім беру шешімдері барған сайын сұранысқа ие болып, оқушылар мен ұстаздар оқыту мен оқудың жаңа құралдары мен мүмкіндіктерін ұсынады.

Бұл ғылыми жобада біз Telegram-ботты пайдалана отырып, электрондық оқулық жасауды қарастырамыз. Сонымен қатар LEADTEX сайтты арқылы пайдаланушыға ыңғайлы чат-бот құрастырамыз. Бұл жоба заманауи ақпараттық құралдарды білім беру процесіне біріктіруге және білім беру материалдарын ұсынудың инновациялық құралын жасауға бағытталған.

Оқу материалдарын ұтымды игеруде электрондық оқулықтардың атқаратын рөлі зор. Электрондық оқулықтарда теориялық тақырыптар кеңінен беріліп түсіндіріледі.

 Электрондық оқулықтар – ғылыми негізде дайындалған педагогикалық ақпараттық өнім. Электрондық оқулық дайындаудың тұжырымдық негізі модульдік оқытудың педагогикалық теориясы болып табылады. Сонымен қатар электрондық оқулық дайындаудың педагогикалық ұстанымдар жүйесі оқытудың дидактикалық жүйесіне сәйкес келеді. Электрондық оқулықтармен жұмыс істеу әрбір оқушының өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізуге жол ашады.

Электрондық оқулық - оқу пәнінің негізгі ғылыми мазмұнын қамтитын компьютерлік технологияларға негізделген оқыту, бақылау, моделдеу, тестілеу, т.б. бағдарламалардың жиынтығы. Электрондық оқулық жай оқулықтарға өте тиімді қосымша мүмкіндіктер береді.

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1.Telegram-бот дегеніміз не? Telegram-боттың шығу тарихы

Telegram бот-бұл тапсырмаларды автоматтандыруға және Telegram мессенджерінде пайдаланушылармен байланыс орнатуға арналған бағдарлама. Бұл боттар жаңалықтар мен ойындарды басқару және оқыту тапсырмаларын беру арқылы басқа функцияларды орындай алады. Олармен барлық өзара әрекеттесу Telegram чаттары арқылы жүзеге асырылады, онда пайдаланушылар командалар жібере алады және боттардан жауап ала алады. Telegram боттарының тарихы 2015 жылы Telegram сыртқы әзірлеушілерге өз боттарын жасау мүмкіндігін қосқаннан кейін басталды. Осы кезде мессенджер хабарламалардың қауіпсіздігі мен шифрлау мәселелеріне байланысты танымал болды.

Telegram жасаушылары, ағайынды Павел мен Николай Дуровтар пайдаланушылардың сұраныстарын мұқият қадағалап, мессенджердегі белгілі бір тапсырмаларды автоматтандыру мүмкіндіктеріне қызығушылық танытып, боттарды құру үшін функционалдылықты қосуды шешті. Бұл шешім Telegram дамуындағы шешуші сәт болды және мессенджерді тиімді тапсырмалар үшін одан да жан-жақты және қызықты етті. Telegram боттарының пайда болуы бірден стартап жасаушылардың, медиа компаниялардың және басқалардың назарын аударды, бұл Telegram экожүйесінің жылдам кеңеюіне және әртүрлі функционалдығы бар мыңдаған әртүрлі боттардың құрылуына әкелді.

Қазіргі уақытта Telegram бот әзірлеушілерге арналған құралдардың кең ауқымын ұсынады, соның ішінде күрделі интерфейстер құру, викториналарды пайдалану, төлемдерді өңдеу және т.б.[1]

Бүгінгі таңда Telegram боттары білім беру мен ойын-сауықтан бастап бизнесті автоматтандыруға және ақпарат беруге дейін әртүрлі мақсаттарда қолданылады.

Telegram боттары қолданудың әр түрлі мәселелерді шеше алады: Білім саласында: Telegram боттары оқу орындарында оқу материалдарын, тестілерді, тапсырмаларды және викториналарды ұсыну үшін қолданылады. Олар оқушыларға тиімді және интерактивті түрде білім алуға көмектеседі.

Бизнес және маркетинг: көптеген компаниялар клиенттерге қызмет көрсетуді автоматтандыру, маркетингтік акциялар өткізу және тапсырыстарды өңдеу үшін Telegram боттарын пайдаланады.

Ақпараттық ресурстар: боттар жаңалықтар, валюта бағамдары, валюта бағамдары және болжамдар сияқты өзекті ақпаратты ұсына алады. Олар пайдаланушыларға қажетті ақпаратты тез алуға мүмкіндік береді.

Ойын-сауық және ойындар: Telegram боттарының көмегімен пайдаланушылар әртүрлі ойындар ойнай алады, басқатырғыштар шеше алады, мемдер мен анекдоттарды көре алады, бұл мессенджерді қызықты әрі әр түрлі етеді.

Денсаулық және фитнес: боттар салауатты өмір салты, жаттығулар, тамақтану және тіпті медициналық кеңес беру бойынша кеңестер береді.

Әлеуметтік зерттеулер: Telegram боттарын сауалнамалар жүргізу, деректер жинау және көптеген пайдаланушылар үшін пайдалануға болады, бұл ғылыми зерттеулер мен маркетингтік зерттеулер үшін пайдалы.

Telegram боттарының болашағы. Telegram мессенджерінің дамуымен және оның мүмкіндіктерімен Telegram боттарының болашағы жігерлі және жаңашыл болуға уәде береді. Әзірлеушілер Telegram боттарының функционалдығын үнемі жетілдіріп отырады. Сонымен қатар, Telegram боттары мобильді мазмұн сүзгілерін қамтамасыз ету және ақпараттың дұрыстығын тексеру арқылы жалған (фейк) ақпаратпен аймақта шешуші рөл атқара алады. Қорытындылай келе, Telegram боттары Telegram мессенджерінің маңызды және инновациялық бөлігі болып табылады. Болашақта олар цифрлық әлемді жақсартуды және байытуды жалғастырады, бұл оны барлығына қол жетімді және ыңғайлы етеді.

2.2.Білім беру мақсатында Telegram-боттарды дамыту,оқытудағы электронды оқулықтың рөлі. Заманауи технологиялардың дамуымен және білім беруді цифрландырумен Telegram-боттар мен электрондық оқулықтар білім беру саласындағы маңызды құралдарға айналды. Оларды пайдалану оқытуды қол жетімді, интерактивті және тиімді етуге мүмкіндік береді.

1. Интерактивті оқыту: Telegram боттары интерактивті сабақтар, викториналар мен тесттер құруға мүмкіндік береді. Бұл оқуды қызықты етеді және оқушыларға оқу процесіне белсенді қатысуға мүмкіндік береді.

2. Әкімшілік тапсырмаларды автоматтандыру (автоматизация административных задач): боттар кестені басқару, курстарға тіркелу және оқушылар мен ұстаздарға хабарлама жіберу сияқты әкімшілік тапсырмаларды автоматтандыра алады.

3. Оқытуды жекелендіру: Telegram боттары оқытуға жекелендірілген тәсілді ұсына отырып, оқытуды әр оқушының жеке қажеттіліктеріне бейімдей алады.

4. Білімнің қол жетімділігі: Telegram боттарын пайдалану білім беруді қол

жетімді етеді, өйткені оқушылар оқу мазмұнын өз мессенджерінен шықпай-ақ ала алады.

5. Кері байланыс және бақылау: боттар оқушыларға жылдам кері байланыс беруге және олардың жетістіктерін бақылауға мүмкіндік береді, бұл тиімдірек оқуға ықпал етеді.

2.3.Telegram-ботты одан әрі дамыту және жаңғырту (модернизация) мүмкіндіктері. Telegram-ботты одан әрі дамыту және жаңғырту оның функционалдығы мен тиімділігін жақсарту үшін кең мүмкіндіктер береді. Telegram ботын жетілдіруге болатын бірнеше бағыттар:

Жаңа мазмұнды қосу: Оқу материалдарын, соның ішінде мәтіндерді, мультимедиялық ресурстарды және тапсырмаларды үнемі жаңартып отыру пайдаланушылардың білім беру тәжірибесін байытады.

Интерактивті элементтер: викториналар, тесттер, дауыс беру және сауалнамалар сияқты интерактивті элементтерді енгізу оқуды қызықты етеді және оқу үлгерімін бағалауға мүмкіндік береді.

Оқытуды жекелендіру: оқу процесін олардың үлгерімі мен қызығушылықтары негізінде пайдаланушылардың жеке қажеттіліктеріне бейімдеу тетіктерін әзірлеу.

Сыртқы ресурстарды біріктіру: қосымша білім мен ресурстарды қамтамасыз ету үшін онлайн кітапханалар, дерекқорлар және веб-

қызметтер сияқты үшінші тарап білім беру ресурстарына қосылу.

Мультимедиялық мүмкіндіктер: көрнекі және тиімді оқыту үшін бейне оқулықтар мен интерактивті модельдеу сияқты боттың мультимедиялық мүмкіндіктерін дамыту.

Жасанды интеллект және машиналық оқыту: студенттердің үлгерімі туралы мәліметтерді талдау және жеке ұсыныстар беру үшін машиналық оқыту алгоритмдерін қолдану.

Мониторинг және талдау: оқытудың тиімділігін бақылау және қажет болған жағдайда түзетулер енгізу үшін мониторинг және талдау жүйесін әзірлеу.

Көптілділік: оқытуды кең аудиторияға қолжетімді ету үшін бірнеше тілге қолдау қосу.

Оқу орындарымен байланыс: бот арқылы академиялық курстар мен сертификаттар беру үшін оқу орындарымен, мектептермен және университеттермен ынтымақтастық.

Жақсартылған кері байланыс: ботты үздіксіз жетілдіру үшін пайдаланушылар мен мұғалімдерден кері байланыс жинаудың тиімді жүйесін әзірлеу.

Қауіпсіздік және құпиялылық: пайдаланушы деректерін қорғаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету және құпиялылық туралы заңнаманы сақтау.

Платформаны кеңейту: барлық пайдаланушыларға қол жетімділікті қамтамасыз ету үшін мобильді құрылғылар мен компьютерлерде әртүрлі платформаларды қолдау.Мұғалімдер мен әкімшілерге арналған интерфейстер: мазмұнды басқару және оқушылардың үлгерімін бақылау үшін мұғалімдер мен әкімшілер үшін бөлек интерфейстер құру.

Басқа боттармен және қызметтермен интеграциялау: функционалдылықты кеңейту үшін басқа боттармен және қосымшалармен бірлесіп жұмыс істеу мүмкіндігі. Білім беру мақсатында Telegram-ботты дамыту және жаңғырту оқыту сапасын жақсартуға, пайдаланушылардың қажеттіліктерін

қанағаттандыруға және заманауи технологиялық талаптарды өзектендіруге бағытталуы тиіс. Бұл қадамдар ботты білім беруде тиімдірек құралға айналдырады.[3]

ІІІ.Практикалық бөлім

3.1 Электронды кітапхана – инновация белгісі.

BotFather — Telegram-дағы ресми бот, ол пайдаланушыларға осы әлеуметтік желіде өз боттарын жасау және таңдау мүмкіндігін береді. Ол Telegram-дағы барлық боттардың «әкесі» (осыдан «BotFather» деп аталады) және оларды басқару интерфейсін ұсынады. Жаңа боттарды жасау, олардың атын, тағайындалуын және басқа параметрлерді таңдау үшін BotFather пайдалана аласыз. Бот жасалғаннан кейін BotFather Telegram Bot API интерфейсімен әрекеттесу және ботты басқару үшін қажет бірегей API кілтін (таңбалауыш) береді.[2]

T elegram-да BotFather арқылы бот жасау үшін мына қадамдарды орындаңыз: Жаңа бот жасау:

1-сурет 2-сурет

BotFather-пен чатта «/newbot» пәрменін енгізіп, Enter пернесін басыңыз.

Ботыңыздың атын енгізіңіз: BotFather сізден ботқа атау енгізуді сұрайды. Бұл сіз таңдаған кез келген атау болуы мүмкін. Ботқа пайдаланушы атын енгізіңіз: Атты енгізгеннен кейін BotFather сізден ботқа пайдаланушы атын енгізуді сұрайды. Бұл пайдаланушы аты "ботпен" аяқталуы керек, мысалы, "@myawesomebot". API кілтін (Токен) алыңыз: Ботыңызды сәтті жасағаннан кейін BotFather сізге ботыңыз үшін бірегей API кілтін (Токен) береді. Бұл кілтті қауіпсіз жерде жазып алыңыз, себебі ол сіздің боттың API интерфейсімен әрекеттесу үшін қажет.

3-сурет

Сіздің ботыңыз енді жасалды және пайдалануға дайын. Бұл API кілтін боттың функционалдығын дамыту, пәрмендерді реттеу және т.б. үшін пайдалануға болады.[5]

LEADTEX - бұл пайдаланушыға ыңғайлы және қарапайым чат-бот құрастырушысын ұсынатын платформа немесе қызмет. Чат-боттарды құру маркетинг, тұтынушыларға қызмет көрсету және бизнес-процестерді автоматтандыру саласындағы танымал және маңызды құралға айналды.

Мұндай платформалар арнайы бағдарламалау дағдылары жоқ пайдаланушыларға чат боттарын жасауға, олардың функционалдығын конфигурациялауға, пайдаланушы сұрақтарына жауаптарды анықтауға және Telegram, WhatsApp, Facebook Messenger және т.б [4]

«ТІРКЕЛУ» түймесін басқан кезде сіз толтыру үшін пішінге барасыз.

Қажет болса, тілді таңдауға болады: Деректерді енгізіп, пішіннің астындағы «тіркеу» түймесін басқаннан кейін сізге тіркеуді растау сілтемесі бар электрондық хат келеді. Сілтемені басқаннан кейін сіз пароль мен логин арқылы платформадағы тіркелгіңізге кіре аласыз.

4-сурет

Тіркелгіңізге кіргеннен кейін сіз негізгі терезені көресіз.

Telegram байланысы

1) Сол жақтағы «арналар» қойындысына өтіңіз

2) бізге қажет нәрсені таңдаңыз - яғни. жеделхат «Тіркелгі қосу» түймесін басыңыз

3) Әрі қарай API таңбалауышын алу керек

4) Басуға болатын сілтемені немесе кез келген басқа құрылғыдан тікелей @botfather ботына өтіңіз. «/ newbot» пәрменін басыңыз.

5) Енді сіз бот параметрлерін өңдей аласыз. /mybots пәрменін енгізіңіз, тізімнен жасалған ботты таңдаңыз.

6) Сіз бот мәзірін көресіз, мұнда сіз: API токенін алу, интеграцияларды орнату, ботты басқа тіркелгіге тасымалдау, боттың көрнекілігін орнату, төлемдерді қосу, ботты жою.

7) «Ботты өңдеу» пәрменін таңдау арқылы атауды өзгертуге, сипаттаманы орнатуға, аватарды орнатуға, пайдаланушылар ботқа алғаш кірген кезде көретін сипаттама мен суретті орнатуға болады.

5-сурет 6-сурет

Сол жақ панельде жобалар арасында ауысуға болады.Әдепкі бойынша тіркелгіңізде «Менің жобам» деп аталатын жоба автоматты түрде жасалады. Жобаның атын параметрлерде өзгертуге болады.Жобаның атын көрсеткеннен кейін «Жасау» түймесін басыңыз, ол жобалар тізімінде сол жақ панельде пайда болады. Ботты жасағаннан кейін сіз негізгі сценарийге өтесіз.

7-сурет 8-cурет

Әдепкі бойынша ол 3 стандартты блоктан тұрады: бастау, қолданба, хабарламалар тізбегі. Оларды өзгертуге немесе жоюға болады.[2]

Бастапқы блокты тек көшіруге болады, оны жою мүмкін емес. «Көшіру» функциясы блокты алмасу буферіне жібереді, оны негізгі немесе қосымша сценарийге қоюға болады; «Көшірме жасау» функциясы блокты бірден негізгі сценарийге көшіреді. Қалған блоктарды жоюға, көшіруге және олардың көшірмесін жасауға болады.

9-сурет 10-сурет

Блоктың мазмұнын өңдеу үшін оны басу керек. Оң жақта блокты өңдеу терезесі ашылады. Бұл әр блок үшін әртүрлі.Көк көрсеткілерді пайдаланып блоктар арасында байланыс орнатуға болады, ол үшін көрсеткіні бір блоктан екіншісіне жалғау арқылы орналастырады. Сценарийге жаңа блок қосудың үш жолы бар: жоғарғы оң жақ бұрыштағы «блок қосу» түймесін басыңыз түймелердің бірінің жанындағы «+» түймесін басыңыз. Өрістің кез келген жерін тінтуірдің оң жақ түймешігімен басып, «блок қосу» таңдаңыз

11-сурет. 12-сурет

Жоғарғы сол жақ бұрышта сіз қазірде отырған чатботтың атауы көрсетіледі. Мұнда сіз осы жобаның басқа чат-ботына жылдам ауыса аласыз.[6]

Қорытынды

Бүгінгі таңда Telegram-боттар арқылы электрондық оқулық құру тақырыбының өзектілігін асыра бағалау қиын. Білім беру технологиялары мен цифрландырудың дамуымен оқытудың стандартты әдістері енді тиімді емес. Электронды оқулықтар мен онлайн курстар танымал бола бастады. Telegram боттары білім беру материалдарын ұсынудың және оқушылармен өзара әрекеттесудің ыңғайлы әдісін ұсынады. Қазіргі заман талабы бойынша білім беруді ақпараттандырудың негізгі талаптарының бірі – оқу үрдісіне электрондық оқулықтарды енгізу. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында электрондық оқулықтарды пайдалану тиімді. Telegram - әлемдегі ең танымал мессенджерлердің бірі және көптеген елдерде кеңінен қолданылады. Бұл Telegram боттары арқылы оқу материалдарын жасау үлкен аудиторияға қол жеткізе алатынын білдіреді. Telegram боттары сұрақтарға жауап беру үшін викториналармен, тесттермен және тіпті чат-боттармен интерактивті сабақтар жасауға мүмкіндік береді. Бұл белсенділік деңгейін арттырады және оқушыларға материалды жақсы сіңіруге көмектеседі. Қазіргі оқушылар интернетте және мобильді құрылғыларда көбірек уақыт өткізуде. Telegram бот арқылы оқулық жасау олардың өмір салтына бейімделуге және олар тұрған жерде материалдар ұсынуға мүмкіндік береді.Көптеген адамдар интернетке немесе компьютерге тұрақты қол жеткізе алмаса да, мессенджерлерге қол жеткізе алады. Бұл мұндай оқулықтарды қол жетімді және инклюзивті етеді. COVID-19 пандемиясы көптеген оқу орындарын қашықтықтан оқытуға көшуге мәжбүр етті. Бұл тұрғыда электронды оқулықтар мен Telegram боттары оқытудың маңызды құралдарына айналды. Telegram боттары оқушылардың белсенділігі мен олардың үлгерімі туралы мәліметтер бере алады, бұл мұғалімдерге оқуды талдауға және жақсартуға мүмкіндік береді.

Ұсыныстар

Telegram-бот платформасындағы электронды оқулықтарды одан әрі зерттеу және жетілдіру үшін болашақ зерттеулер мен әзірлемелерге арналған бірнеше ұсыныстар:

2500 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру