Жеке кабинетке кіру
Ең үздік ашық сабақ байқауы басталды
Алтын күз байқауы басталды
Сұрақтарды 8(771)-234-55-99 (Ватсап) осы номерге жазуға болады
Алтын күз байқауы басталды
Сұрақтарды 8(771)-234-55-99 (Ватсап) осы номерге жазуға болады
Халық биі сабағын өткізудегі сатылай кешенді талдаудың тиімділігі
Автор:Берегенова Алтынгул Женисовна
Бағыты: Музыка
Бөлімі: Баяндамалар, реферат
Сыныбы: Барлық сыныптар
Жарияланған уақыты: 2019-01-24
Материал туралы қысқаша түсінік
Халық биі сабағында репертуар таңдау барысында мен оқушылардың орындау мүмкіншілігін, өсу деңгейін міндетті түрде ескеремін. Сабаққа кіріспес бұрын алдын - ала биді орындауға қойылатын барлық талаптарды түсіндіріп, қандай әдіс - тәсілдер керек екендігін анықтауға көмектесемін. Осындай жан - жақты талдау жүргізіп алғаннан кейін ғана өз оқушыларыма биді үйрету барысында мына кезендерді қамтимын: кіріспе әңгіме, биді орындап көрсету, биді үйрету, мәнерлеп орындауға дағдыландыру. Осылай сатылап үйрету арқылы ғана оқушы бойына толық сіңіре аламыз. Және ол оқушының есіне мықты сақталады.
Мектептің түйінді мәселесі:
Сатылай кешенді талдау технологиясының басты ерекшелігі. 1. Н. Оразханованың зерттеуі. 2. Сатылай кешенді талдау технологиясының халық биі саласына тиімділігі.
ХХІ ғасырда біздің еліміз ғаламдану және жаһандану процессіне көшуде. Осы процессті жандандырып дамытуда жас ұрпақтың білімі мен біліктілігі орасан зор роль атқарады. Бүгінгі таңда Республика мектептері толығымен жаңа ақпараттық комьютерлік техникалармен қамтамасыз етілуде, әрине бұл жаңашыл мұғалімдердің құзырлылығымен сапалы және инновациялық технологияларды талап етеді нәтижеде «жаңа ұрпаққа –жаңашыл оқыту - жаңа мұғалім». Білім сапасын көтеруде инновациялық технологияларды дұрыс және сауатты қолдану жылдан жылға күрделі және өзекті мәселеге айналуда. Қазіргі педагогикалық технологиялар негізінен гуманистік бағытта, қарым-қатынаста жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталған. Оқыту барысында озық, тиімді технологиялар тәжірибеге енгізілуде. Бұрынғы әдетке айналған сабақ үлгілеріне альтернативті болатын бұл технологиялар мұғалімге қарағанда оқушының басымырақ рөл атқаруына жол сілтейді. Оқушы бойындағы сан қырлы қасиеттер мен ерекшеліктерді ашуға, жеке мүмкіндіктерін жетілдіруге жағдай жасауымызға бағыттап, оның қызығушылығын, танымдық белсенділігін арттыруға зор ықпал етеді, білім-білік дағдыларын дамытуға көмектеседі.Осы орайда біздің егемен еліміздің білім жүйесі әлемдік көштен қалмай заман талабына сай жаңарып, жетіліп келеді. Бүгінгі күні қоғамдағы болып жатқан өзгерістер оқыту жүйесінің құрылымына өзгерту ендіруді талап етеді.Білім беру жүйесі, оның оқыту әдіс-тәсілдері жасұрпаққа сапалы білім,саналы тәрбие беру ісі аянбай еңбек етуді, шығармашылық ізденімпаздықты,білімді қажет етеді.Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңында білім беру жүйесінің міндетінің бірі ретінді жаңа технологияларын ендіру туралы айтылған. Осыған байланысты бүгінгі таңдағы ұстаздардың алдына қойылып отырған талап инновациялық үрдістерді оқу-тәрбие процесіне ендіре отырып,өмір талап етіп отырған ойшыл, алғыр, мәдениетті, жоғары интеллектуалды, бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеу болып табылады.
ІІ. Негізгі бөлім
Оқушылырдың білім деңгейін жетілдіру барысында жарық көрген озық әдіс-тәсілдер мол. Соның ішінде педагогика ғылымының кандидаты, доцент Нұрша Оразахынованың авторлық бағдарламасы - "Сатылай кешенді талдау" әдісін соңғы кездері мектеп мұғалімдері, колледж, жоғарғы оқу орындарының оқытушылары күнделікті сабақ процесінде кеңінен пайдаланып жүр. Сатылай кешенді талдау әдісі дидактиканы табиғилық, түсініктілік, ғылымилық, жүйелілік, бірізділік, көрнекілік, беріктілік, саналылықпен белсенділік, жас ерекшеліктерін есепке алу, теорияның тәжірибемен байланысы ұстанымдарын басшылыққа алады. Сатылай кешенді талдай оқыту оқушылардың нақтылыққа, ізденімпаздыққа, материалды терең,ғылыми негізде меңгеруге көмектеседі. Ғалым Н. Оразахынова өзінің « Сатылай кешенді талдау технологиясының ғылыми - әдістемелік негіздері» атты еңбегінде сатылай кешенді талдау технологиясымен жұмыс жүргізудің жолдарын айқын көрсетеді. Сатылай кешенді талдау технологиясының басты қағидаларының бірі — жоғары қиындықта оқыту. Сатылай кешенді талдау технологиясының басты ерекшелігі төмендегілей болып сараланады: оқу материалының жүйелігі, бірізділігі; табиғилығы; білімнің базалық деңгейінің барлық оқушылар үшін міндеттілігі; оқушыға өз деңгейін таңдауға ерік беру; оқушыларға барілетін білімнің саралануы; оқушылардың өз мүмкіндігіне қарай тек міндетті деңгейден кем емес білім алуға еріктілігі; оқыту мен тәрбиенің бірлігі; ұлттық құндылыққа ерекше орын берілуі.Ғалым Н.А.Оразханова сатылай кешенді талдаудың төмендегідей ерекшеліктерін атап өтеді: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру. Білімді жүйелеу. Жекелеп оқыту. Ынтымақтастық қарым-қатынас. Жаңа тақырып бойынша. Талдаудың түрлерін, ерекшелігін білуге ұмтылады, талдаудың қызықтығы, еркіндігі, аясының кеңдігі оқушының білім алуға деген ұмтылысын ұлғайтады. Тіл байлығы, ғылыми ойлау қабілеті артады. Тілдің көркемдегіш құралдарын орынды пайдалана білуге үйренеді. Оқушылардың жазуға деген қызығушылығын арттыру. Пәнаралық байланыс — орын алады. Көрнекілік және техникалық құралдарды пайдалану. Сатылай кешенді талдаудың өзегі — тірек — сызбалар. Тіл білімінің барлық салаларынан өтілетін материалдардың негізгілері, ең басты теориялық мағлұматтар сызбаға жүйелеп орналастырылған. Әр саты бір — бірімен үндесіп, бір — біріне сілтеме жасап, бір — бірін толықтырып, тұтас кешенді береді. Сатылай кешенді талдау технологиясы тек қана білімді белгілі бір көлемде беріп, қажетті шеберлік пен дағдыны қалыптастырумен ғана шектелмейтін, сонымен қатар, баланың жалпы тұлғалық даьуына, ойлау, есте сақтау, қиялдау, елестету сияқты басқа да танымдық қасиеттерінің жан — жақты дамуына бағытталатын оқытудың түрі. Оқушы — білім алуда негізгі психологиялық үдерістерді басынын кешуші субъект. Қазіргі кезеңде педагогика — психологияның өзекті мәселелері қатарында оқу — танымдық қызмет жүйесінің маңызды екі компоненті — мұғалім мен оқушының «субъект — субъектілік » қарым — қатынасы мәселесі қойылып отыр. Оқу үдерісінде оқушының жеке тұлғасын қалыптастыру мен дамытуға ерекше орын беріледі.
Сатылай кешенді талдау технологиясы — дамыта оқыту идеясына негізделген. Ғалым Н.Оразханова зерттеуіне сүйенсек, сатылай кешенді талдау технологиясы төмендегідей ұстанымдарға негізделген:1 Ғылымилық ұстаным дегеніміз-жеке пәндер бойынша мектепте оқытылатын ғылымды фактілер, ұғым және заңдылық жүйесі ретінде пайдалану болып табылады және ең алдымен оқу материалын таңдап алу мен оқыту әдістерін қалап алуда көрінеді.2 Жүйелілік ұстанымы. Ұлттық білім беру жүйесінің басты мақсаты-оқушыға терең , мазмұнды, тиянақты, жүйелі білім беру. Сатылай кешенді талдауда мазмұнды, тиянақты, жүйелі білім берудің басты мақсаты-адамды ғылыми ойлауға, болмысты тануға, оны қабылдаудың әдіс-тәсілдерін жетік білуге, өзін-өзі дамытуға, өз бетімен білім алуға, ізденуге іштей қажеттіліктер туғызу. Осының нәтижесінде оқушы бір ғана салалық білім алумен шектелмей, жан-жақты білім алуға, өзін қоршаған дүниенің зандылықтарын тұтастықта қабылдауға қалыптасады.3 Деңгейлік ұстаным-сатылай кешенді талдау технологиясының деңгейлік ұстанымы он деңгейден тұрады:Бірінші деңгей- тілдік материалдарды толық жазылым бойынша сатылай кешенді талдау. Бұл деңгейде мұғалім тіл салаларының әртүріне негіз етіп алынатын сызбаларды басшылыққа ала отырып, тілдік анықтамаларды оқушының ұғымына сай, түсінігіне жеңіл дәлелдемелер түрінде қатесіз жазбаша түрде ұсынады.Екінші деңгей-тілдік материалдарды қысқаша жазылым бойынша талдап, айтылым бойынша толық ауызша сатылай кешенді талдау.4 Саналылық ұстанымы-талдауға берілген материалды оқушының құрғақ жаттамай, терең түсініп, саналы меңгеруі,Саналылық ұстанымы оқушылардың белсенділігі, өз бетімен жұмыс істеу мүмкіншілігімен тығыз байланысты.5 Белсенділік ұстанымы оқытудың жаңа әдістемелік жүйесінің бірі-оқушылардың іс-әрекеттерін белсендіру мен білім алуға құштарлығын арттыру. Белсенділік ұстанымының негізгі бір үдерісі-есте сақтау.6 Сабақтастық ұстанымында сатылай кешенді талдау тіл білімінің барлық салаларымен сабақтаса жүргізіледі.Сабақтастық -үздіксіз білім берудің көпдеңгейлі сипаттамасы болып табылады.Сатылай кешенді талдаудағы сабақтастық-оқушылардың сатылай кешенді талдауды біртұтас қабылдауы.7 Шығармашылық ойлауды қалыптастыру ұстанымы-бүгінгі таңда білім саласының алдында жүйелі дайындалып берген білімді, дағдыны меңгертіп, қайталайтын ғана емес, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, тың жаналықтар ашатын, біртума қабілетімен ерекшекленетін жеке тұлға қалыптастыру ұстанымы.8 Тәрбиелік ұстаным. Талдаудың лексикалық бөліміне ұлы ғұламалар сөздері мен нақыл сөздер, осы заманға әйгілі адамдар өмірі мен істеріне арналған тәрбиелі сөздер алынады. Мұндай даналық сөздер оқушыларды халқының өткені мен бүгінгісін салыстыра отырып сараптай білуге жетелейді.
Қандай мамандық болсын өзіне тән ерекшеліктері бар. Қосымша білім беру ұйымдары мұғалімінің де жеке тұлға ерекшеліктері бар. Негізгі міндет: оқу, тәрбие жұмысын атқарып, оқушылардың көзқарастарын сендіруі қажеттілігін, мұратын қалыптастырады. Ол жай ғана білікті адам емес, өз пәнін жақсы меңгеріп және жоғары тұлғалы дәрежелі мұғалім болу керек. Қосымша білім беру ұйымдары мұғалімдері өз сабағында шығармашылықпен ұйымдастыра отырып, әрбір сабақтың оқу-тәрбиелік міндетін, оның мақсатын алдын-ала бағдарлай біліп, қажетті әдіс-тәсілдерді таба білу, оқушының белсенділігін арттыру үшін өз сабағында баланың музыкалық музыкалық шығармашылық қабілетін қалыптастыратын рухани байытатын құрал ретінде қарау мәселесін сезіне білуге дағдылануы тиіс. Мұғалім туралы қазақтың аса көрнекті қайраткері, ақын, аудармашы-ғалым Ахмет Байтұрсыновтың «Ең әуелі мектепке керек білімді, әрі педагогика, әдістемеден хабардар, оқытып білетін мұғалім» - деп баға бергені бүгінгі күнде де өз мәнін жойған жоқ. Алдарыңыздағы мына тірек-сызбаларға қарап отырсаңыздар, халық биі сабағында тек Шара Баймолдақызының билерімен сусындатып қана қоймай сонымен бірге оның өмірімен ,шығармашылығымен, замандастарымен, алған марапаттарымен, игерген саласы, жанры туралы толық мағлұмат беруге болады. Сонда ғана оқушылардың есінде Шараның кім болғандығы жақсы сақталады деп ойлаймын. «Сатылай кешенді талдау» технологиясында мұғалім мен оқушы арасындағы қарым - қатынас жаңа қағидаларға негізделеді. Олар: ынтымақтастық, өзара сыйластық, түсіністік, әріптестік сияқты қасиеттер. Бұл технологияның маңызды тағы бір ерекшелігі – оқушыларды жақсы, жаман, орташа деп бөлмей, тек материалды өте жылдам, баяу қабылдауына қарай тапсырманы оң деңгейге икемдеп, барлық баланың дамуы үшін қолайлы жағдай туғызуды мақсат тұтады. Біз де өз тарапымыздан осы технологияны меңгерудегі барлық қағидаларды ескеріп оқушыларымызға тәлім-тәрбиені жоғары деңгейде беруіміз керек деп ойлаймын.Халық биі сабағында репертуар таңдау барысында мен оқушылардың орындау мүмкіншілігін, өсу деңгейін міндетті түрде ескеремін. Сабаққа кіріспес бұрын алдын - ала биді орындауға қойылатын барлық талаптарды түсіндіріп, қандай әдіс - тәсілдер керек екендігін анықтауға көмектесемін. Осындай жан - жақты талдау жүргізіп алғаннан кейін ғана өз оқушыларыма биді үйрету барысында мына кезендерді қамтимын: кіріспе әңгіме, биді орындап көрсету, биді үйрету, мәнерлеп орындауға дағдыландыру.
ІV. Нәтиже
Сонымен қатар “Сатылай кешенді талдау” технологиясымен жұмыс жүргізу төмендегідей он түрлі проблеманы шешуге мүмкіндік береді:
Сатылай кешенді талдау технологиясының басты ерекшелігі. 1. Н. Оразханованың зерттеуі. 2. Сатылай кешенді талдау технологиясының халық биі саласына тиімділігі.
ХХІ ғасырда біздің еліміз ғаламдану және жаһандану процессіне көшуде. Осы процессті жандандырып дамытуда жас ұрпақтың білімі мен біліктілігі орасан зор роль атқарады. Бүгінгі таңда Республика мектептері толығымен жаңа ақпараттық комьютерлік техникалармен қамтамасыз етілуде, әрине бұл жаңашыл мұғалімдердің құзырлылығымен сапалы және инновациялық технологияларды талап етеді нәтижеде «жаңа ұрпаққа –жаңашыл оқыту - жаңа мұғалім». Білім сапасын көтеруде инновациялық технологияларды дұрыс және сауатты қолдану жылдан жылға күрделі және өзекті мәселеге айналуда. Қазіргі педагогикалық технологиялар негізінен гуманистік бағытта, қарым-қатынаста жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталған. Оқыту барысында озық, тиімді технологиялар тәжірибеге енгізілуде. Бұрынғы әдетке айналған сабақ үлгілеріне альтернативті болатын бұл технологиялар мұғалімге қарағанда оқушының басымырақ рөл атқаруына жол сілтейді. Оқушы бойындағы сан қырлы қасиеттер мен ерекшеліктерді ашуға, жеке мүмкіндіктерін жетілдіруге жағдай жасауымызға бағыттап, оның қызығушылығын, танымдық белсенділігін арттыруға зор ықпал етеді, білім-білік дағдыларын дамытуға көмектеседі.Осы орайда біздің егемен еліміздің білім жүйесі әлемдік көштен қалмай заман талабына сай жаңарып, жетіліп келеді. Бүгінгі күні қоғамдағы болып жатқан өзгерістер оқыту жүйесінің құрылымына өзгерту ендіруді талап етеді.Білім беру жүйесі, оның оқыту әдіс-тәсілдері жасұрпаққа сапалы білім,саналы тәрбие беру ісі аянбай еңбек етуді, шығармашылық ізденімпаздықты,білімді қажет етеді.Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңында білім беру жүйесінің міндетінің бірі ретінді жаңа технологияларын ендіру туралы айтылған. Осыған байланысты бүгінгі таңдағы ұстаздардың алдына қойылып отырған талап инновациялық үрдістерді оқу-тәрбие процесіне ендіре отырып,өмір талап етіп отырған ойшыл, алғыр, мәдениетті, жоғары интеллектуалды, бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеу болып табылады.
ІІ. Негізгі бөлім
Оқушылырдың білім деңгейін жетілдіру барысында жарық көрген озық әдіс-тәсілдер мол. Соның ішінде педагогика ғылымының кандидаты, доцент Нұрша Оразахынованың авторлық бағдарламасы - "Сатылай кешенді талдау" әдісін соңғы кездері мектеп мұғалімдері, колледж, жоғарғы оқу орындарының оқытушылары күнделікті сабақ процесінде кеңінен пайдаланып жүр. Сатылай кешенді талдау әдісі дидактиканы табиғилық, түсініктілік, ғылымилық, жүйелілік, бірізділік, көрнекілік, беріктілік, саналылықпен белсенділік, жас ерекшеліктерін есепке алу, теорияның тәжірибемен байланысы ұстанымдарын басшылыққа алады. Сатылай кешенді талдай оқыту оқушылардың нақтылыққа, ізденімпаздыққа, материалды терең,ғылыми негізде меңгеруге көмектеседі. Ғалым Н. Оразахынова өзінің « Сатылай кешенді талдау технологиясының ғылыми - әдістемелік негіздері» атты еңбегінде сатылай кешенді талдау технологиясымен жұмыс жүргізудің жолдарын айқын көрсетеді. Сатылай кешенді талдау технологиясының басты қағидаларының бірі — жоғары қиындықта оқыту. Сатылай кешенді талдау технологиясының басты ерекшелігі төмендегілей болып сараланады: оқу материалының жүйелігі, бірізділігі; табиғилығы; білімнің базалық деңгейінің барлық оқушылар үшін міндеттілігі; оқушыға өз деңгейін таңдауға ерік беру; оқушыларға барілетін білімнің саралануы; оқушылардың өз мүмкіндігіне қарай тек міндетті деңгейден кем емес білім алуға еріктілігі; оқыту мен тәрбиенің бірлігі; ұлттық құндылыққа ерекше орын берілуі.Ғалым Н.А.Оразханова сатылай кешенді талдаудың төмендегідей ерекшеліктерін атап өтеді: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру. Білімді жүйелеу. Жекелеп оқыту. Ынтымақтастық қарым-қатынас. Жаңа тақырып бойынша. Талдаудың түрлерін, ерекшелігін білуге ұмтылады, талдаудың қызықтығы, еркіндігі, аясының кеңдігі оқушының білім алуға деген ұмтылысын ұлғайтады. Тіл байлығы, ғылыми ойлау қабілеті артады. Тілдің көркемдегіш құралдарын орынды пайдалана білуге үйренеді. Оқушылардың жазуға деген қызығушылығын арттыру. Пәнаралық байланыс — орын алады. Көрнекілік және техникалық құралдарды пайдалану. Сатылай кешенді талдаудың өзегі — тірек — сызбалар. Тіл білімінің барлық салаларынан өтілетін материалдардың негізгілері, ең басты теориялық мағлұматтар сызбаға жүйелеп орналастырылған. Әр саты бір — бірімен үндесіп, бір — біріне сілтеме жасап, бір — бірін толықтырып, тұтас кешенді береді. Сатылай кешенді талдау технологиясы тек қана білімді белгілі бір көлемде беріп, қажетті шеберлік пен дағдыны қалыптастырумен ғана шектелмейтін, сонымен қатар, баланың жалпы тұлғалық даьуына, ойлау, есте сақтау, қиялдау, елестету сияқты басқа да танымдық қасиеттерінің жан — жақты дамуына бағытталатын оқытудың түрі. Оқушы — білім алуда негізгі психологиялық үдерістерді басынын кешуші субъект. Қазіргі кезеңде педагогика — психологияның өзекті мәселелері қатарында оқу — танымдық қызмет жүйесінің маңызды екі компоненті — мұғалім мен оқушының «субъект — субъектілік » қарым — қатынасы мәселесі қойылып отыр. Оқу үдерісінде оқушының жеке тұлғасын қалыптастыру мен дамытуға ерекше орын беріледі.
Сатылай кешенді талдау технологиясы — дамыта оқыту идеясына негізделген. Ғалым Н.Оразханова зерттеуіне сүйенсек, сатылай кешенді талдау технологиясы төмендегідей ұстанымдарға негізделген:1 Ғылымилық ұстаным дегеніміз-жеке пәндер бойынша мектепте оқытылатын ғылымды фактілер, ұғым және заңдылық жүйесі ретінде пайдалану болып табылады және ең алдымен оқу материалын таңдап алу мен оқыту әдістерін қалап алуда көрінеді.2 Жүйелілік ұстанымы. Ұлттық білім беру жүйесінің басты мақсаты-оқушыға терең , мазмұнды, тиянақты, жүйелі білім беру. Сатылай кешенді талдауда мазмұнды, тиянақты, жүйелі білім берудің басты мақсаты-адамды ғылыми ойлауға, болмысты тануға, оны қабылдаудың әдіс-тәсілдерін жетік білуге, өзін-өзі дамытуға, өз бетімен білім алуға, ізденуге іштей қажеттіліктер туғызу. Осының нәтижесінде оқушы бір ғана салалық білім алумен шектелмей, жан-жақты білім алуға, өзін қоршаған дүниенің зандылықтарын тұтастықта қабылдауға қалыптасады.3 Деңгейлік ұстаным-сатылай кешенді талдау технологиясының деңгейлік ұстанымы он деңгейден тұрады:Бірінші деңгей- тілдік материалдарды толық жазылым бойынша сатылай кешенді талдау. Бұл деңгейде мұғалім тіл салаларының әртүріне негіз етіп алынатын сызбаларды басшылыққа ала отырып, тілдік анықтамаларды оқушының ұғымына сай, түсінігіне жеңіл дәлелдемелер түрінде қатесіз жазбаша түрде ұсынады.Екінші деңгей-тілдік материалдарды қысқаша жазылым бойынша талдап, айтылым бойынша толық ауызша сатылай кешенді талдау.4 Саналылық ұстанымы-талдауға берілген материалды оқушының құрғақ жаттамай, терең түсініп, саналы меңгеруі,Саналылық ұстанымы оқушылардың белсенділігі, өз бетімен жұмыс істеу мүмкіншілігімен тығыз байланысты.5 Белсенділік ұстанымы оқытудың жаңа әдістемелік жүйесінің бірі-оқушылардың іс-әрекеттерін белсендіру мен білім алуға құштарлығын арттыру. Белсенділік ұстанымының негізгі бір үдерісі-есте сақтау.6 Сабақтастық ұстанымында сатылай кешенді талдау тіл білімінің барлық салаларымен сабақтаса жүргізіледі.Сабақтастық -үздіксіз білім берудің көпдеңгейлі сипаттамасы болып табылады.Сатылай кешенді талдаудағы сабақтастық-оқушылардың сатылай кешенді талдауды біртұтас қабылдауы.7 Шығармашылық ойлауды қалыптастыру ұстанымы-бүгінгі таңда білім саласының алдында жүйелі дайындалып берген білімді, дағдыны меңгертіп, қайталайтын ғана емес, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, тың жаналықтар ашатын, біртума қабілетімен ерекшекленетін жеке тұлға қалыптастыру ұстанымы.8 Тәрбиелік ұстаным. Талдаудың лексикалық бөліміне ұлы ғұламалар сөздері мен нақыл сөздер, осы заманға әйгілі адамдар өмірі мен істеріне арналған тәрбиелі сөздер алынады. Мұндай даналық сөздер оқушыларды халқының өткені мен бүгінгісін салыстыра отырып сараптай білуге жетелейді.
Қандай мамандық болсын өзіне тән ерекшеліктері бар. Қосымша білім беру ұйымдары мұғалімінің де жеке тұлға ерекшеліктері бар. Негізгі міндет: оқу, тәрбие жұмысын атқарып, оқушылардың көзқарастарын сендіруі қажеттілігін, мұратын қалыптастырады. Ол жай ғана білікті адам емес, өз пәнін жақсы меңгеріп және жоғары тұлғалы дәрежелі мұғалім болу керек. Қосымша білім беру ұйымдары мұғалімдері өз сабағында шығармашылықпен ұйымдастыра отырып, әрбір сабақтың оқу-тәрбиелік міндетін, оның мақсатын алдын-ала бағдарлай біліп, қажетті әдіс-тәсілдерді таба білу, оқушының белсенділігін арттыру үшін өз сабағында баланың музыкалық музыкалық шығармашылық қабілетін қалыптастыратын рухани байытатын құрал ретінде қарау мәселесін сезіне білуге дағдылануы тиіс. Мұғалім туралы қазақтың аса көрнекті қайраткері, ақын, аудармашы-ғалым Ахмет Байтұрсыновтың «Ең әуелі мектепке керек білімді, әрі педагогика, әдістемеден хабардар, оқытып білетін мұғалім» - деп баға бергені бүгінгі күнде де өз мәнін жойған жоқ. Алдарыңыздағы мына тірек-сызбаларға қарап отырсаңыздар, халық биі сабағында тек Шара Баймолдақызының билерімен сусындатып қана қоймай сонымен бірге оның өмірімен ,шығармашылығымен, замандастарымен, алған марапаттарымен, игерген саласы, жанры туралы толық мағлұмат беруге болады. Сонда ғана оқушылардың есінде Шараның кім болғандығы жақсы сақталады деп ойлаймын. «Сатылай кешенді талдау» технологиясында мұғалім мен оқушы арасындағы қарым - қатынас жаңа қағидаларға негізделеді. Олар: ынтымақтастық, өзара сыйластық, түсіністік, әріптестік сияқты қасиеттер. Бұл технологияның маңызды тағы бір ерекшелігі – оқушыларды жақсы, жаман, орташа деп бөлмей, тек материалды өте жылдам, баяу қабылдауына қарай тапсырманы оң деңгейге икемдеп, барлық баланың дамуы үшін қолайлы жағдай туғызуды мақсат тұтады. Біз де өз тарапымыздан осы технологияны меңгерудегі барлық қағидаларды ескеріп оқушыларымызға тәлім-тәрбиені жоғары деңгейде беруіміз керек деп ойлаймын.Халық биі сабағында репертуар таңдау барысында мен оқушылардың орындау мүмкіншілігін, өсу деңгейін міндетті түрде ескеремін. Сабаққа кіріспес бұрын алдын - ала биді орындауға қойылатын барлық талаптарды түсіндіріп, қандай әдіс - тәсілдер керек екендігін анықтауға көмектесемін. Осындай жан - жақты талдау жүргізіп алғаннан кейін ғана өз оқушыларыма биді үйрету барысында мына кезендерді қамтимын: кіріспе әңгіме, биді орындап көрсету, биді үйрету, мәнерлеп орындауға дағдыландыру.
ІV. Нәтиже
- Оқушыларының белсенді жұмыс істейді.
- Оқушылардың ізденісі артады.
- Өз бетінше жұмыс істеу дағдысын игереді.
- Оқушылардың ынтымақтаса жұмыс істеу дағдысы дамиды.
- Шығармашылық қабілеті артады.
- Оқушы шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыланады.
Сонымен қатар “Сатылай кешенді талдау” технологиясымен жұмыс жүргізу төмендегідей он түрлі проблеманы шешуге мүмкіндік береді:
- Есжанов Г. «Музыка сабағының тәрбиелік маңызы. Бастауыш мектеп». 2000 ж.
- сайты
- Н.А.Оразахынова , А.Т.Жиенқұлова «Сатылай кешенді талдау» Алматы 2012 ж
- Н.А.Оразахынова, Ж. А.Оспан. «Білім-ой азығы» Алматы 2012 ж
Сертификатты жеке кабинеттегі жетістіктерім бөлімінен жүктеп алуға болады
Материалды сайттан тегін жүктеу
Материал ұнаса парақшаңызға сақтап қойыңыз!
Өз пікіріңізді қалдыру үшін тіркелу қажет.