Пәні:

Ежелгі заман тарихы

Бөлім:

Қос дөңгелекті арбалар және империялар

Сабақтың тақырыбы:

Хамурапи патша Вавилонды қалай қуатты империяға айналдырды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.2.1 ежелгі заман тарихындағы мемлекетаралық қатынастарды түсіндіру үшін «империя» ұғымын білу және пайдалану;

5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Месопатамия аумағында мемлекеттердің пайда болуы мен дамуын және олардың мемлекетаралық қарым-қатынасын білу;Вавилонның қуатты империяға айналуындағы Хаммурапидің қызметін бағалау

Құндылықтарға баулу

Құрмет, ынтымақстастық, өмір бойы оқу, азаматтық жауапкершілік, ашықтық, жыл сайын,адами құндылықтарды дәріптеу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

3 мин

Өткен білімді еске түсіру

7 мин

Жаңа тақырыпқа көшу

3 мин

Ұйымдастыру сәті. Оқушылармен амандасу. Алғашқы білімдерін еске түсіру Оқушылар 3 топқа бөлінеді :Тапсырма берілдеі

1 тапсырма:

Окушылардан суреттерді баяндау суралды. Оқушыларға фотоны көрсете отрып тақырыпты түсіндіру.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Алғашқы білімдерін еске түсіру

Кестелі тапсырманы орындау

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Жаңа білім

17 мин

Империя (латын. іmperіum – билік, үстемдік) – 1) император басқарған монархиялық мемлекет құрылымының түрі; 2) жер жүзінің әр түрлі бөліктерінде кең-байтақ аумақтарды басып алған ірі отаршыл мемлекет. Хаммурапи заңдары мен ҚР Конституциясын олардың мағынасын айтпастан көрсету. Екі суреттің арасындағы байланыс және заңдардың мемлекет үшін маңызы жайлы оқушылардың пікірін тыңдау

Тақырыпты (оқушылар жазып алады) және сабақ мақсатын айту (1 минут).

Қ Р— Қазақстанның ата заңы. Конституция 1995 жылғы 30 тамызда жалпыхалықтық референдум негізінде қабылданды және 5 қыркүйек күні өз күшіне енді. Конституция 9 тараудан, 99 баптан тұрады.

Хаммурапи заңдары — Вавилон заңдарының жинағы. Бұл заңдар Хаммурапи патшалық еткен кезде, шамамен біздің заманымыздан бұрынғы 1760 жылы қабылданған. Хаммурапи заңдары Ежелгі Шығыстағы құл иеленушілік құқықтың аса маңызды ескерткіші болып есептеледі.

Диорит бағанға сына жазуларымен жазылған бұл заңдардың мәтіндері 1901 — 1902 жылдары ежелгі Эламның астанасы — Сузы қаласының орнына жүргізілген қазба жұмыстары кезінде табылған. Оны ол жерге эламдықтар әскери олжа ретінде әкелген болса керек. Хаммурапи заңдары қазіргі кезде Луврда сақтаулы тұр.

Хаммурапи заңдарының мәтіні кіріспеден, 282 баптан және қорытынды бөлімнен тұрады. Онда әлеуметтік теңсіздіктің салыстырмалы түрдегі жоғарғы дәрежесі бейнеленген. Сына жазуымен баяндалған заңдар

Империя (латын. іmperіum – билік, үстемдік) – 1) император басқарған монархиялық мемлекет құрылымының түрі; 2) жер жүзінің әр түрлі бөліктерінде кең-байтақ аумақтарды басып алған ірі отаршыл мемлекет.

Саргон I патшаның Аккад империясы тек 200 жыл ғана өмір сүріп, Месопотамияға басқа империялардың бақылау орнатқандығын түсіндіру. Бірінші Вавилон, Хетт, Ассирия, Екінші Вавилон және Парсы патшалықтары бейнеленген уақыт сызығын көрсету. Аталған империялардың басшылары өз елдерін келесідей нәрселерге негізделе отырып басқарғандығы жайлы әңгімелеу:

• Заң;

• Жақсы ұйымдастырылған әскер;

• Патшаның беделі.

Оқушыларға келесі нәрселерді айту:

• Хаммурапи өз билігі тұсында Месопотамияны біріктірді (б.з.б. 1793-1750 жж.);

• Хаммурапи қоғам өмірін реттейтін әрі адамдарға жаза түрлерін тағайындайтын заңдар шығарды.

(Зерттеу нәтижесінде оқушылар келесідей тоқтамға келуі керек: Хаммурапи империясының жетістікке жетуі оның шығарған заңдарының арқасында орын алды) (5 минут).

Топтық жұмыс. Тапсырма:Әрбір топ зерттеу жүргізіп, төмендегі сұрақтарға жауап берулері қажет:

• Хаммурапидің заңдары қаншалықты әділ болды?

• Заң алдында бәрі тең бе еді?

• Бұл заңдарда діни сенім көрініс тапқандығы жайлы қандай дәлелдер бар?

(15 минут).

• Хаммурапидің заңдарына сәйкес, қайсы қылмыс ауыр, қайсысы жеңіл болды?

• Оқушылар бұл туралы қайдан білді?

(5 минут).

Вавилон империясы ұзақ өмір сүрмегендігін, бірақ оның заңдарының біразы сақталып қалып, оларды Хетт және Ассирия сияқты кейінгі патшалықтар пайдаланғандығын түсіндіру (1 минут).

Мәтінмен жұмыс

Дискрипторы:

1Оқушылар хамурапии занымен танысадытапсырма:

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

Бекіту

10 мин

Сабақты қорытындылау

Империя дегеніміз не?

Әскери шайқастарада қос дөнгелекті арбалар қандай роль атқарды?

Қалай ойлайсындар қос донгелекті арбаның қай бөлшегі мағызды болып саналды?

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Кері байланыс

5 мин

Оқушылар сабақ барысында түсінгендерін «Мен жаңа сабақтан»-----жауабын жалгастыра отырып тақырыптан алған әсерлерімен бөліседі.

Тақырып бойынша не білгенін баяндайды.

Оқушыларды бағалау.

Уйге тапсырма беру.

Оку.Империя қалай пайда болды?Хамурапи зандарын окуға.