химия пәнінен 9- сыныпқа арналған жұмыс дәптері

Тақырып бойынша 31 материал табылды

химия пәнінен 9- сыныпқа арналған жұмыс дәптері

Материал туралы қысқаша түсінік

9- сынып химиядан жұмыс дәптері

Материалдың қысқаша нұсқасы

Мектеп мұғалімі кітапханасынан

Дәптер

ХИМИЯ ПӘНIНЕН

БАҚЫЛАУ

дәптері

9 -сынып оқушысы

№ ______ орта мектеп

__________________ауданы

_________________________

9 – СЫНЫП

Shape1

Пайдаланған әдебиеттер:

Н.Аханбаев «Химия негіздері» Алматы «Мектеп» 1987ж.
Г.П.Хомченко Химия «Рауан» Алматы , 1990ж.
Қ.Бекішев «Химиядан олимпиадалық есептері»

Алматы 2002 ж.

Ш.Шорабеков «Химия сабағында пайдаланатын көмекші

құралдар»

Алматы 1995ж.

А.С.Ерогов «Самоучитель по решению химических задач»

«Феникс»2000г.

В.В.Сорокин «Как ты решаешь химию»,

Ленинград «Химия» 1987г.

7.Ә.Е. Темірболатова «Химия есептері мен жаттығуларының

жинағы» Алматы «Рауан»2000ж.

8.Я.Л.Гольдфарб «Химия есептері» оқулығы Алматы,

«Мектеп» 2006ж.

9.Н.Ахметов «Жалпы және бейорганикалық химия » 1988ж.

10.Н.Глинка «Общая химия» 1988ж.

-31-

ЭЛЕКТРОЛИТТIК ДИССОЦИАЦИЯЛАНУ

ТЕОРИЯСЫ

Тақырыптық бақылау жұмыс (10 минут)

I нұсқа

Мыналардың: а) натрий мен хлорсутек қышқылы; б) темiр (III) гидроксидi мен күкiрт қышқылы; в) алюминий оксидi мен азот қышқылы; г) магний гидроксидi мен фосфор қышқылы д) калий оксидi мен күкiрт қышқылы арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

II нұсқа.

Мыналардың: а) калий гидроксидi мен күкiрт қышқылы; б) натрий оксидi мен фосфор қышқылы; в) калий гидроксидi мен күкiрт қышқылы; г) темiр (III) оксидi мен фосфор қышқылы; д) алюминий мен хлорсутек қышқылы арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

III нұсқа.

Мыналардың: а) натрий мен фосфор қышқылы; б) магний гидроксидi мен хлорсутек қышқылы; в) темiр (III) оксидi мен азот қышқылы; г) алюминий гидроксидi мен күкiрт қышқылы; д) калий оксидi мен фосфор қышқылы арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

IҮ нұсқа.

Мыналардың: а) алюминий гидроксидi мен азот қышқылы; б) кальций оксидi мен фосфор қышқылы; в) темiр(III) оксидi мен күкiрт қышқылы; г) күмiс оксидi мен азот қышқылы; д) алюминий мен күкiрт қышұылы арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-1-

2.Темiр(II) хлоридi негiзiнде темiр (III) гидроксидiн қалай алуға болады? Реакция теңдеулерiн жазыңдар.

3.Хлорда 2г темiр жанғанда 2,5 г тұз түзiлген. Осы нәтиженi теория бойынша алынуға тиiстi тұз шығымының процентi арқылы көрсетiңдер.

III-нұсқа.

1. Темiрге тән реакция теңдеулерiн жазып, оларды тотығу-тотықсыздану теориясы жәрдемiмен түсiндiрiңдер.

2.Хром (II) хлоридiн хром (III) гидроксидiнен қандай реакция жәрдемiмен алуға болады? Осы реакциялардың теңдеуiн жазыңдар.

3. Массасы 3,2 алюминиймен темiр (III) оксидiн тотықсыздандырғанда 2 г темiр алынған. Темiрдiң осы алынған нәтижесiн теория бойынша алынуға тиiстi шығым процентi арқылы көрсетiңдер.

-30-

ҚОРЫТЫНДЫЛАУ ЖҰМЫСЫ

(45 минут).

I-нұсқа.

1. Шойынды домна пешiнде қорытқанда қандай реакциялар жүредi. Қажеттi теңдеулердi жазыңдар.

Темiр (II) хлоридiн темiр (III) гидроксидiнен қандай реакциялар жәрдемiмен алуға болады? Осы реакциялардың теңдеуiн жазыңдар.

Көлемi 16,8 л су буымен қатты қыздырылған темiрдi өзара әрекетестiргенде көлемi 12 л сутегi түзiлген, екiншi өнiм – темiр оксидi. Сутегiнiң теория бойынша алынуға тиiстi шығымын процент арқылы есептеп шығарыңдар.

II-нұсқа.

1. Шойын қорытқанда жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

-29-

ҚЫШҚЫЛДАРДЫҢ, СIЛТIЛЕРДIҢ ЖӘНЕ ТҰЗДАРДЫҢ ЭЛЕКТРОЛИТТIК ДИССОЦИАЦИЯЛАНУЫ

Тақырыптық бақылау жұмысы (10 минут)

I нұсқа.

1) Мына заттардың : а)мырыш нитраты; б) натрий карбонаты; в) барий гидроксидi; г) кальций хлоридi; д) алюминий сульфатының электролиттiк диссоциациялану теңдеулерiн жазыңдар.

2) Мына иондардан: H⁺ , Ca²⁺, SO₄^2- , MnO₄^- түзiлуi мүмкiн заттардың формулаларын құрыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа.

1.Мына заттардың а) магний хлоридi; б) калий сульфаты; в) кальций гидроксидi; г) алюминий нитраты; д) фосфор қышқылының электролиттiк диссоциациялану теңдеуiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

III нұсқа.

1.Мына заттардың: а)қорғасын нитраты; б) натрий силикаты; в) күкiрт қышқылы; г) мыс (II) хлоридi; д) темiр (III) сульфатының электролиттiк диссоциациялану теңдеуiн жазыңдар.

-2-

2. Мына иондардан: K⁺, Ba²⁺, CO₃^2-, ClO^3- түзiлуi мүмкiн заттардың формулаларын құрыңдар.

_________________________________________________________________________________________________________________________________

IҮ нұсқа.

1.Мына заттардың: а) кальций бромидi; б) күкiрт сутек қышқылы; в) натрий сульфаты; г) темiр(III) хлоридi; д) кальций фосфатының электролиттiк диссоциациялану теңдеуiн жазыңдар.

2. Мына иондардан: H⁺, Al³⁺, OH^-, PO₄^3- түзiлуi мүмкiн заттардың формулаларын құрыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________

ЭЛЕКТРОЛИТТЕР ЕРIТIНДIЛЕРI АРАСЫНДА ЖҮРЕТIН ИОН АЛМАСУ РЕАКЦИЯЛАРЫ

тақырыптық бақылау жұмысы (20 минут)

I нұсқа.

1. Мына элементтер: а) барий хлоридi мен күкiрт қышқылы;

б) темiр (III) сульфаты мен натрий гидроксидi; в) кальций нитраты мен калий фосфаты арасында жүретiн реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

2. Судағы ерiтiндiсiнде өзара әрекеттескенде мынадай қысқартылған иондық теңдеулермен өрнектелетiн заттарды iрiктеп алыңдар:

а) 2H⁺ +CO₃^2- = H₂O + CO₂↑ б) Cu²⁺ + S^2- = CuS ↓

________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа.

1. Мына элементтер: а) алюминий сульфаты мен калий гидроксидi; б)фосфор қышқылы мен кальций хлоридi; в)натрий сульфаты мен барий нитраты арасында жүретiн реакциялардың толық және қысқартылған

-3-

ТЕСТ ТАПСЫРМАСЫ.

Құрамындағы темiрдiң массалық үлесi көп қосылыс:

А) FeO ә) Fe (OH)₂ б) Fe(OH)₃ в) H₂FeO₄

2. Fe(OH)₂+O₂+H₂O=Fe(OH)₃ реакцияны теңстiргендегi барлық коэффициенттердiң қосындысы: а)13 ә)12 б)11 в)10 г)14

3. Өзгерiстер схемасы берiлген:

O₂ HCl NaOH t H₂

А Shape6 Shape5 Shape4 Shape2 Shape3 Fe₂O₃ FeCl₃ B Fe₂O₃ A

а) FeO, Fe₂O₃

ә) Fe, Fe(OH)₂

б) FeO, Fe(OH)₃

в) Fe, Fe(OH)₃

г) FeO, Fe(OH)₂

4. 40г мыс сульфаты бар ерiтiндiге 16г темiр ұнтағын қосқанда бөлiнген мыстың массасы:

а) 32г ә)16г б)40г в)28г д)24г

5. Темiрдiң маңызды минералы: Fe₂O₃ * n H₂O

а) лимонит

ә) пирит

б) магнетид

в) гематид

г) сидерит

-28-

II-нұсқа.

1. Алюминий оксидi оксидтердiң қайсысына жатады? Оның қасиеттерiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Натрий мен мыс (II) сульфаты өзара әрекеттескенде мыс неге түзiлмейдi? Осы кезде жүретiн реакция теңдеiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.1,12 күйдiрiлген әк сумен өзара әрекеттескенде 13,06 кДж энергия бөлiнген. Осы реакцияның термохимиялық теңдеулерiн жазыңдар.

ҚОСЫМША ТОПША МЕТАЛДАРЫ. МЕТАЛЛУРГИЯ.

ТЕМIР ЖӘНЕ ХРОМ ОКСИДТЕРI МЕН ГИДРОКСИДТЕРIНIҢ ҚЫШҚЫЛДЫҚ НЕГIЗДIК ҚАСИЕТТЕРI.

(20 минут)

I-нұсқа.

1. Темiр (II) және (III) оксидтерi оксидтердiң қайсысына жатады?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Хром (III) хлоридiнiң тотықтырғыш қасиеттерiн сипаттайтын реакця теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II-нұсқа:

1.Хром (II) және (III) гидроксидтерiнiң қышқылдар мен сiлтiлерге қатысы қандай?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Темiр(III) хлоридi құрамындағы темiрдi немен тотықсыздандыруға болады? Реакция теңдеулерiн жазып, оларды тотығу-тотықсыздану теориясы жәрдемiмен түсiндерiңдер.

-27-

иондық теңдеулерiн жазыңдар._____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

а) H⁺ +OH^- = H₂O; б) 2Ag⁺ + SO₄^2- = Ag₂ SO₄ ↓

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

III нұсқа.

1. Мына элементтер: а) кальций нитраты мен натрий карбонаты; б)магний сульфаты мен калий фосфаты; в)темiр (III) хлоридi мен натрий гидроксидi арасында жүретiн реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

а) SO₃^2- + 2H⁺ = H₂O + SO₂ ↑ ; б) Pb²⁺ + 2OH^- = Pb(OH)₂ ↓

_______________________________________________________________________________________________________________________________

IҮ нұсқа.

1. Мына элементтер: а)калий сульфаты мен барий хлоридi; б)фосфор қышқылы мен күмiс нитраты; в) алюминий сульфаты мен калий гидроксидi арасында жүретiн реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

-4-

а) S^2- +2H⁺ = H₂S ↑; б) Ca²⁺ + SO₄^2- = CaSO₄ ↓

__________________________________________________________________________________________________________________________________

ҚЫШҚЫЛДАР, НЕГIЗДЕР, АМФОТЕРЛI

ГИДРОКСИДТЕР МЕН ТҰЗДАРДЫҢ

ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРI

Тақырыптық бақылау жұмысы (20 минут)

I нұсқа.

Қышқылдар ерiтiндiлерiнiң қасиеттерiн сипаттайтын алмасу реакцияларының толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Мыс (II) пен мырыш нитраты ерiтiндiлерi арасында жүретiн реакцияның толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар. Осы реакцияның мәнiн электролиттiк диссоциациялану және тотығу-тотықсыздану теориясы тұрғысынан түсiндiрiңдер.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа

Сiлтi ерiтiндiлерiнiң қасиеттерiн сипаттайтын реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тұз қышқылы ерiтiндiсi мен алюминий арасында жүретiн реакцияның толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар. Осы реакцияның мәнiн электролиттiк диссоциациялану және тотығу-тотықсыздану теориясы тұрғысынан түсiндiрiңдер.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

III нұсқа

Тұз ерiтiндiлерiнiң қасиеттерiн сипаттайтын алмасу реакцияларының толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-5-

II-нұсқа.

Массасы 32 г темiр (III) оксидiн алюминиймен тотықсыздандарған кезде осы реакцияның жылу эффектiсi 853,7 кДж тең болса, қанша энергия бөлiнiп шығады?

III-нұсқа

Массасы 10г магний оксидiнде жаққанда 255 кДж энергия бөлiндi. Мөлшерi 1 моль магнийдi жаққан кезде қанша энергия бөлiнiп шығады?

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ.

(45 минут)

I-нұсқа.

1. Кальций гидроксидi ерiтiндiсiмен жүргiзiлетiн реакция теңдеуiн жазыңдар. Оны электролиттiк диссоциация теориясы тұрғысынан түсiндiрiңдер.

2.Натрий металын ашық ауада қалдырса қандай реакция жүредi? Жауапты реакция теңдеулерiмен түсiндiрiңдер.

3. Термохимиялық теңдеу бойынша:

8Al+3Fe₃O₄=9Fe+4Al₂O₃+3241кДж

3 моль темiр түзiлгенде қанша энергия бөлiнетiнiн есептеп шығарыңдар.

-26-

III-нұсқа.

1. Мына реакциялардың:

а) алюминий гидроксидiн алу

б) оған тән химиялық қасиеттердiң иондық теңдеулерiн жаыңдар

2. Мыналардың:

а) темiр(III) оксидi мен алюминий

б) натрий гидроксидi мен күкiрт (IҮ) оксидi

в) литий мен азот

г) калий оксидi мен фосфор (Ү) оксидi

д) барий мен су арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жаз.

ТЕРМОХИМИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР.

(15 минут)

I-нұсқа.

Кальций карбонатынан 89,6 г кальций оксидiн алу үшiн 72 кДж энергия жұмсалды. Осы реакцияның термохимиялық теңдеуiн жазыңдар.

-25-

Күкiрт қышқылы ерiтiндiсi мен магний арасында жүретiн реакцияның толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар. Осы реакцияның мәнiн электролиттiк диссоциациялану және тотығу-тотықсыздану теориясы тұрғысынан түсiндiрiңдер.

IҮ нұсқа

Амфотерлi гидроксидтер қасиетiн сипаттайтын реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар.

Күмiс нитраты ерiтiндiсi мен мыс арасында жүретiн реакцияның толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн құрыңдар. Осы реакцияның мәнiн электролиттiк диссоциациялану және тотығу-тотықсыздану теориясы тұрғысынан түсiндiрiңдер.

ТҰЗ ЕРIТIНДIЛЕРIН

ИНДИКАТОРЛАРМЕН АНЫҚТАУҒА АРНАЛҒАН ЭКСПЕРИМЕНТТIК ЕСЕПТЕР

Тақырыптық бақылау жұмысы (15минут)

I нұсқа.

Натрий карбонаты, натрий хлоридi және мырыш сульфаты ерiтiндiлерi берiлген. Осы тұздардың әрқайсысын қандай индикаторлармен анықтауға болады? Индикаторлар түсiнiң өзгеруi себебiн түсiндiрiңдер және реакциялардың қысқартылған иондық теңдеуiн жазыңдар.

-6-

II нұсқа.

Натрий сульфидi, калий сульфаты, алюминий хлоридi ерiтiндiлерi берiлген. Осы тұздардың әрқайсысын қандай индикатормен анықтауға болады? Индикаторлар түсiнiң өзгеруi себебiн түсiндiрiңдер және реакциялардың қысқартылған иондық теңдеуiн жазыңдар.

III нұсқа.

Калий карбонаты, калий хлоридi, мырыш сульфаты ерiтiндiлерi берiлген. Осы тұздардың әрқайсысын қандай индикатормен анықтауға болады? Индикаторлар түсiнiң өзгеруi себебiн түсiндiрiңдер және реакциялардың қысқартылған иондық теңдеуiн жазыңдар.

IҮ нұсқа. Натрий сульфаты, калий сульфаты, алюминий нитраты ерiтiндiлерi берiлген. Осы тұздардың әрқайсысын қандай индикатормен анықтауға болады? Индикаторлар түсiнiң өзгеруi себебiн түсiндiрiңдер және реакциялардың қысқартылған иондық теңдеуiн жазыңдар.

-7-

НЕГIЗГI ТОПША МЕТАЛДАРЫ.

МЕТАЛДАР, ОЛАРДЫҢ ОКСИДТЕРI МЕН ГИДРООКСИДТЕРIНIҢ ҚАСИЕТТЕРI

(15 минут)

I-нұсқа.

1. Алюминийдi басқа металдардың қасиеттерiндей қасиет пайда болатын реакция теңдеулерiн жазыңдар. Оларды тотығу-тотықсыздану ұғымының жәрдемiмен түсiндiрiңдер.

2.Мыналардың:

а) алюминий оксидi мен фосфор (Ү) оксидi

б) алюминий оксидi мен хлорсутек қышқылы

в) кальций мен су

г) алюминий гидроксидi мен күкiрт (ҮI) оксидi

д) калий мен су арасында жүретiн реакция теңдеiлерiн жазыңдар.

II-нұсқа.

1. Натрий гидроксидi ерiтiндiсiне тән реакциялардың иондық теңдеулерiн жазыңдар.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Мыналардың:

а) калий оксидi мен су

б) магний мен фосфор

в) кальций оксидi мен керемний оксидi

г) алюминий оксидi мен натрий гидроксидi

д) алюминий мен мыс (I) оксидi арасында жүретiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

-24-

МЕТАЛДАРДЫҢ ЖАЛПЫ ҚАСИЕТТЕРI.

ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ.

Д.И. Менделеевтiң периодтық жүйесiнде металдар қалай орналасқан:

а) қосымша топшаларда;

ә) ҮII топтың негiзгi топшасында

б) ҮIII топтың негiзгi топшасында

в) лантаноидтар мен актиноидтарда

Қандай металдар табиғатта бос күйiнде кездеседi:

а) Cu, Al, Mg ә) Ca, Ba, K б) Ag, Pt, Au в) Fe, Zn, Na

металдарды алудың қандай әдiстерi бар:

а) гидрометаллургиялық

ә) полимерлеу

б)поликонденсация

в) пирометаллургиялық

металдар табиғатта қандай қосылыс түрiнде кездеседi:

а) иодидтер, бромидтер

ә) оксидтер мен карбонаттар

б) хлоридтер, сульфаттар

в) ацетаттар, сульфиттер.

Коррозия дегенiмiз не?

а) металдардың балқуы

ә) құймалардың ыдырауы

б) металдардың тот басуы

в) металдар мен құймалардың бүлiнуi

Химиялық реакция кезiндегi металдар:

а) электрондарын бермейдi

ә) оң иондарын түзедi

б) терiс иондарын түзедi

в) электрондарын бередi

электролиз не үшiн қолданылады:

а) активтiлiгi жоғары металдар мен бейметалдарды алу үшiн

ә) қышқылдарды алу үшiн

б) оксидтердi алу ұшiн

в) металл нәрселердi никель, хром және алтынмен қаптау үшiн

-23-

ЭЛЕКТРОЛИТТЕР ЕРIТIНДIЛЕРI АРАСЫНДАҒЫ АЛМАСУ РЕАКЦИЯСЫ АРҚЫЛЫ ЗАТТАР АЛУ; ҚОСПАДАН ЗАТТАРДЫ БӨЛIП ШЫҒАРУ; РЕАКЦИЯЛАР ТЕҢДЕУЛЕРI БОЙЫНША ЕСЕПТЕУ (20 минут)

I нұсқа.

Барий сульфатын алу үшiн қай заттардың ерiтiндiлерi қажет? Реакция теңдеуiн жазыңдар. Барий сульфатын қоспадан қалай бөлуге болады? 2,33 г барий сульфатын алуға қажеттi бастапқы заттардың массасын есептеп шығар.

II нұсқа.

Темiр (III) гидроксидiн алу үшiн қандай заттардың ерiтiндiлерi қажет. Реакция теңдеулерiн жазыңдар. Қоспадан темiр(III) гидроксидiн қалай бөлуге болады? 2,14г темiр(III) гидроксидiн алуға қажеттi бастапқы заттардың массасын есептеп шығар.

III нұсқа.

Натрий хлоридiн нейтралдау реакциясы арқылы алу үшiн қай заттардың ерiтiндiлерi қажет? Реакция теңдеуiн жазыңдар. Натрий хлоридiнiң түзiлуiн қалай дәлелдеуге болады? 5,85г натрий хлоридiн алу үшiн қажеттi бастапқы заттардың массасын есептеп шығарыңдар.

IҮ нұсқа.

Натрий хлоридiн алу үшiн қай тұздың ерiтiндiлерi қажет? Реакция теңдеуiн жазыңдар. Қоспадан натрий хлоридiн қалай бөлуге болады? 11,7г натрий хлоридiн алуға қажеттi бастапқы заттардың массасын есептеп шығарыңдар.

-8-

ЭЛЕКТРОЛИТТIК ДИССОЦИАЦИЯЛАНУ

(тест тапсырмасы)

I нұсқа.

1. Қандай заттардың судағы ерiтiндiлерi электролиттерге жатады: а) BaSO₄ , AgCl б) NaCl , H₂SO₄ в) Fe (OH)₂ , AgS г) BaCO₃ , CaCO₃

2.Қандай үрдiстi электролиттiк диссоциациялану деп атайды?

А) суда ерiгендi иондарға ыдырамау ;

б) балқығанда иондарға ыдырау;

в) суда ерiгенде немесе балқығанда иондарға ыдырау ;

г) суда ерiгенде немесе балқығанда иондарға ыдырамау ;

Қандай заттарды бөлшектер иондар деп атайды?

А) иондар –зарядсыз бөлшектер; б) иондар –тек қана оң зарядты бөлшектер; в) иондар –тек қана терiс зарядты бөлшектер; г) иондар –оң және терiс зарядты бөлшектер;

Қандай иондар катиондарға жатады?

а) K⁺, Ca²⁺, Al³⁺; б) Cl^-, SO₄^2-, PO₄^3-, в) Cl₂, HCl, H₂O г) Cu⁰, Hg⁰, Na⁰

Мына берiлген заттардың қайсысы тұздарға жатады?

а) CaO, SO², BaO, б) Mg (NO₃)₂, NaHSO₄ , K₃PO₄

в) H₂SO₄, HCl, H₃PO₄ г) KOH, NaOH , Ca (OH)₂

II нұсқа.

1. Қай заттар бейэлектролиттерге жатады?

а)HCl , H₃PO₄, б) H₂O, N₂ в) Ba(OH)₂, Na₂SO₄ г) AgNO₃, HNO₃

2.Қай заттарды кристалогидраттар деп атайды?

а)кристалды заттар б) кристалды емес заттар в) сұйық заттар г)құрамында суы бар кристалл заттар.

3.Қандай заттарды күштi электролиттер деп атайды?

а) суда ерiгенде иондарға толық ыдырайтын;

б) суда ерiгенде иондарға тотлық ыдырамайтын.

в) суда ерiгенде иондарға шамалы ыдырайтын;

г) суда ерiгенде иондарға аздап ыдырайтын.

4.Қандай иондар аниондарға жатады?

а) Cu⁰, Mg⁰, Al⁰ б) Cu²⁺, Mg²⁺, Al³⁺

в) PO₄^3-, S^2-, SO₄^2- г) Br_2, H₂, N₂

5.Мына берiлген заттардың қайсысы негiздерге жатады?

а) MgOHCl , NaH₂PO₄, б) HI, HCl

в) Ca(OH)₂, Mg(OH)₂ г)H₂SO₃ , H₂SiO₂

-9-

МЕТАЛДАРДЫҢ ЖАЛПЫ ҚАСИЕТТЕРI.

ЭЛЕКТРОЛИЗ ЖӘНЕ КОРРОЗИЯ

(20 минут).

I-нұсқа.

1. Электрохимиялық коррозия мәнi неде?

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Мына ерiтiндiлер: а) натрий сульфаты б)темiр (II) хлоридiнiң электролизi кезiнде жүретiн реакция теңдеулерi мен схемаларын жазыңдар.

II-нұсқа.

1. Металдар коррозиясымен күресудiң әдiстерiн атап шығыңдар.

______________________________________________________________________________________________________________________________

2.Мына ерiтiндiлер: а) мырыш нитраты б) калий бромидiнiң электролизiнiң нәтижесiнде қандай заттар түзiледi?

III-нұсқа.

1. Электролиз қандай мақсатта қолданылады?

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Мына ерiтiндiлер: а) калий нитраты б) мыс (II) бромидiнiң электролизi кезiнде жүретiн реакция теңдеулерi мен схемаларын жазыңдар.

-22-

ҚОРЫТЫНДЫЛАУ ЖҰМЫСЫ.

(45 минут)

I-нұсқа. 1. Мына жоспар бойынша: а) атомдар құрылысы, химиялық және физикалық қасиеттерi бойынша заттардың ұқсастығы; б) атомдар құрылысы, кристалдық құрылысы физикалық және химиялық қасиеттерi бойынша заттардың айырмашылығын графит пен кремнийдi салыстыра сипаттаңдар.

2.Мына өзгерiстердi қалай жүзеге асыруға болады:

C Shape9 Shape8 Shape7 O₂ Na₂CO₃ Na₂HCO₃ Na₂CO₃

Реакция теңдеулерiн иондық түрде жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Силикат өнеркәсiбi дегенiмiз не? Оның қандай шикiзаты және негiзгi өнiмдерi болады?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II-нұсқа.

1. Мына жоспар бойынша: а) заттардың құрамы және химиялық қасиеттерiнiң ұқсастығы бойынша; б) заттардың құрылысы физикалық және химиялық қасиеттерiнiң айырмашылығы бойынша көмiртегi (IҮ) оксидi мен кремний (IҮ) оксидiн салыстыра сипаттаңдар.

_____________________________________________________________________

2.Мына өзгерiстердi қалай жүзеге асыруға болады:

C Shape12 Shape11 Shape10 O₂ СаCO₃ Са(HCO₃)₂ СаCO₃

Реакция теңдеулерiн иондық түрде жазыңдар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Ағаш көмiрiнiң белгiлi және мүмкiндiгiнше қолданылатын жерлерiн сипаттаңдар. Осы қолдануларға негiзделген қасиеттерiн айтыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-21-

ҚОРЫТЫНДЫЛАУ БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ

(45 - минут) I нұсқа.

1. Төменде келтiрiлген қай заттардың ерiтiндiлерiнiң арасында қайтымсыз реакция жүредi: а) тұз қышқылы; б) натрий карбонаты; в) күмiс нитраты, г) калий сульфаты? Осы реакциялардың қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

2.Калий гидроксидiнiң ерiтiндiсi қай заттармен реакцияласа алады: а)көмiртегi (IҮ) оксидi; б) азот қышқылы; в) кальций гидроксидi; г) темiр (III) оксидi; д) темiр (II) хлоридi? Реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Мына тұздар ерiтiндiсi: а) натрий хлоридi; б) мыс (II) сульфаты; в) калий сульфаты; г) натрий силикаты индикаторға қандай реакция көрсетедi? Ерiндiсi сiлтiлiк орта болатын тұздардың алғашқы гидролиз сатысының иондық теңдеуiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа. 1. Төменде келтiрiлген қай заттардың ерiтiндiлерiнiң арасында қайтымсыз реакция жүредi: а) натрий гидроксидi; б) темiр (III) сульфаты; в)кальций хлоридi; г) мыс (II) нитраты?

2.Алюминий сульфатының ерiтiндiсi мына заттардың қайсысымен реакцияласа алады: а) фосфор қышқылы; б) натрий нитраты; в) калий гидроксидi; г) барий хлоридi; д) мыс? Реакциялардың толық және қысқартылған иондық теңдеулерiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________

-10-

3.Мына тұздардың: а) калий сульфитi; б) литий хлоридi;

в) қорғасын(II) нитраты; г) натрий сульфаты ерiтiндiлерiн индикаторлармен қандай реакция көрсетедi? Ерiтiндiсi қышқылдық орта болатын тұздардың алғашқы гидролиз сатысының иондық теңдеуiн жазыңдар.

4.Кальций карбонатын алуға қай заттардың ерiтiндiлерiн пайдалануға болады? 2г кальций карбонатын алуға қанша сусыз бастапқы зат қажет?

АЗОТ ТОПШАСЫ

ТЕРIС ЭЛЕКТРЛIК , ТОТЫҒУ ДӘРЕЖЕСI, ТОТЫҚТЫРҒЫШ, ТОТЫҚСЫЗДАНДЫРҒЫШ

(10 минут)

I нұсқа.

1. Мына элементтердiң: фтор мен хлордың, күкiрт пен хлордың, көмiртегi мен азоттың, оттегi мен сутегiнiң, азот пен күкiрттiң қайсысының терiс электрлiгi күштiрек?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Төменде келтiрiлген реакциялар схемаларына барлық элементтердiң тотығу дәрежесiн қойып, бастапқы заттардың қайсысы тотықтырғыш ролiн атқаратынын көрсетiңдер.

а Shape13 ) H₂O +F₂ HF+O₂

б Shape14 ) SO₂+ H₂ H₂S +H₂O

в Shape15 ) H₂SO₄+ C CO₂ +SO₂ +H₂O

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-11-

КАРБОНАТТАР МЕН БАСҚА ТҰЗДАРДЫ ТАНЫП БIЛУГЕ АРНАЛҒАН ЭКСПЕРИМЕНТТIК ЕСЕПТЕР.

(15 минут)

I-нұсқа.

Зат белгiсi жазылмаған пробиркаларда тұздар: натрий карбонаты, аммоний сульфаты, калий хлоридi ерiтiндiлерi бар. Осы тұздарды танып бiлуге жоспар жасаңдар. Реакция теңдеулерiн жазыңдар.

II-нұсқа.

Зат белгiсi жазылған пробиркаларда тұздар ерiтiндiлерi: магний сульфаты, барий хлоридi және калий карбонаты бар, осы тұздарды қандай бiр реактивтiк жәрдемiмен танып бiлуге болады?

III-нұсқа

Зат белгiсi жазылмаған пробиркаларда қатты тұздар: калий нитраты, натрий гидрокарбонаты және кальций карбонаты бар. Осы тұздарды қолданбай-ақ қандай тәжiрибе жолымен танып бiлуге болады?

-20-

2.Темiр (III) оксидiн көмiртегiмен тотықсыздандырудың реакция теңдеуiн жазыңдар. Осы реакция өнiмдерiнде Fe₃C қосылысының нелiктен болатынын түсiндiрiңдер.

II-нұсқа.

1. Көмiртегi (IҮ) оксидiне тән қасиеттерiн айтып, өзiң айтқан қасиеттердiң әрқайсысы негiзiнде оларды қолдану салаларын түсiндiрiңдер. Реакция теңдеулерiн жазып,оларды түсiндiрiңдер.

Адсорбция дегенiмiз не? Осы процестiң практикада пайдаланылуына мысал келтiрiңдер.

III-нұсқа.

1. Көмiртегi (II) оксидiнiң физикалық және химиялық қасиеттерiн сипаттаңдар. Реакция теңдеулерiн жазып, оларды түсiндiрiңдер. Оның қолданылатын салаларын атаңдар.

2.Көмiртегi аллотропиясының оттегi аллотропиясынан айырмашылығы неде?

-19-

II нұсқа.

1.Мына қосылыстардың формулаларын көшiрiп жазып, оң заряд жинақталған элементтiң химиялық таңбасының астын сызыңдар: NF₃, SiC, NCl₃, PH₃, SO₃

2. Төменде келтiрiлген реакциялар схемаларына барлық элементтердiң тотығу дәрежесiн қойып, бастапқы заттардың қайсысы тотықсыздандырғыш ролiн атқаратынын көрсетiңдер.

а Shape16 ) H₂S +O₂ SO₂ + H₂O

б Shape17 ) HCl + Mg MgCl₂ +H₂

в Shape18 ) NaClO+ P NaCl +P₂O₅

__________________________________________________________________________________________________________________________________ III нұсқа.

1. Мына элементтердiң: хлор мен бромның, хлор мен азоттың, фосфор мен күкiрттiң, кремний мен көмiртегi, күкiрт пен сутегi қайсысының терiс электрлiгi күштiрек?

2. Төменде келтiрiлген реакциялар схемаларына барлық элементтердiң тотығу дәрежесiн қойып, бастапқы заттардың қайсысы тотықтырғыш ролiн атқаратынын көрсетiңдер.

а Shape19 ) H₂O +Cl₂ HCl + O₂

б Shape20 ) Fe₂O₃ +H₂ Fe +H₂O

в Shape21 ) H₂SO₄+ S SO₂ +H₂O

__________________________________________________________________________________________________________________________________

IҮ нұсқа.

1. Мына қосылыстардың формулаларын көшiрiп жазып, оң зарядтар жинақталған элементтiң химиялық таңбасының астын сызыңдар: OF₂, SO₂, OBr₂, NH₃, Cl₂O₇

-12-

Төменде келтiрiлген реакциялар схемаларына барлық элементтердiң тотығу дәрежесiн қойып, бастапқы заттардың қайсысы тотықсыздандырғыш ролiн атқаратынын көрсетiңдер.

а Shape22 ) NaI +Br₂ NaBr + I₂

б Shape23 ) HCl +O₂ H₂O +Cl ₂

в Shape24 ) H₂SO₄+ Cu CuSO₄ +H₂O +SO₂

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

АЗОТ. АЗОТ ОКСИДТЕРI. АММИАК. АММОНИЙ ТҰЗДАРЫ. (15 минут)

I нұсқа.

1.Аммиактың қасиетiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, оның мәнiн түсiндiрiңдер.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Үш әдiспен азот(IҮ) оксидiн алудың реакция теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа.

1. Аммоний тұзының жалпы және ерекше қасиетiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, оның мәнiн түсiндiрiңдер.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Үш әдiспен азот(II) оксидiн алудың реакция теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

III нұсқа.

1.Азот (II) және (IҮ) оксидтерiнiң қасиетiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, оның мәнiн түсiндiрiңдер.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Аммиакты өнеркәсiпте жане лабораторияда алудың теңдеулерiн жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-13-

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ АЛУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ

АГРОХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРI.

(30 минут)

I-нұсқа.

1. Аммиак селитрасының өнеркәсiпте алудың реакция теңдеулерiн жазыңдар. Бұл тыңайтқыштың басқа азотты тыңайтқыштармен салыстырғанда айырмашылығы неде?

2.мына тыңайтқыштардың: а) сүйек ұны (кальций фосфаты) б) сақар (калий карбонаты) в) аммофостың әрқайсысын енгiзгенде топырақ ерiтiндiсiнiң өте қышқылдығы өзгере ме?

II-нұсқа.

1. Карбамидтiң формуласын жазыңдар. Ол нелiктен құнды? Бұл заттың топырақта қандай өзгерiс болады? 2. Мына тыңайтқыштарды: аммоний сульфаты, сақар, кальций селитрасын топыраққа бiртiндеп енгiзсек нейтрал топырақ ерiтiндiсiнде қандай реакция жүредi?

КӨМIРТЕГI ТОПШАСЫ.

КӨМIРТЕГI, КӨМIРТЕГI ОКСИДТЕРI, КӨМIР ҚЫШҚЫЛЫ, КАРБОНАТТАР. (20 минут)

I-нұсқа.

1. Көмiртегiнiң химиялық қасиеттерiңн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, түсiндiрiңдер. Осы қасиеттерiне байланысты көмiртегiнiң қолданылатын салаларын атаңдар.

-18-

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАР.

АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ЖIКТЕУ.

( 15 минут)

I нұсқа.

1. Кальций карбонатының қоспасы бар фосфориттен жай суперфосфат алу кезiнде жүретiн реакция теңдеуiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Топырақты химиялық суару дегенiмiз не? Оның ролi қандай?

II нұсқа.

1. Кальций фосфаты мен күкiрт қышқылы негiзiнен кальций дигидрофосфатын қалай алуға болады? Реакция теңдеуiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Жай тыңайтқыштарға не жатады, ал күрделi тыңайтқыштарға ше? Мысал келтiр.

III нұсқа.

1. Құрамында кальций фторидiнiң қоспасы бар фосфориттен жай суперфосфат алу кезiнде жүретiн реакция теңдеуiн жазыңдар.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Кейбiр тыңайтқыштарды тек түйiршектелген түрде шығаратынының себебi неде? Осы тыңайтқыштарды атаңдар.

-17-

IҮ нұсқа.

1. Азоттың қасиетiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, оның мәнiн түсiндiрiңдер.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Аммоний тұзын түзетiн реакция теңдеулерiн жазыңдар.

ТЕСТ ТАПСЫРМАСЫ.

Қай элементтер Ү топтың негiзгi топшасын құрайды:

1) N, P, Sb, C, Bi 2) N, P, As, Sb, Bi

3) N, As, Bi, C, Te 4) N, P, As, Te, Bi

Азоттың атом құрылысының сызбанұсқасы:

1) ₊₇N 2e, 4e 2) ₊₇N 2e, 5e 3) ₊₅N 2e, 3e 4) ₊₇N 2e, 1e

3.Атом құрылысы iлiмi негiзiнде азот және фосфор элементтерiнiң ұқсастығы неде: 1) рет санында 2) электрон санында

3) соңғы энергетикалық деңгейiндегi электрон санында;

4) электрондық формуласында

4.Ауадағы азоттың көлемi бойынша үлесi (%)

1) 18 2) 78 3) 23 4) 29

5.Азотты кiм және қай жылы ашқан?

К. Шееле 1787ж. 2) А. Лавуазье 1773ж. 3) Д. Резерфорд 1772ж.

4) Д. Прустли 1773ж.

Өнеркәсiпте азотты неден алады?

1) ауадан 2) судан 3) кендерден 4) топырақтан

Азоттың кристалдық торы қандай?

1) атомдық 2) молекулалық 3) газ тәрiздi 4) сутектiк

Азот қандай заттармен әрекеттескенде тотықсыздандырғыш болады?

1) оттегiмен 2) сутегiмен 3) литиймен 4) хлормен.

-14-

АЗОТ ҚЫШҚЫЛЫ, НИТРАТТАР

(20 МИНУТ)

I нұсқа.

1. Азот қышқылын алмасу реакциясындағы қасиеттерiн сипаттайтын теңдеулер жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Электрондық байланыс методымен коэффициенттерiн таңдап жазыңдар:

P Shape25 +HNO₃ +H₂O H₃PO₄ +NO

C Shape26 u₂O + HNO₃ Cu (NO₃)₂ + NO₂ + H₂O

__________________________________________________________________________________________________________________________________

II нұсқа.

1. Нитраттардың жалпы және ерекше қасиеттерiн сипаттайтын теңдеулер жазыңдар.

2.Электрондық байланыс методымен коэффициенттерiн таңдап жазыңдар:

Fe+HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O

H Shape27 ₂S + HNO₃ S + NO + H₂O

__________________________________________________________________________________________________________________________________

III нұсқа.

1.Азот қышқылының қасиеттерiн сипаттайтын теңдеулер жазыңдар.

2. Электрондық байланыс методымен коэффициенттерiн таңдап жазыңдар:

F Shape28 e(NO₃)₂ + HNO₃ Fe(NO₃)₃+H₂O + NO

S Shape29 O₂ + HNO₃ H₂SO₄ + NO₂

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

-15-

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ

(45 минут)

I нұсқа.

1. Азот және фосфор элементтерiне: а) атом құрылысындағы б) терiс электрлiгiндегi ; в) негiзгi тотығу дәрежесiндегi; г) олардан түзiлетiн оксидтердiң құрамымен айырмашылығын көрсете отырып, салыстырмалы түрде сипаттама берiңдер.

2.1,48 г кальций гидроксидi 3г аммоний сульфатынан құралған қоспа реакция аяқталғанға дейiн қыздырылды. Қанша аммиак түзiлдi?

II нұсқа.

1. Азот және фосфор қышқылдарына: а) агрегаттық күйiн б) термиялық төзiмдiлiгiн; в) ерiгiштiгi мен күшiн; г) жалпы химиялық қасиеттерiн көрсете отырып, салыстырмалы сипаттама берiңдер. Фосфор қышқылы мен натрийдiң және азот қышқылы мен мырыштың өзара әрекеттесу реакциясының теңдеуiн жазыңдар. Осы реакцияларды тотығу-тотықсыздану ұғымының жәрдемiмен түсiндiрiңдер.

2.2л аммиакты жағу үшiн сол кезде су буы түзiлген? _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-16-

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Химия Оқушылар жұмысы 9 сынып

24.04.2025

158

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Бодықова Гүлшат Зұлхарнаевна

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАР.

химия пәнінен 9- сыныпқа арналған жұмыс дәптері

химия пәнінен 9- сыныпқа арналған жұмыс дәптері

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАР.

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру