Әбіш Кекілбаев атындағы Binom school мектеп лицейі
Сабақ тақырыбы:
ИДЕНТИФИКАЦИЯЛАУ
ӘДІСТЕРІ
10-сынып
Информатика пәні мұғалімі: Есболова А.Ө
Сабақтың мақсаты
10.6.2.3 Пайдаланушы деректерін қорғау шараларын
қолдануды түсіндіру: парольдер, тіркеулік жазба,
аутентификация, биометриялық аутентификация
Идентификациялау - бұл жеке тұлғаны,
объектіні, нысанды немесе жүйені анықтау
немесе растау процесі. Сәйкестендіру әр
түрлі салаларда қолданылуы мүмкін және
әр түрлі формада болуы мүмкін.
Жеке тұлғаны идентификациялау
бұл белгілі бір адамның кім екенін
анықтауды білдіреді. Бұған парольдер,
биометрика (саусақ іздері, бетті
сканерлеу), жеке куәлік және т. б. сияқты
әртүрлі әдістерді қолдану арқылы қол
жеткізуге болады.
ИДЕНТИФИКАЦИЯ
АТРИБУТИВТІК
Атрибутивті сәйкестендіру-бұл сәйкестендіру әдісі, онда
жеке тұлға, өзіне қатысты атрибуттар немесе
сипаттамалар негізінде анықталады.
БИОМЕТРЛІК
Биометриялық сәйкестендіру-адамның немесе
жануардың жеке басын анықтау үшін бірегей
физиологиялық немесе мінез-құлық сипаттамаларын
пайдалануға негізделген сәйкестендіру әдісі..
Құпия сөздер және PIN кодтар
Саусақ ізін сканерлеу
Жеке куәлік
Бет-әлпетті тану
Сәйкестендіру нөмірлері
Көз торын сканерлеу:
Электрондық сертификаттар
Дауыс бойынша сәйкестендіру:
Қолтаңбаның динамикалық сипаттамалары
Жүріс арқылы сәйкестендіру:
АУТЕНТИФИКАЦИЯ
Аутентификация-бұл жеке
тұлғаның, жүйенің, құрылғының
немесе процестің
түпнұсқалығын тексеру процесі.
Бұл нысанның (адам, компьютер,
қолданба, құрылғы және т.б.)
белгілі бір әрекеттерге қол
жеткізуге немесе орындауға
құқылы екенін анықтауды
білдіреді.
ПАРОЛЬ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Әскери адамдар:
«Құпия сөз - сіздің кім екеніңізді
анықтауға мүмкіндік беретін құпия сөз.
Компьютер қауіпсіздігі тұрғысынан бұл
анықтаманы аздап қосуға болады:
«пароль - анықтауға мүмкіндік беретін
әртүрлі таңбалардың құпия жинағы.
Заңды пайдаланушысы және оның
компьютерлік жүйеде жұмыс істеу
құқығы.
ПАРОЛЬ ӘРТҮРЛІ МАҚСАТТАРДА
ҚОЛДАНЫЛУЫ МҮМКІН:
негізгі элементтің иесінің жеке басын
растауы (мысалы, кредиттік немесе
магниттік карта); шифрлау немесе
электронды қол қою және т.б.
САУСАҚ ІЗДЕРІ
Дактилоскопия (саусақ ізін тану) - бұл жеке
сәйкестендірудің биометриялық әдісі. Әдістің
дамуына катализатор ХХ ғасырдың соттық
ғылымында оны кеңінен қолдану болды.
Әрбір адамда бірегей папилярлы саусақ іздері бар.
Әдетте, алгоритмдер саусақ іздері бойынша тән нүктелерді
пайдаланады: үлгі сызығының соңы, тармақ сызығы, бір нүкте.
Сонымен қатар, саусақ таңбасының морфологиялық құрылымы
туралы ақпараттар қолданылады: папиллярлық үлгінің жабық
сызықтары, арка және спираль сызықтар. Папиллярлық
суреттердің ерекшеліктері саусақ таңбасының кескінінің
ақпараттық мазмұнын сақтайтын бірегей кодқа айналады. Бұл
іздеу және салыстыру үшін пайдаланылатын дерекқорда
сақталған «саусақ іздері кодтары». Саусақ ізінің суретін кодқа
көшіру уақыты және оның идентификациясы негіздің өлшеміне
байланысты 1 сағаттан аспайды. Қолын ұсынуға жұмсалатын
уақыт есептелмейді.
КӨЗ ҚАРАШЫҒЫ
Көздің - адамның ерекше сипаттамасы. Ірі
сызбасы сегізінші айда ішекте дамиды,
соңғы екі жылда тұрақтандырылады және
ауыр жарақаттар немесе күрделі
патологиялардан басқа өмірде іс жүзінде
өзгермейді. Бұл әдіс - биометриялық
технологиялар арасында дәлме-дәл болып
табылады.
ДАУЫСТЫ СӘЙКЕСТЕНДІРУ
Сөздің бірегей акустикалық
ерекшеліктерін қолданады. Олар адамның
анатомиясын көрсетеді: қылшық пен
ауыздың мөлшері мен формасы, сондай-ақ
дауыстың көлемін, жылдамдығын және
әңгіме әдісін меңгерген қасиеттері.
Дауысты сәйкестендіру - адамның екі
немесе үш сұраққа жауап беруі, оның
жауаптары оңай есте қалады. Мысалы: тегі,
аты, әкесінің аты; туған күні. Кейбір
заманауи жүйелер дауыс үлгісін жасайды
және оны кез-келген адам айтқан сөзбен
салыстыра алады.
ҮЙ ЖҰМЫСЫ
•Адамды сәйкестендірудің басқа да
объектілерін зерттеу