ИНФОРМАТИКА САБАҒЫНДА ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Автор: Маңғыстау облысының білім басқармасының Мұнайлы ауданы бойынша білім бөлімінің «№9 жалпы білім беретін мектеп» КММ-нің информатика пәні мұғалімі

Бектилеуова Гулбазар Мендихановна

Қазіргі заманда білім беру жүйесінің басты міндеті – оқушыны тек біліммен қаруландыру емес, алған білімін өмірде тиімді қолдана алатын функционалды сауатты тұлға қалыптастыру. Ақпараттық қоғам жағдайында информатика пәні осы міндетті жүзеге асырудың ең тиімді құралы болып табылады. Себебі, информатика сабағы оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық пайымдауын, шығармашылық әлеуетін және ақпараттық мәдениетін дамытады.

Функционалдық сауаттылық – бұл адамның алған білімін өмірдің түрлі саласында қолдана білу қабілеті. Информатика сабағында бұл ұғым оқушының ақпаратты іздеу, талдау, өңдеу, қолдану және бағалау қабілеттері арқылы көрініс табады. Мысалы, оқушы электрондық кестемен жұмыс істеу кезінде математикалық есептерді шешіп қана қоймай, нақты өмірдегі мәселелерді модельдей алады.

Информатика пәнінде функционалдық сауаттылықты дамыту келесі бағыттар арқылы жүзеге асады:

• Ақпараттық-коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру: компьютерлік бағдарламалармен, интернет ресурстарымен және цифрлық технологиялармен сауатты жұмыс істеу;

• Алгоритмдік және логикалық ойлауды дамыту: есептерді талдау, модельдеу және бағдарламалау арқылы шешу;

• Зерттеушілік және жобалық қызметті ұйымдастыру: оқушыларды нақты проблемаларды шешуге бағытталған жеке және топтық жобаларға қатыстыру;

• Цифрлық этика мен қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыру: желідегі мінез-құлық ережелерін сақтау, авторлық құқықты құрметтеу, ақпараттық қауіпсіздік қағидаларын ұстану.

Функционалдық сауаттылықты қалыптастыруда интерактивті әдістер мен ақпараттық технологияларды қолдану ерекше маңызға ие.
Мысалы:

• Жобалау технологиясы – оқушыларды нақты өмірлік жағдайларды шешуге үйретеді;

• STEM және STEAM бағытындағы сабақтар – пәнаралық байланысты нығайтады;

• Робототехника мен бағдарламалау үйірмелері – оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытады;

• Онлайн-платформалар (Google Colab, Trinket.io, learning online-python) – оқыту үдерісін тартымды әрі нәтижелі етеді.

Информатика пәні мұғалімі – оқушының ойлау қабілетін дамытушы, бағыт беруші, ақпараттық мәдениетті қалыптастырушы тұлға.
Мұғалім сабақта тек теорияны түсіндіруші емес, оқушыны ізденуге, талдауға, тәжірибе жасауға және шығармашылықпен ойлауға жетелеуі тиіс.

Сондықтан мұғалімнің кәсіби шеберлігі, АКТ құралдарын тиімді қолдана білуі және оқытудың заманауи әдістерін меңгеруі маңызды. Қорыта айтқанда, информатика сабағында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру – заман талабы. Ол оқушылардың тек пәндік білімін арттырып қана қоймай, өмірлік дағдыларын, шығармашылық әлеуетін және цифрлық мәдениетін дамытуға ықпал етеді.

Функционалдық сауатты тұлға – бұл XXI ғасырдың табысты азаматы.
Сондықтан әрбір информатика мұғалімінің міндеті – оқыту процесінде білімді өмірмен байланыстырып, оқушыны ойлауға, ізденуге және нәтижеге бағыттау.