Мұғалімнің аты-жөні:

Таяуова С.Ж

Пән/Сынып:

Химия, 8 сынып

Қай аптаның нешінші сабағы

4-сабақ

Тарау немесе бөлім атауы:

1 тарау. Атомдағы электрондардың қозғалысы

Сабақтың тақырыбы:

Иондардың түзілуі

Оқу мақсаты:

8.1.3.5 - атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және осының нәтижесінде иондар түзілетінін түсіну

Бағалау критериі:

• атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және осының нәтижесінде иондар, яғни аниондар және катиондар түзілетінін түсінеді

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Сабақ мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстыру;

Бейнероликті қолдана отырып, бекіту тапсырмаларын орындату.

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету;

Бекітуге арналғантапсырмаларды орындату;

тапсырмалардың жауаптарын жазу.

Жеке жұмыс

Тапсырманы ұсыну, оқушылар өз бетімен орындауы

Уақыты

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?

Бағалау

Ресурстар

1 минут

00:00 – 03:00

Ұйымдастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгінгі қарастыратын тақырыбымыз: Иондардың түзілуі

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

• атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және осының нәтижесінде иондар түзілетінін түсіну

Презентация Слайд 1-2

8 минут

03:00 – 11:00

11:00-14:00

Жаңа сабақ

Электрондар атомдардан оңай бөлініп, басқа атомдарға қосыла алады. Атомның электрондарды беруі немесе қосып алуы нәтижесіндетүзілген зарядталған бөлшектер иондар деп аталады.

Иондар оң және теріс зарядты болады. Мұнда (1-суретте) атомның электронын беріп, оң зарядталған ионға, ал төменгі жағында электронды қосып алып, теріс зарядталған ионға айналуы көрсетілген.

Иондар заттарда жиі кездеседі, мысалы, олар металдардың барлық – қатты, сұйық немесе газ күйлерінде (сынаптың буы) болады.

Электрондарын берген де немесе қосып алғанда металдар мен бейметалдарда қандай өзгерістер болатынын қарастырайық.

Мысалы, натрий- сілтілік металл. Натрий сыртқы қабатындағы бір электронды оңай беріп жібереді де, оң зарядталған ионға (катионға) айналады. Натрий ионының түзілуінің бейнематериалына назар аударайық (1-видео):

Сонымен қатар, натрийдің металдық қасиеттері де өзгереді. Мысалы, натрий атомы қатты металл болса, ас тұзының құрамындағы натрий ион түрінде болады.

Сонымен, барлық металдар өздерінің электрондарын беріп жіберіп, катиондарға айналады. Әртүрті металдардың иондарға айналуын келесі бейнематериалдан қарауға болады(2-видео):

Ал, бейметалл атомдары, мысалы, фтор электронды қосып алып, теріс зарядты анионға айналады. Нәтижесінде фтордың да бейметалдық қасиеттері өзгереді. Бейметалл иондарының түзілуін келесі бейнематериалдан көруге болады (3-видео)

Элементтерде электрондық қабат аяқталғанда химиялық белсенділік жойылады.

Мысалы, сегізінші топтағы инертті газ неонның құрылысын келесі бейнематериалдан қарап көрейік (4-видео):

Яғни инертті газдар іс жүзінде химиялық қосылыс түзбейді екен. Ал жаңа электрондық қабаттың пайда болуына байланысты белсенділік қайта пайда болады. Бейметалл атомдары металл атомдарының электрондарын оңай қосып алады. Сол кезде әр атомның сыртқы электрондық қабаты аяқталады.

Хлор атомы бір электронды қосып алып, сыртқы қабатын аяқтап анионға, ал натрий атомы бір электронын беріп, сыртқы қабатын аяқтап катионға айналады. Натрий атомы неонның, ал хлор ионы аргонның атом күйіне көшеді. Сөйтіп, екі ион да инертті газдардың атом күйіне ауысып, тұрақты күйге енеді.

Ал алынған натрий және хлор иондары бір-біріне тартылып, ас тұзын түзеді.

Осылайша, электрондардың ауысуы нәтижесінде иондар түзіледі.

Жаңа тақырыпты меңгеру

Презентация

Слайд 3

Слайд 4

1-видео (00:20 мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_12731/29.mp4

2-видео

(2:01мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_12731/35.mp4

Слайд 5

3-видео (1:00 мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_12731/51.mp4

4-видео (00:33 мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_12731/25.mp4

10 минут

14:00-23:00

Бекіту тапсырмасы

1-тапсырма. Берілген атомдардан электрондарды қабылдауы немесе жоғалтуы нәтижесінде иондардың түзілуін түсіндіріп, түзілген иондарды анықтаңыз

Жауабы:

2-тапсырма. Атомдар мен иондардың электрон, протон сандарын анықтап, электрондық құрылысы ұқсас иондарды анықтаңыз

Ұқсас иондар:

18ē: калий ионы, күкірт ионы, кальций ионы

10ē: азот ионы, оттек ионы, алюминий ионы

Жаңа тақырыпты меңгеруге арналған

Атомдардан иондардың (катиондар мен аниондар) түзілуін

анықтау

Атом мен ионның айырмашылығын анықтау

Дескриптор: Білім алушы

• атомнан түзілетін сәйкес ионды анықтайды

Дескриптор: Білім алушы

- атомдар мен иондардың протон, электрон сандарын анықтайды

Презентация Слайд 7

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

2 минут

23:00-25:00

Оқу тапсырмасы.

Бірнеше элементтің атомы мен ионының құрылыстарын салыстырыңыз.

Бүгінгі сабақта:

• атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және осының нәтижесінде иондар, яғни аниондар және катиондар түзілетінін түсіндім

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Презентация

Слайд 11