«ЖАЛҒАН АҚПАРАТТЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ ЖЕЛІДЕ ТАРАТУ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ»

Іс-шараның тақырыптары

«Цифрлық әлемде қауіпсіз қадам» № 7 САБАҚ. «ЖАЛҒАН АҚПАРАТТЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ ЖЕЛІДЕ ТАРАТУ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ»

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)

Күні:

Сынып:

10 « »

Сабақтың мақсаттары:

-Алдын алу шарасы сынып сағаттарында ақпараттық қауіпсіздік,кибермәдениет,кибергигиена,медиа сауаттылықты дамыту

- жалған ақпаратты, оның ішінде желіде таратқаны үшін

жауапкершілік туралы ақпарат беру.

Құндылық :

Әділдік және жауапкершілік,заң және тәртіп

Сабақтың барысы

Сынып сағатының кезеңі\ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

бағалау

ресурстар

Ұйымдастыру

35 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

Мақсаты: Алдын алу шарасы сынып сағаттарында ақпараттыққауіпсіздік,кибермәдениет,кибергигиена,медиа сауаттылықты дамыту

Цифрлық әлем бізді өзіне тартады,бірақ оның да шынайы өмірдегідей қауіпсіздік ережелері бар екенін ұмытпау керек.

Әлеуметтік желілердің артында кейде көлеңкелі,қауіпті тұстар жасырынып тұруы мүмкін.

Мәселен,хейттер мен тролльдер біреуді қорлап,ренжітеді,бейтаныс адамдар өздерін сенімді дос ретінде көрсетіп,сенімге кіруге тырысады.

Жалған ақпарат,қатыгез контенттер мен алаяқтық әрекеттер де жиі кездеседі.

ЕСІҢДЕ БОЛСЫН!

• Цифрлық қауіпсіздік-жолдағы бағдаршам сияқты.

• Қай уақытта,қалай әрекет етуді білу маңызды.

• Әрбір қадамың үшін өзің ғана жауаптысың!

ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІДЕ ҚАУІПСІЗДІК САҚТАУ ҮШІН 5 ҚАҒИДАНЫ ҰСТАН

-Ақпараттың шынайылығын тексермей таратпа!

Жалған ақпарат таратсаң-жауапкершілікке тартыласың!

-Әр аватардың артында кәдімгі адам бар,бірақ ол адамды мейірімді,жанашыр жан деп ойлау қателік болуы мүмкін.

-Бейтаныс адамдарға сырыңды ашпа!

Жеке деректеріңді қорға!Оларды дұрыс қолданбау қауіпке алып келуі мүмкін.

-Ақпарат көздерін үнемі тексер!қандай да бір ақпаратты бөліспес бұрын оның шынайылығына көз жеткіз!

-Басқалардың намысына тиетін пікір жазудан аулақ бол!

Желідегі әрекеттеріміз шынайы өмірдегідей жауапкершілікке ие.

Сабақтың мақсатымен танысады

Қауіпсіздік ережелерімен танысады

5 қағиданы талқылайды

Суреттер

Презентация

Қауіпсіздік сағаты 10 мин

№ 7 САБАҚ. «ЖАЛҒАН АҚПАРАТТЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ ЖЕЛІДЕ ТАРАТУ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ»

Сабақтың мақсаты: жалған ақпаратты, оның ішінде желіде таратқаны үшін

жауапкершілік туралы ақпарат беру.

Негізгі міндеттері:

1. «Жалған ақпарат дегеніміз не?!» деген сұраққа жауап алу

2. Жалған ақпаратты, оның ішінде желіде таратқаны үшін жүктелетін жауапкершілік туралы түсіндіру.

Материалдар мен ресурстар:

Бейнематериалдар, жадынама, ситуациялық оқиғалар ұсынылған карточкалар.

Сабақтың құрылымы

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

Тарату – мәліметтерді бір немесе бірнеше адамға ауызша, жазбаша немесе өзге де нысанда кез келген тәсілмен хабарлау, жария ету. Атап айтқанда, ақпараттық- телекоммуникациялық желілерді, оның ішінде интернет желісін пайдалана отырып, материалдарды беру немесе ақпаратты орналастыру.

Жалған ақпарат (false information) – объектінің сипаттамалары менбелгілері дұрыс емес әрі қате бейнеленген ақпарат немесе нақтылық жоқ объектітуралы ақпарат.

Жалған ақпарат тарату үшін түрлі байланыс құралдары, баспасөз, радиохабарлар, теледидар және т.б. қолданылады. Жалған ақпарат тарату ашық қыр көрсету, ұқсаттыру (елестету), жасыру әрекеттерімен кешенді жүргізіледі.

Қазақстанда жалған ақпарат таратқандарға 20 АЕК сомасындағы айыппұл төлеуден бастап, 7 жылға бас бостандығынан айыруға дейінгі жаза көзделген.

Қылмыстық кодекстің бірнеше баптарына сәйкес жалған ақпарат таратушылар жазаланады:

174-бап. Әлеуметтік, ұлттық, тайпалық, нәсілдік, рулық немесе діни келіспеушіліктерді қоздыру.

Қоғамдық немесе бұқаралық ақпарат құралдарын немесе телекоммуникация желілерін пайдалана отырып, әлеуметтік, ұлттық, тайпалық, нәсілдік, таптық немесе діни араздықты тұтату кезінде: екі жылдан жеті жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеу не сол мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза қолданылады.

273. бап. Терроризм актісі туралы қасақана жалған хабар тарату үшін 5000 АЕК мөлшерінде айыппұл; немесе түзеу жұмыстарына, немесе бес жылға дейінгі мерзімде бас бостандығын айыру түріндегі жаза қолданылады.

274. бап. Қасақана жалған ақпаратты тарату. Қоғамдық тәртіпті бұзуға, азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделеріне не қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделеріне елеулі зиян келтіруге қауіп төндіретін қасақана жалған ақпарат таратқаны үшін.

Топтық жұмыс.

Оқушылар жағдайларды сипаттайтын карталарды алады және оларға заңнама тұрғысынан түсініктеме береді.

Пайдалы сілтемелер:

https://youtu.be/zt2SZZ2_aiQ https://youtu.be/QxoeXWM62GM

https://www.nur.kz/society/2127045-yurist-saida-taukeleva-v-kazahstane-za- rasprostranenie-lozhnoy-informacii-predusmotrena-administrativnaya-i-ugolovnaya- otvetstvennost/

Қорытынды:

Әлеуметтік желілерде және мессенджерде ақпарат лезде және дәстүрлі БАҚ тарапынан бақылаусыз таратылады.

Пайдаланушылар жаңалықтармен және жазбалармен олардың дұрыстығын тексермей жиі бөліседі.

Бұл фейктердің таралуы үшін қолайлы жағдай жасайды, әсіресе олар күшті эмоционалды реакцияларды тудырса.

3. Қорытынды: стикерлердегі кері байланыс

Пайдалы сілтемелер:

https://youtu.be/zt2SZZ2_aiQ https://youtu.be/QxoeXWM62GM

https://www.nur.kz/society/2127045-yurist-saida-taukeleva-v-kazahstane-za- rasprostranenie-lozhnoy-informacii-predusmotrena-administrativnaya-i-ugolovnaya- otvetstvennost/