«Жаңа инновациялық әдістер мен оқыту технологияларын қолдану»

Дайындаған: Бегалиева Гулжан Тунгишбековна

Инновациялық оқыту технологиялары. Оқытудың дәстүрлі және инновациялық технологиялары. Оқытудың инновациялық әдістерінің классификациясы.

“Жақсы мұғалім мектепке жан кіргізеді”

А.Байтұрсынұлы

«Келер ұрпaқ aлдындa зoр жaуaпкершiлiк жүгiн aрқaлaп келемiз» деген Елбaсы Н.Ә. Нaзaрбaевтың сөзi ұстaз қaуымынa үлкен тапсырмаларды aртып oтыр. Елiмiздiң бoлaшaғы көркейiп, дамыған елдер қaтaрынa қoсылуы, бүгiнгi ұрпaқ бейнесiмен көрiнедi[1]. Дүниежүзiлiк oзық тәжiрибелерге сүйенiп, жaңa типтi oқыту, яғни әр бaлaның бойындағы қaбiлетiн дaмыту үшiн қoлaйлы жaғдaйлaр жaсaй oтырып, oны жaн-жaқты дaмыту керек. Қaзiргi бiлiм беру мaзмұны жaңaрып, жaңa көзқaрaс пaйдa бoлып, oқытудың жaңa технoлoгиясы өмiрге келдi. Яғни педaгoгикaлық технoлoгия ұғымы iс-әрекетiмiзге кеңiнен енiп, қoлдaнылудa.

Инновациялық оқыту технологиялары

Оқыту технологиясының жалпы сипаттамасы.

"Оқыту технологиясы ” ұғымы педагогикада және жеке әдiстемеде әсiресе соңғы уақытта кең таралып отыр. Байқауымызша, бұл ұғымның педагогикада пайда болуы техногендiк өркениеттiң дамуымен байланысты және ХХ ғасырдың басындағы Еуропаның елдерi мен АҚШ–та "технология” ұғымының өзi де, оған байланысты мәселелер де арнайы зерттеулерге арқау бола бастаған кезге жатады.

ХХ ғасырларда педология шеңберiнде "педагогикалық технология” терминi туындады. Осы кезеңде педагогикалық техника ұғымы да кеңiнен қолдалынады. "Педагогикалық технология” ұғымы рефлексология идеяларына негiзделген.

Педагогикалық әдiстер технологиясы, яғни, оқу процесiн өзiн немесе оқытуды құру технологиясы пайда болды. Осы бағыттың тұңғыш перзентi және педагогикалық технологиялардың салынатын iргетасы бағдарламалық оқыту болды.

70 – жылдары жүйелiлiк тәсiлдiң дамуына байланысты педагогикада педагогикалық технологиялар нақты белгiленген мақсаттарға сай оқу процесiн басқаруға бағытталған дидактикалық мiндеттердi шешуi тиiс деген идея қолданыс тапты.

70-80 жылдары оқыту технологиясы және оқу процесiнiң технологиясы терминi пайда бола бастады.

Кеңiнен қолданылатын "оқыту технологиясы”, "бiлiм беру технологиясы”, "оқу процесiнiң технологиясы”, терминдерi ақыр аяғында оқу–тәрбие процесiн ұйымдастыру және басқару дегенге келiп сақты.

Жаңа педагогикалық технологиялар білімді демократияландыруға және ізгілендіруге, оқытудың сапасын арттыруға, басқару тиімділігін жетілдіруге, білім алушылардың дамуына бақылау жасауға негізделген.

Қазіргі таңда елімізде заман талабына сай білім беруді ізгілендіруге үлкен мән берілуде. Бұрын орта білім беретін мектептің негізігі міндеті білім беру мен дағды біліктіліктерін қалыптастыру болып келсе, қазіргі міндеті – ойы ұшқыр, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны тәрбиелеу.

Соңғы жылдары педагогикалық теорияда уақыт талабына сай жаңа терминдер, жаңа ұғымдар пайда болып, педагогика ғылымының басқа да пәндермен байланысын тағы да толықтырып отыр.

Мысалы, ағарту саласында жиі қолданылып жүрген «инновация» (латынның innove – жаңа, жаңа әдіс, әдістеме, технология, бағдарлама) терминінің өзі ауызекі тілдік айналымда ХҮІІІ ғасырдың өзінде пайда болса, ХІХ ғасырда ол ғылыми арнада кеңінен қолданыла бастаған.

Қазіргі таңда жаңа технологияларды ағарту саласында тиімді әрі сапалы қолдану үшін оның бірнеше әдіс-тәсілдері де айқындалып отыр. Бұл инновациялық әдістер оқытушының педагог ретінде жұмыс істеу әдіс-тәсілін, тыңдаушылармен қарым-қатынасын біршама өзгертіп отыр. Соңғы кездері «оқыту үрдісі» ұғымы педагогтың студентке белгілі бір білім, дағды, білік пен құндылықтар беру мақсатындағы үрдіс ретінде түсіндіріліп жүр және интерактивтік оқытудың кеңінен қолданылып жүрген мынадай әдістер топтамасы аталады:

Инновациялық технологиялар – ол білім саласындағы қолданатын жаңа ақпараттық технологиялар, ғылым жетістіктеріне негізделіңген әдістер

Технологияның артықшылықтары

Біріншіден, технологияда түпкі нәтиже дәл анықталады.

Дәстүрлі педагогикада мақсатқа жету жолдары анық болмайды.

мақсат дәл болғандықтан, оны дәл анықтауға мүмкіндік бар.

Екіншіден, мақсат диагностикаға сүйеніп қойылғандықан,

оған жету үшін істелетін жұмыстардың нәтижесі объективтік

әдістер арқылы тексеріледі.

Үшіншіден, мұғалім дайындықсыз оқыту процесін жүзеге асыра алмайды.

Төртіншіден, әдістемеде сабақ жоспарлары – мұғалімнің жоспары, оқыту процесінде жұмыс істейтін мұғалім. Ал технологияда оқушылардың оқуіс-әрекетінің түрлері және

көрсетілген жоба жасалады. әдістеме бойынша әр мұғалім сабақ жоспарын өзінше

жасайды, демек сабақта оқушылардың іс-әрекеті де түрліше ұйымдастырылады.

Білім берудің инновациялық әдістері мен технологиялар

Бейтарап - оқушы "объект " ретінде (тындайды және қарайды);

Белсенді- оқушы "субъект " ретінде (өзіндік жұмыс, шығармашылық тапсырма);

Интерактивтік – әрекеттестік (қарым-қатынас)

Педагогикалық технология ұғымы

В.П.Беспалько педагогикалық жүйені «педагогикалық үдерістер жүретін жүйе» деп қарастырады. Оның тұжырымдамасында педагогикалық жүйенің құрылымында қайсыбір ғылыми теорияның екі алғышарты қарастырылады, олар: теориялық тұрғыдан шешетін мәселе мен оны шешу технологиясы.

Инноватика, инновация ұғымдары

• Негізінен "инноватика" ұғымының мәні, латынның in-novus деген сөзінен шыққан, "жаңарту, өзгерту" мағынасын береді.

Инновация мәселелерімен айналысып жүрген бірқатар ғалымдардың еңбектерінен олардың берген анықтамаларын талдай келе біз бұл ұғымның төркінін белгілі уақыт арасында жаңашыл идеяны қайта қарау, жаңалау деп айтқанды жөн көреміз. Жалпы алғанда, бұрыннан белгілі қолданыста жүрген идеялар жаңа бағытта ұсынылса, мұның өзін инновациялық деп қарастырады. Олай болса, «инновация» деген ұғымды "жаңалық", "жаңа әдіс", "өзгеріс", "әдістеме", "жаңашылдық", ал инновациялық үдерісті "жаңа әдістеме құралы" деп түсіндіруге болады.

Желілік технология

Негізінен компьютерлік желілерге сүйенеді, оқушыларды оқу-әдістемелік материалдармен қамтамасыз етуді, сондай-ақ оқушы мен оқытушы арасындағы интерактивті өзара әрекеттесуді жүзеге асырамыз.

Тірек сигналдар парақтары технологиясы

Схемалар басты және негізгіні ерекшелеу, логикалық байланыстарды іздеу және орнату оқушыларға сабақты игеруге көмектеседі. Байланыс схемаларын оқытушы үнемі қолданамыз.

Мультимедиа-технологиялар

Мәтін, кескіндер, видеокадрлар, анимациялық объектілер, дыбыстар, мультипликация, музыка т.б. қамтитын құжаттарды бір уақытта, интерактивті бағдарлама ретінде бейнелейтін жаңа ақпараттық технология.

Жобалап оқыту технологиясы.

Жобалау оқыту технологиясының кең таралған түрлерінің бірі. Жобалық технология оқушылардың іс-әркетін түрлендіріп кеңіте түседі. Жобалауға арналған жұмыс бір тақырыпта балалар ұжымының және зерттеудің әртүрлі бағытын жалпылайтын жұмыс. Оқушылардың ғылыми жобалардың пайдалылығы аздаған болса да зерттеу жұмысын жүргізіп, оның әдіс-тәсілдерінде болады.

Қорытынды

«Қaзaқстaн-2030» aтты елiмiздiң стрaтегиялық бaғдaрлaмaсындa ең негiздiлерiнiң бiрi- жoғaры интелектуaльды жaстaрды жaн-жaқтылыққa тәрбиелеу, oлaрдың пoтенциaлдық деңгейiнiң көтерiлуiне үлес қoсу. Сoндықтaн, ұстaз-мұғaлiмдер қaуымының aлдынa өте үлкен мiндет жүктелдi.

Болашақ мұғалімдердің информатиканы оқытуды ұйымдастыру барысында оқытудың инновациялық технологияларын пайдалану қабілеттерін арттыру арқылы олардың ақпараттық, коммуникативтік, жобалық және әдістемелік құзыреттіліктерін қалыптастырамыз.

Жaңa педaгoгикaлық технoлoгия бaлaның жетiлген тұлғa ретiнде дaмуы үшiн мaңызы зoр. Aл oсы жaңa технoлoгия тaрaтушы, үйретушi, өзiнiң шығaрмaшылық еңбегiнде жүйелi қoлдaнушы, нaсихaттaушы oл – мұғaлiм. Жaңaшa oйлaй бiлсең ғaнa- ұстaзсың. Сoл себептенде жaңa технoлoгияны енгiзушi – тaрaтушы тұлғaғa үлкен тaлaптaр қoйылып oтыр.

Ұстaздaрдың aлдынa қoйғaн мiндет – oқытудың әдiс – тәсiлдерiн үнемi жетiлдiру. Әрбiр педaгoгикaлық технoлoгия – жеке тұлғaның өзiн - өзi дaмытуғa, oның өзiндiк шығaрмaшылық қaбiлеттерiн aрттыруғa қaжеттi iскерлiктер мен дaғдылaрды қaлыптaстыруғa қoлaйлы жaғдaй жaсaуғa қaжеттi oбьективтiк әдiстемелiк мүмкiндiктердi қaмтиды.